Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów jest przezna-
czony dla bardziej zaawansowanych
Czytelników, mających pewne do-
świadczenie w konstruowaniu i wyko-
nywaniu urządzeń elektronicznych.
Formuła Klubu jest następująca: po
zaprezentowaniu danego elementu na
łamach EdW, do końca miesiąca cze-
kamy na listy, w których przedstawi-
cie propozycje, jak chcielibyście wyko-
rzystać dany podzespół. Osoba lub
osoby, które nadeślą najbardziej prze-
konujące listy, otrzymają dany ele-
ment bezpłatnie (i bez żadnych zobo-
wiązań względem redakcji). Nie sta-
wiamy szczegółowych wymagań -
Twoim zadaniem, Czytelniku, jest
przekonać nas, że dany element nale-
ży udostępnić do eksperymentów
właśnie Tobie! List powinien zawierać
schemat ideowy proponowanego roz-
wiązania układowego, planowany spo-
sób praktycznego zastosowania, ale
można też napisać coś o sobie
i swoich dotychczasowych osiągnię-
ciach. W przeciwieństwie do Szkoły
Konstruktorów, listy te nie będą publi-
kowane, ani oceniane. Osoba, która
otrzyma dany podzespół może, ale
Diody laserowe, część 2
wcale nie jest zobowiązana, napisać
potem do redakcji EdW i albo zapre-
dę. Dlatego dostępne w handlu diody
Fotodioda
zentować samodzielnie opracowane,
laserowe mają zazwyczaj trzy (rzadko
kompletne urządzenie, albo podzielić
Przy omawianiu zabezpieczeń trzeba
cztery) wyprowadzenia. Spotyka się róż-
się swymi uwagami na temat napotka-
wspomnieć o wbudowanej fotodiodzie.
ny układ połączeń diody laserowej i fo-
nych trudności, albo nawet opisać
rysunku 17
Na rysunku 17 pokazano budowę
rysunku 17
rysunku 17
rysunku 17
okoliczności uszkodzenia elementu todiody - na rysunku 18
rysunku 18
rysunku 18
rysunku 18
rysunku 18 pokazano częś-
wewnętrzną rzeczywistej diody lasero-
(wiemy, że często zdarza się to pod-
ciej spotykane połączenia. W przypadku
wej. Na rysunku widać wyrażnie, że ma-
czas eksperymentów). Najbardziej in-
braku katalogu można określić układ
leńka struktura diody o wymiarach jak
teresujące listy zawierające plon ta-
wyprowadzeń (odszukać końcówki dio-
na rysunku 12, jest umieszczona na sto-
kich praktycznych doświadczeń, zo-
dy laserowej) w sposób doświadczalny
sunkowo dużym radiatorze. Typowa
staną opublikowane w EdW.
za pomocą z
ródła napięcia 5V i rezysto-
dioda laserowa promieniuje w dwóch
Redakcja będzie też prezentować
ra 450W, zachowując wspomniane
przeciwnych kierunkach. Tylny, słaby
własne rozwiązania.
strumień pada na wbudowaną fotodio- wcześniej niezbędne środki ostrożnoś-
Dziś w Klubie Konstruktorów pre-
zentujemy diody laserowe.
Nasi Czytelnicy otrzymują wszyst-
kie informacje, niezbędne do podjęcia
praktycznych prób ich wykorzystania.
Dziesięć diod laserowych i trzy goto-
we moduły laserowe zostanie bezpłat-
nie rozdzielonych między tych Czytel-
ników, którzy do końca kwietnia przy-
ślą najbardziej przekonujące propozy-
cje ich wykorzystania.
Ze względu na kwestie bezpieczeń-
stwa, do udziału zapraszamy tym ra-
zem wyłącznie osoby pełnoletnie, któ- Rys. 17. Budowa
re oprócz listu z uzasadnieniem winne wewnętrzna diody
nadesłać kartkę z tekstem: "Proszę laserowej.
o udostępnienie mi do celów ekspe-
rymentalnych diody laserowej lub mo-
dułu laserowego" oraz dokładnymi da-
nymi osobowymi i własnoręcznym
podpisem.
