1133

ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW

z dnia 19 lipca 2005 r.

zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie okreÊlenia przypadków oraz warunków i sposobów u˝ycia

przez policjantów Êrodków przymusu bezpoÊredniego

Na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwiet-

nia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58,
z póên. zm.

1)

) zarzàdza si´, co nast´puje:

§ 1. W rozporzàdzeniu Rady Ministrów z dnia 17 wrze-

Ênia 1990 r. w sprawie okreÊlenia przypadków oraz wa-
runków i sposobów u˝ycia przez policjantów Êrodków

przymusu bezpoÊredniego (Dz. U. Nr 70, poz. 410, z póên.
zm.

2)

) wprowadza si´ nast´pujàce zmiany:

1) § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. 1. Policjant mo˝e stosowaç Êrodki przymu-

su bezpoÊredniego z zachowaniem zasad

———————

1)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta∏y og∏oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 19, poz. 185, Nr 74, poz. 676,
Nr 81, poz. 731, Nr 113, poz. 984, Nr 115, poz. 996, Nr 176, poz. 1457 i Nr 200, poz. 1688, z 2003 r. Nr 90, poz. 844, Nr 113,
poz. 1070, Nr 130, poz. 1188 i 1190, Nr 137, poz. 1302, Nr 166, poz. 1609, Nr 192, poz. 1873 i Nr 210, poz. 2036, z 2004 r.
Nr 171, poz. 1800, Nr 179, poz. 1842, Nr 210, poz. 2135, Nr 273, poz. 2703 i Nr 277, poz. 2742 oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 70.

2)

Zmiany wymienionego rozporzàdzenia zosta∏y og∏oszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 58, z 2000 r. Nr 16, poz. 206, z 2002 r.
Nr 196, poz. 1657 oraz z 2003 r. Nr 175, poz. 1694.

Dziennik Ustaw Nr 135

— 8519 —

Poz. 1133

okreÊlonych w art. 16 ust. 1 i 2 ustawy
z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.

2. Ârodki przymusu bezpoÊredniego mogà

byç stosowane po uprzednim bezskutecz-
nym wezwaniu osoby do zachowania si´
zgodnego z prawem oraz uprzedzeniu
o u˝yciu Êrodków przymusu bezpoÊred-
niego, a w przypadku pocisków niepene-
tracyjnych dodatkowo po uprzednim od-
daniu strza∏u ostrzegawczego.

3. Policjant mo˝e odstàpiç od wzywania oso-

by do zachowania si´ zgodnego z prawem
oraz od uprzedzenia o u˝yciu Êrodków
przymusu bezpoÊredniego lub oddania
strza∏u ostrzegawczego pociskami niepe-
netracyjnymi, je˝eli zw∏oka grozi∏aby nie-
bezpieczeƒstwem dla ˝ycia lub zdrowia
ludzkiego, a tak˝e mienia.”;

2) w § 2 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Policjant powinien stosowaç Êrodki przymusu

bezpoÊredniego w taki sposób, aby osiàgni´-
cie podporzàdkowania si´ wydanym na pod-
stawie prawa poleceniom powodowa∏o mo˝li-
wie najmniejszà dolegliwoÊç dla osoby, wobec
której zastosowano Êrodki przymusu bezpo-
Êredniego.”;

3) w § 3:

a) pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) urzàdzenia techniczne w postaci kajdanek,

prowadnic, kaftanów bezpieczeƒstwa, pa-
sów i siatek obezw∏adniajàcych, paralizato-
rów elektrycznych, a tak˝e kolczatek drogo-
wych i innych przeszkód umo˝liwiajàcych
zatrzymanie pojazdu,”,

b) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) pa∏ki s∏u˝bowe: zwyk∏e, szturmowe, wielo-

funkcyjne i teleskopowe,”;

4) w § 4:

a) dotychczasowà treÊç oznacza si´ jako ust. 1,

b) dodaje si´ ust. 2 w brzmieniu:

„2. Wobec osób, o których mowa w ust. 1, w sy-

tuacji zagro˝enia ˝ycia, zdrowia lub mienia
mo˝na stosowaç inne Êrodki przymusu bez-
poÊredniego w sposób okreÊlony w rozpo-
rzàdzeniu, je˝eli zastosowanie chwytów
obezw∏adniajàcych okaza∏o si´ nieskuteczne
dla osiàgni´cia podporzàdkowania si´ pole-
ceniom wydanym na podstawie prawa.”;

5) w § 6 ust. 1b i 1c oraz ust. 2 otrzymujà brzmienie:

„1b. Kajdanki zak∏ada si´ na r´ce trzymane z przo-

du. W przypadku gdy osoba jest agresywna
lub niebezpieczna, mo˝na za∏o˝yç kajdanki na
r´ce trzymane z ty∏u.

