Osho Równowaga ciała i umysłu

Osho

Równowaga ciała i umysłu

Tytuł oryginału: Mind-Body Bałancing
Przekład: Bogusława Jurkevich
Projekt okładki i układ typograficzny: Andrzej Laszak
Druk: Drukarnia Narodowa, Kraków

Niektóre poglądy czy sformułowania zawarte w tej książce mogą zostać uznane przez Czytelników za kontrowersyjne. Niemniej

ich autor należy do grona kilkunastu najbardziej znanych na świecie nauczycieli duchowych drugiej połowy XX wieku, wydawca
zaś ma za zadanie prezentację możliwie szerokiego spektrum punktów widzenia, nawet jeśli z pewnymi z nich się nie
identyfikuje.

Wszelkie prawa zastrzeżone. śadna część tej publikacji nie może być powielana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń

elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, bez uprzedniego wyrażenia zgody przez właściciela praw.

Copyright © of the text 2003, OshoInternational Foundation, Switzerland.
www.osho.com
Copyright of the audio process © & ® 2003 Osho International Foundation
© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Ravi, 2005
OSHO is a registered trademark of Osho International Foundation, used
with permission.

Książka ta jest wyborem fragmentów różnych tekstów Osho.
Dołączona medytacja została opracowana przez Osho jako Meditative Therapy.

Osho International Foundation kieruje szczególne podziękowania do wielu przyjaciół, którzy mieli swój wkład w produkcję nagrania

Reminding Your-selfofthe Forgotten Language of Talking to Your Body Mind, w tym do Veet Mar - co za skomponowanie i wykonanie
intuicyjnej i wspierającej muzyki oraz Bogusławy Jurkevich za przekład i nagranie tekstu w języku polskim, a także Antar Alok za
produkcję i opracowanie dźwiękowe.

ISBN 83-7229-110-1 Wydanie 1, Łódź 2005

Wydawnictwo „Ravi"

90-353 Łódź, ul.J. Kilińskiego 169 tel (0-42) 676-49-69, fax

(0-42) 676-49-79 e-mail: ravi@ravi.com.pl www.ravi.com.pl

Dystrybucja: Grupa A5 Sp. z o.o.
90-353 Łódź,
ul.J. Kilińskiego 169,
tel/fax (0-42) 676-49-29

e-mail: handlowy@grupaA5.com.pl

SPIS TREŚCI

Wstęp

1. ....................................................................... Inteligencja ciała

Mądrość ciała
Rozmowa z ciałem
Wysłuchaj ciała
Ciało jest cudem
Ciało zna wszystkie tajemnice
Połączenie między ciałem i umysłem
Umysł i ciało nie są dwiema odrębnymi całościami
Holistyczne podejście do człowieka

2. ...................................................................................Zdemaskuj złe nawyki
Dlaczego wybierasz bycie nieszczęśliwym
Dwa sposoby na życie
Ciało jest twoim przyjacielem
Duch słowa „powinienem"
Wyrwij się z nieszczęścia
Uświadom sobie swoje szczęście

3. ...................................................................................Podstawy dobrego samopoczucia
Nawiąż kontakt ze swoim ciałem
Me okłamuj sam siebie
Poddaj się życiu, cokolwiek przynosi
Zaakceptuj mądrość ciała
Symfonia radości
Śmiej się i bądź pełnią siebie

4..............................................................................Pokonaj dolegliwości

1. Napięcie w brzuchu
2. Poczucie izolacji od własnego ciała
3. Bóle ramion i karku
4. Choroby związane ze stresem
5. Odczuwanie ciała od wewnątrz
6. Bezsenność
7. Napięcie i odprężenie
8. Negatywne odczucia wobec ciała
9. Piękno i brzydota

10. Prawdziwe i nieprawdziwe piękno
11. Starzenie się
12. Oziębłość
13. Impotencja
14. Poczucie odrzucenia
15. Hipochondria
16. Pobudzanie zmysłów
17. Wrażliwość
18. Za dużo jedzenia, za mało seksu
19. Odtruwanie ciała przez post
20. Pościć i ucztować

5. ..................................................................................Lecznicza moc medytacji
Techniki aktywnej medytacji Osho
Stan rozluźnienia
Medytacja codzienna
Odprężenie i spokój

6. ..................................................................................Drzwi do świadomości
Środek i obwód
Harmonia ciała, umysłu i duszy
Nie jesteś ciałem
Cel czy świętowanie
Pamiętaj o głównym lokatorze

Przypomnij sobie język, którym porozumiesz się z umysłem
i ciałem. Terapia medytacyjna Osho
Jak korzystać z dołączonej płyty
Przygotuj się do medytacji
Ośrodek Medytacji Osho

Osho International Foundation o autorze
Ośrodek medytacyjny OSHO

Wstęp

Ciało jest widzialną częścią twojej duszy, a dusza jest niewidzialną częścią twojego ciała. Ciało i dusza są
nierozdzielne, przenikają się nawzajem, są częściami jednej całości. Spróbuj zaakceptować swoje ciało,

pokochaj swoj

e ciało, szanuj je i bądź mu wdzięcznym...

Ciało jest najbardziej skomplikowanym mechanizmem, jaki istnieje

jest po prostu cudem. I szczęśliwi ci,

co potrafią to dostrzec. Zacznij zachwycać się swoim ciałem. Ono jest ci najbliższe. To dzięki niemu
możesz mieć tak bliski kontakt z naturą i Bogiem. Twoje ciało ma w sobie wodę wszystkich oceanów,

two

je ciało ma w sobie ogień wszystkich gwiazd i słońc, ma w sobie powietrze, a zrodzone jest z ziemi.

