2015-01-14

1

INNE CHOROBY LEKu

Choroby piersi

Zwyrodnienie włóknisto-torbielowate

-

najczęstszy proces patologiczny sutka

-

dotyczy okresu rozrodczego (zwłaszcza 40-50

rż)
-

u młodszych kobiet dolegliwości w drugim

okresie cyklu

Choroby piersi

Brodawczaki

- wyciek krwistej wydzieliny z

brodawki

- leczenie

– zazwyczaj operacyjne

(brak

możliwości odróżnienia od

raka)

Choroby piersi

Włókniakogruczolak

-

dziewczęta i młode kobiety

- niebolesny, dobrze odgraniczony, ruchomy guz

-

leczenie operacyjne (usunięcie guza)

Oparzenia

Czynniki rokownicze (najważniejsze)

Głębokość oparzenia
Rozległość oparzenia
Wiek chorego
Rodzaj czynnika parzącego
Czas trwania narażenia

Lokalizacja oparzenia

Współistnienie oparzenia dróg

oddechowych

Współistniejące choroby

Oparzenia

Głębokość

I stopień – naskórek i część skóry właściwej;

zaczerwienienie i niewielki obrzęk, ból

II stopień – skóra właściwa bez przydatków; obszar

oparzony czerwony, lub różowy

III stopień – cała grubość skóry, skóra niebolesna,

twarda, brązowa, czarna, lub biała, nie wypełnia się

krwią, ani nie blednie przy ucisku

2015-01-14

2

Oparzenia

Reguła „9”

Głowa

9%

Przednia powierzchnia tułowia

18%

Tylna powierzchnia tułowia

18%

Kończyna górna

9%

Kończyna dolna

18%

Krocze

1%

Oparzenia

Oparzenia ciężkie:

– Oparzenia II stopnia > 25% powierzchni ciała u

dorosłych
– Oparzenia II stopnia > 20 % u dzieci
– Oparzenia III stopnia > 10 %
– Oparzenia obejmujące w znaczny sposób ręce,
twarz, oczy, uszy, stopy, krocze
– Oparzenia dróg oddechowych
– Oparzenia elektryczne
– Oparzenia powikłane innymi dużymi
uszkodzeniami

Oparzenia

Leczenie
Stopień I i II powierzchowny:

Leczenie sposobem otwartym

– bez opatrunku:

twarz, krocze, pośladki, umożliwia swobodę

ruchów; istotne w tym leczeniu zapewnienie

warunków aseptycznych

Leczenie sposobem zamkniętym – pod

opatrunkiem; miejscowe środki
przeciwbakteryjne

Oparzenia

Stopień II głęboki i III:

Jak najszybsze wycięcie tkanek jedno lub wieloetapowe z pobraniem

materiału do hodowli keratynocytów (we wczesnym zaopatrzeniu -

nacięcia odbarczające celem zniesienia ucisku wywołanego

obrzękiem)

Zamknięcie ran po nekrektomii autoprzeszczepami lub

aloprzeszczepami

ew. substytutami skóry

Po 3-

4 tygodniach usunięcie aloprzeszczepów i nałożenie

autoprzeszczepów lub keratynocytów z hodowli

Oparzenia

Rutynowa antybiotykoterapia niewskazana
Zawsze podać antybiotyk po opracowaniu rany

oparzeniowej

Profilaktyka wrzodu stresowego (Curlinga)

Oparzenia

Escharotomia

(nacięcie oparzonej skóry)

-

nacięcie strupa, zmienionych martwiczo tkanek
w okrężnych oparzeniach kończyn i klatki
piersiowej

2015-01-14

3

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Zapalenie tylko błony śluzowej i podśluzowej ściany
Ropnie kryptowe
Polipy rzekome
Przez ciągłość

Rozpoczyna się w okolicy odbytnicy

Ryzyko rozwoju raka rośnie wraz z czasem trwania

choroby

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Objawy:

krwawa biegunka z domieszką śluzu
kurczowe bóle brzucha
gorączka

Choroby towarzyszące

Rumień guzowaty
Ropne zgorzelinowe zapalenie skóry
zapalenie tęczówki oka
Stwardniające zapalenie dróg żółciowych

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Megacolon toxicum

Porażenie ściany przez toksyny bakteryjne
Przenikanie bakterii przez ścianę jelita

