• _{Zasady i przypadki Użycia Środków Chemicznych i Siły Fizycznej}

• _Dokumentacja

Joanna Grobelniak

Klasa Id

Przymus bezpośredni

To uprawnienie nadane odpowiednim organom przez ustawę i akty

wykonawcze do niej, na mocy których w przewidzianych przez prawo sytuacjach

istnieje możliwość fizycznego oddziaływania na człowieka w celu

zmuszenia go do określonego zachowania, którego istotą jest sprawienie dolegliwości

fizycznej lub unieruchomienie kończyn itd. Policjanci mogą stosować środki przymusu bezpośredniego jedynie w takim zakresie, aby osiągnąć efekt w postaci podporządkowania się wydanym poleceniom. Przy użyciu środków przymusu bezpośredniego funkcjonariusz powinien się kierować zasadą minimalizacji skutków oraz dostosowywać odpowiedni środek przymusu do zaistniałej sytuacji. Zasada minimalizacji skutków polega na tym, że policjant powinien stosować środki w taki sposób, aby osiągnięcie celu w postaci podporządkowania się wydanym poleceniem spowodowało możliwie jak najmniejszą dolegliwość osobie wobec której danego środka użyto.

Środków przymusu bezpośredniego nie wolno stosować wobec :

• starców i osób o widocznym kalectwie

• kobiet o widocznej ciąży

• osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat.

Podstawy prawne użycia środków przymusu bezpośredniego stanowią przepisy ustawy o Policji, do której aktami wykonawczymi są:

• Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego z 17 września 1990r.
  

• Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez policjantów z 21 maja 1996r.

• Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad i warunków użycia oddziałów i pododdziałów Policji oraz Sił Zbrojnych RP w razie zagrożenia bezpieczeństwa lub niebezpiecznego zakłócenia porządku publicznego oraz zasad użycia broni palnej przez te jednostki z 5 maja 1996r.

Zasady użycia środków przymusu bezpośredniego

1. Zasada celowości- oznacza że zastosowanie środków przymusu bezpośredniego musi wynikać z uzasadnionej okolicznościami potrzeby (naruszenia porządku lub bezpieczeństwa) oraz zmierzać do osiągnięcia określonego celu (zmuszenie do podporządkowania się poleceniom Policji wydawanym na podstawie prawa ).

2. Zasada ostrzeżenia- polega na obowiązku policjanta wcześniejszego wezwania do zachowania się zgodnie z prawem a następnie uprzedzenia o użyciu przymusu, gdy wezwanie to okaże się bezskuteczne.

3. Zasada niezbędności- nakazuje stosowania przymusu tylko w granicach niezbędnych do usunięcia zagrożenia. Odstępuje się od użycia środka przymusu, gdy zagrożenie minęło (osoba podporządkowała się poleceniu) albo gdy użycie przymusu nie przyniosło i wiadomo, że nie przyniesie pożądanego skutku.

4. Zasada minimalizacji skutków- formułuje obowiązek używania środków przymusu bezpośredniego w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą dolegliwość, a w szczególności nie powodujący uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

• Definicje środków przymusu bezpośredniego

W roku 1995 wydano rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie stosowania przymusu bezpośredniego, które następująco definiuje poszczególne środki przymusu bezpośredniego:

• przytrzymanie - krótkotrwałe unieruchomienie z użyciem siły fizycznej

• przymusowe podanie leków - wprowadzenie leków do organizmu osoby bez jej zgody, doraźne lub przewidziane planem leczenia

• unieruchomienie - dłużej trwające obezwładnienie

• izolacja - umieszczenie osoby pojedynczo w zamkniętym pomieszczeniu.

Dokumentowanie

Fakt zastosowania środka przymusu policjant dokonuje w notatniku służbowym. W przypadkach zranienia osoby, jej śmierci lub szkody w mieniu, policjant sporządza notatkę służbową i przedstawia ją przełożonemu.

Stosowanie siły fizycznej

Użycie siły fizycznej polega na doraźnym, krótkotrwałym ręcznym obezwładnieniu. Zadawanie uderzeń w ramach siły fizycznej dopuszczalne jest wyłącznie w celu odparcia bezpośredniego zamachu na życie lub zdrowie własne lub innych osób.

