KsiÄ™ga ÅšwiatÅ‚a Ukrytego Sefer ha-Bahir 46. Pewien wers powiada: NagiÄ…Å‚ niebiosa i zstÄ…piÅ‚ i mgÅ‚a byÅ‚a pod jego stopami (2 Sm 22.10), a inny wers mówi: I zstÄ…piÅ‚ Jahwe na górÄ™ Synaj, na jej szczyt (Ex 19.20). A jeszcze inny wers powiada: Bo z niebios rozmawiaÅ‚em z wami (Ex 20.22). Jak to należy rozumieć? Jego wielki ogieÅ„ byÅ‚ na ziemi i to jest gÅ‚os pierwszy. PozostaÅ‚e zaÅ› gÅ‚osy byÅ‚y w niebiosach, tak jak napisano: Z niebios pozwoliÅ‚ ci sÅ‚yszeć swój gÅ‚os, by ciÄ™ pouczyć, na ziemi daÅ‚ ci swój ogieÅ„ ogromny i sÅ‚yszaÅ‚eÅ› jego sÅ‚owa spoÅ›ród ognia (Pwt 4.36). Co to jest to ogromne i skÄ…d jest? Mowa wychodzi z wnÄ™trza ognia. Jak powiedziano: i sÅ‚yszaÅ‚eÅ› jego sÅ‚owa spoÅ›ród ognia. 47. Co znaczy: A obrazu nie widzieliÅ›cie, tylko gÅ‚os (Pwt. 4.12)? Podobnie powiedziaÅ‚ Mojżesz do Izraela: Bo nie widzieliÅ›cie caÅ‚ego obrazu (Pwt. 4.15). Obraz, ale nie caÅ‚y obraz. Przypomina to króla, który przyodziany w biaÅ‚e szaty panuje nad poddanymi. Å»eby wzbudzić respekt dla królestwa nie wystarczy, że oglÄ…dajÄ… jego szaty. Nawet, gdy król jest daleko, sÅ‚yszÄ… jego gÅ‚os. A czyż mogÄ… widzieć jego krtaÅ„? Powiadasz: nie. A zatem rozumiesz, że widzieli obraz, ale nie caÅ‚y obraz. I taki jest sens słów: A obrazu nie widzieliÅ›cie tylko gÅ‚os I napisano: gÅ‚os słów sÅ‚yszycie. 48. Pewien wers powiada: I caÅ‚y lud sÅ‚yszaÅ‚ gÅ‚osy (Wj 20,18). Inny wers mówi: GÅ‚os słów sÅ‚yszycie. Jak to? Najpierw widzieli gÅ‚osy. Ale co widzieli? Siedem gÅ‚osów, o których mówiÅ‚ Dawid. A w koÅ„cu usÅ‚yszeli mowÄ™ wyÅ‚aniajÄ…cÄ… siÄ™ z nich wszystkich. Jest tradycja, że dziesięć. Nasi mistrzowie powiadali, że wszelka mowa zawarta jest w jednym sÅ‚owie. Tak, wszelka mowa zawarta jest w jednym sÅ‚owie. ByÅ‚o siedem mów siedmiu gÅ‚osów. A o trzech wyliczeniach powiedziano: GÅ‚os słów sÅ‚yszeliÅ›cie, ale obrazu nie widzieliÅ›cie, a tylko gÅ‚os (Pwt 4.12). Z tego należy wnosić, że wszystkie mowy zawarte sÄ… w jednym sÅ‚owie, by Izrael nie zbÅ‚Ä…dziÅ‚ mówiÄ…c: ktoÅ› Mu pomógÅ‚, może któryÅ› z aniołów, bo sam Jego gÅ‚os nie mógÅ‚ być tak mocny . Dlatego powtórzyÅ‚ je i poÅ‚Ä…czyÅ‚. 49. A poza tym, aby nie mówiono: A te dziesięć wypowiedzi pochodzi od dziesiÄ™ciu królów. Przecież nie mogliby mówić jednymi ustami . A napisano: bejah Ja i zasada wszystkich dziesiÄ™ciu. A czym jest dziesiÄ™ciu królów, siedem gÅ‚osów i trzy mowy? Co to sÄ… mowy? Jahwe wzbudziÅ‚ twojÄ… mowÄ™ (Pwt 26.18). Które sÄ… te trzy [mowy]? Tak jak napisano: PoczÄ…tkiem mÄ…droÅ›ci [jest] szukanie mÄ…droÅ›ci, a we wszystkich swoich poszukiwaniach szukaj rozumienia (Przyp. 