Skrypt z Systemu Ochrony Prawnej Unii Europejskiej
Karol Kruk
31 maja 2011
Spis treści
SPIS TREÅšCI ................................................................................................................................................................. 2
TRYBUNAA
SPRAWIEDLIWOÅšCI, S
D PIERWSZEJ INSTANCJI I IZBY S
DOWE ............................................................... 3
Funkcjonowanie TSUE ......................................................................................................................................... 4
Strony i inni uczestnicy postępowania.................................................................................................................. 5
Rodzaje orzeczeo Trybunału ................................................................................................................................ 5
Język postępowania ............................................................................................................................................ 5
Postępowanie odwoławcze (apelacja) ................................................................................................................. 5
SKARGI DO ETS ........................................................................................................................................................... 6
Postępowanie przeciwko paostwu członkowskiemu o naruszenie zobowiązania ciążącego na mocy traktatów ..... 6
Skarga o stwierdzenie nieważności prawa pochodnego ....................................................................................... 9
Procedura pytao prejudycjalnych .......................................................................................................................12
Strona
2
KAROL KRUK
Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji i
izby sÄ…dowe
Na system sądowniczy Unii Europejskiej składają się zarówno sądy krajowe paostw członkowskich, którym
to w dużej mierze powierzone jest zapewnienie realizacji prawa Unii oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii
Europejskiej, składający się z 3 instytucji.
Na Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej składają się:
·ð TrybunaÅ‚ SprawiedliwoÅ›ci,
·ð SÄ…d (dawnej SÄ…d Pierwszej Instancji),
·ð SÄ…dy wyspecjalizowane  np. SÄ…d do Spraw SÅ‚użby Publicznej,
Jurysdykcja Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
W ogólnym obrazie Trybunał Sprawiedliwości orzeka zgodnie z Traktatami:
·ð W sprawie skarg wniesionych przez instytucje Unijne, paostwa czÅ‚onkowskie czy też jednostki:
" Skarga na naruszenie zobowiÄ…zao Traktatowych,
" Skarga na bezczynnośd,
" Skarga na niezgodnośd aktu prawnego z prawem wspólnotowym,
" Skarga odszkodowawcza,
·ð W sprawie pytao prejudycjalnych,
·ð W sprawie innych spraw poddanych jurysdykcji TrybunaÅ‚u  mogÄ… one wynikad także z prawa
wtórnego,
Obowiązek poszanowania jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości
ETS jest jedynym i obligatoryjnym organem, kompetentnym
Art. 344 TfUE. Paostwa Członkowskie
zobowiązują się nie poddawad sporów
do dokonywania wykładni Traktatów. Zasada wyłącznej
dotyczących wykładni lub stosowania
kompetencji, wyrażona w art. 344 stanowi, że paostwa
Traktatów procedurze rozstrzygania innej niż w
członkowskie zobowiązują się rozstrzygad spory dotyczące
nich przewidziana.
wykładni i stosowania prawa Traktatowego wyłącznie w
procedurze przewidzianej w tych Traktatach. Najważniejszym orzeczeniem w tej
Sprawa MOX
kwestii była sprawa MOX, zakładów przetwórstwa jądrowego, w której to
Trybunał zakwestionował to, że Irlandia powierzyła rozstrzygnięcie sporu sądowi arbitrażowemu 
Międzynarodowemu Trybunałowi Prawa Mórz  zamiast oddad go w ręce instytucji UE. Zasada
poszanowania jurysdykcji Trybunału połączona została wyraz
nie z zasadą lojalności z art. 4 ust. 3 TUE.
Należy jednak zaznaczyd, że jurysdykcja TSUE ma charakter powierzony, co niewątpliwe oznacza, że ma ona
ograniczony charakter. Dlatego też, do jego kompetencji należą wyłącznie sprawy związane z wykładnią i
stosowaniem prawa unijnego. Do zakresu tego nie należą więc:
·ð Sprawy pozbawione elementu trans granicznego,
·ð Sprawy transgraniczne, ale nieodnoszÄ…ce siÄ™ do prawa unii,
Klauzula sÄ…dowa
Trybunał jest właściwy do orzekania w każdym sporze między paostwami członkowskimi, jeśli jest on
związany z przedmiotem Traktatów oraz został mu przedłożony na mocy kompromisu.
Strona
3
KAROL KRUK
Funkcjonowanie TSUE
Trybunał Sprawiedliwości (ETS)
W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 27 sędziów  po jednym z każdego paostwa członkowskiego 
oraz 8 rzeczników generalnych.
Zarówno sędziowie, jak i rzecznicy generalni wybierani są spośród osób o niekwestionowanej niezależności i
mających kwalifikacje wymagane w ich paostwach do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych lub są
prawnikami o uznanej kompetencji. Wybór jest dokonywany za wspólnym porozumieniem rządów paostw
członkowskich na sześcioletnia kadencje, jednokrotnie odnawialną. W trakcie kadencji sędziowie i
rzecznicy generalni nie mogą sprawowad żadnych funkcji politycznych i administracyjnych, ani też
wykonywad innej zarobkowej lub niezarobkowej działalności zawodowej.
Co 3 lata następuje wymiana połowa składu ETS (13/14 sędziów i 4 rzeczników generalnych).
Obrady Trybunału odbywają się w trybie ciągłym  jest to sąd permanentny, a nie sesyjny.
Właściwość Trybunału Sprawiedliwości
Właściwośd Trybunału Sprawiedliwości określona jest negatywnie. Jest on właściwy we wszystkich tych
sprawach, które nie zostały przekazane Sądowi lub sądom wyspecjalizowanym.
SÄ…d
Na gruncie TWE Sąd nosił nazwę Sądu Pierwszej Instancji. Zasady i sposób powoływania sędziów Sądu jest
analogiczny do regulacji odnoszących się do Trybunału Sprawiedliwości. Dodatkowo TfUE przewiduje, że
możliwe jest powołanie do składu Sądu rzeczników generalnych.
Właściwość Sądu
Sąd jest właściwy do rozpoznawania w pierwszej instancji skarg:
·ð Skarg bezpoÅ›rednich  wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne przeciwko aktom instytucji,
organów lub innych jednostek Unii. Może to byd np. skarga na niesłusznie nałożoną karę, w związku
z nadużywaniem pozycji dominującej.
·ð Skarg wniesionych przez paostwa czÅ‚onkowskie przeciwko Komisji,
·ð Skarg wniesionych przez paostwa czÅ‚onkowskie przeciwko Radzie,
·ð Skarg o odszkodowanie za szkody wyrzÄ…dzone przez instytucje Unii,
·ð Skarg dotyczÄ…cych umów zawartych przez Unie, w których wÅ‚aÅ›ciwoÅ›d SÄ…du zostaÅ‚a wyraz
nie
zaznaczona,
·ð Skarg z zakresu wspólnotowych znaków towarowych,
Sąd jest również sądem II instancji od orzeczeo wydanych przez sądy wyspecjalizowane.
