forfaiting jako alternatywna forma zarzadzania finansami
Forfaiting jako alternatywna forma zarządzania finansami Jedną z alternatywnych form finansowania wykorzystywaną przez przedsiębiorstwa jest usługa forfaitingu. W stosunku do tradycyjnych rodzajów forfaiting w swojej istocie jest metodą pozyskiwania środków finansowych, bowiem bazuje na wierzytelności, a ściślej, na jej sprzedaży/przelewie. Z tytułu sprzedaży wierzytelności zbywca otrzymuje zapłatę, co stanowi dla przedsiębiorstwa zródło finansowania. Przedmiotem transakcji jest wierzytelność średnio- lub długoterminowa i wraz z przeniesieniem praw do niej na rzecz instytucji forfaitingowej zbywca pozbywa się ryzyka niewypłacalności pierwotnego dłużnika. Istotne i charakterystyczne dla tego alternatywnego wobec kredytu zródła finansowania jest to, że środki są wypłacane (a mówiąc ściślej, pożyczane) dostawcy, natomiast spłata jest realizowana przez inny, niezależny od niego podmiot - mianowicie dłużnika. Nie należy więc w kontekście forfaitingu (ani też innego rodzaju wykupu wierzytelności) utożsamiać dłużnika z kredytobiorcą, jak to jest w przypadku standardowego kredytu. W wyniku cesji następuje zmiana wierzyciela ze zbywcy na forfaitera. Dłużnikiem w dalszym ciągu pozostaje kupujący dobra lub usługi, z tym, że jest on zobowiązany do zapłaty na rzecz forfaitera. Obowiązek ten powstaje z chwilą poinformowania dłużnika o dokonanej cesji wierzytelności, chyba że już w samym kontrakcie wskazany jest rachunek bankowy należący do forfaitera jako rachunek do spłaty zobowiązania. Nabywca wierzytelności w swoim własnym interesie zastrzega sobie prawo do poinformowania dłużnika o cesji wierzytelności lub uzależnia wypłatę od udokumentowania przez zbywcę tego, że to on poinformował dłużnika. Teoria mówi, że forfaiting realizowany jest bez regresu w stosunku do zbywcy wierzytelności. Co w praktyce oznacza to sformułowanie? Inaczej mówiąc, nabywca wierzytelności (forfaiter) przejmuje odpowiedzialność i ryzyko niewypłacalności dłużnika forfaitingowego. Dlatego też, jeśli dłużnik nie dokona płatności w wymaganym terminie forfaiter nie może się domagać od zbywcy zwrotu wypłaconych uprzednio kwot. Jedynym zródłem dochodzenia roszczeń forfaitera jest odbiorca towaru/usługi. Nie oznacza to jednak, że forfaiter całkowicie pozbywa się prawa do roszczeń w stosunku do zbywcy Pozostaje pewne pole do działań prawnych forfaitera w stosunku do zbywcy, gdyby okazało się, że np. zbywca wprowadził go w błąd lub złożył fałszywe oświadczenie dotyczące wierzytelności. Katalog przypadków, w których forfaiter ma prawo regresu (tzw. regresu deliktowego), powinien być wskazany w umowie forfaitingowej. Jak od każdej reguły od tej też są pewne wyjątki. I tak w niektórych instytucjach można spotkać usługę pod nazwą forfaiting realizowaną z prawem regresu forfaitera wobec zbywcy. Nie oznacza to jednak, że forfaiter całkowicie pozbywa się prawa do roszczeń w stosunku do zbywcy. Podmioty transakcji forfaitingowej W transakcji forfaitingowej biorą udział trzy podmioty: zbywca wierzytelności, zwany również forfetystą (forfaitystą), cedentem - to przedsiębiorstwo korzystające z usługi forfaitingu, sprzedawca dóbr lub dostawca usług (w obrocie zagranicznym - eksporter), które skutkują powstaniem wierzytelności; forfaiter, bank kupujący wierzytelność - to instytucja oferująca usługi forfaitingowe, przejmująca wierzytelność od zbywcy i wypłacająca z tego tytułu przed terminem płatności określoną