Dr hab. Ewa Freyberg
Profesor w Katedrze Ekonomii II
Kolegium Gospodarki Światowej
MIKROEKONOMIA I
Wykład 7
Czy istnieje doskonały system regulowania
gospodarki przez rząd?
Reforma regulacji w ramach OECD (1995)
Sformułowanie zestawu zasad koniecznych do
podniesienia jakości regulacji:
precyzyjne określenie problemu wymagającego
regulacji
uzasadnienie interwencji rządu z punktu
widzenia analizy kosztów i korzyści
porównanie z innymi wariantami regulacji
stwierdzenie, jak wygląda  historia regulacji
danego problemu
wybór właściwego organu regulacyjnego
Reforma regulacji OECD (c.d.)
przeprowadzenie pełnej oceny skutków regulacji
(Real Impact Assessment) z zastosowaniem
ilościowych metod szacowania korzyści i kosztów
zachowanie przejrzystości w alokacji kosztów i
korzyści w odniesieniu do poszczególnych grup
podmiotów
weryfikacja regulacji z punktu widzenia spójności,
jasności przepisów
przeprowadzenie konsultacji ze wszystkimi
podmiotami objętymi regulacją. Rola publicznej
debaty w wywieraniu presji na rząd.
Raporty OECD na temat przebiegu reformy
regulacji w poszczególnych krajach
Raport jedną z metod oceny przebiegu reformy
i motywacją do dalszych działań
Raport dotyczący Polski (2002)
w zasadzie pozytywna ocena przebiegu reformy
wskazanie na szereg zagrożeń: konflikt między jakością
prawa a tempem wprowadzania nowych przepisów
(efekt dostosowania prawa do prawa UE)
słaba koordynacja pracy instytucji odpowiedzialnych
za jakość prawa
zbyt szczupłe zasoby Centrum Legislacyjnego Rządu
brak kontroli przy sporządzaniu oceny skutków regulacji
połowiczne konsultacje społeczne
Ocena skutków regulacji  polskie
doświadczenia
" Narzędzie pozwalające ocenić przydatność danej
regulacji, jej skutki dla podmiotów objętych
regulacją
" Konieczność ilościowego oszacowania kosztów
i korzyści regulacji oraz przeprowadzenia
konsultacji społecznych
" W Polsce Rządowe Centrum Legislacji
nie przygotowane do nadzorowania jakości OSR
" W praktyce większość dokumentów oceniających
skutki regulacji żenująco słaba, pozbawiona
analizy ilościowej
" Niski standard OSR jedną z przyczyn niskiej
jakości polskiego prawa
Niektóre elementy oceny polskiego systemu
regulacji
" Inflacja przepisów
" Duża ilość orzeczeń o niezgodności ustaw
z Konstytucją
" Ogromna ilość nowelizacji
" Nieprzejrzystość przepisów
" Mało zrozumiały język
" Brak prawdziwie publicznej debaty
" Wysoki stopień upolitycznienia procesu
stanowienia prawa
Reforma regulacji w ramach Unii
Europejskiej
" Reforma regulacji  Better Regulation
wprowadzona w 2002 roku
" Cel: uproszczenie regulacji wspólnotowych i
krajowych oraz zmniejszenie obciążeń
administracyjnych
" Przejęcie od OECD zasad sporządzania oceny
skutków regulacji z naciskiem na stosowanie
ilościowych metod szacowania kosztów i korzyści
" Realizacja reformy na poziomie wspólnoty
i na poziomie krajów członkowskich
Program reformy regulacyjnej w Polsce
na lata 2006-2008
" Instytucja odpowiedzialna za koordynację:
Ministerstwo Gospodarki
" Włączenie do analizy skutków regulacji szacunku
obciążeń administracyjnych
" Blokowanie ustaw z nieprawidłową OSR
" Utworzenie centralnej bazy danych OSR
" Identyfikacja aktów prawnych do uproszczenia
" Usprawnienie systemu wdrażania dyrektyw UE
Mocne i słabe strony Programu
" Program mocny od strony formalnej
" Zawiera harmonogram prac i instytucje
odpowiedzialne za poszczególne elementy
programu
" Koordynacja na szczeblu Ministerstwa
Gospodarki. Ministerstwo nie ma wystarczająco
silnej pozycji w stosunku do pozostałych resortów
" Niebezpieczeństwo realizacji interesów
resortowych kosztem interesu publicznego
Doświadczenia Stanów Zjednoczonych
szczególnie przydatne
" Stany Zjednoczone nie należą do krajów o niskim
stopniu regulacji ale wykazują dużą dbałość
ojakość regulacji
" Silny nacisk na chronienie konkurencyjności
gospodarki
" Profesjonalizm w przygotowywaniu ilościowej
analizy kosztów i korzyści regulacji
" Szerokie wykorzystanie debaty publicznej
" Wykorzystanie rozwiązań stosowanych
w sektorze prywatnym (metody zarządzania,
nowe technologie) do zarządzania sektorem
publicznym
Współpraca UE-USA
" Mapa drogowa współpracy w zakresie
reformy regulacji
" 15 sektorów, w których następować będzie
harmonizacja przepisów między USA i UE
" Trudności w konwergencji polityki w zakresie
konkurencji
Rola rządu federalnego USA w poprawie
jakości regulacji
" Nadzór i koordynacja działań reformatorskich
wUrzędzie Zarządzania i Budżetu, podległym
Prezydentowi
" Raporty dla Kongresu o przebiegu reformy
" Obowiązek sporządzania analizy korzyści
i kosztów w ujęciu pieniężnym
" Upublicznienie wszystkich etapów prac
nad projektami ustaw
" Wprowadzenie kontroli objętości ustaw
oraz przepisów objaśniających
Uciążliwość polskiej regulacji gospodarczej
na tle innych systemów
Regul. Ekon. Regul. Adm.
USA 1.0 1.2
UE 2.1 2.0
Czechy 2.5 1.7
Węgry 2.6 0.5
Polska 3.6 1.8
Zródło: OECD 2000
Wpływ reformy regulacji na tempo wzrostu
GDP (15-20 lat)
sektory kraj. OECD % wzrost GDP
Energia elektr. USA 0.9
Transp. lotn. Japonia 5.6
Transp. drog. Niemcy 4.9
Telekom. Francja 4.8
Handel det. Wlk. Brytania 3.5
Holandia 3.5
Hiszpania 5.6
Szwecja 3.1