4.7). Powiedziano też: Dusza Szaddaja daje wglÄ…d w nie (Hi 32.8). A dusza Szadaja jest tym wglÄ…dem w nie. Co to jest ta trzecia? Tak jak powiedziaÅ‚ pewien starzec do pewnego dziecka lejah: Nie badaj tego, co ciÄ™ zadziwia, nie tÅ‚umacz tego, co dla ciebie cudowne i nie zgÅ‚Ä™biaj tego, co przed tobÄ… zakryte, staraj siÄ™ zrozumieć wÅ‚asne dziedzictwo, bo nie ma dla ciebie udziaÅ‚u w tajemnicach (Syr. 3.21-2) 50. Nauka: ChwaÅ‚Ä… Boga jest ukrywanie sÅ‚owa (Przyp 25.2) Jakiego sÅ‚owa? Tak jak napisano: PoczÄ…tkiem Twego sÅ‚owa jest prawda (Ps 119.160). A chwaÅ‚Ä… królów jest badanie sÅ‚owa (Przyp. 25.2). Jakiego sÅ‚owa? Tak jak napisano: SÅ‚owo mówione na jego koÅ‚ach (Przyp. 25.11). Nie czytaj Jego koÅ‚ach ( õfanav), lecz Jego sposoby ( ofnav) 51. Zapytali uczniowie rabiego BaruchiÄ™: Czy chcesz posÅ‚uchać naszych wykÅ‚adni? Nie daÅ‚ im zgody. Pewnego razu zgodziÅ‚ siÄ™. A zrobiÅ‚ to, by sprawdzić, jaki jest stan ich dusz. Pewnego dnia badaÅ‚ ich i rzekÅ‚ do nich: dajcie mi posÅ‚uchać mÄ…droÅ›ci waszych. Otworzyli i powiedzieli: Bereszit (Rdz. 1.1) to jedno, a zniknie sprzed mego oblicza tchnienie i dusze przeze Mnie uczynione (Iz 57.16) [to drugie]. [OdpowiedziaÅ‚] StrumieÅ„ Elohim napeÅ‚niÅ‚ wody (Ps 65.10) Co znaczy strumieÅ„? Uczyli nasi mistrzowie, że wziÄ…Å‚ Wody Bereszit i podzieliÅ‚ je. PoÅ‚owÄ™ daÅ‚ na sklepienie, a poÅ‚owÄ™ Oceanowi. I to wÅ‚aÅ›nie znaczy: StrumieÅ„ Elohim napeÅ‚niÅ‚ wody. I przez to czÅ‚owiek uczy siÄ™ Tory. Tak jak napisano: Nuże wszyscy spragnieni idzcie ku wodzie, a kto nie ma srebra, niechaj idzie, nasyci siÄ™ i je. (Iż 55.1). Idzcie do Niego, aokaże wam Å‚askÄ™, nasyćcie siÄ™ i jedzcie. 52. Inne tÅ‚umaczenie: Wy, którzy nie macie srebra, idzcie do Niego, bo przy nim jest srebro. Tak jak napisano: Mam srebro i mam zÅ‚oto (Ag 2.8). Co to znaczy: Mam srebro i mam zÅ‚oto? PodobieÅ„stwo: przypomina to króla, który miaÅ‚ dwa skarbce, jeden ze srebrem, drugi ze zÅ‚otem. Po prawicy poÅ‚ożyÅ‚ ze srebrem, po lewicy - ze zÅ‚otem. PowiedziaÅ‚: Ten bÄ™dzie przeznaczony do Å‚atwego wydawania. Czyni swoje sprawy z przyjemnoÅ›ciÄ…, troszczy siÄ™ o biednych i kieruje nimi ze spokojem. I to wÅ‚aÅ›nie znaczy A Twoja prawica, Jahve, jest wspaniaÅ‚Ä… siÅ‚Ä… (Wj 15.6). JeÅ›li raduje siÄ™ swojÄ… częściÄ…, to dobrze, a jeÅ›li nie: Twoja prawica, Jahve, rozbija