film

 

Domowie - najniższa kasta, zajmująca się pogrzebami. Dotykanie ciała łączy się z tabu, mogą to robić tylko oni sami są niedotykalni

 

Eunuchowie - "hydry" - "trzecia płeć" - mają energię obu płci, błogosławią ludzi na ślubach, choć sami są bezpłodni udzielają daru płodności i obfitości

Do "trzeciej płci" należą - hermafrodyty, homoseksualiści, impotenci, transwestyci

Jedynym dostępnym dla nich sposobem życia jest śpiew i taniec na ślubach i chrztach

Ich błogosławieństwa mają być bardziej skuteczne niż modlitwy do Boga

 

Do przeczytania "Rigweda" tłum. Michalski

• Hymny kosmogoniczne

• Tradycja wedyjska

Wykład I - wprowadzenie, języki, chronologia

3 października 2007

12:36

WSTĘP

Bombaj i Kalkuta - porty, dzięki którym Indie komunikowały się ze światem

Wiele z miejsc opisanych w Puranach udało się naukowcom zidentyfikować

Dolina Indusu niegdyś była znacznie bardziej żyzna

Najeźdźcy dostawali się do Indii albo drogą morską, albo przez przejście w północno - zachodnich Himalajach

 

JĘZYKI

 

 

 

Tamilski - język shinduizowanej ludności przedaryjskiej, w nim literatura sakralna i inna (w tym dotycząca sztuk walki)

Malajan

Telubu

Kannaram

Brahui - okolice Mohendźo Daro

 

 

 

 

 

Drawidyjskie - na południu Indii

 

 

indoeuropejskie

 

 

Staroindyjskie - wywodzące się z indoeuropejskich, zwłaszcza indoirańskich,

XX - V wiek p.n.e.

 

1. Wedyjski (XII - X wiek p.n.e.)

Powstały w nim:

• Rigweda - hymny do bóstw

• Samaweda - wiedza pieśni

• Atharwaweda (ogólnie młodsza, ale ma bardzo stare partie) - wiedza zaklęć, ale są tam też informacje o bóstwach

• Jadżurweda - księga obrzędowa

 

Riszi - mędrcy, wieszczowie - mieli tworzyć Wedy, później ich rody były odpowiedzialne za kanonizowanie danej księgi np. kapłańskie rody Angirasów, Atharwów

Nauka każdej z ksiąg kształtowała konkretną grupę kapłanów, do każdego rytuału była potrzebna konkretna ilość kapłanów z każdej z grup. Atharwan nic nie robił tylko obserwował, reprezentował bóstwo

 

2. Sanskryt (V w. p.n.e.)

Ogromny zbiór dzieł literackich i filozoficznych

 

3. Pali

W nim zapisano teksty buddyjskie

 

W III w. na polecenie króla Aśoki ryto teksty, wtedy użyto alfabetu devanagari, najstarszy alfabet - brahmi. Ich cechą charakterystyczną były liczne ligatury (połączenia kilku znaków języka w jeden) i santhi - efekt "zlewania się" ze sobą wyrazów. Pisano od strony lewej do prawe.

 

Języki średnioindyjskie

X - V wiek p.n.e.

1. Prakryt - transformacja sanskrytu, o gorszej formie językowej

2. Apabramsia - "zepsuty język"

 

Nowoindyjskie

1. Hindi - obecny język urzędowy w Indiach

 

Są także języki lokalne - pali, bengalski, asami (Assam), marati, orija (Orisa)

 

KULTURA DOLINY INDUSU

 

Najważniejsze miasta - Lotal, Harappa, Mohendżo Daro, Deludżystan

 

Przyczyną upadku tej kultury nie był najazd Indoeuropejczyków, ale wielkie powodzie

Według niektórych teorii kultura ta miała kontakty handlowe z państwem Salomona

 

HISTORIA ODKRYĆ

 

1826 r. - samozwańczy archeolog Charles Mason donosił, że odkrył w dżungli dziwne ruiny - to była Harappa i Mohendżo Daro

