WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
Stany Zagrożenia Życia  Choroby układu oddechowego
CHOROBY UKA
ADU ODDECHOWEGO.
1. OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA (ONO)  to nagłe zaburzenie wymiany tlenu lub
dwutlenku węgla, które jest lub może być przyczyną objawów chorobowych lub zgonu.
Przyczyny:
" niedrożność dróg oddechowych:
- dostanie się ciała obcego
- stan chorobowy (np. astma)
" zmiany w miąższu w płucach i pęcherzykach płucnych (zaburzenia wymiany gazowej)
" choroby opłucnej (np. zapalenie)
" przyczyna ze strony układu krążenia (niewydolność serca)
" zły skład morfotyczny krwi (niska ilość hemoglobiny, anemia)
" przyczyna ze strony CUN (schorzenia CUN z zablokowaniem ośrodka oddechowego)
Objawy:
" hipoksemia (niedotlenienie):
- przyśpieszenie oddechu (tachypnoe)
- oddechy zwolnione (bradypnoe) < 10/min.
- sinica (objaw póz
ny) - nie będzie u pacjentów z anemią
Następstwem hipoksemii początkowo może być pobudzenie psychoruchowe, potem zaburzenie
świadomości, splątanie i utrata przytomności.
" tachykardia
" wzrost ciśnienia tętniczego
" prawidłowa obserwacja pacjenta
Postępowanie ratowniczo - lecznicze:
�! ustalenie przyczyny i usunięcie jej:
a) usunięcie ciała obcego:
- uderzyć między łopatki
- ręcznie
- odkrztuszenie
- rękoczyn Heilicha
- przyrządowe: intubacja, konikopunkcja  doraz
ne udrożnienie dróg
oddechowych lub konikotomia
�! tlenoterapia:
- przez cewnik donosowy  przepływ tlenu 2  4 litry / minutę
- przez wąsy 4  6 l / min.
- maska 6  8 l / min.  procentowe stężenie tlenu ok. 17 %
- namiot tlenowy 10  12 l / min. tlenu wdychanego;
ą� ONO pociąga za sobą konsekwencje metaboliczne: kwasica metaboliczna.
ą� ciśnienie parcjalne tlenu: niewydolność oddechową rozpoznajemy u pacjenta, u którego w
czasie oddychania powietrzem atmosferycznym ciśnienie parcjalne tlenu nagle spada poniżej
60 mmHg  BADANIE GAZOMETRYCZNE;
2. ZESPÓA
ARDS  odpowiada ostrej niewydolności oddechowej; jest to odpowiedz
tkanki
płucnej na różne procesy chorobowe, które toczą się w płucach lub poza nimi; ARDS polega na
zaburzeniu przepuszczalności naczyń włosowatych i zaburzeniu surfaktantu;
Przyczyny:
" przyczyną może być udar, wstrząs, posocznica
" zakażenie ogólnoustrojowe
" uraz wielonarządowy
" zator tłuszczowy
" zachłyśnięcie
1
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
Stany Zagrożenia Życia  Choroby układu oddechowego
" oparzenie
" ostre zapalenie trzustki  OZT
" ostra niewydolność nerek
" masywne przetaczanie krwi
" ostre zatrucia
" wirusowe zapalenie płuc
Objawy:
" dominują objawy ONO - przyspieszenie oddechu;
" duszność;
" bladość;
" centralizacja krążenia;
" wyraz
nie osłabienie kaszlu;
" gazometria poniżej 60mmHg;
" ciśnienie parcjalne CO ;
2
" obraz radiologiczny- zmiany w miąższu płuc;
Postępowanie:
ą� intensywna opieka medyczna;
ą� pacjent musi być intubowany  intubacja;
ą� sztuczna wentylacja;
ą� bilansowanie płynów  żeby nie doszło do przeciążenia układu krążenia;
ą� leki przeciwzakrzepowe  HEPARYNA;
�! przy duszności pacjenta: prawidłowa pozycja, udrożnienie dróg oddechowych,
tlenoterapia, ewentualne włączenie leków;
�! 60  80 % przypadków  śmiertelność przy ARDS;
3. ZESPÓA
ZACHA
YSTOWY (ZESPÓA
MENDELSONA)  ZACHA
YSTOWE ZAPALENIE PA
UC 
to reakcja płuc na wniknięcie do nich kwaśnego soku żołądkowego; zmiany morfologiczne są
podobne jak w zespole ARDS; zespół zachłystowy występuje u pacjentów :
ą� neurologicznych
ą� nieprzytomnych (pacjent musi leżeć na boku, żeby się nie zachłysnąć)
Objawy:
- sinica
- tachykardia
- przyspieszenie oddechu, duszność
- wilgotne i suche rzężenia
- wzmożona wydzielina - plwocina
- obrzęk płuc
- nasila się: hipoksemia i kwasica metaboliczna
Postępowanie doraz
ne:
ą� toaleta drzewa oskrzelowego, przy głębokim i obfitym zachłyśnięciu się;
ą� rękoczyn Celika  uciśnięcie krtani;
ą� drenaż ułożeniowy;
ą� bronchoskopia  wziernikowanie oskrzeli;
ą� przepłukiwanie oskrzeli solą fizjologiczną;
ą� podawanie leków, antybiotyków;
4. PRZEWLEKA
A OBTURACYJNA CHOROBA PA
UC (POCHP) - przyczynami mogą tu być :
" przewlekłe zapalenie oskrzeli (cechuje się nadprodukcją śluzu, kaszlem z wykrztuszaniem
plwociny co najmniej przez 3 miesiące w roku, w ciągu co najmniej 2 lat);
" rozedma płuc (zmiany w miąższu płucnym);
Objawy:
- kaszel z wykrztuszaniem
- postępująca duszność (duszność wysiłkowa)
- oddechy  o charakterze świstu, może być upośledzony oddech
2
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
Stany Zagrożenia Życia  Choroby układu oddechowego
Wywiad:
�! przebyte wcześniej choroby
�! czas trwania obecnego zaostrzenia choroby obturacyjnej
�! charakter kaszlu  suchy, z wydzieliną  jaką? z krwią?
