Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Realizacja wymaganej jakości powietrza w pomieszczeniach
Realizacja wymaganej jakości powietrza w pomieszczeniach
Realizacja wymaganej jakości powietrza w pomieszczeniach
Realizacja wymaganej jakości powietrza w pomieszczeniach
Układ oddechowy
Układ oddechowy
Układ oddechowy
Układ oddechowy
Układ oddechowy
Układ oddechowy
Układ oddechowy
Układ oddechowy
Wykład 4
Wykład 4
Wykład 4
Wykład 4
Wykład 4
Wykład 4
Wykład 4
Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Politechnika Warszawska
Politechnika Warszawska
Politechnika Warszawska
Politechnika Warszawska
Wydział Inżynierii Środowiska
Wydział Inżynierii Środowiska
Wydział Inżynierii Środowiska
Wydział Inżynierii Środowiska
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa
Układ oddechowy Układ oddechowy
Układ oddechowy Układ oddechowy
Układ oddechowy Układ oddechowy
Układ oddechowy Układ oddechowy
Układ oddechowy Układ oddechowy
Układ oddechowy Układ oddechowy
Układ oddechowy Układ oddechowy
Układ oddechowy Układ oddechowy
Układ oddechowy składa się z trzech regionów: jamy nosowo-gardłowej,
tchawicy i oskrzeli oraz płuc.
Obszar płuc składa się z oskrzelików oddechowych (małe, rurkowate
naczynka długości ok. 1 mm i szerokości 0,5 mm, na których końcu
znajdują się pęcherzyki płucne) i splotów pęcherzyków płucnych.
Pęcherzyk płucny można opisać jako małą banieczkę o średnicy ok. 150-
350µm, w której nastÄ™puje wymiana gazowa pomiÄ™dzy otoczeniem a
krwią. Sam miąższ płucny ma konsystencję gąbczastą, a od zewnątrz
okrywa go błona zwana opłucną. Nabłonek pęcherzyków płucnych jest
bardzo cienki, bogato unaczyniony i ma rozległą powierzchnię
zewnętrzną. W związku z tym wchłanianie obcego związku może nastąpić
z bardzo dużą szybkością. Najszybciej absorbowane są gazy i aerozole o
małych rozmiarach cząsteczek i wysokim współczynniku podziału tłuszcz :
woda.
Najczęściej spotykane choroby układu Najczęściej spotykane choroby układu
Najczęściej spotykane choroby układu Najczęściej spotykane choroby układu
Najczęściej spotykane choroby układu Najczęściej spotykane choroby układu
Najczęściej spotykane choroby układu Najczęściej spotykane choroby układu
Najczęściej spotykane choroby układu Najczęściej spotykane choroby układu
Najczęściej spotykane choroby układu Najczęściej spotykane choroby układu
Najczęściej spotykane choroby układu Najczęściej spotykane choroby układu
Najczęściej spotykane choroby układu Najczęściej spotykane choroby układu
oddechowego (1) oddechowego (2)
oddechowego (1) oddechowego (2)
oddechowego (1) oddechowego (2)
oddechowego (1) oddechowego (2)
oddechowego (1) oddechowego (2)
oddechowego (1) oddechowego (2)
oddechowego (1) oddechowego (2)
oddechowego (1) oddechowego (2)
Zapalenie płuc- wszelkie stany zapalne miąższu tkanki płucnej. Pylica płuc- wywołane przez pyły o działaniu zwłókniającym, objawiają
Zapalenie płuc Pylica płuc
Zapalenie płuc Pylica płuc
Zapalenie płuc Pylica płuc
Wywołane one mogą być infekcją bakteryjną (dwoinki, paciorkowce), się guzowatym rozrostem tkanki włóknistej na skutek przewlekłego
wirusową (wirus grypy, odry, różyczki itd.), obecnością grzybów lub działania cząsteczek pyłów. Rozrastająca się w przestrzeniach
pierwotniaków. międzypęcherzykowych tkanka włóknista uciska i tym samym
Zapalenie dróg oddechowych- polega na przekrwieniu i obrzęku błony ogranicza miąższ płucny oraz możliwość wymiany gazowej. Pylice
Zapalenie dróg oddechowych
Zapalenie dróg oddechowych
Zapalenie dróg oddechowych
śluzowej oskrzeli. Przyczyną zapaleń mogą być czynniki zakaz
ne powodują również wtórną niewydolność serca.
