Z. Ayko WstÄ™p do Pisma ÅšwiÄ™tego RozdziaÅ‚ czwarty ZNACZENIE PISMA ÅšWITEGO Niepodobna mówić o tej ksiÄ™dze bez miÅ‚oÅ›ci, bez wzruszenia. Współczesny pisarz francuski, Julian Green, wyznaje, że dzieÅ„, w którym nie bierze do rÄ™ki Biblii, uważa za stracony (...). Należy jednak pamiÄ™tać, że spoÅ›ród wszystkich ksiÄ…g Å›wiata ta tylko ksiÄ™ga jest Å›wiÄ™ta. Jest Å›wiÄ™tÄ… dlatego, że jej współautorem jest Bóg, bo natchnienie Ducha ÅšwiÄ™tego sprawiÅ‚o, że jest ona ciÄ…gle żywa, że ciÄ…gle porywa serce ludzkie po to jedynie, by je pociÄ…gnąć ku Bogu (Jerzy Zawiejski, Pismo ÅšwiÄ™te jako tworzywo literackie , w: Pismo ÅšwiÄ™te w duszpasterstwie współczesnym , Lublin 1958, s. 194.195). Jakie jest znaczenie Pisma ÅšwiÄ™tego? Oto pytanie natury zasadniczej. Znaczenie bowiem Biblii stanowi główny motyw jej powagi, podstawÄ™ zainteresowaÅ„ i zródÅ‚o badaÅ„, a wreszcie wskazuje na jego nieprzemijajÄ…cÄ… wartość. I. SPOJRZENIE RETROSPEKTYWNE MajÄ…c na uwadze BibliÄ™ jako wybitne dzieÅ‚o literatury starożytnej, posiadajÄ…ce znakomitÄ… dokumentacjÄ™ naukowÄ… i cieszÄ…ce siÄ™ w chrzeÅ›cijaÅ„stwie olbrzymim autorytetem, a nade wszystko fakt natchnienia, nietrudno zrozumieć peÅ‚niÄ™ religijnego znaczenia tej zdumiewajÄ…cej ksiÄ™gi. Wobec oczywistej pryncypialnoÅ›ci spraw wiary, istnienie pisanego SÅ‚owa Bożego, zawierajÄ…cego objawienie Boże, jest zjawiskiem doniosÅ‚ym. Pismo ÅšwiÄ™te, pochodzÄ…c w swej istocie przez akt natchnienia od Boga, stanowi bez wÄ…tpienia gÅ‚os Boży, skierowany do czÅ‚owieka naszych czasów. II. ZNACZENIE SZCZEGÓLNE Religijne znaczenie Biblii jest potrójne: po pierwsze Biblia jest jedynym zródÅ‚em objawienia Bożego, po drugie stanowi nieomylnÄ… i najwyższÄ… reguÅ‚Ä™ wiary, a po trzecie przedstawia peÅ‚niÄ™ prawdy zbawiennej. Rozważmy każdy element z osobna. Każdy bowiem element zawiera obszernÄ…, biblistyczno- teologicznÄ… dokumentacjÄ™, którÄ… trzeba poznać, aby zrozumieć miejsce i rangÄ™ SÅ‚owa Bożego w KoÅ›ciele i życiu jednostki. ż 1. JEDYNE yRÓDAO OBJAWIENIA BOÅ»EGO Dotykamy tutaj bardzo istotnego zagadnienia, a mianowicie: z jednej strony kwestii objawienia Bożego, a z drugiej zródÅ‚a tegoż objawienia, sÅ‚użącego celom poznawczo-zbawczym. Pragniemy zwÅ‚aszcza stwierdzić, że jedynym, a Å›ciÅ›lej jedynie wiarygodnym, zródÅ‚em objawienia Bożego jest Pismo ÅšwiÄ™te. I. OBJAWIENIE BOÅ»E Jak już samo okreÅ›lenie wskazuje, przez objawienie Boże należy rozumieć objawienie siÄ™ Boga ludzkoÅ›ci, w szczególnoÅ›ci objawienie ludziom przez Boga swej egzystencji, natury i woli. 1. BOÅ»A INICJATYWA Bóg jest istotÄ… niepojÄ™tÄ… w swej istocie, absolutem. CzÅ‚owiek zaÅ› jest stworzeniem i jakkolwiek stanowi istotÄ™ rozumnÄ…, to jednak nie jest w stanie przeniknąć tajemnic bóstwa i wszechbytu. Dlatego Bóg podejmuje inicjatywÄ™ swego samoobjawienia siÄ™ ludzkoÅ›ci, oczekujÄ…c odpowiedzi z jej strony na tÄ™ Bożą inicjatywÄ™. Objawienie Boże w sensie podmiotowym przedstawia akt, za poÅ›rednictwem którego Bóg objawia siÄ™ ludziom, zaÅ› w sensie przedmiotowym oznacza treść objawienia. W Å›wietle SÅ‚owa Bożego Bóg jest Bogiem ukrytym (Izaj. 45,15), oddalonym i zasÅ‚oniÄ™tym przez nasze grzechy (Izaj. 59,2). CzÅ‚owiek nie zna wielu rzeczy (Job 42,3), nie może przeniknąć tajemnic Bożych (Job 11,7.8). Bóg jednak objawia mu rzeczy skryte (Dan. 2,20.22). Pomimo tego pozostaje nadal wiele tajemnic, które należą wyÅ‚Ä…cznie do Pana, a rzeczy objawione do nas (5 Mojż. 29,28). Bóg objawia przede wszystkim samego siebie (1 Sam. 3,21), swe przymioty chwaÅ‚Ä™ (Izaj. 40,5), sprawiedliwość (Rzym. 1,17), srogość (Rzym. 1,18) itp. Objawia swe zamiary (Am. 3,7) i to, co ma być (Obj. 1,1). Objawia wreszcie swego Syna (Gal. 1,16) i ewangeliÄ™ (Gal. 1,11 12; Efez. 3,2 5; Rzym. 16,25). 2. PRZEÅ»YCIE CZY DOKTRYNA? Jak widać objawienie Boże nie ogranicza siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie do budzenia Å›wiadomoÅ›ci religijnej oraz ufnej wiary w Boga, ale obejmuje caÅ‚y wachlarz zagadnieÅ„ doktrynalnych, kultowych, Å›wiatopoglÄ…dowych itp.1 Istota objawienia Bożego ujawniona zostaÅ‚a również w wielu okreÅ›leniach, którymi Biblia siÄ™ posÅ‚uguje na wyrażenie tego zdarzenia2. Jej doktrynotwórczy element zaznaczony jest także za poÅ›rednictwem wyrażeÅ„, okreÅ›lajÄ…cych dziaÅ‚alność apostolskÄ…, nie polegajÄ…cÄ… tylko na osobistym przeżywaniu treÅ›ci, lecz na gÅ‚oszeniu doktryny wiary (kerysso) i jej nauczaniu (didasko). Objawienie to jest wreszcie SÅ‚owem Bożym, ewangeliÄ…, tajemnicÄ… itp. II RODZAJE OBJAWIEC BOÅ»YCH IstniejÄ… dwa zasadnicze rodzaje objawieÅ„ Bożych: objawienie przyrodzone, czyli naturalne, i objawienie nadprzyrodzone, czyli nadnaturalne. 1. OBJAWIENIE PRZYRODZONE Objawienie przyrodzone (naturalne), to objawienie siÄ™ Boga za poÅ›rednictwem otaczajÄ…cego nas Å›wiata materii i przyrody jako tworu Bożego. Naturalnym objawieniem bÄ™dzie z jednej strony przyroda w swej zÅ‚ożonoÅ›ci, gÅ‚Ä™bi i piÄ™knie, a z drugiej strony, historia, prawo moralne i gÅ‚os sumienia. Objawienie to jednak, jakkolwiek akceptowane przez BibliÄ™ (Rzym. 1,20; Izaj. 40,26), pozwalajÄ…ce na ogólne poznanie egzystencji (istnoÅ›ci) Bożej, jest: po pierwsze nie wystarczajÄ…ce, gdyż przyroda posiada charakter przedmiotowy (rzeczowy), a nie osobowy, pozwalajÄ…cy na peÅ‚niÄ™ interpersonalnej komunikacji, a po drugie jest niedoskonaÅ‚e, gdyż wskutek zÅ‚a moralnego i fizycznego, którym jest grzech, nastÄ…piÅ‚o skażenie przyrody i osÅ‚abienie wÅ‚adz poznawczych, uczuciowych i wolitywnych czÅ‚owieka, utrudniajÄ…ce peÅ‚ne poznanie Boga 3. 2. OBJAWIENIE NADPRZYRODZONE Dlatego, chociaż wciąż jeszcze niebiosa opowiadajÄ… chwaÅ‚Ä™ Bożą, a dzieÅ‚o rÄ…k Jego rozpostarcie odnajmuje (Ps. 19,1 BG) i caÅ‚a przyroda Å›wiadczy o Bożym istnieniu i Jego potÄ™dze, spodobaÅ‚o siÄ™ Bogu w swej dobroci i miÅ‚osierdziu objawić siÄ™ czÅ‚owiekowi w sposób nadprzyrodzony, tj. przemówić do czÅ‚owieka na sposób ludzki i wyrazniej objawić mu siebie samego i swÄ… wolÄ™, a to w tym celu, aby czÅ‚owiek nie potrzebowaÅ‚ bÅ‚Ä…dzić po bezdrożach niewiedzy w dociekaniu istoty wszechrzeczy i prawdy zbawienia. Pismo ÅšwiÄ™te stwierdza: Wielokrotnie i wieloma sposobami przemawiaÅ‚ Bóg dawnymi czasy do ojców przez proroków; ostatnio, u kresu tych dni, przemówiÅ‚ do nas przez Syna, którego ustanowiÅ‚ dziedzicem wszechrzeczy, przez którego także wszechÅ›wiat stworzyÅ‚ (Hebr. 1,1 2). Objawienia swego dokonywaÅ‚ Bóg wielokrotnie i wieloma sposobami , a wiÄ™c ogólnie przez zdarzenia i sÅ‚owa, a szczególnie przez dzieje historii Å›wiÄ™tej, objawienia prorockie, misjÄ™ Chrystusa i natchnienie biblijne. DokonywaÅ‚ tego Bóg za poÅ›rednictwem proroków , bo nie czyni WszechmogÄ…cy Pan nic, jeżeli nie objawiÅ‚ swojego planu swoim sÅ‚ugom, prorokom (Am. 3,7), jak również w wyniku objawieÅ„ zewnÄ™trznych (teofanii) oraz widzeÅ„ i snów (4 Mojż. 12,4), a także objawieÅ„ wewnÄ™trznych, a wiÄ™c iluminacji i inspiracji. PodsumowujÄ…c, można stwierdzić, że objawienie nadprzyrodzone (nadnaturalne) może być: po pierwsze objawieniem bezpoÅ›rednim, a wiÄ™c teofaniÄ…, czyli wizualnym objawieniem siÄ™ Boga, np. w przypadku Abrahama i wysÅ‚anników sÄ…du Gomory i Sodomy, Synaju, Jozuego i hetmana wojsk PaÅ„skich, przemienienia PaÅ„skiego i inkarnacji, po drugie objawieniem poÅ›rednim, które dochodzi do skutku w objawieniu prorockim, tj. dokonanym za poÅ›rednictwem widzeÅ„, snów, gÅ‚osów (4 Mojż. 12,6; Am. 3,7), i objawieniu biblijnym, tj. dokonanym za poÅ›rednictwem natchnienia biblijnego (2 Tym. 3,17), a po trzecie objawieniem bezpoÅ›rednio-poÅ›rednim, zwanym mesjaÅ„skim lub Chrystusowym (Hebr. 1,1 2), urzeczywistnionym przez posÅ‚annictwo zbawczo Jezusa. 