hista-sredniowiecze, hista-sredniowiecze, Wojny krzyżowe : 1096 I krucjata 1095 hasło świętej wojny z turkami 1099 zdobycie jerozolimy przez + (II K) 1147-1149 II K, 11


Wojny krzyżowe : 1096 I krucjata 1095 hasło świętej wojny z turkami 1099 zdobycie jerozolimy przez + (II K) 1147-1149 II K, 1189 - 1192 III K. 1202-1205 IV K. 1212 pielgrzymka dzieci włoskich i francuskich 1229 interdykt Jerozolimy 1292 pada ostatnia twierdza + Akkon.

I krucjata : 60 tys. Chłopów + 5 tys. Rycerzy (zdobycie Jerozolimy, wyparcie muzłuman z wybrzeży M. Śród., powstanie nowych państw : K. Jerozolimskie, hrabstwa Trypolisu, księstwo Antiochii, hrabstwo Edessy.

Po upadku K. Jerozolimskiego :

II krucjata na czele królowie Francji i Niemiec, ale niesnaski i intrygi wszystko rujnują.

III krucjata Fryderyk Barbarossa, Rysio Lwie Serce, Filip August : zdobyli kilka twierdz i Cypr, ginie Barbarossa (topi się), niesnaski międzi Lwim i Filipem, pokój z sułtanem Egiptu gwarantujący dostęp do Ziemi Sw.

IV krucjata inicjator : Innocenty III i upadek idei.

Powstanie państwa franków : początek dynastii Morowingów, 496r. Klodwig przyjmuje chrzest, ale faktycznie władzę sprawuje Majordonus, przejęcie władzy przez Karolingów (Karol Młot, Pepin Krótki) Panowanie K. Wielkiego : wskrzeszenie cesarstwa rzymskiego jako realizacja idei jedności świata chrz. - 800r., monarchia patrymonialna, podział na 700 hrabstw i marchie, waluta, SZKOL. : powstanie szkoły pałacowej, wprowadzenie planu nauczania stanowiącego wzór dla innych państw (triwium i kwadriwium), rozbudowa sieci szkół klasztorowych i parafialnych KULTURA : rozpowszechnienie przepisywania ksiąg, reforma pisma, rozwój kronikarstwa, rozwój malarstwa miniaturowego fresków i mozajek. Walki z sasami, przesunię- cie granicy nad Ławę (722-804), Walki z Awarami - zajęcie terenów po środkowy Dunaj. Walki z Arabami, przesunięcie granicy nad rzekę Ebro. Warunki naturalne na płw. Arabskim : pustynia - utrudniony rozwój rolnictwa, na płw. Krzyżowały się szlaki do Bizancjum. Działalność Mahometa Podboje arabskie po śmierci M.: przeludnienie, chęć znalezienia nowych bogatych ziem, względy religijne. VII-IX podbój północnej Afryki do Chin, Sycylię, Sardynię, Korsykę, Płw. Iberyjski, przekroczyli Pireneje. 732r. Karol Młot król franków pokonał ich pod Poitier. Kultura arabska : ornament - gł. forma, meczety, minarety, pałac w Granadzie. Nauka arabska : przejęcie zdobyczy nauki greckiej, przekazali nam dzieła Arystotelesa, wymyślili Astrolabium . Rozwinęli kartografię, upowszechnili cyfry arabskie, zasada bezwł. Ciał, nowe tkaniny. Szyici, sunnici Bizancjum - powstało w 395r. Z podziału ces. Rzym. Na cz. wschodnią i zachodnią. Najazdy na Biz. W V w. Justynian Wielki odbudowuje pozycję cesarstwa. VIIw. Powstanie Bizancjum : wzmocnienie władzy cesarskiej, spór ikonoklastyczny (ikonodulowie vs. Ikonoklaści o stosunek do ikon) - porażka ikonoklastów

Państwo patrymonialne - forma rządów, w której władca swobodnie rozporządzał podległym sobie krajem, uznając że jest ono jego własnością - ojcowizną jego rodu.