Twoje ciało zawiera w sobie wszystko, co istnieje. Jaka zmiana! Jaka metamorfoza! Spójrz na ziemię, a
zaraz potem na swoje ciało. Jaka zmiana, a przecież nigdy wcześniej cię to nie zachwyciło. Proch stał się

boski - czy mo

że istnieć głębsza tajemnica? Na jakie wspanialsze cuda czekasz? Przecież cuda dzieją

się codziennie na twoich oczach. Z błota wyłania się lotos, a z prochu powstaje twoje piękne ciało.

Świat potrzebuje nowej wiedzy, dzięki której nauczylibyśmy się wsłuchiwać w ciszę swego serca

mówiąc inaczej

poddawać się medytacji. Potrzebna jest wiedza, która pomogłaby nam lepiej poczuć

swe własne ciało. Jeśli nie jesteś w stanie współ

odczuwać swojego ciała, nie będziesz umiał współczuć

nikomu innemu. Jest ono żywym organizmem, który nigdy cię nie skrzywdził. Służy ci od chwili poczęcia i
będzie z tobą aż do śmierci. Uczyni wszystko, co mu każesz, nawet rzeczy niemożliwe, i zawsze będzie
ci posłuszne.

To niewyobrażalne

stworzyć mechanizm, który jest tak posłuszny i tak mądry. Jeśli poznasz wszystkie

funkcje swojego cia

ła, będziesz zadziwiony. Nigdy nie myślałeś o tym, co dokonuje się w twoim

organizmie. To wszystko graniczy z cudem, jest takie tajemnicze... Ale nigdy nie zwracałeś na to uwagi.
Nie znasz swojego ciała, a uważasz, że możesz kochać innych ludzi? Nie możesz, oni też przecież mają
postać cielesną.

Ciało jest najwspanialszą tajemnicą całego istnienia. Tajemnica ta pragnie być przez ciebie uszanowana,
pragnie budzić twoje życzliwe zainteresowanie.

Niestety, religie zawsze obracały się przeciwko ciału. Z tego wynika, że jeśli nauczysz się mądrości ciała i

poznasz jego tajemni

ce, nie będziesz potrzebował postępować według wskazówek księ

dza. Odnajdziesz

w samym sobie największą tajemnicę, która otworzy drzwi do sanktuarium twojej świadomości.

A gdy już zrozumiesz swoją własną świadomość, swoje własne Istnienie, nie będzie Boga ponad tobą.
Tylko taki człowiek może w pełni respektować innych ludzi, wszystkie inne żywe stworzenia, bo wie, że
mają one także swoją tajemnicę

- odmien

ny sposób wyrażania się, różnice, które czynią życie

bogatszym

. A gdy człowiek obudzi w sobie świadomość, odnajdzie klucz do Najwyższego.

Nauka, która nie uczy cię, jak kochać swoje ciało, jak szanować swoje ciało, jak poznać jego tajemnice,
nie będzie w stanie nauczyć cię także tego, jak dotrzeć do swojej świadomoś

ci. Cia

ło jest jak próg, jak

drzwi wejściowe. Każda nauka, która milczy na temat ciała i świadomości, jest nie tylko absolutnie

niekom

pletna, lecz nawet szkodliwa, bo stanie się w końcu powodem destrukcji. Jedynie dzięki

rozwinięciu świadomości możesz o

chro

nić się przed destrukcją. A taka świadomość da ci ogromną

potrzebę czynienia świata wspanialszym.

Człowiek potrzebuje lepszego, zdrowszego ciała, potrzebuje istnieć w sposób bardziej czujny i świadomy,
potrzebuje także wszelkich wygód i luksusu, których Istnienie może dostarczyć.

A Istnienie może dać ci raj na ziemi, lecz ty ciągle chcesz go opóźnić

tak by nastąpił po śmierci.

W Sri Lance umierał pewien znany mistyk. Był szanowany przez tysiące ludzi toteż zgromadził się wokół
niego tłum. Otworzył jeszcze raz oczy, by zaczerpnąć kilka ostatnich oddechów na tej ziemi i odejść na
zawsze. Wszyscy byli ciekawi, jakie będą jego ostatnie słowa. A stary mistyk powiedział:

Nauczałem was przez całe swoje życie o bezgranicznym szczęściu, ekstazie, medytac

ji. Teraz

odchodzę na drugi brzeg. Nie będziecie mieli do mnie dostępu. Słuchaliście mnie, ale ni

gdy nie

postępowaliście według moich słów. Zawsze odkładaliście to na później. Nie ma sensu dłużej odkładać.

Ja odcho

dzę. Czy ktoś z was idzie ze mną?

Zapad

ła głęboka cisza. Ludzie spoglądali na siebie nawzajem, myśląc: „Może ten człowiek? Był przecież

uczniem przez ponad czterdzieści lat... Może on jest gotów?" Ale on także patrzył na pozostałych

- i nikt

nie wstawał, aby towarzyszyć mistrzowi. W końcu sali ktoś podniósł rękę. Mistyk pomyślał: „Chociaż je

den, który ma dość odwagi". Ale człowiek ten powiedział:

Chciałem wyjaśnić, że nie wstałem, by podążać za tobą, lecz jedynie podniosłem rękę.

Przypomnij mi, jak dojść na drugi brzeg,

bo dzisiaj nie jestem

jeszcze gotowy. Wielu spraw nie zakończy

łem: mam w domu gościa, mój młodszy syn się żeni. Nie mogę więc dzisiaj odejść z tobą. Mówisz, że nie
można powrócić z drugiego brzegu, ale za jakiś czas, pewnego dnia, przyjdę się z tobą spotkać. Toteż,

mimo iż wyjaśniałeś to nam przez całe swoje ży

cie, przypomnij raz jeszcze -

jak przechodzi się na drugi

brzeg? Niestety, nie mogę iść z tobą teraz. Po prostu chcę sobie przypomnieć, bo gdy nadejdzie ten
właściwy dzień...