1c. Wobec osób tymczasowo aresztowanych lub

skazanych na kar´ pozbawienia wolnoÊci
mo˝na zastosowaç, w szczególnie uzasadnio-
nych przypadkach, kajdanki zespolone prze-
znaczone do zak∏adania na r´ce i nogi.

2. Nie stosuje si´ kajdanek wobec osób w wieku

poni˝ej 17 lat, z wyjàtkiem nieletnich w wieku
powy˝ej 15 lat podejrzanych o pope∏nienie
przest´pstwa przeciwko ˝yciu lub zdrowiu.”;

6) w § 8:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.

Kaftan bezpieczeƒstwa, pasy lub siatk´
obezw∏adniajàcà albo paralizator elektrycz-
ny stosuje si´ wobec osób, które swoim za-
chowaniem stwarzajà niebezpieczeƒstwo
dla ˝ycia lub zdrowia ludzkiego, a tak˝e mie-
nia, je˝eli zastosowanie innych Êrodków
przymusu bezpoÊredniego jest niemo˝liwe
albo okaza∏o si´ bezskuteczne.”,

b) dodaje si´ ust. 3 i 4 w brzmieniu:

„3. Paralizator elektryczny mo˝na stosowaç w celu:

1)

obezw∏adnienia osoby niepodporzàdko-
wujàcej si´ wezwaniu do natychmiastowe-
go porzucenia niebezpiecznego narz´dzia,

2) odparcia czynnej napaÊci lub pokonania

czynnego oporu,

3)

zatrzymania osoby albo udaremnienia
ucieczki osoby skazanej, tymczasowo
aresztowanej bàdê zatrzymanej z powodu
podejrzenia o pope∏nienie przest´pstwa
lub wykroczenia,

4) przeciwdzia∏ania niszczeniu mienia,

5) obezw∏adnienia agresywnych lub niebez-

piecznych zwierzàt.

4. Przy stosowaniu paralizatora elektrycznego

nale˝y zachowaç ostro˝noÊç, uwzgl´dniajàc
jego w∏aÊciwoÊci mogàce stanowiç zagro˝e-
nie dla ˝ycia i zdrowia ludzkiego.”;

7) w § 12:

a) w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) udaremnienia ucieczki osoby skazanej, tym-

czasowo aresztowanej bàdê zatrzymanej,”,

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Polecenie zastosowania chemicznych Êrod-

ków obezw∏adniajàcych, z wyjàtkiem broni
gazowej i r´cznych miotaczy gazowych, wy-
dajà: komendanci wojewódzcy Policji, Ko-
mendant G∏ówny Policji lub osoby przez
nich upowa˝nione.”;

8) w § 13:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Nie wolno stosowaç pa∏ki s∏u˝bowej wobec

osób stawiajàcych bierny opór, chyba ˝e za-
stosowanie si∏y fizycznej okaza∏o si´ bezsku-
teczne.”,

b) w ust. 3 pkt 2 i 3 otrzymujà brzmienie:

„2) zadawania uderzeƒ r´kojeÊcià pa∏ki s∏u˝bowej,

3) stosowania pa∏ki s∏u˝bowej wobec osób,

w stosunku do których u˝yto kajdanek, pro-
wadnicy, kaftana bezpieczeƒstwa, pasa lub
siatki obezw∏adniajàcej, albo wobec osób

Dziennik Ustaw Nr 135

— 8520 —

Poz. 1133

obezw∏adnionych wskutek u˝ycia paraliza-
tora elektrycznego.”;

9) w § 15 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) udaremnienia ucieczki osoby skazanej, tym-

czasowo aresztowanej bàdê zatrzymanej.”;

10) w § 15b pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) udaremnienia ucieczki osoby skazanej, tym-

czasowo aresztowanej bàdê zatrzymanej,”;

11) § 16 i 17 otrzymujà brzmienie:

„§ 16. 1. Je˝eli wskutek zastosowania Êrodka przy-

musu bezpoÊredniego nastàpi∏o zranie-
nie osoby, policjant jest obowiàzany na-
tychmiast udzieliç tej osobie pierwszej
pomocy, a w razie potrzeby — spowodo-
waç podj´cie wobec niej medycznych
dzia∏aƒ ratowniczych — w rozumieniu
przepisów o Paƒstwowym Ratownictwie
Medycznym.

