Polityka fiskalna Wykład nr 1. Społeczne i gospodarcze zadania polityki fiskalnej Prowadzący wykład: dr Tomasz Skica Dane do kontaktu: Katedra Finansów i Bankowości WSIiZ w Rzeszowie pok. A216 i A217 IIp. tel. 017 866 11 73 lub 017 688 11 85 Terminy konsultacji Wtorki w godz. od 900 do 1100 pok. A216 e-mail: tskica@poczta.wsiz.rzeszow.pl podstrona pracow.: http://portal.wsiz.rzeszow.pl/strona.aspx?id=257 Program zajęć 10 godzin 1. Społeczne i gospodarcze zadania polityki fiskalnej. 2. Polityka budżetowa. 3. Dochody i wydatki publiczne. 4. Deficyt budżetowy i dług publiczny. 5. System podatkowy. 6. Polityka fiskalna i pieniężna w modelu gospodarki rynkowej. 7. Inflacja a polityka fiskalna. 8. Podatki a efektywność ekonomiczna. Forma zaliczenia Test jednokrotnego wyboru bez skali ujemnej (35 pytań) + część opisowa (1 pytanie) łącznie 36 pytań; 1 pytanie testowe = 1 punkt; Aącznie 38 punktów - próg zaliczenia = 20 punktów 1 pytanie opisowe = 3 punkty; Literatura przedmiotu 1. Z. Fedorowicz, Polityka fiskalna, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 1998. 2. J. Ciak, Polityka budżetowa, Wydawnictwo Dom Organizatora TNOiK, Toruń 2002. 3. E. Malinowska-Misiąg, W. Misiąg, Finanse publiczne w Polsce, LexisNexis, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Warszawa-Rzeszów 2006. 4. S. Owsiak, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. 5. W. Ziółkowska, Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej Sp. z.o.o., Poznań 2005. 6. J. Osiatyński, Finanse publiczne. Ekonomia i polityka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. 7. C. Kosikowski, Sektor finansów publicznych w Polsce, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006. 8. M. Garbicz, E. Golachowski, Elementarne modele makroekonomiczne, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 1996. 9. J. E. Stiglitz, Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. Istota i zakres polityki fiskalnej Polityka fiskalna oznacza dobór zródeł i metod gromadzenia dochodów publicznych, jak też kierunków i sposobów realizacji wydatków publicznych dla osiągnięcia celów społecznych, gospodarczych, ustalonych przez właściwe organy publiczne; Polityka fiskalna dzieli się na: politykę fiskalną państwa; politykę fiskalną samorządów; Wewnątrz polityki fiskalnej państwa wyróżnia się następujące segmenty: polityka budżetowa obejmująca budżet centralny; polityka funduszy celowych obejmująca państwowe fundusze celowe - m.in. Fundusz Pracy, Fundusz Modernizacji Bezpieczeństwa Publicznego, etc. gospodarka pozabudżetowa obejmująca zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze; Powyższe segmenty wskazują na sposób powiązania (rozliczania) jednostek SFP z budżetem centralnym Metody powiązania z budżetem Istnieją dwie metody powiązania (rozliczania) z budżetem, tj.: 1. Rozliczenia według zasady brutto tzw. budżetowanie brutto, 2. Rozliczenia według zasady netto tzw. budżetowanie netto, Z budżetowaniem brutto i netto wiąże się podział na: sferę budżetową i pozabudżetową Na oznaczenie podmiotów związanych z budżetem metodą netto w praktyce budżetowej zwykło używać się określenia gospodarka pozabudżetowa, W relacji do podmiotów powiązanych z budżetem metodą brutto używa się określenia gospodarka budżetowa Gospodarka pozabudżetowa Jednostki gospodarki pozabudżetowej funkcjonują na podobnych zasadach jak podstawowy budżet (jednostki budżetowe), ale dysponują własnymi dochodami umożliwiającymi finansowanie przypisanych im zadań; Istota gospodarki pozabudżetowej opiera się na samowystarczalności podmioty gospodarki pozabudżetowej pokrywają swoje wydatki z dochodów własnych a rozliczenie z budżetem następuje poprzez wpłatę części uzyskanej nadwyżki środków obrotowych lub zysku; fakt samowystarczalności nie decyduje