AVT w najbliższym czasie rozszerzy
swoją ofertę przyrządów laserowych -
szczegóły w kolejnych numerach
EdW.
Rys. 18. Połączenia diody laserowej i fotodiody.
18 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Rys. 19. Przykładowe układy sterowania diod laserowych.
ci.
ny ułamek sekundy nie przekroczyć do- mogłaby pracować ciągle przez wiele
Prąd tej wbudowanej fotodiody (w
puszczalnej wartości prądu pracy. lat. Ale oprócz wspomnianych przecią-
kierunku zaporowym) jest wprost pro- Natomiast w układach amatorskich żeń, także wzrost temperatury radykal-
porcjonalny do emitowanej mocy op-
ry-
i eksperymentalnych nie jest konieczne nie zmniejsza czas życia diody. Na ry-
ry-
ry-
ry-
tycznej. Prąd ten przy pełnej mocy wy-
sunku 20
zastosowanie takich rozbudowanych sunku 20
sunku 20
sunku 20
sunku 20 pokazano przewidywany czas
jściowej wynosi 0,02...2mA, zależnie od
układów sterujących. Można wykorzys- życia pewnego typu diody laserowej
typu elementu - szczegółów należy szu-
tać podstawowy układ zasilający z re- w zależności od oddawanej mocy op-
kać w katalogach.
zystorem szeregowym i zabezpiecze- tycznej i temperatury obudowy. Nie
Fotodioda jest wykorzystywana do
niem, pokazany na rysunkach 14-16. wchodząc w szczegóły, wyciągamy
utrzymywania mocy promieniowania la-
wniosek, że dioda laserowa powinna
Wpływ temperatury
sera na wyznaczonym poziomie. Wy-
być dodatkowo chłodzona.
starczy umieścić taką fotodiodę
W zasadzie dioda laserowa ma trwa- Nieprzypadkowo diody laserowe ma-
w obwodzie sprzężenia zwrotnego
łość rzędu setek tysięcy godzin, czyli ją solidne, metalowe obudowy. Produ-
aby uzyskać układ utrzymujący stałą
cenci zalecają, aby nawet diody o nie-
optyczną moc wyjściową. Dwa przy-
wielkiej mocy wyjściowej zawsze były
kłady takich układów sterujących są po-
wyposażone w radiator z blachy alumi-
rysunku 19
dane na rysunku 19
rysunku 19. Można wykorzystać
rysunku 19
rysunku 19
niowej lub miedzianej o wymiarach mi-
praktycznie dowolne tranzystory BC.
nimum 50 x 50mm. Zalecany sposób
Wśród elektroników można spotkać
rysunek 21
montażu radiatora pokazuje rysunek 21
rysunek 21
rysunek 21
rysunek 21.
opinię, że układ sterujący z fotodiodą
W przeciwieństwie do innych elemen-
(jak na rysunku 19) jest konieczny do za-
tów, nie należy przy tym stosować pas-
bezpieczenia przed impulsami prądo-
ty silikonowej, bowiem w podwyższnej
wymi i uszkodzeniem diody.
temperaturze paruje ona i osadza się na
Taki pogląd ma niewiele wspólnego
otaczających elementach, między inny-
z prawdą. Co prawda układ sterujący
mi na szklanym okienku diody.
rzeczywiście utrzymuje stałą wartość,
Wzrost temperatury powoduje także
ale nie prądu zasilającego, tylko mocy
niewielką zmianę barwy światła, jak po-
optycznej. Moc optyczna przy danym
kazano to na rysunku 9, ale to dla prze-
prądzie zmienia się z czasem (starze-
ciętnego użytkownika nie ma żadnego
nie), oraz z temperaturą (do tego wątku
praktycznego znaczenia. Natomiast trze-
jeszcze wrócimy). Utrzymywanie przez
Rys. 20. Trwałość diody w funkcji ba wiedzieć, że wartość prądu granicz-
cały czas życia diody stałej wartości mo- temperatury.
nego i sprawność diody laserowej zale-
cy optycznej, albo pomiar tej mocy są
potrzebne, a nawet konieczne w wielu
profesjonalnych zastosowaniach, na
przykład w drukarkach laserowych.
