T 04 Zasady funkcjonowania kont księgowych


ZASADY
FUNKCJONOWANIA KONT
KSIGOWYCH
Dr Ryszard Orliński
ryszard_orlinski@poczta.onet.pl
1
Część I
2
Proces przetwarzania informacji w
rachunkowości polega, przede
wszystkim, na grupowaniu danych w
różnych konfiguracjach w drodze
zapisów na kontach
3
Do ksiÄ…g rachunkowych okresu
sprawozdawczego należy wprowadzić,
w postaci zapisu, każde zdarzenie,
które nastąpiło w tym okresie
sprawozdawczym.
4
Księga rachunkowa to zbiór kont
dotyczących poszczególnych
składników majątku i zródeł ich
pochodzenia
5
Konto księgowe to podstawowe
urządzenie księgowe służące do
rejestrowania operacji gospodarczych.
Konto księgowe to zbiór danych
liczbowych o określonej treści
ekonomicznej.
6
Konto księgowe - jest to urządzenie
ewidencyjne, służące do grupowania
jednorodnych operacji gospodarczych
w celu odzwierciedlenia stanu i zmian
określonego składnika aktywów,
pasywów lub wyników działalności
jednostki (kosztów, przychodów, strat i
zysków nadzwyczajnych)
7
Elementy zapisu na koncie:
1. numer operacji
2. data dokonania operacji
3. rodzaj i numer dowodu księgowego
stanowiÄ…cego podstawÄ™ zapisu
4. krótka treść operacji
5. oznaczenie kont, których dotyczy
operacja
6. kwota operacji
8
Dt Ct
Wn Nazwa i symbol Ma
9
Wn (Dt) Ma (Ct)
- Obciążenie konta - Uznanie konta
- Zapisanie w ciężar konta - Zapisanie na dobro konta
- Księgowanie po stronie Wn - Księgowanie po stronie Ma
- Debetowanie konta - Kredytowanie konta
10
Wn KONTO AKTYWNE Ma
Dt Ct
Stan poczÄ…tkowy zmniejszenia
zwiększenia
Stan końcowy
Suma obrotów Suma obrotów
11
Wn KONTO PASYWNE Ma
Dt Ct
Zmniejszenia Stan poczÄ…tkowy
Zwiększenia
Stan końcowy
Suma obrotów Suma obrotów
12
Nazwa konta jest dostosowana do istoty
ujmowanych na nim składników lub
zjawisk gospodarczych np. środki
trwałe, kasa, materiały itp.
W praktyce każde konto jest opatrzone
symbolem cyfrowym ułatwiającym jego
identyfikacjÄ™.
Symbol konta wynika z planu kont
13
PLAN KONT
O  aktywa trwałe
1  środki pieniężne, rachunki bankowe oraz
inne krótkoterminowe aktywa finansowe
2  rozrachunki i roszczenia
3  materiały i towary
4  koszty według rodzajów
5  koszty według typów działalności
6  produkty i rozliczenia międzyokresowe
7  przychody i koszty zwiÄ…zane z ich
osiÄ…ganiem
8  kapitały, rezerwy i wynik finansowy
14
BILANS OTWARCIA  zestawienie
aktywów i pasywów na dzień
rozpoczęcia działalności
ZAAOŻENIE KONTA - wpisanie jego
nazwy, która określa jego treść
ekonomicznÄ… oraz symbolu
cyfrowego nadanego w planie kont
15
OTWARCIE KONTA ­ zaksiÄ™gowanie
stanu poczÄ…tkowego z bilansu
otwarcia, a jeżeli dany składnik nie
występuje w bilansie otwarcia, to
zaksięgowanie pierwszej związanej z
nim operacji gospodarczej
STAN POCZTKOWY (saldo poczÄ…tkowe)
 kwota przeniesiona z bilansu
otwarcia
16
OBROTY KONTA  zwiększenia lub
zmniejszenia konta zapisane po jednej
lub drugiej stronie konta
STAN KOCCOWY (saldo końcowe)
 różnica zapisów na stronach konta
17
