Metody analizy

ś

rodków

uzale

ż

niaj

ą

cych

\

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Testy

słu

żą

ce do wykrywania i identyfikacji w warunkach polowych narkotyków

oraz surowców wykorzystywanych do ich nielegalnej syntezy.

Nowoczesne metody

analizy opiatów kanabinoli kokainy amfetaminy i

metaamfetaminy oraz ich psychoaktywnych analogów strukturalnych w
próbkach materiału biologicznego.

1

. wst

ę

pny skrining (zazwyczaj za pomoc

ą

metod immunologicznych)

2. potwierdzenie wyników analizy opart

ą

o inne zasady chemiczne lub

fizyczne (zazwyczaj preferowane metody chromatograficzne)

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Nacisk specjalny

na wła

ś

ciwe pobieranie i nadzorowanie pobierania próbek

transport
przechowywanie a

ż

do momentu zako

ń

czenia bada

ń

Ła

ń

cuch kontrolny „chain of custody”

D

ąż

no

ść

do wprowadzenia standardów post

ę

powania (ONZ) standardy

ujednolicone. Ka

ż

da z metod analitycznych zalecana musi by

ć

u

ż

ywana

Inne laboratoria wyniki miarodajne i odtwarzalne.

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

MATERIAŁ do bada

ń

wygl

ą

d zewn

ę

trzny materiału analitycznego jak i st

ęż

enie zawartych

w nim substancji mog

ą

by

ć

bardzo ró

ż

ne

Cz

ę

sto, poziom zbli

ż

ony do 100% , zawiera znacz

ą

ilo

ść

substancji

nieaktywnych jak jest „rozcie

ń

czony” nieaktywnymi substancjami tzw.

„Poziom uliczny”, „street level”

ilo

ś

ci dost

ę

pnej substancji jest niewielka co ma wpływ na czuło

ść

rzetelno

ść

metod, mo

ż

emy mie

ć

problemy z identyfikacj

ą

substancji.

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

W

celu otrzymania testów mo

ż

liwe rzetelnych i niezawodnych nale

ż

y

przestrzega

ć

nast

ę

puj

ą

cych

zasad

:

- cał

ą

próbk

ę

wysyłamy do laboratorium, je

ś

li ilo

ść

materiału jest zbyt mała

aby wykona

ć

analiz

ę

w warunkach polowych.

- badanie sproszkowanego materiału rozpoczyna si

ę

od mo

ż

liwie

najmniejszej ilo

ś

ci, po czym zwi

ę

ksza ilo

ść

materiału próbki.

- z tabletki i innych substancji stałych lub

ż

ywic pobiera si

ę

odrobin

ę

rozdrabnia do postaci proszku i proszek podaje si

ę

badaniu.

- w przypadku kapsułek przeprowadza si

ę

badanie substancji z jednej kapsułce

- materiał ro

ś

linny przed badaniem rozdrabnia si

ę

na młynku

- w przypadku badania papierosów pobiera si

ę

materiał tylko z jednego

papierosa .

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

- w przypadku badania papierosów pobiera si

ę

materiał tylko z jednego

papierosa

- gdy badanie materiału ro

ś

linnego za pomoc

ą

odpowiedniego testu

dało wynik ujemny, a istnieje podejrzenie

ż

e mo

ż

e on zawiera

ć

inne

substancje, to cała dost

ę

pna ilo

ść

materiału powinna by

ć

przesłana do

dokładnej analizy

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Testy Polowe

Płytka porcelanowa
Probówka
Bibuła
Itd.

Zazwyczaj proponuje si

ę

wykona

ć

co najmniej dwa testy oparte na

ró

ż

nych mechanizmach chemicznych.

Nale

ż

y pami

ę

ta

ć ż

e zwi

ą

zki nale

żą

ce do tej samej grupy chemicznej

( np.: amfetamina i jej analogi podstawione w pier

ś

cieniu, zwi

ą

zki

z grupy benzodiazepin) mog

ą

dawa

ć

identyczny lub podobny wynik.

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Interpretacja wyników

jedynie barwa dodatnia w opisie testu wskazuje na wynik pozytywny

gdy otrzymujemy wynik dodatni lub w

ą

tpliwy nale

ż

y próbk

ę

badan

ą

przesła

ć

do dalszych bada

ń

laboratoryjnych

w przypadku wyniku w

ą

tpliwego lub ujemnego nale

ż

y wykona

ć

drugie

badanie przy u

ż

yciu innego testu i dopiero jego wynik uzna

ć

za brak

poszukiwanej substancji. W razie jakichkolwiek w

ą

tpliwo

ś

ci nale

ż

y

materiał przesła

ć

do laboratorium.

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Z lekarskiego punku widzenia narkotyk jest to ka

ż

dy rodzaj substancji

wywołuj

ą

cy sen lub stupor oraz znosz

ą

cy ból.

Z prawnego punktu widzenia jest to ka

ż

da substancja naturalna lub

syntetyczna zaliczana do grupy narkotyków przez Mi

ę

dzynarodow

ą

Konwencje o

Ś

rodkach Odurzaj

ą

cych.

