Nie zawsze zgoda konflikty interesów w społeczności lokalnej W obrębie wszelkiego rodzaju społeczności choćby najmniejszych, na przykład w klasie, w szkole, wśród mieszkańców kamienicy, pracowników tego samego zakładu pracy istnieją grupy o róż- nych potrzebach, oczekiwaniach, interesach. Różnice między nimi często ujawniają się jako konflikty interesów, w których nikt nie ma racji, bo każdy ma swoje racje. Rozwiązania owych konfliktów naj- lepiej poszukiwać na drodze negocjacji, doprowadzając do kompromisu między różnymi opcjami. mie podania trafiły najpierw do zarządu domów Cele komunalnych w waszej miejscowości, skąd zo- stały przesłane do władz gminy, i oto dziś przyszła Po zajęciach uczniowie powinni umieć: odpowiedz, że z braku funduszy gmina może zre- określić, czym różni się wspólnota interesów alizować tylko jedną pozycję z katalogu waszych od konfliktu interesów; potrzeb. Zwołane zostaje zebranie mieszkańców uzasadnić potrzebę poszukiwania kompro- kamienicy, na którym musi zostać podjęta decy- misu w drodze negocjacji. zja, którą z potrzeb gmina powinna zrealizować w pierwszej kolejności. 2. Zwróć uwagę uczniom, że dopóki mieszkańcy Środki dydaktyczne kompletowali listy swych potrzeb i oczekiwań, nie ujawniały się istniejące między nimi konflikty, bo 1. Opis sytuacji W starej kamienicy . wszyscy byli tak samo niezadowoleni z warun- 2. Ankieta. ków, w których mieszkają. Rozdaj uczniom mate- Instrukcje dla grup: riały pomocnicze nr 1 i 2. Poproś wszystkich o wy- 3. Remont instalacji wodno-kanalizacyjnej. pełnienie ankiety. 4. Remont fasady, klatki schodowej i dachu. 3. Podziel klasę na tyle grup, ile opcji ujawniło się 5. Budowa sklepu wielobranżowego. w ankiecie. Rozdaj poszczególnym grupom in- 6. Budowa parkingu. teresów właściwe materiały pomocnicze (nr 3 9) stosownie do wybranych przez nich opcji i poproś 7. Budowa skweru i placu zabaw. o przygotowanie w grupach argumentów w obro- 8. Budowa ogrodzenia i założenie domofonów. nie swych racji. Zaproponuj, by każda z grup wy- 9. Budowa boiska sportowego i torów dla rowe- brała przedstawiciela, który występować będzie rów i deskorolek. w jej imieniu. Każda z grup, niezależnie od ich li- 10. Protokół z zebrania samorządu mieszkańców czebności, powinna mieć na wypowiedz w obro- kamienicy. nie swych racji tyle samo czasu. 4. Po wysłuchaniu poszczególnych wypowiedzi skomentuj fakt, że klasa rozpadła się na kilka grup Przebieg zajęć interesów. W wypadku, gdy któraś z opcji zapro- 1. Aby zaprezentować istnienie konfliktów inte- ponowanych w materiałach pomocniczych nie resów nawet w małych społecznościach, przed- znajdzie obrońcy, godne skomentowania będzie staw historię pewnej kamienicy, starej i zanie- także i to, że zdarzają się żądania na wyrost , na dbanej, której mieszkańcy, niezadowoleni ze swej których nikomu w istocie nie zależy. Zwróć uwagę sytuacji, najpierw tylko utyskiwali. Narzekali na uczniów na to, że jednak większość wyborów do- brak wszystkiego tak długo, aż ktoś zapropono- konanych przez mieszkańców kamienicy nie jest wał (siebie postaw w tej roli), żeby wyłonić przed- tylko fanaberią, lecz wynika z istotnych potrzeb, stawicielstwo wspólnoty mieszkańców, na piśmie z tego, jak i w jakich warunkach ludzie ci żyją. sformułować jej potrzeby i pismo to skierować Choć najwyrazniejszy okaże się zapewne przede do władz gminy. Odtąd mieszkańcy zgłaszali się wszystkim podział na zamożniejszych i biedniej- ze swymi oczekiwaniami do swego przewodni- szych, należy podkreślić, że tych podziałów jest czącego (czyli do ciebie). Jeśli masz na to wię- w istocie znacznie więcej: na rodziny posiadające cej czasu, możesz zaproponować, by uczniowie i nie posiadające dzieci, na