POMOCNICZE MATERIAAY DYDAKTYCZNE Do praw rzeczowych zaliczamy (katalog zamknięty praw rzeczowych): I. prawo własności, II. użytkowanie wieczyste, III. ograniczone prawa rzeczowe, tj.: 1. użytkowanie 2. służebność 3. własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego 4. spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego 5. prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej 6. zastaw 7. hipoteka Prawa rzeczowe charakteryzują się dwiema cechami: a) należą do grupy praw podmiotowych bezwzględnych b) dotyczą rzeczy RZECZY - materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, na tyle wyodrębnione, że w obrocie mogą być traktowane jako dobra samoistne. Przedmiotem praw rzeczowych może być tylko rzecz istniejąca i zindywidualizowana. 1. Podstawowe znaczenie dla prawa rzeczowego ma podział rzeczy na: RZECZY NIERUCHOME (nieruchomości) RZECZY RUCHOME (ruchomości) to część pow. ziemskiej stanowiąca przedmiot to każda rzecz, która nie jest odrębnej własności (grunt) wraz ze wszystkim, nieruchomością. co jest z nią trwale związane, zabudowaniami, drzewami i innymi częściami składowymi. Jako nieruchomość może być także traktowany wyjątkowo sam budynek lub jego część (lokal), jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności. Według reguły SUPERFICIES SOLO CEDIT wszystko to, co zostało na gruncie wzniesione lub zasadzone albo samo wyrosło staje się jako część składowa gruntu własnością właściciela gruntu, bez względu na to, kto tego dokonał i z czyich materiałów, oraz bez względu na wartość ewentualnie wzniesionego obiektu, choćby nawet wielokrotnie przewyższał on wartości zajętej działki. 2. Podział rzeczy na: RZECZY OZNACZONE RZECZY OZNACZONE INDYWIDUALNIE GATUNKOWO to rzeczy posiadające własne cechy, sobie to rzeczy określane jedynie przez wskazanie tylko właściwe gatunku oraz oznaczenie ilości, miary i ciężaru Częściami składowymi nazywamy te wszystkie elementy rzeczy, które nie mogą być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo przedmiotu odłączonego. Przynależności, tj. odrębne rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem. Korzyści, jakie można czerpać z rzeczy, nazywa się pożytkami. Odróżnia się dwie kategorie pożytków: pożytki rzeczy pożytki prawa to dochody jakie przynosi rzecz to dochody jakie przynosi prawo zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem pożytki naturalne rzeczy pożytki cywilne rzeczy PRAWO WAASNOŚCI pozwala właścicielowi korzystać z rzeczy i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób. STOSUNEK PRAWNY WSPÓAWAASNOŚCI CHARAKTERYZUJE: 1) jedność przedmiotu, 2) wielość podmiotów, 3) niepodzielność wspólnego prawa http://notatek.pl/prawo-rzeczowe?notatka FORMY WSPÓAWAASNOŚCI a) współwłasność łączną b) współwłasność w częściach ułamkowych - polega na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom, z tym, że każdy z podmiotów ma w niej ułamkowo określony udział. Każdy ze współwłaścicieli: a) jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli, b) ma prawo i obowiązek brać udział w zarządzaniu rzeczą wspólną, przez który rozumie się całokształt czynności prawnych i faktycznych dotyczących tej rzeczy, c) może żądać zniesienia współwłasności. OCHRONA WAASNOŚCI (tzw. ochrona petytoryjna) Przepisy kodeksu cywilnego przewidują dwa rygorystyczne środki ochrony własności: 1. roszczenie windykacyjne - przedmiotem roszczenia jest zwrot rzeczy łącznie ze wszystkimi przychodami pobranymi przez osobę bezprawnie nią władającą. 2. roszczenie negatoryjne (zaprzeczające) - przedmiotem roszczenia jest przywrócenie stanu zgodnego z prawem i zaprzestanie naruszania prawa własności. SPOSOBY NABYCIA PRAWA WAASNOŚCI