Czynniki wpływające na rentowność banku

Rentowność jest miarą efektywności rozumianą jako nadwyżka przychodów
nad kosztami.

Banki prowadzą gospodarkę finansową samodzielnie na podstawie planu
finansowego. Nie znaczy to jednak, że mają one wyłączny wpływ na wysokość
i rodzaje źródeł osiąganych przychodów, jak też na wielkość i strukturę
ponoszonych kosztów, a w konsekwencji na uzyskiwany wynik finansowy oraz
zasady jego podziału.

Wyniki finansowe banków kształtuje pośrednio lub bezpośrednio wiele
różnorakich czynników zewnętrznych, niezależnych od banku. Należą do nich:

•

czynniki o charakterze makroekonomicznym, takie jak:
-

ogólny stan gospodarki krajowej,

-

stopa inflacji,

-

poziom dochodów społeczeństwa itp.

•

obowiązujący system obciążeń finansowych:
-

podatkowe – podatek dochodowy od osób prawnych,

-

niepodatkowe:

a)

o charakterze powszechnym (składki na Fundusz

Ubezpieczeń Społecznych, na Fundusz Pracy oraz Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych),

b)

właściwe tylko i wyłącznie dla banków (obowiązkowe

rezerwy gromadzone w NBP oraz wpłaty na realizację funkcji
BFG),

•

instrumenty polityki pieniężnej, stosowane przez Radę Polityki Pieniężnej:
-

pułapy kredytowe, ograniczających wielkość środków oddawanych

przez banki do dyspozycji kredytobiorców,

-

obowiązek utrzymywania nieoprocentowanego depozytu w NBP od

zagranicznych środków wykorzystanych przez banki (i krajowych
przedsiębiorców).

Rada Polityki Pieniężnej ma możliwość zastosowania tych instrumentów w
wyjątkowych sytuacjach zagrożenia realizacji polityki pieniężnej.

•

warunki funkcjonowania i stan rynku usług bankowych, kondycja i
zachowania konkurentów, klientów.

Decydujący wpływ na osiągane wyniki banku mają też czynniki wewnętrzne.
Można tu wymienić:

•

środki pieniężne tak własne jak i obce w wystarczającej wysokości i
właściwie wykorzystane,

•

odpowiednia struktura organizacyjna,

1

•

organizacja wewnętrzna ułatwiająca zarządzanie środkami pieniężnymi,
odpowiednie wyposażenie w systemy analityczne, sprawozdawcze,
kontrolne, oraz system podejmowania i przekazywania decyzji,

•

wyposażenie techniczne dzięki któremu można wdrożyć a potem
eksploatować ww. systemy techniczne,

•

odpowiednio wyszkolony i posiadający odpowiednie predyspozycje zespół
pracowniczy.

Wszystkie te dziedziny wywierają istotny wpływ na sprawne funkcjonowanie
banku, a w efekcie na jego efektywność.

Bank komercyjny realizując główny cel, czyli osiąganie i pomnażanie zysku
ponosi ryzyko towarzyszące jego działalności. Do najważniejszych rodzajów
ryzyka zaliczamy:

•

ryzyko utraty płynności,

•

ryzyko kredytowe,

•

ryzyko stopy procentowej,

•

ryzyko walutowe i dewizowe,

•

ryzyko w obrocie papierami wartościowymi.

Obok tych najczęściej występujących rodzajów ryzyka, banki narażone są też
na ryzyko np.: popełnienia błędów przez pracowników, wadliwego działania
systemu informatycznego itp.

Występowanie ma wpływ na pojawienie się strat operacyjnych, wymagających
pokrycia. Pokrycia dokonuje się z funduszy własnych i rezerw. Fundusze
własne bank może uzupełniać z osiągniętego zysku. Zakres działania banku i
jego rentowność zależy więc też od wielkości funduszy. Prawidłowa wielkość
funduszy w stosunku do wielkości aktywów oraz uzupełnianie funduszy ma
wpływ na prawidłowość gospodarki środkami pieniężnymi. Suma wyników
poszczególnych transakcji wpływa na ogólny wynik gospodarki środkami
całego banku.

Do oceny rentowności używa się wskaźników rentowności. Ich budowa
opiera się na relacji określonej jako stopa zysku:

Zysk

Inne wielkości

Szczegółowe wskaźniki rentowności przedstawiają się następująco:

Zysk brutto

2

1. wskaźnik rentowności brutto = koszty działania ogółem
Zysk brutto to zysk przed opodatkowaniem.
Wskaźnik rentowności brutto jest syntetyczną miarą rentowności wyrażającą
się osiąganiem nadwyżki ponad ponoszony koszt. Jest to wskaźnik
uniwersalny, gdyż może być stosowany do każdego podmiotu gospodarczego.
W przypadku banku współczynnik zawiera różne jakościowo koszty – koszty
odsetkowe, koszty działania i inne. Koszty odsetkowe zależą głównie od
otoczenia konkurencyjnego. Koszty działania mogą być minimalizowane przez
bank. Często dokonuje się porównania tego wskaźnika ze średnią krajową lub
w innych branżach.

2. Stopa zwrotu z aktywów ROA

Zysk brutto (netto)
Aktywa ogółem

Wskaźnik ten określa się również jako stopę zysku z aktywów lub zyskowność
aktywów. Informuje on o potencjale dochodowym banku czyli o efektywności
aktywów.

3. Stopa zysku z kapitału ROE

Zysk netto

Kapitał własny

Wskaźnik ten informuje o:

•

Efektywności zainwestowanego kapitału – jaki zysk przypadł na jednostkę
kapitałową,

•

Możliwościach alternatywnego ulokowania kapitału w innych bankach, w
tym również w postaci depozytów,

•

Możliwości odtwarzania kapitału przez porównanie ze współczynnikiem
inflacji.

Wskaźnik ten powinien być wyższy niż stopa inflacji. Niższy niż poziom
inflacji oznacza dekapitalizację banku. Zwrot z kapitału powinien być bardziej
atrakcyjny dla inwestora niż lokowanie w banku w postaci depozytów. W
gospodarce rynkowej przyjmuje się, że wskaźnik 16-18 jest atrakcyjny w
przypadku sektora bankowego (przy braku inflacji). Stopa zwrotu z kapitału
preferuje banki o małym kapitale.

4. Wskaźnik poziomu kosztów

3

http://notatek.pl/czynniki-wplywajace-na-rentownosc-banku?notatka