Prawo podatkowe
- wprowadzenie
dr Jarosław Wierzbicki
Katedra prawa Administracyjnego i Finansowego Przedsiębiorstw
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
semestr letni 2009/2010 1
Pojęcie podatku
Art. 6.
Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne,
przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie
pieniężne na rzecz Skarbu Państwa,
województwa, powiatu lub gminy, wynikające
z ustawy podatkowej.
Ordynacja podatkowa
semestr letni 2009/2010 2
Ustrojowe podstawy prawa
podatkowego
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej
z dnia 02 kwietnia 1997 r.
(Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zmianami)
qð
System z
ródeł prawa,
qð
Odniesienia normatywne do podatków,
qð
Konstytucyjna koncepcja daniny publicznej,
qð
Minimum ustawowej regulacji podatku,
qð
Podatkowy status samorzÄ…du terytorialnego.
semestr letni 2009/2010 3
Konstytucja RP a podatki I
Art. 2.
Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym,
urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.
Art. 3.
Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym.
Art. 7.
Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
Art. 21.
1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.
2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest
dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.
semestr letni 2009/2010 4
Konstytucja RP a podatki II
Art. 31.
1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.
2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych.
Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu
nie nakazuje.
3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych
wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko
wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego
bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądz
dla ochrony
środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw
innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i
praw.
Art. 32.
1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do
równego traktowania przez władze publiczne.
2. (& ).
semestr letni 2009/2010 5
Konstytucja RP a podatki III
Art. 37.
1. Kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z
wolności i praw zapewnionych w Konstytucji.
2. Wyjątki od tej zasady, odnoszące się do cudzoziemców, określa
ustawa.
Art. 64.
1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz
prawo dziedziczenia.
2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia
podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.
3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w
zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.
semestr letni 2009/2010 6
Konstytucja RP a podatki IV
Art. 83.
Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej
Polskiej.
Art. 84.
Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń
publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
semestr letni 2009/2010 7
Konstytucja RP a podatki V
Art. 167.
1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w
dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.
2. Dochodami jednostek samorzÄ…du terytorialnego sÄ… ich dochody
własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.
3. y
ródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w
ustawie.
4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu
terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale
dochodów publicznych.
Art. 168.
Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości
podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie.
semestr letni 2009/2010 8
Konstytucja RP a podatki VI
Art. 123.
1. Rada Ministrów może uznać uchwalony przez siebie projekt
ustawy za pilny, z wyjątkiem projektów ustaw podatkowych,
ustaw dotyczÄ…cych wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejmu,
Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, ustaw
regulujących ustrój i właściwość władz publicznych, a także
kodeksów.
2. Regulamin Sejmu oraz regulamin Senatu określają odrębności
w postępowaniu ustawodawczym w sprawie projektu pilnego.
3. W postępowaniu w sprawie ustawy, której projekt został
uznany za pilny, termin jej rozpatrzenia przez Senat wynosi 14
dni, a termin podpisania ustawy przez Prezydenta
Rzeczypospolitej wynosi 7 dni.
semestr letni 2009/2010 9
Konstytucja RP a podatki VII
Art. 216.
1. Åšrodki finansowe na cele publiczne sÄ… gromadzone i wydatkowane w
sposób określony w ustawie.
2. (& ).
3. Ustanowienie monopolu następuje w drodze ustawy.
4. Zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i poręczeń
finansowych przez państwo następuje na zasadach i w trybie
określonych w ustawie.
5. Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń
finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny
przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. (& ).
Art. 217.
Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie
podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a
także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów
zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.
semestr letni 2009/2010 10