3. ROZWÓJ OBJAWIENIA Objawienia nadprzyrodzonego dokonywaÅ‚ Bóg stopniowo. Najpierw objawiÅ‚ siÄ™ pierwszym rodzicom, potem w czasach patriarchalnych objawienia swego dokonywaÅ‚ za poÅ›rednictwem patriarchów, którym ujawniaÅ‚ tajemnicÄ™ swej woli, w okresie królestwa za poÅ›rednictwem proroków wreszcie gdy nastaÅ‚a peÅ‚nia czasu (Gal. 4,4) dokonaÅ‚ Bóg objawienia przez Syna swego, Jezusa Chrystusa, którego nauki przekazali Jego apostoÅ‚owie (Efez. 3,5). ByÅ‚o to równoznaczne z historycznym rozwojem religii objawionej od czasów najdawniejszych do najdoskonalszego objawienia chrze- Å›cijaÅ„skiego, którego twórcÄ… byÅ‚ Chrystus, gdyż u kresu tych dni przemówiÅ‚ Bóg do nas przez Syna (Hebr. 1,1). Soborowa Konstytucja o Objawieniu stwierdza: Bóg przez SÅ‚owo stwarzajÄ…c wszystko i zachowujÄ…c (por. Jer. 1,3), daje ludziom poprzez rzeczy stworzone trwaÅ‚e Å›wiadectwo o sobie (por. Rzym. 1,19 10); a chcÄ…c otworzyć drogÄ™ do zbawienia nadziemskiego objawiÅ‚ ponadto siebie samego pierwszym rodzicom zaraz na poczÄ…tku. Po ich zaÅ› upadku wzbudziÅ‚ w nich nadziejÄ™ zbawienia przez obietnicÄ… odkupienia (por. Rdz. 2,6 7). W swoim czasie znów powoÅ‚aÅ‚ Abrahama, by uczynić zeÅ„ naród wielki (por. Rdz. 12,2), który to naród po Patriarchach pouczaÅ‚ przez Mojżesza i Proroków, by uznawaÅ‚ Jego samego jako Boga żywego i prawdziwego, troskliwego Ojca i SÄ™dziego sprawiedliwego, oraz by oczekiwaÅ‚ obiecanego Zbawiciela. I tak poprzez wieki przygotowywaÅ‚ drogÄ™ Ewangelii. Skoro zaÅ› już wielokrotnie i wielu sposobami Bóg mówiÅ‚ przez Proroków, na koniec w tych czasach przemówiÅ‚ do nas przez Syna (por. Hebr. 1,1 2). ZesÅ‚aÅ‚ bowiem Syna swego, czyli SÅ‚owo odwieczne, oÅ›wiecajÄ…ce wszystkich ludzi, by zamieszkaÅ‚ wÅ›ród ludzi i opowiedziaÅ‚ im tajemnice Boże (por. Jan 1,18). Jezus Chrystus wiÄ™c, SÅ‚owo Wcielone, aczkolwiek do ludzi posÅ‚any, gÅ‚osi sÅ‚owa Boże (por. Jan 3,34) i dopeÅ‚nia dzieÅ‚a zbawienia, które Ojciec powierzyÅ‚ Mu do wykonania (por. Jan 5,36; 17,4), przez caÅ‚Ä… swojÄ… obecność i okazanie siÄ™ przez sÅ‚owa i czyny, przez znaki i cuda, zwÅ‚aszcza zaÅ› przez Å›mierć swojÄ… i peÅ‚ne chwaÅ‚y zmartwychwstanie, a wreszcie przez zesÅ‚anie Ducha prawdy, objawienie doprowadziÅ‚ do koÅ„ca i do doskonaÅ‚oÅ›ci oraz Å›wiadectwem Bożym potwierdza, że Bóg jest z nami, by nas z mroków grzechu i Å›mierci wybawić i wskrzesić do życia wiecznego. Ekonomia wiÄ™c chrze- Å›cijaÅ„ska, jako nowe i ostateczne przymierze, nigdy nie ustanie i nie należy siÄ™ już spodziewać żadnego nowego objawienia publicznego przed chwalebnym ukazaniem siÄ™ Pana naszego Jezusa Chrystusa (por. 1 Tym. 6,14 i Tyt. 2,13) 4. III. ZNACZENIE NAUKI PROROCKO-APOSTOLSKIEJ I JEJ PRZEKAZ Objawienie Boże, zapoczÄ…tkowane u kolebki rodzaju ludzkiego, rozwijane w ciÄ…gu wieków, ukoronowane peÅ‚niÄ… nauki i czynów Chrystusa i Jego uczniów, zakoÅ„czone wraz ze Å›mierciÄ… ostatniego apostoÅ‚a, stanowi jedyny i uniwersalny dar prawdy religijnej dla caÅ‚ego Å›wiata i po wszystkie wieki. 1. CAAOŚĆ OBJAWIENIA W Å›wietle tego doniosÅ‚ego faktu nauka patriarchów i proroków, Chrystusa i apostołów, stanowi caÅ‚ość nadprzyrodzonego objawienia Bożego. Ap. PaweÅ‚ mówi, że KoÅ›ciół chrzeÅ›cijaÅ„ski zostaÅ‚ zbudowany na fundamencie apostołów i proroków (Efez. 2,20), czyli na ich proroctwie i nauce. Dużą rolÄ™ w przekazywaniu nauki objawionej odegrali wiÄ™c prorocy, a gdy chodzi o naukÄ™ Chrystusa to apostoÅ‚owie. Dlatego ap. Piotr nawoÅ‚uje do wiernoÅ›ci dla nauk gÅ‚oszonych przez Å›wiÄ™tych proroków oraz Pana i Zbawiciela, które przekazali wam apostoÅ‚owie (2 Piotra 3,2 SK) 5. Z powyższego wynika niezbicie, że nauka prorocko-apostolska czasów staro i nowotestamentalnych, gÅ‚oszona zwÅ‚aszcza przez apostołów, jest prawdziwym skarbcem wiary tesaurum fidei Ludu Bożego. 2. SPOSÓB PRZEKAZU Powstaje obecnie pytanie, w jaki sposób nauka prorocko-apostolska zostaÅ‚a przekazana potomnoÅ›ci i staÅ‚a siÄ™ dobrodziejstwem caÅ‚ej ludzkoÅ›ci? Na pytanie to odpowiedzmy pytaniem: cóż bardziej wiarygodnie mogÅ‚o przekazać wiekom przyszÅ‚ym treść Å›wiÄ™tej katechezy prorocko-apostolskiej, niż sÅ‚owo pisane, tworzone pod natchnieniem Ducha ÅšwiÄ™tego? Odpowiedz na postawione na wstÄ™pie pytanie jest oczywista. Znaczenie pisma w utrwaleniu żywego sÅ‚owa i uchronieniu go przed skażeniem jest niezaprzeczalne. Verba volant scripta mement sÅ‚owa ulatujÄ…, pismo pozostaje gÅ‚osi znane przysÅ‚owie rzymskie, trafnie wyrażajÄ…ce stosunek sÅ‚owa mówionego do pisanego. Starotestamentalna nauka patriarchów i proroków zostaÅ‚a przekazana potomnoÅ›ci w formie spisanej i zawarta jest w Å›wiÄ™tych ksiÄ™gach Starego Testamentu. Tak samo przekazana zostaÅ‚a nowotestamentalna nauka Chrystusa i apostołów zostaÅ‚a zawarta w Å›wiÄ™tych ksiÄ™gach Nowego Testamentu. DziÄ™ki pismom prorockim i apostolskim nauki proroków, Chrystusa i apostołów, gÅ‚oszone poczÄ…tkowo ustnie, a pózniej spisane, przetrwaÅ‚y do naszych czasów w stanie niezmienio- nym i tylko dziÄ™ki temu czynnikowi sÅ‚owu pisanemu można je obecnie autentycznie odtworzyć. Wystarczy jedynie siÄ™gnąć do Biblii i zapoznać siÄ™ z jej treÅ›ciÄ…. W tym sensie Pismo ÅšwiÄ™te jest jedynym, a w każdym bÄ…dz razie jedynie wiarygodnym zródÅ‚em objawienia Bożego nadprzyrodzonego. Fakt ten stanowi podstawowÄ… prawdÄ™ wiary chrzeÅ›cijaÅ„skiej. 