W razie omyłkowego, niewłaściwego zaadresowania skargi poszczególne sądy zobowiązane są przekazad
wniosek do właściwego sądu.
Sądy wyspecjalizowane  Sąd Służby Publicznej
Sądy wyspecjalizowane są to sądy utworzone w zwykłej procedurze ustawodawczej (przez Rade i
Parlament) do rozpoznawania w pierwszej instancji niektórych kategorii skarg.
Strona
4
KAROL KRUK
Strony i inni uczestnicy postępowania
W postępowaniu przed Trybunałem uczestniczą, poza organami proceowymi:
·ð Strony  skarżący i pozwana instytucja (skarga na nieważnoÅ›d aktu, skarga na bezczynnoÅ›d) lub
paostwo członkowskie (skarga na naruszenie zobowiązao Traktatowych).
·ð Interwenienci  podmioty, które zÅ‚ożyÅ‚y wniosek o dopuszczenie do udziaÅ‚u w postÄ™powaniu w
terminie sześciu tygodni od opublikowania ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym UE. Prawo takie
przysługuje bez ograniczeo paostwom członkowskim i instytucjom, a także w ograniczonym
zakresie organom UE i podmiotom jednostkowym (osoba fizyczna lub prawa muszÄ… wykazad
interes),
·ð Adwokaci lub radcy prawni  reprezentujÄ… strony lub interwenientów niebÄ™dÄ…cych paostwami
członkowskimi ani instytucjami UE.
Rodzaje orzeczeń Trybunału
·ð Wyroki  sÄ… to orzeczenia rozstrzygajÄ…ce sprawÄ™ merytorycznie i majÄ…ce charakter:
" Deklaratoryjny  wyrok stwierdzajÄ…cy naruszenie & ,
" Konstytutywny  wyrok zasÄ…dzajÄ…cy odszkodowanie,
·ð Wyroki zaoczne  sÄ… wydawane na wniosek skarżącego, gdy pozwany, któremu skarga zostaÅ‚a wÅ‚aÅ›ciwie dorÄ™czona nie
złożył na nią odpowiedzi. Wyrok taki podlega co do zasady wykonaniu, chyba że zostanie od niego złożony sprzeciw 
pozwany ma na to miesiÄ…c.
·ð Postanowienia  sÄ… to orzeczenia dotyczÄ…ce kwestii incydentalnych,
·ð ZarzÄ…dzenia  sÄ… to akty dotyczÄ…ce kwestii organizacyjnych postÄ™powania,
·ð Opinie  sÄ… to akty wydawane przez TSUE w przewidzianych w Traktatach przypadkach,
Język postępowania
Językiem postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej może byd każdy z 23 języków
wymienionych w art. 29 ż1 Refulaminu Trybunału Sprawiedliwości, czyli każdy z języków oficjalnych Unii
Europejskiej.
Co do zasady język postępowania wybiera skarżący. W przypadku pytao prejudycjalnych językiem
postępowania jest język sądu, który zadał pytanie.
Postępowanie odwoławcze (apelacja)
Kontrola instancyjna w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej opiera się wyłącznie na badaniu
legalności orzeczeo zapadłych w pierwszej instancji. Tak więc, apelacja ograniczona jest do kwestii
prawnych, co oznacza, że nie może dotyczyd zarzutu błędnych ustaleo faktycznych  jest to zarzut
niedopuszczalny. Wyjątkowo jednak, szczególnie rażące naruszenie postępowania dowodowego może
skutkowad takim naruszeniem proceduralnym, kiedy oczywisty sens dowodów został wypaczony.
Odwołanie przysługuje wyłącznie stronom w terminie 2 miesięcy od zawiadomienia o wydanym wyroku.
Może byd ona skierowana przeciwko wyroku, albo rozstrzygnięciu incydentalnemu  postanowieniu.
Apelacja przysługuje:
·ð Od wyroku SÄ…du do TrybunaÅ‚u SprawiedliwoÅ›ci,
·ð Od wyroku SÄ…du do Spraw SÅ‚użby Publicznej do SÄ…du,
Strona
5
KAROL KRUK
Skargi do ETS
Postępowanie przeciwko państwu członkowskiemu o naruszenie
zobowiązania ciążącego na mocy traktatów
Postępowanie o naruszenie zobowiązania traktatowego jest jedynym postępowaniem, w którym można
pozwad paostwo członkowskie. Możliwośd wszczynania takiego sporu posiadają Komisja Europejska (art.
258 TfUE) oraz inne paostw członkowskie. Nie mogą zainicjowad takiego postępowania przed Trybunałem
podmioty prywatne  do rozstrzygania tego rodzaju spraw
Podmioty legitymowane do wszczęcia
właściwe są wyłącznie sądy krajowe.
postępowania o naruszenie zobowiązao:
·ð Komisja Europejska,
Z uwagi na szczególną rolę postępowanie przeciwko
·ð Inne paostwo czÅ‚onkowskie,
Podmioty indywidualne nie mają takiej możliwości
paostwom członkowskim toczy się zawsze przed Trybunałem
 ich skargi rozstrzygajÄ… sÄ…dy krajowe.
Sprawiedliwości, a nie przed Sądem.
Naruszenie zobowiązania ciążącego
Naruszenie zobowiÄ…zao:
·ð Naruszenie traktatów:
Trybunał Sprawiedliości szeroko ujmuje pojęcie naruszenie
" Naruszenie przepisów,
zobowiązania Traktatowych. Może ono wynikad z rozmaitych
" Naruszenie ogólnych zasad prawa,
działao i zaniechao paostwa członkowskiego.
·ð Naruszenie prawa pochodnego,
·ð Naruszenie umów miÄ™dzynarodowych,
Naruszeniem takim jest nie tylko naruszenie Traktatów, ale
także naruszenie prawa pochodnego i umów międzynarodowych zawieranych przez Unię. Co ważne,
podstawą do takiego postępowania może byd również naruszenie ogólnych zasad prawa  bardzo często
odnosi się do tego zasadę lojalnej współpracy.
Czyje naruszenia
W przypadku skargi o naruszenie zobowiÄ…zao
odwołujemy się do koncepcji emanacji paostwa.
Paostwo odpowiada nie tylko za swe władze ustawodawcze
i wykonawcze, ale także za prawidłowe stosowanie prawa UE przez sądy krajowe, władze lokalne,
samorządowe, a także podmioty niepaostwowe wykonujące funkcje publiczne.