Siła fizyczna polega na stosowaniu chwytów obezwładniających, posługiwaniu się technikami walk wschodu ( karate, judo ) oraz innych sposobach wykorzystywania siły mięśni. Użycie siły fizycznej w postaci uderzeń (rekami lub nogami) może mieć miejsce tylko wtedy, gdy policjant działa: w obronie koniecznej, w celu odparcia zamachu na życie, zdrowie ludzkie czy mienie.

Chemiczne środki obezwładniające

Chemiczne środki obezwładniające dzielą się na środki aerozolowe oraz

miotane. Działanie tych środków polega na wydzieleniu substancji chemicznej drażniącej głownie błony śluzowe oczu. Do środków aerozolowych zaliczamy ręczny miotacz gazowy RMG -75, który jest na indywidualnym wyposażeniu każdego policjanta, natomiast do miotanych zaliczamy :

• RWGŁ - ręczna wyrzutnia granatów łzawiących,

• AWGŁ - automatyczna wyrzutnia granatów łzawiących,

• RGZ - ręczny granatnik zmechanizowany,

• granaty łzawiące.

Przy stosowaniu chemicznych środków obezwładniających należy zachować

ostrożność uwzględniając ich właściwości mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia

ludzkiego. Należy pamiętać o tym, że chemiczne środki obezwładniające mogą być

używane w pomieszczeniach, a w przypadku użycia na otwartej przestrzeni trzeba

uwzględnić kierunek wiatru.

Uprawnionym do wydania polecenia zastosowania chemicznych środków

obezwładniających (z wyjątkiem broni gazowej i RMG) jest:

• Komendant Główny Policji lub osoba przez niego upoważniona,

• Komendant Wojewódzki Policji lub osoba przez niego upoważniona.

Przed użyciem RMG należy wezwać osobę do zachowania się zgodnego z prawem. Jeżeli osoba nie podporządkowała się wydanemu poleceniu uprzedzić o użyciu środka przymusu bezpośredniego. Podczas użycia RMG kierujemy wylot dyszy w pierś przeciwnika (poniżej twarzy) z odległości nie mniejszej niż 0,5 mi nie większej niż1,5 m w czasie nie dłuższym niż 1 sekunda.

Po użyciu RMG fakt ten należy udokumentować wykonując stosowny zapis

w notatniku służbowym. Jeżeli nastąpiło zranienie osoby, śmierć lub szkoda w mieniu

należy sporządzić notatkę służbowa i przedstawić ją przełożonemu. Przy

każdorazowym użyciu chemicznych środków obezwładniających należy udzielić

pierwszej pomocy przedlekarskiej, jeżeli zachodzi taka konieczność (np.: długotrwałe

łzawienie, okresowa utrata widzenia, kaszel, itp.). Pomoc lekarska zapewniamy

zawsze kobiecie ciężarnej, wobec której zastosowano środki przymusu

bezpośredniego nawet, gdy ciąża nie jest widoczna a policjant uzyska taka informacje

od poszkodowanej lub osoby trzeciej.

Pierwsza pomoc przy stosowaniu chemicznych środków obezwładniających

polega na wyprowadzeniu osoby z terenu skażonego środkiem, przemyciu ciała czysta

woda (w szczególności oczu) lub, ustawieniem osoby pod wiatr. Zaleca się również zdjęcie wierzchniej odzieży, która jest przesiąknięta chemicznym środkiem. Ponadto

należy uniemożliwić przecieranie oczu oraz picie płynów po zastosowaniu środków

chemicznych. Dopuszczalne jest przemycie oczu 2% roztworem sody oczyszczonej

(2 łyżeczki sody na szklankę wody), jednakże podawanie jakichkolwiek środków

powinien zastosować lekarz.

Bibliografia

1. Ustawa o policji z dnia 6 kwietnia 1990 roku

2. Przedmiotowy skrypt

3. http://www.kodeks-karny.com.pl

4. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne

Informacja o udzieleniu pomocy przed lekarskiej

Dane personalne osoby wobec, której środek przymusu bezpośredniego został zastosowany

Data oraz godzina wydarzenia

Szczegółowy opis wydarzeń, środek przymusu jaki został użyty oraz przyczyny zastosowania

Imię i nazwisko policjanta

W notatce służbowej powinno znajdować się

---