Ale właściwy dzień nie nadchodzi nigdy. Ni

e jest to jedynie historia tego biedaka. To historia milionów

ludzi, prawie wszy

stkich. Wszyscy czekają na właściwy moment, właściwy układ gwiazd... Zapytują

astrologów, wróżą z dłoni, chcą wiedzieć, co zdarzy się jutro. A jutro nie istnieje. Jest po prostu niemądrą

stra

tegią unikania. To, co się zdarza, zawsze zdarza się dzisiaj.

Właściwe nauczanie pokaże ludziom, że trzeba żyć teraz, tutaj, swój raj tworzyć na Ziemi. Nie czekać na
śmierć i nie być nędzarzem, aż do dnia kiedy śmierć ulży twej nędzy. Niech śmierć napotka cię
tańczącego, radosnego i kochającego.

Może zabrzmi to dla ciebie dziwnie, że człowiek może przeżyć swoje życie tak, jakby był w raju, a śmierć
nie jest w stanie mu nic z tego odebrać. Moim zadaniem jest nauczyć cię, że tu właśnie jest

raj, nie ma go

nigdzie indziej i nie potrzeba żadnych specjalnych przygotowań, aby poczuć się szczęśliwym. Aby móc
kochać, nie trzeba sobie narzucać żadnej dyscypliny; po prostu potrzebna jest odrobina uwagi, odrobina
czujności, odrobina zrozumie

nia. A je

śli proces nauczania nie daje ci tej odrobiny zrozumie

nia, to do

czego jest ci takie nauczanie potrzebne?

1. Inteligencja ciała

Zachodnie nauki medyczne rozpatrują człowieka jako jednostkę

- oddzielnie od natury. To jeden z

naj

większych błędów, jakie popełniono. Człowiek jest częścią natury, a proces jego uzdra

wiania to

powrót do trwania w zgodzie z naturą. Zachodnia medycyna traktuje człowieka jak maszynę;
wszędzie, gdzie mechanik może pomóc

pomaga. Ale człowiek nie jest maszyną, jest naturalną

całością i potrzebuje nie tylko naprawy tej części, która jest chora. Ta chora cząstka jest jedynie
wskazówką, że zagrożony jest cały organizm. Chora część zaczyna dawać ozna

ki bólu, bo jest

najsłabsza. Leczysz ją, udaje się... Ale choroba pojawia się w innym miejscu. Zapobiegłeś temu, by

dany pro

blem był sygnalizowany przez chorą część twego ciała, wzmocniłeś ją. Ale nie rozumiesz,

że człowiek jest całością: albo jest zdrowy albo chory. Nie ma stanu pośredniego pomiędzy tymi

dwo

ma. Powinien więc być traktowany jak spójny organizm.

Najważniejsze jest to, by zrozumieć, że ciało jest zawsze gotowe cię wysłuchać

- ale ty nigdy z nim nie

rozmawia

łeś, nigdy nie próbowałeś nawiązać kontaktu. Jesteś w nim, uży

wasz go, ale nigdy mu nie

podziękowałeś. A ono służy ci tak in

teligentnie, jak tylko potrafi.

Natura wie, że jest mądrzejsza od ciebie, bo najważniejsze procesy życiowe zostały powierzone nie
tobie, ale ciału. Na przykład oddychanie albo bicie serca, albo krążenie krwi, albo traw

ienie pokarmu nie

zostały powierzone tobie, bo gdyby tak było, już dawno narobiłbyś sobie kłopotów

Gdyby dano ci kontrolę nad oddychaniem, już dawno byś nie żył, bo w każdej chwili mógłbyś się
zapomnieć. Walcząc z kimś, mógłbyś zapomnieć o oddychaniu. W czasie snu mógłbyś zapomnieć o
skurczach serca. Jakże byłbyś w stanie o tym pamiętać? A czy masz pojęcie, jak ciężką pracę wykonuje

twój system tra

wienny? Ty po prostu przełykasz różne pokarmy i myślisz, że stanowi to źródło

przyjemności, ale samo przełykanie nie wydaje się niczym niezwykłym.

W czasie II wojny światowej zdarzyło się, że kula przeszyła gardło pewnemu mężczyźnie. Uratowano mu
życie, ale nie mógł już normalnie jeść i pić. Przewód pokarmowy musiał zostać zamknięty. Jedzenie
wprowadzał do organizmu poprzez małą rurkę, umieszczoną z boku brzucha. Musiał wprowadzać
pokarm bezpośrednio do tej rurki i bardzo go to denerwowało. Do szału doprowadzało go np. jedzenie

lodów.

To jest do d...! W ogóle nie czuję smaku!

mówił.

Jeden z lekarzy poradził

mu:

Rób tak: najpierw posmakuj, a potem wrzuć do rurki.

I przez 40 lat człowiek ten tak właśnie postępował. Najpierw wkładał jedzenie do ust, by nacieszyć się
smakiem, a później wrzucał je do rurki. Także w twoim ciele jest głęboko ukryta ta

ka rurka. U tego

biedaka była po prostu na wierzchu... Może nawet lepiej, bo można ją było czyścić...