Triwium : stopień niższy w szkołach franków : gramatyka, retoryka, dialektyka. Kwadrium : wyższy stopień w szkołach franków : arytm., muzyka, geometria, astronomia. Feudalizm : formacja społ - gosp. W której dominowała wielka własność ziemska. Własność ziemi dawała feudałowi władzę nad chłopami, którzy utrzymywali go i dostarczali mu dochodów / ustrój prawny oparty na więziach między seniorem i wasalem i nadaniu lenna. Inwestytura - uroczyste nadanie lenna. Lennikowi świeckiemu senior wręczał włócznię lub chorągiew, zaś duchownemu pierścień lub pastorał. Lenno - w ustroju feudalnym majątek nadany wasalowi przez seniora w zamian za wierność i pomoc wojskową. Z objęciem lenna wiązało się objęciem władzy nad zamieszkującą go ludnością. Wasal - człowiek wolny, który przysięgał wierność człowiekowi możnemu, swojemu seniorowi. W zamian otrzymał opiekę i utrzymanie, najczęściej w formie lenna, służył seniorowi radą wojskową. Senior - feudał który na mocy hołdu sprawował władzę nad poddanym sobie wasalem. Najw. Seniorem jest władca. Renta feudalna - system świadczeń jakie składać musieli poddani pana feudalnego. Składała się z Czynszu (płacony w pieniądzu za użytk ziem) Pańszczyzny (przymusowa praca na gosp. Pana), Daniny (składana w produktach gosp. Wiejskiej) Islam - 5 filarów : wyznanie wiary, jałmużna, posty (ramadan), pielgrzymka do mekki, 5x dziennie modlitwa.

Kabaa - święty kamień wyznawców islamu. Astrolabium - przyrząd do mierzenia położenia gwiazd nad horyzontem

Klodwig - zbudował monarchię franków, w 496r. Przyjął chrzest i chrześcijaństwo.

Karol młot - pochodził z dynastii Karolingów, odsunął całkowicie Merowingów od władzy i podzielił państwo między swoich synów.

Pepin Krótki - pierwszy władca z dynastii K. Usankcjonował swoją władzę dwiema korona- cjami (pierwsza : Arcyb. Mongucji, druga papież Stefan II) Einchart - kronikarz francuski, który opisał życie Karola Wielkiego

Mahomet : twórca religii zwanej islamem. Urodził się w Mekkce w 571r zaś zmarł w 692. Miał żonę Chadżidżę wprowadził reformę religii : o losach człowieka decyduje Bóg.

Grzegorz VII - inicjuje ruch odnowy w kościele, nałożył celibat na księży, wydał dictatus pape Wilhelm - książę normandzki, który pokonał Anglików w bitwie pod Hastings w 1066 r. I zostaje królem Anglii Urban II - papież, który zapoczątkował ruchy krucjatowe Fryderyk Barbarossa - cesarz niemiecki, nowy program władzy uniwersalnej na zasadzie co podoba się cesarzowi mam moc prawną. Piotr Waldo - przywódca Waldensów, odrzucił władze świeckie, kościelną, kult świętych. Jan Wiklef : jedynym źródłem wiary jest biblia, zaś państwo jest potrzebne do życia, przeciw czczeniu przedm., zabijaniu, herarchii, świętym i Maryi - Lombardow. Jan Huss - założyciel najw. Ruchu heretyckiego - Husytów, przeciw nadużyciom w Kościele, hierarchii, dobrom kościelnym, komunia pod 2 postaciami, j. Narodowy do liturgii.

KONFLIKT OTTONA I Z PAPIESTWEM I UPADEK MORALNY KOŚĆ. :

CESARSTWO OTTONÓW : WYŁONIŁO SIĘ Z PAŃSTWA LUDWIKA NIEMIECKIEGO, WZMOCNIONE ZA DYNASTII SASKIEJ. POSKROMILI NORMANÓW I WĘGRÓW W BITWIE NA LECHOWYM POLU (955) I NASTĄPIŁA EXPANSJA NA WSCHÓD. ZAJĘLI LOTARYNGIĘ I KORONĘ WŁOSKĄ. W 901R. OTTO I KORONUJE SIĘ NA CESARZA I WYDAJE EDYKT WEDLE KTÓREGO, PAPIEŻ NIE MOŻE BYĆ KONSEKROWAN BEZ ZGODY CESARZA NIEMIECKIEGO.

ROLA KOŚCIOŁA W PAŃSTWIE NIEMIECKIM :

W POLITYCE ZAGRANICZNEJ : KOŚCIÓŁ ODEGRAŁ WAŻNĄ ROLĘ W EXPANSJI MISYJNEJ KRÓLÓW NIEMIECKICH NA WSCHÓD, JEDNO- CZEŚNIE NIEMCY WIEDZIELI ŻE K. JEST JEDYNĄ SIŁĄ JAKĄ MOGĄ PRZECIWSTAWIĆ MOŻNYM DLATEGO DĄŻYLI DO PRAWA WYBORU PAPIEŻA.