(bakterie, wirusy), Fizyczne (nagłe zmiany temperatury otoczenia), Gruz
lica- choroba zakaz
na, przenoszona drogÄ… kropelkowÄ… lub
Gruz
lica
Gruz
lica
Gruz
lica
czynniki chemiczne drażniące błonę śluzową oskrzeli (gazy, pokarmową. Prątki gruz
licy najczęściej osadzają się w płucach gdzie
aerozole), pasożyty, ciała obce, dym, pyły itd. tworzą ogniska zapalne.
Rozedma płuc- polega na przeważnie trwałym rozdęciu pęcherzyków Obrzęk - polega na tym, że pęcherzyki płucne w wyniku zaburzeń
Rozedma płuc Obrzęk
Rozedma płuc Obrzęk
Rozedma płuc Obrzęk
płucnych, a często i drobnych oskrzelików z wtórną utratą zamiast wypełnić się powietrzem gromadzą w sobie płyn. Przyczyną
elastyczności tych pęcherzyków. Zjawisko to powoduje zmniejszenie obrzęku płuc może być przeszkoda mechaniczna w odpływie żylnym,
powierzchni gazowej w płucach, wzrost ciśnienia w tętnicy płucnej i np. wada serca. Duże znaczenie mają też wpływy toksyczne i
dodatkowe obciążenie prawej komory serca. zaburzenia przemiany materii.
1
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Alergie i system immunologiczny Alergie i system immunologiczny
Alergie i system immunologiczny Alergie i system immunologiczny
Alergie i system immunologiczny Alergie i system immunologiczny
Alergie i system immunologiczny Alergie i system immunologiczny
Alergie i system immunologiczny Alergie i system immunologiczny
Alergie i system immunologiczny Alergie i system immunologiczny
Alergie i system immunologiczny Alergie i system immunologiczny
Alergie i system immunologiczny Alergie i system immunologiczny
System odpornościowy ma za zadanie odeprzeć działanie substancji
" Alergie są wynikiem nieprawidłowego działania układu immunologicznego.
mogących zaszkodzić organizmowi. Uodparnia on nasze ciało na działanie
Celem tego układu jest dezaktywacja i wydalenie obcych ciał z organizmu,
wszelkich chorobotwórczych drobnoustrojów (np. bakterii, wirusów). Gdy
ale w niektórych przypadkach pod wpływem specyficznych substancji
ciało wejdzie w bezpośredni kontakt z obcą substancją, immunologiczny
(alergenów) układ ten działa nieprawidłowo.
sprawdza, czy substancja, z którą nastąpił kontakt jest szkodliwa, czy też
" Atopowe reakcje alergiczne stwierdzono u 35 % Europejczyków.
nie. Jeżeli jest to czynnik szkodliwy, zmobilizowana zostaje obrona: komórki
" Największy wskaz
nik zachorowań występuje między 15 a 30 rokiem życia.
odpornościowe, a przede wszystkim tak zwane immunoglobuliny próbują
" Na alergie pyłkowe choruje 20 % mieszkańców Europy (katar sienny,
zneutralizować wroga. Immunoglobuliny są prostymi białkami, specjalnymi
praktycznie nieznany przed XX w., zaliczany jest dziś do chorób typowych
przeciwciałami, które niczym klucz do zamka, pasują do określonych toksyn
dla krajów wysoko rozwiniętych). Atopowe zapalenie skóry występuje u 10 -
i infektorów oraz są w stanie je zniszczyć. Relacje pomiędzy substancją
20% populacji, natomiast u 10% ludzi zanotowano nasilone odczyny
obcą a pasującym do niej przeciwciałem fachowcy nazywają reakcją
alergiczne po ukąszeniu owadów.