Cały układ trawienny dokonuje cudów. Naukowcy mówią, że gdybyśmy mieli odtworzyć wszystko to, co

robi nasz niepozor

ny system trawienny, każdy człowiek potrzebowałby wielkiej fabryki, aby zamieniać

pożywienie w krew, sortować pierwiastki, wysyłać je w odpowiednie miejsca. Określonych pierwiastków
potrzeba w mózgu, muszą więc być tam zaraz dostarczone z krwią. Inne są potrzebne w innym miejscu,
np. w oku. Jeszcze inne są

potrzebne w jeszcze innym miejscu -

w uchu, w kościach, w skórze. Ciało

radzi sobie świetnie przez siedemdziesiąt, osiemdziesiąt, dziewięćdziesiąt lat

- a ty nie widzisz, jak jest

mądre!

Mądrość ciała

Słyszałeś o alchemikach, którzy próbowali zamienić zwykły metal w złoto? Twoje ciało robi coś jeszcze
bardziej niezwykłego: zamienia wszystkie śmiecie, które do niego wrzucasz, w krew, w kości. I nie tylko w
krew i w kości, ale z tego „byle czego" powstaje również twój mózg. Lody i coca

cola zamieniane są

mózg, który może wykreować drugiego Rutherforda, Einsteina, Buddę, Zaratustrę, Lao

cy. Dostrzeż ten

cud!

Mózg, taka mała rzecz zamknięta w twojej czaszce... Jeden mózg, mogący zawierać biblioteki świata!
Jego pojemność jest prawie nieskończona. Najwspanialszy system pamięci. Gdybyś chciał zbudować
komputer o takiej pojemności, potrzebowałbyś kilometrów powierzchni, aby go pomieścić. A on jest
zamknięty w twojej małej czaszce. Wiemy przecież, że mimo rozwoju na

uki, nadal nikt nie potrafi

zamieniać lodów w krew. Próbowali, ale nie mają zielonego pojęcia, od czego zacząć. Jak zamienić lody
w krew? A tym bardziej jak tworzyć mózg z lodów? Być może nigdy się to nie uda. A nawet jeśli się uda,
to z pomocą istniejącego mózgu; znów będzie to cu

d naszego mózgu.

Rozmowa z ciałem

Kiedy już zaczniesz komunikować się ze swoim ciałem, wszystko stanie się bardzo proste. Do niczego go
nie zmuszaj. Przekonuj. Nie wolno walczyć z własnym ciałem. Jest to okropne, brutal

ne, agresywne i

każdy taki konflikt powoduje coraz większe napięcie. Nie potrzebny ci jest żaden taki konflikt

- niech

zasadą będzie odczuwanie przyjemności. A ponieważ ciało jest pięknym prezentem od Boga

- walka

przeciw niemu jest zaprzeczeniem boskości. Jest ono sanktuarium, w którym mieszkamy, świątynią.
śyjemy w nim i musimy o nie zadbać. To nasz obowiązek.

A więc przez siedem dni... (na początku wyda ci się to absurdalne, bo nikt cię nie uczy! rozmawiać z
własnym ciałem)... i zdarzą się cuda. One już zdarzają się, każdego dnia, bez t

wojej wie

dzy. Kiedy mówię

do ciebie, moja dłoń wspiera mnie gestem. Mówię do ciebie, mój umysł pragnie coś ci zakomunikować.

je ciało podąża za nim. Jest podporządkowane umysłowi.

Kiedy chcesz unieść rękę, nie musisz uczynić nic ponadto, że ją unosisz. Wystarczy, że pomyślisz o
podniesieniu ręki, i ciało posłusznie to wykonuje. Przecież to cud. Biolodzy czy fizjolo

dzy jeszcze nadal

nie potrafią wyjaśnić, jak się to dzieje, bo chęć jest jedynie chęcią

chciałbyś podnieść rękę

- ale to tylko

myśl. W jaki sposób myśl ta jest w mgnieniu oka, w ułamku sekundy, bez jakiegokolwiek opóźnienia
przetwarzana w konkretną wiadomość dla twojej ręki?

Kiedy mówię do ciebie, moja ręka równocześnie współpracuje ze mną. To tak, jakby ciało funkcjonowało

równolegle do u

mysłu. Jest niezwykle czułe. Każdy powinien dowiedzieć się, jak z nim rozmawiać, a

wtedy wiele rzeczy okaże się możliwych do zrobienia.

Wysłuchaj ciała

Bądź posłuszny swojemu ciału. Nigdy, w żaden sposób nie próbuj go zdominować. Ciało jest twoim

fundamentem. Kiedy za

czniesz je rozumieć, 99 procent twoich niedomagań po prostu zniknie. Ale ty nie

słuchasz.

Ciało mówi: „Stop! Nie jedz!". Ale ty nada] jesz, bo słuchasz umysłu, który mówi ci: „To takie pyszne, takie
smaczne. Jeszcze odrobinę". Nie zwracasz uwagi na ciało, które już zaczyna odczuwać mdłości, na
żołądek, który mówi: „Stop. Więcej nie mogę. Jestem przeciążony". mówi: „Patrz, jakie to pyszne...
jeszcze kawałeczek". I słuchasz umysłu.

Kiedy pytanie dotyczy spraw ciała, słuchaj ciała. Kiedy dotyczy myślenia, planowania, idei
marzeń, logiki, powodów, słuchaj umysłu. Kiedy zaś pytanie dotyczy całości siebie, słuchaj

swego serca.

Tymczasem gdybyś posłuchał ciała, 99 procent problemów zniknęłoby, a ten pozostały 1 procent to
byłyby jakieś nie

przewidziane zdarzenia, nie rzeczywiste schorzenia.

