KRUCJATY..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tłuszcz 1998

P

rzyczyny wypraw:

* POLITYCZNE: Wyzwolenie Jerozolimy i Palestyny („Ziemia Święta”) spod władzy wyznawców

islamu.

: Pragnienie papiestwa zmierzające do zjednoczenia Kościoła Greckiego

(patriarchat w Konstantynopolu) z Kościołem Rzymskim - Katolickim

* EKONOMICZNE: Dążenie miast Italii do podporządkowania sobie handlu w basenie Morza

Śródziemnego

: Chęć feudałów francuskich, niemieckich, angielskich do przejęcia dostatków

Bliskiego Wschodu

* RELIGIJNA: Walka z „niewiernymi” - muzułmanami.

+++++++++++++++++++++++++++++.+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

P

omysłodawcy:

Papieże - Sylwester II (Gerbert) - około 1000 roku

- Grzegorz VII (Hildebrand) - zebrał w 1074 roku armię przeciwko

Turkom, lecz walka o inwestyturę i reforma Kościoła uniemożliwiły mu działania

- Urban II, który odpowiedział na apel cesarza bizantyjskiego Aleksego

Komnenesa proszącego o pomoc zbrojną przeciwko Turkom (marzec 1095 r.).

1048: POWSTAJE W PALESTYNIE WŁOSKI ZAKON JOANNITÓW - SZPITALNIKÓW.

(Milites hospitalis sancti Johannis baptistae Hierosolymitani)

„Chrześcijanin chlubi się zabiciem poganina,

gdyż w ten sposób wielbi Chrystusa .”

Święty Bernard z Clairvaux

(„Pochwała rycerstwa”, III, 4)

I KRUCJATA: 1096 -1099

27.11.1095:Papież Urban II na soborze we francuskim Clermont w otoczeniu 14 arcybiskupów, 225 biskupów,

400 opatów ogłosił krucjatę w obronie „dręczonych” przez niewiernych pielgrzymów

do Ziemi Świętej, znieważanych świątyń Jerozolimy i zagrożonego przez Turków Konstantynopola. Dowódcą i swym legatem mianował biskupa Puy, Ademara.

* Propagował wyprawę pikardyjski mnich Piotr Achery zwany „Pustelnikiem”, który zorganizował jedną grupę

motłochu. Na czele innej stanął ubogi rycerz Gautier Senzavehor. Obie ruszyły w kierunku niemieckiej

Kolonii. Zasilone Niemcami, Duńczykami i Anglikami (ksiądz Gotschalk, Folkmar, hrabia Emiko von Leiningen)

zaczęły od rabunków i mordowania Żydów.

1096: Pustosząc Węgry motłoch dotarł do Bizancjum, a cesarz Aleksy Komnenes przeprawił go do Azji Mniejszej,

gdzie został wycięty przez Turków.

* Wyprawy możnowładców - Rajmunda z Tuluzy, Hugona de Vermandois z Szampanii (brat króla francuskiego), Roberta (brata króla angielskiego), Normanów włoskich - Boemunda, księcia Tarentu i Tankreda, margrabiego Brindisi,

księcia Dolnej Lotaryngii, Godfryda de Boulogne wraz z braćmi - Baldwinem de Boulogne, Eustachym oraz Baldwinem de Bourg przybyły w 1096 roku do Konstantynopola.

3.04.1097:Zwycięska bitwa między wojskami Godfryda de Bouillon i armią cesarza Aleksego Komnenesa .

Wodzowie wyprawy złożyli przysięgę lenną cesarzowi Aleksemu i zostali przeprawieni na azjatycki brzeg.

1097: Przybycie pod Konstantynopol Boemunda z Tarentu na czele włoskich Normanów i hrabiego Tuluzy, Rajmunda

de Saint-Gilles wraz z legatem papieskim, Ademara de Monteil, biskupa Le Puy.

: Przybycie pod Konstantynopol Roberta, ksiącia Normandii, Stefana, hrabiego Blois i Roberta, hrabiego Flandrii.

: Zwycięstwo nad Turkami pod Doryleum.

26.06.1097: Zdobycie Nicei.

01.07.1097: Boemunt z Tarentu rozbija pod Doryleum wojska sułtana Kilidż- Arslana.

: Baldwin de Bouillon zostaje hrabią Edessy.