antygen-przeciwciało. System immunologiczny magazynuje informacje na
" Wykazano, również większą zachorowalność na choroby atopowe w
temat ataków oraz zastosowanego sposobu obrony. Przy ponownym
miastach niż na wsi, co sugeruje, że ważnym czynnikiem wywołującym
spotkaniu tej samej substancji, system odpornościowy bez  długiego
nasilenie się schorzeń alergicznych jest postępujące zanieczyszczenie
dobierania klucza jest w stanie w odpowiednie miejsce skierować
środowiska.
odpowiednie przeciwciała: nasz organizm stał się odporny.
Alergie i system immunologiczny Alergeny
Alergie i system immunologiczny Alergeny
Alergie i system immunologiczny Alergeny
Alergie i system immunologiczny Alergeny
Alergie i system immunologiczny Alergeny
Alergie i system immunologiczny Alergeny
Alergie i system immunologiczny Alergeny
Alergie i system immunologiczny Alergeny
" Choroby atopowe mają podłoże genetyczne. Dziedziczne są: " Alergeny to substancje uczulające, charakteryzujące się pod
predyspozycja do choroby atopowej, skłonność narządowa do względem chemicznym dużą różnorodnością.
wystąpienia reakcji alergicznej oraz stopień ciężkości choroby. " Zaliczamy do nich:
" Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby atopowej u potomstwa, białka (proteiny)
jeżeli atopia nie występuje u żadnego z rodziców, wynosi 12,5%. glikoproteiny np. w pyłkach roślin, jadach owadów
Ryzyko zachorowania dziecka jest dwukrotnie większe, jeśli u hapteny , (organiczne i nieorganiczne związki o prostej
jednego z rodziców występuje atopia i czterokrotnie większe, jeśli budowie chemicznej, które aby uczulać muszą wcześniej
atopia występuje u obojga rodziców. połączyć się z białkiem tkankowym np. antybiotyki z grupy
" Ponadto osoby urodzone w miesiącach bezpośrednio penicylin).
poprzedzających sezon pylenia są bardziej narażone na
wystąpienie alergii na pyłek roślin.
Zaburzone działanie systemu
Zaburzone działanie systemu
Zaburzone działanie systemu
Zaburzone działanie systemu
Zaburzone działanie systemu
Zaburzone działanie systemu
Zaburzone działanie systemu
Zaburzone działanie systemu
Najczęstsze przejawy alergii
Najczęstsze przejawy alergii
Najczęstsze przejawy alergii
Najczęstsze przejawy alergii
Najczęstsze przejawy alergii
Najczęstsze przejawy alergii
Najczęstsze przejawy alergii
Najczęstsze przejawy alergii
immunologicznego
immunologicznego
immunologicznego
immunologicznego
immunologicznego
immunologicznego
immunologicznego
immunologicznego
" sezonowy katar sienny,
" Przestaje funkcjonować system rozpoznawania pomiędzy " całoroczny nieżyt nosa,
substancjami szkodliwymi a niegroz
nymi. Większość alergii powodują " astma,
tak nieszkodliwe substancje, jak pyłek kwiatowy, kurz domowy lub " pokrzywka i alergiczne kontaktowe zapalenie skóry,
krowie białko, prowokując reakcję obronną organizmu. " uczulenia na pokarmy,
" Następuje nieporównywalnie mocniejsza reakcja obronna, niż " uczulenia na żądła pszczół i os,
przyczyna ją wywołująca. Organizm produkuje tysiąckrotnie więcej " anafilaksja (wstrząs anafilaktyczny).
przeciwciał, niż wymaga tego reakcja obronna.