tych, którzy chodzą do wczuli się (bazując na potrzebach swoich i swoich pracy, i na tych, którzy czas spędzają w domu, na rodzin) w mieszkańców owej kamienicy i zgła- starszych i młodszych itd. szali różne potrzeby i ich uzasadnienia jeśli nie, 5. Zapowiedz, że końcem zebrania mieszkań- w materiałach pomocniczych znajdziesz odpo- ców będzie głosowanie nad opcją, która zo- wiednie przykłady. Prosisz uczniów, by wyobra- stanie przedstawiona gminie. Wygra to rozwią- zili sobie, że spisane przez ciebie potrzeby w for- zanie, które zostanie zaakceptowane przez po- 242 nad połowę uczestników zebrania. Zaproponuj, kładniej najciekawsze i/lub najbardziej aktualne by uczniowie w drodze nieformalnych dyskusji z nich. Określcie: spróbowali osiągnąć kompromisowe rozwiązania przedmiot sporu, z członkami najbardziej zbliżonych opcji. Zaape- grupy zaangażowane w konflikt i ich interesy, luj, by modyfikowali własne stanowisko, tak by liderów grup interesu, głównych negocjato- osiągnąć możliwie najbliższy swoim intencjom rów (ewentualnie mediatorów), wynik głosowania. Po dyskusji zarządz głosowa- jak wygląda konflikt w świetle obowiązują- nie. Jeśli nie wyłoni ono większości bezwzględ- cego prawa, jakie decyzje administracyjne zo- nej o pieniądzach będą decydować władze stały wydane, gminne, a nie bezpośrednio mieszkańcy. Musi- możliwe rozwiązania konfliktu (zgłaszane cie więc znalezć procedurę, która wyłoni zwy- przez uczestników sporu bądz wymyślone cięzcę (może to być druga tura z 2 3 najsilniej- przez was samych), szymi opcjami). przebieg, punkty zwrotne i finał sprawy (jeśli 6. Komentując przebieg i wynik dyskusji po- rozpatrywany konflikt już się zakończył, a jeśli wiedz, że w życiu większych grup ludzi rzadko spór nadal się toczy, to także przewidywania można zaspokoić interesy wszystkich albo- dotyczące jego rozstrzygnięcia i ewentualne wiem ludzie mają różne potrzeby, zależnie od rady dla jego stron, dotyczące następnych kro- tego, jaki tryb życia prowadzą, jakimi środkami ków, które powinny podjąć). dysponują, do czego są przyzwyczajeni. Roz- Jeśli uznasz to za stosowne, poproś uczniów, wiązaniem jest poszukiwanie kompromisów by przed następnymi zajęciami zebrali więcej in- jednak również kompromis oznacza zazwyczaj formacji na jego temat. Zadanie to można wyko- rezygnację z części dążeń. Ponadto w demo- nać na dwa sposoby: albo podzielić klasę na mniej- kracji często powstaje mniejszość, która prze- sze zespoły, z których każdy zajmować się będzie grywa głosowanie i musi pogodzić się z tym, innym sporem, albo wyznaczyć kilkoro uczniów, że jej interesy nie będą realizowane. Zwróć też którzy bardziej wnikliwie zapoznają się z mate- uwagę, że skutki konfliktów lokalnych nierzadko riałami na temat konfliktu, który was najbardziej nie ograniczają się wcale do samej społeczno- zainteresował. Następne zajęcia należy rozpocząć ści lokalnej mogą one rzutować na sytuację od krótkiej prezentacji zebranych przez uczniów w całym regionie czy nawet w państwie. Podaj wiadomości dotyczących przebiegu i wyniku lo- przykłady konflikt w sprawie budowy Trasy kalnego konfliktu. Zaproponuj, by zgłosiło się 2 Siekierkowskiej, spory wokół budowy autostrad 3 uczniów, którzy śledzić będą dalszy rozwój w wielu miejscach Polski, protest mieszkańców wydarzeń i od czasu do czasu będą informować przeciwko odbudowie masztu radiowego w Gą- resztę klasy (i nauczyciela) o dalszych losach tego binie. sporu. 