�! objawy towarzyszące (dodatkowe), takie jak: gorączka, ból w klatce piersiowej, zmiany
zachowania ( pobudzenie psychoruchowe)
�! leki, które obecnie pacjent zażywa
�! pytamy czy pali papierosy
OBTURACJA  zwężenie dróg oddechowych, które spowodowane może być obrzękiem błony
śluzowej oskrzeli, zwiększeniem wydzieliny czy nieżytem oskrzeli, skurczem mięsni gładkich
oskrzeli;
Postępowanie:
�! badanie gazometryczne z krwi tętniczej w celu określenia stopnia niedotlenienia (hipoksja) i
hiperkapnii (hiperkarbia);
HIPERKAPNIA (hiperkarbia)  podwyższenie prężności dwutlenku węgla we krwi (pCO ), na
2
skutek niedostatecznego wydalania tego gazu przez płuca, w stosunku do aktualnej przemiany
materii (norma pCO we krwi tętniczej wynosi 40 mmHg); Doprowadza do niej hipowentylacja płuc
2
wywołująca przy oddychaniu powietrzem równocześnie niedotlenienie (asfiksja);
�! saturacja (% wysycenia hemoglobiny tlenem), pulsoksymetria
" morfologia (stężenie hemoglobiny i poziom leukocytów)
" elektrolity
" RTG płuc (spłaszczenie kopuły przepony, pęcherze rozedmowe)
" EKG (na siedząco) tachykardia, wysoki załamek P (p  pulmonale), widzimy
przeciążenie prawej komory  w V1 + ORS + prawogram
Leczenie:
" tlenoterapia 6l/min : przez maskę, cewnik donosowy, wąsy
" leczenie skurczu oskrzeli  stosowanie bronchodylatorów (bromek, ipriaproprium) 
działają na mięśnie gładkie płuc
" glikokortykosteroidy (cortyzol)
" metyloksantyny ( teofilina, aminofilina)
" antybiotyki (przy zaostrzeniu POCHP)
" ewentualna intubacja  gdy w wyniku badania gazometrycznego widzimy brak tlenu
po tlenoterapii
" hospitalizacja, gdy w przebiegu POCHP występują:
- zapalenie płuc
- pogorszenie badań gazometrycznych
- jeżeli nie ma poprawy po leczeniu na SOR (4h)
5. ASTMA OSKRZELOWA  choroba układu oddechowego, charakteryzująca się nadwrażliwością
oskrzeli na różne bodz
ce (alergeny, drażniące czynniki środowiskowe, aspiryna, wysiłek, stany
emocjonalne);
Objawy:
�! utrudniony wydech
�! obturacja dróg oddechowych
Badania:
" spirometria
" pulsoksymetria
" gazometria
" morfologia krwi
" saturacja
" EKG
" RTG klatki piersiowej
3
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
Stany Zagrożenia Życia  Choroby układu oddechowego
Leczenie:
�! tlenoterapia
�! wziewnie, grupa leków beta  agoniści: Albuterol, Salbutenol ponad to
glikokortykosteroidy: Prednizolon, Prednizon;
�! lek antycholinergiczne  Bromek, Ipratropium ą� bronchodilator Metyloksantyny ą�
Teofilina
�! magnez dożylnie
�! nawodnienie pacjenta
�! leki mukolityczne  rozrzedzenie wydzieliny;
STAN ASTMATYCZNY  zaostrzenie objawów duszności, która nie mija po rutynowo branych
przez chorego lekach wziewnych; natychmiastowa interwencja lekarska; leki podaje się takie same
jak przy astmie oskrzelowej;
6. ODMA OPA
UCNOWA  wyróżniamy rodzaje odmy:
�! samoistna  powstaje najczęściej w przebiegu chorób płuc, przy schorzeniach
opłucnowych np. zwapnienie opłucnej;
- samoistna pierwotna: bez współistniejących chorób;
- samoistna wtórna: powikłana chorobami;
�! urazowa:
- wentylowa (prężna)
- otwarta
- zamknięta
Objawy kliniczne:
- uczucie duszności  przyśpieszony oddech, spocona skóra;
- ogólny niepokój;
- ból;
- niedotlenienie, zaniżona gazometria;
- zniesienie szmerów pęcherzykowych po stronie odmy;
- przyspieszenie lub zwolnienie oddechu;
- wstrząs;
- sinica;
- tachykardia;
- wzrost CTK - pomiar ciśnienia tętniczego krwi;
- przesunięcie tchawicy w zdrową stronę;
- objaw Kussmaula  polega na wzroście ośrodkowego ciśnienia żylnego przy każdym
wdechu;
Działania ratownicze:
�! odbarczenie odmy  2 międzyżebrze nad 3 żebrem;
�! tlenoterapia;
�! odmę wentylową zamieniamy w odmę otwartą;
�! odmę otwartą  ruchy wahadłowe śródpiersia;
4
WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1
Stany Zagrożenia Życia  Choroby układu oddechowego
5