wroga (Wj 15.6). A co to znaczy: twoja prawica, Panie, rozbija wroga? PowiedziaÅ‚ do nich: To jest zÅ‚oto. Tak jak napisano: Mam srebro i mam zÅ‚oto. 53. Dlaczego nazwane zostaÅ‚o zÅ‚oto (za-ha-b)? Bo zawarte sÄ… w nim trzy miary: pamięć i to jest zajn , dusza i to jest he, bo pięć jest jej imion: ruach, haja, jechida, nefesz, neszama. Czemu sÅ‚uży to he? Ona jest tronem dla zajn. Jak napisano: Bo nad wysokim czuwa wyższy (Koh 5.7) A bet? Ono jest istnieniem tego wszystkiego, tak jak napisano: bet poczÄ…tek stworzyÅ‚. 54. Czemu ono tutaj sÅ‚uży? PodobieÅ„stwo: przypomina to króla, który miaÅ‚ córkÄ™ dobrÄ…, miÅ‚Ä…, piÄ™knÄ… i doskonaÅ‚Ä…. WydawaÅ‚ jÄ… za królewskiego syna. WiÄ™c ubraÅ‚ jÄ…, ukoronowaÅ‚, przyozdobiÅ‚ i daÅ‚ jÄ… mu z wielkim posagiem. Czy może król mieszkać poza swoim domem? Odpowiesz: nie. A czy może mieszkać stale z niÄ…? Odpowiesz: nie. WiÄ™c co? UczyniÅ‚ okno miÄ™dzy niÄ… a sobÄ…. I za każdym razem, kiedy potrzebuje ona swego ojca, albo ojciec potrzebuje córkÄ™, spotykajÄ… w oknie. I to wÅ‚aÅ›nie znaczy [werset]: CaÅ‚a chwaÅ‚a córy (domu, bet) królewskiej jest w jej wnÄ™trzu, a szata jej przetykana jest zÅ‚otem (Ps 45.14). 55. Czym jest bet napisana na koÅ„cu [sÅ‚owa zahab]? Przez mÄ…drość zbuduje bet (Prz 24.3). Nie powiedziano: zostaÅ‚ zbudowany , lecz zbuduje . W przyszÅ‚oÅ›ci ÅšwiÄ™ty BÅ‚ogosÅ‚awiony zbuduje jÄ… i przyozdobi dwa tysiÄ…ce razy lepiej niż czyniÅ‚ to dotÄ…d. Jak nauczano: Dlaczego Tora zaczyna siÄ™ od bet? Bo napisano: Przy jego boku trwaÅ‚am wiernie, byÅ‚am rozkoszÄ… dzieÅ„ po dniu (Prz 8.30) [a wiÄ™c] przez dwa tysiÄ…ce lat, tak iż ona jest poczÄ…tkiem. Dwa i pismo dodaje: siedem? tak jak napisano: A Å›wiatÅ‚o księżyca bÄ™dzie jak Å›wiatÅ‚o sÅ‚oÅ„ca, a Å›wiatÅ‚o sÅ‚oÅ„ca bÄ™dzie siedmiokrotne (Iz 30.26). Dlatego nauczano: tak jak sÅ‚oÅ„ce siedmiokrotne, tak księżyc siedmiokrotne, majÄ…c na myÅ›li tysiÄ…ce. 56. PowiedziaÅ‚ do nich: DotÄ…d pięć, a co odtÄ…d? PowiedziaÅ‚ do nich: WyjaÅ›niÄ™, PoczÄ…tkiem jest zÅ‚oto. Co to jest zÅ‚oto? Poucza, że z niego wywodzi siÄ™ surowość (din). JeÅ›li zboczysz w swoich sÅ‚owach na prawo lub lewo wystrzegaj siÄ™ (nizhar być ostrożnym od zahar bÅ‚yszczeć). 