jednak o tym, że jednostki gospodarki pozabudżetowej nie mogą otrzymywać (w ściśle określonych przypadkach), dotacji z budżetu; Budżetowanie brutto Zasada rozliczeń brutto polega na tym, że jednostka budżetowa pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a swoje dochody odprowadza na rachunek budżetu państwa, bądz budżetu JST; Stosowanie tej formy rozliczeń pociąga za sobą dwie istotne konsekwencje: wielkość wydatków jednostek budżetowych nie wiąże się z wysokością dochodów zrealizowanych przez te jednostki, jednostki budżetowe nie mogą dysponować realizowanymi przez siebie dochodami rozwiązanie to zapobiega uprzywilejowaniu w dostępie do środków - jednostek budżetowych pobierających największe kwoty dochodów publicznych (chodzi tutaj głównie o urzędy skarbowe oraz urzędy celne); Dodatkową cechą charakteryzującą metodę rozliczeń brutto jest to, że organ wykonujący budżet dysponuje pełną kwotą dochodów zgromadzanych przez jednostki budżetowe; Gospodarka pozabudżetowa W przeciwieństwie do jednostek budżetowych, powiązanie jednostek gospodarki pozabudżetowej z budżetem ma charakter rozliczenia netto; Oznacza to, że w odniesieniu do jednostek gospodarki pozabudżetowej w budżecie nie ujmuje się pełnych kwot ich przychodów i wydatków, lecz jedynie saldo tych wielkości przychody netto; Jeżeli saldo jest dodatnie (tzn. jednostka gospodarki pozabudżetowej po sfinansowaniu wszystkich wydatków ma nadwyżkę), wykazywane jest w planie dochodów budżetu jako wpłata jednostki gospodarki pozabudżetowej do budżetu; Jeżeli saldo jest ujemne pojawia się w planie wydatków budżetowych jako dotacja budżetowa dla danej jednostki; Budżetowanie brutto Zalety Wady Brak zainteresowania przy realizacji dochodów przez Umożliwia pokrywanie wydatków niezależnie od wysokości poszczególne jednostki, które bezpośrednio z tych dochodów przychodów osiągniętych przez daną jednostkę nie korzystają i nie zabiegają o ich pełną i terminową organizacyjną. realizację. Szczegółowe wyspecyfikowanie przychodów i wydatków Brak bodzców do oszczędnego gospodarowania pozwala na ewidencjonowanie i ścisłą kontrolę wykonania i wydatkowania środków budżetowych, ponieważ zasadą jest, budżetu zgodnie z ustalonym preliminarzem (ma to bardzo że kredyty budżetowe wygasają z końcem roku duże znaczenie z punktu widzenia jawności finansów kalendarzowego, zaś podstawą planowania wydatków publicznych oraz ich dyscypliny). budżetowych na rok następny są często wielkości środków wydatkowanych w poprzednim roku. Budżetowanie netto Zalety Wady Umożliwia elastyczność finansowania niekrępowaną tak silnie Swoboda gospodarki finansowej jednostek powiązanych jak przy budżetowaniu brutto wymogami procedury i techniki z budżetem metodą netto oznacza zmniejszenie zakresu budżetowej redystrybucji budżetowej Uzależnienie wysokości wydatków od otrzymania Swoboda w zakresie gospodarki finansowej przedkłada się odpowiednich dochodów pobudza do efektywnej gospodarki również na zmniejszenie dyrektywności kontroli budżetowej i umożliwia ocenę całokształtu ich gospodarki na podstawie wyników finansowych yródło: C. Kosikowski, Finanse publiczne i prawo finansowe, Wydawnictwo WSPiZ im. L. Kozminiskiego, Warszawa 2001, s. 58. Dziedziny polityki fiskalnej państwa Podstawowe dziedziny w których uprawiana jest polityka fiskalna znajdują odzwierciedlenie w funkcjach finansów; funkcje finansów wyznaczają tym samym cele ogólne (gospodarcze i społeczne) polityki fiskalnej; Zgodnie ze stanowiskiem P. A. Samuelson a oraz W. D. Nordhaus a rolą państwa jest zapewnienie: efektywności całej gospodarki przy niesprawności rynkowego mechanizmu alokacji zasobów, sprawiedliwości (równości) przy nadmiernej dysproporcji dochodów, stabilności gospodarki rynkowej przy jej cyklicznym funkcjonowaniu. Do