Należy zauważyć, że niektóre ele-
menty użyte w układach sterujących
(np. wzmacniacze operacyjne) są sto-
sunkowo wolne i nie mogą ograniczyć
ewentualnych bardzo szybkich, nanose-
kundowych przepięć i przetężeń. Co
gorsza, z
le zaprojektowany układ steru-
jący sam z siebie może być z
ródłem za-
grożenia dla diody. Taki układ sterujący
musi być zbudowany w ten sposób, by
przy włączaniu i wyłączaniu napięcia za-
Rys. 22. Zależność prądu Ith od
Rys. 21. Sposób montażu radiatora.
silającego w żaden sposób, ani na drob-
temperatury obudowy.
19
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Fot. 3.
Rys. 23. Charakterystyki diody
laserowej w różnych temperaturach.
Rysunek 22
ży od temperatury. Rysunek 22
Rysunek 22
Rysunek 22
Rysunek 22 pokazu-
je zależność prądu Ith od temperatury
dla diody LT027 (porównaj rysunek 6),
rysunek 23
a rysunek 23 - zależność mocy optycz-
rysunek 23
rysunek 23
rysunek 23
nej od prądu przy różnych temperatu-
rach obudowy.
Rysunki te potwierdzają potrzebę
stosowania radiatora.
Nic dziwnego, że w zastosowaniach
profesjonalnych stosuje się rozbudowa-
ne i kosztowne systemy zasilające
i chłodzące zawierające także termo-
elektryczne elementy chłodzące w po-
rysunku 24
staci ogniwa Peltiera. Na rysunku 24
rysunku 24
rysunku 24
rysunku 24
pokazano schemat blokowy systemu,
fotografii 3
a na fotografii 3 - fotografię takiego
fotografii 3
fotografii 3
fotografii 3
Rys. 24. System zasilania i chłodzenia diody laserowej.
urządzenia.
Produkowane są też diody laserowe,
mające wbudowane ogniwo Peltiera. dowych uzystuje się już dziś prędkość
Fotografia 4 pokazuje moduł laserowy przesyłania danych rzędu dziesiątek gi-
Fotografia 4
Fotografia 4
Fotografia 4
Fotografia 4
z ogniwem Peltiera, przeznaczony do gabitów na sekundę, a do teoretycznej
systemów światłowodowych. granicy 20 terabitów/sekundę
(20000Gb/s) jeszcze dość daleko. Do ta-
Wykorzystanie laserów
kich zastosowań produkuje się specjal-
Lasery są dziś powszechnie stoso- ne moduły - dioda laserowa (nadajnik)
wane do odczytu płyt kompaktowych i fotodioda odbiorcza umieszczone są
audio i wideo oraz CD-ROMów. Trwają w specjalnych obudowach, umożliwają-
prace nad wykorzystaniem lasera do za- cych łatwe sprzężenie ze światłowo-
pisu i odczytu jeszcze bardziej zagęsz- dem. Moduły takie pokazano na foto-
foto-
foto-
foto-
foto-
Fot. 5.
czonej informacji. W użytku są już dyski grafii 6
grafii 6
grafii 6
grafii 6 i 4.
grafii 6
magnetooptyczne, gdzie również świa- Lasery półprzewodnikowe stosowa-
tło lasera odgrywa istotną rolę. ne są także w czytnikach kodu pasko-
Obecnie modne są także małe wego. Urządzenia takie można spotkać
wskaz
niki laserowe w kształcie długopi- w wielu nowych sklepach i supermar-
su, które zastępują klasyczne wskaz
niki ketach.