" Przeciwciała, które są produkowane, nie doprowadzają organizmu do
uodpornienia, lecz do nadwrażliwości. Obrona, stworzona zasadniczo
w celu chronienia organizmu, sama wyzwala symptomy chorobowe.
2
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Najbardziej pospolite alergeny Rak i reprodukcja
Najbardziej pospolite alergeny Rak i reprodukcja
Najbardziej pospolite alergeny Rak i reprodukcja
Najbardziej pospolite alergeny Rak i reprodukcja
Najbardziej pospolite alergeny Rak i reprodukcja
Najbardziej pospolite alergeny Rak i reprodukcja
Najbardziej pospolite alergeny Rak i reprodukcja
Najbardziej pospolite alergeny Rak i reprodukcja
" odchody roztoczy kurzu domowego - astma, katar sienny,
" pyłki traw i drzew - katar sienny, astma,
" zarodniki pleśni - katar sienny, astma,
" składniki sierści zwierząt domowych - katar sienny, astma, zmiany
skórne,
" produkty mleczne, jaja, ryby, orzeszki ziemne, owoce (np. truskawki),
" a także leki (np. penicyliny) - objawy żołądkowo-jelitowe, pokrzywka,
obrzęk naczyniowy, anafilaksja,
" jady os i pszczół (pokrzywka, anafilaksja).
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Czynniki rakotwórcze Międzynarodowej Agencji Badań nad
Czynniki rakotwórcze Międzynarodowej Agencji Badań nad
Czynniki rakotwórcze Międzynarodowej Agencji Badań nad
Czynniki rakotwórcze Międzynarodowej Agencji Badań nad
Czynniki rakotwórcze Międzynarodowej Agencji Badań nad
Czynniki rakotwórcze Międzynarodowej Agencji Badań nad
Czynniki rakotwórcze Międzynarodowej Agencji Badań nad
Czynniki rakotwórcze Międzynarodowej Agencji Badań nad
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Grupa 1  Czynnik (mieszanina) lub zespół czynników
Grupa 1
Grupa 1
Grupa 1
Czynniki fizyczne  zaliczamy do nich promieniowanie jonizujÄ…ce
Czynniki fizyczne
Czynniki fizyczne
Czynniki fizyczne
charakterystycznych dla określonego procesu technologicznego
(uzyskiwane w lampach rentgenowskich, akceleratorach) oraz
(zwanego również warunkami narażenia) jest rakotwórczy dla ludzi (88
promieniowanie emitowane przez pierwiastki promieniotwórcze
czynników). Kategoria ta jest stosowana jedynie wtedy, kiedy istnieje
Czynniki chemiczne- należy do nich grupa związków i pierwiastków
Czynniki chemiczne
Czynniki chemiczne
Czynniki chemiczne
wystarczający dowód działania rakotwórczego na ludzi.
chemicznych dostajÄ…cych siÄ™ do powietrza, gleby i wody. Stosunkowo
Grupa 2  Kategoria ta obejmuje zarówno czynniki, mieszaniny i zespoły
Grupa 2
Grupa 2
Grupa 2
dużo substancji rakotwórczych znajduje się w powietrzu. Są to
czynników charakterystycznych dla określonego procesu
policykliczne węglowodory aromatyczne i niektóre metale.
technologicznego, których stopień dowodu działania rakotwórczego na
Czynniki biologiczne- rola wirusów, bakterii oraz innych mikroorganizmów
Czynniki biologiczne
Czynniki biologiczne
Czynniki biologiczne
ludzi jest wystarczający, jak i te, dla których brak jest dowodu działania
w rozwoju nowotworów nie została jeszcze definitywnie rozstrzygnięta.
rakotwórczego na ludzi, ale istnieje dowód działania rakotwórczego na
Wiele badań wskazuje, że wirusy zwiększać predyspozycję organizmu do
zwierzęta doświadczalne. Czynnik, mieszanina lub określone zespoły
zachorowania na pewne nowotwory.
czynników zaliczone są do jednej z grup: 2A (prawdopodobny
2A
2A
2A
kancerogen) (64 czynniki) lub 2B (przypuszczalny kancerogen) (236
2B
2B
2B
czynników) na podstawie danych epidemiologicznych, doświadczalnych
lub odpowiednich innych.
