PIEŚNI (4. ćwierć I w. p.n.e) Horacego, zawierajęce 103 ody w 4 księgach, zbiór
utworów o różnorodnej tematyce, począwszy od pieśni poświęconych bogom po ody
autotematyczne; od utworów o akcentach politycznych po pieśni nawiązujące do
mitów, m.in. do wątków homeryckich; od utworów poświęconych problemom etycznym
po pieśni bachiczne i miłosne. Poeta czasem w radosnych na pozór pieśniach
wyraża niepokoje, jakie nie opuszczają myślącego człowieka. Głosi nade wszystko
umiar i harmonię, na przykład w retorycznej prośbie do Apollina: Spraw, niech
cieszę się tym, co mam. Nęci go przy tym bujne bogactwo życia stąd też Pieśni
stają się kroniką zmagań między postawą epikurejczyka i stoika, skłonnego uznać
spokój ducha za wartość najwyższą. Horacy nierzadko odwołuje się do liryki
greckiej, zwłaszcza w pieśniach miłosnych, w których nastrój pogody i dystansu
przeważa nad opisem namiętności poeta zresztą chętnie parodiuje przesadną
uczuciowość. Snuje także refleksje nad przemijaniem. Horacy przedstawia w
Pieśniach swój program poetycki. Poecie przyznaje rolę wychowawcy, w ten sposób
podkreślając jego nieśmiertelne miejsce w historii. Radzi też nie zapominać o
entuzjazmie twórczym (furor poeticus). Ideę tę akcentuje w ostatniej pieśni
księgi III, znanej jako Exegi monumentum. Zwracając się do Melpomeny, by
obdarzyła go delfickim wieńcem, z duma wyznaje, że sam wzniósł sobie pomnik
trwalszy od spiżu. To w tej odzie zapisał często później cytowane słowa: Non
omnis moriar ('Nie wszystek umrę'), będące wyrazem poetyckiej mocy mistrza
słowa. Pieśni Horacego pozostały wzorcem dla następnych pokoleń, nie tylko ze
względu na tematykę utworów, ale także nowoczesną formę. Wiele jego ód jest
wyzwaniem dla tłumaczy, a Pieśni uznano za niedościgły wzór klasycznego ładu i
koronę liryki rzymskiej.