Szczególnym rodzajem naruszenia może byd tolerowanie
Tolerowanie naruszeo podmiotów prywatnych
 Francja tolerująca niszczenie towarów z naruszeo przez podmioty prywatne. Dla przykładu Francja
innych paostw.
została uznana winną naruszenia zobowiązao traktatowych
związanych ze swobodą przepływu towarów poprzez tolerowanie niszczenia transportów produktów
rolnych pochodzących z innych krajów.
Komisja v . Belgia
Naruszanie zobowiązań poprzez brak implementacji
Komisja zarzuciła Belgii nieprzyjęcie regulacji
prawa wspólnotowego
prawnych koniecznych do pełnego wdrożenia
Wśród przesłanek naruszenia prawa Unii Europejskiej istotne
dyrektywy o odpadach toksycznych i
niebezpiecznych.
znaczenie ma zaniechanie właściwej implementacji prawa
ETS:
wspólnotowego do systemu prawa krajowego. Trybunał
Każde paostwo musi wdrażad dyrektywy w
sposób, który w pełni zaspokaja wymogi
Sprawiedliwości za naruszenie wynikające z Traktatu uznaje
pewności prawa i musi konsekwentnie
nie tylko utrzymanie legislacji niezgodnej z prawem
przetransponowywad ich wymogi do swojego
wspólnotowym, ale także brak wprowadzenia przepisów
systemu prawnego.
implementujÄ…cych dyrektywy.
Strona
6
KAROL KRUK
Okoliczności egzonerujące
Komisja Europejska v. Grand Duchy of
Luxemburg
Trybunał Sprawiedliwości nie stwierdził, by odpowiedzialnośd
 zgodnie z ustalonym orzecznictwem, paostwo
paostwa opierała się na winie. Co więcej, wielokrotnie
członkowskie nie może podnosid okoliczności
podnosił w swych orzeczeniach, że trudności społeczne lub
wewnętrznych ani trudności praktycznych jako
uzasadnienie niedokonania transpozycji prawa
gospodarcze nie mogą stanowid okoliczności
w przewidzianym terminie
usprawiedliwiajÄ…cych naruszenie zobowiÄ…zao traktatowych.
Jedyną okolicznością egzonerującą ETS uznał działanie siły wyższej  Komisja v. Włochy.
Nie można również usprawiedliwiad niewypełniania zobowiązao:
·ð Naruszaniem tego samego obowiÄ…zku przez inne paostwa  w prawie wspólnotowym nie
obowiązuje zasada  wobec niewypełniającego nie wypełnia się
·ð Brak szkody poniesionej przez inne paostwo  kwestia ewentualnej szkody nie jest przedmiotem
analizy Trybunału Sprawiedliwości,
Postępowanie w sprawie niewywiązywania się ze zobowiązań wszczęte przez KE
Komisja Europejska jest instytucją Unii, która z racji swojego niezależnego składu i kompetencji nazywana
jest  strażnikiem traktatów  jej jedną z najważniejszych funkcji jest pilnowanie przestrzegania prawa UE.
Procedura wstępna
Komisja nie jest zwiÄ…zana co do z
ródeł
informacji:
Po powzięciu przez Komisję informacji o rzekomym naruszeniu
·ð Dane uzyskane podczas innych
prawa (może to byd np. skarga indywidualna) wszczyna ona
postępowao,
nieformalne postÄ™powanie administracyjne, majÄ…ce na celu ·ð Zawiadomienia pochodzÄ…ce od innych
instytucji i paostw,
zbieranie informacji na temat naruszenia oraz nieoficjalnej
·ð Zawiadomienia pochodzÄ…ce od podmiotów
wymiany korespondencji lub spotkaniach między
indywidualnych  Komisja opracowała
wewnętrzną procedurę przyjmowania i
przedstawicielami Komisji a przedstawicielami paostwa.
analizowania skarg pochodzÄ…cych od
podmiotów prywatnych. Skargę można
Formalne postępowanie wyjaśniające
złożyd na specjalnym formularzu,
Decyzja o wszczęciu postępowania należy do wyłącznych
zamieszczonym na stronie Komisji
Europejskiej. Może byd to skarga całkiem
uprawnieo Komisji. Może ono zostad wszczęte przez Komisje,
oderwana od interesu prawego osoby.
lecz nie musi  a co ważne, na decyzję tą nie można się
skarżyd. Faza ta ma miejsce, gdy nie uda się wypracowad kompromisu w czasie postępowania
nieformalnego.
Postępowanie formalne rozpoczyna wysłanie paostwu członkowskiemu
1. Powzięcie informacji,
2. Postępowanie nieformalne,
zawiadomienia o zarzutach, które jest oficjalnym pismem Komisji.
3. Wszczęcie postępowania
Określa w nim, jakie zachowanie paostwa jest naruszeniem prawa i jaki
formalnego  zawiadomienie o
obowiązek został naruszony.
zarzutach,
4. Ustosunkowanie siÄ™ paostwa
członkowskiego,
Paostwo członkowskie powinno w ustalonym terminie ustosunkowad
5. Uzasadniona opinia i termin na
się do zarzutów  termin ten to co do zasady 2 miesiące, ale w
zaprzestanie naruszeo
6. Upływ terminu,
przypadku spraw szczególnie pilnych może byd krótszy, nawet
7. Skarga do ETS
tygodniowy.
8. Wyrok ETS,
W następnej kolejności, niezależnie od tego czy paostwo członkowskie ustosunkuje się do zarzutów,
Komisja może wydad tzw. uzasadnioną opinię  akt w którym szczegółowo wyjaśnia, na czym polega
naruszenie prawa przez paostwo członkowskie (nie może byd ono większe niż w zawiadomieniu o
zarzutach), a także wyznacza termin na ich zaniechanie  zazwyczaj kolejne 2 miesiące.
Strona
7
KAROL KRUK
Postępowanie sądowe
Bezskuteczny upływ terminu powoduje, że Komisja może wnieśd skargę do ETS. Jej przedmiotem jest
żądanie stwierdzenia przez Trybunał, że paostwo członkowskie naruszyło zobowiązania wynikające z
Traktatu. Skarga może byd wniesiona w każdym czasie po upływie terminu.
Komisja v. Grecja
Podczas postępowania ETS bada czy doszło do naruszenia
 Kwestia, czy paostwo członkowskie nie
zobowiÄ…zania wynikajÄ…cego z Traktatu, przy czym momentem,
wykonało zobowiązania musi byd rozstrzygnięta
przez zbadanie sytuacji na koeniec terminu
na który oceniane jest zachowanie paostwa członkowskiego
ustalonego w uzasadnionej opinii, a póz
niejsze
jest chwila z którą upłyną termin wyznaczony w uzasadnionej
zmiany stanu naruszeo nie mogÄ… byd przez
Trybunał brane pod uwagę.
opinii.
