Sefer ha Bahir Księga Światła Ukrytego


Księga Światła Ukrytego
Sefer ha-Bahir
46. Pewien wers powiada: Nagiął niebiosa i zstąpił i mgła była pod jego stopami (2 Sm
22.10), a inny wers mówi: I zstąpił Jahwe na górę Synaj, na jej szczyt (Ex 19.20). A jeszcze
inny wers powiada: Bo z niebios rozmawiałem z wami (Ex 20.22). Jak to należy rozumieć?
Jego wielki ogień był na ziemi i to jest głos pierwszy. Pozostałe zaś głosy były w niebiosach,
tak jak napisano: Z niebios pozwolił ci słyszeć swój głos, by cię pouczyć, na ziemi dał ci swój
ogień ogromny i słyszałeś jego słowa spośród ognia (Pwt 4.36). Co to jest to ogromne i skąd
jest? Mowa wychodzi z wnętrza ognia. Jak powiedziano: i słyszałeś jego słowa spośród
ognia.
47. Co znaczy: A obrazu nie widzieliście, tylko głos (Pwt. 4.12)? Podobnie powiedział
Mojżesz do Izraela: Bo nie widzieliście całego obrazu (Pwt. 4.15). Obraz, ale nie cały obraz.
Przypomina to króla, który przyodziany w białe szaty panuje nad poddanymi. Żeby wzbudzić
respekt dla królestwa nie wystarczy, że oglądają jego szaty. Nawet, gdy król jest daleko,
słyszą jego głos. A czyż mogą widzieć jego krtań? Powiadasz: nie. A zatem rozumiesz, że
widzieli obraz, ale nie cały obraz. I taki jest sens słów: A obrazu nie widzieliście tylko głos I
napisano: głos słów słyszycie.
48. Pewien wers powiada: I cały lud słyszał głosy (Wj 20,18). Inny wers mówi: Głos słów
słyszycie. Jak to? Najpierw widzieli głosy. Ale co widzieli? Siedem głosów, o których mówił
Dawid. A w końcu usłyszeli mowę wyłaniającą się z nich wszystkich. Jest tradycja, że
dziesięć. Nasi mistrzowie powiadali, że wszelka mowa zawarta jest w jednym słowie. Tak,
wszelka mowa zawarta jest w jednym słowie. Było siedem mów siedmiu głosów. A o trzech
wyliczeniach powiedziano: Głos słów słyszeliście, ale obrazu nie widzieliście, a tylko głos
(Pwt 4.12). Z tego należy wnosić, że wszystkie mowy zawarte są w jednym słowie, by Izrael
nie zbłądził mówiąc:  ktoś Mu pomógł, może któryś z aniołów, bo sam Jego głos nie mógł
być tak mocny . Dlatego powtórzył je i połączył.
49. A poza tym, aby nie mówiono:  A te dziesięć wypowiedzi pochodzi od dziesięciu
królów. Przecież nie mogliby mówić jednymi ustami . A napisano: bejah Ja i zasada
wszystkich dziesięciu. A czym jest dziesięciu królów, siedem głosów i trzy mowy? Co to są
mowy? Jahwe wzbudził twoją mowę (Pwt 26.18). Które są te trzy [mowy]? Tak jak napisano:
Początkiem mądrości [jest] szukanie mądrości, a we wszystkich swoich poszukiwaniach 
szukaj rozumienia (Przyp. 4.7). Powiedziano też: Dusza Szaddaja daje wgląd w nie (Hi 32.8).
A dusza Szadaja jest tym wglądem w nie. Co to jest ta trzecia? Tak jak powiedział pewien
starzec do pewnego dziecka lejah: Nie badaj tego, co cię zadziwia, nie tłumacz tego, co dla
ciebie cudowne i nie zgłębiaj tego, co przed tobą zakryte, staraj się zrozumieć własne
dziedzictwo, bo nie ma dla ciebie udziału w tajemnicach (Syr. 3.21-2)
50. Nauka: Chwałą Boga jest ukrywanie słowa (Przyp 25.2) Jakiego słowa? Tak jak
napisano: Początkiem Twego słowa jest prawda (Ps 119.160). A chwałą królów jest badanie
słowa (Przyp. 25.2). Jakiego słowa? Tak jak napisano: Słowo mówione na jego kołach (Przyp.
25.11). Nie czytaj  Jego koÅ‚ach ( õfanav), lecz  Jego sposoby ( ofnav)
51. Zapytali uczniowie rabiego Baruchię: Czy chcesz posłuchać naszych wykładni? Nie dał
im zgody. Pewnego razu zgodził się. A zrobił to, by sprawdzić, jaki jest stan ich dusz.