20.20.1097: Krzyżowcy rozpoczynają oblężenie Antiochii broninej przez naczelnego wodza tureckiego, Kerboghę.

3.06. 1098: Krzyżowcy zdobywają Antiochię, której księciem został Boemund.

1098: Zaraza niszczy wojsko (umiera legat Ademar).

1099: Krzyżowcy zdobywają kilka małych nadmorskich miasteczek i wkraczają w styczniu na tereny Palestyny.

13.czerwca - 15.lipca 1099: Oblężenie i zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców (wymordowanie około 40000 cywilnych

mieszkańców).

23.lipca 1099: Godfryd de Bouillon mianuje się „Baronem Grobu Świętego” t.j. władcą Jerozolimy

12.08.1099: Godfryd de Bouillon bije pod Askalonem wojska egipskie.

21 lipca 1100: Umiera Godfryd de Bouillon.

25.12.1100: Baldwin de Bouillon koronuje się na króla jerozolimskiego.

1101: Baldwin podbija miasta wybrzeża palestyńskiego, z pomocą Wenecjan zdobywa Arsuf i Cezareę, w której wojsko

jego norduje całą ludność.

1104: Baldwin zdobywa Akkę.

1104 - 1109: Oblężenie Tripoli zdobytego przez wojska Baldwina i hrabiego Tuluzy, Bertranda

1110: Baldwin zajmuje Bejrut.

1110: W grudniu krzyżowcom przybywa z pomocą flota norweska króla Sigurda „Jorsalafarira” (Jerozolimskiego

Podróżnika).

: Baldwin zajmuje Sydon.

1115: Baldwin w sojuszu z władcami Syrii odpiera atak perski.

1116: Baldwin dociera do Aila nad Zatoką Akaba (Morze Czerwone).

2.04.1118: Podczas powrotu z łupieskiej wyprawy do Egiptu umiera Baldwin de Boulogne.

1118: W Jerozolimie powstaje niemieckie hospicjum podległe joannitom.

1118 - 1131: W Jerozolimie panuje Baldwin II.

1118: POWSTAJE W PALESTYNIE FRANCUSKI ZAKON TEMPLARIUSZY

(Militia Templi - zorganizowana przez rycerza Hugona de Payns).

1128: Papież Honoriusz II zatwierdza na synodzie w Troyes opracowaną przez Bernarda z Clairvoux

regułę templariuszy.

1125: Krzyżowcy zdobywają Tyr.

1137: Król jerozolimski Fulkoz Anjou dał joannitom twierdzę Beit-Dżibrin (Gibelin).

1144:Muzułmanie odbijają Edessę z rąk krzyżowców.

1147: Krzyżowcy odbijają Edessę z rąk muzułmanów

: Muzułmanie odbijają Edessę z rąk krzyżowców po sześciu dniach.

II KRUCJATA: 1147 -1149

1145: Ludwik VII Młody z poparciem papieża Eugeniusza III rozpoczyna organizowanie II krucjaty, którą

propaguje we Francji (Vezelay - 1146) i Niemczech mnich Bernard z Clairvaux, nawołujący także

do wymordowania Słowian Połabskich, gdyby ci nie chcieli się nawrócić.

1147:Niermcy, Czesi, Polacy uderzają na połabskich Obotrytów i Lutyków.

1149:Anglicy i Fryzowie uderzają na Maurów, zdobywają Lizbonę, którą oddają królowi Alfonsowi.

: Cesarz niemiecki Konrad III i król francuski Ludwik VII zmierzają w kierunku Konstantynopola.

: Niemcy ponoszą klęskę pod Doryleum.

:Niedobitki francuskie przypływają z greckiej Attalii do Antiochii.

: Francuzi i Niemcy oblegają nieskutecznie Damaszek i wracają do Europy.

1153: Krzyżowcy zdobywają Askalon.

1169: Król Jerozolimski Amalryk I zawiera rozejm z sułtanem Egiptu, Salah ad-Dinem (Saladynem).

: Saladyn odzyskuje Ejlat nad Morzem Czerwonym.

1173: Templariusze udaremniają porozumienie króla jerozolimskiego Amalryka I z libańskimi izmaelitami skierowane

przeciwko Egiptowi (mordują posłów izmaelitow).

: Umiera Amalryk I. Królem zostaje Baldwin IV Trędowaty.

1174: Saladyn odzyskuje Damaszek.

