KRÓTKA HISTORIA LAKIERU

Historia  lakierów sięga wieku XIX, kiedy to wynaleziono pierwszy składnik lakieru, nitrocelulozę

1838 r. Odkrycie azotanu celulozy- nitrocelulozy - składnika wykorzystywanego do produkcji lakierów. Jednak w kosmetykach w sensie handlowym nitroceluloza zastosowana została dopiero 100 lat później.

1916 r. Wprowadzenie na rynek pierwszego transparentnego lakieru przez firmę Cutex. Był on roztworem naturalnej żywicy.

1917 r. Powstanie pierwszego lakieru w kolorze prześwitującego różu dzięki wprowadzeniu do lakieru barwnika

1920 r. Michelle Ménard wprowadza pierwszy błyszczący lakier.

1930 r. Charles Revson wprowadza na rynek kryjący barwny lakier, jednak ze względu na niewystarczającą dyspersję pigmentu jego jakość była daleka od zadowalającej.

lata 60 Zwiększenie trwałości lakieru poprzez dodanie do nich nieorganicznej glinki, która zapobiegała osadzaniu się pigmentu.

PODZIAŁ LAKIERÓW

Lakiery można podzielić ogólnie na:

• transparentne

• kryjące

Lakiery standardowe można podzielić z kolei na:

• perłowe

• specjalne, przeznaczone do tworzenia warstwy podstawowej, warstwy powierzchniowej, warstwy ryflowanej

\Ze względu na krycie powierzchni paznokcia, wyróżnia się lakiery:

• kryjące w jednej warstwie (z dużą zawartością pigmentu)

• kryjące w dwóch warstwach

SUBSTANCJE BŁONOTWÓRCZE

Nadal preferowana jest główna substancja błonotwórcza- nitroceluloza, która powinna być otrzymywana z bawełny. Nitroceluloza tworzy film o odpowiedniej trwałości, twardości, przyczepności i wysokim połysku. Dobór i ewentualne mieszanie rodzajów nitrocelulozy o zróżnicowanej długości łańcucha umożliwia uzyskanie pożądanej lepkości lakieru. Obok plastyfikowanej za pomocą ftalany nitrocelulozy, przyjęła się w ostatnich latach nitroceluloza nasycona izopropanolem w ilości od 30-35%.

Niekiedy stosuje się dodatek polimerów: etylocelulozę, octan

etylocelulozy, nitroskrobię, octan poliwinylu lub polimery kwasy

metakrylowego.

ŻYWICE

Są to tzw. drugorzędne substancje błonotwórcze. Mają eliminować negatywne własności nitrocelulozy tj. kurczenie się, stosunkowo słabą przyczepność i poprawić połysk.

Dzielą się na:

• żywice naturalne:

- szelak

- żywica Elemi

- żywica Damara

- żywica Benzoesiam

- żywica kopal

- żywica kalafonia

PLASTYFIKATOR

Są ważnym składnikiem lakierów, ponieważ sama nitroceluloza tworzy film zbyt kurczliwy i łamliwy. Plastyfikatory zapobiegają marszczeniu się filmu po odparowaniu rozpuszczalnika oraz poprawiają połysk i właściwości płynięcia lakieru.

Plastyfikatory dzieli się na:

• rozpuszczalnikowe (żelujące)- rozpuszczalniki nitrocelulozy, głównie estry wysokocząsteczkowe; substancje żelujące powinny być stosowane w ilości 1,3- 1,5%

• nierozpuszczalnikowe (nieżelujące)- tzw. zmiękczające, które po odparowaniu rozpuszczalników nitrocelulozy zwiększają elastyczność filmu np. olej rycynowy, stearynian butylu

DYSPERGATOR

Substancja powierzchniowo czynna wpływająca dodatnio na jakość lakierów- polepsza zwilżalność pigmentu, zwiększa przyczepność emalii do paznokcia, ułatwia rozprowadzenie emalii, ułatwia rozprowadzenia emalii, ułatwia wymieszanie tworzących się osadów emalii.

