Ad 1.
KC
Osobą fizyczną w rozumieniu k.c. jest osoba z chwilą swojego przyjścia na świat. Przez to przyjście OF nabywa zdolność prawną, czyli zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków /art. 8/
Zdolność prawna kończy się w sytuacjach określonych w art.922 /śmierć/ i art. 29 i 30 /uznanie za zmarłego/
Zdolność do czynności prawnych- zdolność do tego, aby za pomocą czynności prawnych nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Pełną zdolność do czynności prawnych uzyskuje z chwilą uzyskania pełnoletności /art. 11 i 10 - 18 lat lub ożenek/. Zdolność ograniczona - art. 13 - od 13 do 18 lat oraz ubezwłasnowolnienie częściowe. Brak zdolności - art. 12 - do lat 13 oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.
Def. Osoby prawnej - art. 33 - Skarb Państwa oraz jednostki organizacyjne (jn.)
Osobą prawną jest jednostka organizacyjna, której ustawa ją tworząca nadaje osobowość prawną uzależniając nabycie osobowości prawnej w dacie wpisu do rejestru, a traci tę osobowość w dacie wykreślenia z rejestru /KRS/ - art. 37.
OP działają przez swoje organy i w oparciu o ustawy, które je tworzą i statut, który przez nią jest przyjęty /art. 38/. Jeśli OP nie ma organów zastosowanie ma art. 42 - powołanie kuratora, który powołuje organy lub likwiduje.
Miejsce zamieszkania zawsze związane jest z OF.
Art. 25 - Miejscem zamieszkania OF jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Siedziba - z OP; jest ujawniona w KRS.
Art. 41 - Jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowią inaczej, siedzibą OP jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający.
OF stająca do umowy powinna być identyfikowana przez okazanie dokumentu tożsamości /dowód, paszport, prawko/ oraz z miejscem jej zamieszkania.
OP powinna być identyfikowana przez odpis z rejestru sądowego, z którego wynikać będzie zarówno jej prawidłowa nazwa, organ zarządzający oraz siedzibą.
Ad 2.
Czynnością prawną jest zdarzenia prawne, które polega na świadomym dążeniu człowieka, a także OP do osiągnięcia określonego skutku prawnego, np. przeniesienie własności rzeczy.
Zdarzenie prawne jest realizowane przez oświadczenie woli.
Oświadczenie woli /art. 60/ - z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona prze każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny (oświadczenie woli).
Formy czynności prawnych:
(1) pod rygorem nieważności (ad selemnitatem) - art. 73 §1 - Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
(2) dla celów dowodowych (ad probationem) - art. 74 § 1 - Zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy pisemnej jest zastrzeżone dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
(3) dla wywołania oznaczonych skutków prawnych - art. 73 § 2 - Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone tylko dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
Czynności prawne wyrażone przez oświadczenie woli dotknięta brakiem świadomości albo brakiem swobody podjęcia decyzji /art. 82/, dla pozoru /art. 83/, czynności podjęte pod wpływem błędu /art. 84/, pod wpływem groźby /art. 87/ powodują to, że osoba, która pozostawała, w którymś z tych stanów i stan ten udokumentowała może uwolnić się od skutków złożonego oświadczenia woli.
Def. Umowy - art. 3531 - Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Możliwość zawierania umów nazwanych /komisu/ i nienazwanych.
Umowę rozróżniamy przez treść nie nazwę.
Sposoby zawierania umowy:
- zgodne oświadczenie woli obu stron
- oferta - art. 66 - propozycja zawarcia umowy. W ofercie musi się skierować wszystkie informacje tyczące umowy, którą zamierzamy zawrzeć z terminem, do którego czekamy na odpowiedź na oferty. Oferty ze swej istoty rzeczy są kierowane do konkretnego adresata, który przyjmując ją w dacie przyjęcia zawiera umowę ze składającym ofertę.