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Diagnostyka

Endoskopia z biopsją błony śluzowej
Wlew kontrastowy

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Leczenie zachowawcze

dieta
sulfasalazyna
aminosalicylany
steroidy
antybiotykoterapia
leki immunosupresyjne
całkowite żywienie pozajelitowe

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Leczenie operacyjne

Proktokolektomia

odtwórcza (dwuetapowo)

W razie powikłań septycznych lub krwotocznych

Resekcja jelita grubego bez odbytnicy

2015-01-14

4

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Cała grubość ściany jelita i tkanki sąsiednie
Zmiany odcinkowe
Częstsze powikłania odbytowe (przetoki, ropnie,

szczeliny)

Ileitis terminalis

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Częściej prowadzi do niedrożności
Perforacja jelita
Ryzyko rozwoju raka rośnie wraz z czasem

trwania choroby

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Diagnostyka

Endoskopia z biopsją błony śluzowej
Wlew kontrastowy (kolce róży, kamień brukowy)

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Leczenie zachowawcze

dieta
sulfasalazyna
aminosalicylany
steroidy
antybiotykoterapia
leki immunosupresyjne
całkowite żywienie pozajelitowe

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Leczenie operacyjne

(zabiegi jak najbardziej oszczędzające)

niedrożność
ropnie i przetoki (

okołoodbytowe, jelitowe)

zapalenie otrzewnej
megacolon toxicum
masywny krwotok
podejrzenie raka

Torbiele trzustki

Torbiele rzekome (80-90%)

-

częściej u mężczyzn

-

objawy związane z uciskiem sąsiednich

struktur

-

związane z przebytym OZT, kamicą żółciową,

urazem

Rodzaje

I

– ostra torbiel pomartwicza

II

– ostra torbiel pomartwicza (komunikująca)

III

– przewlekła torbiel zastoinowa

2015-01-14

5

Torbiele trzustki

Powikłania

miejscowe

-

zakażenie torbieli (ropień)

- krwawienie
-

pęknięcie

- wodobrzuze

ogólne

-

ucisk na sąsiednie narządy

Torbiele trzustki

Torbiele prawdziwe (10-25%)

głownie nowotworowe
rzadziej zastoinowe, pasożytnicze
częściej u kobiet

Rzekome torbiele trzustki

Leczenie

ECPW ze

sfinkterotomią

drenaż przezskórny
drenaż endoskopowy

operacyjne

obwodowa pankreatektomia
drenaż zewnętrzny
drenaż wewnętrzny (zespolenie)

Duże torbiele (> 15 cm) – zespolenie z pętlą jelita lub żołądkiem

Choroby przełyku - GERD

GERD

Gdy zarzucanie powoduje objawy lub
powikłania
Ból w nadbrzuszu
Ból w klatce piersiowej

Warunek rozpoznania

Całkowity czas ekspozycji na treść o pH<4
przekracza 4,5% czasu badania

Choroby przełyku - GERD

Objawy GERD u 30% populacji

Przyczyna

zaburzenia funkcji dolnego zwieracza przełyku
(pierwotna lub wtórna)

Objawy:

zgaga

58%

wymioty

44%

odbijania

30%

Choroby przełyku - GERD

Powikłania

oporne objawy
zapalenie przełyku
krwawienie
przełyk Barretta
powikłania oddechowe

2015-01-14

6

Choroby przełyku - GERD

Diagnostyka

RTG kontrastowe
pH-metria, manometria
endoskopia (klasyfikcja

Savary’ego-Millera,

klasyfikacja Los Angeles)

Choroby przełyku - GERD

Leczenie

Zmiana stylu życia
Leki alkalizujące
Leki prokinetyczne
Leki mukoprotekcyjne
Antagoniści H

2

IPP

Leczenie operacyjne (fundoplikacja)

Choroby przełyku - przepukliny

Wślizgowa

Okołoprzełykowa

90% przepuklin rozworu
Obejmuje połączenie żołądkowo-

przełykowe

50% bez dolegliwości
Objawy: zgaga, zwracanie,

dysfagia, krwawienie

Leczenie jak w GERD

10% przepuklin rozworu
Połączenie żołądkowo-

przełykowe pozostaje w jamie
brzusznej (upside down
stomach)

Może więznąć
Leczenie operacyjne u

wszystkich

Choroby przełyku - przepukliny

Inne przepukliny

- mieszane
- Morganiego i Bochdaleka

Choroby przełyku - uchyłki

Uchyłek Zenkera (gardłowo-przełykowy)