1856 r. - podczas budowy kolei znaleziono gliniane tabliczki

Rozpoczął się wyścig pomiędzy archeologami a kolejarzami

1919 r. - oficjalne odkrycie Harappy

1922 e. - odkrycie Mohendżo Daro, odkryto związki między Harappą i Mohendżo Daro, później także między nimi a portem Lotal

1931 r. - indyjscy naukowcy znaleźli Czampen Daro

 

Znaleziska:

• Nie znaleziono żelaza, jedynie brąz

• Miara dziesiętna, a nie sześćdziesiętna jak w Babilonii

• Znaleziono zabawki, prototyp warcabów, szachów, biżuterię, 2000 pieczęci, a na nich hieroglify i obrazki

• Kult wody i oczyszczeń

• Przedstawienia postaci w jogińskich pozach - "proto Sziwa"

• Symbole linga ("znak" - wiąże się z Sziwą, znak zasady męskiej)i joni (trójkąt, obręcz, koło - zasada żeńska)

• Ołtarze ogniowe - znak kultu ognia - w Kalibangal i Lotal

• Statuetka brodatego "kapłana" - sugeruje wpływ Sumeru

• Sugerują kult Wielkiej Bogini i Władcy Zwierząt

• Świadczą o kontakcie Lotal z Bahrajnem

• Znalezione czaszki wskazywałyby na połączenie z Sumerem (?)

• Kult wizerunków pojawił się pod koniec epoki wedyjskiej, pochodził od ludów drawidyjskich

 

CHRONOLOGIA INDOEUROPEJCZYKÓW

 

V-III tysiąclecie p.n.e. - w pobliżu Morza Czarnego - kultura grobów kurhanowych - być może to protoindoeuropejczycy

Kultura nadcisańska

3500-3000 p.n.e. - docierają na Bałkany

2300-1900 p.n.e. - duża aktywność

2000 p.n.e. - udomowienie konia, użycie rydwanów

1800 p.n.e. - pierwsi indoeuropejczycy docierają do Iranu i Indii

1400 p.n.e. - rozdzielenie grupy indoirańskiej

1050 p.n.e. - wprowadzenie do Indii żelaza (także alchemii i kowalstwa), okres tworzenia się heroicznego obrazu Indoeuropejczyków w literaturze

1000 p.n.e. - Brahmany

900 p.n.e. - Ariowie schodzą z wyżyn w dolinę Gangesu, zanika rytuał somy - substytucja somy, wprowadzenie nowych sposobów wywoływania stanów ekstatycznych

Ćwiczenia II

10 października 2007

13:37

 

WPROWADZENIE DO LITERATURY WEDYJSKIEJ

 

• Rigweda powstała nawet ok. 1800 p.n.e. - jest to najstarsza księga - "wiedza hymnów"

• Jest podzielona na 10 mandali

• Mandala 10 - w dużej części kosmogoniczna

• Weda = mądrość, wiedza; od wit = wiedzieć

 

Agni - najważniejsze bóstwo - ogień, światło, przejrzystość, ofiary dla niego wrzucano do ognia

• Również ogień wewnątrz duszy, jedno z najczęściej przywoływanych bóstw, ofiarowanie somy, bóstwo opiekuńcze klasy braminów

Soma - hipostaza substancji halucynogennej, bóstwo ekstazy, związane także z księżycem, nektar

Indra - dynamiczne bóstwo, bohater, wojowniczość, wcielenie aryjskiego wojownika, bóstwo opiekuńcze kszatrijów

Asinowie - bóstwa opiekuńcze wajsiów, opiekuni rolnictwa

Hotar - kapłan przywołujący bóstwo

 

• Samaweda - wiedza pieśni - zawiera nie tylko pieśni, ale i rady jak śpiewać

Utgatar - kapłan-kantor

 

• Adharvaweda - wiedza formuł magicznych

Kapłan specjalizujący się w tej Wedzie nie mówił nic w czasie rytuału, reprezentował samego Brahmana

Brahman - moc ofiary, którą można się posłużyć. Było go tym więcej, im lepiej i dokładniej wykonany był rytuał