kwotę na rzecz sprzedawcy; dłużnik forfaitingowy - to pierwotny dłużnik wierzytelności (w obrocie zagranicznym - importer), czyli podmiot, który jest zobowiązany do zapłaty za dobra lub usługi dostarczone/zrealizowane przez zbywcę wierzytelności. Forfaiting w warunkach polskich oferowany jest głównie przez banki, ale teoria mówi też o instytucji forfaitera będącego instytucją finansową (bądz prowadzącą m.in. działalność finansową), lecz niebędącą bankiem. Ograniczeniem wynikającym z charakteru usługi oraz ze sposobu percepcji ryzyka transakcji przez forfaiterów jest to, że dłużnik nie może być kapitałowo, organizacyjnie lub osobowo powiązany ze zbywcą, czyli np. nie może być spółką zależną od zbywcy (spółką córką). Rodzaje wierzytelności wykupywanych w ramach forfaitingu Pojęcie forfaitingu nie jest jednolite w praktyce rynkowej. W rozmaitych instytucjach finansowych wykupy różnego rodzaju wierzytelności mogą być nazywane forfaitingiem. W ramach szeroko pojmowanej definicji tej usługi mogą być za jej pomocą finansowane wierzytelności o różnorodnym charakterze. Mogą to być: cały kontrakt handlowy, weksel własny dłużnika lub weksel trasowany (trata) klienta, zabezpieczony gwarancją lub awalem (poręczeniem) banku importera, płatność odroczona w ramach nieodwołalnej akredytywy dokumentowej, wierzytelność zabezpieczona gwarancją bankową/akredytywą stand-by, wierzytelność powstała na tle umowy leasingowej. Forfaiting wierzytelności handlowych Zbywca z dłużnikiem podpisują umowę/kontrakt handlowy, w ramach którego zbywca zobowiązuje się dostarczyć przedmiot kontraktu, a dłużnik zapłacić za niego w określonym terminie lub terminach (harmonogram spłat). Przed upływem daty określonej w kontrakcie bądz w trakcie realizacji dostawy (lub usług), bądz też nawet w ciągu trwania okresu spłat (w przypadku płatności ratalnych) zbywca zawiera z bankiem umowę forfaitingową, na podstawie której na bank zostaje scedowana wierzytelność. W praktyce dobrze jest rozpocząć negocjacje z bankiem już na etapie konstruowania umowy, co może w znaczący sposób przyspieszyć procedury i lepiej skonstruować umowę forfaitingową. W ramach tego modelu można wyróżnić pewne typy forfaitingu ze względu na kategorię dłużnika. Pewnymi specyficznymi cechami charakteryzuje się wykup wierzytelności, których płatnikiem jest podmiot skarbu państwa lub inna jednostka publiczna czy też jednostka samorządu terytorialnego. W ramach tego rodzaju forfaitingu stosunkowo często w ostatnim okresie finansowane są kontrakty zawiązane w celu dokonania inwestycji publicznych, np. zakup taboru transportu publicznego, zakup sprzętu informatycznego (komputeryzacja urzędów czy też szkół), budowa obiektów użyteczności publicznej itp. Wyjątkowość tego typu transakcji polega na tym, że w inny sposób jest oceniane przez forfaitera ryzyko niewypłacalności takiego specyficznego dłużnika. W pozostałych przypadkach dłużnikiem jest inne przedsiębiorstwo. Forfaiting wierzytelności wekslowych Klientem forfaitingu jest w tym wypadku przedsiębiorstwo, będące wystawcą weksla trasowanego lub odbiorcą (trasatem) weksla własnego. Od tradycyjnej usługi oferowanej przez banki - dyskonta weksli - forfaiting wierzytelności wekslowych różni się zabezpieczeniem. Mianowicie weksel, będący przedmiotem wykupu w ramach omawianej usługi, jest opatrzony awalem banku dłużnika (importera). W takiej transakcji kontrahenci umawiają się, że płatność z tytułu sprzedaży będzie zabezpieczona wekslem wystawionym (weksel własny) lub też zaakceptowanym (weksel trasowany) przez dłużnika. Aby umożliwić dokonanie skupu (dyskonta) takiego weksla przez bank eksportera (dostawcy), importer (odbiorca) wnioskuje do swojego banku o poręczenie weksla. W tym modelu najczęściej mamy do czynienia z transakcjami zagranicznymi, w takich wypadkach banki są w stanie dyskontować weksle oceniając ryzyko banków zagranicznych, na które mają z góry przyznane limity kredytowe. Forfaiting wierzytelności leasingowych Podmiotem korzystającym z tego rodzaju forfaitingu jest leasingodawca, który udzielając swoim klientom finansowania w formie leasingu, staje się wierzycielem. Zatem na mocy umowy leasingu leasingodawca ma prawo do żądania zapłaty w postaci przyszłych rat leasingowych. W ramach forfaitingu następuje zmiana wierzyciela, czyli w miejsce leasingodawcy wchodzi bank, który od momentu przelewu wierzytelności uzyskuje prawo do otrzymania rat leasingowych od leasingobiorcy (leasingobiorców). Ogólna zasada mówi, że forfaiting oznacza skup wierzytelności bez prawa regresu wobec zbywcy. Gdy jednak przedmiotem tej usługi są wierzytelności leasingowe, często zdarza się skupowanie ich z prawem regresu. W związku z tym w razie braku zapłaty ze strony leasingobiorcy jednej lub wielu rat leasingowych bank (forfaiter) ma prawo żądać od leasingodawcy (zbywcy) zwrotu wypłaconych uprzednio kwot (wraz z pobranymi odsetkami). Przedmiotem przelewu mogą być wierzytelności wynikające zarówno z leasingu operacyjnego, jak i finansowego. Warunki, jakie muszą spełniać wierzytelności Podstawowym warunkiem jest to, aby wierzytelność była handlowa. Dlatego usługa skierowana jest do przedsiębiorstw sprzedających towar lub realizujących usługi wobec innych przedsiębiorstw (ewentualnie wobec osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą) i oczekujących z tego tytułu zapłaty (zobowiązanie ma charakter pieniężny). Wierzytelność ta musi być zbywalna, czyli może być przedmiotem obrotu. Co do zasady, wierzytelności handlowe spełniają ten warunek, chyba że kontrahenci w kontrakcie zastrzegą cesję praw z kontraktu. Cesja może być zakazana w całości lub uzależniona od zgody dłużnika bądz też mogą być wskazane określone podmioty, na rzecz których cesja może być dokonana. Bank/forfaiter przed wykupem powinien sprawdzić, czy przelew wierzytelności nie jest ograniczony przepisami prawa i czy charakter zobowiązania tego nie uniemożliwia. Wbrew obiegowej opinii, przedmiotem forfaitingu nie muszą być jedynie należności zagraniczne, a więc takie, których dłużnikiem jest nierezydent. Jeśli mówimy o wierzytelnościach powstałych przy okazji" akredytywy dokumentowej, można jednak przyjąć, że są to kontrakty zagraniczne, gdyż akredytywa praktycznie zawsze jest stosowana w rozliczeniach międzynarodowych. Należności przelewane przez zbywcę powinny być udokumentowane fakturą (VAT, eksportową). W zdecydowanej większości wypadków tak jest. Jednak niektóre banki umożliwiają cesję wierzytelności udokumentowanych w inny sposób (np. kontrakt handlowy lub umowa sprzedaży). W celu zabezpieczenia swoich interesów, a zatem możliwości dochodzenia zapłaty od dłużnika, forfaiter oczekuje, że zbywca udokumentuje w jakiś sposób, że należności są bezsporne (w szczególności co do faktu ich istnienia, wartości oraz terminu płatności). Przykładami mogą być potwierdzenie zobowiązania przez dłużnika (najczęściej podpis na fakturze), potwierdzenie odbioru lub wręcz podpisanie przez niego