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Klasyfikacja czynników rakotwórczych
Międzynarodowej Agencji Badań nad Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Międzynarodowej Agencji Badań nad Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Międzynarodowej Agencji Badań nad Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Międzynarodowej Agencji Badań nad Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Międzynarodowej Agencji Badań nad Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Międzynarodowej Agencji Badań nad Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Międzynarodowej Agencji Badań nad Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Międzynarodowej Agencji Badań nad Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Rakiem (IARC)
Grupa 3  Czynnik (mieszanina) lub zespół czynników
Grupa 3
Grupa 3
Grupa 3
charakterystycznych dla określonego procesu technologicznego
(zwanego również warunkami narażenia) nie może być klasyfikowany
pod względem działania rakotwórczego na ludzi (496 czynników). Grupa
obejmuje czynniki, mieszaniny i zespoły czynników, które nie mogą być
zaliczone do żadnej innej grupy.
Grupa 4  Czynnik (mieszanina) lub zespół czynników
Grupa 4
Grupa 4
Grupa 4
charakterystycznych dla określonego procesu technologicznego
(zwanego również warunkami narażenia) prawdopodobnie nie jest
rakotwórczy dla ludzi (1 czynnik).
3
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła Skóra i błony śluzowe oczu, nosa i gardła
Zanieczyszczenia występujące w powietrzu mogą wywoływać
Skóra stanowi barierę oddzielającą resztę organizmu od otoczenia. W
podrażnienia a następnie zmiany w tkankach skóry, błon śluzowych.
przeszłości przypuszczano, że związki chemiczne nie wnikają do
Mogą powodować rumieńce, opuchlizny, ból, jak również odczyny
organizmu przez skórę. Tymczasem przenikanie przez skórę jest w
alergiczne np. stan zapalny,obrzęk, świąd, grudki, pęcherze.
przypadku większości związków powolne, jednak ta droga
Zanieczyszczenia w powietrzu nie sÄ… zbyt groz
ne dla skóry, za to dużo
wprowadzania substancji toksycznych do organizmu człowieka jest
bardziej wrażliwe będą błony śluzowe, szczególnie spojówek oczu oraz
jedną z bardzo istotnych. Powierzchnia skóry u dorosłego człowieka
błony śluzowe nosogardzieli.
wynosi 1,5  2,0 m2.
Np. formaldehyd rozpuszcza się w wodzie i dlatego łatwo podrażnia
Skóra jest nieprzenikliwa dla wody i elektrolitów, ale rozpuszczalniki
oczy i błony śluzowe wyższych dróg oddechowych. Efektami będą bóle
tłuszczu jak benzen i ksylen mogą przenikać, rozpuszczają bowiem
i łzawienie oczu, ból i suchość gardła, swędzenie nosa. Podrażnienia
barierę oporową. Z gazów przenikają przez skórę: tlen, dwutlenek
zaczynają się od 0,1 ppm do pow. 1 ppm, w zależności od
węgla, dwusiarczek i czterotlenek węgla, cyjanowodór. Do czynników
indywidualnej tolerancji człowieka.
wzmacniających wchłanianie należą wzrost ciepłoty i zwiększenie
wilgotności. Przenikanie przez skórę jest procesem zależnym od czasu.