przy wszelkiego rodzaju pokazach i pre- Natomiast rysunek 25 przedstawia
rysunek 25
rysunek 25
rysunek 25
rysunek 25
fotografia 5
zentacjach - patrz fotografia 5 w uproszczeniu zasadę działania drukar-
fotografia 5.
fotografia 5
fotografia 5
Diody laserowe (najczęściej podczer- ki laserowej. Światłoczuły bęben jest
wone) są stosowane szeroko w teleko- naświetlany punkt po punkcie, linia po
munikacji, gdzie na łączach światłowo- linii przez promień lasera. Stopień na-
świetlenia zależy od chwilowej jasności
diody laserowej (tu widać potrzebę
i sens zastosowania wbudowanej foto-
diody kontrolnej). W zależności od stop-
nia naświetlenia, poszczególne punkty
bębna przyciągają mniej lub więcej czar-
nego proszku - tonera. Następnie toner
z powierzchni bębna jest przenoszony
Fot. 6.
Fot. 4. na papier i po podgrzaniu tworzy trwały,
20 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Najważniejsze
wskazówki dotyczące
diod laserowych
�Jak najstaranniej zabezpieczaj diodę
przed wszelkimi przeciążeniami.
�Zachowaj szczególne środki ostroż-
ności związane z ładunkami statycz-
nymi (uziemienie powierzchni stołu,
grota lutownicy i własnego ciała).
�Nigdy nie dotykaj wyprowadzeń
diody przewodzącymi przedmiota-
mi lub ręką, jeśli elektrody diody nie
są zwarte drutem lub gąbką prze-
wodzącą.
�Zawsze stosuj radiator do chłodze-
Rys. 25. Zasada działania
nia diody (na przykład aluminiowy
drukarki laserowej.
lub miedziany o wymiarach 50 x 50
x 2mm). Zapewnij dobry kontakt
czarno-biały obraz. eksperymentu.
termiczny między obudową diody
Lasery są także stosowane w medy- Trzeba też wiedzieć, że zmiany bar-
a radiatorem. Wyrównaj i wypoleruj
cynie, zarówno do badań laboratoryj- wy światła, zobrazowane na rysunku 9,
powierzchnię radiatora, ale nigdy
nych, jak i w charakterze narzędzi - na w praktyce nie mają znaczenia, bądz
są
nie używaj pasty silikonowej.
przykład jako skalpel laserowy. niezauważalne dla oka.
�Wyprowadzenia lutuj szybko, dob-
Prostym, a ciekawym zastosowa- Wspomniane lasery ze światłem
rze nagrzaną lutownicą, by tempe-
niem jest wykorzystanie promienia la- podczerwonym mają szerokie zastoso-
ratura obudowy nie przekroczyła
sera w poziomnicy, jakiej powszechnie wanie, między innymi w telekomunika-
+80oC. Nigdy nie próbuj przyluto-
używa się w budownictwie. cji i w urządzeniach laserowych po-
wać obudowy do radiatora.
Produkuje się także laserowe celow- wszechnego użytku. W odtwarzaczach
niki do broni myśliwskiej. płyt kompaktowych stosuje się też dio-
Obecnie lasery wykorzystywane są dy świecące na czerwono. W odtwarza- ugości fali 635nm. W porównaniu z dio-
też do uzyskiwania niezapomnianych czu barwa światła ma niewielkie znacze- dą 670nm, do uzyskania takiej samej
efektów wizualnych. Efektu nie da się nie - wystarczy, że promieniowanie bę- jaskrawości potrzeba około ośmiokrot-
do konca opisać słowami, ani oddać na dzie miało wystarczającą moc i zostanie nie mniej mocy. Niestety, takie diody
fotografia 7
fotografii (patrz fotografia 7 to trzeba odpowiednio zogniskowane. są zdecydowanie droższe. Na szczęście
fotografia 7),
fotografia 7
fotografia 7
przeżyć. Inaczej jest z diodami czerwonymi do w związku z logarytmiczną charakterys-
pokazów wizualnych. Tu wchodzi w grę tyką czułości oka ludzkiego wspomnia-
Barwa światła
czułość ludzkiego oka. Czerwień czer- ne różnice są w praktyce odczuwalne
Nasi Czytelnicy chcą wykorzystać la- wieni nie równa. mniej niż ośmiokrotnie.
