On-4b










Spis treści
JASNE SNY I EKSTERIORYZACJA
Adam Bytof
Co jakiÅ› czas napotykam w prasie, w książkach, w Internecie jak i w bezpoÅ›rednich spotkaniach z oneironautami problem relacji Å›wiadomych (jasnych) snów i “doznaÅ„ poza ciaÅ‚em", czyli OBE. W czasie kilkuletnich doÅ›wiadczeÅ„ z odmiennymi stanami Å›wiadomoÅ›ci zdążyÅ‚em sobie wyrobić pewnego rodzaju “teoriÄ™" o relacji pomiÄ™dzy tymi doÅ›wiadczeniami.
Zarówno OBE jak i świadomy sen zachodzą w podobnych pod wzgledem fizjologicznym warunkach. Z grubsza można stwierdzić, że w obu doświadczeniach ciało fizyczne jest uśpione, albo w stanie bardzo głębokiego relaksu. I chociaż większość snów świadomych zdarza się w fazie REM, to występują one również w stanach non
REM, na przykład w I i II fazie snu wolnofalowego. Oneironauci znają również ze swojego doświadczenia sny świadome, które graniczą z obrazami hipnagogicznymi, czyli w stanie pomiędzy snem i czuwaniem, gdy w mózgu zaczynają aktywować się fale theta (4
7 Hz). Badania nad OBE nie są tak obszerne jak nad świadomymi snami, niemniej jednak wiadomo, że OBE pojawiają się w różnych warunkach fizjologicznych. Zaobserwowano OBE w I i II fazie snu, ale z REM (eksperymenty Ch. Tarta z R.A. Monroe), zaobserwowano również ich pojawianie się we śnie podczas fazy REM, jak również w stanach głębokiego relaksu, kiedy zaczynały dominować się w mózgu fale alfa i theta (eksperymenty Ch. Tarta z Panną Z, z I. Swannem i in.). Obu zjawiskom więc nie towarzyszą jakieś wyjątkowe i charakterystyczne korelaty fizjologiczne.
Wobec tego wydaje siÄ™, że różnica pomiÄ™dzy nimi ma charakter fenomenologiczny i psychologiczny. Zarówno OBE jak i Å›wiadome sny można sklasyfikować jako “poznawanie bez poÅ›rednictwa narzÄ…dów zmysÅ‚owych", które sÄ… w tym momencie po prostu uÅ›pione. Jeżeli nastÄ™puje akt poznania, to zaraz nasuwa siÄ™ pytanie: poznania “czego"? I w tym momencie zaczynamy odróżniać od siebie OBE i Å›wiadome sny. Otóż Å›wiadomy sen byÅ‚by Å›wiadomym poznaniem Å›wiata snu, Å›wiata stworzonego przez umysÅ‚ Å›niÄ…cego, czyli “Å›wiata wewnÄ™trznego" albo “subiektywnego", natomiast OBE byÅ‚oby poznaniem “Å›wiata zewnÄ™trznego" albo “obiektywnego". Jednak po bliższym zastanowieniu rzecz nie jest taka prosta.
Wiadomo, że nie ma czegoÅ› takiego jak poznanie w peÅ‚ni “obiektywnego" Å›wiata. To co poznajemy jest jedynie w wiÄ™kszym lub mniejszym stopniu obiektywne (lub subiektywne). Nawet w stanie peÅ‚nego przebudzenia, na jawie, Å›wiat, który widzimy jest w pewien sposób uwarunkowany możliwoÅ›ciami naszych zmysłów i mózgu! Na przykÅ‚ad nie rejestrujemy fal radiowych, choć wiadomo, że nas otaczajÄ…, aby siÄ™ o tym przekonać wystarczy wÅ‚Ä…czyć radio. CzÅ‚owiek cierpiÄ…cy na daltonizm nie widzi tak precyzyjnie kolorów jak inni. Gdyby inni mu o tym nie powiedzieli przez caÅ‚e życie byÅ‚by przekonany, że Å›wiat “realny" wyglÄ…da tak, jak go widzi. Nie zdawaÅ‚by sobie sprawy z tego, że to co widzi zostaÅ‚o przefiltrowane przez jego “subiektywny" mózg. Można stwierdzić, że wszyscy jesteÅ›my w jakimÅ› sensie “daltonistami" i widzimy jedynie to, na co “pozwala" nam nasz mózg i umysÅ‚.