odrębnego oświadczenia. W obiegowej opinii produkty typu faktoring i forfaiting służą do ściągania należności czy też ich windykacji. Jest to przekonanie błędne, gdyż są to instrumenty mające głównie funkcje finansowania oraz (szczególnie w faktoringu) realizacji usług dodatkowych. W związku z tym do wykupu przyjmowane są jedynie wierzytelności niewymagalne (których termin płatności jeszcze nie minął) i nieprzedawnione. Literatura przedmiotu pokazuje, że przedmiotem forfaitingu są zazwyczaj należności płatne jednorazowo. Jednak z praktyki wynika, że równie częste są należności płatne w ratach, w szczególności dotyczy to transakcji wysokokwotowych, długoterminowych, powstałych na podstawie kontraktów handlowych. Ze względu na skomplikowanie transakcji, konieczność niejednokrotnie długotrwałych procedur oceny ryzyka (ze względu na przejęcie ryzyka niewypłacalności przez forfaitera) przeważnie do forfaitingu przyjmowane są wierzytelności średnio- i długoterminowe, czyli takie, których termin wymagalności (bądz też długość okresu finansowania) przekracza rok. W przypadku kontraktów o znacznej wartości wykupywane są wierzytelności zapadające nawet w ciągu kilkunastu lat. Jednak w forfaitingu, w którym są skupowane weksle opatrzone awalem banku, nie ma przeciwwskazań, aby transakcje były krótkoterminowe. Podstawowe warunki wierzytelności: pieniężna, niewymagalna, handlowa, średnio-, długoterminowa, bezsporna. Zabezpieczenia - ograniczenia Jedną z podstawowych funkcji forfaitingu jest przejęcie ryzyka związanego ze sprzedażą z odroczonym terminem płatności, czyli ryzyka niewypłacalności dłużnika. Wynika ona z tego, że jest to usługa niedająca prawa regresu wobec zbywcy wierzytelności w przypadku, gdy w terminie płatności wierzytelności dłużnik nie dokona zapłaty. Bank (forfaiter) w takiej sytuacji może dochodzić zapłaty jedynie od dłużnika forfaitingowego. Niewątpliwie przejęcie ryzyka niewypłacalności jest dla zbywcy największą zaletą tej usługi. Otrzymuje on środki finansowe z tytułu sprzedaży w krótkim czasie po zrealizowaniu dostawy (bądz transzy), pozbywając się tym samym problemów z ewentualnym dochodzeniem zapłaty w przyszłości. Szczególnie istotne wydaje się to w przypadku długoterminowych kontraktów, zwłaszcza że dostawca nie ma odpowiednich narzędzi oceny i wyceny ryzyka związanego z niewypłacalnością swoich kontrahentów (de facto ryzyka kredytowego) lub nie dysponuje potrzebnymi danymi. Bank/forfaiter natomiast ma odpowiednie instrumentarium dotyczące badania zdolności kredytowej i ryzyka związanego z transakcją. W praktyce bank ma dwie opcje, aby wykup wierzytelności bez prawa regresu był możliwy: bank oceni sytuację ekonomiczno-finansową dłużnika (odbiorcy), albo otrzyma odpowiednie zabezpieczenie spłaty. Z istoty usługi wynika, że umowa forfaitingowa jest podpisywana między bankiem a zbywcą. Dłużnik w większości przypadków nie uzyskuje w wyniku tej umowy żadnych dodatkowych korzyści, w związku z tym nie jest zainteresowany, żeby przekazywać dane o swojej sytuacji ekonomiczno-finansowej i być poddanym ocenie przez podmiot trzeci. Stanowi to istotny problem dla forfaitera. W praktyce decyduje się on na zaoferowanie skupu wierzytelności w przypadku, jeśli dłużnik jest jego klientem. Dzięki temu ma możliwość zbadania jego historii płatniczej oraz bieżącej zdolności kredytowej na podstawie informacji pozyskanych od niego z tytułu innych umów i relacji. Poza tą opcją istnieje również szansa szybkiego