Opisz przebieg inicjacji i terminacji procesu translacji
kodon startowy i kodony stop.

INICJACJA
• Pierwszym etapem syntezy biaÅ‚ka jest przyÅ‚Ä…czenie mRNA do mniejszej podjednostki rybosomu ( 40S ) w obecnoÅ›ci inicjatorowego tRNA i szeregu czynników inicjujÄ…cych.
• U eukariotów pierwszym kodonem ulegajÄ…cym translacji jest kodon AUG (tzw. kodon start ), kodujÄ…cy metioninÄ™.
• Ponieważ w mRNA trójek takich może być bardzo wiele, miejsce poczÄ…tku translacji wyznacza ten kodon, który poÅ‚ożony jest najbliżej 5' koÅ„ca. W poszukiwaniu pierwszego tj. inicjacyjnego kodonu metioninowego biorÄ… udziaÅ‚ czynniki zwane eIF3 i eIF4, z których pierwszy przyÅ‚Ä…cza do struktury czapeczki kompleks biaÅ‚kowy ( tzw. CBP ) oraz odszukuje AUG, natomiast drugi - eIF4 dostarcza energii do poszukiwaÅ„. Zanim jednak rybosom ze zwiÄ…zanym biaÅ‚kiem eIF3 zacznie kroczyć po mRNA w poszukiwaniu AUG, do podjednostki 40S zwiÄ…zany zostaje inicjatorowy aminoacylo tRNA tj. tRNA niosÄ…cy czÄ…steczkÄ™ aminokwasu - metioniny. Gdy przesuwajÄ…ca siÄ™ po mRNA podjednostka 40S ze zwiÄ…zanym Met-tRNA natrafi na kodon "start" nastÄ™puje przyÅ‚Ä…czenie wiÄ™kszej podjednostki rybosomu ( 60S ).

TERMINACJA
Translacja kończona jest w miejscu, w którym wystąpi jeden spośród trzech kodonów terminacyjnych, tzw. kodonów "stop" ( UAG, UGA, UAA ). Wymienione trójki nukleotydowe rozpoznawane są w odróżnieniu do całej reszty nie przez aminoacylo tRNA, a przez tzw. czynnik uwalniający eRF. Czynnik ten aktywuje enzym rozcinający wiązanie między polipeptydem a cząsteczką tRNA, która dostarczyła ostatniego aminokwasu, czego skutkiem jest uwolnienie łańcucha polipeptydowego. Wymień enzymy uczestniczące w procesie replikacji DNA oraz scharakteryzuj ich funkcję.