Ale od samego dzieciństwa jesteśmy oddzielani od swojego ciała, odbiera nam się możliwość kontaktu z
nim. Dziecko płacze z głodu, a matka patrzy na zegarek, bo doktor powiedział, że można podawać

dziecku mleko, co trzy godziny. Nie patrzy na dziec

ko, choć właśnie dziecko jest najlepszym zegarkiem.

Patrzy na swój zegarek i przestrzega tego, co mówi doktor. A dziecko płacze, jest głodne i chce jeść
właśnie teraz. Jeśli nie dostanie jedzenia, jego porozumienie z ciałem zostanie zakłócone. Zamiast

jedzenia do

staje smoczek. Zostaje oszukane. Matka podaje mu coś sztuczne

go, plastikowego i próbuje

zakłócić, zniszczyć wrażliwość dziecka na potrzeby własnego ciała. Mądrość ciała nie ma możliwości
przemówić swoim głosem; wkracza umysł. Dziecko jest uspokojone za pomocą smoczka, zasypia. Ale
teraz zegarek pokazuje, że minęły trzy godziny i trzeba dać dziecku mleko. Dziecko mocno śpi, jego ciało

śpi, lecz matka je budzi, bo doktor powiedział, że ma dostać mleko... Znów rozbija się naturalny rytm.

Powoli całe życie staje się jednym wielkim bałaganem. Przychodzi moment, kiedy człowiek traci
możliwość porozumiewania się ze swoim ciałem. Już nie wie, czy ciało chce jeść, czy nie. Już nie wie,
czy ciało pragnie miłości, czy nie. Wszystko jest manipulowane przez czynniki z zewnątrz. Bierze w ręce
„Playboya" i ma uczucie, że się kocha. To tak głupie, narzucone przez umysł. Taka miłość nie może być
wspaniała. Będzie jak kichnięcie, jak ulżenie sobie. Zresztą to wcale nie jest miłość. Jak miłość mogłaby
przydarzyć się poprzez umysł? Umysł nic nie wie o kochaniu się, oprócz tego, że to obowiązek.

Masz żonę, masz męża, musisz, więc uprawiać miłość. To staje się obowiązkiem. Rutynowo, pobożnie,
każdej nocy uprawiasz miłość. Nie ma w tym spontaniczności. Zaczynasz się martwić, bo to cię nie
zaspokaja. A więc rozglądasz się za inną kobietą. Zaczynasz myśleć logicznie: „Może ta kobieta nie jest
dla mnie właściwa? Nie jest pokrewną mi duszą? Może nie jest stworzona dla mnie? A w każdym

razie ja

nie jestem stworzony dla niej, bo ona mnie nie podnieca". Tymczasem problemem nie jest ani kobieta,

ani mężczyzna. To ty nie czujesz się dobrze w swoim ciele, a ona nie czuje się dobrze w swoim. Gdy

byście czuli się dobrze, nie przechodziłoby wam koło nosa to wspaniałe odczucie, którym jest orgazm.
Gdyby ludzie byli w zgodzie ze swoim ciałem, mogliby odczuwać boskie muśnię

cia przez swoje

doświadczenia orgazmu.

Słuchaj swojego ciała. Rób to, co ono zaleca. Umysł jest głupi, ciało jest mądre. A jeśli zagłębisz się w
swoje ciało, w tych głębiach odnajdziesz swoją duszę. Dusza skrywa się w głębi ciała.

Ciało jest cudem

Jest niezwykle piękne, niezwykle złożone. Nie istnieje nic bar

dziej skomplikowanego, bardziej

delikatnego. Nic o tym nie wiesz. O

glądasz je w lustrze. Nigdy nie patrzyłeś na nie od środ

ka, bo

zauważyłbyś, że jest ono jak wszechświat. Właśnie o tym mówili mistycy: ciało jest miniaturą
wszechświata, jeśli umiesz ujrzeć je od środka, jest ogromne, miliony, miliony komórek, a każda żyj

swoim życiem, każda funkcjonuje w tak mądry sposób, że to wydaje się niezwykłe, niewiarygodne. Zjesz
coś, a ciało przekształca to w krew, kości, szpik. Zjesz coś, a ciało przekształca to w świadomość, myśl.

Cud zdarza,

się w każdej chwili. A każda kom

órka funkcjonuje tak systematycznie, w sposób tak

uporządkowany, z taką wewnętrzną dyscypliną, że wydaje się to niemożliwe. Miliony komórek!
Siedemdziesiąt milionów komórek w twoim ciele jest jak siedemdziesiąt milionów dusz. Każda komórka
ma własną duszę. A wszystkie funkcjonują w ogromnej zgodzie ze sobą, we wspólnym rytmie i harmonii.

Z tych sa

mych komórek powstają twoje oczy, z tych samych komórek po

wstaje twoja skóra i z tych

samych komórek powstaje twoja wątroba, i twoje serce, i twój szpik kostny, i twój umysł, i twój mózg. Te
same komórki specjalizują się, potem działają w różnych miejscach, ale są tymi samymi komórkami.

Przemieszcza

ją się, pracują delikatnie i cichutko.

Zainteresuj się tym, wejdź głęboko w tę tajemnicę, bo to są ko

rzenie. Cia

ło jest twoją ziemią, jesteś w nim

zakorzeniony. Świadomość jest drzewem twojego ciała. Myśli są jak owoce. Medyta

cja jest jak kwiaty.

Ale zakorzeniony jesteś w swoim ciele, ono wspiera ciebie i wszystko, co robisz. Kochasz, ciało cię

wspiera. Nienawidz

isz, ciało cię wspiera. Chcesz kogoś zabić, ciało cię wspiera. Chcesz kogoś obronić,

ciało cię wspiera. We współczuciu, w miłości, w gniewie, w nienawiści

zawsze ciało cię wspiera. Jesteś

w nim zakorzeniony, ono cię odżywia. Kiedy zaczniesz rozumieć, kim jesteś, ciało także cię wesprze.