7. Zapytaj uczniów, czy słyszeli o konfliktach in- Pojęcia i terminy teresów, które zdarzyły się w ich najbliższym oto- czeniu kamienicy, bloku, osiedlu, sąsiedztwie, " wspólnota interesów " grupa interesu " konflikt gminie itp. Zapisuj podawane przez nich przy- interesów " kompromis " konflikt lokalny " nego- kłady na tablicy, a następnie przeanalizujcie do- cjacje " mediacje MATERIAA POMOCNICZY NR 1 Opis sytuacji W starej kamienicy Jesteście grupą mieszkańców starej kamienicy. Kamienica i teren wokół niej są zdewasto- wane i wymagają poważnych nakładów finansowych. Aby skuteczniej dopominać się o in- westycje, wybraliście swego przedstawiciela, który w waszym imieniu wystosował do władz gminy podanie, prosząc o zrealizowanie wyrażonych przez was potrzeb. W odpowiedzi otrzy- mał pismo, w którym władze gminy zawiadamiają, że w najbliższym czasie mogą sfinansować tylko jedno z wielu waszych roszczeń to, które wspólnota uzna za najpilniejsze. Wobec tego wasz przedstawiciel zdecydował się na rozpisanie ankiety wśród mieszkańców. 243 MATERIAA POMOCNICZY NR 2 Ankieta Jako przedstawiciel naszej wspólnoty mieszkaniowej powołany do rozmów z władzami gminy zwracam się do każdego z lokatorów z prośbą o odpowiedz, która z poniższych potrzeb zgłoszonych przez państwa wymaga najpilniejszej realizacji: remont instalacji wodno-kanalizacyjnej, remont fasady, klatki schodowej i dachu, budowa sklepu wielobranżowego, budowa parkingu, budowa skweru i placu zabaw, budowa ogrodzenia i założenie domofonów, budowa boiska sportowego i torów dla rowerów i deskorolek. Prosimy o zakreślenie tylko jednej propozycji. MATERIAA POMOCNICZY NR 3 Remont instalacji wodno-kanalizacyjnej Jesteście członkami tej grupy mieszkańców, która uważa, że najpilniejszy jest remont in- stalacji wodno-kanalizacyjnej, ponieważ od kilku lat w sezonie zimowym stare rury pękają, a mieszkańcy pozostają bez ciepłej wody. Podobnie często przestają grzać kaloryfery. Usta- lanie miejsc i przyczyn awarii, a pózniej naprawa zajmuje zwykle kilka dni. Na ogrzewanie elektryczne stać tylko najbogatszych, do których się nie zaliczacie. MATERIAA POMOCNICZY NR 4 Remont fasady, klatki schodowej i dachu Jesteście członkami tej grupy mieszkańców, która za najpilniejsze uważa odnowienie fasady, dachu i klatki schodowej. Kamienica nie remontowana od kilkunastu lat jest w bardzo złym stanie: odrapane ściany, przykry zapach, strych pełen wilgoci, balkony grożące zawale- niem. Najbardziej bolesna wydaje się wam jednak konieczność mieszkania w tak brzydkim, nieestetycznym miejscu. MATERIAA POMOCNICZY NR 5 Budowa sklepu wielobranżowego Jesteście członkami tej grupy mieszkańców, która za najpilniejsze uważa wybudowanie sklepu wielobranżowego. W otoczeniu waszej kamienicy znajduje się tylko mały kiosk spo- żywczy. Na prawdziwe zakupy trzeba jezdzić daleko. Jest to problemem szczególnie dla ludzi starszych, ale też i dla matek, które opiekując się małymi dziećmi chciałyby równocześnie móc zrobić zakupy. Jednak i dla innych mieszkańców sytuacja ta jest kłopotliwa. 244 MATERIAA POMOCNICZY NR 6 Budowa parkingu Jesteście członkami tej grupy mieszkańców, która za najpilniejsze uważa wybudowanie parkingu. Wielu mieszkańców waszej kamienicy dorobiło się bowiem samochodów, które usta- wiane są obecnie gdzie popadnie, nierzadko zagradzając przejścia, rozjeżdżając teren, a w do- datku uniemożliwiając dzieciom zabawę na podwórku. Zabetonowanie terenu i wytyczenie wydzielonego obszaru na parking wygodne byłoby zarówno dla posiadaczy samochodów, jak i dla pozostałych mieszkańców kamienicy. MATERIAA POMOCNICZY NR 7 Budowa skweru i placu zabaw Jesteście członkami tej grupy mieszkańców, która za najpilniejsze uważa wybudowanie skweru i placu zabaw. Walczycie o skrawek terenu, gdzie bezpiecznie i zdrowo bawić się mogą dzieci i odpoczywać ludzie starsi. Miejsce takie jest także potrzebne ludziom, którzy chcieliby odpocząć po pracy. Teren zielony miałby ponadto korzystny wpływ na stan zdrowia