Roboty wykończeniowe

Roman Marcinkowski

Płock, 2011

POLITECHNIKA WARSZAWSKA

Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii

w Płocku

Ogólne zasady organizacji robót wykończeniowych

Roboty wykończeniowe są ostateczną fazą w całym procesie przedsięwzięcia budowlanego. W

dużym stopniu roboty te świadczą o końcowym wyglądzie obiektu nadając mu odpowiedni charakter i
styl w zależności od przeznaczenia.

Do robót wykończeniowych na nowo wznoszonych budynkach mieszkalnych
zaliczamy:

−

roboty tynkarskie,

−

roboty izolacyjne,

−

roboty podłogowe wraz z posadzkami,

−

roboty malarskie,

−

roboty stolarskie.

Roboty tynkarskie to:

−

tynki tradycyjne wapienne, cementowo-wapienne i cementowe,

−

suche tynki z płyt gipsowo-kartonowych układane na zaprawie bądź na konstrukcji
metalowej.

Roboty izolacyjne to:

−

izolacje przeciwwilgociowe i przeciwwodne z papy,

−

izolacje przeciwwilgociowe i przeciwwodne z folii,

−

izolacje akustyczno-termiczne ze styropianu,

−

izolacje akustyczno-termiczne z wełny mineralnej.

Roboty podłogowe wraz z posadzkami to:

−

warstwy wyrównawcze – szlichty – pod posadzki,

−

podłogi z desek,

−

posadzki drewniane – parkiety z deszczułek i parkiety mozaikowe,

−

posadzki z wykładzin tekstylnych i PCV,

−

posadzki ceramiczne.

Roboty malarskie to:

−

malowanie emulsyjne ścian i sufitów,

−

malowanie olejne stolarki drzwiowej i okiennej,

−

malowanie olejne ślusarki,

−

tapetowanie.

Roboty stolarskie to:

−

boazerie,

−

stolarka drzwiowa, okienna, szafy wnękowe, itp..
Roboty wykończeniowe powinny być wykonywane w kolejności przedstawionej w

powyższym zestawieniu począwszy od robót tynkarskich a skończywszy na stolarce wewnętrznej.
Taka kolejność robót gwarantuje, iż roboty już wykonane nie będą niszczone przez następne prace
wykończeniowe.

I. Tynki i okładziny

Rys. 1-1. Warstwy tynków zewnętrznych: a) tradycyjnych, b) nowoczesnych

Tynki można podzielić też ze względu na rodzaj użytych zapraw na:

zwykłe — zawierające piasek ze spoiwem lub lepiszczem, a więc wapienne,

cementowe, cementowo-wapienne, cementowo-gliniane, gipsowe, gipsowo-wapienne;

specjalne — zawierające składniki zapraw zwykłych z domieszką nadającą

właściwości izolacji przeciwwilgociowej, cieplnej lub przeciw promieniowaniu;

przygotowane fabrycznie — jako mieszanki zwykłe z domieszkami tworzyw

sztucznych;

szlachetne — barwione mączką kamienną lub pigmentami.

Ze względu na sposób wykonania rozróżniamy tynki:

−

jednowarstwowe, jako zwykłe rapowane lub równane,

−

dwuwarstwowe, jako zwykłe nanoszone mechanicznie bez równania lub zacierane,

−

trójwarstwowe, jako zwykłe nanoszone mechanicznie bez równania lub zacierane na

ostro oraz gładzone, filcowane, wypalane lub sztablaturowane,

−

fakturowane w świeżej zaprawie (jako ozdobne) przez nakrapianie, odciskanie,

kraterowanie, czesanie lub ciągnienie,

−

fakturowane po związaniu zaprawy przez zmywanie lub cyklinowanie,

−

fakturowane po stwardnieniu zaprawy, wykonane jak kamieniarskie.

Ze względu na technikę wykonania i wynikający z
niej stopień wygładzenia powierzchni tynku dzielimy
je na (określone normą) odmiany i kategorie:

— tynki surowe rapowane

— kategoria O,

— tynki surowe wyrównane kielnią — kategoria I,

— tynki surowe ściągane pacą

— kategoria Ia,

— tynki pospolite dwuwarstwowe

— kategoria II,

— tynki pospolite trójwarstwowe

— kategoria III,

— tynki doborowe

— kategoria IV,

— tynki doborowe filcowane

— kategoria IVf,

— tynki wypalane

— kategoria IVw.