Pewnego dnia badał ich i rzekł do nich: dajcie mi posłuchać mądrości waszych. Otworzyli i
powiedzieli: Bereszit (Rdz. 1.1) to jedno, a zniknie sprzed mego oblicza tchnienie i dusze
przeze Mnie uczynione (Iz 57.16) [to drugie]. [Odpowiedział] Strumień Elohim napełnił wody
(Ps 65.10) Co znaczy strumień? Uczyli nasi mistrzowie, że wziął Wody Bereszit i podzielił je.
Połowę dał na sklepienie, a połowę Oceanowi. I to właśnie znaczy: Strumień Elohim napełnił
wody. I przez to człowiek uczy się Tory. Tak jak napisano: Nuże wszyscy spragnieni idzcie ku
wodzie, a kto nie ma srebra, niechaj idzie, nasyci się i je. (Iż 55.1). Idzcie do Niego, aokaże
wam łaskę, nasyćcie się i jedzcie.
52. Inne tłumaczenie: Wy, którzy nie macie srebra, idzcie do Niego, bo przy nim jest srebro.
Tak jak napisano: Mam srebro i mam złoto (Ag 2.8). Co to znaczy: Mam srebro i mam złoto?
Podobieństwo: przypomina to króla, który miał dwa skarbce, jeden ze srebrem, drugi ze
złotem. Po prawicy położył ze srebrem, po lewicy - ze złotem. Powiedział: Ten będzie
przeznaczony do łatwego wydawania. Czyni swoje sprawy z przyjemnością, troszczy się o
biednych i kieruje nimi ze spokojem. I to właśnie znaczy A Twoja prawica, Jahve, jest
wspaniałą siłą (Wj 15.6). Jeśli raduje się swoją częścią, to dobrze, a jeśli nie: Twoja prawica,
Jahve, rozbija wroga (Wj 15.6). A co to znaczy: twoja prawica, Panie, rozbija wroga?
Powiedział do nich: To jest złoto. Tak jak napisano: Mam srebro i mam złoto.
53. Dlaczego nazwane zostało  złoto (za-ha-b)? Bo zawarte są w nim trzy miary: pamięć 
i to jest  zajn , dusza  i to jest he, bo pięć jest jej imion: ruach, haja, jechida, nefesz,
neszama. Czemu służy to he? Ona jest tronem dla zajn. Jak napisano: Bo nad wysokim czuwa
wyższy (Koh 5.7) A bet? Ono jest istnieniem tego wszystkiego, tak jak napisano: bet początek
stworzył.
54. Czemu ono tutaj służy? Podobieństwo: przypomina to króla, który miał córkę dobrą,
miłą, piękną i doskonałą. Wydawał ją za królewskiego syna. Więc ubrał ją, ukoronował,
przyozdobił i dał ją mu z wielkim posagiem. Czy może król mieszkać poza swoim domem?
Odpowiesz: nie. A czy może mieszkać stale z nią? Odpowiesz: nie. Więc co? Uczynił okno
między nią a sobą. I za każdym razem, kiedy potrzebuje ona swego ojca, albo ojciec
potrzebuje córkę, spotykają w oknie. I to właśnie znaczy [werset]: Cała chwała córy (domu,
bet) królewskiej jest w jej wnętrzu, a szata jej przetykana jest złotem (Ps 45.14).
55. Czym jest bet napisana na końcu [słowa zahab]? Przez mądrość zbuduje bet (Prz 24.3).
Nie powiedziano:  został zbudowany , lecz  zbuduje . W przyszłości Święty Błogosławiony
zbuduje ją i przyozdobi dwa tysiące razy lepiej niż czynił to dotąd.
Jak nauczano:  Dlaczego Tora zaczyna się od bet? Bo napisano: Przy jego boku trwałam
wiernie, byłam rozkoszą dzień po dniu (Prz 8.30) [a więc] przez dwa tysiące lat, tak iż ona jest
początkiem. Dwa i pismo dodaje: siedem? tak jak napisano: A światło księżyca będzie jak
światło słońca, a światło słońca będzie siedmiokrotne (Iz 30.26).
Dlatego nauczano: tak jak słońce siedmiokrotne, tak księżyc siedmiokrotne, mając na myśli
tysiÄ…ce.
56. Powiedział do nich: Dotąd pięć, a co odtąd? Powiedział do nich: Wyjaśnię, Początkiem
jest złoto. Co to jest złoto? Poucza, że z niego wywodzi się surowość (din). Jeśli zboczysz w
swoich słowach na prawo lub lewo wystrzegaj się (nizhar  być ostrożnym od zahar 
błyszczeć).
57. Co oznacza werset: Światło księżyca będzie jak światło słońca, a światło słońca będzie
siedmiokrotnie jak światło siedmiu tych dni (Iz 30,26). Czy  te dni [oznaczają zwykłe] dni,
czy też są to dni, o których napisano: Ponieważ w sześć dni uczynił Jahve etc (Wj 31,17).