ser przede wszystkim do tego rodzaju Na rysunku 3 (w poprzednim nume-
Propozycje wykorzystania
celów rozrywkowych. Wtedy barwa rze EdW) przedstawiono wykres
emitowanego światła ma zasadnicze względnej czułości oka ludzkiego. Jak Obecnie upragnionym przez wielu Czy-
znaczenie. Na razie światło inne niż widać, oko jest najbardziej czułe na telników sposobem wykorzystania lase-
czerwone (zielone, białe, pomarańczo- światło żółte i pomarańczowe, nato- ra jest wykonanie systemu do pokazów
we) uzyskuje się z laserów gazowych - miast zdecydowanie słabiej reaguje na audiowizualnych. Profesjonalne urzą-
argonowych i kryptonowych. czerwień o długości fali 670nm. A do dzenia do wytwarzania różnorodnych
Obecnie produkuje się powszechnie tej pory standardem są diody o długoś- efektów świetlnych są coraz częściej
diody świecące dające światło czerwo- ci fali około 670nm (tę barwę ma świa- wykorzystywane choćby w dyskote-
ne i podczerwone. Trwają próby zbudo- tło popularnych wskaz
ników lasero- kach.
wania lasera o krótszej długości fali, wych). Ostatnio pojawiły się diody o dł- Niewątpliwie ciekawym ekspery-
czyli o zielonej i niebieskiej barwie
światła. Niedawno firma Sony donosiła
o wykonaniu eksperymentalnego lase-
ra świecącego zielono-niebiesko. Laser
ten miał jednak stosunkowo małą trwa-
łość i nie wyszedł jeszcze ze stadium
Fot. 7.
Rys. 26. Propozycja wykorzystania lasera do tworzenia obrazów.
21
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
który będzie poruszał lustro zamocowa- Trzeba mieć świadomość, że skupiony
ne obrotowo wzdłuż jednej z krawędzi. promień lasera, mający średnicę mniej-
W zasadzie nie powinno być to typowe, szą niż milimetr i niosący moc rzędu kil-
szklane lustro, ponieważ nastąpi po- kudziesięciu miliwatów może w ułam-
dwójne odbicie promienia - część ku sekundy nieodwracalnie wypalić
światła odbije się od powierzchni szkła, fragment siatkówki oka. Jest to szcze-
a część od właściwej warstwy odbijają- gólnie groz
ne w przypadku lasera emi-
cej, znajdującej się po drugiej stronie tującego niewidzialne promieniowanie
szkła. Przydatność tego prostego spo- podczerwone. Przy takich laserach ob-
sobu i rodzaj lustra trzeba sprawdzić sługa musi mieć odpowiednie zabez-
w praktyce. pieczenia w postaci specjalnych okula-
Mając dwa takie urządzenia, odchyla- rów lub maski ochronnej.
jące promień w dwóch prostopadłych Popularne obecnie wskaz
niki lasero-
kierunkach, można wykonać system ry- we (laser pointer), wykonywane zwykle
sowania światłem lasera dowolnych na- w kształcie długopisu mają moc rzędu
pisów i kształtów. Do sterowania po- 1...5mW i zasadniczo nie są groz
ne dla
trzebny jest jakiś komputer i prosty wzroku bowiem wiązka ma średnicę
Rys. 27. System odchylający na bazie
przetwornik cyfrowo-analogowy. Opisy 2...3mm. Ale światło lasera można sku-
głośnika.
