ÅšWIAT BEZ BARIER
lub remontach starych mieszkań pomoże
Zastosowanie przynajmniej niektórych z przedstawionych niżej rozwiązań pozwala
zapewnić dostępność i wygodę osobom
osobom mającym trudności w poruszaniu się na znaczące usprawnienie życia
niepełnosprawnym ruchowo (rys. 1).
codziennego, a tym samym na ich większą samodzielność i aktywność.
Oprócz typowo architektonicznych roz-
wiązań polegających na dobrym zaaran-
żowaniu przestrzeni, bardzo ważne są
elementy wyposażenia wnętrza oraz ich
Wygodnie mieszkać
rozmieszczenie w mieszkaniu. Wpływają
one w znaczący sposób na wygodę oraz
ułatwiają samodzielne, niezależne funkcjo-
nowanie w mieszkaniu osoby z dysfunkcjÄ…
 aktywnie żyć
narzÄ…du ruchu.
Uwaga!
Zalecane parametry należy odnosić
do konkretnego użytkownika, rodzaju
jego niepełnosprawności i możliwości
ruchowych. To indywidualne potrzeby
i poziom sprawności wskazują na udo-
godnienia, jakie należy zastosować, aby
zapewnić swobodne funkcjonowanie,
wygodę i niezależność w mieszkaniu.
A
azienka
SamodzielnÄ… toaletÄ™ zapewnia dobrze
urządzona łazienka wyposażona m.in.
w antypoślizgowe materiały, sprzęty
umieszczone na odpowiednich wysoko-
ściach, obejmująca przestrzeń wystarcza-
jÄ…cÄ… do swobodnego poruszania siÄ™.
W łazience może się znajdować wanna
lub natrysk. Większą wygodę zapewnia
natrysk, który nie posiada brodzika tylko
odpływ umieszczony na równi z poziomem
odpowiednio wyprofilowanej podłogi. To
rozwiązanie jest korzystniejsze w małych
łazienkach, gdyż przestrzeń, którą trady-
cyjnie zajmuje brodzik, jest wykorzystana
także na manewrowanie wózkiem.
Na fot. 1 zaprezentowano rozwiÄ…zanie
z krzesełkiem umocowanym do ściany.
Można także zastosować przenośne krze-
sła prysznicowe wyposażone w poręcze,
Rys. 1
których nogi mają specjalne gumowe
zabezpieczenia zapobiegające ślizganiu
ieszkanie bez barier  z tym określe- swobodnie manewrować wózkiem lub poru- i przesuwaniu się. Daje to gwarancję
Mniem najczęściej kojarzą się podjazdy, szać się przy pomocy kul. Jest to mieszkanie, stabilności mebla nawet na mokrej i śli-
szerokie drzwi, brak progów czy poręcze. w którym meble i różnego rodzaju sprzęty skiej nawierzchni. Dodatkową zaletą
Rzeczywiście  wygodne mieszkanie osoby są rozmieszczone tak, aby użytkownik mógł jest regulowana wysokość i wyposażenie
niepełnosprawnej nie ma barier w postaci swobodnie z nich korzystać. w uchwyty.
schodów, progów, zbyt wąskich drzwi, Istnieje szereg zasad i wytycznych, których Możliwość zmiany wysokości uchwytu,
małych pomieszczeń, w których nie można zastosowanie przy projektowaniu nowych na którym jest zamocowana końcówka
Fot. 1 Fot. 2 Fot. 3 Fot. 4
43
REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2006
ÅšWIAT BEZ BARIER
prysznica, ułatwia korzystanie z natrysku Kuchnia
zwłaszcza osobom z ograniczeniem spraw- Podobnie jak w przypadku łazienki także
ności rąk  odpowiednią wysokość ustawia i w kuchni wyposażenie wnętrza wpływa
się za pomocą specjalnej linki przesuwa- na jej wygodę i funkcjonalność. Drobne
jącej uchwyt po stelażu, na którym się on urządzenia zastosowane oraz zamonto-
znajduje (fot. 2). wane w odpowiedni sposób pozwalają
Częściej spotykanym rozwiązaniem jest na większą samodzielność użytkownika.
wanna. Korzystanie z niej ułatwią różnego Wyciągana wylewka baterii pozwala
rodzaju ławeczki i krzesełka wannowe. skierować wodę w dowolne miejsce zlewo-
A
aweczki najczęściej nakłada się na wannę zmywaka, a nawet wlać wodę do naczyń
w taki sposób, że osoba siedzi na wysoko- stojących poza zlewozmywakiem (fot. 5).