W przypadku zaniechania naruszeo Komisja Europejska może
KE nie może w postępowaniu sądowym
zmienid zarzutów przedstawionych w opinii. W jednak cofnąd wniesioną skargę  Trybunał nie może
sprawie Komisja v. Włochy KE chciała tego
prowadzid sprawy z urzędu, musi wydad postanowienie o
dokonad, jednak ETS odrzucił wniosek,
umorzeniu postępowania.
podkreślając, że naruszyłoby to prawo paotwa
członkowkiego do obrony.
Postępowanie kooczy się wydaniem wyroku  jest to wyrok o
charakterze deklaratoryjnym. ETS stwierdza w nim, że paostwo dopuściło się naruszenia zobowiązao
traktatowych bÄ…dz
też nie.
Postępowanie i muszą być w sprawie niewywiązywania się ze zobowiązań wszczęte
przez inne państwo członkowskie.
1. Paostwo Członkowskie wnosi skargę na inne Podmioty uprawnione
paostwo członkowskie do Komisji,
Legitymacje czynną do wsytąpienia ze skargą do Trybunału
2. Oba paostwa prowadzą przed Komisją spór,
Sprawiedliwości ma wyłącznie paostw członkowskie, które
następuje wymiana stanowisk,
3. Komisja może podjąd decyzję o wydaniu
uważa, że inne paostwo członkowskie uchybiło
uzasadnionej opinii, bÄ…dz
też odstąpid od tego.
zobowiązaniom, do których było zobowiązane na podstawie
4. Jeżeli komisja odstąpi od wydania uzasadnionej
opinii to paostwo członkowskie może Traktatów. Nie musi ono konsultowad zarzucanych naruszeo
samodzielnie wnieśd skargę do ETS.
z uchybiajÄ…cym zobowiÄ…zaniom paostwom.
5. Postępowanie przed ETS na normalnych
zasadach,
Procedura wstępna  przed Komisją
Paostwo członkowskie, które uważa że inny członek Unii Europejskiej narusza zobowiązania wynikające z
tratatów wnosi na to paostwo skargę do Komisji Europejskiej. Postępowanie przed Komisją ma charakter
sporny  paostwo wnoszące i paostwo pozwane mają możliwośd przedstawienia Komisji swoich stanowisk
w formie pisemnej i ustnej.
Na zakooczenie tego etapu Komisja może podjąd decyzje o wydaniu uzasadnionej opinii i wnieśd sprawę do
Trybunału, bądz
też może odstąpid od jej wydania. Jeżeli w ciągu 3 miesięcy od wniesienia sprawy Komisja
nie wyda uzasadnionej opinii, to paostwo skarżące ma możliwośd skierowania skargi do ETS. Jeżeli jednak
Komisja zdecyduje się na zarzucenie niewykonywania zobowiązao, to ona prowadzi spór z paostwem przed
ETS.
Postępowanie w sprawie niewykonywania wyroku Trybunału
Wyrok Trybunału stwierdzający naruszenie zobowiązuje paostwo
Komisja Europejska v. Wielka Brytania
 Działania mające na celu usunięcie naruszeo
do zaniechania naruszenia w przewidzianym w nim terminie.
muszą byd podjęte natychmiast i muszą byd
Postępowanie mające na celu wymuszenie wykonywania wyroku
zakooczone tak szybko, jak to możliwe
ETS przypomina nieco postępowanie z art. 258 TfUE.
Strona
8
KAROL KRUK
Jeżeli Komisja, po przeprowadzeniu postępowania
1. Powzięcie informacji o niewykonywaniu
wyjaśniającego uzna, że wyrok nie został wykonany, wydaje
wyroku,
2. Wstępne, nieformalne postępowanie
najpierw formalne ostrzeżenie, a następnie umotywowaną
wyjaśniające,
opinie, w której zakreśla termin do zastosowania się do
3. Wydanie pisma ostrzegawczego,
4. Wydanie uzasadnionej opinii, zawierającej orzeczenia. Po bezskutecznym upływie terminu może wnieśd
termin do wykonania orzeczenia,
skargę do Trybunału w której określa wysokośd kary. Tak jak i
5. Bezskuteczny upływ terminu,
we wcześniejszym postępowaniu, wniesienie takiej skargi jest
6. Komisja wnosi skargę do ETS w którym
określa wysokośd kary,
dyskrecjonalną kompetencją Komisji. Może ona to uczynid,
7. ETS wydaje wyrok, przy czym nie jest
aczkolwiek nie musi.
zwiÄ…zany stanowiskiem Komisji.
Trybunał rozstrzygając w przedmiocie wniosku nie jest związany stanowiskiem Komisji, może więc określid
wysokośd kary odmiennie niż zaproponowała Komisja. Należy jednak pamiętad, że sankcja musi byd zgodna
z zasadą proporcjonalności.
Skarga o stwierdzenie nieważności prawa pochodnego
Przedmiotem skargi przeciwko instytucji Unii może byd żądanie stwierdzenia nieważności aktu przez nią
wydanego.
Podmioty uprawnione do składania skarg
Zgodnie z art. 263 TfUE wśród podmiotów uprawnionych do wnoszenia skarg o stwierdzenie nieważności
możemy wyróżnid:
·ð Podmioty uprzywilejowane. Należą do nich paostwa czÅ‚onkowskie, Rada, Komisja Europejska i
Parlament Europejski. Mogą one wnosid skargi dotyczące wszystkich aktów, które mogą stanowid
przedmiot kontroli.
·ð Podmioty półuprzywilejowane. Należą do nich TrybunaÅ‚ Obrachunkowy,
tzw. sprawa Chernobyl
Europejski Bank Centralny i Komitet Regionów. Mogą one wnosid o
kontrolę aktów prawa pochodnego podlegających kontroli o tyle o ile służy to ochronie ich
prerogatyw.
·ð Podmioty nieuprzywilejowane. SÄ… to podmioty
W zależności od rodzaju postępowania władze
indywidualne  osoby fizyczne i osoby prawne, które
lokalne mogÄ… byd postrzegane jako emanacja
paostwa lub jako osoby prawne.
mogą składad skargi jedynie o stwierdzenie
nieważności aktów dotyczących ich bezpośrednio i indywidualnie. Podmioty indywidualne nie
muszą wywodzid się z Unii  mogą byd to obywatele paostw trzecich, a także przedsiębiorstwa
zakładane i posiadające główną siedzibę poza terytorium Unii Europejskiej.