2. Kobiecie ci´˝arnej, wobec której u˝yto

Êrodka przymusu bezpoÊredniego, za-
wsze zapewnia si´ pomoc lekarskà.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1,

oraz gdy w wyniku zastosowania Êrodka
przymusu bezpoÊredniego nastàpi∏a
Êmierç osoby albo szkoda w mieniu, poli-
cjant, po udzieleniu pierwszej pomocy
oraz spowodowaniu podj´cia ratowni-
czych dzia∏aƒ medycznych, jest obowià-
zany kolejno do:

1) zabezpieczenia Êladów w miejscu zda-

rzenia i niedopuszczenia osób po-
stronnych w to miejsce,

2) ustalenia Êwiadków zdarzenia, je˝eli

jest to mo˝liwe,

3) powiadomienia o zdarzeniu dy˝urnego

w∏aÊciwej terytorialnie komendy po-
wiatowej (miejskiej, rejonowej) Policji
oraz swojego bezpoÊredniego prze∏o-
˝onego.

§ 17. 1. Fakt zastosowania Êrodka przymusu bez-

poÊredniego policjant dokumentuje zapi-
sem w notatniku s∏u˝bowym.

2.

W

przypadkach, o

których mowa

w § 16, policjant sk∏ada szczegó∏owy pi-
semny raport bezpoÊredniemu prze∏o-
˝onemu.

3. Raport, o którym mowa w ust. 2, powi-

nien zawieraç w szczególnoÊci:

1) stopieƒ s∏u˝bowy, imi´ i nazwisko po-

licjanta,

2) czas i miejsce zastosowania Êrodka

przymusu bezpoÊredniego,

3) dane osoby, wobec której zastosowa-

no Êrodek przymusu bezpoÊredniego,

4) powody i rodzaj zastosowanego Êrod-

ka przymusu bezpoÊredniego,

5) opis post´powania poprzedzajàcego

zastosowanie Êrodka przymusu bez-
poÊredniego,

6) skutki zastosowania Êrodka przymusu

bezpoÊredniego,

7) w razie potrzeby okreÊlenie sposobu

realizacji przepisów § 1 ust. 2 i 3
oraz § 16,

8) inne wa˝ne okolicznoÊci zdarzenia,

9) dane ustalonych Êwiadków zdarzenia,

10) podpis policjanta.

4. Je˝eli w wyniku u˝ycia Êrodka przymusu

bezpoÊredniego nastàpi∏a Êmierç cz∏o-
wieka, bezpoÊredni prze∏o˝ony policjanta
niezw∏ocznie powiadamia o tym wy˝sze-
go prze∏o˝onego oraz w∏aÊciwego miej-
scowo prokuratora rejonowego.”;

12) po § 17 dodaje si´ § 17a—17d w brzmieniu:

„§ 17a. 1. Polecenie u˝ycia Êrodków przymusu bez-

poÊredniego przez policjantów wchodzà-
cych w sk∏ad oddzia∏u Policji wydaje ko-
mendant wojewódzki Policji, z uwzgl´d-
nieniem przepisów § 12 ust. 3, § 14
ust. 2 i § 15a ust. 5. U˝ycie tych Êrodków
nast´puje na rozkaz dowódcy oddzia∏u
Policji, zwanego dalej „dowódcà”.

2. Polecenie, o którym mowa w ust. 1, nie jest

wymagane, gdy zw∏oka w u˝yciu Êrodków
przymusu bezpoÊredniego grozi∏aby bez-
poÊrednim niebezpieczeƒstwem dla ˝ycia,
zdrowia ludzkiego lub mienia, a tak˝e nie-
bezpieczeƒstwem dokonania zamachu,
o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 usta-
wy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.