KOŚCIÓL I PAPIESTWO :

UPADEK MORALNY : SYMONIA (KUPCZENIE GODNOŚCI KOŚCIELNY- CH), NEPOTYZM (POPIERANIE KREWNYCH), BRAK DYSCYPLINY W KLASZTORACH, BRAK CELIBATU, MIESZANIE SIĘ W SPRAWY ŚWIECKIE, UPADEK AUTORYTETU PAPIEŻA.

REFORMA KOŚCIOŁA :

ODDOLNA : UTWORZENIE KONGREGACJI KLINIACKIEJ; ODGÓRNA : 1075R. CELIBAT, DICTATUS PAPE - DOKUMENT W KTÓRYM PAPIEŻ STWIERDZA WYŻSZOŚĆ PAPIEŻA NAD CESARZEM, PRAWO DO DETRONIZACJI KOGOKOLWIEK, ODEBRANIE INWESTYTURY Z RĄK CESARZA. WYNIKI : 1077 PIELGRZYMKA HENRYKA IV DO CANOSSY GDZIE UNIŻYŁ SIĘ PRZED PAPIEŻEM, 1122 KONKORDAT.

Feudalizm

Powstał w Państwie Franków. Słabi ekonomicznie rycerze potrzebowali ochrony u możnych, ci zaś szukali ludzi do wojen. Chłopi uprawiali ziemię, a rycerze ich bronili i siedzieli za nich na wiecach w zamian za jedzenie. Rozwijał się w różnym tempie na różnych terenach

Włość senioralna: majątki ziemskie. Głoszono zasadę że niema ziemi bez seniora. Podstawą dochodów pana feudalnego były świadczenia uiszczane przez jego poddanych. Chłopi stali się zależni ekonomicznie.

Renta feudalna: uiszczane przez chłopów świadczenia. Stanowiły ją pańszczyzna, daniny, grzywny, czasem dziesięcina

Immunitet: A) sądowy- sprawowanie władzy przez feudała na jego ziemi B) ekonomiczne- zwolnienie feudała z płacenia na rzecz pana

Hołd: ceremonia, która określała niezależność ekonomiczną, ale związki osobowe.

Normanowie

Norwedzy: szukali ziem pod stałe osadnictwo, zdobyli: Wyspy Owcze, Hybrydy, Szetlandy, Orkady, Irlandię, Islandię, Grenlandię

Szwedzi: kupce-żeglarze, dotarli Do M. Czarnego, faktorie kupieckie w Kijowie i Nowogrodzie

Duńczycy: rabusie, u ujścia Sekwany zbudowali państwo - Normandię

Królowali w Angli, 1066- bitwa pod Hastings (Wilhelm Zdobywca królem Anglii)

Wojny krzyżowe : 1096 I krucjata 1095 hasło świętej wojny z turkami 1099 zdobycie jerozolimy przez + (II K) 1147-1149 II K, 1189 - 1192 III K. 1202-1205 IV K. 1212 pielgrzymka dzieci włoskich i francuskich 1229 interdykt Jerozolimy 1292 pada ostatnia twierdza + Akkon.

I krucjata : 60 tys. Chłopów + 5 tys. Rycerzy (zdobycie Jerozolimy, wyparcie muzłuman z wybrzeży M. Śród., powstanie nowych państw : K. Jerozolimskie, hrabstwa Trypolisu, księstwo Antiochii, hrabstwo Edessy.

Po upadku K. Jerozolimskiego :

II krucjata na czele królowie Francji i Niemiec, ale niesnaski i intrygi wszystko rujnują.

III krucjata Fryderyk Barbarossa, Rysio Lwie Serce, Filip August : zdobyli kilka twierdz i Cypr, ginie Barbarossa (topi się), niesnaski międzi Lwim i Filipem, pokój z sułtanem Egiptu gwarantujący dostęp do Ziemi Sw.

IV krucjata inicjator : Innocenty III i upadek idei.