podstawowych funkcji finansów zalicza się: funkcję alokacyjną; funkcję redystrybucyjną; funkcję stabilizacyjną; Funkcja alokacyjna finansów Funkcja alokacyjna jej istotna sprowadza się do kształtowania podziału czynników wytwórczych między sektory publiczny i prywatny oraz wewnątrz tychże sektorów; Zasadniczym elementem realizacji funkcji alokacyjnej pozostaje wydatkowa strona funduszy publicznych wiąże się ona z wytwarzaniem przez sektor publiczny dóbr publicznych i społecznych, a przeznaczona na nie część wydatków wyraża rzeczywisty udział sektora publicznego w produkcie społecznym; pozostała część wydatków w formie transferów zostaje przekazana do sektora prywatnego, a rolą finansów publicznych jest w tym przypadku realokowanie środków w ramach samego sektora prywatnego; O skali alokacji świadczy relacja wysokości wydatków publicznych do Produktu Krajowego Brutto (PKB), a także ich struktura; Funkcja redystrybucyjna finansów Funkcja redystrybucyjna polega na korygowaniu dochodów podmiotów gospodarujących ukształtowanych przez procesy rynkowe; wykorzystanie transferów pozwala na redukowanie bądz uzupełnianie dochodów pierwotnych a przez to kształtowanie funduszy nabywczych omawianych podmiotów; Redystrybucja może następować również w przekroju terytorialnym a jej efektem jest przesunięcie siły nabywczej między regionami (województwami) o odbiegającym od siebie poziomie rozwoju gospodarczego stopę redystrybucji mierzy się wielkością dochodów publicznych (a niekiedy tylko dochodów podatkowych) do Produktu Krajowego Brutto (PKB); Ważne! procesy związane z redystrybucją a także alokacją budzą kontrowersje, gdyż wpływają na poprawę zabezpieczenia finansowego jednych podmiotów kosztem innych; Funkcja stabilizacyjna finansów Funkcja stabilizacyjna polega na wykorzystaniu dochodów oraz wydatków publicznych w celu oddziaływania na przebieg procesów gospodarczych zachodzących w skali makroekonomicznej w taki sposób, aby przeciwdziałać, bądz łagodzić skutki występowania wahań koniunkturalnych; Priorytetem funkcji stabilizacyjnej jest dążenie do tego aby w warunkach wysokiej dynamiki wzrostu gospodarczego równocześnie: stabilizować ceny, osiągać wysoki poziom zatrudnienia osiągać i utrzymywać równowagę w kontaktach gospodarczych z zagranicą; Wskazane cele funkcji stabilizacyjnej finansów wykazują, że polityka fiskalna musi występować w ścisłym związku z polityką monetarną; narzędziem prezentującym związki polityki fiskalnej z monetarną w obszarze realizacji funkcji stabilizacyjnej jest makroekonomiczny model gospodarki rynkowej; Cele szczegółowe polityki fiskalnej 1. Dziedzina polityki fiskalnej zw. z realizacją alokacyjnej funkcji finansów Polega na skierowaniu do sfery wytwarzania dóbr publicznych odpowiedniej części zasobów gospodarki narodowej (zatrudnienia i środków materialnych) - odciągając je ze sfery wytwarzania dóbr prywatnych i kierując wewnątrz sfery publicznej do wytwarzania dóbr publicznych np.: administracja publiczna, wymiar sprawiedliwości, bezpieczeństwo i prządek publiczny wewnątrz kraju, bezpieczeństwo zewnętrzne itp., celem uzyskania struktury podaży dóbr publicznych odpowiadającej demokratycznie wyrażonym preferencjom społeczeństwa; Zasoby zatrudnienia Sektor prywatny Sektor publiczny i środki materialne Dobra prywatne Dobra publiczne Cele szczegółowe polityki fiskalnej 2. Dziedzina polityki fiskalnej zw. z realizacją funkcji redystrybucyjnej Polega na regulowaniu podziału dochodów między różnymi jednostkami gospodarującymi dla uzyskania struktury dochodów jednostkowych, aprobowanej przez społeczeństwo, jako słusznej i sprawiedliwej; 3. Dziedzina polityki fiskalnej zw. z realizacją funkcji stabilizacyjnej Polega na oddziaływaniu na jednostki gospodarujące funkcjonujące w