przeprowadzenia transakcji, jeśli dłużnik jest powszechnie znaną firmą o dobrej sytuacji finansowej. Dotyczy to np. spółek giełdowych, spółek krajowych i zagranicznych podlegających ratingowi przeprowadzanemu przez uznaną agencję ratingową (np. Fitch, Standard & Poor's, Moody's). W części transakcji dłużnik jest zainteresowany wydłużeniem terminu płatności z tytułu zakupionego przez siebie dobra bądz usługi lub rozłożeniem płatności na raty, czego sam dostawca nie jest w stanie zaoferować swojemu kontrahentowi. W takiej sytuacji wszystkie trzy podmioty transakcji forfaitingowej uzyskują korzyści z jej zawarcia. Dzięki współpracy z dłużnikiem forfaiter może pozyskać jego dane finansowe i podjąć decyzję odnośnie wykupu wierzytelności bez regresu wobec zbywcy. W pozostałych przypadkach transakcje forfaitingowe przeprowadzane są po uzyskaniu zabezpieczenia, które satysfakcjonuje forfaitera. Ponieważ ten sposób finansowania nie jest kredytem, nie mogą być zastosowane standardowe zabezpieczenia ustanawiane pod tradycyjne kredyty. Wynika to m.in. z tego, że zabezpieczenie spłaty powinno być udzielone przez dłużnika forfaitingowego, którego przecież nie wiąże z bankiem żadna umowa, poza samym stosunkiem prawnym z tytułu wierzytelności. Można też potocznie powiedzieć, że bank wobec dłużnika nie wykonuje czynności bankowej. Katalog dostępnych zabezpieczeń jest zatem ograniczony. Zarówno teoria, jak i praktyka wskazują, że najczęściej są stosowane: gwarancja bankowa wystawiona przez bank dłużnika, akredytywa stand-by (paragwarancja bankowa stosowana np. w USA) wystawiona przez bank dłużnika, weksel z awalem banku importera - weksel poręczony, zagwarantowany przez bank dłużnika, ubezpieczenie kontraktu handlowego w eksportowej agencji ubezpieczeniowej z gwarancjami Skarbu Państwa. Są to zabezpieczenia, które w przypadku banków pozwalają (przy zachowaniu pewnych warunków) skupić od zbywcy wierzytelność bez prawa regresu. Pozwala to przy tym uniknąć żmudnej, a często niemożliwej do dokonania oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika forfaitingowego. Nie jest to unikanie oceny, ale zastąpienie jej oceną sytuacji ekonomiczno-finansowej wystawcy zabezpieczenia, czyli banku importera (dłużnika). Dzieje się tak w przypadku gwarancji bankowej, akredytywy stand-by czy też weksla z awalem banku. Instytucje finansowe wspierające finansowanie handlu zagranicznego mają rozwiniętą współpracę z bankami na całym świecie, dzięki czemu mogą transakcje forfaitingowe obsługiwać sprawnie (pod warunkiem dostępności limitów). Innym rodzajem zabezpieczenia ustanawianego pod forfaiting jest polisa ubezpieczeniowa kontraktu eksportowego wystawiona przez tzw. ECA (Export Credit Agency), którą w Polsce jest KUKE SA (Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych SA), uprawnioną do udzielania ubezpieczeń z gwarancjami Skarbu Państwa. O ubezpieczenie tego typu wnioskuje bądz sam eksporter, i w ramach forfaitingu dokonywana jest cesja na bank praw do tego ubezpieczenia, bądz sam bank. Rodzaje forfaitingu Literatura przedmiotu wyróżnia wiele rodzajów forfaitingu. Jednak z punktu widzenia przedsiębiorstwa chcącego skorzystać z tej usługi warto wymienić jedynie poniższe typy: forfaiting wierzytelności (itp) - wyróżniany ze względu na rodzaj wierzytelności finansowanej w ramach forfaitingu (omówione powyżej); forfaiting cichy (tajny) - transakcja, w której dłużnik nie jest informowany o dokonanej cesji wierzytelności; forfaiting z