System nerwowy i efekty czuciowe Odczuwanie zapachów
System nerwowy i efekty czuciowe Odczuwanie zapachów
System nerwowy i efekty czuciowe Odczuwanie zapachów
System nerwowy i efekty czuciowe Odczuwanie zapachów
System nerwowy i efekty czuciowe Odczuwanie zapachów
System nerwowy i efekty czuciowe Odczuwanie zapachów
System nerwowy i efekty czuciowe Odczuwanie zapachów
System nerwowy i efekty czuciowe Odczuwanie zapachów
" Efekty czuciowe są ważnymi parametrami dla kontroli jakości
powietrza w pomieszczeniu.
" Zmysły, którymi odbieramy eksponowane środowisko to nie tylko
słuch, wzrok, dotyk i smak ale również skóra i błony śluzowe.
" Niektóre systemy czuciowe akumulują w sobie dozy i reagują
dopiero po pewnym czasie, inne natomiast wraz z upływem czasu
przyzwyczajajÄ… siÄ™.
" Na sposób podrażnienia wpływa wiele czynników tj. poprzednia
ekspozycja, temperatura skóry.
" Ludzie integrują różne sygnały środowiskowe i formułują je jako
całościowe odczucie komfortu lub dyskomfortu.
Odczuwanie zapachów Odczuwanie zapachów
Odczuwanie zapachów Odczuwanie zapachów
Odczuwanie zapachów Odczuwanie zapachów
Odczuwanie zapachów Odczuwanie zapachów
Odczuwanie zapachów Odczuwanie zapachów
Odczuwanie zapachów Odczuwanie zapachów
Odczuwanie zapachów Odczuwanie zapachów
Odczuwanie zapachów Odczuwanie zapachów
U ssaków receptory węchowe znajdują się w tylnej jamie nosowej, w Wrażliwość na bodz
ce węchowe zależy od wielkości powierzchni
obrębie nabłonka węchowego. Podstawowymi elementami odbierającymi nabłonka węchowego i liczby komórek węchowych. Przykładowo człowiek
bodz
ce węchowe są dwubiegunowe komórki receptorowe. Ich wypustki ma ok. 5 mln komórek na 5 cm2 węchowego i rozróżnia kilka tysięcy
dochodzą do opuszki węchowej, w obrębię której znajdują się neurony zapachów. Pies owczarek ma ponad 200 mln komórek węchowych na
nerwu węchowego. W zależności od wykorzystania bodz
ców powierzchni ok. 80 cm2. O pobudzenia narządu węchu u psa wystarcza
zapachowych jako z
ródła informacji o otoczeniu rozróżnia się zwierzęta kilka cząsteczek substancji zapachowej.
mikrosomatyczne (o słabym powonieniu) - należy do nich człowiek, oraz
makrosomtyczne, u których węch odgrywa ważną rolę w orientacji w
środowisku- należą do nich ssaki owadożerne, gryzonie, kopytne i
niektóre psowate.
4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Odczuwanie zapachów System nerwowy
Odczuwanie zapachów System nerwowy
Odczuwanie zapachów System nerwowy
Odczuwanie zapachów System nerwowy
Odczuwanie zapachów System nerwowy
Odczuwanie zapachów System nerwowy
Odczuwanie zapachów System nerwowy
Odczuwanie zapachów System nerwowy
Większość zanieczyszczeń gazowych w środowisku wewnętrznym
Komórki nerwowe mają wolniejszy metabolizm przetwarzania
pomieszczeń charakteryzuje się zapachem wyczuwalnym przy dość
związków toksycznych. Najważniejsze z potencjalnych substancji
wysokiej koncentracji. Niektóre zapachy są jednak wyczuwalne nawet
neurotoksycznych znajdujÄ…cych siÄ™ w powietrzu w pomieszczeniach
dużo poniżej granicy analitycznie wykrywalnej. Sam zapach może obniżać
to VOC : aceton, benzen, toluen, cykloheksan, n-heksan,
poczucie komfortu powietrza, a nawet irytować przebywających w
formaldehyd, styren, rozpuszczalniki.
pomieszczeniu ludzi, ale nie powoduje on żadnych szkód w organizmie.