- przetarg - art. 701 - może być ustny lub pisemny (nie ma żadnej różnicy); przetarg jest adresowany do bliżej nieokreślonego podmiotu. W ofercie przetargowej składający ją określa wymagania, jakim odpowiadający na ofertę winien spełnić. Wyboru dokonuje się wedle zasad określonych dla przetargu ustnego - art. 702 , pisemnego art. 703 . Niewątpliwie użyte przez ustawodawcę określenie korzystne określa spełnienie wymogów oferty, a ponad to stanowi zbiór dodatkowych korzyści wynikających z istoty umowy, która ma być zawarta.
- rokowania - art. 72; rokowania polegają na tym, że strony umowy, która ma być zawarta porozumiewają się przez negocjacje do każdego jej porozumienia.
- zaproszenie do rokowań - art. 71 - ogłoszenia, reklamy i inne informacje skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do rozpoczęcia rokowań.
Treść umowy: /1/ umowa, /2/ dzień zawarcia umowy; /3/ miejsce zawarcia umowy; /4/ strony umowy; przedmiot umowy; /6/ szczegółowe określenia praw i obowiązków; /7/ wynagrodzenie w walucie polskiej z możliwością zastosowania klauzul waloryzacyjnych; /8/ skutki niewykonania umowy; /9/ zmiany umowy - ta sama forma co umowa ; muszą się zgodzić obie strony; /10/ klauzula sądowa.
Ad. 4.
Ad. 5.
KONSTYTUCJA
Prawa obywatelskie - są skierowane do organów państwa, które są zobowiązane ustanowić normy prawne praw obywatelskich nie ograniczające, a jednocześnie stanowią nakaz udzielenia podmiotom, do których są adresowane, czyli OF, ochrony prawnej przed zagrożeniami innych obywateli.
Prawa obywatelskie: wolność/31/, równość wszystkich/32/, równość płci/33/, prawo do ochrony życia/38/, nie wolno stosować kar cielesnych, tortur; nietykalność osobista i majątkowa/41/, możliwość odpowiedzialności karnej tylko wówczas, gdy za popełniony czyn można skazać, jeśli czyn ten uznany jest za przestępstwo prze z ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia oraz wiążąca się z tą wolnością zasada bycia niewinnym tak długo, dopóki nie zostanie udowodniona wina /42/; prawo ochrony życia prywatnego/47/, prawo rodziców do wychowania dzieci w zgodzie z własnymi przekonaniami/48/, prawo do wolności i ochrony tajemnicy komunikowania się; prawo nienaruszalności mieszkania oraz prawo do odmowy przeszukania mieszkania lub pojazdu, jeśli przeszukujący nie poda wyraźnych powodów, dla których to czyni; prawo wolności sumienia i religii/53/, prawo do wyrażania swoich poglądów/54/, prawo do osądu przed sądem polskim.
Prawa społeczno-ekonomiczne i kulturalne.
Prawo do pracy, ale nie możemy być zmuszeni do jej podjęcia, poza wyjątkiem, tzn. karą ograniczenia wolności, w ramach której skazany może mieć orzeczony przymus wykonania określonej pracy w określonej liczbie godzin; prawo do wynagrodzenia za pracę; prawo do ochrony zdrowia - należy rozumieć jako zapewnienie przez władzę państwowe opieki zdrowotnej; pomoc osobom niepełnosprawnym; prawo do nauki z obowiązkiem nauki do lat 18; prawo gwarantujące osobie pozbawionej źródła utrzymania prawo do opieki społecznej ze strony państwa.
Prawa polityczne - jest to przyznanie kompetencji do dokonywania czynności, za pomocą których jednostka ludzka może wywierać wpływ na działanie państwa.
Prawo do organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich; praw odo zrzeszania się /każdy ma prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych, partiach, organizacjach społeczno-zawodowych, a w ramach tego prawa pracownik ma prawo do strajku/; prawo do udziału w referendum; prawo do składania petycji, skarg, z jednoczesnym prawem żądania wyjaśnień, informacji od władzy rządowej i samorządowej.
Dochodzenie praw - przed sądem powszechnym, NSA, a nawet Trybunałem Praw Człowieka i Obywatela w Strasburgu.