promesą - umowa forfaitingowa jest podpisywana, zanim powstanie wierzytelność. W ramach umowy forfaiter zobowiązuje się do wykupu wierzytelności w przyszłości, tj. w momencie jej powstania; linia forfaitingowa - forfaiter przyznaje odnawialny limit forfaitingowy, w ramach którego wykupywane są wierzytelności obciążające limit; po ich spłacie limit zostaje odnowiony. Formy finansowania Najczęściej stosowaną formą finansowania w forfaitingu jest tzw. dyskonto. Oznacza to, że forfaiter dokonuje wykupu wierzytelności w pełnej kwocie, jednak z tego tytułu wypłaca zbywcy kwotę wierzytelności potrąconą o odsetki dyskontowe (dyskonto). W związku z tym odsetki z tytułu udzielonego finansowania płacone są z góry przez zbywcę. Dzięki temu po przelaniu wierzytelności i przejęciu przez forfaitera ryzyka niewypłacalności dłużnika zbywca może zapomnieć o tej należności już w momencie jej cesji. Zaletą odsetek dyskontowych jest również stała stopa finansowania, tj. koszty odsetkowe są znane z góry i stałe w całym okresie do terminu płatności wierzytelności, nawet jeśli ten termin jest bardzo odległy w czasie. W nielicznych przypadkach, w których do transakcji forfaitingu dochodzi na bazie trójstronnych uzgodnień między zbywcą, dłużnikiem i bankiem, możliwe jest naliczanie odsetek z dołu, tak jak w tradycyjnym kredycie bankowym. W takiej sytuacji dłużnik podpisuje z bankiem stosowne porozumienie, w którym płatności z tytułu wierzytelności zostają rozłożone na raty i dłużnik zobowiązuje się je spłacać wraz z odsetkami naliczanymi według określonych reguł. Koszty forfaitingu W różnych instytucjach mogą występować rozmaite rodzaje tych kosztów. Z tytułu forfaitingu pobierane są odsetki oraz prowizje. Najczęściej z tytułu finansowania pobierane są odsetki dyskontowe (czyli naliczone i pobrane z góry), których wysokość zależy od takich czynników, jak: wartość wierzytelności, okres finansowania (od momentu wypłaty środków do terminu płatności wierzytelności), stawka referencyjna (np. WIBOR, LIBOR, EURIBOR, w zależności od waluty), marża banku/forfaitera - odpowiadająca wysokości ryzyka związanego z transakcją. Oprócz tego pobierane są również prowizje. W przypadku skupu jednorazowego (pojedyncza, oznaczona wierzytelność) pobierana jest prowizja przygotowawcza będąca wynagrodzeniem za obsługę i przygotowanie transakcji. W przypadku umów o linię forfaitingową najczęściej jest pobierana prowizja przygotowawcza (lub za ustanowienie limitu), uzależniona od wysokości limitu, oraz dodatkowo prowizja operacyjna pobierana w momencie skupu konkretnej wierzytelności w czasie obowiązywania tego limitu (wyrażona procentowo w stosunku do wartości wierzytelności). W umowie może być również określona prowizja za niewykorzystanie limitu, naliczana podobnie jak w przypadku niewykorzystania innych linii kredytowych. Ponadto w forfaitingu z promesą, z tytułu jej udzielenia, może być pobierana tzw. prowizja za gotowość. Jeśli w ramach forfaitingu wykorzystywane są inne instrumenty finansowe (np. dla zabezpieczenia), do całkowitego kosztu forfaitingu należy doliczyć jeszcze koszty związane z obsługą tego instrumentu. Może to być np. opłata za awizację akredytywy. Koszty związane z forfaitingiem zazwyczaj są ponoszone przez zbywcę; dotyczy to w szczególności prowizji oraz odsetek dyskontowych. W związku z tym jednak, że są one ponoszone z góry, mogą być i najczęściej są przenoszone na dłużnika, przez uwzględnienie w cenie sprzedawanego dobra lub