W zwiÄ…zku z tym nie jest już tak Å‚atwo odróżnić OBE i Å›wiadome sny. Jest jednak pewne kryterium, po którym można odróżnić je od siebie. Tym kryterium jest czÄ™stość wystÄ™powania i Å‚atwość osiÄ…gniÄ™cia. Jedno i drugie jest z resztÄ… uzależnione od siebie. Jeżeli coÅ› daje siÄ™ Å‚atwo osiÄ…gnąć, bÄ™dzie zdarzać siÄ™ częściej. Åšwiadome sny zdarzajÄ… siÄ™ częściej niż OBE i Å‚atwiej je wywoÅ‚ać. W tym momencie musimy jednak bardziej sprecyzować czym jest OBE, czyli eksterioryzacja. Otóż w czasie OBE możemy poznać z dużą dokÅ‚adnoÅ›ciÄ… Å›wiat materialny, bez poÅ›rednictwa zmysłów w ciele fizycznym. Znaczy to, że “wychodzÄ…c z ciaÅ‚a" podczas eksterioryzacji jestem w stanie przenieść siÄ™ Å›wiadomoÅ›ciÄ… do innego miejsca, zaobserwować tam na przykÅ‚ad piÄ™ciocyfrowÄ… liczbÄ™, nastÄ™pnie “powrócić do ciaÅ‚a" i podać zapamiÄ™tanÄ… liczbÄ™, liczba ta musi zostać odczytana prawidÅ‚owo. Jedynie taki test uprawnia nas do użycia sÅ‚owa eksterioryzacja, subiektywne “wrażenie", że “opuÅ›ciÅ‚em swoje ciaÅ‚o" nie ma tu wiÄ™kszego znaczenia. Trzeba powiedzieć, że termin OBE używany jest w literaturze psychologicznej w zupeÅ‚nie innym znaczeniu. W psychologii OBE oznacza “subiektywne wrażenie przebywania w innym miejscu niż ciaÅ‚o fizyczne". Dlatego też statystyki psychologiczne podajÄ… zadziwiajÄ…cÄ… duży odsetek ludzi, którzy mieli choć raz w życiu OBE. Wyniki sondaży oscylujÄ… pomiÄ™dzy 5 i 25 procentami populacji!!! Natomiast OBE w rozumieniu parapsychologicznym, czyli “wyjÅ›cie" weryfikowane później poprzez test, jest zjawiskiem dość rzadkim, choć możliwym. Przeprowadzono bardzo rygorystyczne eksperymenty naukowe, które potwierdziÅ‚y rzeczywistość fenomenu OBE. W tym artykule używam terminu OBE w sensie parapsychologicznym, a nie psychologicznym.
Jak wiÄ™c stwierdziliÅ›my, OBE jest o wiele rzadszym zjawiskiem niż sny Å›wiadome. Z drugiej strony mamy przykÅ‚ady wielu snów Å›wiadomych, jak również zwykÅ‚ych snów, które zawieraÅ‚y obrazy, które okazywaÅ‚y siÄ™ później prawdziwe. Możemy mieć wiÄ™c do czynienia z jasnowidzeniem w czasie snu, albo ze snami proroczymi. I chociaż Å›niÄ…cy w czasie Å›wiadomego snu jasnowidczego ma “wrażenie", że widzi sen, okazuje siÄ™ później, że widziaÅ‚ Å›wiat realny! Jak to wszystko ze sobÄ… powiÄ…zać?
Otóż moja “teoria" zakÅ‚ada, że w obu odmiennych stanach Å›wiadomoÅ›ci (jak i w zwykÅ‚ych stanach na jawie, czy we Å›nie) poznajemy mieszaninÄ™ informacji obiektywnych, które później można potwierdzić i subiektywnych, które należą jedynie do sfery naszego życia wewnÄ™trznego i nie można ich potwierdzić. Stosunek informacji subiektywnuch i obiektywnych jest różny w różnych snach i zwiÄ…zany jest z ogólnym poziomem Å›wiadomoÅ›ci jednostki.