57. Co oznacza werset: ÅšwiatÅ‚o księżyca bÄ™dzie jak Å›wiatÅ‚o sÅ‚oÅ„ca, a Å›wiatÅ‚o sÅ‚oÅ„ca bÄ™dzie siedmiokrotnie jak Å›wiatÅ‚o siedmiu tych dni (Iz 30,26). Czy te dni [oznaczajÄ… zwykÅ‚e] dni, czy też sÄ… to dni, o których napisano: Ponieważ w sześć dni uczyniÅ‚ Jahve etc (Wj 31,17). PowiedziaÅ‚ mu jego towarzysz: otrzymaÅ‚em [przekaz] z pism, że owe sześć dni [które] uczyniÅ‚ Pan, to sześć piÄ™knych naczyÅ„ [które[ uczyniÅ‚ ÅšwiÄ™ty BÅ‚ogosÅ‚awiony. Które to sÄ… ? Niebo i ziemiÄ™ ... (Rdz. 1, 1) Ale jest ich siedem. Bo napisano także: a dnia siódmego spoczÄ…Å‚ i wytchnÄ…Å‚ (Wj 31.17). Co to znaczy wytchnÄ…Å‚? [Ten wers] uczy, że dzieÅ„ szabatu podtrzymuje [przy życiu] wszystkie istoty [tchnienia] i dlatego napisano wy-tchnÄ…Å‚. 58. Inna wykÅ‚adnia uczy, że stamtÄ…d wylatujÄ… dusze, tak jak powiedziano: wy-tchnÄ…Å‚ i to do tysiÄ™cznego pokolenia; tak jak powiedziano sÅ‚owo daÅ‚ do tysiÄ™cznego pokolenia (Ps 105.8). AÄ…czy siÄ™ ono z tym co zawarÅ‚ z Abrahamem. A co zawarÅ‚? ZawarÅ‚ przymierze miÄ™dzy dziesiÄ™cioma palcami rÄ…k jego i dziesiÄ™cioma palcami nóg jego. Abraham zawstydziÅ‚ siÄ™. RzekÅ‚ do niego ÅšwiÄ™ty BÅ‚ogosÅ‚awiony: Ja jestem Moim przymierzem z tobÄ… i przez nie bÄ™dziesz ojcem mnóstwa narodów. 59. A co to sÄ… niebiosa (szamajim)? [Nazwa ta] uczy nas, że ÅšwiÄ™ty BÅ‚ogosÅ‚awiony rozgraniczyÅ‚ ogieÅ„ i wodÄ™ i zderzyÅ‚ je ze sobÄ… i uczyniÅ‚ z nich poczÄ…tek dla swoich rzeczy. Tak jak napisano: PoczÄ…tkiem rzeczy Twojej prawda (Ps 119.160). Dlatego napisano: niebiosa, [to znaczy] tam jest woda (szam majim), [a także] ogieÅ„ i woda ( esz wemajim). PowiedziaÅ‚ mu: dotÄ…d czyni pokój na wysokoÅ›ciach; daÅ‚ miÄ™dzy nimi pokój i miÅ‚ość i niechaj da wiÄ™c pokój i miÅ‚ość miÄ™dzy nami. 60. I jeszcze powiedziano: siedem razy dziennie wychwalam ciÄ™ z powodu sprawiedliwych wyroków Twoich (Ps 119. 164). Zapytali go: co to znaczy. OdpowiedziaÅ‚ im: nie wsÅ‚uchiwaliÅ›cie siÄ™ dokÅ‚adnie w moje sÅ‚owa. Wyjdzcie, wsÅ‚uchajcie siÄ™ w nie, a znajdziecie 61. Zapytali go: czym jest cade ? PowiedziaÅ‚ im: cade to nun i jod. StanowiÄ… parÄ™ nun jod. I to wÅ‚aÅ›nie znaczy sprawiedliwy (cadik) jest podstawÄ… Å›wiata (Przyp. 10.25). 62. Zapytali go, co znaczy werset: I wziÄ…Å‚ go na Pole OczekiwaÅ„ (Lb 23.14). Co to jest Pole OczekiwaÅ„? Jak napisano: Przyjdz ukochany, wyjdzmy w pole (Pnp 7.12) Co znaczy w pole (ha-sadeh). Nie czytaj w pole lecz w pieśń (haszirah). Co to znaczy pieśń? Odpowiedzial im: To jest Serce ÅšwiÄ™tego BÅ‚ogosÅ‚awionego: Przyjdz ukochany, wyjdzmy w pole wÄ™drować, a nie zatrzymam siÄ™ w żadnym miejscu. 