Przedmiot skargi
Rodzaje aktów prawnych podlegających zaskarżeniu
Art. 263 TfUE mówi o możliwości zaskarżenia:
·ð Aktów Rady,
·ð Aktów Komisji,
Innych niż zalecenia i opinie,
·ð Aktów Europejskiego Banku Centralnego,
·ð Aktów wspólnych Rady i Parlamentu,
Zmierzających do wywarcia skutków prawnych
·ð Aktów Parlamentu Europejskiego
wobec podmiotów trzecich,
Zdaniem Trybunału mogą to byd również Zdaniem Trybunału nie mogą to byd
·ð Akty sui generis  akty nietypowe,
·ð Umowy zawarte przez UniÄ™ (tyle, że sankcjÄ…
·ð ZaÅ‚Ä…czniki do Traktatów,
nieważności dotknięta będzie czynnośd
zawarcia umowy),
Strona
9
KAROL KRUK
Akty dotyczące skarżących bezpośrednio i indywidualnie
Podmioty nieuprzywilejowane, aby wnieśd skargę do Sądu o
Decyzje, które pomimo innej formy lub innego
stwierdzenie nieważności danego aktu, muszą wykazad swój
adresata dotyczą skarżącego.
interes. Podkreślid należy, że jednostki nie muszą wywodzid się
z paostw członkowskich  mogą byd to obywatele paostw trzecich lub podmioty gospodarcze założone lub
posiadające główną siedzibę poza granicami Unii. Każda osoba fizyczna może wnieśd skargę:
·ð Na decyzjÄ™, której jest adresatem,
·ð Na decyzjÄ™ skierowanÄ… do innej osoby lub do paostwa, która dotyczy jej indywidualnie i
bezpośrednio  co ważne wymogi te muszą byd spełnione kumulatywnie.
Przesłanka  dotyczy indywidualnie
Plaumann skarżył decyzję Komisji, odmawiającą
zgodny na wstrzymanie pobierania ceł na
mandarynki sprowadzane z paostw trzecich.
Do stwierdzenie tej przesłanki stosujemy tzw. Test Plaumanna
Plaumann uważał, że pomimo iż decyzja ta
 niemieckiego przedsiębiorcy, który skarżył się na decyzję
skierowana jest do paostwa, to dotyczy go
Komisji skierowaną do Niemiec. ETS stwierdził, że podmioty indywidualnie.
ETS niezgodził się z jego argumentami uznając,
inne niż adresaci mogą utrzymywad, że decyzja dotyczy ich
że działalnośd taką może podjąd każdy podmiot
indywidualnie jedynie, gdy ma ona wpływ na ich sytuacje, ze
w każdej chwili i znajdował by się on w takiej
samej sytuacji jak pan Plaumann.
względu na szczególne dla nich charakterystyczne cechy i
sytuacje faktycznÄ….
Spełnienie testu Plaumanna jest bardzo trudne  udało się to w sprawie Toepfer.
Przesłanka  dotyczy bezpośrednio
Określenie, że decyzja dotyczy skarżącego bezpośrednio ETS
Podmiot prywatny może zaskarżyd tylko decyzję
dotykającą go indywidualnie i bezpośrednio.
dokonał w sprawie Toepfer. Pojęcie dotykania
bezpośredniego jest węższe od kategorii interesu prawnego, która obejmuje także skutki pośrednie. Tak
więc, wykazanie istnienia interesu prawnego dla uznania dopuszczalności skargi to za mało.
Sprawa Codorniu SA
·ð Na rozporzÄ…dzenia, stanowiÄ…ce swoistÄ… formÄ™ decyzji
Rada wydała rozporządzenie zastrzegające
(gdy decyzja musi przyjÄ…d formÄ™ rozporzÄ…dzenia)
określenie cremant dla pewnego rodzaju win
produkowanych w Luksemburgu i we Francji.
Hiszpaoska firma Codorniu wystąpiła ze skargą Początkowo Trybunał badał, czy rozporządzenie może byd
o stwierdzenie nieważności rozporządzenia.
uznane za formÄ™ decyzji z uwagi na indywidualne skutki jakie
ETS:
wywołuje. Jednakże, w wyroku odszedł od wąskiego
Chociaż jest prawdą, że rozporządzenie ma ze
swej natury i z uwagi na zakres stosowania
rozumienia decyzji w formie rozporządzenia i dopuścił skargę
charakter generalny, to jednak nie oznacza to,
na rozporzÄ…dzenia sensu stricto.
że nie dotyczy ono niektórych z handlowców w
sposób indywidualny.
Podmioty indywidualne mogÄ… kwestionowad
ważnośd aktów prawa unijnego także pośrednio
 kwestionujÄ…c przed sÄ…dem krajowym akt
prawa krajowego wydany na podstawie aktu
prawa Unii. SÄ…d taki powinien wystÄ…pid do ETS z
pytaniem prejudycjalnym w sprawie ważności
aktu prawnego.
Strona
10
KAROL KRUK
Podstawy stwierdzenia nieważności
Aby można było stwierdzid nieważnośd aktu, należy wykazad,
Sprawa 138/79, SA Roquette Freres v. KE,
że zachodzi chociaż jedna z 4 podstaw prawnych wskazanych w Stan faktyczny: R.F. przedstawiła PE projekt rozp. w
celu wydania opinii, ale opinii do kooca kadencji PE
art. 263 TfUE:
nie było i R.F. przyjęła rozp. z klauzulą, że
konsultacje były.
1. Brak kompetencji  akt został wydany w materii, która
Wyrok:
Ź ETS uznał, że konsultacje to ważny czynnik dla
nie jest zastrzeżona do kompetencji Unii bądz
też został
równowagi instytucjonalnej zamierzonej przez TWE
wydany aktem innej instytucji, niż ta, która jest w danej
i stanowią środek dla PE do uczestnictwa w procesie
sprawie właściwa. prawotwórczym,
Ź Odwoływał się do zasady demokratycznej, w
2. Naruszenie istotnego wymogu proceduralnego 
związku z którą społeczeostwa powinny mied udział
została wydana w innym trybie lub w innej formie.
w sprawowaniu władzy za pośrednictwem
zgromadzeo przedstawicielskich,
3. Naruszenie prawa materialnego  jest najbardziej
Ź Uznał, że pominięcie tych konsultacji powoduje
pojemną podstawą stwierdzenia nieważności. Pojęcie
nieważnośd aktu oraz że wymóg nie został
to obejmuje zarówno prawo pierwotne, jak i prawo spełniony tylko poprzez zwrócenie się po opinii,
jeśli żadna opinia przez PE nie została wydana;
pochodne. Naruszenie może obejmowad także zasady
prawa wspólnotowego.