Rys. 1-5. Płyty gipsowo--kartonowe montowane przy ościeżnicy w ściance działowej

Płytki okładzinowe i tapety

Okładziny

kamienne

Przekroje boazerii: a)

deseczkowej, b) płycinowej

Sposoby mocowania okładzin

szklanych

Przy odbiorze wykonanych tynków

należy zwracać uwagę, czy

ukształtowanie ich powierzchni, krawędzi przecięcia powierzchni oraz kąty dwuścienne są

zgodne z dokumentacją. Widoczne miejsca nierówności tynków doborowych i wypalanych

są niedopuszczalne, a tynków pospolitych — dopuszczalne o szerokości i głębokości l mm

oraz długości do 50 mm, w liczbie 3 nierówności na 10 m

2

tynku. Dla tynków surowych i

jednowarstwowych zacieranych na ostro, dopuszcza się włoskowate rysy skurczowe.

Dopuszczalne odchyłki grubości tynków zależą od ich kategorii, rodzaju podłoża lub

podkładu

.

Dla wszystkich odmian tynków niedopuszczalne są następujące wady:

— wykwity w postaci nalotu wykrystalizowanych na powierzchni tynków roztworów soli

przenikających z podłoża, pleśni itp.,

— trwałe ślady zacieków na powierzchni,

— odstawanie, odparzenia i pęcherze wskutek niedostatecznej przyczepności tynku do

podłoża,

— wypryski i spęcznienia powstające z powodu obecności w zaprawie niezlasowanych

cząstek wapna, gliny itp.

Odbiór gotowych okładzin polega głównie na sprawdzeniu:

— przylegania do podkładu lub podłoża przez ręczny nacisk i próbę oderwania,

— prawidłowości przebiegu spoin przy naciągniętym sznurku (pomiar z dokład. do l mm),

— szerokości styków i prawidłowości ich wypełnienia,

— jednolitości barwy na całej powierzchni,

— prawidłowości ukształtowania powierzchni.

Przyk

ł

adowy

przekrój podłogi

(warstwy

oznaczone

gwiazdką nie są

wykonywane we

wszystkich

rodzajach podłóg

i nie we

wszystkich

rodzajach

pomieszczeń

Podłogi na gruncie

wymagają podsypki piaskowej nie mniejszej niż 10 cm, na której układa

się płytę monolityczną z betonu B10, a na niej izolację przeciwwilgociową i termiczną (rys. 1-12).
W wypadku łazienek, pralni itp. pomieszczeń układa się ponadto izolację wodoszczelną.

Podłogi w pomieszczeniach „mokrych",

na przykład: łazienkach, pralniach itp., mają

dodatkową warstwę izolacji wodoszczelnej, umieszczonej pod posadzką, która ma chronić głębsze
warstwy konstrukcji podłogi oraz strop przed możliwością zawilgocenia (rys. 1-16). Posadzka
powinna tu być wykonana z materiałów odpornych na działanie wody i wykazywać małą
nasiąkliwość.

Rys. 1-15. Przekrój podłogi z posadzką: a) tłumiącą, b) termiczno-akustyczną

Wykonywanie podłóg

Kolejność robót przy wykonywaniu warstwy izolacyjnej:

— wyrównanie podłoża za pomocą odpowiednich zapraw,
— gruntowanie i smarowanie lepikiem warstwy wyrównawczej,
— ułożenie papy i sklejanie jej zakładów,
— ułożenie płyt lub mat izolacyjnych,

Rys. 1-16. Przekroje konstrukcji podłóg: a) na podłożu betonowym na gruncie, b) na stropie z

instalacją odwadniającą

Podkłady monolityczne

wykonuje się z betonu, a najczęściej z

zaprawy cementowej (np. 1:3), o konsystencji wilgotnej, grubości 3,5 cm. Podkład

gipsowy o grubości co najmniej 4 cm wykonuje się z zaczynu gipsowego 3 : 5

(woda: gips). Obecnie szerokie zastosowanie ma samopoziomujący, płynny

jastrych anhydrytowy, przeznaczony do maszynowego wylewania podkładów

(grubości 2,5÷5,0 cm), również w systemach ogrzewania podłogowego. Podkłady

prefabrykowane wykonywane są z płyt gipsowych (grubości 4 cm), a także z płyt

drewnopochodnych, np. pilśniowych, wiórowych.