Powstanie państwa franków : początek dynastii Morowingów, 496r. Klodwig przyjmuje chrzest, ale faktycznie władzę sprawuje Majordonus, przejęcie władzy przez Karolingów (Karol Młot, Pepin Krótki) Panowanie K. Wielkiego : wskrzeszenie cesarstwa rzymskiego jako realizacja idei jedności świata chrz. - 800r., monarchia patrymonialna, podział na 700 hrabstw i marchie, waluta, SZKOL. : powstanie szkoły pałacowej, wprowadzenie planu nauczania stanowiącego wzór dla innych państw (triwium i kwadriwium), rozbudowa sieci szkół klasztorowych i parafialnych KULTURA : rozpowszechnienie przepisywania ksiąg, reforma pisma, rozwój kronikarstwa, rozwój malarstwa miniaturowego fresków i mozajek. Walki z sasami, przesunię- cie granicy nad Ławę (722-804), Walki z Awarami - zajęcie terenów po środkowy Dunaj. Walki z Arabami, przesunięcie granicy nad rzekę Ebro. Warunki naturalne na płw. Arabskim : pustynia - utrudniony rozwój rolnictwa, na płw. Krzyżowały się szlaki do Bizancjum. Działalność Mahometa Podboje arabskie po śmierci M.: przeludnienie, chęć znalezienia nowych bogatych ziem, względy religijne. VII-IX podbój północnej Afryki do Chin, Sycylię, Sardynię, Korsykę, Płw. Iberyjski, przekroczyli Pireneje. 732r. Karol Młot król franków pokonał ich pod Poitier. Kultura arabska : ornament - gł. forma, meczety, minarety, pałac w Granadzie. Nauka arabska : przejęcie zdobyczy nauki greckiej, przekazali nam dzieła Arystotelesa, wymyślili Astrolabium . Rozwinęli kartografię, upowszechnili cyfry arabskie, zasada bezwł. Ciał, nowe tkaniny. Szyici, sunnici Bizancjum - powstało w 395r. Z podziału ces. Rzym. Na cz. wschodnią i zachodnią. Najazdy na Biz. W V w. Justynian Wielki odbudowuje pozycję cesarstwa. VIIw. Powstanie Bizancjum : wzmocnienie władzy cesarskiej, spór ikonoklastyczny (ikonodulowie vs. Ikonoklaści o stosunek do ikon) - porażka ikonoklastów

Państwo patrymonialne - forma rządów, w której władca swobodnie rozporządzał podległym sobie krajem, uznając że jest ono jego własnością - ojcowizną jego rodu.

Triwium : stopień niższy w szkołach franków : gramatyka, retoryka, dialektyka. Kwadrium : wyższy stopień w szkołach franków : arytm., muzyka, geometria, astronomia. Feudalizm : formacja społ - gosp. W której dominowała wielka własność ziemska. Własność ziemi dawała feudałowi władzę nad chłopami, którzy utrzymywali go i dostarczali mu dochodów / ustrój prawny oparty na więziach między seniorem i wasalem i nadaniu lenna. Inwestytura - uroczyste nadanie lenna. Lennikowi świeckiemu senior wręczał włócznię lub chorągiew, zaś duchownemu pierścień lub pastorał. Lenno - w ustroju feudalnym majątek nadany wasalowi przez seniora w zamian za wierność i pomoc wojskową. Z objęciem lenna wiązało się objęciem władzy nad zamieszkującą go ludnością. Wasal - człowiek wolny, który przysięgał wierność człowiekowi możnemu, swojemu seniorowi. W zamian otrzymał opiekę i utrzymanie, najczęściej w formie lenna, służył seniorowi radą wojskową. Senior - feudał który na mocy hołdu sprawował władzę nad poddanym sobie wasalem. Najw. Seniorem jest władca. Renta feudalna - system świadczeń jakie składać musieli poddani pana feudalnego. Składała się z Czynszu (płacony w pieniądzu za użytk ziem) Pańszczyzny (przymusowa praca na gosp. Pana), Daniny (składana w produktach gosp. Wiejskiej) Islam - 5 filarów : wyznanie wiary, jałmużna, posty (ramadan), pielgrzymka do mekki, 5x dziennie modlitwa.

Kabaa - święty kamień wyznawców islamu. Astrolabium - przyrząd do mierzenia położenia gwiazd nad horyzontem

Klodwig - zbudował monarchię franków, w 496r. Przyjął chrzest i chrześcijaństwo.

Karol młot - pochodził z dynastii Karolingów, odsunął całkowicie Merowingów od władzy i podzielił państwo między swoich synów.