 

Każda z Wed z czasem obrastała w dodatkowe tekst, przeważnie prozatorskie

Brahmany - specjalistyczne księgi odnoszące się do rytuału. Pokazują związki - homologie między wszystkimi rzeczami na świecie, szukano symboli każdej z substancji kosmicznych. Rytuał odtwarzał kosmos, miał na niego wpływ

 

Kolejne partie - aranjaki (od aranja - las) - "te, które powstają w lesie" - literatura mistyczna, początki filozofii, pisane przez ludzi, którzy udali się na odosobnienie

 

• Upaniszady - testy filozoficzne dla wtajemniczonych - szeptane do ucha,

• Psychologia

• Ontologia

• Etyka

• Epistemologia

 

Czwarta warstwa wytwarzała się powoli - z ludności podbitej i napływowej

• Siudrowie - tylko do prac pomocniczych - ci od brudnej roboty - resztę warstw obowiązywało tabu, tych nie. Z drugiej strony tabu oddzielało tę kastę od innych. Z czasem podzieliła się ona jeszcze bardziej - wytworzyła się klasa niedotykalnych

 

Na przełomie er - powstaje literatura smriti - nowe mitologie - teksty filozoficzne

• Wielkie eposy - Mahabharata, Ramajana

• Purany - materiał mitologiczny - powstają nowe bóstwa, stare odchodzą w zapomnienie

• Siwa

• Wisznu

• Kali/ Durga

• Początek hinduizmu - między domknięciem Wed a powstaniem Puran

 

W VIII w.

• pojawili się bramini - reformatorzy, którzy próbowali ochronić ortodoksję hiduistyczną

• Bramini próbowali przywrócić sobie kontrolę nad całością hinduizmu - utrzymano sztywność podziału społecznego, podkreślono również absolutną świętość Wed

• Nauka dharmy

 

Ruchy heterodoksyjne

• Tantra

 

ŚPIEWY WEDYJSKIE

 

• Podczas śpiewania nauczyciel trzyma ręce na klatce piersiowej i na głowie ucznia, by wyczuwać wibracje, które pozwalają mu kontrolować, czy uczeń śpiewa prawidłowo

• Odpowiedni śpiew może wywołać nie tylko określoną energię, ale także wywoływać konkretne emocje

 

Rig - hymn, pieśń

 

Hymn 10/90 - samoofiarowanie Puruszy

Liczba 1000 - oznacza nieskończoność

Każda mantra zaczyna się od nosowego "om", które jest mocno wibracyjne i wprawia w drgania całą czaszkę, co ma ewidentny wpływ na procesy mózgowe

 

W Rigwedzie jest kilka modeli stworzenia:

1. 10/121 - stworzenie przez zapłodnienie prawód

10/82

2. 10/90 - rozczłonkowanie olbrzyma Puruszy

3. 10/129 - Wyłonienie się świata z prajedni

• Operowanie pojęciem bytu i niebytu wywodzących się z jedni - coś jak grecki apeiron

• Hiranjagarba - złoty zarodek na pustkowiu

• Bóstwo składa siebie w ofierze i odradza się w coraz to niższej formie, aby skonfrontować się ze zmienną substancją świata, który z duchowego staje się coraz bardziej materialny

• Żar - tapas

• Wewnętrzny żar

• Odzwierciedla się w mocy - możliwości wpływu na świat i na swoje ciało - sithi

• Są różne sposoby wytwarzania żaru - prana (energia_ - stąd ćwiczenia oddechowe), asceza, deprywacja, przebodźcowanie

• Prototypową osobą, która wytwarzała żar był sam kreator, który mocą swojej koncentracji tworzy świat

• Demony uprawiają ascezę by używać magicznej mocy intensywnie, do szkodzenia i dlatego szybko się wypalają

• Bogowie używają jej by widzieć i wiedzieć, dlatego nie wypalają się

• 10/81 - Stworzenie przez demiurga, rozdzielenie nieba i ziemi

 

LITERATURA "ŚRUTI" - OBJAWIONA

Wykład II - historia odkryć

10 października 2007

13:37

• Charles Mason - dezerter z brytyjskiej armii, który ok. 1826 r. podróżował po Indiach i Pakistanie. Zapisywał swoje obserwacje w dzienniku. Odkrył w dżungli ruiny Harappy.