Posadzki z drewna

wykonuje się:

a)z desek z drewna iglastego jako:

−

jednowarstwowe

grubości

25÷40

mm,

przybijane do belek stropowych (np. w

stropach nagich), przybijane do legarów

ułożonych na słupkach ceglanych (rys. l-

17a), lub przybijane do łat grubości 40 mm,

leżących na płycie stropu (rys, l-17b). W dwu

ostatnich

wypadkach

przestrzeń

podpodłogowa powinna być wentylowana

przez odpowiednio wykonane kanaliki w

ścianie przy podłodze;

−

dwuwarstwowe, gdy do dolnego podkładu z

desek niestruganych, tzw. ślepej podłogi,

przybija się prostopadle układane deski

drugiej warstwy;

a) z deszczułek (klepek) o grubości 13÷22 mm, długości 20÷50 mm i szerokości

30÷100 mm, łączonych ze sobą na wpust i pióro, a do podkładu przybijanych

gwoździami (wbijanymi ukośnie we wręby) lub przyklejanych specjalnym klejem,

albo lepikiem asfaltowym na zimno;

b) z płyt mozaikowych jednowarstwowych (parkiet mozaikowy) w postaci

kwadratowych elementów grubości 8 mm, wykonanych z zestawów listewek z
drewna liściastego, naklejanych dla celów montażowych na arkusze papieru stroną
licową, a przyklejanych do podkładu klejami emulsyjnymi (Pronalepem,
Polacetem) lub osakrylowym;

c) z płyt prefabrykowanych (tafli), sklejanych w dwie lub trzy warstwy (wierzchnia

jest mozaikowa) i mocowanych do podkładu jw. (rys. l-17c);

d) z desek klejonych — wykonanych fabrycznie jako elementy trójwarstwowe o

wymiarach 3000 x 137 x 15 mm, zaopatrzone we własne pióro i wpust;

mocowanych do podkładu jw.

Organizacja robót tynkarskich

Roboty tynkarskie mogą być wykonywane indywidualnie, gdy tynkarz wszystko

wykonuje sam, a pomocnik donosi tylko zaprawę.

Znacznie wydajniejszym sposobem jest tynkowanie zespołowe. Poszczególne

czynności rozdziela się pomiędzy tynkarzy i pomocników, którzy tworzą brygady
tynkarskie kilkunasto a nawet kilkudziesięcioosobowe.

Zasadniczym warunkiem dobrej pracy grupy jest zapewnienie jej

odpowiedniego frontu pracy. Tempo wykonania robót przez poszczególne zespoły
musi być jednakowe. Na przykład, jeżeli zespół wykonuje w czasie jednej zmiany
200 m

2

narzutu, to takąż powierzchnię powinien zawczasu przygotować zespół

czyszczący podłoże i wykonujący pasy oraz te same powierzchnie musi zatrzeć zespół
idący za zespołem nakładającym zaprawę

Przy tynkowaniu mechanicznym zatrudniane są przeważnie

wieloosobowe specjalistyczne brygady. Podstawą

i pierwszą

czynnością

przed przystąpieniem brygady do mechanicznego

tynkowania jest prawidłowy podział obiektu na działki. Od
właściwego podziału zależy bowiem ciągłość i równomierność pracy,
planowe przechodzenie zespołów z jednego stanowiska pracy na
drugie oraz wydajność maszyn i urządzeń do mechanicznego
tynkowania.

Wielkość działek zależy od :

−

pory roku i związanego z nią czasu wiązania zaprawy oraz od

wilgotności ścian i stropów budynku,

−

układu i wielkości pomieszczeń budynku,

−

rodzaju zaprawy i wykonywanego tynku,

−

kwalifikacji i wyszkolenia członków zespołu.