SUMA BILANSOWA  to stan poczÄ…tkowy
plus zwiększenia lub zmniejszenia i
stan końcowy
ZAMKNICIE KONTA  jest to
podsumowanie i uzgodnienie obrotów,
stanu końcowego oraz sum
bilansowych
18
BILANS ZAMKNICIA  jest to
zestawienie aktywów i pasywów na
dzień zakończenia działalności
ZASADA PODWÓJNEGO zapisu oznacza
księgowanie na co najmniej dwóch
kontach, po ich przeciwstawnych
stronach i w tych samych kwotach
19
DEKRETACJA OPERACJI  wskazanie
kierunku księgowania operacji
KORESPONDENCJA KONT 
współzależność zapisu księgowego
20
Część II
21
KONTA BILANSOWE  tworzÄ… zasadniczÄ…
grupę kont stosowanych w rachunkowości,
salda tych kont umieszcza siÄ™ w bilansie
DzielÄ… siÄ™ na konta:
- aktywne, które występują wyłącznie w
aktywach bilansu,
- pasywne, które występują wyłącznie w
pasywach bilansu,
- aktywno  pasywne, które mogą występować
zarówno w aktywach, jak i pasywach bilansu
(nawet jednocześnie po obu stronach, jeżeli
występują dwa salda.
22
KONTA WYNIKOWE służą do ewidencji
operacji zwiÄ…zanych z kategoriami
kosztów/strat nadzwyczajnych,
przychodów/zysków nadzwyczajnych
oraz wyniku finansowego.
Konta wynikowe nie wykazujÄ… salda
początkowego ani końcowego (oprócz
wyniku finansowego, który jest również
bilansowy)
23
KONTA POZABILANSOWE  służą do
ewidencji składników nie będących
naszą własnością np. zapasy obce,
środki trwałe dzierżawione, depozyty,
środki trwałe w likwidacji itp., zapis na
kontach ma charakter pojedynczy
24
KONTA KORYGUJCE  służą do
ewidencji informacji wydzielonych z
konta zasadniczego, istniejÄ… tylko w
obecności kont zasadniczych, mają
charakter niebilansowy np. umorzenie
środków trwałych, odchylenia od cen
itp.
25
KONTA ANALITYCZNE  służą do
ewidencji szczegółowej składników,
stopień rozwinięcia analityki zależy od
potrzeb informacyjnych użytkownika,
zapis na kontach ma charakter
powtórzony, przyjmuje się zasadę
księgowania od syntetyki do
najgłębszej analityki a zamykanie kont
od najgłębszej analityki do syntetyki,
suma sald kont analitycznych daje
saldo konta syntetycznego
26
KONTA ROZLICZENIOWE  służą do
ewidencji operacji rozciągniętych w
czasie, mogą być bilansowe lub
niebilansowe, np. rozliczenie zakupu,
rozliczenie kosztów rodzajowych,
rozliczenia międzyokresowe kosztów,
rozliczenie wyniku finansowego
27
Zestawienie obrotów i sald, jest to
uporzÄ…dkowany wykaz kont wraz z ich
stanami poczÄ…tkowymi, obrotami oraz
stanami końcowymi.
28
Zestawienie zawiera wykaz wszystkich
kont syntetycznych, a w szczególności:
" nazwÄ™ i symbol konta,
" saldo poczÄ…tkowe,
" obroty debetowe i kredytowe,
" saldo końcowe.
29
Sporządzając zestawienie obrotów i sald
należy:
" wpisać nazwy i symbole kont oraz ich salda
poczÄ…tkowe,
" ustalić obroty na kontach i wpisać je do
zestawienia obrotów i sald,
" zsumować i uzgodnić łączne sumy sald
debetowych i kredytowych,
" obliczyć i wpisać salda końcowe
poszczególnych kont,
" zsumować i uzgodnić łączne sumy sald
debetowych i kredytowych.