mieszkańców kamienicy żyjących stale w wielkomiejskim, zatrutym środowisku. MATERIAA POMOCNICZY NR 8 Budowa ogrodzenia i założenie domofonów Jesteście członkami tej grupy mieszkańców, która za najpilniejsze uważa wybudowanie ogrodzenia i założenie domofonów. Idzie wam o bezpieczeństwo mieszkańców. Wokół ka- mienicy nieustannie kręcą się jacyś obcy ludzie. Pijacy zakłócają spokój i śmiecą. Zdarza się, że awanturują się na klatce schodowej. Parkan i furtka, w którą wmontowany byłby domofon, sta- nowiłyby przed nimi ochronę. Wszyscy mieszkańcy są zainteresowani tymi zabezpieczeniami, ale nie wszystkich stać na pokrycie kosztów budowy. Dlatego uważacie, że jest to zadanie dla gminy. MATERIAA POMOCNICZY NR 9 Budowa boiska sportowego i torów dla rowerów i deskorolek Jesteście członkami tej grupy mieszkańców, która za najpilniejsze uważa wybudowanie boiska sportowego i torów dla rowerów i deskorolek. Coraz więcej ludzi żyjących w mieście uświadamia sobie ogromne znaczenie czynnego wypoczynku. Jest to ważne nie tylko dla zdrowia, ale może okazać się także dobrym sposobem integracji waszej społeczności. Ludzie w kamienicy prawie się nie znają, przy okazji sportowych zmagań z pewnością by się to zmieniło. Największe znaczenie ma to dla młodzieży, która teraz nie ma gdzie się spotykać. 245 MATERIAA POMOCNICZY NR 10 Protokół z zebrania samorządu mieszkańców kamienicy Dnia & odbyło się zebranie mieszkańców kamienicy. Obecnych było & lokatorów. Tematem zebrania było uzgodnienie odpowiedzi na pismo przysłane przez zarząd gminy. Po przeprowa- dzeniu dyskusji w głosowaniu samorząd mieszkańców zdecydował, że najpilniejszą potrzebą społeczności zamieszkałej w naszej kamienicy jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Uzasadnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podpisy MATERIAA POMOCNICZY NR 11 Pechowa trasa Budowa jednej z najważ- zaniu. Protestował także ksiądz są nasze korzenie. Tymczasem niejszych inwestycji stolicy z tamtejszej parafii, który prze- władze Mokotowa, jak dotąd, Trasy Siekierkowskiej, na którą konywał, że trasa oddzieli go od nie przedstawiły nam żadnych czekają setki tysięcy warsza- parafian. propozycji mówi Mieczysław wiaków, znowu może się od- Miasto poszło mieszkań- Rocki, mieszkaniec Siekierek. wlec. Miasto musi zapłacić com na rękę i protest uwzględ- Protestujący mieszkańcy za- ogromne odszkodowania lu- niło. Rok trwało opracowanie powiadają, że jeśli nie dostaną dziom, przez których działki zmienionego wariantu trasy, tego, co im się należy, to skie- trasa ma przebiegać. którą skierowano o 200 me- rują sprawę do sądu. I dopóki Ośmiokilometrowa Trasa trów na południe. Jednak i on sąd nie rozstrzygnie, kto ma ra- Siekierkowska wraz z mostem wywołał konflikt z mieszkań- cję, to budowa, której rozpo- przez Wisłę to być albo nie cami. Tym razem protest zgło- częcie i tak jest już spóznione być stołecznej komunikacji. Ma siło 19 mieszkańców. o rok, może znowu odwlec się połączyć Ochotę z Pragą-Połu- Trasę Siekierkowską trze- w czasie. dnie. ba zbudować, bo to ważna in- Jak nam powiedział jeden Pierwotny plan jej prze- westycja, ale my też jesteśmy z radnych Rady Warszawy, biegu był gotów już ponad ważni. Chcemy dostać takie od- wszystko leży teraz w rękach rok temu. Na linii trasy znala- szkodowania, żeby firma bu- gminy Centrum, która musi zło się jednak kilkadziesiąt do- dowlana w pół roku mogła po- zaproponować ludziom go- mów i działek z Osady Sie- stawić nam nowe domy. Mo- dziwe odszkodowania . Inaczej kierki. Mieszkańcy zaprotesto- żemy przyjąć działki zastępcze, sprawa może się ciągnąć w nie- wali przeciwko takiemu rozwią- ale także w Siekierkach, bo tu skończoność. Super Express , 25.02.1997 246