Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Europejski Fundusz Społeczny, Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, Działanie 1.1  Roz-
wój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy , Schemat a)  Wzmocnienie potencjału publicznych
służb zatrudnienia , projekt  Opracowanie i upowszechnianie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych
nr BDG-V-281-10-MK/05
KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
Mechanicy pojazdów samochodowych (zawód szkolny: Mechanik
pojazdów samochodowych  obejmuje całą grupę elementarną 7231)
(7231 )
Autorzy
 mgr inż. Andrzej Żelasko
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 7 w A
odzi
 mgr inż. Andrzej A
aziński
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 7 w A
odzi
Konsultant ds. metodologii
 dr inż. Bożena Zając
A
ódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w A
odzi
Recenzenci
 dr hab. inż. Krzysztof Pacholski
Politechnika A
ódzka, Instytut Elektrotechniki Teoretycznej,
Metrologii i Materiałoznawstwa
 dr inż. Stanisław Skawiński
Politechnika A
ódzka, Instytut Pojazdów
Ewaluatorzy zewnętrzni
- mgr inż. Maciej Okniński
UrzÄ…d Miasta A
odzi, Oddział Nadzoru i Kontroli Stacji Kontroli Pojazdów
 mgr inż. Krzysztof Kołodziejczyk
Stowarzyszenie Rzeczoznawców Techniki Samochodowej i Ruchu Drogowego
Oddział w A
odzi
 mgr inż. Andrzej Bawolak
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Tomaszowie Mazowieckim
Komisja zatwierdzajÄ…ca
 prof. dr hab. inż. Zbigniew Gawroński  przewodniczący
Politechnika A
ódzka, Instytut Inżynierii Materiałowej
Stowarzyszenie Inżynierów i Mechaników Polskich
 dr hab. inż. Krzysztof Pacholski
Politechnika A
ódzka, Instytut Elektrotechniki Teoretycznej, Metrologii i Materiałoznawstwa
 dr inż. Stanisław Skawiński
Politechnika A
ódzka, Instytut Pojazdów
- mgr inż. Krzysztof Kołodziejczyk
Stowarzyszenie Rzeczoznawców Techniki Samochodowej i Ruchu Drogowego Oddział w A
odzi
- mgr inż. Maciej Okniński
UrzÄ…d Miasta A
odzi, Oddział Nadzoru i Kontroli Stacji Kontroli Pojazdów
Nakład: 1000 egz.
© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej, 2006
ISBN 83-7204-503-8 [58]
Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji  PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl
2
SPIS TREÅšCI
Wstęp ................................................................................................................ 4
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9
2. Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9
3. Stanowiska pracy ........................................................................................ 9
4. Zadania zawodowe ...................................................................................... 9
5. Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 10
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 11
7. Kwalifikacje ponadzawodowe .................................................................. 11
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 12
3
Wstęp
Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-
mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego, w systemie szkolnym i pozaszkolnym.
Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-
fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2004 r., Nr 99, poz. 1001 z póz
n. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:
 & Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy
przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
 prowadzenie badań i analiz rynku pracy,
 ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,
 koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji&  .
W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji
zawodowych o randze krajowej zajmuje siÄ™ Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.
Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-
dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl.
Opis standardu zawiera następujące elementy:
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).
2. Syntetyczny opis zawodu.
3. Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.
4. Wykaz zadań zawodowych.
5. Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.
6. Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porzÄ…dkowane do:
 pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,
 grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.
W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie sÄ… obli-
gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonujÄ… na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji
4
osób poszukujących pracy, oceny  luki kwalifikacyjnej osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.
Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.
Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacjÄ…
Standard
Słownik pojęć
kwalifikacji
Podstawy prawne wykonywania zawodu
dla zawodu 1
Syntetyczny opis zawodu
Stanowiska pracy
Zadania zawodowe
Składowe kwalifikacji zawodowych
Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:
Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2
KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
POZIOM 1
I SPECJALNOÅšCI
ponadzawodowe
Standard
kwalifikacji
ogólnozawodowe  umiejętności
dla zawodu 3
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
Standard
specjalistyczne
kwalifikacji
dla zawodu 4
POZIOM 2
ponadzawodowe
kolejne zawody ....
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
(itd. ...)
POZIOM 5
ponadzawodowe
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych
5
* * *
Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizÄ™ za-
wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3& ). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3& ). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.
W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na
zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.
Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
UMIEJ
TNOÅšCI  WIADOMOÅšCI
 CECHY PSYCHOFIZYCZNE
Rys. 2. Etapy analizy zawodu
Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały
do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.
Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-
ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji
6
zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu sÄ… charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.
W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-
ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.
GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)
BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Kwalifikacje ponadzawodowe
Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)
Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych
Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom
prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie, a osoba wykonujÄ…ca pracÄ™ nie ponosi
za nią osobistej odpowiedzialności. Poziom drugi wymaga samodzielności i sa-
mokontroli przy wykonywaniu typowych zadań zawodowych. Pracownik ponosi
7
osobistą odpowiedzialność za skutki swoich działań. Musi również umieć praco-
wać w zespole pod nadzorem kierownika zespołu. Na poziomie trzecim kwalifi-
kacji zawodowych pracuje ten pracownik, który wykonuje złożone zadania zawo-
dowe. Ich złożoność powoduje konieczność posiadania umiejętności rozwiązywa-
nia nietypowych problemów towarzyszących pracy. Pracownik z trzeciego pozio-
mu kwalifikacji musi potrafić kierować małym, kilkuosobowym zespołem pracow-
ników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak i za
działania kierowanego przez siebie zespołu. Poziom czwarty wymaga od pracow-
nika umiejętności wykonywania wielu różnorodnych, często skomplikowanych
i na ogół problemowych zadań zawodowych. Zadania te mają charakter technicz-
ny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagajÄ… wysokiej osobistej odpowie-
dzialności i samodzielności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej
i dużej liczebności, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podze-
społy. Poziom piąty przeznaczony jest dla pracowników w pełni samodzielnych,
ponoszących pełną osobistą odpowiedzialność za podejmowane działania i decy-
zje, działających w sytuacjach wyłącznie problemowych. Pracownicy z poziomu
piÄ…tego kierujÄ… organizacjami i podejmujÄ… decyzje o znaczeniu strategicznym dla
całej organizacji. Ponoszą odpowiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodo-
wy podległych im osób. Potrafią diagnozować, analizować i prognozować złożoną
sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz realizować swoje pomysły w praktyce.
8
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu1
- RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2003 r. w sprawie
homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do
zasilania gazem (Dz. U. Nr 232, poz. 2333, z póz
n. zm.).
2. Syntetyczny opis zawodu
Mechanik pojazdów samochodowych zatrudniany jest w warsztatach obsłu-
gowo-naprawczych zaplecza motoryzacyjnego. Wykonuje prace konserwacyjne
i obsługowo-naprawcze pojazdów samochodowych oraz ich zespołów na uniwer-
salnych i specjalistycznych stanowiskach za pomocą narzędzi monterskich. Kon-
troluje także stan techniczny pojazdów za pomocą urządzeń diagnostycznych.
Od mechanika pojazdów samochodowych wymaga się znajomości budowy
pojazdu oraz zasad działania jego zespołów i podzespołów. Mechanik pojazdów
samochodowych powinien umieć diagnozować usterki zespołów samochodów oraz
znać metody ich usuwania.
Specyfika zawodu, rozwój rynku motoryzacyjnego i oczekiwania klientów
wymagają od niego odpowiedzialności związanej z poziomem oferowanych usług.
Dlatego mechanik pojazdów samochodowych powinien wykazywać gotowość do
dokształcania się i podnoszenia kwalifikacji.
3. Stanowiska pracy
Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych
Poziom
kwalifikacji Nazwa stanowiska pracy Uwagi
zawodowych
1 *)
2 Mechanik pojazdów samochodowych
3 Brygadzista
4 *)
5 *)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
4. Zadania zawodowe
Z-1. Przyjmowanie pojazdów samochodowych do naprawy.
Z-2. Obsługiwanie urządzeń kontrolno-pomiarowych dla pojazdów samochodowych.
Z-3. Ustalanie przyczyn uszkodzeń poszczególnych podzespołów pojazdu samo-
chodowego.
1
Stan prawny na dzień 30 września 2006 r.
9
Z-4. Organizowanie oraz utrzymywanie w czystości stanowiska pracy zgodnie
z przepisami i zasadami: ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochro-
ny przeciwpożarowej i ochrony środowiska.
Z-5. Dobieranie narzędzi i przyrządów do wykonania czynności obsługowo-
-naprawczych pojazdów samochodowych.
Z-6. Wykonywanie czynności obsługowo-naprawczych silnika pojazdu samo-
chodowego.
Z-7. Wykonywanie czynności obsługowo-naprawczych podzespołów układu na-
pędowego pojazdów samochodowych.
