" Leczenie OZT w ocenie EBM - żywienie dojelitowe istotną rolę w hamowaniu progresji OZT odgrywa wyłącznie żywienie doustne 1. Jaką drogą prowadzić żywienie ? - preferowana jest droga dojelitowa moc zalecenia A - podawanie dożołądkowe moc zalecenia C - kompletne żywienie pozajelitowe we wczesnym okresie pooperacyjnym i w wybranych przypadkach moc zalecenia B * probiotyki, jako element składowy żywienia dojelitowego, mogą zmniejszać ryzyko powikłań septycznych moc zalecenia A ** optymalny skład diety ( kaloryczność, ilość białka, ilość tłuszczy, żywienie immunologicznie czynne itp.) wymaga dalszych badań Dr n. med. Adam Błażelonis Żywienie w OZT Pozajelitowe (TPN) Dojelitowe (EN) W okresie rekonwalescencji po ostrym 1. Prowadzone przez zgłebnik do 1. Włączane w 2-3 dniu choroby jelita czczego lub jejunostomię 2. Zniesienie czynności zapaleniu trzustki możemy wyodrębnić 2. Zniesienie czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki zewnątrzwydzielniczej trzustki 3. Wzrost możliwości infekncji trzy okresy różniące się rodzajem 3. Można utrzymać nawet ponad (cewnik) 30 dni 4. Częste zaburzenia metaboliczne 4. Korzystny wpływ troficzny na zalecanej diety. i RKZ błonę śluzową jelit 5. Załamanie bariery ochronnej 5. Znaczne ograniczenie zakażenia jelit, atrofia błony śluzowej i przez utrzymanie warstwy zwiększenie jej ochronnej jelit przepuszczalności 6. Niskie ryzyko powikłań 6. Osłabienie układu metabolicznych immunologicznego w obrębie 7. Mniejsze koszty żywienia jelit Zarówno TPN, jak i EN podobnie korzystnie wpływają na spadek śmiertelności u chorych " Wszystkie posiłki muszą być lekko strawne, nie " Dieta jest wtedy najbardziej restrykcyjna (trwa to obciążające przewodu pokarmowego. Zaleca się około miesiąca). gotowanie w wodzie i na parze, przecieranie lub " W ciągu dnia powinno się spożywać 5 posiłków, ale rozdrabnianie ugotowanych warzyw i owoców, o małej objętości. pieczenie w folii aluminiowej bez dodatku tłuszczu, " Najważniejsze jest przestrzeganie odpowiedniej smażenie na parze (np. jajek). zawartości tłuszczów, białek i węglowodanów. " Nie wolno smażyć i dusić potraw z dodatkiem Dzienna racja pokarmowa powinna dostarczać tłuszczu. Powinno się go dodawać po ugotowaniu około 2000 kcal. Głównym zródłem energii muszą lub pod koniec gotowania. tu być węglowodany w ilości około 345 g. " Przy przygotowywaniu sosów i zup należy unikać zasmażek i mocnych wywarów mięsnych. Ograniczeniu natomiast (w porównaniu do " Ważny jest również sposób przyprawiania potraw. diety człowieka zdrowego) powinna ulec zawartość Poleca się stosowanie jedynie przypraw tłuszczu - do 40 g (w diecie człowieka zdrowego łagodnych, takich jak cynamon, wanilia, ok. 70 g) i w mniejszym stopniu białka - do 65 g (w majeranek, tymianek, bazylia, pietruszka i koperek. diecie człowieka zdrowego ok. 80 g). " Ograniczeniu musi ulec ilość soli używanej do " Dla zachowania odpowiedniej ilości tłuszczu przygotowywania posiłków. w diecie powinno wybierać się produkty " Dieta powinna również zawierać mniej błonnika chude, np. mleko o obniżonej zawartości pokarmowego. Dlatego zaleca się wybieranie w tłuszczu, chude wędliny, np. drobiowe, a