[1]

Stupor (osłupienie) – zaburzenie psychiczne objawiaj

ą

ce si

ę

znacznym

zahamowaniem ruchowym i ograniczeniem reakcji na bod

ź

ce zewn

ę

trzne.

W mniej nasilonych postaciach aktywno

ść

i ruchliwo

ść

chorych jest

zmniejszona, mało celowa i harmonijna oraz zale

ż

na od zmienionej

sugestywno

ś

ci (katalepsja, negatywizm). Wypowiedzi sk

ą

pe lub nieobecne

(mutyzm).

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Narkotyki działaj

ą

depresyjne na centralny układ nerwowy OUN znosz

ą

poczucie bólu, obni

ż

aj

ą

wra

ż

liwo

ść

na senno

ść

i podnosz

ą

aktywno

ść

„Narkotyki modyfikowane” (designer drugs ) s

ą

zwi

ą

zkami bardzo

podobnymi pod wzgl

ę

dem budowy chemicznej i działaniu na OUN

do

ś

rodków psychotropowych

obj

ę

tych kontrol

ą

mi

ę

dzynarodow

ą

. Poniewa

ż

nie ma ich w wykazie zwi

ą

zków obj

ę

tych kontrol

ą

ich producentom

nie grozi kara do momentu wydania odpowiednich zakazów syntezy.
Najbardziej znane s

ą

zmodyfikowane amfetaminy :

tenamfetamina(MDA), 2,4-metylamfetamina (DOB) oraz
zmodyfikowane fentanyle np.:

α

-metylofentanyl (china whita),

3-metylofentanyl.

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Narkotyki syntetyczne

s

ą

grup

ą

silnych

ś

rodków przeciwbólowych

(pain killers) wykazuj

ą

cych działania podobne do morfiny ale ró

ż

ni

ą

cych

si

ę

od niej budow

ą

Fentanyl

Znosi ból, znacznie silniejsza
od morfiny.

Matadon

U

ż

ywany w terapii narkomanów

opiatowych lek substytut

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Petydyna

Syntetyczny narkotyk podobny
w działaniu do morfiny.

Zwi

ą

zki halucynogenne

Lizergid (LSD)

Półsyntetyczny lek wyst

ę

pujacy

w grzybku rosn

ą

cym na ry

ż

u

zbo

ż

ach.

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Fencyklidyna

Lek znieczulaj

ą

cy i halucynogenny

Meskalina

Zwi

ą

zek halucynogenny z kaktusa

„Peote” syntezowany w laboratorium

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

psylocybina

Psylocybina obok

LSD

jest najbardziej popularnym i najcz

ęś

ciej

u

ż

ywanym psychodelikiem. Historia za

ż

ywania grzybów

psylocybinowych si

ę

ga czterech tysi

ę

cy lat wstecz,

obecnie popularnie znane s

ą

one jako halucynogenne

lub magiczne grzyby. Psylocybina powoduje gł

ę

bokie

doznania psychodeliczne, transcendentne, mistyczne,
medytacyjne, cz

ę

sto tak

ż

e religijne.

Psilocybe cubensis

i

Psilocybe semilanceata

.

Łysiczka lancetowata

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Opium

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Kanabinole

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Kanabinole

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Amfetamina i jej pochodne

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Identyfikacja prekursorów i surowców do produkcji narkotyków

Bezwodnik kwasu octowego
Kwas N-acetyloantranilinowy

Kwas N-acetyloantranilinowy

Efedryna i pseudoefedryna

N

CH

3

OH

CH

3

H

Efedryna.

Ergotamina
Eter dietylowy
Kwas solny
Isosafrol
Kwas lizerginowy

3,4-metyloenodiksyfenylopropan-2 (MD-P2P)
Methloetyloketon
Kwas fenylooctowy
1-fenylopropanon (P2P)
Piperydyna

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Safrol

O

O

Safrol - to

heterocykliczny nienasycony organiczny zwi

ą

zek chemiczny

z grupy cyklicznych

eterów

, głównym prekursorem do syntezy

MDP2P

u

ż

ywanego do otrzymywania

MDMA

i

MDEA

. Safrol zwykle jest

ekstrahowany z kory korzenia i owoców

sassafrasu

w formie olejku

sassafrasowego. Stosowany jest jako surowiec w przemy

ś

le

perfumeryjnym oraz w syntezach organicznych, np. do otrzymywania

heliotropiny

. Stwierdzono,

ż

e posiada niewielkie wła

ś

ciwo

ś

ci rakotwórcze.

[1]

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Orientacyjny charakter wyników bada

ń

polowych

Wyniki fałszywe dodatnie i fałszywe ujemne

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Ogólne zasady i analiza narkotyków w materiale biologicznym

Dwa główne cela badawcze decyduj

ą

o przyj

ę

tej taktyce bada

ń

laboratoryjnych

→

Dla potrzeb s

ą

downictwa w celu wykrycia w materiale biologicznym

substancji podlegaj

ą

cych kontroli. Pozytywny wyniki mo

ż

e spowodowa

ć

zaskar

ż

enie osoby i ska

ż

anie jej.