Jest twoim przyjacielem, nie przeciwnikiem. Słuchaj jego języ

ka, odczytaj jego znaczenie i krok po kroku

zagłębiając się w księgę swojego ciała, przewracaj kartki, a poznasz całą tajemnicę ży

cia. W twoim ciele

zawiera

się ona w formie skondensowanej. Jeśli powiększyć ją milion razy, okaże się, że jest światem,

który cię ota

cza; ale w formie zmniejszonej jest obecna tu, w twoim ciele.

Ciało zna wszystkie tajemnice

Ciało zna wszystkie tajemnice, wszystkie tajemnice świata; jest miniaturą wszechświata.

Jedyna różnica między ciałem a wszechświatem leży w roz

miarach. Tak jak pojedynczy atom zawiera w

sobie tajemnice ma

terii, ciało zawiera tajemnice wszechświata. Nie musisz się nigdzie wybierać w

poszukiwaniu tajemnic. Zaj

rzyj w głąb siebie.

Trzeba troszczyć się o swoje ciało. Nie wolno występować przeciwko niemu, przeklinać go. Jeśli je

przeklniesz, to jedno

cześnie przeklinasz Boga, bo On mieszka w głębokich zakamarkach twojego ciała.

Bóg wybrał dom twojego ciała, aby w

nim za

mieszkać. Szanuj swoje ciało, kochaj swoje ciało, troszcz się

o swoje ciało.

Tak zwane religie stworzyły przepaść pomiędzy człowiekiem i jego ciałem. To prawda, że nie jesteś
ciałem. Ale to nie znaczy, że masz przeciwko niemu występować; ciało jest

przyjacielem. Mo

że cię

zabrać do piekła, może cię zabrać do nieba. Jest jedynie środ

kiem transportu. Jest neutralne: pójdzie,

dokądkolwiek sobie tego życzysz, jest zawsze gotowe. Jest mechanizmem pięknym, uporządkowanym, o
niezwykłej złożoności. Im bardziej poznajesz ciało, tym większy odczuwasz respekt. A cóż dopiero mówić

o ca

łym wszechświecie? Przecież już w tym maleńkim ciele dokonuje się tyle cudów. Dlatego nazywam

ciało świątynią boskości.

Kiedy twoje podejście do ciała zmieni się, będzie ci łatwiej je zrozumieć, bo ciało samo ci na to pozwoli.
Zaprosi cię do wniknięcia do środka siebie, zacznie odkrywać swoje sekrety. To właś

nie w taki sposób

poznano sekrety jogi. To właśnie w taki sposób poznano sekrety tao. Joga nie powstała dzięki robieniu

sek

cji zwłok. Nowoczesna medycyna opiera się na badaniach zwłok i ich krojeniu. To jest zasadniczy

błąd. Nie pozwoliło to nigdy poznać żywego ciała. Dokonywanie sekcji zwłok i wypływająca z te

go wiedza

to jedno, a wiedza o żywym ciele to coś całkiem innego. Nowoczesne nauki nie są w stanie dowiedzieć
się niczego o życiu ciała, bo uznają, że jedyny sposób, aby czegoś się dowiedzieć, to je pokroić. Ale gdy
się je pokroi, nie jest już to samo. Rozumieć kwiat na łodyżce, na drzewie

to jedno, a ściąć go, podzielić

na kawałki

to coś zupełnie innego. Zupełnie inne zjawisko. Jego cechy są odmienne.

Albert Einstein ma cechy, których jego ciało nie ma po śmierci, bo nie może mieć. Umiera poeta

-jego

ciało jest tutaj, lecz gdzie jest jego poezja? Umiera geniu

sz -

oto jego ciało, lecz gdzie jego mądrość?

Ciało mędrca i idioty jest takie samo. Po śmierci nie można wywnioskować z sekcji zwłok, czy należało do
mędrca, czy też do idioty, czy należało do mistyka, czy do kogoś, kto nigdy w życiu nie poznał żadnej

jemnicy. Będzie to niemożliwe, gdyż patrzysz jedynie na ściany domu, ale jego mieszkańca już tam nie

ma. Oglądasz klatkę, ale ptak uleciał. A oglądanie klatki to nie to samo, co oglądanie ptaka. Ale nie za

pomnijmy, że ciało zawiera w sobie boskość.

Praw

dziwa droga to wniknięcie w samego siebie i patrzenie stamtąd na swoje ciało, z głębi swojego

jestestwa. To daje ogrom

ną radość... po prostu poczuć, jak funkcjonuje, jak pulsuje

ten największy cud

naszego świata.

Połączenie między ciałem i umysłem

Większość problemów ma podłoże psychosomatyczne, gdyż ciało i umysł nie są oddzielone. Umysł jest
wewnętrzną częścią ciała, a ciało jest zewnętrzną częścią umysłu.

Zdrowie to dobre samopoczucie; twoje całe ciało funkcjonuje wtedy na najwyższych

obrotach bez

żadnych zakłóceń, odczuwasz dobre samopoczucie, jedność z wszystkim, co

istnieje.

Wszystko, więc może rozpocząć się w ciele i przejść do umysłu lub odwrotnie

- za

cząć się w umyśle i

przejść do ciała. Nie ma podziału, odizolo

wanych przegródek.