 

1873 - Cunningham idzie za wskazówkami Masona i znajduje Harappę, ale zamku, który miał się w niej znajdować już nie było, bo rozebrali go pracownicy kolei i zrobili z tego nasyp kolejowy. Odkopał kwadratową pieczęć z nieznanym pismem i podobizną byka, ale dziwną jak na Indie - myślał, że pochodzi z innej cywilizacji

John Marshall - chciał prowadzić wykopaliska, ale przeszkodziła mu wojna. Mógł zacząć dopiero w 1920. znalazł kolejne dwie pieczęcie

1919 - jeden z hinduskich archeologów znajduje starą stupę w Mohendżo Daro, potem odkrywa pieczęć z jednorożcem - odkryto związek między Harappą i Mohendżo Daro

1924 - prośba o pomoc do innych archeologów - asyriolodzy mieli podobne pieczęcie z Kisz, zasugerowano datację 2300 p.n.e.

Okazało się, że zasięg cywilizacji Indusu mógł być dwa razy większy niż Sumeru

1927 - znaleziono statuetkę króla-kapłana

Wyobrażenie boga z rogami i bogini z drzewem - obejmującą, rodzącą drzewo

Jaksza - bożek drzewa

Jakszini - bogini drzewa, driada

Kobiety o wydatnych biodrach i biuście, z pasami biodrowymi i fantazyjnymi fryzurami

Również wiele figurek zwierząt, w różnych układach

Jednorożce - co znaczą? Może to zwierzę totemiczne, znak czystości

1929 - sir Max Willer - następca Marshalla - stwierdza, że władza w tej cywilizacji była autokratyczna, centralnie sterowana (znaleziono spichlerz)

 

Tabliczki sumeryjskie mówiły o handlu z krainami

• Dilmun - Bahrajn

• Magan - Oman

• Meluhha - przypuszczalnie w Dolinie Indusu

 

Lata 50'

• Odkryto port Lotal, manufaktury i warsztaty rzemieślnicze, ceramikę, karneolit, lapis lazuli

• Koddiji - 40 km od Harappy -wykopaliska wskazywały na wiek starszy niż 2500 p.n.e., znów znaleziono statuetkę bogini i rogatego boga

• Amri, Kalibangan - wskazywały na znaczny wiek cywilizacji

 

Lata 70'

• Uznano rodzimą cywilizację doliny Indusu

• Rozpoczęto poszukiwania jeszcze starszych stanowisk - najstarsze znalezione - 3000 p.n.e.

 

1974 - Jean Francois Jaris - znalazł Meregar w Beludżystanie - dowód na istnienie kultury neolitycznej - 7000 lat p.n.e., znaleziono też dużo z 3500 p.n.e. - figurki Wielkiej Bogini, pieczęcie z kości

 

Jak umarła ta kultura?

 

Ok. 1800 p.n.e. - najazd Indoeuropejczyków - Marshall twierdził, że to Ariowie wybili rdzenną ludność, że to koczownicy z Zachodu - znaleziono szkielety. Dopiero w kolejnych latach antropologowie medyczni zaprzeczyli, jakoby pochodziły one z walki

 

Willer notował, że

• pod koniec cywilizacji budowano coraz bardziej niechlujnie, mało starannie

• Zmienił się bieg Indusu a rzeka Saraswati wylała

• Część osad została pozbawiona wody, a część zalana

• Ziemia została wyjałowiona - ludzie po prostu odeszli - ale gdzie? - w stronę dorzecza Gangesu

 

Wtedy na te tereny przyszli Ariowie - doszło do częściowego wyniszczenia, a częściowej integracji z harappeńczykami

 

Mahadevan - sugestia o harappeńskim pochodzeniu języków drawidyjskich

---