→

Dla potrzeb diagnostyki leczniczej, rehabilitacji tak, wi

ę

c w celu

ustalenia przyczyny infekcji lub kontroli abstynencji od narkotyku u

ż

ytego

wcze

ś

niej.

W pierwszym przypadku wynik analizy poci

ą

ga skutki prawne tak wi

ę

c

ogólne metody powinny uwzgl

ę

dnia

ć

ogólne zasady toksykologii s

ą

dowej.

Ogólna zasada, która musi by

ć

przestrzegana mówi,

ż

e ka

ż

dy wynik

analityczny

wymaga potwierdzenia za pomoc

ą

innej metody analitycznej

.

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Do wst

ę

pnego skriningu próbek zaleca si

ę

u

ż

ycie techniki immunologicznej,

takiej jak

Radioimmunologia (RIA)
Metoda immunoenzymatyczna (EIA)
Metoda immunofluorescencyjna w

ś

wietle spolaryzowanym (FPIA)

Test hamowania homoaglutacji

Wyniki uzyskane jedn

ą

z technik immunologicznych powinny by

ć

potwierdzone przy u

ż

yciu post

ę

powania analitycznego, opartego na innej

zasadzie chemicznej lub fizycznej np.:

Chromatografii cieczowej (HPLC)
Chromatografii cienkowarstwowej (TLC)
Chromatografii gazowej. (GC)

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Według zalece

ń

Brukselskiej Grupy Ekspertów materiałem z wyboru

jest mocz gdy

ż

łatwo go pozyska

ć

i substancje narkotyczne oraz jego

metabolity gromadz

ą

si

ę

przez dłu

ż

szy czas.

Ponadto krew w której gromadz

ą

si

ę

metabolity. Badania krwi oraz włosów i

ś

liny nie s

ą

powszechnie stosowan

ą

praktyk

ą

analityczn

ą

.

Warunki post

ę

powania aby materi

ą

analityczny miał cechy post

ę

powania

dowodowego

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Przygotowanie próbek do analiz

Testy immunologiczne nie wymagaj

ą

przygotowania próbek

(czasem filtracja , pH, odwirowanie) Nie daj

ą

pewnych informacji

Metody chromatograficzne wymagaj

ą

zazwyczaj ekstrakcji, hydrolizy

oczyszczania, deriwaryzacji.

Analiza ilo

ś

ciowa, dostarcza informacji o stanie pajeta – zakłócenia,

Wymaga stosowania wzorca wewn

ę

trznego najlepiej deuterowany wzorzec

zwi

ą

zku,

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Przygotowanie próbek do ekstrakcji

na zawarto

ść

narkotyków

(kanabinoli)

Palimy fajki, papierosy z li

ś

ci lub nasycone

ż

ywica kanabinolow

ą

zwykłe papierosy. Do moczu przechodzi około 1% nie zmienionego zwi

ą

zku.

O H

C

5

H

1 1

O

9

tetrahydrokanabinol

9-THC

W ci

ą

gu 72 godzin po za

ż

yciu

50% kanabinoli ulega usuni

ę

ciu z organizmu

Pozostałe 50% ulega dystrybucji w ró

ż

nych

tkankach (np.: tkanki tłuszczowe).
Wydalanie nerki (25%) kał (65%).
Z moczem wydalana jest pochodna karboksy

O H

C

5

H

1 1

O

O

O H

O H

O

CH

3

H

O H

O

CH

2

OH

H

OH

O

COOH

H

O-Glukogen

O

COO-Gluk ogen

H

∆

9

-THC (THC)

11-Hydroksy-

∆

9

-THC

Kwas 11-Nor-

∆

9

-THC karboksylowy

9-Karboksy-THC
(Mono/Diglukon

)

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Ekstrakcja w

ś

rodowisku kwa

ś

nym (z moczu)

Heksan eter naftowy, eter, chloroform,

Ciecz ciecz

1, hydroliza moczu (2ml 10 N NaOH + 10 ml moczu)
20 minut wstrz

ą

sanie 50

o

C

2. Zakwaszenie 2N HCl, H

2

SO

4

3. 15 ml cykloheksanu + octan etylu (7:1), 10 minut wytrzaska

ć

4. Rozdzielenie suszenie Na

2

SO

4

, przemycie susz

ą

cego

ś

rodka.

5. Odparowanie do sucha w strumieniu suchego azotu
6. Pozostało

ść

0,2 ml MeOH, MeOH AN 3:1.

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych -

Amfetaminy

Amfetaminy

Metody syntezy

Leukart – metoda

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych -

Amfetaminy

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych -

Amfetaminy

Marquist

Formaldehyd, kwas octowy

Simon

Niroprusydek, aldehyd octowy

Che

Siarczan miedzi + NaOH

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

TLC metoda

amfetaminy

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

amphetamine < methamphetamine < pseudoephedrine < ephedrine
< PMA <PMMA < MDA < MDMA < 4-MTA < MDEA < MBDB < 2C-B

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

HPLC

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Psylocynina

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych

Metody analizy

ś

rodków uzale

ż

niaj

ą

cych