3. ZNACZENIE BIBLII Tak wiÄ™c Pismo ÅšwiÄ™te jest w pierwszym rzÄ™dzie jedynym i wiarygodnym zródÅ‚em objawienia Bożego, a zarazem dokumentem tegoż objawienia Bożego. Jest tutaj oczywiÅ›cie mowa o objawieniu Bożym nadprzyrodzonym, w przeciwieÅ„stwie do objawienia Bożego przyrodzonego, tj. objawienia siÄ™ Boga, dokonanego jak już wspomniano za poÅ›rednictwem dzieÅ‚ przyrody i naturalnego Å›wiatÅ‚a rozumu ludzkiego (Rzym. 1,20.21), jak również o objawieniu powszechnym i uniwersalnym (publicznym), dokonanym na powszechny użytek caÅ‚ej ludzkoÅ›ci, w przeciwieÅ„stwie do objawienia partykularnego, dokonywanego na użytek wewnÄ™trzny KoÅ›cioÅ‚a czy danego okresu dziejów Å›wiÄ™tych, albo też grup ludzkich czy poszczególnych osób. IV. KWESTIA TRADYCJI WÅ›ród wielu chrzeÅ›cijan utrzymuje siÄ™ przekonanie sformuÅ‚owane zresztÄ… na Soborze Trydenckim w XVI w. że apostoÅ‚owie nie wszystkie prawdy im objawione przekazali za poÅ›rednictwem pism nowotestamentalnych, że część z nich zostaÅ‚a przekazana ustnie, tj. za poÅ›rednictwem tzw. tradycji6, że prawdy te przetrwaÅ‚y przez wieki i obecnie znajdujÄ… siÄ™ w koÅ›cielnym nauczaniu. Dlatego, obok Pisma ÅšwiÄ™tego, również tradycja uważana jest za zródÅ‚o objawienia Bożego 7. Aby zrozumieć jak bardzo twierdzenia takie sÄ… bÅ‚Ä™dne, wystarczy przytoczyć kilka argumentów. 1. PRZEKAZ NIEPEWNY Przede wszystkim należy pamiÄ™tać, że w przeciwieÅ„stwie do sÅ‚owa pisanego sÅ‚owo mówione ulega z biegiem czasu znieksztaÅ‚ceniu, a ludzka inwencja i pogoÅ„ za sensacja, a niekiedy zwykÅ‚a zawodność pamiÄ™ci lub niedoskonaÅ‚ość umysÅ‚u i woli czyniÄ… z niego doskonaÅ‚y instrument niewiarygodnych wprost wypaczeÅ„ w dziedzinie informacji 8. Temu samemu procesowi musiaÅ‚aby ulec nauka apostolska przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie i jeÅ›li jakaÅ› nauka apostolska w ten sposób zostaÅ‚a przekazywana, to z pewnoÅ›ciÄ… ulegÅ‚a wypaczeniu. To samo staÅ‚oby siÄ™ z naukÄ… apostolskÄ…, co staÅ‚o siÄ™ z naukÄ… prorockÄ…, przekazanÄ… przez tradycjÄ™ rabinackÄ…, zawartÄ… potem w Talmudzie, czyli żydowskiej tradycji. NastÄ™pnie, gdyby przyjąć, że zródÅ‚em objawienia Bożego jest z ustanowienia Bożego również tradycja, tzn. że objawione przez Boga prawdy przekazane zostaÅ‚y potomnoÅ›ci za poÅ›rednictwem tradycji, że przetrwaÅ‚y wieki i znajdujÄ… siÄ™ obecnie w koÅ›cielnym nauczaniu, to by trzeba: po pierwsze wykazać, że wszystkie nauki i praktyki koÅ›cielne (nauki przekazane przez tradycjÄ™) pochodzÄ… faktycznie od proroków, a zwÅ‚aszcza od apostołów, po drugie udowodnić, że nie ulegÅ‚y wypaczeniu w biegu dziejów, po trzecie obalić Å›wiadectwo historii, mówiÄ…ce o powstaniu szeregu praktyk, obrzÄ™dów i przepisów religijnych w czasach poapostolskich, a tym samym zadać kÅ‚am historii i faktom. Przeprowadzenie takiego potrójnego dowodu jest niemożliwe bez pogwaÅ‚cenia zasad prawdy i sprawiedliwoÅ›ci. 2. STANOWISKO CHRYSTUSA W ocenie tradycji jako zródÅ‚a wiary olbrzymiÄ… wymowÄ™ ma przykÅ‚ad Chrystusa i apostołów. Szczególnie doniosÅ‚e znaczenie przedstawia stanowisko Chrystusa. Otóż Chrystus, pomimo istnienia w Jego czasach szeroko rozwiniÄ™tej tradycji koÅ›cielnej rabinistycznej, narodowo-religijnej odwoÅ‚ywaÅ‚ siÄ™ w swym nauczaniu wyÅ‚Ä…cznie do powagi Pisma ÅšwiÄ™tego, do tego, co napisano (Mat. 4,4.6.7.10; 11,10; 19,4; 21,13). Jedynie w PiÅ›mie ÅšwiÄ™tym szukaÅ‚ oparcia dla swej nauki (Mat. 13,14; 26,56; Auk. 18,31; 22,37; Jan 6,45; 7,38; 15,25; 19,28), wyÅ‚Ä…cznie do jego Pisma ÅšwiÄ™tego autorytetu odsyÅ‚aÅ‚ sÅ‚uchaczy (Mat. 19,4; 21,16.42; 14,15) i tylko z pomocÄ… Pisma ÅšwiÄ™tego wyjaÅ›niaÅ‚ wÄ…tpliwoÅ›ci (Auk. 10,26; 24,25 27.44). To samo czynili i apostoÅ‚owie (Dz. Ap. 1,16; Rzym. 10,12 i inne). Nigdzie nie czytamy, aby Chrystus i apostoÅ‚owie kiedykolwiek powoÅ‚ywali siÄ™ na autorytet tradycji, zawartej w nauczaniu koÅ›cielnym, a niezgodnej z autorytetem pisanego sÅ‚owa. Znana im byÅ‚a wyÅ‚Ä…cznie biblijna formuÅ‚a jest napisane . WedÅ‚ug Chrystusa, wszelkie przepisy ówczesnej religijnej tradycji koÅ›cielnej, i w ogóle wszelkiej tradycji religijnej stanowiÅ‚y nauki, które sÄ… tylko ludzkimi nakazami (Mar. 7,7 SK), pomijajÄ…cymi przykazania Boże (Mar. 7,9 12 SK). Wobec tak wspaniaÅ‚ego dokumentu objawienia Bożego, jakim jest Pismo ÅšwiÄ™te, stanowiÄ…ce jedynie wiarygodny przekaz objawienia Bożego, czymże jest niepewny co do genezy, treÅ›ci i formy wszelki przekaz tradycji ustnej? 3. TRADYCJA A CHRZEÅšCIJACSTWO BIBLIJNE W Å›wietle przytoczonych racji nie można współczesnego nauczania chrzeÅ›cijaÅ„sko-koÅ›cielnego, skÅ‚adajÄ…cego siÄ™ z elementów pochodzÄ…cych z różnych epok i zródeÅ‚, w tym także pogaÅ„skich, wywodzić z katechezy apostolskiej i uważać go za pogÅ‚Ä™bionÄ… czy rozwiniÄ™tÄ… kontynuacjÄ™ nauczania apostolskiego. TreÅ›ciÄ… tradycji chrzeÅ›cijaÅ„skiej bowiem sÄ… w Å›cisÅ‚ym tego sÅ‚owa znaczeniu obrzÄ™dy, nauki i przepisy religijne, powstaÅ‚e w czasach poapostolskich, najczęściej sprzeczne z Pismem ÅšwiÄ™tym, podniesione tylko przez autorytety koÅ›cielne do rangi objawionych prawd wiary. Te tylko tradycje koÅ›cielne, które zgodne sÄ… z pisanym SÅ‚owem Bożym, co do treÅ›ci i formy, mogÄ… być akceptowane przez chrzeÅ›cijan biblijnych. Na inne tradycje koÅ›cielne należy patrzeć w aspektach historycznych i kulturowych, a nie teologicznych. V. AUTORYTET BIBLII Å»e Pismo ÅšwiÄ™te jest jedynym, a mówiÄ…c Å›ciÅ›lej, jedynie wiarygodnym zródÅ‚em objawienia Bożego, wynika z szeregu stwierdzeÅ„ samej Biblii. 1. ZNAMIENNA WYPOWIEDy AP. PAWAA I tak np. ap. PaweÅ‚, poruszajÄ…c ważne zagadnienie tajemnicy przez dÅ‚ugie wieki milczeniem otoczonej , czyli tajemnicy dotyczÄ…cej zbawienia, stwierdziÅ‚, że tajemnica ta zostaÅ‚a w czasach starotestamentalnych przez Boga objawiona i przez pisma prorockie na rozkaz Boga wiecznego obwieszczona wszystkim poganom ku przyjÄ™ciu z wiarÄ… (Rzym. 16,26 SK). Z wypowiedzi tej wynika niezbicie, że objawiona przez Boga w czasach starotestamentalnych tajemnica zbawienia, zostaÅ‚a na rozkaz Boga obwieszczona wszystkim ludziom ku przyjÄ™ciu z wiarÄ… nie przez tradycjÄ™, lecz wÅ‚aÅ›nie przez pisma prorockie . Objawienie starotestamentalne zostaÅ‚o zatem przekazane za poÅ›rednictwem pism starotestamentalnych. Rola pisemnego przekazu w postaci Pisma ÅšwiÄ™tego zostaÅ‚a tutaj w sposób jasny i niedwuznaczny podkreÅ›lona. Identycznie zostaÅ‚a przekazana potomnoÅ›ci treść objawienia nowotestamentalnego tak samo za poÅ›rednictwem sÅ‚owa pisanego, tj. pism nowotestamentalnych. 