warunkach systemu rynkowego w kierunku: umożliwienia im możliwie pełnego wykorzystania potencjału ekonomicznego kraju, zachęcania do powiększania i unowocześniania tego potencjału (inwestycje w kapitał ludzki i rzeczowy) stabilizacji warunków gospodarowania w tym siły nabywczej pieniądza w relacjach: wewnętrznych (ceny); zewnętrznych (kursy walutowe); Instrumenty polityki fiskalnej We wskazanych dziedzinach polityki fiskalnej stosowane są liczne instrumenty, w tym: Podatki i opłaty - ze wszystkimi ich elementami konstrukcyjnymi np. ustalenie podmiotu i podstawy podatku, jego stawek jednolitych lub zmiennych tworzących określoną skalę, systemu ulg i zwolnień, a nawet tak technicznych elementów, jak terminy płatności itp. Świadczenia zwane parafiskalnymi np. składki na ubezpieczenie społeczne czy Fundusz Pracy; Zasady przyznawania świadczeń pieniężnych z funduszy publicznych np. zasady ustalania rent i emerytur wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) lub zasiłków dla bezrobotnych wypłacanych z Funduszu Pracy; Różnego rodzaju państwowe papiery wartościowe z zasadami ich emisji, oprocentowania, wykupu etc., Bardzo wiele innych (powyższy katalog nie ma charakteru enumeratywnego); Instrumenty polityki fiskalnej Żadnego z instrumentów polityki fiskalnej nie można jednoznacznie przypisać do wyłącznie jednej dziedziny polityki fiskalnej i jego działania nie można zamknąć w jednej tylko funkcji finansów; Przykład Podatek dochodowy od Funkcji redystrybucyjnej osób fizycznych (PIT) finansów Za pośrednictwem polityki fiskalnej służy realizacji Zmniejsza dochody gospodarstw domowych Powoduje obniżenie dochodów Funkcji stabilizacyjnej dyspozycyjnych konsumentów finansów Wpływa tym samym na Za pośrednictwem polityki fiskalnej służy realizacji zmniejszenie popytu na rynku Wpływ sektora publicznego na gospodarkę Ważne ! Analiza wpływu sektora publicznego na jego otoczenie koncentruje się na aspektach wiążących kwestie dochodów i wydatków publicznych ze zjawiskami zachodzącymi w pozostałych segmentach gospodarki narodowej; Wśród wyodrębnionych płaszczyzn oddziaływania sektora publicznego na gospodarkę wymienia się: 1. Związek pomiędzy podatkami a wzrostem gospodarczym. 2. Oddziaływanie sektora publicznego na rozmiary inwestycji. 3. Konsekwencje deficytu budżetowego dla gospodarki. 4. Wpływ sektora publicznego na rynek kapitałowy. 5. Wpływ sektora publicznego na rozmiary agregatowego popytu. Podatki a wzrost gospodarczy Podatki mogą mieć charakter lokalny, bądz centralny a ich funkcjonowanie wiąże się z realizacją zadań publicznych odpowiednio społeczności lokalnych oraz ogółu społeczeństwa; Uznanie, że nadrzędnym celem podatku jest pokrycie obciążeń publicznych pociąga za sobą następujące tezy: podatek powinien służyć pokrywaniu obciążeń publicznych (jest to cel finansowy), podatek powinien oprócz celu finansowego obejmować również cele gospodarcze i społeczne, spośród ogółu celów podatku, pierwszeństwo powinien mieć cel finansowy. Ważne! Pobieranie podatków jest równoznaczne z pomniejszaniem dochodów wypracowanych przez osoby fizyczne i prawne, a co za tym idzie osłabia motywację do pracy; Ujemne skutki wpływu opodatkowania na długofalowy wzrost gospodarczy 1. Wzrost podatku od dochodów z zatrudnienia oraz podatków pośrednich powoduje zmniejszenie stopnia wykorzystania zasobu pracy Przykład: wzrost ciężarów podatkowych powoduje wzrost minimalnej wysokości wynagrodzenia przed opodatkowaniem (tzw. płaca progowa), za które ludzie są skłonni podjąć pracę; 2. Opodatkowanie może ograniczać akumulację kapitału na skutek bezpośredniego zmniejszenia stopy zwrotu z inwestycji Przykład: Jeżeli opodatkowanie doprowadzi do wzrostu kosztów pracy silniejszego od poprawy wydajności pracy, zmniejszy się udział wynagrodzenia