Z-8. Wykonywanie czynności obsługowo-naprawczych układu hamulcowego po-
jazdów samochodowych.
Z-9. Wykonywanie czynności obsługowo-naprawczych układu kierowniczego
pojazdów samochodowych.
Z-10. Wykonywanie czynności obsługowo-naprawczych zawieszenia pojazdów
samochodowych.
Z-11. Wykonywanie czynności obsługowo-naprawczych kół jezdnych i ogumienia
pojazdów samochodowych.
Z-12. Wymienianie elementów bezpieczeństwa biernego pojazdów samochodowych.
Z-13. Sprawdzanie jakości wykonywanych prac obsługowo-naprawczych pojaz-
dów samochodowych.
Z-14. Organizowanie własnego stanowiska pracy mechanika pojazdów samocho-
dowych zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
ergonomii, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.
Z-15. Współpraca w zespole mechaników pojazdów samochodowych.
Z-16. Wykonywanie rozliczeń kosztów usług obsługowo-naprawczych pojazdów
samochodowych.
5. Składowe kwalifikacji zawodowych
K-1. Dobieranie i stosowanie metod diagnozowania usterek i sposobów weryfika-
cji uszkodzonych elementów pojazdów samochodowych.
K-2. Dobieranie i posługiwanie się narzędziami kontrolno-pomiarowymi oraz
urządzeniami diagnostycznymi dla pojazdów samochodowych.
K-3. Posługiwanie się instrukcjami obsługi i naprawy, wynikami badań stanu
technicznego pojazdów, katalogami, poradnikami i inną literaturą techniczną
pojazdów samochodowych.
K-4. Dobieranie i stosowanie metody naprawy pojazdów samochodowych ze
względu na zakres i koszty.
K-5. Wykonywanie obsług i napraw zgodnie z technologią producenta pojazdów
samochodowych.
K-6. Ocenianie stanu technicznego pojazdów samochodowych po wykonaniu
czynności obsługowo-naprawczych.
10
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi
kwalifikacji zawodowych
Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych
Składowe kwalifikacji zawodowych
Zadania
zawodowe
K-1 K-2 K-3 K-4 K-5 K-6
Z-1 X X X
Z-2 X X
Z-3 X X X
Z-4 X X X X X
Z-5 X X
Z-6 X X X X
Z-7 X X X X
Z-8 X X X X
Z-9 X X X X
Z-10 X X X X
Z-11 X X X X
Z-12 X X X X
Z-13 X X X X
Z-14 X X X
Z-15 X X X X X X
Z-16 X X
7. Kwalifikacje ponadzawodowe
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych
Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji
Poziom
kwalifikacji Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
UMIEJ
TNOÅšCI
1 *)
- Stosuje zasady i przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoża-
rowej i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy.
- Wykonuje zadania zawodowe zgodnie z zasadami ergonomii.
- Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej.
- Zachowuje Å‚ad i porzÄ…dek na stanowisku pracy
2
- Organizuje własne stanowisko pracy.
- Bezpośrednio komunikuje się z przełożonymi, współpracownikami i klientami.
- Doskonali swoje umiejętności zawodowe.
- Wypełnia dokumenty towarzyszące wykonywanej pracy.
- Obsługuje komputer i urządzenia peryferyjne.
11
Poziom
kwalifikacji Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
- Kieruje podległymi pracownikami i wpływa na właściwe postawy pracowników.
3
- NawiÄ…zuje kontakty z klientami.
4 *)
5 *)
WIADOMOÅšCI
1 *)
*)
- Przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska na zajmowanym stanowisku.
- Podstawowe wiadomości z zakresu ergonomii.
- Zasady komunikacji społecznej.
2 - Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej.
- Obsługa komputera i urządzeń peryferyjnych.
- Zasady organizacji stanowiska pracy.
- Zasady obiegu dokumentów w firmie.
- Formy doskonalenia zawodowego.
- Motywacja zespołu do efektywnej, odpowiedzialnej i bezpiecznej pracy.
3
- Podstawowe pojęcia z zakresu psychologii człowieka.
4 *)
5 *)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1 *)
*)
- Ostrość wzroku.
- Sprawność manualna.
2
- Sprawność fizyczna.
- Koordynacja wzrokowo-ruchowa.
- Uzdolnienia techniczne.
- Zdolność do pracy indywidualnej.
3 - Uzdolnienia organizacyjne.
- Komunikatywność.
- Rzetelność i sumienność.