: Rajmund z Ripoli obejmuje w Jerozolimie regencję w imieniu dziewięcioletnego syna Amalryka I,

Baldwina IV Trędowatego.

1177: Saladyn najeżdża Królestwo Jerozolimskie.

25.11.1177: Saladyn ponosi klęskę pod Ramla.

1179: Saladyn bije wojska krzyżowców pod Mardż- Ajun.

: Flota Saladyna niszczy Akkę.

1180: Flota Saladyna niszczy Tortosę w okolicy Bejrutu.

1180:Hiszpański rycerz Rodryg założył w Jerozolimie zakon rycerski MONTJOYE.

12.06.1180: Saladyn zdobywa Aleppo.

1184: Izaak Komnenos zajmuje Cypr i w przymierzu z sułtanem Egiptu, Saladynem broni go przed Bizantyjczykami.

1186: Królem jerozolimskim zostaje Gwido de Lusignan.

4.07.1187: Saladyn rozbija krzyżowców pod Hattin , gdzie wyrzyna templariuszy (ocalał tylko wielki mistrz, Gerard

de Ridefort, za cenę wydania twierdz i Gazy) i joannitów.

1187: Król jerozolimski Gwidon dostaje się do niewoli sułtana Jussufa Salah ed - dina, który wkracza do Palestyny

i zdobywa Jerozolimę.

III KRUCJATA: 1189 -1192

1189: Król francuski Filip August, angielski Henryk II, cesarz niemiecki Fryderyk I Barbarossa organizują

wyprawę wojskową (odmowa przyjmowania ludzi pod względem militarnym nieużytecznych).

: Henryk II umiera nie dopełniwszy ślubowania.

: Fryderyk Barbarossa w zbrojnym przemarszu przez ziemie cesarza bizantyjskiego Izaaka przedostaje

się do Azji Mniejszej.

: Ryszard Lwie Serce organizuje wyprawę angielską.

10.06.1190: Cesarz Fryderyk Barbarossa tonie w rzece Selef.

1190: Fryderyk Szwabski doprowadza niedobitki niemieckie pod Akkę

obleganą przez wypuszczonego z niewoli króla jerozolimskiego Gwidona Lusignana.

: Na Sycylii pod Messyną dochodzi do niesnasek między Ryszardem Lwie Serce oraz królem Sycylii, Tankredem

i Henrykiem II.

1190: POWSTAJE W PALESTYNIE NIEMIECKI ZAKON SZPITALNY

- działający w strukturze Joannitów.

1191: Filip August ląduje pod Akką.

: Ryszard Lwie Serce bije Izaaka Kommenesa na Cyprze.

: Pod Akką dochodzi do waśni między królami - Filip August powraca do Francji.

: Konrad z Montferrat zostaje królem jerozolimskim.

12.07.1192: Akka kapituluje przed krzyżowcami.

: Ryszard bije Salaha ed-Dina pod Arsuf i zawiera z nim trzyletni niekorzystny rozejm pozostawiający

w rękach krzyżowców wąski pas wybrzeża od Jaffy do Tyru oraz Antiochię.

: Ryszard Lwie Serce sprzedaje Cypr templariuszom za 100000 złotych bizantów.

1192: Ryszard Lwie Serce opuszcza Palestynę z zamiarem powrotu do Anglii.

: Templariusze uciekają z Cypru w obawie przed buntem mieszkańców.

IV KRUCJATA: 1202 -1204

1197: Papieżem zostaje Innocenty III, który wzywa Włochów, Niemców, Węgrów, Francuzów, Anglików

i Szkotów do kolejnej krucjaty, co spotkało się z bardzo umiarkowanym zainteresowaniem.

: Z Brindisi rusza do Jerozolimy pierwsza grupa niemieckich krzyżowców.

: Konrad, arcybiskup Moguncji koronuje Amalryka Lusignan na króla Cypru.

: Arcybiskup Konrad koronuje Leona na króla Armenii.

10.09.1197: Ginie , wypadając z okna pałacu, król Jerozolimy (ze stolicą w Akce) Henryk z Szampanii, a jego następcą

zostaje król Cypru, Amalryk Lusignan.

5.03.1198: Powołany zostaje w Akce rycerski zakon krzyżacki (ZAKON SZPITALA NAJŚWIĘTSZEJ MARII

PANNY DOMU NIEMIECKIEGO W JEROZOLIMIE).