kapitału w produkcie, a w efekcie zdolność i skłonność przedsiębiorstw do inwestowania; 3. Niektóre rozwiązania podatkowe mogą hamować wzrost zasobu kapitału ludzkiego. Takim rozwiązaniem jest podatek od dochodów z pracy, w szczególności podatek progresywny Przykład: Dochody pracowników o wyższych kwalifikacjach są wyższe. Osoby lepiej przygotowane do zawodu potrafią więcej i lepiej wyprodukować za co są wyżej wynagradzane. Progresywny podatek dochodowy jest swoistym podatkiem od produktywności. Im wyższe posiada się kwalifikacje i uzyskuje dochód, tym większa jego część nie tylko absolutnie, ale i względnie jest odbierana przez państwo; Ujemne skutki wpływu opodatkowania na długofalowy wzrost gospodarczy 4. Podatki mogą redukować efektywność wykorzystania czynników wytwórczych Przykład: Dzieje się tak w szczególności wtedy, gdy do systemu podatkowego wprowadza się ulgi dla niektórych rodzajów działalności. Wtedy o alokacji czynników wytwórczych nie decyduje w pełni opłacalność poszczególnych przedsięwzięć (wynikająca z preferencji podmiotów gospodarujących) ale to, według jakiej stawki są opodatkowane wytwarzane dobra (lub dochody uzyskiwane z ich sprzedaży). Warto w tym miejscu podkreślić, że: Opodatkowanie prowadziłoby do spadku efektywności wykorzystania czynników wytwórczych, nawet gdyby każdy rodzaj działalności gospodarczej był formalnie opodatkowany tą samą stawką: Po pierwsze wysokie podatki skłaniają część podmiotów do uchylania się od ich płacenia; Po drugie wykrycie przez aparat skarbowy nadużyć podatkowych często kończy się likwidacją podmiotu, który się ich dopuścił i zmarnowaniem jego zasobów; Sektor publiczny a rozmiary inwestycji Porównanie sektorów publicznego i prywatnego uwydatnia fakt, że skłonność do inwestowania w sektorze prywatnym jest zdecydowanie wyższa aniżeli w sektorze publicznym; Jeżeli dodać do tego przejmowanie przez jednostki sektora publicznego (za pośrednictwem systemu podatkowego) części dochodów osób fizycznych i prawnych otrzymujemy zwiększenie popytu konsumpcyjnego przy równoczesnym ograniczeniu popytu inwestycyjnego; Negatywne skutki nakreślonej sytuacji: zwiększenie udziału konsumpcji kosztem inwestycji powoduje obniżenie możliwości wzrostu gospodarczego w przyszłości; zaistniała sytuacja tworzy tzw. presję inflacyjną tzn. sprzyja wzrostowi cen; Konsekwencje deficytu budżetowego dla gospodarki Deficyt w finansach publicznych hamuje długofalowy rozwój dlatego, że najczęściej oznacza zwiększenie ciężarów podatkowych w przyszłości jednakże (& ) Oddziaływanie deficytu budżetowego na wzrost gospodarki w długim okresie, na zdecydowanie szerszy wymiar: 1. Wzrost deficytu budżetowego powoduje ograniczenie akumulacji kapitału Przykład: Deficyt zwiększa niepewność co do przyszłych obciążeń podatkowych oraz stopy inflacji. Podmioty gospodarujące mają powody obawiać się, że finanse publiczne albo zostaną zrównoważone nie w wyniku ograniczenia wydatków państwa, a poprzez podwyżkę podatków, albo nie zostaną zrównoważone w ogóle i w efekcie nastąpi kryzys Konsekwencje deficytu budżetowego dla gospodarki 2. Zwiększenie deficytu w finansach publicznych może obniżać nie tylko wielkość, ale i efektywność inwestycji Przykład: Wyższy deficyt tworzy iluzję trwałego wzrostu łącznego popytu. Ta iluzja może skłonić przedsiębiorców do inwestycji w celu zwiększenia produkcji, która ze względu na iluzoryczny charakter popytu nie znajdzie nabywców; 3. Deficyt, ograniczając akumulację kapitału, może jednoczenie redukować zatrudnienie Przykład: Niższe inwestycje są równoznaczne ze słabszym uzbrojeniem pracowników w kapitał i w efekcie niższą krańcową produkcyjnością pracy. Aby zatrudnienie mogło być takie, jak przy wyższym zasobie kapitału, niższe musiałyby być wynagrodzenia. Tego