ROZPUSZCZALNIK

Rozpuszczalnik stanowi ok. 80% ogólnej masy produktu. Stosuje się mieszaninę:

- niskowrzących rozpuszczalników (temperatura wrzenia < 100ºC) tj. aceton i octan etylu, które przyspieszają proces schnięcia lakieru)

- średniowrzących rozpuszczalników- (temperatura wrzenia 100-130ºC) tj. octan butylu i octan izobutylu

- wysokowrzących rozpuszczalników- (temperatura wrzenia > 100ºC) tj. glikol etylenowy, octan i mleczan glikolu, które pełnią jednocześnie rolę plastyfikatorów nitrocelulozy i wpływają korzystnie na połysk filmu

ROZCIEŃCZALNIK

Rolę rozcieńczalnika mogą pełnić związki organiczne (alkohole, alifatyczne i aromatyczne węglowodory) mieszające się z rozpuszczalnikami nitrocelulozy , ale same nie będące dla niej rozpuszczalnikami.

Rozcieńczalniki stosuje się dla obniżenia kosztów produkcji lakierów.

BARWNIKI I PIGMENTY

Wśród barwników wyróżniamy: barwniki naturalne, tlenki żelaza i tytanu.

Do lakierów stosuje się barwniki rozpuszczalne w zastosowanym rozpuszczalniku:

• lakiery w kremie- zawierają gęste pigmenty, dzięki czemu szczególnie dobrze przylegają do płytki paznokcia, jednak przy ich nakładaniu mogą powstawać smugi

• lakiery transparentne (przezroczyste)- delikatny odcień nadają im barwniki anilinowe

• lakiery perłowe- zawierają esencję perłową pozyskiwaną z rybich łusek lub syntetycznie, dzięki odznaczają się perłowym połyskiem i wysoką odpornością na ścieranie.

Do emalii natomiast, stosuje się pigmenty nierozpuszczalne w zastosowanym rozpuszczalniku, dodając substancje powierzchniowo czynne, przeciwdziałające opadaniu substancji barwnej.

Środki utwardzające

• Najczęściej używa się formaliny. Maksymalne dopuszczalne stężenie wynosi 5%.

• Hydrolizaty białkowe (mieszaniny aminokwasów)- mogą nasycać płytkę i przyczyniać się do utrzymania wskaźnika jej uwodnienia.

Przykład receptury:

Octan etylu 40,69%

Octan butylu 20,06%

Nitroceluloza 11,85%

Alkohol izopropylowy 4,56%

Bezwodnik ftalilo-trimellitowy 7,29%

Kopolimer glikolowo ftalanowodibutylowy 4,56%

Kopolimer akrylowy 0,91%

Kamfora 0,91%

Banzofenon 0,36%

Barwniki >1%

Octan tokoferylu 0,03%

Palmitynian retinylu 0,03%

Związki krzemoorganiczne 8,22%

Proces produkcji lakieru

Produkcja rozpoczyna się od przygotowania lakieru bazowego i żelu podstawnego, z połączenia których sporządzana jest suspensja bazowa. Następnie do niej wrabia się zgodnie z recepturą odpowiednio zdyspergowane pigmenty. Suspensja bazowa może być przechowywana w większych ilościach przez dłuższy czas, więc stosunkowo szybko można przyrządzić lakier w żądanych ilościach o dowolnej barwie. Bardzo duże znaczenie ma stała kontrola stosowanych surowców, szczególnie kontrola kwasowości i zawartość wody w nitrocelulozie. Jeżeli występują trudności to z reguły wynikają z odchyleń w jakości któregoś składnika. Bieżąca kontrola jakości lakieru powinna obejmować co najmniej następujące parametry: kolor, połysk, zdolność krycia, schnięcia, zawartość substancji suchej, zachowanie pod względem sedymentacji w 45ºC i lepkości.

Cechy lakieru doskonałego

• Jednorodność preparatu: brak zmętnień, rozwarstwień, „osiadania” pigmentów
• Dobre własności reologiczne: lepkość, płynność, jednorodność podczas aplikacji, łatwość rozprowadzania
• Szybkość wysychania: wyschnięcie w ciągu 2-3 minut, uzyskanie pełnej twardości powłoki maksymalnie 10 min (optymalnie 5-7 min)
• Trwałość: minimum 3-4 dni
• Dobre własności uzyskiwanego filmu: odporność na ścieranie, trwały połysk po wyschnięciu, gładka, elastyczna warstwa o odpowiednich zdolnościach kryjących
• Brak negatywnego wpływu na płytkę paznokcia: wysuszania płytki, pozostawiania śladów po usunięciu

1

---