2. WYPOWIEDZI APOSTOLSKIE DoniosÅ‚e i wyjÄ…tkowe znaczenie sÅ‚owa pisanego jako zródÅ‚a wiary zostaÅ‚o podkreÅ›lone w nastÄ™pujÄ…cych jeszcze oÅ›wiadczeniach apostolskich: A wszystko cokolwiek niegdyÅ› zostaÅ‚o napisane gÅ‚osiÅ‚ ap. PaweÅ‚ dla naszego pouczenia napisane jest, abyÅ›my przez cierpliwość i pociechÄ™ z Pism Åšw.,, mieli nadziejÄ™ (Rzym. 15,4 ED). Wszystko to zostaÅ‚o napisane ku przestrodze dla nas, którzy żyjemy w czasach ostatecznych (1 Kor. 10,11 ED). Ap. Piotr, zwracajÄ…c uwagÄ™ na zawarte w Biblii sÅ‚owa proroctwa, stwierdza, że sÄ… one pochodniÄ… rozpraszajÄ…cÄ… mroki (2 Piotra 1,11 SK). Ap. Jan zaÅ› mówi: To zaÅ› piszemy wam, abyÅ›cie siÄ™ radowali i aby radość nasza byÅ‚a peÅ‚na (1 Jana 1,4 SK). W swej Ewangelii ap. Jan oÅ›wiadczyÅ‚, że Chrystus o wiele wiÄ™cej jeszcze spraw dokonaÅ‚, które nie zostaÅ‚y ujÄ™te w ksiÄ™gach a nie zostaÅ‚y ujÄ™te, bo by zresztÄ… caÅ‚y Å›wiat nie pomieÅ›ciÅ‚ ksiÄ…g, które by należaÅ‚o napisać (Jan 21,25) lecz zarazem wyjaÅ›niÅ‚ znaczenie pisemnego ich przekazu, mówiÄ…c: Ale te sÄ… napisane, abyÅ›cie wierzyli, że Jezus jest Chrystus Syn Boży, a żebyÅ›cie wierzÄ…c żywot mieli w imieniu Jego (Jan 20,30.31 BG). Przytoczone wypowiedzi potwierdzajÄ… doniosÅ‚e i dowodowe znaczenie sÅ‚owa pisanego, zarówno starotestamentalnego, jak i nowotestamentalnego, jako jedynego autorytatywnego zródÅ‚a wskazaÅ„ i pouczeÅ„ Bożych, dotyczÄ…cych Jego istnienia i woli. Potwierdzeniem doniosÅ‚ego znaczenia sÅ‚owa pisanego byÅ‚o czÄ™ste odwoÅ‚ywanie siÄ™ do tego, co jest napisane ,, napisano tak przez Chrystusa (Mat. 4,4.7.10), jak i Apostołów (1 Kor. 9,10). BÅ‚ogosÅ‚awieni sÄ… wreszcie ci wszyscy, którzy czytajÄ… i przestrzegajÄ… tego, co jest napisane (Obj. 1,3). 3. APOSTOAOWIE JAKO POWSZECHNI NAUCZYCIELE W rozważaniach naszych o autorytecie Biblii, nie bez znaczenia jest fakt, że w myÅ›l nauki samego Chrystusa jedynie apostoÅ‚owie mieli być w Jego nastÄ™pstwie powszechnymi nauczycielami ludzkoÅ›ci po wszystkie czasy. Do apostołów wszak a nie do kogo innego Jezus powiedziaÅ‚: ,,bÄ™dziecie moimi Å›wiadkami... aż po kraÅ„ce ziemi (Dz. Ap. 1,8 BT). Im i ich naukom również zostaÅ‚a udzielona obietnica o Bożej obecnoÅ›ci do koÅ„ca Å›wiata: A oto ja jestem z wami po wszystkie dni, aż do skoÅ„czenia Å›wiata (Mat. 28,20 BT). ModlitwÄ… arcykapÅ‚aÅ„skÄ… objÄ…Å‚ wreszcie Chrystus wszystkich, którzy wÅ‚aÅ›nie przez apostołów przez ich sÅ‚owo (Jan 17.20) uwierzÄ… w Niego. ZrozumiaÅ‚e jest, że zadanie powszechnych nauczycieli prawdy Chrystusowej dla caÅ‚ej ludzkoÅ›ci i po wszystkie czasy mogli speÅ‚niać apostoÅ‚owie jedynie, jak wskazuje logika, za poÅ›rednictwem swych pism i swoich nastÄ™pców, jednakże takich tylko nastÄ™pców, którzy bÄ™dÄ… gÅ‚osili autentycznÄ… i w sposób nieskażony naukÄ™ apostolskÄ…, zawartÄ… w apostolskich pismach. DziÄ™ki tym tylko pismom pismom wywodzÄ…cym siÄ™ od apostołów i uczniów apostolskich możliwe jest poznanie nauki Chrystusa i apostołów w formie czystej. Z ich natchnionych kart przemawia i bÄ™dzie przemawiać gÅ‚os Chrystusa i Jego uczniów po wszystkie dni, aż do skoÅ„czenia Å›wiata. Rola KoÅ›cioÅ‚a i koÅ›cielnego nauczania oraz nastÄ™pców apostolskich jest bez wÄ…tpienia doniosÅ‚a, ale nie może posiadać charakteru doktrynalnotwórczego w sensie tworzenia nowych zasad wiary, sprzecznych ze SÅ‚owem Bożym, lub modyfikowania starych i niezmiennych w swej istocie prawd wiary. Rola ich winna siÄ™ ograniczyć do zwiastowania czystej w treÅ›ci i formie nauki apostolskiej, zawartej w nowotestamentalnym przekazie biblijnym, pogÅ‚Ä™bianej jedynie przez postÄ™p wiedzy biblijnej i zrozumienie, niesione przez wypeÅ‚niajÄ…ce siÄ™ proroctwa, lecz w żadnym wypadku nie pozostajÄ…cej z niÄ… w sprzecznoÅ›ci. Nauczanie chrzeÅ›cijaÅ„skie powinno znajdować siÄ™ w caÅ‚kowitej zgodzie ze sÅ‚owem pisanym apostołów i PaÅ„skich uczniów, ono zresztÄ… jest jego najlepszym kryterium biblijnej wartoÅ›ci teologiczno-etycznej. JeÅ›li nadto wszystko uwzglÄ™dni siÄ™ jeszcze bogactwo myÅ›li i treÅ›ci teologiczno-etycznej zawarte w Biblii jako pisanym SÅ‚owie Bożym oraz tÄ™ okoliczność, że SÅ‚owo to, objÄ™te ksiÄ™gami obu Testamentów, zawiera historiÄ™ zbawienia od poczÄ…tku Å›wiata aż do koÅ„ca od raju do raju z zaakcentowaniem wszystkich jego najistotniejszych zagadnieÅ„ z zakresu wiary i moralnoÅ›ci, doktryny i kultu, życia KoÅ›cioÅ‚a i Å›wiata, to znaczenie Pisma ÅšwiÄ™tego jako jedynego objawienia Bożego staje w caÅ‚ej okazaÅ‚oÅ›ci. Ze zródÅ‚a tego czerpaÅ‚y wszystkie pokolenia. W miarÄ™ upÅ‚ywu czasu i wypeÅ‚niajÄ…cych siÄ™ proroctw zrozumienie prawdy biblijnej stawać siÄ™ bÄ™dzie pod wpÅ‚ywem Ducha ÅšwiÄ™tego coraz doskonalsze, aż wreszcie w peÅ‚ni blasku gÅ‚oszona bÄ™dzie przy koÅ„cu dziejów ta sama, co w czasach apostolskich, Ewangelia Królestwa po caÅ‚ej zamieszkaÅ‚ej ziemi, na Å›wiadectwo wszystkim narodom (Mat. 24,14 BT). Proroctwo to wypeÅ‚nia siÄ™ wÅ‚aÅ›ciwie w naszych oczach, w urzeczywistniajÄ…cej siÄ™ trójanielskiej wizji Apokalipsy: I widziaÅ‚em drugiego AnioÅ‚a pisze Apokalipsa lecÄ…cego przez poÅ›rodek nieba, majÄ…cego EwangeliÄ™ wiecznÄ…, aby jÄ… zwiastowaÅ‚ mieszkajÄ…cym na ziemi, i wszelkiemu narodowi i pokoleniu i jÄ™zykowi, i ludowi. MówiÄ…cego gÅ‚osem wielkim: Bójcie siÄ™ Boga, i chwaÅ‚Ä™ mu dajcie, gdyż przyszÅ‚a godzina sÄ…du jego, a kÅ‚aniajcie siÄ™ temu, który uczyniÅ‚ niebo i ziemiÄ™, i morze, i zródÅ‚a wód (Obj. 14,6 7). SÅ‚usznie powiedziaÅ‚ pewien katolicki teolog, że poza Ewangeliami (a Å›ciÅ›lej poza Pismem ÅšwiÄ™tym jako natchnionym SÅ‚owie Bożym i opartym na nim nauczaniu) jest wiÄ™cej sÅ‚omy niż dobrego ziarna 9. Poza SÅ‚owem Bożym i budowanej na jego fundamentach doktrynie wiary niczego wartoÅ›ciowego w sensie nauk prorocko-apostolskich nie można odnalezć w jakichkolwiek innych zródÅ‚ach . Autentyczna treść objawienia Bożego, zawartego w nauce patriarchów i proroków, Chrystusa i apostołów, a spisanego pod natchnieniem Ducha ÅšwiÄ™tego przez mężów Bożych, znajduje siÄ™ obecnie jedynie i w peÅ‚ni wiarygodnie w PiÅ›mie ÅšwiÄ™tym obu Testamentów, i jest to prawda niewzruszona, bÄ™dÄ…ca fundamentem wiary niezliczonych rzesz szczerych i oddanych, naÅ›ladowców Chrystusa. ż 2. NIEOMYLNA I NAJWYÅ»SZA REGUAA WIARY To inny niezwykle ważny aspekt Pisma ÅšwiÄ™tego. CzÅ‚owiek potrzebuje wzorców, lecz wzorców prawdziwych i pewnych. One bowiem tylko mogÄ… przedstawiać wÅ‚aÅ›ciwy autorytet i zródÅ‚o myÅ›li przewodnich życia. Oba te elementy zawiera Pismo ÅšwiÄ™te. I. NIEOMYLNOŚĆ Pismo ÅšwiÄ™te jest nie tylko jedynym a Å›ciÅ›le jedynie wiarygodnym zródÅ‚em objawienia Bożego, lecz także nieomylnÄ… reguÅ‚Ä… wiary. 1. WAÅ»NE STWIERDZENIE Chrystus wyraznie stwierdziÅ‚, że Pismo mylić siÄ™ nie może (Jan 10,35 ED)10 jest wiÄ™c nieomylne. Jak nieomylny jest Bóg, tak nieomylne jest Jego SÅ‚owo, pochodzÄ…ce z natchnienia Ducha ÅšwiÄ™tego. Ap. PaweÅ‚ tÄ™ samÄ… myÅ›l oddaÅ‚ nastÄ™pujÄ…cym zdaniem: ale nie jest tak, jakoby miaÅ‚o zawieść SÅ‚owo Boże (Rzym. 9,6)11. TÄ™ wspaniaÅ‚Ä… prawdÄ… o nieomylnoÅ›ci Pisma ÅšwiÄ™tego potwierdziÅ‚a w caÅ‚ej rozciÄ…gÅ‚oÅ›ci archeologia i historia. 2. RANGA NIEOMYLNOÅšCI Fakt nieomylnoÅ›ci posiada szczególnie doniosÅ‚e znaczenie w dziedzinie wiary, gdzie nie trudno o bÅ‚Ä…d i zagubienie w skutkach siÄ™gajÄ…cych daleko poza doczesność. Dlatego nieomylność Pisma ÅšwiÄ™tego czyni z tej KsiÄ™gi niezawodny przewodnik przede wszystkim w sprawach wiary i zbawienia. II. INNE ZNAMIONA BIBLII Na autorytet Pisma ÅšwiÄ™tego w sprawach wiary i moralnoÅ›ci wskazujÄ… inne jeszcze znamiona Biblii jako KsiÄ™gi ksiÄ…g , a zwÅ‚aszcza takie, jak prawda, czystość, wieczność i niezmienność. 