4 *)
*)
5 *)
*)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,
podstawowych i specjalistycznych dla zawodu
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych
POZIOM 1
 Nie zidentyfikowano.
12
POZIOM 2
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Umiejętności
 Posługuje się instrukcjami obsługi, wynikami badań stanu technicznego pojaz-
dów samochodowych, katalogami, poradnikami i inną literaturą techniczną.
 Odczytuje rysunki techniczne części i układów pojazdów samochodowych.
 Wykonuje podstawowe pomiary parametrów pojazdów samochodowych.
 Sprawdza wyposażenie i sprawność sprzętu oraz środków ochrony indywidu-
alnej na stanowisku pracy mechanika pojazdów samochodowych.
 Gospodaruje zużytymi częściami i materiałami eksploatacyjnymi pojazdów
samochodowych.
 Sporządza kalkulację i ewidencję usług i napraw pojazdów samochodowych.
Wiadomości
 Zasady doboru aparatury kontrolno-pomiarowej, budowa, sposoby wykonywa-
nia pomiarów pojazdów samochodowych
 Zasady konserwacji sprzętu kontrolno-pomiarowego.
 Wyznaczanie niepewności pomiarów w warunkach warsztatowych.
 Podstawy technologii maszyn.
 Rysunek techniczny.
 Zasady postępowania ze zużytymi częściami i materiałami eksploatacyjnymi.
 Zasady sporządzania kalkulacji i ewidencji usług i napraw pojazdów samocho-
dowych.
Cechy psychofizyczne
 Systematyczność.
 Dokładność.
 Odpowiedzialność.
 Samodzielność.
Kwalifikacje podstawowe dla zawodu
Umiejętności
- Rozpoznaje zespoły i podzespoły pojazdu samochodowego (K-2, K-3, K-4,
K-5, K-6).
- Sprawdza luzy: elementów układu kierowniczego i zawieszenia pojazdu samo-
chodowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
- Wymienia oleje silnikowe, przekładniowe i płyny techniczne w pojez
dzie sa-
mochodowym (K-3, K-5, K-6).
13
- Wykonuje czynności obsługowo-regulacyjne silnika spalinowego pojazdu sa-
mochodowego (K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wykonuje czynności obsługowo-regulacyjne zespołów układu napędowego
pojazdu samochodowego (K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wykonuje czynności obsługowo-regulacyjne mechanizmów układu hamulco-
wego pojazdu samochodowego (K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wykonuje czynności obsługowo-regulacyjne mechanizmów układu kierowni-
czego pojazdu samochodowego (K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wykonuje czynności obsługowo-regulacyjne elementów zawieszenia pojazdu
samochodowego (K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wykonuje czynności obsługowo-regulacyjne kół i ogumienia pojazdu samo-
chodowego (K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę uszkodzonych części silnika spalinowego pojazdu samo-
chodowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę uszkodzonych elementów osprzętu silnika spalinowego
pojazdu samochodowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę uszkodzonych zespołów układu napędowego pojazdu
samochodowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę uszkodzonych elementów układu hamulcowego pojazdu
samochodowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę uszkodzonych elementów układu kierowniczego pojazdu
samochodowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę uszkodzonych elementów zawieszenia pojazdu samocho-
dowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę uszkodzonych elementów osprzętu elektrycznego pojazdu
samochodowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę uszkodzonych elementów wyposażenia nadwozia pojazdu
samochodowego (K-3, K-4, K-5, K-6).
Wiadomości
- Przyrządy pomiarowe, ich budowa i sposoby wykonywania pomiarów (K-1,
K-2, K-3).
- Materiały stosowane w budowie pojazdu samochodowego (K-3, K-4).
- Parametry techniczne silnika spalinowego (K-1, K-3, K-4, K-6).
- Budowa silnika spalinowego (K-1, K-3, K-4).
- Zasada działania silnika spalinowego (K-1, K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania układu rozrządu silnika spalinowego (K-1, K-3,
K-4).
- Budowa i zasada działania układu chłodzenia silnika spalinowego (K-1, K-3,
K-4).
- Budowa i zasada działania układu olejenia silnika spalinowego (K-1, K-3,
K-4).
14
- Budowa i zasada działania układu zasilania silnika spalinowego o ZI (K-1,
K-3, K-4, K-5).
- Budowa i zasada działania układu zasilania silnika spalinowego o ZS (K-1,
K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania układu wylotu spalin silnika o ZI i ZS (K-1, K-3,
K-4).
- Budowa i zasada działania doładowania silnika spalinowego (K-1, K-3, K-4).