Pepin Krótki - pierwszy władca z dynastii K. Usankcjonował swoją władzę dwiema korona- cjami (pierwsza : Arcyb. Mongucji, druga papież Stefan II) Einchart - kronikarz francuski, który opisał życie Karola Wielkiego

Mahomet : twórca religii zwanej islamem. Urodził się w Mekkce w 571r zaś zmarł w 692. Miał żonę Chadżidżę wprowadził reformę religii : o losach człowieka decyduje Bóg.

Grzegorz VII - inicjuje ruch odnowy w kościele, nałożył celibat na księży, wydał dictatus pape Wilhelm - książę normandzki, który pokonał Anglików w bitwie pod Hastings w 1066 r. I zostaje królem Anglii Urban II - papież, który zapoczątkował ruchy krucjatowe Fryderyk Barbarossa - cesarz niemiecki, nowy program władzy uniwersalnej na zasadzie co podoba się cesarzowi mam moc prawną. Piotr Waldo - przywódca Waldensów, odrzucił władze świeckie, kościelną, kult świętych. Jan Wiklef : jedynym źródłem wiary jest biblia, zaś państwo jest potrzebne do życia, przeciw czczeniu przedm., zabijaniu, herarchii, świętym i Maryi - Lombardow. Jan Huss - założyciel najw. Ruchu heretyckiego - Husytów, przeciw nadużyciom w Kościele, hierarchii, dobrom kościelnym, komunia pod 2 postaciami, j. Narodowy do liturgii.

KONFLIKT OTTONA I Z PAPIESTWEM I UPADEK MORALNY KOŚĆ. :

CESARSTWO OTTONÓW : WYŁONIŁO SIĘ Z PAŃSTWA LUDWIKA NIEMIECKIEGO, WZMOCNIONE ZA DYNASTII SASKIEJ. POSKROMILI NORMANÓW I WĘGRÓW W BITWIE NA LECHOWYM POLU (955) I NASTĄPIŁA EXPANSJA NA WSCHÓD. ZAJĘLI LOTARYNGIĘ I KORONĘ WŁOSKĄ. W 901R. OTTO I KORONUJE SIĘ NA CESARZA I WYDAJE EDYKT WEDLE KTÓREGO, PAPIEŻ NIE MOŻE BYĆ KONSEKROWAN BEZ ZGODY CESARZA NIEMIECKIEGO.

ROLA KOŚCIOŁA W PAŃSTWIE NIEMIECKIM :

W POLITYCE ZAGRANICZNEJ : KOŚCIÓŁ ODEGRAŁ WAŻNĄ ROLĘ W EXPANSJI MISYJNEJ KRÓLÓW NIEMIECKICH NA WSCHÓD, JEDNO- CZEŚNIE NIEMCY WIEDZIELI ŻE K. JEST JEDYNĄ SIŁĄ JAKĄ MOGĄ PRZECIWSTAWIĆ MOŻNYM DLATEGO DĄŻYLI DO PRAWA WYBORU PAPIEŻA.

KOŚCIÓL I PAPIESTWO :

UPADEK MORALNY : SYMONIA (KUPCZENIE GODNOŚCI KOŚCIELNY- CH), NEPOTYZM (POPIERANIE KREWNYCH), BRAK DYSCYPLINY W KLASZTORACH, BRAK CELIBATU, MIESZANIE SIĘ W SPRAWY ŚWIECKIE, UPADEK AUTORYTETU PAPIEŻA.

REFORMA KOŚCIOŁA :

ODDOLNA : UTWORZENIE KONGREGACJI KLINIACKIEJ; ODGÓRNA : 1075R. CELIBAT, DICTATUS PAPE - DOKUMENT W KTÓRYM PAPIEŻ STWIERDZA WYŻSZOŚĆ PAPIEŻA NAD CESARZEM, PRAWO DO DETRONIZACJI KOGOKOLWIEK, ODEBRANIE INWESTYTURY Z RĄK CESARZA. WYNIKI : 1077 PIELGRZYMKA HENRYKA IV DO CANOSSY GDZIE UNIŻYŁ SIĘ PRZED PAPIEŻEM, 1122 KONKORDAT.