70% wszystkich uchyłków przełyku

Objawy

dysfagia, zwracanie pokarmów

Leczenie

operacyjne lub rzadziej endoskopowo

Kamica pęcherzyka żółciowego

10-20% populacji
Kobiety częściej niż mężczyźni (3x)
50% bezobjawowa
Najczęstsza przyczyna operacji planowych

Najczęstszy rodzaj złogów: cholesterolowe

2015-01-14

7

Kamica pęcherzyka żółciowego

Czynniki ryzyka

wiek, płeć żeńska
przebyte ciąże
otyłość, ale i gwałtowne odchudzanie
cukrzyca, ale i zwiększone stężenie insuliny
choroba wieńcowa, WZW typu C
marskość wątroby
choroby przedłużające pasaż jelitowy

Kamica pęcherzyka żółciowego

Objawowa

Kolka wątrobowa (poposiłkowy ból w prawym podżebrzu,

promieniujący do łopatki, bez cech podrażnienia otrzewnej,
0,5-6 godzin)

Powikłania

ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego (jak

wyżej + gorączka + leukocytoza,

zapalenie trzustki, dróg żółciowych
kamica przewodowa
niedrożność żółciowa

Kamica pęcherzyka żółciowego

Wskazania do leczenia operacyjnego

kamica objawowa
kamica bezobjawowa

spodziewane przeżycie ponad 30 lat
wrodzona niedokrwistość hemolityczna

zwiększone ryzyko raka (złogi >2-3 cm

średnicy, pogrubienie ściany

pęcherzyka, pęcherzyk porcelanowy,

duża liczba złogów, polipy > 10 mm o szerokiej podstawie)

złogi w kształcie owocu morwy < 5mm
cukrzyca z ChNS

i niewydolnością nerek)

rak pęcherzyka w wywiadzie rodzinnym

oczekujący na przeszczep
przypadkowo wykryta podczas innego zabiegu

Kamica pęcherzyka żółciowego

Przeciwwskazania do cholecystektomii

laparoskopowej

-

ciężka niewydolność oddechowa

- rozlane zapalenie otrzewnej
- koagulopatia
-

podejrzenie raka pęcherzyka lub innego

narządu

Kamica przewodowa

U 10-

15% pacjentów z kamicą pęcherzyka

żółciowego

Badanie z wyboru ECPW

Wodniak pęcherzyka żółciowego

Zaklinowanie złogu w szyi pęcherzyka
Brak odczynu zapalnego w ścianie

W USG

powiększony, cienkościenny

pęcherzyk

Leczenie: cholecystektomia laparokopowa)

2015-01-14

8

Ropniak pęcherzyka żółciowego

Gromadzenie się treści ropnej w pęcherzyku

żółciowym

Wysoka gorączka

Zapalenie dróg żółciowych

Najczęściej na skutek zaburzenia odpływu żółci

Triada Charcota

-

bóle w nadbrzuszu

-

żółtaczka

-

gorączka

Leczenie

zapewnienie odpływu żółci (ECPW + papilotomia,

drenaż, zabiegi otwarte)

Pierwotne zwężające zapalenie dróg

żółciowych

Częściej mężczyźni

Objawy

-

bezbólowa żółtaczka

-

świąd skóry

-

osłabienie, męczliwość, utrata masy ciała

-

zapalenie dróg żółciowych

Diagnostyka ECPW

Pierwotne zwężające zapalenie dróg

żółciowych

W 60-

70% przypadków towarzyszy mu colitis

ulcerosa lub choroba Crohna

Współistnienie tych chorób zwiększa ryzyko

rozwoju raka dróg żółciowych

Przy PSC

większe ryzyko dysplazji, gruczolaków i

raka pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych

Pierwotne zwężające zapalenie dróg

żółciowych

Zawsze wykonać cholecystektomię (polipy o dużej

tendencji do raka)

Żółtaczka mechaniczna

Przyczyny

-

złogi

-

nowotwór

- urazy jatrogenne
-

przewlekłe zapalenie trzustki

- torbiele trzustki
-

pasożyty

Leczenie

-

zapewnienie odpływu żółci (ECPW + papilotomia, drenaż,

zabiegi otwarte)

2015-01-14

9

Torbiel włosowa (ogonowa)

Zropiała

-

nacięcie poza linią pośrodkową

Wycięcie planowe

-

po wygojeniu i ustąpieniu nacieku zapalnego