4. Nadużycie władzy  rzadko występująca podstawa
Podstawy stwierdzenia nieważności aktu:
skargi. Nadużycie władz może byd skutecznie powołane w
1. Brak kompetencji  Unii lub instytucji,
sytuacji, w której instytucja działa formalnie w ramach
2. Naruszenie prawa proceduralnego 
Roquette Feres, swoich uprawnieo, zgodnie z procedurÄ… i prawem
3. Naruszenie prawa materialnego,
materialnym, ale działania jej są sprzeczne z celami, dla
4. Nadużycie władzy  kiedy działanie
którego instytucji tej powierzono daną kompetencje.
jest niezgodne z celami.
Termin
Art. 263 TfUE określa termin 2 miesięcy do wniesienia skargi dla wszystkich podmiotów uprawnionych:
·ð Od daty publikacji,
·ð Od daty notyfikowania decyzji,
Niezastosowanie się paostwa członkowskiego
Skutki nieważności
do aktu, który został następnie uchylony nie
Orzeczenie uznające nieważnośd danego aktu ma charakter
zwalnia tego paostwa z odpowiedzialności.
konstytutywny, czyli brak wyroku niemożliwa uznanie
kwestionowanego aktu za nieważny. Orzeczenie takie wywołuje co do zasady skutek wsteczny, co oznacza,
że uznaje się taki akt za niebyły. Należy jednak zaznaczyd, że do obowiązków organów unii należy dokonad
wszelkich działao niezbędnych w celu wykonania wyroku. Działania takie mogą polegad na uchyleniu
wszystkich aktów powstałych na podstawie aktu uznanego za
Nie dochodzi do automatycznej derogacji aktów
nieważny  nie dochodzi do automatycznej utraty mocy aktów
pochodnych aktowi unieważnionemu.
pochodnych aktowi nieważnemu.
Stwierdzenie nieważności, a także podjęcie przez instytucje powyższych środków nie wyłączają możliwości
podniesienia roszczeo odszkodowawczych.
Strona
11
KAROL KRUK
Procedura pytań prejudycjalnych
Jednolite stosowanie prawa Unii Europejskiej na terytorium paostw członkowskich wymaga ustanowienia
mechanizmów zapewniających tę jednolitośd. Cel ten przyświecał powołaniu konstrukcji pytao
prejudycjalnych, zadawanych przez sądy paostw członkowskich Trybunałowi Sprawiedliwości.
Pytania prejudycjalne sÄ… to inaczej wnioski kierowane do
Pytanie prejudycjalne to wniosek o wydanie
orzeczenie wstępnego, mającego wyjaśniad sądu o wydanie orzeczenia wstępnego, którego przedmiotem
spornÄ… kwestie.
ma byd wyjaśnienie kwestii niezbędnych sądowi kierującemu
taki wniosek do wydania orzeczenia w sprawie przed nim zawisłej.
Pytania prejudycjalne zadawane są przez sąd paostwa członkowskiego, przed którym toczy się
postępowanie, dla zakooczenia którego potrzebne jest wyjaśnienie zagadnienia prawa Unii Europejskiej.
Orzeczenie wstępne nie kooczy więc postępowania, lecz umożliwia merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy.
Celem pytao prejudycjalnych, a w szczególności obowiązku zadawania pytao prejudycjalnych przez sądy
ostatniej instancji, jest ujednolicenie interpretacji i stosowania
Możliwośd zadawania pytao prejudycjalnych
wspomaga realizację bezpośredniego
prawa unijnego.
stosowania prawa unii.
 Sąd jest pojęciem unijnym
Pojęcie sądu
O tym czy dany organ można zakwalifikowad
jako  sąd zależy od przepisów Prawa Unii.
Trybunał Sprawiedliwości
Sprawa Pierre Corbiau
stoi konsekwentnie na stanowisku, że zakwalifikowanie
P. Corbiau przeprowadził się z Luksemburga do
organu zadajÄ…cego pytanie prejudycjalne jako  sÄ…du
Belgii. Odwołał się w sprawie zwrotu
nadpłaconego podatku do organu II instancji
paostwa członkowskiego należy do właściwości prawa Unii
administracyjnej, który to organ zwrócił się do
Europejskiej, a nie do właściwości paostw członkowskich.
ETS z pytaniem prejudycjalnym.
ETS: Oznacza to, że za sądy mogą byd uznane organy nie mające
 Należy pamiętad, że określenie  sąd jest
takiego charakteru w paostwie, w którym działają. Może byd
pojęciem prawa wspólnotowego, które w swej
to również sytuacja odwrotna  organ nazywany w paostwie
istocie może oznaczad tylko władzę, która działa
jako strona trzecia wobec organu, który wydał
członkowskim  sądem nie będzie miał takiego charakteru w
decyzje.
ramach prawa unijnego.
Trybunał kilkakrotnie formułował katalog cech niezbędnych do uznania
Wyrok w sprawie Abrahamsson
podmiotu za sąd w prawie europejskim. Jednym z najważniejszych
wyroków zawierających wyliczenie jest wyrok w sprawie Abrahamsson (6 cech kumulatywnych sądu):
1. Organ utworzony zgodnie z prawem,
SÄ…dem jest organ:
2. Organ stały,
·ð Utworzony na podstawie prawa,
·ð StaÅ‚y,
3. Organ jest zobligowany w ramach swojej właściwości,
·ð Zobligowany w ramach swojej wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci,
4. Organ orzekajÄ…cy w procedurze spornej,
·ð OrzekajÄ…cy w procedurze spornej
5. Organ orzeka na podstawie prawa,
·ð OrzekajÄ…cy na podstawie prawa,
·ð NiezawisÅ‚y,
6. Organ niezawisły,
Dopuszczalnośd zadawania pytao może byd przedmiotem wątpliwośd, gdy sąd nie wykonuje w zasadzie
funkcji sÄ…dowych, a funkcje administracyjne:
SÄ…dy powszechne
Sprawa Job Centre Coop  rejestracja spółki,
Sprawa Niebull  zmiana nazwiska,
Orzecznictwo trybunału dopuszcza zadawanie pytao od organów administracyjnych, nie mających
Sąd administracyjny charakteru sądów sensu stricto.
Niewątpliwie charakteru sądów nie mają organy administracyjne rozpoznające sprawy w II instancji.