Większość problemów ma dwie strony: można się do nich zabierać przez umysł lub przez ciało. I do tej
pory taka była praktyka: pewni ludzie wierzą, że problemy powstają w ciele

- to fizjolodzy, uczniowie

Pawiowa, behawioryści... Oni leczą ciało i oczywiście w połowi

e przypad

ków odnoszą sukces. I mają

nadzieję, że wraz z rozwojem nauki ta proporcja ulegnie zmianie. Ale to się nie stanie. Nigdy nie osiągną
więcej niż te 50 proc, bo to nie ma nic wspólnego z roz

wojem nauki.

Jest druga grupa, która wierzy, że wszystkie problemy rozwiązuje się przez umysł

co jest dokładnie tak

samo błędnym myśleniem jak poprzednie. Członkowie Christian Science*, hipnotyzerzy i mesmeryści,

psychoterapeuci -

wszyscy oni myślą, że problemy powstają w umyśle... Oni także odnoszą sukces

w 50

proc. przypadków i także myślą, że wcześniej lub później ta proporcja zmieni się i będą odnosić coraz
większe sukcesy. To nonsens. Nie osiągną więcej niż 50 proc. To jest górna granica.

Osobiście uważam, że każdy problem musi być rozpatrywa

ny z ob

u stron jednocześnie, musi być

zaatakowany przez oby

dwa wejścia. Atak należy podejmować równocześnie na dwóch frontach. Wtedy

człowiek może być wyleczony w 100 procentach. Zawsze, gdy nauka osiąga pełen sukces, okazuje się,
że podjęła działania z obu stron. Pierwsze jest ciało, gdyż jest ono bramą dla umysłu, jego
przedsionkiem. A ponieważ ciało jest widzialne

łatwiej nim zarządzać. Ciało musi być uwolnione od

wszystkich nagromadzonych struktur, lecz równolegle twój umysł powinien zostać tak zainspirowa

ny, by

zaczął poruszać się w górę, odrzucając wszystkie ciężary, które go przytrzymywały.

Umysł i ciało

nie są dwiema odrębnymi całościami

Zawsze o tym pamiętaj. Nie mów „proces fizjologiczny" i „proces mentalny". To nie są dwa procesy, ale
dwie części j

ednej ca

łości. Cokolwiek robisz, ma fizjologiczny wpływ na twój umysł. Cokolwiek robisz, ma

psychiczny wpływ na twoje ciało. Nie ma tu podziałów, jest całość.

Można powiedzieć, że ciało to stan stały energii, a umysł jest stanem ciekłym tej samej energii.

Tej samej

energii! Jakąkolwiek czynność fizjologiczną wykonujesz, nie myśl, że

to po prostu fiz

jologia. Jeśli pijesz

alkohol, co dzieje się z twoim umysłem? Alkohol jest przyjmowany przez twoje ciało, nie przez umysł, ale

co w takim razie zachodzi w umy

śle? Jeśli zażyjesz LSD, przyjmie je twoje ciało, nie umysł, ale co

zachodzi w twoim umyśle?

Albo jeśli zaczniesz pościć

post dotyczy twojego ciała, ale co się dzieje z umysłem? Albo od drugiej

strony: jeśli masz ma

rzenie erotyczne -

co dzieje się z twoim ciałem? Wpływ na ciało jest

natychmiastowy. W twoim umyśle pojawia się myśl o obiekcie seksualnym, a ciało zaczyna się
przygotowywać.

W pierwszej połowie XX wieku powstała teoria Williama Ja

mesa, uznana za absurdalną, ale jest na swój

sposób słuszna.

Teo

rię tę zaprezentował James wraz z innym naukowcem o nazwis

ku Lange i dlatego

nazwano ją teorią Jamesa

Langego. Mówimy zwykle, że kiedy boimy się, to zaczynamy robić uniki i

uciekamy, albo kiedy ogarnia nas złość, to oczy nam czernieją i zaczynamy bić

wroga. Ale James i Lange

przedstawili coś zupełnie odwrotnego. Twierdzili, że ponieważ zaczynasz uciekać, to właśnie z te

powodu czujesz strach, a ponieważ oczy robią się czerwone i rzucamy się na przeciwnika

to właśnie

wyzwala w nas poczucie złości. Czyli zupełnie na odwrót, niż nam się wydawało. A jeśli tak nie jest,
mówili, to pokaż nam choć jeden przypadek, gdy osoba złości się, ale jej oczy nie są zaczerwienione,
ciało nie jest zmienione. Nie pozwól reagować swojemu ciału i wtedy spróbuj się z

złościć

- zrozumiesz,

że nie możesz.

W Japonii uczy się dzieci bardzo prostego sposobu kontrolowania złości. Mówią: kiedykolwiek czujesz
złość, nic z nią nie rób, po prostu zacznij głęboko oddychać. Spróbuj, a nie będziesz w stanie się
zdenerwować. Dla

czego? Dlaczego nie mo

żesz się zdenerwować, jeśli bierzesz głębokie oddechy? To

po prostu staje się niemożliwe. Są dwa powody.

Po pierwsze, zaczynasz oddychać głęboko, a złość potrzebu

je innego rytmu oddechu. Bez tego rytmu

złość jest niemożli

wa. Aby za

istniała, potrzebny jest określony rytm oddechu lub oddech chaotyczny.

Kiedy bierzesz głębokie oddechy, uniemożliwiasz wybuch złości. Jeśli świadomie oddychasz głęboko,
złość nie może się objawić. Wymaga ona od ciebie innego sposobu oddychania; nie musisz nic robić,
złość sama zmieni rytm oddechu. Ale jeśli będziesz celowo oddychać głęboko, nie będziesz w stanie się
zezłościć.