Oznacza to, że osoba bÄ™dÄ…ca na niższym poziomie rozwoju, na przykÅ‚ad na poziomie magicznym (wg. terminologii Gebsera albo Wilbera) bÄ™dzie widzieć w snach głównie twory swojego umysÅ‚u i nieÅ›wiadomoÅ›ci zbiorowej (wg. Junga). Jeżeli mamy jakieÅ› nierozwiÄ…zane problemy w naszej osobistej nieÅ›wiadomoÅ›ci (np. urazy z dzieciÅ„stwa) nasze sny bÄ™dÄ… krążyć wokół tego problemu i wiÄ™kszość obrazów bÄ™dzie mieć charakter osobisty, czyli subiektywny. Jeżeli w swoim rozwoju duchowym bÄ™dziemy potrafili “przekroczyć ego", nasz indywidualny, osobisty, egoistyczny punkt widzenia, nasze sny bÄ™dÄ… dotyczyÅ‚y bardziej Å›wiata obiektywnego, “transpersonalnego" albo materialnego. Wtedy częściej pojawiać siÄ™ bÄ™dÄ… doÅ›wiadczenia transpersonalne, m.in. paranormalne (np. OBE).
Z drugiej jednak strony znane są przypadki zjawisk paranormalnych u osób które przejawiają dość niski poziom rozwoju ogólnego albo nawet cierpią na poważne zaburzenia psychiczne np. schizofrenię albo psychozę! Co z tym zrobić? Jak to wytłumaczyć? Wiele badań wskazuje również, że u dzieci łatwiej jest wywołać zjawiska paranormalne niż u dorosłych (szczególnie w wieku dojrzewania).
Wydaje mi siÄ™, że zasadniczym elementem tÅ‚umaczÄ…cym takie zjawiska jest stan “ego", czyli indywidualnej osobowoÅ›ci. Zjawiska parapsychiczne wydajÄ… siÄ™ należeć do sfery “nieegoistycznej". Ale “nie
ego" oznacza zarówno stan “przed
ego" jak i stan “nad
ego". Może siÄ™ zdarzyć, że schizofrenik przejawia zdolnoÅ›ci jasnowidzenia. Jednak nie posiadajÄ…c silnej struktury “ego" nie bÄ™dzie w stanie tego kontrolować, przeciwnie, to wizje bÄ™dÄ… kontrolowaÅ‚y jego!Podobie rzecz siÄ™ ma z dziećmi. Ich stuktura “ego" nie jest jeszcze wyraźnie uksztaÅ‚towana, ale gdy okres dojrzewania mija, “ego" wzrasta w siÅ‚Ä™, umiejÄ™tnoÅ›ci paranormalne najczęściej zanikajÄ….
Ponieważ odmienne stany Å›wiadomoÅ›ci prowadzÄ… do stanów “nie
ego" należy być bardzo ostrożnym, żeby nie pobÅ‚Ä…dzić i nie spowodować u siebie powrotu do wczeÅ›niejszych etapów rozwoju, czyli choroby psychicznej!! Bo to, co u dziecka trzyletniego jest normÄ…, u czÅ‚owieka trzydziestoletniego jest chorobÄ…! W dążeniu do stanów “nieegoistycznych" nie chodzi nam wiÄ™c o powrót do stanów “przedegoistycznych", lecz o przekroczenie “silnego i zdrowego ego" w stanach “nadegoistycznych". Nie chodzi nam o zejÅ›cie w podÅ›wiadomość, czy też nieÅ›wiadomość, lecz o wzniesienie siÄ™ do nadÅ›wiadomoÅ›ci. Wtedy bÄ™dziemy mogli “zintegrować" zjawiska paranormalne ze zwykÅ‚Ä… Å›wiadomoÅ›ciÄ… i zapanować nad nimi, a nie zostać przez nie opanowani (czytaj: opÄ™tani przez nie)!
ZwiÄ…zek pomiÄ™dzy “mocami mistycznymi" (siddhi w jodze, charyzmatami w chrzeÅ›cijaÅ„stwie) a ogólnym rozwojem jednostki (rozwojem psychologicznym, poznawczym, jak i moralnym) oraz niebezpieczeÅ„stwo rozwijania ich w oderwaniu od tego rozwoju, przewija siÄ™ we wszystkich tradycjach duchowych ludzkoÅ›ci.
OBE może pojawić siÄ™ jako znak rozwoju, ale może być ono również znakiem regresji. Åšwiadome sny natomiast mogÄ… być postrzegane jako droga do osiÄ…gniÄ™cia m.in. OBE. Zanim jednak to nastÄ…pi musimy poprzez wÅ‚aÅ›ciwÄ… praktykÄ™ oneironautycznÄ… oczyÅ›cić, uporzÄ…dkować osobistÄ… nieÅ›wiadomość i zbudować “silne i zdrowe ego", jeżeli nie chcemy go w ogóle stracić!