19.02.1199: Papież Innocenty III zatwierdził istnienie zakonu krzyżackiego na wniosek biskupa Wolgera z Passau.

1202: Ksiądz Fulko z Neuilly (Francja) w Szampnii zjednuje do wyprawy Teobalda, hrabiego Szampanii, Baldwina

z Flandrii, Simona de Montfort i Ville-Hardouina z Francji oraz Włocha, Bonifacego z Monteferratu wodza

wyprawy.

1202::Doża Wenecji, Dandollo nakłonił krzyżowców do uderzenia na konkurencyjne miasto Zara w Dalmacji.

:Innocenty III ekskomunikuje Wenecjan.

1202: Aleksy, syn zdetronizowanego cesarza bizantyjskiego Izaaka obiecał 200000 grzywien srebra, 10000 żołnierzy

na krucjatę i włączenie kościoła prawosławnego do katolickiego za pomoc w uwolnieniu ojca i odzyskanie władzy.

1203: Krzyżowcy zdobywają Konstantynopol, mordują Aleksego IV .

1204: Krzyżowcy zdobywają ponownie Konstantynopol i zakładają Cesarstwo Łacińskie.

: Innocenty III znosi ekskomunikę Wenecjan i zezwala na zatrzymanie Konstantynopola przez Krzyżowców.

V KRUCJATA: 1209 - 1229

1209 - 1229: Krucjata przeciwko francuskim albigensom.

: Papież Innocenty III wysłał do Rajmunda VI, hrabiego Tuluzy legata Piotra de Castelnau z poleceniem

zniszczenia sekty albigensów. Legat wyklął hrabiego i został zamordowany „przez nieznanych sprawców”.

: Papież ogłosił krucjatę przeciwko Rajmundowi, której dowódcami mianował opata cystersów, Arnolda

oraz hrabiego Simona de Montfort.

1214: W bitwie pod Muret Montfort pokonał króla Aragonii Piotra II (który poległ) i Rajmunda VI (który zbiegł do Anglii).

1218: Simon de Montfort zginął podczas oblężenia Tuluzy.

1229: Papież Grzegorz IX ustanawia w Awinionie Świętą Inkwizycję i zobowiązuje zakon dominikanów

do zwalczania herezji, a proboszczów do wyszukiwania i wydawania heretyków.

VI KRUCJATA: 1212

1212: Obłęd i fanatyzm popycha do zorganizowania wyprawy nieletnich dzieci francuskich i niemieckich,

które zostały sprzedane przez Wenecjan Turkom, Egipcjanom i Arabom.

1217: KRUCJATA króla Węgier, Andrzeja II kończy się kompromitującym niepowodzeniem .

1218 - 1219: Jan de Brienne nieudolnie oblega Damiettę.

1221: Legat papieski Pelagiusz wyprawia się w głąb Egiptu pod Mansurrah, lecz nie odnosi

żadnych korzyści i marnuje swoje wojsko.

VII KRUCJATA: 1228 -1229

1228: Cesarz niemiecki Fryderyk II zachęcony przez papieża Honoriusza III wyprawił się z portu we włoskim

Brindisi i zawrócił po trzech dniach, rzekomo na skutek choroby morskiej.

1228: Papież Grzegorz IX rzuca klątwę na Fryderyka II.

: Fryderyk II wyrusza do Palestyny, wdaje się w układy z jej tureckim wielkorządcą i jako pielgrzym wkracza

do Jerozolimy.

1228 - 1229: Wielki Mistrz krzyżacki Herman von Salza buduje pod Akką zamek Montfort.

: W Palestynie trwa wojna templariuszy z joannitami.

1239: Muzułmanie niszczą fortyfikacje Jerozolimy.

1242: Templariusze najeżdżają i niszczą Hebron oraz Nablus, przez co sabotują porozumienie Ryszarda Lwie Serce

z sułtanem Egiptu, as-Salih Ayubem dające krzyżowcom zwrot Jerozolimy i znacznych obszarów królestwa

jerozolimskiego.

17.10.1244: Klęska krzyżowców oraz wspierających ich muzułmanów z Damaszku i Transjordanii pod Gazą zadana przez

wojska muzułmanów egipskich i koczowników.

1244: Rzeź chrześcijan w Jerozolimie (śmierć 312 templariuszy z wielkim mistrzem Armandem de Peragors na czele,

325 joannitów (wielki mistrz, Wilhelm de Chateauneuf - w niewoli, ocalenie tylko 3 krzyżaków).