1. PRAWDA Pismo ÅšwiÄ™te jest zródÅ‚em wszelkiej prawdy religijnej, a nawet bÄ™dÄ…c SÅ‚owem Bożym jest samÄ… prawda najczystszÄ…. MyÅ›l tÄ™ Jezus wyraziÅ‚ w nastÄ™pujÄ…cych sÅ‚owach modlitwy skierowanej do Boga za uczniów: ,,PoÅ›więć ich w prawdzie twe jej; sÅ‚owo Twoje jest prawdÄ… (Jan 17.17). Wspomniano już, że Jezus w swym urzÄ™dzie nauczycielskim poważaÅ‚ jedynie autorytet Pisma ÅšwiÄ™tego (Mat. 4,4:Auk. 10,25.26), z niego czerpaÅ‚ dowody religijnej argumentacji (Auk. 24,27), do jego powagi odsyÅ‚aÅ‚ sÅ‚uchaczy (Jan 5,39). Przy pewnej okazji Jezus powiedziaÅ‚: ,,Jeżeli wytrwacie w sÅ‚owie moim prawdziwie uczniami moimi bÄ™dziecie, i poznacie prawdÄ™, a prawda was wyswobodzi (Jan. 8.31.32). Nauka Jezusa jest pouczajÄ…ca i zobowiÄ…zujÄ…ca. Podobnie zresztÄ… nauczali starotestamentowi pisarze. Psalmista stwierdziÅ‚: Najprzedniejsza rzecz sÅ‚owa twego jest prawda, a na wieki trwa wszelki sÄ…d sprawiedliwoÅ›ci twojej (Ps. 119,160 BG). 2. CZYSTOŚĆ InnÄ… cechÄ… Pisma ÅšwiÄ™tego jest czystość: ,,SÅ‚owa PaÅ„skie sÄ… sÅ‚owa czyste, jako srebro wypÅ‚awione w piecu glinianym, siedemkroć przelewane (Ps. 12.7 BG); ,,Wszelka mowa Boża jest czysta: on jest tarczÄ… tym, którzy ufajÄ… w nim (Przyp. Sal. 30,5 BG: por. Ps. 18,31; 119.140; 19,9; 2 Sam. 22,31). 3. MOC Jeszcze innÄ… cechÄ… Pisma ÅšwiÄ™tego jest moc. Prorok Jeremiasz pisze: ,,czy sÅ‚owo moje nie jest jak ogieÅ„ mówi Pan i jako mÅ‚ot, który kruszy skaÅ‚Ä™? (Jer. 23,29; Hebr. 4,12). 4. WIECZNOŚĆ I NIEPRZEMIJALNOŚĆ SÅ‚owo Boże jest wreszcie wieczne i nieprzemijajÄ…ce: ,,Niebo i ziemia przeminÄ…, ale sÅ‚owa moje nie przeminÄ…. (Mat. 24,35) powiedziaÅ‚ Jezus. Ap. Piotr uczyÅ‚: ,,Gdyż wszelkie ciaÅ‚o jest jak trawa, a wszelka chwaÅ‚a jest jak kwiat trawy. UschÅ‚a trawa i kwiat opadÅ‚, ale SÅ‚owo Pana trwa na wieki. A jest to SÅ‚owo, które wam zostaÅ‚o zwiastowane (1 Piotra 1,24.25). III. NAJWYÅ»SZA REGUAA WIARY Biblia jest nie tylko jedynym zródÅ‚em objawienia Bożego i nie tylko jest nieomylna, prawdziwa, czysta, wieczna i niezmienna. Jest także najwyższÄ… reguÅ‚Ä… wiary i moralnoÅ›ci. WyraziÅ‚ to Jezus, gdy stwierdziÅ‚: BÅ‚Ä…dzicie, nie znajÄ…c Pism ani mocy Bożej (Mat. 22,29). Znajomość Biblii chroni przed bÅ‚Ä™dem w sprawach wiary i moralnoÅ›ci. 1. STANOWISKO PROROKÓW CHRYSTUSA, APOSTOAÓW I PIERWSZYCH CHRZEÅšCIJAN Pismo ÅšwiÄ™te zawsze uchodziÅ‚o za probierz wiary. Tak byÅ‚o zarówno w Starym Testamencie, jak i Nowym Testamencie. Prorok Izajasz woÅ‚a: Badajcie Pismo Pana i czytajcie: Å»adnej z tych rzeczy nie brak, żadna z nich nie pozostanie bez drugiej, gdyż usta Pana to nakazaÅ‚y i jego Duch je zgromadziÅ‚ (Izaj. 34,16); A co dotyczy zakonu i objawienia: jeżeli tak nie powiedzÄ…, to nie zabÅ‚yÅ›nie dla nich jutrzenka (Izaj. 8,20). Podobnie uczyÅ‚ Jezus: Badajcie Pisma uważacie przecież, że w nich macie żywot wieczny; one wÅ‚aÅ›nie dajÄ… Å›wiadectwo o mnie (Jan 5,39 ED). Ap. PaweÅ‚ zaÅ› stwierdza: ,,Bo żywe jest SÅ‚owo Boże, i skuteczne; i ostrzejsze od wszelkiego miecza obosiecznego; przenika aż do rozdzielenia duszy i du- cha, stawów też i szpiku; sÄ™dziÄ… jest myÅ›li i zamiarów serca (Hebr. 4,12 SK). PowagÄ™ SÅ‚owa Bożego w sprawach wiary i moralnoÅ›ci rozumieli doskonale pierwsi chrzeÅ›cijanie, gdyż codziennie badali Pisma, czy tak siÄ™ rzeczy majÄ… (Dz.Ap. 17,11). Dla nich Biblia posiadaÅ‚a najwyższy autorytet. PrzykÅ‚ad ich należy zdecydowanie naÅ›ladować w naszych czasach. Psalmista gÅ‚osiÅ‚: SÅ‚owo twoje jest pochodniÄ… nogom moim i Å›wiatÅ‚oÅ›ciÄ… Å›cieżkom moim (Ps. 119,105). Do ,,pochodni przyrównywaÅ‚ SÅ‚owo Boże, zwÅ‚aszcza proroctwo biblijne, ap. Piotr, i powiedziaÅ‚: Mamy wiÄ™c sÅ‚owo prorockie jeszcze Bardziej potwierdzone, a wy dobrze czynicie, trzymajÄ…c siÄ™ go niby pochodni, Å›wiecÄ…cej w ciemnym miejscu, dopóki dzieÅ„ nie zaÅ›wita i nie wzejdzie jutrzenka w waszych sercach (2 Piotra 1,19). W dobie atomu i lotów kosmicznych Pismo ÅšwiÄ™te winno być nadal może nawet szczególnie pochodniÄ… i Å›wiatÅ‚em na drogach naszego życia. 2. JAKA ALTERNATYWA? Nieomylność, prawda, czystość, moc, wieczność i niezmienność to Boskie przymioty natchnionego SÅ‚owa, skÅ‚adajÄ…ce siÄ™ na pojÄ™cie najwyższego autorytetu Biblii w sprawach wiary i moralnoÅ›ci. Jakiż inny autorytet religijny można porównać z nim? Nauka wiary i moralnoÅ›ci, niezgodna z naukÄ… Pisma ÅšwiÄ™tego choćby posiadaÅ‚a za sobÄ… powagÄ… najwyższych autorytetów koÅ›cielnych i teologicznych pozostanie wyÅ‚Ä…cznie omylnym sÅ‚owem ludzkim, pozbawionym wszelkiej zorzy (Izaj. 8,20 BT), czyli nadprzyrodzonego Å›wiatÅ‚a i piÄ™kna prawdy, bÄ™dzie naukÄ… czÅ‚owieka, a nie Boga. Tylko w Å›wietle Pisma ÅšwiÄ™tego ziemska rzeczywistość czaso-przestrzenna, peÅ‚na dialektycznych sprzecznoÅ›ci i dynamizmów, zagrożeÅ„, nadziei i oczekiwaÅ„, nabiera wÅ‚aÅ›ciwych barw, ksztaÅ‚tów, proporcji i perspektyw. W tej sytuacji tylko SÅ‚owo Boże jest prawdziwym probierzem wiary i moralnoÅ›ci. Nawet dla Syna Bożego napisane jest (Mat. 4,4 BG) miaÅ‚o wiÄ™ksze znaczenie niż powaga ówczesnych autorytetów religijnych i koÅ›cielnych. ż 3. PEANIA PRAWDY ZBAWIENNEJ Czy Pismo ÅšwiÄ™te zawiera peÅ‚niÄ™ prawdy zbawiennej? Czy nie zachodzi potrzeba uzupeÅ‚nieÅ„ z innych jeszcze zródeÅ‚, np. tradycji? Czy w Biblii powiedziane zostaÅ‚o wszystko o Bogu i czÅ‚owieku? Rozpatrzmy zagadnienie w aspekcie rozumowym i Å›wiadectw biblijnych. I. DOWÓD ROZUMOWY Przeprowadzmy na wstÄ™pie prosty i uczciwy wywód logiczny, oparty na dotychczasowych spostrzeżeniach. 1. UWAGA WSTPNA W bÅ‚Ä™dzie znalazÅ‚by siÄ™ każdy, kto by sÄ…dziÅ‚, że Pismo ÅšwiÄ™te nie zawiera peÅ‚ni religijnej prawdy potrzebnej do zbawienia, że nie jest wystarczajÄ…cym przewodnikiem w sprawach wiary i moralnoÅ›ci, sumienia i wyznania. Wszelkie w tym wzglÄ™dzie wÄ…tpliwoÅ›ci sÄ… caÅ‚kowicie pozbawione racji. 2. METODA SYLOGIZMU Skoro Biblia jest: po pierwsze spisanym objawieniem Bożym i stanowi jego jedynie wiarygodne zródÅ‚o, p o drugie powstaÅ‚a pod natchnieniem Ducha ÅšwiÄ™tego, po trzecie przedstawia nieomylna i najwyższÄ… reguÅ‚Ä™ wiary, to czyż można chociażby na chwilÄ™ przyjąć, że Pan Bóg w KsiÄ™dze tej nie zawarÅ‚ caÅ‚ej zbawiennej prawdy? DemagogiÄ… byÅ‚oby sÄ…dzić, że Ojciec Niebieski przekazaÅ‚ ludzkoÅ›ci niekompletny lub zawiÅ‚y i niezrozumiaÅ‚y przewodnik do wiecznoÅ›ci? A co na ten temat mówiÄ… Chrystus i apostoÅ‚owie? II. ÅšWIADECTWO JEZUSA Wypowiedzi Chrystusa na temat znaczenia Pisma ÅšwiÄ™tego, zawarte w Ewangeliach, wskazujÄ… niedwuznacznie na BibliÄ™ jako wystarczajÄ…cy zbiór prawd wiary. 