Ad. 6
KP
Pojęcie pracownika - art. 2 - Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub społecznej umowy o pracę.
Pojęcie pracodawcy - art. 3 - Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadająca osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.
Ad. 7.
Podstawowe zasady prawa pracy:
(1) swoboda wybierania pracy z wyłączeniem przypadków określonych w ustawach.
(2) swoboda nawiązywania stosunku pracy tzn. pracownik nie może być zmuszony do zatrudnienia, pracodawca nie może być zmuszony do zatrudnienia kogoś.
(3) zasada ochrony dóbr osobistych pracownika
(4) zasada równości pracowników w pracy
(5) zasada zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu
(6) prawo do godziwego wynagrodzenia
(7) prawo do wypoczynku
(8) prawo do urlopu wypoczynkowego
(9) BHP
(10) zasada wolności zrzeszania się (dot. pracowników i pracodawców)
Obok tych podstawowych zasad kp wprowadza szczególną regulację wyrażoną w Rozdziale IIa pt. „Równe traktowanie kobiet i mężczyzn”.
Ad. 8.
Nawiązanie stosunku pracy - art. 22 §1 - Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i w czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
W stosunku pracy: (1) istnieje pojęcie podporządkowania; (2) zlokalizowanie miejsca i czasu; (3) pojęcie pracownika i pracodawcy.
KP zakazuje zatrudniania na innej podstawie niż w ramach stosunku pracy pracownika. Nie wolno go więc zatrudniać np. na umowę zlecania lub o dzieło jeśli osoba wykonująca pracę spełnia wszystkie przesłanki stosunku pracy.
Stosunek pracy może zawierać osoba, która skończyła 18 lat, a w szczególnych przypadkach osoba poniżej tego roku życia.
Stosunek pracy trwa nadal, mimo że może dojść do zmiany osoby pracodawcy. Pracodawca w zakładach, w których nie obowiązuje układ zbiorowy lub zatrudniają mniej niż 20 pracowników może być zawarte porozumienie między pracodawcą a pracownikami o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia w zakresie i czasie w tym porozumieniu ustalonym.
Umowa o pracę powinna zawierać elementy określone w art. 29 /rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, termin rozpoczęcia pracy, wynagrodzenie/. Umowa powinna być zawarta na piśmie- jest to obowiązek pracodawcy; ma na to 7 dni.
Rodzaje umów o pracę: (art. 25)
(1) na czas nieokreślony - nie znamy terminu zakończenia; znamy tylko początek;
(2) na czas określony - określona przestrzeń czasowa;
(3) na czas wykonywania określonej pracy - umowa terminowa, której zakończenie następuje w dacie wykonania pracy.
Każda z tych umów może być poprzedzona umową na okres próby /umowa terminowa, nie dłużej niż 3 miesiące, nie jest powtarzalna/.
Umowa o zastępstwo - umowa terminowa - trwa tak długo, jak długo pracownik w jej ramach ma zastąpić innego pracownika nieobecnego z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Ad. 9.
Czas pracy - art. 128 - Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.
Czas pracy nie może przekraczać 8h/dobę i przeciętnie 40h w 5-ciodniowym tygodniu pracy.
Rodzaje czasu pracy:
(1) przedłużony - gdy dopuszcza się dzienny wymiar do 12h/dobę bez przekroczenia 40h na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym.
(2) zadaniowy - mierzy się zadaniem jakie pracownik ma do wykonania i winien być tak ustalony by można to zadanie było wykonać w normie czasowej.
(3) skrócony - jest to czas, w którym pracownik z uwagi na warunki szkodliwe wykonywania swojej pracy ma czas pracy poniżej 8h dziennie.
(4) nienormowany - regulowany odrębnymi przepisami - np. czas pracy sędziów.
(5) praca w godzinach nadliczbowych - która może być wykonywana poza godzinami normalnymi pracy, czyli ponad 8h dziennie, jednakże maksymalnie dziennie do 12h, a w ciągu roku maksymalnie 150h, z prawem do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.