- Zasady oznaczania i klasyfikowania olejów silnikowych (K-3).
- Zasady oznaczania i klasyfikowania płynów chłodzących (K-3).
- Budowa i zasada działania sprzęgła (K-1, K-3,K-4).
- Budowa i zasada działania skrzyni biegów (K-1, K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania przegubów wałów napędowych (K-1, K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania mostów napędowych (K-1, K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania przegubów przedniej półosi napędowej (K-1, K-3,
K-4).
- Zasady oznaczania i klasyfikowania olejów przekładniowych (K-3).
- Kierownica i układ hamulcowy w procesie hamowania (K-1, K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania hydraulicznego układu hamulcowego (K-1, K-3,
K-4).
- Budowa i zasada działania pneumatycznego układu hamulcowego (K-1, K-3,
K-4, K-5).
- Budowa i zasada działania hamulca awaryjnego i postojowego (K-1, K-3,
K-4).
- Budowa i zasada działania zwalniacza hydraulicznego (K-1, K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania układów: ABS, EPS, ASR (K-1, K-3, K-4).
- Zasady oznaczania i klasyfikowania płynów hamulcowych (K-3).
- Wymagania techniczne określające skuteczność hamowania pojazdów samocho-
dowych (K-1, K-3, K-6).
- Postępowanie ze zużytym płynem hamulcowym (K-3).
- Zadania i budowa układu kierowniczego (K-1, K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania wspomagania układu kierowniczego (K-1, K-3,
K-4, K-5).
- Rodzaje zawieszeń w pojazdach (K-1, K-3, K-4).
- Elementy sprężyste w zawieszeniach pojazdów samochodowych (K-1, K-3,
K-4).
- Elementy pneumatyczne w zawieszeniach pojazdów samochodowych (K-1,
K-3, K-4).
- Amortyzatory pojazdów samochodowych: budowa i zasada działania (K-1,
K-3, K-4).
- Stabilizatory: budowa i zasada działania (K-1, K-3, K-4).
- Wahacze: budowa i zasada działania (K-1, K-3, K-4).
- Budowa koła jezdnego (K-1, K-3, K-4).
15
- Rodzaje opon i zasady ich oznakowania (K-1, K-3, K-4).
- Pojęcia i wielkości elektryczne (K-1, K-3, K-4).
- Podstawowe prawa elektrotechniki ogólnej (K-1, K-3, K-4).
- Akumulator: budowa i zasada działania (K-1, K-3, K-4).
- Prądnica prądu przemiennego: budowa i zasada działania (K-1, K-3, K-4).
- Rozrusznik samochodowy: budowa i zasada działania (K-1, K-3, K-4).
- Budowa i zasada działania układu zapłonowego silnika spalinowego (K-1,
K-3, K-4).
- Technologia obsługi i naprawy pojazdów samochodowych (K-1, K-3, K-4, K-5,
K-6).
Cechy psychofizyczne
- Nie zidentyfikowano.
Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu
- Nie zidentyfikowano.
POZIOM 3
Kwalifikacje ogólnozawodowe
- Nie zidentyfikowano.
Kwalifikacje podstawowe dla zawodu
Umiejętności
- Diagnozuje uszkodzenia podzespołów pojazdu samochodowego (K-1, K-2,
K-3).
- Dokonuje weryfikacji kadłuba silnika spalinowego pojazdu samochodowego
(K-1, K-2, K-3, K-6).
- Dokonuje weryfikacji wału korbowego silnika spalinowego pojazdu samocho-
dowego (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Dokonuje weryfikacji elementów układu rozrządu silnika spalinowego pojazdu
samochodowego (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Dokonuje weryfikacji części wchodzących w skład zespołów przeniesienia na-
pędu w pojez
dzie samochodowym (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Dokonuje weryfikacji części układu hamulcowego pojazdu samochodowego
(K-1, K-2, K-3, K-6).
16
- Dokonuje weryfikacji części układu kierowniczego pojazdu samochodowego
(K-1, K-2, K-3, K-6).
- Wykonuje pomiary składu spalin pojazdu samochodowego (K-1, K-2, K-3,
K-6).
- Wykonuje pomiary szczelności cylindra silnika spalinowego pojazdu samocho-
dowego (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Wykonuje pomiary wydajności i ciśnienia pomp silników pojazdów samocho-
dowych (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Wykonuje pomiary ciśnienia oleju silnikowego pojazdu samochodowego (K-1,
K-2, K-3, K-6).