1. CHRYSTUS A BIBLIA Niejednokrotnie już wspomniano, że Chrystus przydawaÅ‚ Biblii jedyny w swoim rodzaju i najwyższy autorytet. Z Jego doniosÅ‚ych sformuÅ‚owaÅ„ wynika, że Pismo ÅšwiÄ™te obejmuje dostateczny i wystarczajÄ…cy zakres pouczeÅ„ i wskazaÅ„ religijnych dla życia i dziaÅ‚alnoÅ›ci, zarówno czÅ‚owieka jak i caÅ‚ego KoÅ›cioÅ‚a. Przede wszystkim Jezus bez zastrzeżeÅ„ poleca BibliÄ™ jako zródÅ‚o prawdziwej wiedzy o Bogu i zbawieniu, w szczególnoÅ›ci o sobie samym: Badajcie Pismo naucza Jezus uważacie, że w nim życie wieczne macie: one wÅ‚aÅ›nie dajÄ… Å›wiadectwo o mnie (Jan 5.39 ED). Podobnie nawoÅ‚ywaÅ‚ już w Starym Testamencie Izajasz: Badajcie Pisma Pana i czytajcie: Å»adnej z tych rzeczy nie brak, żadna z nich nie pozostanie bez drugiej; gdyż usta Pana to nakazaÅ‚y i jego Duch je zgromadziÅ‚ (Izaj. 34,16). PÅ‚ynie stÄ…d wniosek, że chrzeÅ›cijanin powinien z zainteresowaniem i caÅ‚kowitym zaufaniem badać Pismo ÅšwiÄ™te i z niego czerpać zbawiennÄ… prawdÄ™ dla siebie, swej rodziny i bliznich, natchnienie dla życia i pracy. 2. BIBLIA yRÓDAEM CHRYSTOLOGII Biblia i to zarówno Stary Testament, jak i Nowy Testament daje Å›wiadectwo o Jezusie, Zbawicielu Å›wiata, stajÄ…c siÄ™ tym samym najdoskonalszym zródÅ‚em chrystologii, czyli nauki o Chrystusie. Stwierdzenie to jest niezwykle ważne, gdyż bez zrozumienia Chrystusa nie można zrozumieć Boskiego planu zbawienia. W ogóle bez biblijnego Å›wiadectwa nie można pojąć Chrystusa i istoty zaÅ‚ożonego przez Niego KoÅ›cioÅ‚a. Odrzucenie tego Å›wiadectwa przez ówczesny naród żydowski byÅ‚o powodem tragicznego odrzucenia Chrystusa (Jan 5,46.47). Ten sam tragizm powtarza siÄ™ w odniesieniu do jednostek i grup ludzkich, ilekroć pomijajÄ… one w caÅ‚oÅ›ci lub części Å›wiadectwo Biblii w sprawach wiary i moralnoÅ›ci. ZnalazÅ‚o to odbicie w innej jeszcze deklaracji Chrystusa. Zgodnie z niÄ…, zbawienne znaczenie posiada jedynie taka nauka o Nim i w ogóle prawda religijna, która jest oparta na Biblii, tzn. taka nauka, która w swej treÅ›ci i formie pokrywa siÄ™ z naukÄ… Pisma ÅšwiÄ™tego, czyli jest taka stwierdza Chrystus jak powiada Pismo (Jan 7,38). I znów Pismo ÅšwiÄ™te ukazuje siÄ™ w peÅ‚ni swego doktryno-twórczego autorytetu i znaczenia 12. 3. BIBLIA yRÓDAEM ZROZUMIENIA WIARY Chrystus wyjaÅ›niaÅ‚ współczesnym wszelkie problemy z dziedziny wiedzy o Bogu i zbawieniu wyÅ‚Ä…cznie w oparciu o autorytet Pisma ÅšwiÄ™tego z pominiÄ™ciem innych koÅ›cielnych czy rabinistycznych autorytetów, np. zasmuconym uczniom, udajÄ…cym siÄ™ w dniu Zmartwychwstania PaÅ„skiego do Emaus, wyÅ‚ożyÅ‚ sprawÄ™ odkupienia na podstawie Biblii i biblijnej jedynie relacji: wykÅ‚adaÅ‚ im, co o nim byÅ‚o napisane we wszystkich Pismach (Auk. 24,27). Czyż nie dowodzi to wymownie, że Å›wiadectwo Pisma ÅšwiÄ™tego uznaÅ‚ Jezus za wystarczajÄ…ce w peÅ‚ni? PowoÅ‚ujÄ…c siÄ™ na autorytet Pisma ÅšwiÄ™tego pytaÅ‚ czÄ™sto: W zakonie co napisane, jako czytasz? (.Auk,10,26 BG). 4. BIBLIA NORM Å»YCIA Na peÅ‚niÄ™ zbawiennych prawd, zawartych w Biblii, wskazujÄ… również nastÄ™pujÄ…ce sÅ‚owa, skierowane przez Chrystusa do Jego oponentów: BÅ‚Ä…dzicie, nie znajÄ…c Pism, ani mocy Bożej (Mat. 22,29). Z przytoczonej wypowiedzi Jezusa wynika, że Pismo ÅšwiÄ™te jest nie tylko zródÅ‚em prawdy o Bogu i zbawieniu, lecz także wybitnÄ… normÄ… życia i postÄ™powania. RozumujÄ…c w nawiÄ…zaniu do tej wypowiedzi a contario, czyli przez przeciwieÅ„stwo, Å‚atwo pojąć rzeczywisty sens słów Jezusa: nie bÅ‚Ä…dzi w sprawach wiary i moralnoÅ›ci ten, kto zna Pismo ÅšwiÄ™te i moc Bożą, i kto oczywiÅ›cie kieruje siÄ™ jego naukami. Biblia stanowi wiÄ™c dostateczne zródÅ‚o pouczeÅ„ religijnych i moralnych na drodze życia. 5. BIBLIA CHLEBEM Å»YWOTA Ponadto Chrystus okreÅ›liÅ‚ SÅ‚owo Boże mianem chleba żywota (Mat. 4,4), przez co skierowaÅ‚ na omawiane zagadnienie dodatkowy snop Å›wiatÅ‚a, Pismo ÅšwiÄ™te wszak, bÄ™dÄ…c chlebem żywota , dostarcza chrzeÅ›cijaninowi duchowego pokarmu, utrzymujÄ…cego przy życiu jego duchowe jestestwo. Z niego czerpie on siÅ‚y do przezwyciężenia grzechu, jak również zachÄ™tÄ™ do dobrych uczynków, stÄ…d pada Å›wiatÅ‚o na drogÄ™ chrzeÅ›cijaÅ„skiego życia. III. ÅšWIADECTWO APOSTOAÓW Podobnie brzmiÄ… Å›wiadectwa apostołów. Również w Å›wietle ich katechezy nauka Pisma ÅšwiÄ™tego jest wystarczajÄ…ca dla zbawienia. 1. UWAGI AP. PAWAA Dużo uwagi temu zagadnieniu poÅ›wiÄ™ca ap. PaweÅ‚. Po pierwsze ukazuje religijnÄ… i wychowawczÄ… rolÄ™ Pisma ÅšwiÄ™tego, gdy gÅ‚osi, że Pismo ÅšwiÄ™te zawiera mÄ…drość, która prowadzi do zbawienia przez wiarÄ… w Jezusa Chrystusa (2 Tym. 3,15 SK), że caÅ‚e Pismo jest natchnione przez Boga i sÅ‚uży ku nauczaniu, strofowaniu i wychowaniu w sprawiedliwoÅ›ci (2 Tym. 3,16 SK), że w ten sposób staje siÄ™ czÅ‚owiek Boży doskonaÅ‚y i zdolny do każdego dobrego dzieÅ‚a (2 Tym. 3,17 SK). Sens tych piÄ™knych wypowiedzi jest olbrzymi, bo dotyczy najwyższych wartoÅ›ci Pisma ÅšwiÄ™tego. Po drugie ap. PaweÅ‚ przedstawia BibliÄ™ jako ksiÄ™gÄ™ cennych przestróg i wskazaÅ„, spisanych ku pouczeniu nas, których dosiÄ™ga kres czasów (1 Kor. 10,11). Mówi, że Pismo ÅšwiÄ™te jest zródÅ‚em pociechy i nadziei, abyÅ›my dziÄ™ki cierpliwoÅ›ci i pocieszeniu, jakie niosÄ… Pisma, podtrzymywali naszÄ… nadziejÄ™ (Rzym. 15,4 BT). Wreszcie, po trzecie nazywa on SÅ‚owo Boże mieczem Ducha (Efez. 6,17) i sÅ‚owem żywota (Filip. 2,16). 2. UWAGI AP. PIOTRA Ap. Piotr podkreÅ›la przede wszystkim znaczenie Biblii w procesie nawrócenia i duchowej odnowy czÅ‚owieka, odrodzenie bowiem duchowe nastÄ™puje nie z nasienia skazitelnego, ale z nieskazitelnego przez SÅ‚owo Boże, które żyje i trwa na wieki (1 Piotra 1,23). Zwraca nastÄ™pnie uwagÄ™ na tak istotny element, jakim jest proroctwo i jego funkcja w życiu religijnym chrzeÅ›cijan: Mamy jednak pisze mocniejszÄ… prorockÄ… mowÄ™, a dobrze zrobicie, jeżeli bÄ™dziecie przy niej trwali, jako przy lampie, która Å›wieci w ciemnym miejscu aż dzieÅ„ zaÅ›wita i gwiazda poranna wzejdzie w sercach waszych (2 Piotra 1,18 BT). W myÅ›l tej apostolskiej wypowiedzi Pismo ÅšwiÄ™te stanowi pochodniÄ™ (lampÄ™!) życia, oÅ›wiecajÄ…cÄ… ludzkiego ducha, aż gwiazda poranna wzejdzie w sercach naszych. 