Przykładowa organizacja robót tynkarskich dla brygady

tynkującej przy użyciu agregatu tynkarskiego może być
następująca:

brygada tynkarska zaczyna wykonywanie prac tynkarskich od

najwyższej kondygnacji, następnie grupa siedmiu tynkarzy przechodzi na fronty
robót znajdujące się na niższych kondygnacjach, na placu budowy przed obiektem
znajduje się

stanowisko przygotowania zapraw z agregatem tynkarskim

obsługiwanym przez jednego pracownika.

Organizacja robót podłogowych

Skład zespołu przy robotach podłogowych zależy od

charakteru prowadzonych robót i nie jest stały.

Na ogół przy

robotach prostych pracują zespoły złożone z jednego posadzkarza i
jednego pomocnika,

przy robotach skomplikowanych pracują zespoły trzyosobowe w

składzie dwóch posadzkarzy plus jeden pomocnik.

Do wykonania robót jednego rodzaju o znacznym zakresie tworzy

się kilkunastoosobowe brygady robocze o niezmiennym składzie
pracujące pod kierownictwem brygadzisty.

Organizacja robót malarskich

Prace technologiczne w robotach malarskich obejmują

bardzo różne czynności - od prostych, nie wymagających
wysokich kwalifikacji; do bardzo skomplikowanych, których
prawidłowe wykonanie jest zależne od wysokich umiejętności
zawodowych pracowników.

Dlatego przy organizowaniu robót

malarskich poszczególne czynności przydzielane są zespołom
składającym się z malarzy lub pomocników o określonych
kwalifikacjach.

Każdy członek zespołu wykonując systematycznie te same czynności dochodzi

do dużej wprawy, zapewnia wysoką jakość wykonania i może powiększyć
wydajność.

Praca brygady malarskiej może być dobrze zorganizowana

jedynie wówczas, gdy ustali się prawidłowo czas potrzebny do
wykonania wszystkich przewidywanych czynności w technologicznej
kolejności ich wykonania.

Czas ten jest potrzebny do określ

enia wielkości frontów robót.

Planistycznie bowiem w organizacji robót malarskich należy

ustalić działki robocze na które podzielony będzie ogólny front
robót, skład brygady malarskiej, fronty robót dla zespołów
specjalizowanych oraz czasy wykonania prac na frontach i
działkach. Należy przy tym zapewnić ciągłość pracy wszystkim
zatrudnionym.

Zasady organizacji brygad – zespołów roboczych do prac
wykończeniowych

Organizacja zespołów roboczych do prac wykończeniowych na nowo

wznoszonych budynkach uzależniona jest przede wszystkim od:

−

ilości poszczególnych asortymentów robót,

−

harmonogramu prac konstrukcyjnych,

−

przyjętej technologii wykonania robót,

−

wymagań jakościowych,

−

różnorodności i niepowtarzalności prac,

−

dostępności zasobów materiałowych,

−

dostępności zasobów ludzkich,

−

dostępności zasobów sprzętowych,

Prace wykończeniowe na nowo wznoszonych budynkach organizuje się

metodą pracy równomiernej. Ogólny front robót dzieli się na działki robocze o
zbliżonej do siebie pracochłonności dla zorganizowanych specjalistycznych brygad. W
zależności od wielkości ogólnego frontu robót, czyli ilości prac przeznaczonych do
wykonania Poszczególne brygady wykonują swoją pracę na poszczególnych działkach
w potoku (jedna za drugą) w kolejności technologicznej.

Projektując organizację brygad roboczych musimy dokładnie wiedzieć ile i

jakie roboty wykończeniowe są do wykonania na danym budynku, na działkach
roboczych i jaka jest ich pracochłonność.

Zestawienie

pracochłonności robót wykończeniowych na działkach

roboczych jest podstawą ustalenia składu brygad specjalistycznych (liczby
podstawowych zespołów roboczych w brygadach) i opracowania harmonogramu
robót. Należy przy tym zapewnić ciągłość pracy poszczególnym brygadom na
obiekcie oraz spełnienie umownych wymagań terminowych i jakościowych.