- Wykonuje pomiary parametrów pomp wtryskowych pojazdu samochodowego
(K-1, K-2, K-3, K-6).
- Wykonuje pomiary szczelności układu chłodzenia silnika spalinowego pojazdu
samochodowego (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Wykonuje pomiary sił hamowania pojazdu samochodowego (K-1, K-2, K-3,
K-6).
- Wykonuje pomiary geometrii układu kierowniczego pojazdu samochodowego
(K-1, K-2, K-3, K-6).
- Wykonuje pomiary sił tłumienia amortyzatorów pojazdu samochodowego
(K-1, K-2, K-3, K-6).
- Reguluje wtryskiwacze silnika spalinowego pojazdu samochodowego o ZS
(K-1, K-2, K-3, K-6).
- Ocenia szczelność pneumatycznego układu hamulcowego pojazdu samochodo-
wego (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Reguluje ustawienie świateł w pojez
dzie samochodowym (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Ocenia jakość wykonanych prac obsługowo-naprawczych pojazdów samocho-
dowych (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Wykorzystuje w diagnostyce informacje techniczne uzyskane od właściciela
pojazdu samochodowego (K-1, K-2, K-3, K-4 K-6).
- Identyfikuje części zamienne i materiały eksploatacyjne pojazdu samochodowe-
go (K-3, K-6).
- Analizuje dokumentacjÄ™ warsztatowÄ… w zakresie przeprowadzanych napraw
i obsług pojazdu samochodowego (K-3, K-4, K-6).
Wiadomości
- Zasady wykonywania pomiarów szczelności cylindrów silnika spalinowego
pojazdu samochodowego (K-1, K-2, K-3, K-4).
- Zasady wykonywania pomiarów zużycia: czopów wału korbowego i gładzi cy-
lindra silnika spalinowego (K-1, K-2, K-3, K-4).
- Składniki toksyczne spalin (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Oświetlenie zewnętrzne pojazdu samochodowego  warunki techniczne (K-1,
K-2, K-3, K-6).
17
- Oznaczenia na reflektorach i pozostałych elementach oświetleniowych pojazdu
samochodowego (K-3, K-6).
- Zasady doboru części zamiennych pojazdu samochodowego (K-3, K-4, K-6).
Cechy psychofizyczne
- Potrzeba samodoskonalenia (K-1, K-2, K-4, K-5).
Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu
Umiejętności
- Wykonuje jazdę próbną po naprawie pojazdu samochodowego (K-1, K-2, K-3,
K-6).
- Wykonuje czynności obsługowo-naprawcze klimatyzacji pojazdu samochodo-
wego (K-1, K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wykonuje czynności obsługowo-naprawcze instalacji LPG (CNG) pojazdu sa-
mochodowego (K-1, K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wykonuje wymianę elementów bezpieczeństwa biernego pojazdu samochodo-
wego (K-1, K-2, K-3, K-5, K-6).
- Wyważa koła jezdne pojazdu samochodowego (K-1, K-2, K-3, K-5, K-6).
Wiadomości
- Próby drogowe pojazdu samochodowego (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Hamownie podwoziowe (K-1, K-2, K-3, K-6).
- Budowa i zasada działania instalacji: LPG i CNG (K-1, K-3, K-4, K-5).
- Budowa i zasada działania klimatyzacji samochodu (K-1, K-3, K-4, K-5).
- Wyważenie statyczne i dynamiczne koła jezdnego (K-1, K-3, K-4, K-5).
- Budowa układów poduszek gazowych (K-1, K-3, K-4, K-5).
- Rodzaje poduszek gazowych (K-1, K-3, K-4, K-5).
- Zasady bezpiecznej obsługi i diagnozowania usterek poduszek gazowych
(K-1, K-3, K-4, K-5).
- Zasady postępowania z poduszkami: uruchomionymi i nie uruchomionymi
(K-1, K-3, K-4, K-5).
- Elementy pirotechnicznych pasów bezpieczeństwa (K-1, K-3, K-4, K-6).
- Zasady bezpiecznej obsługi napinaczy pasów bezpieczeństwa (K-1, K-3, K-4,
K-6).
- Zasady postępowania z pirotechnicznymi napinaczami pasów uruchomionych
i nie uruchomionych (K-1, K-3, K-4, K-6).
Cechy psychofizyczne
- Nie zidentyfikowano.
18
POZIOM 4
- Nie zidentyfikowano.
POZIOM 5
- Nie zidentyfikowano.
19