3. UJCIE SYNTETYCZNE Po przytoczeniu wypowiedzi Chrystusa i apostołów na temat Pisma ÅšwiÄ™tego, KsiÄ™ga ta staje przed naszymi oczyma w caÅ‚ej powadze swego religijnego i moralno-spoÅ‚ecznego autorytetu i zbawczego znaczenia. JeÅ›li jest w niej: 1° żywot wieczny , ona zaÅ› 2° wydaje prawdziwe Å›wiadectwo o Chrystusie, jest nadto 3° zródÅ‚em religijnej wiedzy i pouczeÅ„, 4° chlebem żywota , 5° zawiera mÄ…drość, która prowadzi do zbawienia , 6° wiedzie ku doskonaÅ‚oÅ›ci życia, 7° jest także zródÅ‚em przestrogi, pociechy i nadziei, Å›rodkiem duchowej odnowy i odrodzenia, 8° stanowi wreszcie pochodniÄ™ życia to doprawdy, czego jeszcze potrzeba czÅ‚owiekowi- chrzeÅ›cijaninowi do poznania woli Bożej i zrozumienia drogi zbawienia? Jakie inne, poza BibliÄ…, nauki i praktyki sÄ… potrzebne, aby pojednać siÄ™ z Bogiem i speÅ‚niać Jego wolÄ…? Czy wobec jasnych orzeczeÅ„ Chrystusa i apostołów można jeszcze utrzymywać, że Biblia nie zawiera wszystkich prawd objawionych i koniecznych do zbawienia? Wszelkie wÄ…tpliwoÅ›ci w tym wzglÄ™dzie byÅ‚yby sprzeczne nie tylko ze zdrowym rozsÄ…dkiem, ale także z naukÄ… natchnionego SÅ‚owa, tak autorytatywnie podanÄ… ku wierzeniu przez Chrystusa i apostołów. 4. NIE ILOŚĆ, LECZ JAKOŚĆ! JeÅ›li mówimy, że Pismo ÅšwiÄ™te zawiera peÅ‚niÄ™ prawdy, potrzebnej do zbawienia, to zrozumiaÅ‚e jest, że peÅ‚ni tej nie należy traktować w znaczeniu iloÅ›ciowym, tj. w tym sensie, aby odnalezć w Biblii wszystkie bez wyjÄ…tku wypowiedzi proroków, Chrystusa i apostołów, wszystkie zdarzenia historii Å›wiÄ™tej, cuda i nauki Jezusa oraz wypowiedzi i czyny Jego uczniów. Skromna objÄ™tość 66 ksiÄ…g nie byÅ‚aby w stanie objąć olbrzymiego materiaÅ‚u faktograficznego, wszystkiego, co kiedykolwiek zostaÅ‚o powiedziane lub uczynione przez proroków, Chrystusa i apostołów. Takie ujÄ™cie sprawy potwierdza w caÅ‚ej rozciÄ…gÅ‚oÅ›ci ap. Jan. W odniesieniu do życia i dziaÅ‚alnoÅ›ci Chrystusa powiedziaÅ‚ on, że gdyby chciano opisać każdÄ… rzecz z osobna, to myÅ›lÄ™ mówi Jan że ksiÄ…g, które by siÄ™ miaÅ‚o napisać, nie pomieÅ›ciÅ‚by caÅ‚y Å›wiat (Jan 21,25 ED). Z koniecznoÅ›ci Pismo ÅšwiÄ™te musiaÅ‚o ograniczyć swÄ… natchnionÄ… i pisemnÄ… relacjÄ™ do rzeczy najważniejszych z punktu widzenia zbawienia. Dlatego wÅ‚aÅ›nie ap. Jan zÅ‚ożyÅ‚ w tej sprawie nastÄ™pujÄ…ce oÅ›wiadczenie: te zaÅ› spisane sÄ…, abyÅ›my wierzyli, że Jezus jest Chrystusem, Synem Bożym i żebyÅ›my przez wiarÄ™ żywot mieli w imieniu Jego (Jan 20,31). Z wypowiedzi Janowej wynika jasno i niedwuznacznie, że Biblia zawiera to tylko, co jest potrzebne do zbawienia i za to powinniÅ›my być wdziÄ™czni Wszechmocnemu Bogu. Nie mniej jednak w ksiÄ™gach Å›wiÄ™tych zostaÅ‚o przekazane poselstwo Boże w takim zakresie, aby radość nasza byÅ‚a ,,peÅ‚na (1 Jana 1,4). Pismo ÅšwiÄ™te zawiera peÅ‚niÄ™ prawdy zbawiennej nie w sensie kwantytatywnym (iloÅ›ciowym), lecz kwalifikatywnym (jakoÅ›ciowym). ż 4. AUTORYTET NOWEGO TESTAMENTU Przedstawione wyżej stanowisko Pisma ÅšwiÄ™tego - jako zródÅ‚a objawienia, reguÅ‚y wiary i peÅ‚ni prawdy zbawiennej -dotyczy, w Å›wietle przytoczonych wypowiedzi Chrystusa i apostołów, w pierwszym rzÄ™dzie Starego Testamentu, obejmujÄ…cego, jak wiadomo, Zakon, Proroki i Pisma (Auk. 23,44 BG). Czy jednak w równym stopniu odnosi siÄ™ ta opinia także do Nowego Testamentu? Tak! Nowy Testament zostaÅ‚ objÄ™ty tÄ… samÄ… powagÄ…. Pisma apostolskie stanowiÄ… integralnÄ… część Biblii i sÄ… tak samo natchnione jak starotestamentalne pisma prorockie oraz posiadajÄ… ten sam zbawienny autorytet. ApostoÅ‚owie przecież pisma nowotestamentalne stawiali na równi z pismami starotestamentalnymi, a ponadto Stary Testament byÅ‚ zapowiedziÄ… Nowego, Nowy Testament zaÅ› stanowiÅ‚ wypeÅ‚nienie Starego. Jeden Testament nie może istnieć bez drugiego. Oba Testamenty tworzÄ… nierozerwalnÄ… caÅ‚ość. Celem jeszcze lepszego zrozumienia tej wspaniaÅ‚ej prawdy przypatrzmy siÄ™ bliżej znaczeniu nauki Chrystusa i apostołów zawartej w Nowym Testamencie. Pozwoli to na gÅ‚Ä™bsze poznanie stanowiska Biblii w życiu Ludu Bożego. I. NAUKA CHRYSTUSA Jakie stanowisko w sprawach zbawienia zajmuje nauka Chrystusowa? Czy posiada autorytet SÅ‚owa Bożego? 1. ZNAMIONA SAOWA BOÅ»EGO WedÅ‚ug oÅ›wiadczeÅ„ Chrystusa sÅ‚owa , którymi On przemawiaÅ‚ do ludzi, bÄ™dÄ…c na ziemi, tzn. nauki, jakie wówczas wygÅ‚aszaÅ‚, pochodziÅ‚y od Boga Ojca, który Go posÅ‚aÅ‚ (Jan 7,16), byÅ‚y duchem i życiem (Jan 6,63), posiadaÅ‚y wiÄ™c moc i autorytet SÅ‚owa Bożego, byÅ‚y nadto nieprzemijajÄ…ce, bo jak powiedziaÅ‚ Jezus niebo i ziemia przeminÄ…, ale sÅ‚owa moje nie przeminÄ… (Mat. 24,35). Nauka Chrystusa stanowi - na równi ze starotestamentalnym objawieniem Bożym podwaliny zbawienia, wszak kto sÅ‚ucha i zachowuje Jego SÅ‚owo, buduje dom swego zbawienia na trwaÅ‚ej i niewzruszonej opoce (Mat.7,26 27 BG), ma żywot wieczny (Jan 5,24) i nie zazna Å›mierci na wieki (Jan 8,51 ED). 2. NORMA POSTPOWANIA Nauka Jezusa jest również normÄ… postÄ™powania i kryterium oceny w obliczu wiekuistej sprawiedliwoÅ›ci Bożej na SÄ…dzie Ostatecznym, gdyż kto gardzi mnÄ… powiedziaÅ‚ Jezus i słów moich nie przyjmuje, ma przeciw sobie sÄ™dziego; nauka, którÄ… gÅ‚osiÅ‚em, ta go sÄ…dzić bÄ™dzie w dzieÅ„ ostateczny (Jan 12,48 ED). 3. WYKAADNIK UCZNIOSTWA Przestrzeganie w sÅ‚owie i czynie nauki Boskiego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa, stanowi wykÅ‚adnik prawdziwego chrzeÅ›cijaÅ„stwa. Po pierwsze jest dowodem Chrystusowego uczniostwa: Jeżeli wytrwacie w mojej nauce powiedziaÅ‚ Jezus staniecie siÄ™ prawdziwie uczniami moimi (Jan 3,31 ED). Po drugie jest podstawÄ… przyjazni z Bogiem: staniecie siÄ™ przyjaciółmi moimi, jeżeli czynić bÄ™dziecie, co wam nakazujÄ™ (Jan 15,14 ED). Po trzecie jest dowodem duchowego narodzenia z Boga: Kto z Boga jest, słów Bożych sÅ‚ucha (Jan 8,47 ED) oraz miÅ‚oÅ›ci do Boga: ,,jeżeli mnie kto miÅ‚uje, bÄ™dzie przestrzegaÅ‚ mojej nauki (Jan 14,23.24 NP). Bynajmniej nie jest to maÅ‚o w kwestii wiary i zbawienia. II. NAUKA APOSTOAÓW Identyczne znaczenie posiada nauka apostolska. Ona także nosi na sobie znamiona SÅ‚owa Bożego, pochodzi od Boga i jest miarÄ… SÄ…du Bożego. 1. ZNAMIENNE WYPOWIEDZI Obejmuje ona bowiem w swej istocie to wszystko, co Chrystus gÅ‚osiÅ‚ i co gÅ‚osić im nakazaÅ‚ (Mat. 28,20 ED) oraz to wszystko, co Duch ÅšwiÄ™ty im przypomniaÅ‚ (Jan 14,25 BT), oznajmiÅ‚ (Jan 16,13 BT) i objawiÅ‚ (Efez. 3,5 BT). W tym znaczeniu nauka apostolska jest SÅ‚owem Bożym, które zresztÄ… ówczeÅ›ni wierzÄ…cy przyjmowali nie jako sÅ‚owo ludzkie, ale jak jest naprawdÄ™ jako SÅ‚owo Boga (1 Tes. 2,13 BT). Zgodnie z pisanym przekazem apostolskim, nauka ich pochodziÅ‚a od Boga: A oznajmiam wam, bracia, że ewangelia, którÄ… ja zwiastowaÅ‚em, nie jest pochodzenia ludzkiego; albowiem nie otrzymaÅ‚em jej od czÅ‚owieka, ani mnie jej nie nauczono, lecz otrzymaÅ‚em jÄ… przez objawienie Jezusa Chrystusa (Gal. 1,11.12). Przy innej okazji podaÅ‚ ap. PaweÅ‚, że zostaÅ‚a ona objawiona przez Ducha Å›wiÄ™tym Jego apostoÅ‚om (Efez. 3,5 BT) i jest przykazaniem PaÅ„skim (1 Kor. 14.37), Dlatego podobnie jak nauka Chrystusa stanowi miarÄ™ SÄ…du Ostatecznego (Rzym. 2,10). Kto zaÅ› gÅ‚osi innÄ… EwangeliÄ… ma być wedÅ‚ug słów apostoÅ‚a PawÅ‚a przeklÄ™ty (Gal. 1,8 BT). 