tego typu sprzęgów i programów steru- pić w wiązkę o średnicy znacznie poni-
jących pojawiły się już w kilku pismach żej 1mm, i wtedy promieniowanie
mentem jest zabawa z ręcznym kreśle- zagranicznych. Oprogramowanie można o podanej mocy może być szkodliwe,
niem figur na ścianie lub suficie. napisać bez większych trudności - a nawet niebezpieczne. Dlatego w żad-
Bardziej wyrafinowanym i efektow- w praktyce największym problemem nym wypadku nie należy dopuścić, by
nym sposobem wytworzenia efektów będzie wykonanie elementu odchylają- skupiony promień lasera nawet na
wisualnych jest zastosowanie jednego cego promień lasera. chwilę dostał się do oka, bo grozi to nie-
lub dwóch wirujących luster. Pokazuje Innym sposobem praktycznego wy- odwracalnym uszkodzeniem wzroku.
rysunek 26
to rysunek 26 Jeśli lustra będą odpo- korzystania lasera jest stworzenie sys- Na całym świecie wprowadza się
rysunek 26.
rysunek 26
rysunek 26
wiednio nachylone (może regulowane) temu bezprzewodowego przesyłania in- normy bezpieczeństwa dotyczące wy-
w stosunku do osi obrotu, a obroty silni- formacji na odległość kilkuset met- twarzania i użytkowania urządzeń lase-
ków będą indywidualnie regulowane, rów...kilku kilometrów. Przy impulso- rowych.
promień będzie kreślił różne ciekawe fi- wym sterowaniu diody laserowej (prze- Generalnie urządzenia laserowe po-
gury, podobne do figur Lissajous. syłanie danych cyfrowych) należy usta- dzielono na kilka klas. Do klasy I zalicza
Kolejnym stopniem trudności jest za- wić spoczynkowy prąd pracy diody tuż się elementy i urządzenia wytwarzające
stosowanie elementów odchylających poniżej wartości granicznej Ith i impul- promieniowanie laserowe tak słabe, że
promień w takt podawanego napięcia. sowo zwiększać go do wartości nomi- zupełnie nieszkodliwe dla zdrowie.
Urządzenia te działają na zasadzie wyko- nalnej. Do klasy II zalicza się urządzenia wy-
rzystywanej w miernikach wskazówko- Pokrewnym zastosowaniem będzie twarzające promieniowanie widzialne,
wych i głośnikach: cewka umieszczona użycie lasera w systemie alarmowym, które przy czasie oddziaływania do 0,25
w polu magnetycznym magnesu trwa- do budowy bariery optycznej o bardzo sekundy nie mają szkodliwego wpływu
łego obraca się lub przesuwa w takt pły- dalekim zasięgu. na zdrowie. W praktyce są to urządzenia
nącego przez nią prądu. Przykład poka- Prostym, ale praktycznym sposobem o mocy znacznie poniżej 1mW.
fotografii 8
zany jest na fotografii 8 W literaturze wykorzystania będzie budowa lasero- Klasa IIIa obejmuje urządzenia wy-
fotografii 8.
fotografii 8
fotografii 8
tego typu elementy wykonawcze nazy- wej poziomnicy budowlanej. twarzające promieniowanie o natężeniu
wane są galwanometrami. Solidne gal- do 25W/m2.
Bezpieczeństwo
wanometry wytwarzane za granicą są Większość dostępnych obecnie diod
bardzo drogie, ale można tu spróbować Bardzo ważną sprawą przy pracach i modułów laserowych należy do klasy
wykorzystać głośnik. Trzeba tylko opra- z laserami są kwestie bezpieczeństwa. IIIb. Promieniowanie tych urządzeń mo-
cować niezawodny układ zamieniający
ruch liniowy membrany na ruch obroto-
wy lustra. W jednym z wydawnictw
Elektora proponuje się przeróbkę głoś-
nika na urządzenie odchylające. Idea po-
rysunku 27
kazana jest na rysunku 27 Z głośnika
rysunku 27.
rysunku 27
rysunku 27
usuwa się kosz i prawie całą membra-
nę. Magnes, cewka i dolny resor mem-
brany pozostają. Do środka membrany
należy przymocować drut-popychacz,
Fot. 8. Zestaw galwanometrów. Rys. 28. Przykład oznaczenia elementu laserowego.