rodzaju elastyczność płac jest jednak często ograniczana przez państwo, np. przez ustalenie minimalnego poziomu płac; 4. Deficyt może doprowadzić do załamania gospodarki, jeżeli w porę nie zostanie zatrzymane narastanie długu publicznego Przykład: Wysoki i rosnący dług publiczny może u wierzycieli rządu wywołać obawy, że przestanie on honorować swoje zobowiązania. Odmowa dalszego finansowania potrzeb pożyczkowych rządu wymusza na nim silne ograniczenie wydatków publicznych i drastyczną podwyżkę podatków; Wpływ sektora publicznego na rynek kapitałowy Wysoki deficyt oddziałuje na rynek kapitałowy, utrudniając jego rozwój fakt ten jest niezwykle istotny gdyż nieskrępowany rozwój rynku kapitałowego zapewniający przepływ środków finansowych do najbardziej wydajnych segmentów gospodarki jest jednym z trzonów sprawnego jej funkcjonowania Inwestycje w skarbowe papiery wartościowe ze względu na fakt gwarantowania zysku bez nadmiernego ryzyka, spotykają się ze sporym zainteresowaniem, a ich duża podaż skutecznie przeszkadza w rozwoju rynku giełdowego Sektor publiczny a rozmiary agregatowego popytu Sektor publiczny należy postrzegać nie tylko w kategoriach zaspokajania potrzeb społecznych, ale również w kontekście kreowania popytu w gospodarce podmioty tworzące sektor publiczny są największym w gospodarce odbiorcą towarów i usług stąd też nie sposób przecenić ich roli w zakresie oddziaływania na rozmiary podejmowanych w gospodarce decyzji produkcyjnych oraz inwestycyjnych; Przykład: w UE wskaznik wydatków publicznych w PKB wynosi średnio ponad 47%, a dochodów publicznych w PKB blisko 45% Sektor publiczny jako konsument posiada istotną wadę jest mało stabilny a jego zachowania słabo przewidywalne w momencie, kiedy budżet państwa odczuwa problemy finansowe, sytuacja ta bardzo szybko odbija się na rynku; dodatkowo decyzje w sektorze publicznym często podejmowane są w większym stopniu ze względów politycznych niż ekonomicznych; Sektor Podsektor Podsektor Podsektor Zestawienie dochodów i wydatków sektora finansów rządowy samorządo ubezpieczeń finansów publicznych w roku 2007 (w mln zł) publicznych wy społecznych Uzasadnienie projektu ustawy budżetowej na rok 2007 Po wyeliminowaniu transferów wewnątrz sektora/podsektora I. DOCHODY OGÓAEM 458 564,40 292 363,40 154 457,10 141 733,70 1. Dochody bieżące 437 641,90 277 676,90 148 221,10 141 733,70 95,4% A. Dochody podatkowe 238 151,50 192 253,50 46 218,50 51,9% podatki pośrednie 137 010,30 137 010,30 podatek dochodowy od osób prawnych 28 902,00 21 948,20 6 955,10 podatek dochodowy od osób fizycznych 55 580,40 31 595,00 23 985,40 cło 1 700,00 1 700,00 inne podatki 14 958,80 15 278,00 B. Dochody niepodatkowe 199 490,40 85 423,40 102 002,60 141 733,70 43,5% dywidenda 4 000,00 4 000,00 wpłaty z zysku NBP 1 974,20 1 974,20 dochody własne sektora publicznego poza budżetem państwa 183 420,30 67 488,80 102 002,60 141 733,70 dochody zagraniczne 299,8 299,8 pozostałe dochody 9 796,10 11 660,60 1,4% 2 . Dochody kapitałowe 6 236,00 6 236,00 3 . Środki z UE i z innych zródeł niepodlegające zwrotowi 14 686,50 14 686,50 3,2% II. WYDATKI OGÓAEM 485 441,20 323 193,80 153 840,90 138 396,30 91% 1. Wydatki bieżące 441 532,60 304 963,40 127 918,80 137 972,40 Wydatki na rzecz sektora niepublicznego 441 532,60 304 963,40 127 918,80 137 972,40 a) dotacje do zadań gospodarczych 2 842,20 1 054,20 1 788,00 b) wydatki socjalne bez transferów wewnątrz sek. publicznego 185 395,70 60 494,60 12 951,00 132 241,70 c) wydatki bieżące 211 164,40 203 129,80 111 591,80 5 473,20 d) rozliczenia z bankami 1 193,00 1 192,00 1,00 e) obsługa długu publicznego 30 150,60 28 306,10 1 587,00 257,50 f) środki własne Unii Europejskiej 10 786,70 10 786,70 2. Wydatki kapitałowe 43 908,60 18 230,40 25 922,10 423,9 9%