Trybunał zazwyczaj nie kwestionował uprawnieo sądów konstytucyjnych do zadawania pytao
SÄ…dy konstytucyjne
prejudycjalnych,
Sądy arbitrażowe Dopuszczalnośd kierowania pytao przez sądy arbitrażowe zależy od ich pozycji w paostwie:
Strona
12
KAROL KRUK
·ð SÄ…dy powoÅ‚ane do rozpozna sprawy na mocy porozumienia stron nie sÄ… uznawane za  sÄ…d -
nie ma przy tym znaczenia czy jest to sąd stały czy powoływany ad hoc. Kryterium
niedopuszczajÄ…cym takiego sÄ…du do rozpoznawania sprawy jest brak jurysdykcji obowiÄ…zkowej
takiego sądu  sprawa Nordsee (spór o budowę rybackich statków-przetwórni.
Sądy dyscyplinarne nie mają charakteru organów paostwowych, lecz są utworzone przez stowarzyszenia,
organizacje zawodowe lub społeczne. Dlatego też co do zasady sądy dyscyplinarne nie mogą zadawad
SÄ…dy dyscyplinarne pytao prejudycjalnych.
Wyjątek stanowią sądy dyscyplinarne przy organizacjach i samorządach zawodowych, którym paostwo
powierzyło kompetencje organów paostwowych  sprawa Broekmeulen (odmowa wpisu na listę lekarzy)
Trudno mówid o spójnej linii orzeczniczej, jeżeli chodzi o kwalifikacje poszczególnych organów jako  sądów
paostwa członkowskiego . W kolejnych wyrokach ETS wydaje sprzeczne ze sobą orzeczenie  w jednym
wychodzi od obligatoryjnej sporności, w następnym określa tą przesłankę jako względną. W związku z tym
niecelowe jest wywodzenie z orzecznictwa ETS kompleksowej definicji  sądu . Kluczową rolę pełnid tu
będzie orzeczenie Abrahamsson (6 kumulatywnych przesłanek sądu).
Obowiązek zadawania pytań prejudycjalnych
Art. 267 TfUE wyróżnia podmioty które są uprawnione do zadawania pytao prejudycjalnych oraz podmioty
które do zadawania takich pytao są zobligowane.
W przypadku, gdy kwestia sporna podniesiona została przed sądem jednego z
Podmioty
paostw członkowskich, sąd ten co do zasady może zwrócid się do Trybunału z
uprawnione
wnioskiem o rozpatrzenie tego pytania.
W przypadku, gdy kwestia sporna jest podnoszona przed sÄ…dem krajowym,
którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, sąd
ten zobowiązany jest wnieśd pytanie do Trybunału. Pojęcie  niepodlegają
zaskarżeniu może byd rozumiana dwojako:
Podmioty
·ð Teoria abstrakcyjna  sÄ…dem zobligowanym jest sÄ…d stojÄ…cy najwyżej w
zobowiÄ…zane
strukturze organizacji sądów w kraju,
·ð Teoria konkretna  obowiÄ…zek wystÄ…pienia z pytaniem ciąży na sÄ…dzie
ostatniej intancji w danej sprawie  za tÄ… teoriÄ… sprawa KENNY EGO
LYCKESKOG (sprawa próby wwozu do Szwecji 500 kg cukru bez oceleni),
Teoria konkretna
Zobligowanie sądów, od których orzeczeo nie przysługuje
ObowiÄ…zkiem zadawania pytao obarczony jest
odwołanie wynika z dwóch powodów: sąd, który jest sądem ostatniej instancji w danej
sprawie.
·ð Od wyroków sÄ…dów niższych instancji strony sporu
Wprowadzenie kontroli merytorycznej
mogą się jeszcze skutecznie odwoływad,
wnoszonych środków prawnych spowodowało,
że zaczęto rozważąd nad koncepcją sądu do
·ð ZwiÄ…zanie tym obowiÄ…zkiem wszystkich sÄ…dów
którego strony mają zagwarantowany dostęp.
krajowych prowadziło by do zasypania Trybunału
Sprawiedliwości i Sądu pytaniami prejudycjalnymi. Musiało by to spowodowad koniecznośd
zwiększenia składu TSUE, a co za tym idzie, zmniejszeniem jednolitości orzeczeo.
Doktryna acte eclaire i acte clair
Obowiązek zwracania się sądu krajowego ostatniej instancji do Trybunału Sprawiedliwości
nie ma charakteru absolutnego. Przede wszystkim, to do sÄ…du
To czy w danym sporze występuje zagadnienie
należy ocena, czy w sporze przed nim zawisłym występuje związane z prawem unii określa sąd  nie jest
zwiÄ…zany argumentami stron.
zagadnienie prawa Unii Europejskiej. Nie jest w tym zakresie
uzależniony od argumentów i wniosków stron  dokonuje swobodnej oceny i podejmuje suwerenną
decyzje.
Strona
13
KAROL KRUK
Idąc dalej, nawet w sytuacji, gdy sąd, od którego orzeczenia
Okoliczności wyłączające obowiązek zadania
nie przysługuje odwołanie, zamierza rozstrzygnąd spór w
pytania prejudycjalnego:
·ð Acte eclaire,
oparciu o wykładnię prawa Unii Europejskiej, to w pewnych
·ð Acte clair,
okolicznościach będzie on zwolniony od obowiązku
zadawania pytao prejudycjalnych. Okoliczności te nazwane zostały doktrynami acte eclaire oraz acte clair.
Jest to sytuacja, w której Trybunał Sprawiedliwości wypowiedział się w
Acte eclaire
innym orzeczeniu na temat, który miałby byd przedmiotem pytania
(sprawa wyjaśniona)
prejudycjalnego.
·ð Sprawa Da Costa,
Sądy praw członkowskich powinny traktowad uprawnienie do odstąpienia
·ð Sprawa Jacob Meijer,
od zadania pytania prejudycjalnego w sposób ostrożny, gdyż pamiętad
·ð Sprawa Kobler  sÄ…d, któremu muszÄ…, że TrybunaÅ‚ wydaje swoje orzeczenia w oparciu o konkretne
zasygnalizowano istnienie
realia.
analogicznego orzeczenia
W sytuacji, gdy Trybunał uzna podobieostwo zadanych pytao z kwestiami
rozstrzygnął spór w sposób
już rozstrzygniętymi sygnalizuje to sądowi paostwa członkowskiego, aby
odmiennym, niż wynikało by to
ten mógł wycofad pytanie prejudycjalne i orzec analogicznie. Działanie
z treści tego orzeczenia.
takie pozwala znacząco przyśpieszyd działanie sądów krajowych
(odpowiedz
na pytanie prejudycjalne wydawana jest średnio po 20 miesiącach).
Drugą dopuszczalną przesłanką odstąpienia od obowiązku zadawania
Acte clair
pytao prejudycjalnych przez sÄ…d ostatniej instancji jest tzw. doktryna acte
(sprawa jasna)
claire lub doktryna CILFIT.