Powiedział mu jego towarzysz: otrzymałem [przekaz] z pism, że owe sześć dni [które]
uczynił Pan, to sześć pięknych naczyń [które[ uczynił Święty Błogosławiony. Które to są ? 
Niebo i ziemię ... (Rdz. 1, 1)  Ale jest ich siedem.  Bo napisano także: a dnia siódmego
spoczął i wytchnął (Wj 31.17). Co to znaczy wytchnął? [Ten wers] uczy, że dzień szabatu
podtrzymuje [przy życiu] wszystkie istoty [tchnienia] i dlatego napisano wy-tchnął.
58. Inna wykładnia uczy, że stamtąd wylatują dusze, tak jak powiedziano: wy-tchnął i to do
tysięcznego pokolenia; tak jak powiedziano słowo dał do tysięcznego pokolenia (Ps 105.8).
Aączy się ono z tym co zawarł z Abrahamem. A co zawarł? Zawarł przymierze między
dziesięcioma palcami rąk jego i dziesięcioma palcami nóg jego. Abraham zawstydził się.
Rzekł do niego Święty Błogosławiony: Ja jestem Moim przymierzem z tobą i przez nie
będziesz ojcem mnóstwa narodów.
59. A co to są niebiosa (szamajim)? [Nazwa ta] uczy nas, że Święty Błogosławiony
rozgraniczył ogień i wodę i zderzył je ze sobą i uczynił z nich początek dla swoich rzeczy.
Tak jak napisano: PoczÄ…tkiem rzeczy Twojej  prawda (Ps 119.160). Dlatego napisano:
niebiosa, [to znaczy] tam jest woda (szam majim), [a także] ogień i woda ( esz wemajim).
Powiedział mu: dotąd czyni pokój na wysokościach; dał między nimi pokój i miłość i niechaj
da więc pokój i miłość między nami.
60. I jeszcze powiedziano: siedem razy dziennie wychwalam ciÄ™ z powodu sprawiedliwych
wyroków Twoich (Ps 119. 164). Zapytali go: co to znaczy. Odpowiedział im: nie
wsłuchiwaliście się dokładnie w moje słowa. Wyjdzcie, wsłuchajcie się w nie, a znajdziecie
61. Zapytali go: czym jest  cade ? Powiedział im: cade to nun i jod. Stanowią parę nun 
jod. I to właśnie znaczy sprawiedliwy (cadik) jest podstawą świata (Przyp. 10.25).
62. Zapytali go, co znaczy werset: I wziął go na Pole Oczekiwań (Lb 23.14). Co to jest Pole
Oczekiwań?  Jak napisano: Przyjdz ukochany, wyjdzmy w pole (Pnp 7.12) Co znaczy w pole
(ha-sadeh). Nie czytaj w pole lecz w pieśń (haszirah). Co to znaczy pieśń?  Odpowiedzial im:
To jest Serce Świętego Błogosławionego: Przyjdz ukochany, wyjdzmy w pole wędrować, a nie
zatrzymam się w żadnym miejscu.
63. Czym jest Jego Serce? Powiedział im: Potem Ben Zoma pozostał na zewnątrz i ty [byłeś]
razem z nimi. Serce to trzydzieści dwa, które są ukryte i przez nie został stworzony świat.
Czym jest 32. Powiedział im: 32 ścieżki. Podobne jest do króla, który w komnatach komnat, a
tych komnat było 32. A do każdej komnaty była ścieżka. Czyż przystoi temu królowi
prowadzić wszystkich tymi ścieżkami? Odpowiesz nie. Czyż przystoi mu ujawniać perły i
hafty i skarby i kosztowności. Przyznasz, że nie. Cóż więc uczynił? Przywołał córkę i ukrył
ścieżki w niej i jej stroju. Ten, który chce wejść do środka musi spoglądać na nią. Wydał ją za
króla. Dał ją mu w prezencie. Król z miłości do niej nazywa ją czasami siostrą, ponieważ
pochodzą z tego samego miejsca, a czasami córką swoją, ponieważ jest jego córką, a niekiedy
nazywa jÄ… swojÄ… matkÄ….
64. I jeszcze: nie ma sądu tam, gdzie nie ma mądrości, bowiem powiedziano: I dał Jahwe
mądrość Salomonowi (1Krl 5.26). I potem wydał sprawiedliwy wyrok, bowiem powiedziano:
I usłyszał cały Izrael wyrok, który wydał król i oddali cześć królowi bo zobaczyli, że mądrość
Elohim jest w nim, by wydawał wyroki (1Krl 3.28).