VIII KRUCJATA: 1248 -1254

1248: Król Francji Ludwik IX na czele Francuzów i ochotników angielskich wyprawia się z Cypru do Palestyny.

7.06.1249: Udany atak na egipską Damiettę .

6.04.1250: Klęska Ludwika IX w delcie Nilu i niewola u sułtana as-Salih Ayuba.

1250 - 54: Ludwik IX, wykupiwszy się z niewoli, przybywa do Palestyny skąd powraca do Francji.

1253 - 1255: Poselstwo flamandzkiego franciszkanina Wilhelma Rubruka do Karakorum w imieniu Ludwika IX.

IX KRUCJATA: 1270

1260: Sułtanem Egiptu zostaje mameluk Bajbars.

1261: Cesarz bizantyjski Michał VIII Paleolog usuwa rycerstwo zachodnie z Konstantynopola i likwiduje Cesarstwo

Łacińskie.

1265: Bajbars odzyskuje w Palestynie Cezareę i Arsuf.

1266: Bajbars oblega Safed w Galilei.

1268: Bajbars zajmuje Jaffę i odzyskuje wydany przez templariuszy Beaufort.

: Pada Antiochia.

1269: Królem Jerozolimy zostaje Hugo III Lusignan.

1270: Król Francji Ludwik IX najeżdża Tunis.

25.08.1270: Ludwik IX ginie w Tunisie od zarazy.

1271: Bajbars zajmuje Sfitę - zamek templariuszy oraz Crac de Chevaliers.

: Mamelucy zdobywają i niszczą krzyżacki zamek Montfort pod Akką.

: W maju ląduje pod Akką Edward, książę Anglii.

22.04.1272: Pokój z Bajbarsem na okres dziesięciu lat.

1276: Król jerozolimski Hugo III Lusignan opuszcza Palestynę wskutek przegranej walki politycznej z wielkim mistrzem

templariuszy Wilhelmem de Beaujeu.

: Królem jerozolimskim ogłasza się Karol Andegaweński i ustanawia namiestnikiem hrabiego

Rogera de San Severino.

1285: Ofensywa nowego sułtana Egiptu, Kalawuna.

25.05.1285: Zdobycie zamku joannitów, Margatu przez muzułmanów.

15.08.1286: Piętnastoletni król Cypru Henryk II zostaje w Akce koronowany na króla jerozolimskiego.

1287: Muzułmanie zajmują Leodyceę.

26.04.1289: Muzułmanie zdobywają Trypoli.

1290: Król Henryk II zawiera z Kalawunem rozejm na 10 lat.

: Do Akki przybywają krzyżowcy włoscy, którzy mordują bezbronnych wieśniaków arabskich.

: Kalawun zrywa rozejm.

1291: Sułtan Egiptu, al.-Aszraf Halil rusza na Akkę.

: Wielki mistrz krzyżacki Burchard von Szwanden opuszcza zakon i przechodzi do joannitów.

5.04.1291: Rozpoczyna się oblężenie Akki.

18.05.1291: Pada Akka - kończy się istnienie Królestwa Jerozolimskiego i epoka krucjat pozaeuropejskich.

28.05.1291: Pada w Akce Dom Templariuszy , grzebiąc obrońców i 2000 mameluków.

: as-Aszraf nakazuje zniszczyć Akkę.

: Muzułmanie zdobywają Tyr, Sydon, Bejrut, Tortosę .

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Skutki krucjat:

• Rozwój żeglugi i handlu ze Wschodem.

• Wzrost potęgi gospodarczej , politycznej i kulturowej Wenecji i państw Italii.

• Załamanie bytu politycznego Bizancjum.

• Przemiany gospodarcze i społeczne w Europie Zachodniej i Południowej.

• Wymiana cywilizacyjna - przeniesienie na obszar Europy zdobyczy Wschodu - cywilizacji arabskiej, greckiej i ocalonego przez Bizantyjczyków i Arabów dorobku cywilizacji antycznych.

• Rozwój literatury - powstanie m.in. romansu rycerskiego, poezji trubadurów.

• Rozwój wiedzy matematycznej, geograficznej, przyrodniczej.

• Fanatyzm religijny przejściowo wzmacniający w Europie pozycję papiestwa i powagę Kościoła.

• Zakony rycerskie.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

---