z miarę możliwości młodych warzyw, pomijanie mięs - cielęcinę, kurczaki, króliki, indyki. warzyw zawierających dużo włókna (jak kapusta, " Produkty pochodzenia zwierzęcego muszą seler), usuwanie pestek, obieranie warzyw i znalezć się w trzech podstawowych posiłkach owoców. Grube kasze i makarony trzeba zastąpić i należy podawać je w takich ilościach, aby drobną kaszą manną, krakowską i drobnymi makaronami. Należy również wykluczyć wszystkie nie przekroczyć zalecanej ilości białka i produkty działające wzdymająco, np. warzywa tłuszczu w diecie. kapustne i strączkowe. " Zwiększa się ilość energii do 2200 kcal oraz Z napojów poleca się soki owocowe i ilość tłuszczu i białka w diecie. W ciągu doby warzywne, słabą herbatę. Mocna herbata i można spożyć 70 g białka i 50 g tłuszczu. kawa może niestety znacznie zaostrzyć " W dalszym ciągu należy przestrzegać zaleceń dolegliwości, dlatego należy z niej dotyczących przygotowywania posiłków, tak zrezygnować. aby były one lekko strawne. " Racja pokarmowa powinna być nadal W czasie całego okresu rekonwalescencji rozłożona na 5 posiłków. obowiązuje również bezwględny zakaz " Można zwiększyć ilość produktów mlecznych picia alkoholu pod każdą postacią. o obniżonej zawartości tłuszczu. " Dieta powinna być taka jak w żywieniu człowieka " Jedynym ograniczeniem, które w dalszym ciągu zdrowego. Musi wobec tego pokrywać powinno być stosowane, jest unikanie smażenia zapotrzebowanie danej osoby na energię i jako metody przyrządzania posiłków. składniki odżywcze zgodnie z obowiązującymi " Po wprowadzeniu diety tego typu należy zwrócić normami. Zaleca się wprowadzenie większego uwagę, czy nie pojawiają się takie dolegliwości, jak urozmaicenia w jadłospisach. wzdęcia, lekkie bóle brzucha, kłopoty z " Można jeść 4 posiłki zamiast 5 posiłków. wypróżnianiem. Jeżeli bowiem się zdarzają, trzeba " Nie trzeba już ograniczać produktów będących powrócić do poprzedniej diety. Powinno się ją wówczas stosować jeszcze przez co najmniej dobrym zródłem błonnika. Owoce nie powinny być miesiąc i dopiero pózniej ponownie przechodzić obierane przed spożyciem; np. pod skórą jabłek stopniowo na normalne żywienie. jest najwięcej witamin. Można również spożywać " Należy cały czas pamiętać o o zakazie spożywania takie produkty zbożowe, jak pieczywo razowe oraz wszystkich gatunków alkoholu, w tym również grube kasze i makarony. piwa. Niskotłuszczowe mleko, mleko odtłuszczone, maślanka (maksymalnie 0,5 l dziennie), produkty z kwaśnego mleka, odtłuszczony jogurt, chudy twaróg i ser do 3% tłuszczu, kwaśna śmietana z 10% tłuszczu, mleko skondensowane z 5% i 7,5% Produkty dozwolone w diecie w tłuszczu, kefir, chorobach trzustki i dróg Mąka, mąka ziemniaczana, płatki owsiane i pszenne, ryż, grysik, budyń, makarony, płatki żółciowych: kukurydziane, kiełki soi, kiełki soczewicy, kukurydza, Chleb pszenny, grzanki, sucharki, chleb chrupki, dobrze wypieczony chleb mieszany, Graham, chleb razowy, ciasto drożdżowe, biszkopt, ciastko z owocami, piernik, keks, kajzerki, chrupki kukurydziane, Czarna herbata, słaba kawa ziarnista, soki owocowe Cukier, fruktoza, glukoza, miód pszczeli, i warzywne, koktajle