Gabaryty,
projektowanie modularne,
unifikacja
Zródło:
zespół autorski pod kierownictwem J. Kuczyńskiego.
Podstawy budownictwa dla inżynierów sanitarnych
Arkady, Warszawa 1984
Wymiary ciała dorosłego człowieka
Wielkość obiektów przeznaczonych dla
człowieka wypływa z wymiarów ciała ludzkiego.
W projektowaniu należy zwykle uwzględniać
wymiary człowieka doroołego
Iotnieją też obiekty, dla których mogą być
iototne wymiary ciała dzieci czy młodzieży np.
brodziki i kąpielioka.
Orientacyjne wymiary ciała
człowieka dorosłego w różnych pozycjach
SYSTEM MODULARNY - definicja
SYSTEM MODULARNY  zbiór zaoad
dotyczących przeotrzeni obudowanej oraz
wzajemnego doboru wymiarów elementów i ich
zeotawień w obiektach budowlanych.
Zaoady systemu modularnego obowiązują
zarówno w projektowaniu, jak i wytwarzaniu
oraz montażu elementów budowlanych.
KOORDYNACJA MODULARNA
KOORDYNACJA WYMIAROWA wykonywana na podotawie
przyjętego oyotemu modularnego (wg uotalonego modułu)
nazywa oię MODULARN
.
Celem jej jeot racjonalizacja robót budowlanych i zmniejozenie
kooztów budownictwa.
Stwarza ona racjonalne podotawy unifikacji (ujednolicenia i
zeopolenia) elementów budowlanych i umożliwia ich
wykonywanie i łączenie z innymi oraz ich wymianę przy
najmniejozym nakładzie pracy i najmniejozych otratach
materiałów.
Obejmuje przede wozyotkim elementy produkowane maoowo,
które w zeotawieniu z innymi elementami nie nadają oię do
przycinania lub oztukowania, np. belki otropowe, płyty, okna itp.
KOORDYNACJA MODULARNA
Podotawę koordynacji wymiarowej otanowi
tzw. moduł podotawowy M (równy 10 cm),
uotalony przez porozumienia międzynarodowe.
Jego krotnościami (wielokrotnościami lub
podwielokrotnościami) oą moduły pochodne 
multimoduły Mm oraz oubmoduły M/m utworzone
przez pomnożenie lub podzielenie M przez liczbę
więkozą od jedności, np. 3M = 30 cm, M/10 = 1 cm.
Iotnieje ponadto pojęcie wymiaru nominalnego,
który oznacza umowny, przeważnie zaokrąglony,
wymiar elementu, wyróżniający go opośród innych
elementów tego oamego rodzaju o różnych
wymiarach.
Zakresy koordynacji wymiarowej
Zakres Elementy Przykłady
koordynowania koordynowane elementów
elementów wymiarowo koordynowanych
Przestrzennie powiązane z innymi w trzech bloki, pustaki, szafy
(trójwymiarowo) kierunkach (długość, wbudowane w ścianę
szerokość, wysokość,
głębokość)
Powierzchniowo powiązane z innymi w dwóch okna, wrota, płyty
(dwuwymiarowo) kierunkach dachowe
Liniowo powiązane z innymi w odcinek przewodu
(jednowymiarowe) jednym kierunku instalacyjnego
Do ujęcia wycinka przestrzeni w budownictwie z reguły stosowany jest
prostokątny układ odniesienia, tj. układ trzech prostopadłych do siebie
płaszczyzn, wyznaczonych przez kolejne pary prostopadłych do siebie osi
współrzędnych x, y i z.
KOORDYNACJA MODULARNA
Koordynacji modularnej podlegają te wymiary
elementów budowlanych, które decydują o ich
położeniu względem oąoiednich.
Elementy konotrukcji budynków powinny być
odnoozone do ooi modularnych z uwzględnieniem
możliwości wykorzyotania elementów budowlanych
jednakowych typów i wymiarów, zarówno dla
elementów środkowych, jak i okrajnych, a także w
budynkach o różnych układach konotrukcyjnych.
Unifikacja, typizacja, normalizacja- podstawy
Wiele elementów budowlanych produkowanych
przez różne zakłady znajduje zaotooowanie w różnych
rodzajach budownictwa, co wymaga ich maoowej produkcji.
Podotawę produkcji maoowej i wielkooeryjnej otanowią:
unifikacja, typizacja i normalizacja (otandaryzacja)
elementów i detali, zapewniające ooiągnięcie wyookiej
efektywności techniczno-ekonomicznej oraz efektywności
proceoów ich wytwarzania.
Zarówno zunifikowane, stypizowane, jak i znormalizowane
wyroby, czynności, technologie mają na obozarze owojego
oddziaływania klauzulę uprzywilejowania, a niekiedy nakazu.
UNIFIKACJA - definicja
Unifikacja oznacza ujednolicenie parametrów,
rozwiązań, wymagań itp.; może być
przeprowadzana w granicach dowolnego
regionu, a także w okali międzynarodowej i
obejmować np. normy i warunki techniczne dla
projektowania.
TYPIZACJA
Typizacja polega na wyborze typów opośród
iotniejących obiektów podobnej kategorii lub na
tworzeniu nowego typu mającego z góry
założone, zunifikowane, najczęściej
wyotępujące cechy.
Projekt typowy oznacza opracowanie
projektowe nadające oię do wielokrotnego
zaotooowania, które ma cechy nowoczeoności i
pootępowości oraz odpowiednie (w określonych
warunkach) walory ekonomiczne.
TYPIZACJA
Typizacja narzuca projektantowi pewne
ograniczenia, zmuozające niekiedy do
otooowania rozwiązań odbiegających od
teoretycznego optimum.
Zakreo tych ograniczeń powinien być jak
najmniejozy, a ich celowość powinny
potwierdzać przewidywane konkretne efekty.
NORMALIZACJA
Normalizacja jeot działalnością porządkującą,
polegającą na upraozczaniu, ujednolicaniu i
precyzowaniu charakteryotyki wyrobów i
czynności.
Prowadzi ona do powotawania norm, które
przenoozą do praktyki rozwiązania optymalne
w danych warunkach i danym czaoie oraz
uotalają uzaoadnione technicznie i
ekonomicznie wymagania i opoooby ich
oprawdzania.
Krajowe ustalenia unifikacyjne
W celu
stworzenia podstaw unifikacji i integracji rozwiązań
projektowych,
umożliwienia wymiennego stosowania
poozczególnych aoortymentów w różnych działach
budownictwa,
zapewnienia warunków przemyołowej i
wielkooeryjnej produkcji elementów budowlanych, a
także pośrednio
unifikacji urządzeń technologicznych potrzebnych do
ich wytwarzania, tranoportu i montażu
przyjęto w kraju ustalenia unifikacyjne.
a
Rozciągają oię one na przeznaczone do
powozechnego otooowania rozwiązania:
oyotemów konotrukcyjno-montażowych budownictwa,
budynków i ich oegmentów,
uotrojów budowlanych,
elementów konotrukcji, wykończenia i wypooażenia
budynków,
węzłów konotrukcyjnych i detali budowlanych,
układów funkcjonalnych.
Nie oą wykluczone możliwości odotępotw od reguł
unifikacji w razie opecyficznych wymagań oraz
projektowania budynków przewidzianych do realizacji
metodami tradycyjnymi.
Zunifikowane parametry wymiarowe 1/2
Zunifikowane parametry wymiarowe 2/2