usługi. Inną metodą przeniesienia ciężaru finansowania na dłużnika jest ustalenie w samym kontrakcie handlowym odsetek za płatności odroczone w czasie (po uzyskaniu oczywiście od forfaitera wiążącej oferty w zakresie stopy procentowej i trybu ich naliczania). Korzyści związane z usługą forfaitingu to: poprawa płynności finansowej zbywcy wierzytelności, zamiana należności terminowych na gotówkę; eliminacja ryzyka handlowego, politycznego (forfaiter przejmuje ryzyko braku zapłaty od dłużnika od momentu wykupu); eliminacja ryzyka kursowego (eksporter po przekazaniu wierzytelności forfaiterowi otrzymuje z góry kwotę wierzytelności, którą może w tym momencie przewalutować pozbywając się ryzyka niekorzystnej zmiany kursu walutowego w przyszłości); eliminacja ryzyka stóp procentowych (forfaiter stawia do dyspozycji środki po ustalonej z góry stałej stopie procentowej, niezmiennej nawet w przypadku długich terminów płatności); możliwość finansowania pełnej wartości kontraktu, czyli uzyskania z góry środków ze sprzedaży (przed terminem płatności); możliwość oferowania odbiorcom korzystnych warunków płatności, co pozwala na udzielanie kontrahentom długich kredytów kupieckich i tym samym polepsza konkurencyjność eksportu/sprzedaży; uproszczenie rozliczeń kontraktowych (zbywca/dostawca otrzymuje środki raz, nawet jeżeli kontrakt przewiduje rozliczenia transzowe); nieangażowanie limitów kredytowych w banku i zdolności kredytowej zbywcy/sprzedającego. Forfaiting jest więc przeznaczony dla dostawców, eksporterów, producentów i wykonawców kontraktów, którzy: rozliczają się z dłużnikiem za pomocą akredytywy dokumentowej, weksla; potrzebują finansowania realizacji poszczególnych etapów inwestycji/kontraktów; mają trudność z uzyskaniem kredytu lub wykorzystane limity kredytowe; chcą poprawić wskazniki finansowe. Jako alternatywne zródło finansowania forfaiting powinien być zdecydowanie częściej wykorzystywany przez przedsiębiorstwa. Daje on wiele możliwości, które w tradycyjnym kredycie bankowym nie są możliwe. Słowniczek: Wykup, skup, cesja - przeniesienie wierzytelności przez wierzyciela (cedenta) na inny podmiot (cesjonariusza), z tytułu czego cedent otrzymuje wynagrodzenie od cesjonariusza. Akredytywa dokumentowa - usługa bankowa, która jest samodzielnym pisemnym zobowiązaniem banku otwierającego (banku importera) wobec beneficjenta (eksportera) do zapłaty (lub zabezpieczenia tej zapłaty) określonej kwoty w zamian za dokumenty prezentowane w ramach akredytywy, ściśle zgodne z jej warunkami. Gwarancja (bankowa) - to jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez beneficjenta gwarancji określonych warunków zapłaty (np. w przypadku niewywiązania się zleceniodawcy z warunków kontraktu), bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji - bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku. Wierzytelność - prawo wierzyciela do domagania się od dłużnika spełnienia świadczenia pieniężnego lub rzeczowego. Dyskonto - odsetki potrącone z wypłacanej kwoty (odsetki pobrane z góry); operacja dyskonta polega na wypłacie przez bank kwoty wierzytelności z potrąceniem z potrąceniem odsetek. Promesa - dokument potwierdzający zobowiązanie banku do udzielenia finansowania po spełnieniu przez wnioskodawcę warunków określonych w tym dokumencie w określonym terminie. Michał Wójcik kierownik Zespołu Produktów Finansowych Biuro Produktów Finansowania Handlu Bank Pekao SA Artykuł pochodzi z wrześniowego Biuletynu Euro Info 2009.