mleczne, mleko kakaowe z galaretka, marmolada, słodziki, mleka odtłuszczonego lub niskotłuszczowego, Obrane jabłka i gruszki, banany, pomarańcze, herbaty ziołowe, woda mineralna niegazowana, mandarynki, grejfruty, truskawki, maliny, Cielęcina, chuda wołowina, polędwica, jagnięcina, jeżyny, melony, kiwi, brzoskwinie, morele, flaki, wątroby, nerki, kura, kurczak, indyk, gołąb, kompoty z wyżej wymienionych owoców, bażant, dzika kaczka, królik, zając, sarna, jeleń, Kminek, anyż, koper włoski, gozdziki, dzik, konina, cynamon, gałka muszkatołowa, liście laurowe, Szynka chuda bez tłuszczu, zimna pieczeń, jałowiec, ziele angielskie, przecier peklowane mięso w puszkach, cielęcina w pomidorowy, ketchup. Przy indywidualnej galarecie, drób w galarecie, wędliny drobiowe, tolerancji także: curry, chilli, czosnek, cebula, Chudy rosół na mięsie, lekko podprawione zupy, papryka słodka, wszystkie zioła, sosy o małej zawartości tłuszczu, Masła, margaryny miękkie, oleje roślinne Młode marchewki, młoda kalarepa, szparagi, (słonecznikowy, sojowy, kukurydziany), oliwa z kalafior, szpinak, kiszona kapusta, rzodkiew, oliwek, buraki, seler, pomidory i ogórki bez skórki, Okoń, dorsz, flądra, sola, pstrąg, szczupak, lin, pieczarki, sałata zielona, wszystkie sałatki kraby, raki, ryba w galarecie, świeży tuńczyk, przyprawione octem winnym lub sokiem z sandacz, morszczuk, mintaj, halibut, płastuga, cytryny, oberżyna, cukinia, koper włoski, Ziemniaki w mundurkach, ziemniaki solone, brokuły, ziemniaki puree, kluski ziemniaczane z Jajko na miękko, omlet z piany, luzna jajecznica, gotowanych ziemniaków, jajko do zagęszczania zup, sosów, legumin, sufletów, białko kurze. Żółtko jest przeciwskazane w schorzeniach dróg żółciowych. Tłusty ser, mocno przyprawione gatunki serów, fromage, krówki, Gruboziarniste produkty zbożowe, zarodki Produkty niedozwolone w diecie w pszenne, nasiona słonecznika, nasiona sezamu, chorobach trzustki i dróg orzechy, migdały, Świeży chleb, torty, ciasto francuskie, wypieki żółciowych: smażone na tłuszczu (pączki, naleśniki, makaroniki), krakersy, ciastka kruche, bułki maślane, ptysie, sernik, kruszonka, Słodycze (cukierki, czekolada, pralinki lub czekoladki), Niedojrzałe owoce, śliwki, agrest, porzeczki, jabłka i gruszki ze skórą, awokado, Wszystkie tłuste i mocno wędzone gatunki Ostra musztarda, pieprz, papryka w większych kiełbas, mielone mięso wieprzowe, mięso ilościach, angielskie sosy z esencji, majonez, siekane, pasztety, pasztetowa, salceson, salami, Mocna kawa ziarnista, napoje gazowane, alkohol, parówki, kaszanka, Tłuste mięso wołowe, cielęce, wieprzowe, Tłusty rosół, sosy masłowe, wywary z kości, baranie, mięso mocno peklowane, mięso mocno Smalec, łój, słonina, margaryny twarde, przypieczone, panierowane, mięso wypiekane na tłuszczu, tłusty drób (kaczka, gęś), serca, ozory, móżdżek, skórki drobiowe, Karp, śledz, węgorz, makrela, łosoś, halibut, turbot, tuńczyk w oleju, sardynki w oleju, Frytki, sałatka ziemniaczana z majonezem, placki ziemniaczane, smażone ziemniaki, Cebula, czosnek, kapusta biała, czerwona, włoska, groch, fasola, soja, Jajka gotowane na twardo, jajka sadzone, jajecznica na słoninie, żółtka.