Feudalizm

Powstał w Państwie Franków. Słabi ekonomicznie rycerze potrzebowali ochrony u możnych, ci zaś szukali ludzi do wojen. Chłopi uprawiali ziemię, a rycerze ich bronili i siedzieli za nich na wiecach w zamian za jedzenie. Rozwijał się w różnym tempie na różnych terenach

Włość senioralna: majątki ziemskie. Głoszono zasadę że niema ziemi bez seniora. Podstawą dochodów pana feudalnego były świadczenia uiszczane przez jego poddanych. Chłopi stali się zależni ekonomicznie.

Renta feudalna: uiszczane przez chłopów świadczenia. Stanowiły ją pańszczyzna, daniny, grzywny, czasem dziesięcina

Immunitet: A) sądowy- sprawowanie władzy przez feudała na jego ziemi B) ekonomiczne- zwolnienie feudała z płacenia na rzecz pana

Hołd: ceremonia, która określała niezależność ekonomiczną, ale związki osobowe.

Normanowie

Norwedzy: szukali ziem pod stałe osadnictwo, zdobyli: Wyspy Owcze, Hybrydy, Szetlandy, Orkady, Irlandię, Islandię, Grenlandię

Szwedzi: kupce-żeglarze, dotarli Do M. Czarnego, faktorie kupieckie w Kijowie i Nowogrodzie

Duńczycy: rabusie, u ujścia Sekwany zbudowali państwo - Normandię

Królowali w Angli, 1066- bitwa pod Hastings (Wilhelm Zdobywca królem Anglii)

Feudalizm

Powstał w Państwie Franków. Słabi ekonomicznie rycerze potrzebowali ochrony u możnych, ci zaś szukali ludzi do wojen. Chłopi uprawiali ziemię, a rycerze ich bronili i siedzieli za nich na wiecach w zamian za jedzenie. Rozwijał się w różnym tempie na różnych terenach

Włość senioralna: majątki ziemskie. Głoszono zasadę że niema ziemi bez seniora. Podstawą dochodów pana feudalnego były świadczenia uiszczane przez jego poddanych. Chłopi stali się zależni ekonomicznie.

Renta feudalna: uiszczane przez chłopów świadczenia. Stanowiły ją pańszczyzna, daniny, grzywny, czasem dziesięcina

Immunitet: A) sądowy- sprawowanie władzy przez feudała na jego ziemi B) ekonomiczne- zwolnienie feudała z płacenia na rzecz pana

Hołd: ceremonia, która określała niezależność ekonomiczną, ale związki osobowe.

Normanowie

Norwedzy: szukali ziem pod stałe osadnictwo, zdobyli: Wyspy Owcze, Hybrydy, Szetlandy, Orkady, Irlandię, Islandię, Grenlandię

Szwedzi: kupce-żeglarze, dotarli Do M. Czarnego, faktorie kupieckie w Kijowie i Nowogrodzie

Duńczycy: rabusie, u ujścia Sekwany zbudowali państwo - Normandię

Królowali w Angli, 1066- bitwa pod Hastings (Wilhelm Zdobywca królem Anglii)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sytuacja polityczna i militarna w dobie średniowiecza wojny i strategia ich prowadzenia, św Tomasz z
Wyprawy krzyżowe ruch krucjatowy, H I S T O R I A-OK. 350 ciekawych plików z przeszłości !!!
Gwiezdne Wojny 059 Przygody Hana Solo Tom II Zemsta Hana Solo
Gwiezdne Wojny 053 Trylogia Hana Solo Tom II Gambit Huttów
Gwiezdne Wojny 055 Trylogia Lando Carlissiana Tom II
19 Krucjaty i ich znaczenie w średniowiecznej Europie
Krucjaty(1), Średniowiecze
34. Średniowieczne teorie wojny sprawiedliwej - Kopia, Politologia, Politologia III, Seminarium, Sem
Rodzimy ruch krucjatowy, Rycerstwo i średniowiecze, Czary, herezje, czarownice
krzyzowki sredniaki klimaty
Transakcja wojny chocimskiej, Polonistyka, Średniowiecze, renesans, barok
Dziecięca krucjata, Rycerstwo i średniowiecze, Czary, herezje, czarownice
Średniowieczne krucjaty, alabb wolnomularstwo
KRUCJATA W IMIĘ ŚREDNIOWIECZA, NAUKA, WIEDZA
krzyzowki sredniaki warzywa
Rola wypraw krzyżowych w dziejach średniowiecznej Europy
19 Krucjaty i ich znaczenie w średniowiecznej Europie

więcej podobnych podstron