22 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
Klub Konstruktorów
dotyczące sprzętu laserowego określa
także odpowiednia Polska Norma.
Każdy, kto chciałby w jakikolwiek
sposób praktycznie wykorzystać ele-
menty laserowe do pokazów wizual-
nych, winien się zapoznać z informacja-
mi zawartymi w tej normie i zastosować
się do nich.
Zakończenie
Dziesięć diod laserowych (pokaza-
fotografii 9
nych na fotografii 9 do udostępnienia
fotografii 9)
fotografii 9
fotografii 9
naszym Czytelnikom otrzymaliśmy od
p. Konstantego Sacharczuka, właścicie-
Fot. 9.
la firmy TV-SAT ELECTRONICS.
Trzy gotowe moduły laserowe (dio-
da, soczewka skupiająca oraz układ ste-
fotografii 10
rujący pokazane na fotografii 10 udo-
fotografii 10)
fotografii 10
fotografii 10
stępnił p. Jacek Tomaszewski, właści-
ciel firmy SEMICON.
Elementy te zostaną nieodpłatnie
przekazane Czytelnikom, którzy do koń-
ca kwietnia nadeślą do naszej redakcji
sensowne propozycje ich wykorzysta-
nia. Ponieważ tym razem chodzi o ele-
menty, których niewłaściwe użycie mo-
że zaszkodzić zdrowiu (wzrok), do kon-
kursu zapraszamy wyłącznie osoby peł-
noletnie. Zgłoszenia oprócz propozycji
wykorzystania, powinny zawierać do-
datkową kartkę zawierającą tekst:  Pro-
szę o udostępnienie mi w celach eks-
perymentalnych diody laserowej (mo-
Fot. 10.
dułu laserowego) , a pod spodem imię
nazwisko, adres, datę urodzenia, numer
dowodu osobistego oraz własnoręczny
że być groz
ne dla wzroku, a w szczegól- Każde urządzenie laserowe musi być
podpis.
nych przypadkach także dla skóry. Do oznakowane. Przykład standardowego
Gotowi jesteśmy udostępnić łamy
rysunku
tej grupy należą urządzenia o mocy do oznakowania pokazany jest na rysunku
rysunku
rysunku
rysunku
Forum Czytelników do wymiany do-
28
500mW. 28 W oznakowaniu podana jest klasa,
28.
28
28
świadczeń w zakresie wykorzystania la-
Klasa IV obejmuje urządzenia, któ- moc wyjściowa, rodzaj promieniowania
serów, podobnie jak miało to miejsce
rych promieniowanie jest bardzo groz
- (widzialne/niewidzialne - visible/invi-
w przypadku wykonywania płytek dru-
ne dla wzroku i groz
ne dla skóry. Tu sible) oraz kierunek emisji promie-
kowanych. Zachęcamy do przysyłania
groz
ny dla wzroku może być nawet pro- niowania
rzeczowych informacji, spostrzeżeń
mień odbity i rozproszony. Tak silne Wspomniane przepisy dotyczą także
i sposobów wykorzystania.
promieniowanie może też wywołać po- laserów wykorzystywanych w pokazach
Prosimy też o kontakt dalsze firmy za-
żar lub wybuch. audiowizualnych. Wymagania
jmujące się sprzedażą tanich elemen-
tów laserowych i urządzeń wykonaw-
czych do wytwarzania efektów lasero-
wych.
(red)
(red)
(red)
(red)
(red)
23
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97