ści krawędzi wanny (fot. 3). Przygotowywanie posiłków ułatwiają
Poza ławeczkami na rynku dostępne są tak- specjalne szczotki, obieraki, deski ku-
że fotele wannowe różniące się od ławeczek chenne oraz tarki do jarzyn wyposażone
tym, że posiadają oparcie  dla wielu osób w przyssawki (fot. 6). Krojenie i smarownie
niebagatelne ułatwienie i pomoc w samo- chleba jest łatwiejsze na specjalnej desce
dzielnej kąpieli. W zależności od potrzeb z ogranicznikami przytrzymującymi
można zastosować zwykły fotel nakładany kromki w odpowiednim miejscu. W spe-
na wannÄ™, fotel obrotowy bÄ…dz
też fotel z hy- cjalistycznych sklepach można także ku-
draulicznie podnoszonym i opuszczanym pić kubki z przykrywką zabezpieczającą
Fot. 5
siedziskiem. W tym ostatnim po wstawieniu przed wylewaniem się płynu oraz szeroką
do wanny siedzisko fotela jest na wysokości gamę sztućców wyprofilowanych w różny
brzegów wanny. Dzięki mechanizmowi sposób tak, aby w zależności od rodzaju
można je opuścić na dno (fot. 4). ograniczeń ruchowych można było dobrać
Lustro z regulacją nawet zawieszone wyso- ich odpowiedni kształt.
ko z łatwością można nachylić w kierunku W sięganiu po rzeczy znajdujące się wyżej
siedzącej osoby korzystającej z umywalki. lub w trudno dostępnych miejscach po-
Częstym utrudnieniem w korzystaniu mocne są chwytaki sterowane przyciskami
z toalety jest nieodpowiednia wysokość w rączce i posiadające gumowe przyssawki
miski ustępowej (wraz z deską). Dla osób utrzymujące wyjmowany przedmiot.
jeżdżących na wózkach powinna ona być
równa wysokości siedziska wózka danej Poza kuchnią i łazienką
osoby (jest to ok. 43-53 cm). Te parametry Wygodne i swobodne funkcjonowanie
są mniej wygodne dla osób poruszających ułatwiają  nie tylko osobom niepełno-
się o kulach. W ich przypadku miska sprawnym  wszelkie sprzęty i urządzenia
ustępowa powinna być zawieszona wyżej. mobilne (fot. 7 i 8).
Prostym sposobem na jej podwyższenie Zamocowana przy łóżku na zawiasach
jest zastosowanie nakładki na muszlę. Jej i posiadająca kółka szafka pozwala bez
zaletą jest także to, że specjalne wyprofilo- większego trudu sięgać po podręczne dro-
wanie umożliwia korzystanie z bidetu. biazgi. Dzięki pantografowi nawet osoby
Fot. 6 Fot. 7
44 REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2006
ÅšWIAT BEZ BARIER
siedzące mogą korzystać z najwyżej umieszczonych ubrań, a tym
samym w pełni wykorzystywać miejsce w szafie (fot. 9).
Wykończenie wnętrza
Podłoga
 powinna być bez progów, różnic wysokości, uskoków i innych
tego typu przeszkód;
 powinna mieć powierzchnię nie powodującą poślizgu;
 niewskazane jest stosowanie wykładzin z długim włosem,
luz
no leżących chodników czy dywanów.
Åšciany
 warto zabezpieczyć je (do wysokości 30-40 cm od podłogi)
przed uszkodzeniem podnóżkiem wózka lub kółkami; może to
być wykładzina, drewniane listwy, blacha, płyta laminowana,
korek czy inny twardy materiał chroniący ścianę przed uszko-
dzeniem.
Okna
 najważniejsze jest zamontowanie klamek okiennych na odpo-
wiedniej wysokości  tj. ok. 120-130 cm od podłogi.
Drzwi
 przede wszystkim powinny mieć szerokość umożliwiającą
przejazd wózkiem, a więc minimum 80 cm drzwi wewnętrzne,
90 cm szerokości drzwi wejściowe;
 jeśli drzwi nie są konieczne, najwygodniej z nich zrezygnować,
ale gdy muszą być w danym pomieszczeniu, warto rozważyć
możliwość zamontowania drzwi przesuwnych;
 drzwi zawiasowe powinny otwierać się pod kątem co naj-
mniej 90°, tak aby po otwarciu skrzydÅ‚o drzwi nie utrudniaÅ‚o
przejścia.
Zastosowanie przynajmniej niektórych ze wspomnianych udo-
godnień pozwala osobom mającym trudności w poruszaniu się
na znaczące usprawnienie życia codziennego, a tym samym na
większą samodzielność i aktywność.
IWONA OMELAC
CZUK
Opracowano na podstawie poradnika  ABC... mieszkania bez barier
wydanego przez FundacjÄ™ DOM DOST
PNY i Wydawnictwo MURATOR
w ramach programu DOM BEZ BARIER.
Fot. 8 Fot. 9
45
REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2006