65. A cóż to za mądrość dał Święty Błogosławiony Salomonowi? Salomon wynosi imię
Świętego Błogosławionego. Tak jak powiadali (amrinan): Każde  Salomon w Pieśni nad
Pieśniami jest święte za wyjątkiem jednego. Powiedział Święty Błogosławiony; ponieważ
twoje imię jest jak imię mojej chwały, wydam za ciebie moją córkę. I została wydana, dana
mu w prezencie, tak jak napisano: Jahwe dał Salomonowi mądrość (1Krl 5.26) lecz nie
wyjaśniono tam tego. A gdzie wyjaśniono? Tam gdzie powiedziano: i zobaczyli przy nim
mądrość Elohim do wydawania wyroków (1Krl 3.28). Było powiedziane: Ta mądrość, która
została mu dana, to Elohim i ona była z nim w jego komnacie i ona była przy nim do
wydawania wyroków. Co znaczy wydawanie wyroków, jak nie to, że przez cały czas, gdy
człowiek wydaje wyroki, jest w nim mądrość Elohim. To jego pomoc i zbliżenie albo
oddalenie i oskarżenie. Tak jak napisano: Gniew jest Mną, oskarżę was (Kpł 26.28).
66. I powiedział rabbi Rachumaj: co oznaczają słowa: Gniew jest Mną, jak nie Świętego
Błogosławionego, który powiedział: oskarżę was. Kneset Isra el powiada: Nie sądzcie, że ja
proszę o zmiłowanie nad wami, bo także ja będę was oskarżał. Nie tylko jestem panem sądu,
ale także ja będę was oskarżał
67. Co znaczy: siedem nad waszymi grzechami (Kpł 26.28), jak nie to, co zgromadzenie
Izraela powiedziało:  ukarzę was ... także ja i was. Ponieważ powiedziano w nich (Psalmach)
 siedem razy dziennie wysławiam Cię (Ps119.164). Przyłączyło się do niego
(Zgromadzenia) i odpowiedziało słowami: nas też jest siedem, chociaż jest wśród nas ktoś,
kto obraca się i kto ustanowiony jest nad zasługą i dobrem. Także my obrócimy się i
będziemy oskarżać. Dlaczego? Z powodu waszych grzechów. Jeśli wy powrócicie do mnie, ja
powrócę do was, jak napisano: nawróćcie się do Mnie, a Ja wrócę do was (Mal 3.7).
Napisano: wrócę [nie r. męski lecz r. żeński] do was  [Będę] z wami. I wszyscy będziemy
prosić Króla o zmiłowanie. A co powiada Król? Powróćcie odstępcy, a uleczę was z waszego
odstępstwa (Jr 3.22) Wróćcie i spowodujcie powrót (Ez 18,30) Co znaczy: Wróćcie i
spowodujcie powrót? Wróćcie i proście tych siedem, a wrócą z wami. Dlatego napisano:
spowodujcie powrót tych, którzy mówią: siedem nad waszymi grzechami.
Przekład z hebrajskiego i opracowanie:
Wojciech Brojer, Jan Doktór i Bohdan Kos
rabbanan.
Bina.
Tewina.
Tana  formuła, którą rozpoczyna się często wypowiedzi tannaitów.
Neszama.
Bejam okijanos (grecki).
 eclo, por.  acilut  pierwsa emanacja, przy Bogu.
zacher.
neszama.
he oznacza liczbę pięć.
Zapewne pytanie odnosi siÄ™ do  bet .
bat.
bet.
Wszystkie wyrazy tego zdania zaczynają się od  bet .W kanonicznym tłumaczeniu chodzi o
budowÄ™ domu = bet.
bet jest znakiem liczby 2.
amrinan odróżnione jest od amru, choć oba trzeba tłumaczyć jako  rozważali . Może to
sugerować, że  amrinan odnosi się do tradycji amoraitów, bez odniesienia do konkretnego,
imiennego autorytetu.
ulubieniec, faworyt, pózniej, w ks. Mądrości  mistrzyni, por. von Rad, s. 350.
kabalti po raz pierwszy pojawia siÄ™ klasyczny termin ezoteryczny oznaczajÄ…cy
wtajemniczenie.
por. SJ 6.4; por też SJ 1.3.
Dawar oznacza również  słowo .
Zmiana lekcji oparta na podobieństwie liter  dalet i  resz oraz identyczności  s i  sz .
Chagiga 15a. Opowieść o 4 mędrcach, którzy weszli do raju. Symon ben Zoma zwariował,
Szymon ben Azaj umarł, Elisza ben Awuja został heretykiem, a tylko Ben Akiwa wrócił bez
uszczerbku Por. Szir ha-Szirim Rabba III 11. Zohar I 156b.
nasa  nosić, wynosić (wysławiać: także w II przykazaniu), wydawać za mąż.
W pózniejszej kabale także określenie Szechiny.
Gniew jest Mną ( af  ani) oznacza też także Ja i r. Rachumaj proponuje  Ja odnieść do
Kneset Isra el.
Zamiast  siedem z powodu waszych grzechów .


Wyszukiwarka