Sprawa CILFIT
Aby jednak sąd paostwa członkowskiego, od którego nie ma zaskarżenia
Spór dotyczył stałych opłat za
badanie wełny importowanej spoza mógł odwoład się do tej reguły musi spełnid szereg przesłanek:
Wspólnoty. Sąd krajowy zadał
1. Dokonad analizy wersji językowych danego aktu prawnego, w
pytanie, czy sam może rozstrzygnąd
celu zbadania, czy nie zachodzą różnice w możliwej interpretacji,
spór.
2. WziÄ…d pod uwagÄ™ specyfikÄ™ unijnej terminologii prawniczej,
ETS:
3. Interpretowad poszczególne przepisy w związku z całym
Przedstawienie sprawy do
orzeczenie wstępnego ETS nie jest
dorobkiem prawnym Unii, a zwłaszcza z celami Traktawów.
konieczne, jeżeli zastosowanie
Tak wiec, Trybunał dopuścił odstąpienie od obowiązku zadania pytania
prawa wspólnotowego jest tak
prejudycjalnego w przypadku  sprawy jasnej ale jednocześnie w
oczywiste, że nie ma miejsca na
znacznym stopniu obostrzył możliwośd zastosowania tej doktryny.
wątpliwości.
Skutki niewywiÄ…zania siÄ™ z obowiÄ…zku zadania pytania prejudycjalnego
Trybunał Sprawiedliwości nie ma możliwości nakazania sądowi
Błędne samodzielne rozstrzygnięcie w kwestii
paostwa członkowskiego skierowania pytania prejudycjalnego.
wykładni prawa może stanowid podstawę do
Błędne orzeczenie sądu krajowego, od którego nie ma
roszczeo za naruszenie prawa.
odwołania, wywiera skutek ostateczny i ma charakter rzeczy
osÄ…dzonej.
Można w tym wypadku wskazad jedynie ewentualną możliwośd odpowiedzialności za naruszenie prawa.
Należy zaznaczyd także, że może ona byd rozpatrywana na różnych płaszczyznach:
·ð paostwo  Unia,
·ð paostwo  strona sporu,
Kolejną ważną tezą orzeczenia Kobler (oprócz możliwości
Kobler
Paostwo członkowskie odpowiada za działanie
odstąpienia od obowiązku zadania pytania wstępnego na
swoich niezawisłych sądów, z tym, że muszą byd
podstawie doktryny acte eclaire) było uznanie, że nie zachodzi
to sądy ostatniej instancji (gdyż orzeczenia
naruszenie zasady res iudicata, w sytuacji w której sąd cywilny niższych sądów mogą byd jeszcze
weryfikowane).
rozstrzyga o odszkodowaniu za błędy popełnione przy
wydawaniu innego aktu, gdyż spór przed sądem cywilnym dotyczy innego rodzaju roszczenia. W orzeczeniu
tym potwierdzono wyraz
nie, że paostwo odpowiada za działanie swoich niezawisłych sądów.
Strona
14
KAROL KRUK
Zakres pytań prejudycjalnych
W 2009r. Trybunał wydał  Notę informacyjną dotyczącą składania przez sądy krajowe wniosków o
wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. , która zawiera istotne wytyczne dotyczące formy i
zasadności kierowania wniosków.
Trybunał ma możliwośd przeredagowywania treści pytao prejudycjalnych w taki sposób, aby były one
bardziej zrozumiałe. Ze względu na koniecznośd dokonania przekładau wniosku na inne języki powinien byd
on zredagowany w sposób prosty, jasny i precyzyjny oraz nie zawierad zbędnych danych.
Samo pytanie lub pytania prejudycjalne muszą byd zawarte w odrębnej i jasno oznaczonej części
postanowienia odsyłającego. Prawidłowo sporządzone pismo z pytaniem nie powinno przekraczad 10-15
stron.
Procedura postępowania z wnioskiem przed Trybunałem Sprawiedliwości
1. Sąd wnioskujący przesyła postanowienie o przedstawieniu ETS pytania prejudycjalnego oraz
fakultatywnie wybranych przez siebie najważniejszych akt sprawy.
2. Postanowienie podlega tłumaczeniu na języki urzędowe przez służby translatorskie przy ETS.
3. Następnie jest ono doręczane wszystkim paostwom członkowskim  paostwa członkowskie i
organy UE majÄ… prawo zajÄ…d stanowisko w przedmiocie sporu.
4. Wniosek trafia do postępowania przed Trybunałem, który składa się z dwóch elementów:
·ð Fazy pisemnej  analizy merytorycznej
Wyróżnia się dodatkowo dwa szczególne tryby:
materiałów stron i dokumentów),
·ð Tryb przyÅ›pieszony,
·ð Pilny tryb prejudycjalny,
·ð Fazy ustnej  rozprawy przed ETS,
5. Postępowanie prejudycjalne jest wolne od kosztów. Dlatego też, trybunał nie wydaje w tym
zakresie rozstrzygnięcia.
Skutki orzeczenia wstępnego
Orzeczenie wstępne wydane przez Trybunał Sprawiedliwości wiąże sąd, który zadał pytanie prejudycjalne.
Jest to istota koncepcji orzeczeo wstępnych, ponieważ, jak to było już zaznaczone, mają one na celu
ujednolicid interpretacje prawa wspólnotowego przez sądy paostw członkowskich.
Z drugiej jednak strony ETS nie ma formalnej możliwości nakazania sądowi zastosowania się do wykładni
wskazanej w orzeczeniu wstępnym. Wydaje się, że jedyną drogą było by tu wystąpienie ze skargą o
niewykonywanie zobowiÄ…zao traktatowych (art. 258 TfUE).
Orzeczenie to, wiąże tylko sąd, który o jego wydanie się
Orzeczenie wstępne wiąże tylko sąd, na
wniosek którego zostało wydane.
zwrócił. Prawo europejskie nie przyjęło anglosaskiej koncepcji
precedensu jako wiążącej proklamacji prawa.
Należy jednak zaznaczyd, że rzeczywiste znaczenie orzeczeo ETS wykracza znacząco poza ich zakres
formalny. Interpretacja prawa, dokonywana przez ETS uznawana jest powszechnie za najbardziej
autorytatywne z
ródło ustalenie kształtu i treści norm.
Należy również niewątpliwie zaznaczyd, że każde kolejne orzeczenie powoduje rozrastanie się sytemu acte
eclarie, w związku z czym, coraz mniej jest kwestii niejasnych. Ogólnie przyjęte jest bowiem, że
interpretacja praw Unii Europejskiej dokonywana przez ETS jest spójna i konsekwentna, w związku z czym
nie ma potrzeby ponownej interpretacji przepisu już objaśnianego.
Strona
15
KAROL KRUK