63. Czym jest Jego Serce? PowiedziaÅ‚ im: Potem Ben Zoma pozostaÅ‚ na zewnÄ…trz i ty [byÅ‚eÅ›] razem z nimi. Serce to trzydzieÅ›ci dwa, które sÄ… ukryte i przez nie zostaÅ‚ stworzony Å›wiat. Czym jest 32. PowiedziaÅ‚ im: 32 Å›cieżki. Podobne jest do króla, który w komnatach komnat, a tych komnat byÅ‚o 32. A do każdej komnaty byÅ‚a Å›cieżka. Czyż przystoi temu królowi prowadzić wszystkich tymi Å›cieżkami? Odpowiesz nie. Czyż przystoi mu ujawniać perÅ‚y i hafty i skarby i kosztownoÅ›ci. Przyznasz, że nie. Cóż wiÄ™c uczyniÅ‚? PrzywoÅ‚aÅ‚ córkÄ™ i ukryÅ‚ Å›cieżki w niej i jej stroju. Ten, który chce wejść do Å›rodka musi spoglÄ…dać na niÄ…. WydaÅ‚ jÄ… za króla. DaÅ‚ jÄ… mu w prezencie. Król z miÅ‚oÅ›ci do niej nazywa jÄ… czasami siostrÄ…, ponieważ pochodzÄ… z tego samego miejsca, a czasami córkÄ… swojÄ…, ponieważ jest jego córkÄ…, a niekiedy nazywa jÄ… swojÄ… matkÄ…. 64. I jeszcze: nie ma sÄ…du tam, gdzie nie ma mÄ…droÅ›ci, bowiem powiedziano: I daÅ‚ Jahwe mÄ…drość Salomonowi (1Krl 5.26). I potem wydaÅ‚ sprawiedliwy wyrok, bowiem powiedziano: I usÅ‚yszaÅ‚ caÅ‚y Izrael wyrok, który wydaÅ‚ król i oddali cześć królowi bo zobaczyli, że mÄ…drość Elohim jest w nim, by wydawaÅ‚ wyroki (1Krl 3.28). 65. A cóż to za mÄ…drość daÅ‚ ÅšwiÄ™ty BÅ‚ogosÅ‚awiony Salomonowi? Salomon wynosi imiÄ™ ÅšwiÄ™tego BÅ‚ogosÅ‚awionego. Tak jak powiadali (amrinan): Każde Salomon w PieÅ›ni nad PieÅ›niami jest Å›wiÄ™te za wyjÄ…tkiem jednego. PowiedziaÅ‚ ÅšwiÄ™ty BÅ‚ogosÅ‚awiony; ponieważ twoje imiÄ™ jest jak imiÄ™ mojej chwaÅ‚y, wydam za ciebie mojÄ… córkÄ™. I zostaÅ‚a wydana, dana mu w prezencie, tak jak napisano: Jahwe daÅ‚ Salomonowi mÄ…drość (1Krl 5.26) lecz nie wyjaÅ›niono tam tego. A gdzie wyjaÅ›niono? Tam gdzie powiedziano: i zobaczyli przy nim mÄ…drość Elohim do wydawania wyroków (1Krl 3.28). ByÅ‚o powiedziane: Ta mÄ…drość, która zostaÅ‚a mu dana, to Elohim i ona byÅ‚a z nim w jego komnacie i ona byÅ‚a przy nim do wydawania wyroków. Co znaczy wydawanie wyroków, jak nie to, że przez caÅ‚y czas, gdy czÅ‚owiek wydaje wyroki, jest w nim mÄ…drość Elohim. To jego pomoc i zbliżenie albo oddalenie i oskarżenie. Tak jak napisano: Gniew jest MnÄ…, oskarżę was (KpÅ‚ 26.28). 66. I powiedziaÅ‚ rabbi Rachumaj: co oznaczajÄ… sÅ‚owa: Gniew jest MnÄ…, jak nie ÅšwiÄ™tego BÅ‚ogosÅ‚awionego, który powiedziaÅ‚: oskarżę was. Kneset Isra el powiada: Nie sÄ…dzcie, że ja proszÄ™ o zmiÅ‚owanie nad wami, bo także ja bÄ™dÄ™ was oskarżaÅ‚. Nie tylko jestem panem sÄ…du, ale także ja bÄ™dÄ™ was oskarżaÅ‚ 67. Co znaczy: siedem nad waszymi grzechami (KpÅ‚ 26.28), jak nie to, co zgromadzenie Izraela