Te ostatnie są powszechnie stosowane w przemyśle, często można je
Może za to spełniać zadanie ostrzegawcze. Zapach jest często pierwszym
też spotkać w domach np. jako składniki środków czyszczących,
sygnałem, dzięki któremu wykrywamy obecność nowego związku w
rozpuszczalniki.
powietrzu. Dlatego najbardziej niebezpieczne będą te związki, które są
Sposób działania toksycznego wiąże się z ich rozpuszczalnością w
toksyczne a jednocześnie bezwonne , np. tlenek węgla.
tłuszczach i lotnością. A
atwo są wchłaniane przez drogi oddechowe i
skórę. Mają zdolność gromadzenia się w tkance nerwowej, co
powoduje objawy narkotyczne.
Klasyfikacja substancji narkotycznych System krwionośny
Klasyfikacja substancji narkotycznych System krwionośny
Klasyfikacja substancji narkotycznych System krwionośny
Klasyfikacja substancji narkotycznych System krwionośny
Klasyfikacja substancji narkotycznych System krwionośny
Klasyfikacja substancji narkotycznych System krwionośny
Klasyfikacja substancji narkotycznych System krwionośny
Klasyfikacja substancji narkotycznych System krwionośny
Ze względu na sposób działania narkotyki dzieli się na :
1. narkotyki bez określonego działania toksycznego, jak np.
podtlenek azotu, węglowodory alifatyczne, olefiny, estry, etery.
2. narkotyki podrażniające ośrodkowy układ nerwowy- alkohole,
związki nieorganiczne zawierające siarkę, dwusiarczek węgla,
3. narkotyki działające szkodliwie na narządy krwiotwórcze, głównie
szpik kostny- węglowodory aromatyczne i ich
chlorowcopochodne,
4. narkotyki działające bezpośrednio na krew i układ krwionośny-
aromatyczne zwiÄ…zki aminowe i nitrowe (anilina, nitrobenzen i ich
homologi).
Krew Układ gastryczny, wątroba i nerki
Krew Układ gastryczny, wątroba i nerki
Krew Układ gastryczny, wątroba i nerki
Krew Układ gastryczny, wątroba i nerki
Krew Układ gastryczny, wątroba i nerki
Krew Układ gastryczny, wątroba i nerki
Krew Układ gastryczny, wątroba i nerki
Krew Układ gastryczny, wątroba i nerki
Krew to płynna tkanka pełniąca liczne czynności w życiu organizmu:
dostarcza komórkom tlenu, wydala niektóre produkty przemiany materii,
bierze udział w procesach odpornościowych itp. Ogólnie biorąc krew
pośredniczy między światem zewnętrznym a organizmem. Krew znajduje
się w nieustannym ruchu; krążąc w systemie naczyń zamkniętych
dociera do wszystkich narządów i przenosi niezbędny dla komórek tlen
oraz produkty odżywcze. Potrzebną ilość tlenu krew dostarcza tkankom
pobierając go z płuc. Główną rolę w tej w tej funkcji krwi odgrywają
krwinki czerwone. Z kolei z tkanek krew zabiera  produkty przemiany
materii- dwutlenek węgla, mocznik, kwas mlekowy i inne rozpuszczalne
związki chemiczne. Dwutlenek węgla przenoszony jest przez krew do
płuc i usuwany podczas procesu oddychania. Natomiast inne
niepotrzebne substancje wydalane są z krwi przez nerki i częściowo
przez skórę.