3. Dowódca, przed wydaniem rozkazu u˝y-

cia Êrodków przymusu bezpoÊredniego,
jest obowiàzany:

1)

wezwaç do zachowania zgodnego
z prawem, a zw∏aszcza do porzucenia
broni lub niebezpiecznych narz´dzi,
zaniechania bezprawnych dzia∏aƒ lub
stosowania przemocy,

2) uprzedziç o u˝yciu Êrodków przymu-

su bezpoÊredniego.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje si´ w sytuacji,

o której mowa w ust. 2.

5. W razie niemo˝noÊci nawiàzania przez

policjanta kontaktu z dowódcà policjant
stosuje Êrodki przymusu bezpoÊrednie-
go na zasadach ogólnych.

§ 17b. 1. Przerwanie u˝ycia Êrodków przymusu

bezpoÊredniego przez oddzia∏ Policji na-
st´puje na rozkaz dowódcy natychmiast
po osiàgni´ciu zamierzonego celu.

2. Oddzia∏ Policji wycofuje si´ niezw∏ocznie

po wykonaniu zadania.

3.

Dowódca przed wycofaniem oddzia∏u
Policji:

Dziennik Ustaw Nr 135

— 8521 —

Poz. 1133

1) zabezpiecza na miejscu zdarzenia Êlady

i dowody zwiàzane z u˝yciem Êrodków
przymusu bezpoÊredniego,

2) podejmuje inne czynnoÊci niecierpiàce

zw∏oki, aby nie dopuÊciç do zatarcia
Êladów lub zniszczenia dowodów,
o których mowa w pkt 1,

3) w miar´ mo˝liwoÊci ustala Êwiadków

zdarzenia.

§ 17c. 1. Je˝eli wskutek u˝ycia Êrodków przymusu

bezpoÊredniego przez oddzia∏ Policji nastà-
pi∏o zranienie osoby lub powsta∏ widoczny
stan zagro˝enia dla ˝ycia lub zdrowia, do-
wódca jest obowiàzany spowodowaç
udzielenie osobie poszkodowanej pierw-
szej pomocy, a w razie potrzeby spowodo-
waç równie˝ podj´cie wobec niej medycz-
nych dzia∏aƒ ratowniczych — w rozumieniu
przepisów o Paƒstwowym Ratownictwie
Medycznym. Przepis § 16 ust. 2 stosuje si´.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1

zdanie pierwsze, oraz gdy w wyniku u˝y-
cia Êrodków przymusu bezpoÊredniego
nastàpi∏a Êmierç osoby albo szkoda
w mieniu, dowódca niezw∏ocznie powia-
damia o tym bezpoÊredniego prze∏o˝one-
go i w∏aÊciwego miejscowo prokuratora
rejonowego.

§

17d.

1.

Niezw∏ocznie po zakoƒczonych dzia∏a-
niach dowódca jest obowiàzany z∏o˝yç
szczegó∏owy pisemny raport bezpoÊred-
niemu prze∏o˝onemu.

2. Raport, o którym mowa w ust. 1, powi-

nien zawieraç w szczególnoÊci:

1) stopieƒ s∏u˝bowy, imi´ i nazwisko do-

wódcy,

2) okreÊlenie liczebnoÊci oddzia∏u, czasu

i miejsca u˝ycia Êrodków przymusu
bezpoÊredniego,

3) powody i rodzaj u˝ytego Êrodka przy-

musu bezpoÊredniego ze wskazaniem
trybu wydania polecenia jego u˝ycia,

4)

opis post´powania poprzedzajàcego
zastosowanie Êrodka przymusu bezpo-
Êredniego,

5) skutki zastosowania Êrodka przymusu

bezpoÊredniego,

6) w razie potrzeby okreÊlenie sposobu

realizacji przepisów § 17a ust. 2 i § 17c,

7) inne wa˝ne okolicznoÊci zdarzenia,
8) dane ustalonych Êwiadków zdarzenia,
9) podpis dowódcy.”;

13) § 18 otrzymuje brzmienie:

㤠18. Kierownicy jednostek organizacyjnych Poli-

cji sà obowiàzani badaç zasadnoÊç, warun-
ki i sposób stosowania Êrodków przymusu
bezpoÊredniego przez podleg∏ych im poli-
cjantów.”.

§ 2. Rozporzàdzenie wchodzi w ˝ycie z dniem og∏o-

szenia.

Prezes Rady Ministrów: M. Belka