Położenie ogólnogeograficzne i rzezba terenu Polski. 1. Położenie geograficzne Polski. (atlas str. 39-40) - w umiarkowanych szerokościach geograficznych półkuli północnej, - w centralnej części Europy, zaliczanej do strefy czasu środkowoeuropejskiego liczonego według 15� E, - w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego z dominacją obszarów lasów liściastych i mieszanych, - w strefie gleb brunatnych i płowych, - na pograniczu starych płytowych struktur geologicznych Europy Wschodniej i młodszych struktur fałdowych zachodniej i południowej części kontynentu. - znajduje się w pasie Niżu Europejskiego między Bałtykiem a łukiem Karpat i Sudetów, - w zlewisku Morza Bałtyckiego (w ponad 99%) oraz w dorzeczach Wisły i Odry (w 87,9%), 2. Położenie matematyczne Polski. Najbardziej wysunięte punkty: - na północy Przylądek Rozewie 54050` N - na wschodzie kolano Bugu na wschód od Strzyżowa 24008 szer geogr. E - na południu szczyt Opołonek lub Przełęcz Użocka 49000 szer geogr. N - na zachodzie zakole Odry na zachód od Cedyni szer geogr. 14007 E Rozciągłość południkowa wynosi 5050 (649 km długości wzdłuż południka 190), stąd wynika różnica w długości dnia i nocy między północnymi i południowymi końcami Polski. Konsekwencje : W lecie obszary północnej Polski mają dzień o ponad godzinę dłuższy niż tereny Polski południowej. W zimie natomiast dzień nad morzem jest krótszy niż dzień w Polsce południowej. Konsekwencjami rozciągłości równoleżnikowej (10001 , czyli 689 km wzdłuż 520 szerokości geograficznej północnej) jest różnica czasu miejscowego między zachodnimi, a wschodnimi krańcami Polski. http://sciaga.onet.pl/21255,1,sciaga_druk.html 3. Położenie polityczne, granice i powierzchnia Polski. Kształt państwa przypomina koło z charakterystyczną wypustką - to Półwysep Helski (34 km długości, średnia szerokość 500 m). Od zachodu Polska graniczy z Niemcami (467 km), od południa z Czechami (790 km) i Słowacją (541 km), od wschodu z Ukrainą (529 km), Białorusią (416 km), Litwą (103 km) i Rosją (210 km). Ogólna długość granic Polski (na lądzie i wodach granicznych) wynosi 3496 km. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powierzchnia_Polski 4. Rzezba powierzchni Polski. - dominują niziny 91,3 % powierzchni (0,2% pow, zajmują góry - powyżej 1000 m n.p.m. - średnia wysokość - 173 m n.p.m., - najwyższym szczytem - Rysy 2499 m n.p.m. - najniżej położony punkt - depresja na Żuławach Wiślanych Raczki Elbląskie lustro wody Jeziora Druzno, osiąga poziom 1,8 m poniżej lustra wody Bałtyku. - pasowy układ rzezby (wysokości bezwzględne terenu rosną w kierunku z północnego zachodu na południe: - Pobrzeża Południowobałtyckie, - pojezierza ( Pojezierze Wielkopolskie, Pojezierze Pomorskie, Pojezierze Mazurskie) - Niziny Środkowopolskie (Nizina Śląska, Nizina Wielkopolska, Nizina Mazowiecka, Nizina Podlaska, Polesie Lubelskie,) - wyżyny (Wyżyna Śląska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Wyżyna Małopolska (w jej obrębie Niecka Nidziańska i Wyżyna Kielecka), Wyżyna Lubelska, Roztocze - kotliny (Kotlina Oświęcimska, Kotlina Sandomierska), - góry (Sudety najwyższe pasmo: Karkonosze, szczyt: Śnieżka 1602 m n.p.m. Karpaty najwyższe pasmo: Tatry, szczyt: Rysy 2499 m n.p.m. (inne pasma to np. Beskid Wysoki z Babią Górą 1725 m n.p.m., Bieszczady z Tarnicą 1346 m n.p.m., Gorce z Turbaczem 1310 m n.p.m.) Góry Świętokrzyskie najwyższe pasmo: Aysogóry, szczyt: Aysica 612 m n.p.m. http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=142 - zróżnicowane typy rzezby: * rzezba polodowcowa staroglacjalna niziny, młodoglacjalna pojezierza, górska Tatry, Karkonosze, * rzezba krasowa tereny wapienne, * rzezba eoliczna pobrzeże (wydmy), środkowa Polska, * rzezba lessowa - wyżyny