5
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
OCENA RYZYKA
OCENA EKSPOZYCJI DOZA-REAKCJA CHARAKTERYSTYKA
RYZYKA
Układ gastryczny, wątroba i nerki
Układ gastryczny, wątroba i nerki
Układ gastryczny, wątroba i nerki
Układ gastryczny, wątroba i nerki
Układ gastryczny, wątroba i nerki
Układ gastryczny, wątroba i nerki
Układ gastryczny, wątroba i nerki
Układ gastryczny, wątroba i nerki
IDENTYFIKACJA ZAGROŻENIA
Układ gastryczny u człowieka ma kontakt przede wszystkim z Stężenie Czas trwania Ekspozycja
zanieczyszczeń * ekspozycji =
zanieczyszczeniami i zwiÄ…zkami chemicznymi znajdujÄ…cymi siÄ™ w
jedzeniu i napojach. Organy wewnętrzne takie jak wątroba i nerki nie
stykają się bezpośrednio z powietrzem. Przyczyn chorób i zatruć układu
Czynniki
Ekspozycja * dozymetryczne = Doza
(iloczyn)
trawiennego lekarze szukają w pożywieniu. Jednak ponieważ organizm
ludzki jest całością więc zanieczyszczenia pojawiające się w innych
Ryzyko
organach mogą zostać przeniesione przez układ krwionośny do
Zależność jednostki
Doza * doza reakcja = odniesione do
czasu życia
wszystkich komórek ciała. Może się też zdarzyć, że większe cząstki
pyłów we wdychanym powietrzu nie docierają do pęcherzyków
Ryzyko Ryzyko dla
płucnych. Zostają za to usunięte przez ruch rzęsek nabłonka do jamy
jednostki Narażona zagrożonej
odniesione do * populacja = populacji
ustnej i mogą zostać połknięte. A ponieważ na cząstkach pyłów często czasu życia
osadzają się różne substancje (między innymi policykliczne związki
Prawdopodobie Ilość ludzi*Czas Ilość
aromatyczne) więc mogą z powietrza znalez
ć się w odcinku jelitowo-
(mg/m3) (dni) (mg/m3*dni) (m3/dni)*
ństwo życia przypadków
(mg) kg*dzień *Praw
(-)*
czas życia Ilość lat rok
(kg*dzień) mg*czas życia
(1/kg)
żołądkowym.
Zależność doza-reakcja Analizy w ujęciu probabilistycznym
Zależność doza-reakcja Analizy w ujęciu probabilistycznym
Zależność doza-reakcja Analizy w ujęciu probabilistycznym
Zależność doza-reakcja Analizy w ujęciu probabilistycznym
Zależność doza-reakcja Analizy w ujęciu probabilistycznym
Zależność doza-reakcja Analizy w ujęciu probabilistycznym
Zależność doza-reakcja Analizy w ujęciu probabilistycznym
Zależność doza-reakcja Analizy w ujęciu probabilistycznym
Śmiertelność szacowana a rzeczywista
Śmiertelność szacowana a rzeczywista
Śmiertelność szacowana a rzeczywista
Śmiertelność szacowana a rzeczywista
Śmiertelność szacowana a rzeczywista
Śmiertelność szacowana a rzeczywista
Śmiertelność szacowana a rzeczywista
Śmiertelność szacowana a rzeczywista
Ryzyko śmierci
Ryzyko śmierci
Ryzyko śmierci
Ryzyko śmierci
Ryzyko śmierci
Ryzyko śmierci
Ryzyko śmierci
Ryzyko śmierci
2,8/1000 Choroby serca
2/1000 Nowotwory Å‚Ä…cznie
1/1000 Nowotwory płuc
5,9/1000 Nowotwory układu oddechowego
3,2/10000 Zapalenie płuc
Uwaga: Dane dla USA
6
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
Dr inż. Jerzy Sowa, Wykład 4
ZarzÄ…dzanie ryzykiem
ZarzÄ…dzanie ryzykiem
ZarzÄ…dzanie ryzykiem
ZarzÄ…dzanie ryzykiem
ZarzÄ…dzanie ryzykiem
ZarzÄ…dzanie ryzykiem
ZarzÄ…dzanie ryzykiem
ZarzÄ…dzanie ryzykiem
7