powiedziaÅ‚o: ukarzÄ™ was ... także ja i was. Ponieważ powiedziano w nich (Psalmach) siedem razy dziennie wysÅ‚awiam CiÄ™ (Ps119.164). PrzyÅ‚Ä…czyÅ‚o siÄ™ do niego (Zgromadzenia) i odpowiedziaÅ‚o sÅ‚owami: nas też jest siedem, chociaż jest wÅ›ród nas ktoÅ›, kto obraca siÄ™ i kto ustanowiony jest nad zasÅ‚ugÄ… i dobrem. Także my obrócimy siÄ™ i bÄ™dziemy oskarżać. Dlaczego? Z powodu waszych grzechów. JeÅ›li wy powrócicie do mnie, ja powrócÄ™ do was, jak napisano: nawróćcie siÄ™ do Mnie, a Ja wrócÄ™ do was (Mal 3.7). Napisano: wrócÄ™ [nie r. mÄ™ski lecz r. żeÅ„ski] do was [BÄ™dÄ™] z wami. I wszyscy bÄ™dziemy prosić Króla o zmiÅ‚owanie. A co powiada Król? Powróćcie odstÄ™pcy, a uleczÄ™ was z waszego odstÄ™pstwa (Jr 3.22) Wróćcie i spowodujcie powrót (Ez 18,30) Co znaczy: Wróćcie i spowodujcie powrót? Wróćcie i proÅ›cie tych siedem, a wrócÄ… z wami. Dlatego napisano: spowodujcie powrót tych, którzy mówiÄ…: siedem nad waszymi grzechami. PrzekÅ‚ad z hebrajskiego i opracowanie: Wojciech Brojer, Jan Doktór i Bohdan Kos rabbanan. Bina. Tewina. Tana formuÅ‚a, którÄ… rozpoczyna siÄ™ czÄ™sto wypowiedzi tannaitów. Neszama. Bejam okijanos (grecki). eclo, por. acilut pierwsa emanacja, przy Bogu. zacher. neszama. he oznacza liczbÄ™ pięć. Zapewne pytanie odnosi siÄ™ do bet . bat. bet. Wszystkie wyrazy tego zdania zaczynajÄ… siÄ™ od bet .W kanonicznym tÅ‚umaczeniu chodzi o budowÄ™ domu = bet. bet jest znakiem liczby 2. amrinan odróżnione jest od amru, choć oba trzeba tÅ‚umaczyć jako rozważali . Może to sugerować, że amrinan odnosi siÄ™ do tradycji amoraitów, bez odniesienia do konkretnego, imiennego autorytetu. ulubieniec, faworyt, pózniej, w ks. MÄ…droÅ›ci mistrzyni, por. von Rad, s. 350. kabalti po raz pierwszy pojawia siÄ™ klasyczny termin ezoteryczny oznaczajÄ…cy wtajemniczenie. por. SJ 6.4; por też SJ 1.3. Dawar oznacza również sÅ‚owo . Zmiana lekcji oparta na podobieÅ„stwie liter dalet i resz oraz identycznoÅ›ci s i sz . Chagiga 15a. Opowieść o 4 mÄ™drcach, którzy weszli do raju. Symon ben Zoma zwariowaÅ‚, Szymon ben Azaj umarÅ‚, Elisza ben Awuja zostaÅ‚ heretykiem, a tylko Ben Akiwa wróciÅ‚ bez uszczerbku Por. Szir ha-Szirim Rabba III 11. Zohar I 156b. nasa nosić, wynosić (wysÅ‚awiać: także w II przykazaniu), wydawać za mąż. W pózniejszej kabale także okreÅ›lenie Szechiny. Gniew jest MnÄ… ( af ani) oznacza też także Ja i r. Rachumaj proponuje Ja odnieść do Kneset Isra el. Zamiast siedem z powodu waszych grzechów .