30
Jeżeli suma obrotów debetowych równa
się sumie obrotów kredytowych oraz
suma sald debetowych równa się
sumie sald kredytowych to oznacza, że:
" wszystkie księgowania zostały
dokonane zgodnie z zasadÄ…
podwójnego zapisu,
" księgowania są kompletne
31
Błędy księgowe mogą powstawać z
następujących powodów:
- niewłaściwie dokonanego zapisu
księgowego,
- pominięcia operacji gospodarczych w
księgach rachunkowych
- opóznienia zapisu księgowego
32
Zestawienie obrotów i sald ujawnia
następujące błędy księgowe:
- zaksięgowanie operacji tylko na
jednym koncie
- zaksięgowanie operacji na dwóch
kontach lecz po tych samych stronach
- zaksięgowanie operacji na dwóch
kontach, po przeciwstawnych stronach
lecz w różnych kwotach
33
Zestawienie obrotów i sald nie ujawnia
następujących błędów księgowych:
- pominięcia operacji gospodarczej
- dwukrotnego zaksięgowanie tej samej
operacji
- zaksięgowania operacji w kwocie innej
niż w dokumencie
- zaksięgowania operacji na dwóch
kontach, w poprawnej kwocie lecz
dokładnie odwrotnych stronach
34
Usunięcie błędu musi być dokonane bez
naruszenia mocy dowodowej ksiÄ…g
rachunkowych.
Niedopuszczalne jest wymazywanie,
wyskrobywanie czy wywabianie błędów
księgowych lub dokonywanie
przeróbek.
Podczas usuwania błędów księgowych
należy przestrzegać obowiązujących
zasad ich poprawiania
35
Błędy ujawnione przed zamknięciem
miesiÄ…ca poprawia siÄ™ poprzez
skreślenie błędnego zapisu,
zamieszczenie zapisu prawidłowego,
opatrujÄ…c go podpisem osoby
upoważnionej oraz datą dokonania
poprawki.
Błędy księgowe ujawnione po
sporzÄ…dzeniu zestawie kontrolnych
poprawiane sÄ… za pomocÄ… storna
36
Pod pojęcie storna rozumie się sposób
poprawiania błędów księgowych
polegający na usunięciu ich wpływu
na saldo końcowe konta,
a w niektórych przypadkach także na
obroty konta
37
Storno czarne jest to korekta błędu
księgowego kwotą dodatnią zapisaną
po przeciwnych stronach konta w
stosunku do zapisu błędnego
Storno czarne sztucznie zwiększa obroty
na koncie i nie powinno być stosowane
dla kont na których obowiązuje zasada
czystości obrotów
38
Storno czerwone jest to korekta
błędnego zapisu kwotą ujemną
zapisanÄ… po tych samych stronach co i
zapis błędny.
Nie wolno mieszać storn
39
Literatura
" Gierusz B., Podręcznik samodzielnej nauki księgowania;
Gdańsk 2005 r. ODDK.
" Kołaczyk Z., Rachunkowość finansowa; Poznań 2003 r.,
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
" Podstawy rachunkowości, pod red. S.Sojak, J.Stankiewicz,
TNOIK, Toruń 2003
" Rachunkowość finansowa. Praca zbiorowa pod redakcją K.
Sawickiego, Warszawa 2006 r. ,PWE.
" Rachunkowość - zasady prowadzenia po wejściu do Unii
Europejskiej Cz. I, praca zbiorowa pod redakcjÄ… T.
Kiziukiewicz, Wrocław 2005 r., Wydawnictwo Ekspert.
" Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa w małych
firmach. Praca zbiorowa pod redakcjÄ… T.Kiziukiewicz,
Wrocław 2003 r., Wydawnictwo Ekspert.
40
DZIKUJ ZA UWAG !
41


Wyszukiwarka