2. SZCZEGÓLNY DOWÓD Poza przytoczonymi argumentami, zaczerpniÄ™tymi z nauki apostołów, a wskazujÄ…cymi na identyczny autorytet Nowego Testamentu ze Starym Testamentem, w pismach apostolskich wystÄ™puje szczególny w tym wzglÄ™dzie dowód. Otóż ap. PaweÅ‚ przytacza w liÅ›cie do Tymoteusza sÅ‚owa Jezusowe z Ewan- gelii Å›w. Aukasza i traktuje je na równi ze sÅ‚owami, zaczerpniÄ™tymi ze Starego Testamentu, jako sÅ‚owo Å›wiÄ™tego pisma (por. 1 Tym. 5,18). Z kolei ap. Piotr sytuuje listy ap. PawÅ‚a na równi z biblijnymi innymi pismami (2 Piotra 3,13). SÄ… to bardzo ważne i istotne stwierdzenia Biblii mówiÄ…ca o wysokim równym ze Starym Testamentem autorytecie religijnym Nowego Testamentu. III. POWAGA CAAEGO PISMA ÅšWITEGO Z jednakowym zatem szacunkiem należy odnosić siÄ™ do obu Testamentów, zarówno Starego Testamentu jak i Nowego Testamentu. 1. STARY I NOWY TESTAMENT Przestrzegać trzeba zarówno starotestamentalnej nauki patriarchów i proroków, jak nowotestamentowej nauki Chrystusa i apostołów: Zachowajcie pisze ap. Piotr w pamiÄ™ci sÅ‚owa przepowiedziane przez Å›wiÄ™tych proroków oraz przykazania Pana i Zbawiciela, które przekazali wam apostoÅ‚owie (2 Piotra 3,2 SK). Podobnie uczy ap. Juda: pamiÄ™tajcie na sÅ‚owa wypowiedziane od Apostołów Pana naszego Jezusa Chrystusa (Judy 1,17 BG), podkreÅ›lajÄ…c tym samym powszechnÄ…, czyli uniwersalnÄ… ważność katechezy apostolskiej. Nauka proroków stworzyÅ‚a Stary Testament, nauka Chrystusa, przekazana przez apostołów, i natchniona nauka apostołów Nowy Testament. Jakież bogactwo treÅ›ci teologicznej, a nawet histerycznej i przyrodniczej, zawarte jest w PiÅ›mie ÅšwiÄ™tym! Ile znajduje siÄ™ w nim pociechy i pouczeÅ„ życiowych! Jaka tajemnica wiary i potÄ™ga mocy Bożej ukryta jest w SÅ‚owie Bożym! Co za gÅ‚Ä™bia mÄ…droÅ›ci, filozofii bytu i sensu egzystencji! Pismo ÅšwiÄ™te jest nie tylko jedynym i wiarygodnym zródÅ‚em objawienia Bożego, nieomylnÄ… i najwyższÄ… reguÅ‚Ä… wiary i moralnoÅ›ci, ale także zródÅ‚em caÅ‚kowicie wystarczajÄ…cym do poznania i uzyskania zbawienia. Wobec tak doskonaÅ‚ego i peÅ‚nego zródÅ‚a prawdy nie zachodzi oczywiÅ›cie już żadna potrzeba uciekania siÄ™ do jakichkolwiek innych zródeÅ‚ wiary czy toż obrzÄ™dów, nauk i przepisów religijnych powstaÅ‚ych w czasach poapostolskich, a w dodatku niezgodnych z Pismem ÅšwiÄ™tym, czyli :tzw. tradycji, choćby cieszyÅ‚y siÄ™ one powszechnym uznaniem. Jedynie bowiem pismo ÅšwiÄ™te: po pierwsze nie powstaÅ‚o za wpÅ‚ywem woli ludzkiej , lecz jest w caÅ‚oÅ›ci natchnione od Boga , po drugie mówi wszystko o Bogu i wszystko, o czÅ‚owieku , po trzecie zawiera żywot wieczny , po czwarte udziela mÄ…droÅ›ci , która prowadzi do zbawienia , po piÄ…te oÅ›wietla Å›cieżkÄ™ życia , po szóste jest napisane dla naszej radoÅ›ci , pociechy i szczęścia. 2. NIEZAWODNY PRZEWODNIK Å»YCIA MajÄ…c tak dobrego nauczyciela i pewny fundament wiary, absurdem byÅ‚oby wznoszenie domu wÅ‚asnego zbawienia na piasku zmiennych i przemijalnych tradycji. Zbyt poważna jest sprawa wiary i sumienia, aby nie poÅ›wiÄ™cić jej najwiÄ™kszej uwagi, nie oprzeć zbawienia wÅ‚asnego i bliznich na nie- wzruszonej opoce Chrystusa i Jego SÅ‚owa. Biblia mówi: Kto z Boga jest, słów Bożych sÅ‚ucha (Jan 8,47 ED), natomiast kto gardzi sÅ‚owem Bożym, sam sobie szkodzi (Przyp. 13,13 BG). Szczery wyznawca Chrystusa bÄ™dzie wysoko ceniÅ‚ BibliÄ™, wedÅ‚ug niej bÄ™dzie uczyÅ‚ drugich i sam żyÅ‚ i postÄ™powaÅ‚. SÅ‚owo Boże bÄ™dzie dla niego pochodniÄ… i Å›wiatÅ‚em . Tak oto przedstawia siÄ™ obok literackiego i historycznego oraz ewangelizacyjno-duszpasterskiego religijne i moralne znaczenie Pisma ÅšwiÄ™tego. BÄ™dÄ…c natchnionym SÅ‚owem Bożym, jedynym zródÅ‚em objawienia Bożego, nieomylnÄ… i najwyższÄ… reguÅ‚Ä… wiary oraz ksiÄ™gÄ… peÅ‚ni prawd zbawiennych jest Biblia doskonaÅ‚ym przewodnikiem życia, skarbcem wiedzy religijnej i mÄ…droÅ›ci etycznej, pociechy i siÅ‚y, krynicÄ… Boskich bÅ‚ogosÅ‚awieÅ„stw dla wierzÄ…cych serc wszystkich czasów, KsiÄ™gÄ… zdumiewajÄ…cÄ…, czcigodnÄ… i Å›wiÄ™tÄ…. PRZYPISY: 1 Jest to bardzo ważne stwierdzenie, gdyż wedÅ‚ug modnej obecnie w krÄ™gach chrzeÅ›cijaÅ„skich, tzw. teologii spotkania, wywodzÄ…cej siÄ™ z koncepcji Marthina Bubera, Emila Brunnera, Wolfharda Pannenberga, Karola Rannera i innych, objawienie Boże posiada charakter personalistyczny ja ty , i polega na budzeniu Å›wiadomoÅ›ci religijnej oraz ufnej wiary, a nie na przekazywaniu okreÅ›lonej doktryny wiary. Biblia w tym ujÄ™ciu jest wyÅ‚Ä…cznie dokumentem osobistych przeżyć jej autorów, a nie dokumentem uniwersalnych treÅ›ci. Niebezpiecznymi implikacjami teologii spotkania przy pozytywnym z jej strony akcencie personalnego stosunku do Boga jest eliminowanie Biblii jako depozytu Bożego objawienia. 2 Takimi okreÅ›leniami sÄ… np. hebr. galo odkryć, obnażyć, otworzyć, i greckie apokalipsis odkryć, odsÅ‚onić, objawić (w N. T. sÅ‚owo apokalipsis wystÄ™puje 26 razy), fanerro ujawnić, gnoridzo oznajmić, fotidzo oÅ›wietlić, egzegeomai wyjaÅ›nić, deiknyo pokazać. 3 Chociaż z obserwacji przyrody nieuprzedzony rozum może dojść drogÄ… rozumowania i analogii do poznania istnoÅ›ci Bożej Wielkiej MyÅ›li to jednak nie można z tych obserwacji wysnuć wszystkich szczegółów podstawowych dotyczÄ…cych natury Boga i Jego woli. O wiele doskonalszym pod wzglÄ™dem możliwoÅ›ci poznawczych jest objawienie Boże nadnaturalne. 4 Konstytucja o Objawieniu Bożym, 4, 4: w: Sobór WatykaÅ„ski, Warszawa, s. 351 5 Tekst ten wg. Nowego PrzekÅ‚adu brzmi: AbyÅ›cie pamiÄ™tali na sÅ‚owa, jakie poprzednio wypowiedzieli Å›wiÄ™ci prorocy, i na przykazanie Pana i Zbawiciela, podane przez apostołów waszych (2 Piotra 3, 2). 6 TradycjÄ… w sensie formalnym jest przekazywanie opinii, zwyczajów i praktyk, a w sensie materialnym, tradycjÄ… sÄ… opinie, zwy- czaje i praktyki przekazywane ustnie, w biegu dziejów. 7 Obecnie nauka dogmatyczna KoÅ›cioÅ‚a powszechnego odchodzi od traktowania tradycji jako tzw. drugiego zródÅ‚a objawienia Bożego. Mówi siÄ™ raczej o jednym zródle i uważa siÄ™, że zródÅ‚em tym jest bliżej nieokreÅ›lona ewangelia . Niemniej jednak tradycja historyczna i koÅ›cielna w dokumentach soborowych doznaÅ‚a niezwykÅ‚ego wyeksponowania por. Z. Ayko, Spotkanie z BibliÄ…, Warszawa 1972, s. 175. 8 J. Grodzicki, KoÅ›ciół dogmatów i tradycji, Warszawa 1963, s. 18. 9 Por, E. DÄ…browski, Glosy i odkrycia biblijne, Warszawa 1954, s. H, 10 Wg oryg. gr.: kai u dynatai lythenci he grafe. SÅ‚owo dynatai pochodzi od sÅ‚owa dynamai, które znaczy móc, a sÅ‚owo lythenai jest to aotr 1, pass, od sÅ‚owa lyo, które znaczy m. in. rozwiÄ…zywać, unieważniać, mylić Å›iÄ™. 11 Wg. oryg. greckiego: uch holon de hoti ekpeptoken ho logos tu theu. 12 PeÅ‚ny tekst brzmi: Kto wierzy we mnie, jak powiada Pismo, z wnÄ™trza jego popÅ‚ynÄ… rzeki wody żywej (Jan. 7. 38).