Drugi powód: przemieszcza się twój umysł. Kiedy czujesz się zdenerwowany i zaczynasz głęboko
oddychać, twój umysł odwraca się od złości do oddychania. Ciało nie jest w stanie złości, a umysł
przeniósł swoją koncentrację na coś innego. Oto dlaczego Japończycy najlepiej na świecie panują nad
sobą. To po prostu trening od najmłodszych lat.

Takie podejście trudno jest znaleźć gdzie in

dziej, ale w Ja

ponii spotyka się je nawet w obecnych czasach.

Spotyka się je co prawda coraz rzadziej, bo nawet Japonia staje się coraz mniej „japońska", nasiąka

ideami Zachodu, tradycyjne metody i spo

soby zanikają. Ale tak było i ciągle jeszcze się zdar

za.

Jeden z moich przyjaciół był w Kioto i napisał do mnie list, w którym pisze: „Widziałem dziś tak niezwykle
piękne zdarzenie, że chcę ci je opisać. A kiedy wrócę, będę próbował zrozumieć, jak było możliwe.
Pewien człowiek został potrącony przez samochód. Przewrócił się, wstał, podziękował kierowcy i od

szedł. Podziękował kierowcy!"

W Japonii to nie jest trudne. Zapewne wziął kilka głębokich oddechów

i stało się to możliwe. Zmienia się

twoje podejście i jesteś w stanie podziękować komuś, kto nieomal cię zabił albo może nawet próbował cię
zabić.

Procesy fizjologiczne i psychiczne nie są dwiema odrębnymi sprawami, ale jedną i tą samą. Możesz
zacząć z dowolnej strony, aby dotrzeć i zmienić tę drugą.

Holistyczne podejście do człowieka

W lepszym świecie każdy człowiek, który zajmuje się leczeniem ciała, będzie medytował. Kiedy ciało
cierpi, to na pewno coś się za tym kryje, bo wszystko jest ze sobą splecione. Nikt więc nie powinien być
leczony jedynie przez wpływ na ciało, trzeba zająć się całością. Ale by móc zajrzeć do „całości" pacjenta,

sisz najpierw umieć zajrzeć do własnej.

Każdy lekarz powinien uprawiać medytację; inaczej nie będzie prawdziwym lekarzem. Może mieć stopnie

naukowe, mo

że mieć prawo wykonywania zawodu, ale dla mnie będzie szar

lata

nem, bo nie zna całości

człowieka, więc leczy symptomy.

W kogoś wstępują pewne objawy

migrena lub ból głowy

które można usunąć, ale lekarz nie zagląda

głębiej, aby dowiedzieć się, dlaczego ta osoba w ogóle ma migrenę. Może ma zbyt wiele problemów,

zama

rtwia się, ma depresję. Może skurczyła się w sobie tak mocno, że to aż boli. Może za dużo myśli i

nie pozwala swojemu umysłowi na odpoczynek. Doktor leczy więc symptomy, nakazuje im zniknąć za
pomocą trucizn i medykamentów. Ale ból pojawia się w innym miejscu, bo jego źródło nie zostało nawet
dotknięte.

Powinno się leczyć osobę, a nie symptomy. Osoba to integralna całość. Czasem zdarza się, że choroba
objawia się w stopie, ale jej przyczyna znajduje się w głowie. Bo człowiek jest całością... absolutnie

ołączoną. I nie tylko poszczególne części ciała są połączone, ale samo ciało połączone jest z umysłem,

a dalej umysł i ciało

-psyche i soma -

połączone są z transcendentalną duszą.

2. Zdemaskuj złe nawyki

Jedyny obowiązek, jaki masz

to być szczęśliwym. Uczyń z tego swoją religię. Jeśli nie czujesz się

szczęśliwy, to cokolwiek robisz, coś jest źle i konieczne są zmiany. Niech de

cyduje poczucie bycia

szczęśliwym.

Jestem hedonistą. Poczucie szczęścia jest jedynym kryterium, według którego człowiek może oceniać.

Zwróć uwagę na to, co czujesz, kiedy coś robisz: jeśli cię to uspokaja, stajesz się odprężony, czujesz się
wypoczęty

jest to słuszne. To jest kryterium, ale właściwe tylko tobie. Co jest do

bre dla ciebie, nie musi

być dobre dla innych, pamiętaj o tym. Co tobie przychodzi z łatwością, może być trudne dla kogoś in

nego, a zupełnie coś innego będzie dla niego łatwe. Nie ma więc jakiejś uniwersalnej prawdy na ten
temat. Każdy musi sam sobie to wypracować.

Co jest łatwe dla ciebie?

Dlaczego wybi

erasz bycie nieszczęśliwym

To jeden z najbardziej skomplikowanych problemów człowieka. Musi być rozpatrzony z wielką troską, nie
jest przecież teoretyczny

dotyczy ciebie. Każdy z nas zwykle wybiera to, co złe, smutne, powodujące

depresję, nędzne. Muszą być tego jakieś poważne przyczyny

i rzeczywiście są.

Sprawa pierwsza: zasadniczą rolę odgrywa tu sposób wychowania. Jeśli jesteś nieszczęśliwy, coś na tym
zyskujesz, zawsze coś zyskujesz. Jeśli jesteś szczęśliwy, zawsze tracisz. Od samego początku

spos

trzegawcze dziecko zaczyna zauważać różnicę. Kiedy jest nieszczęśliwe, każdy je pociesza, zyskuje

więc współczucie. Każdy usiłuje być kochającym, zyskuje więc miłość. Jeszcze więcej: kiedy jest
nieszczęśliwe, każdy poświęca mu swoją uwagę, zyskuje więc uwagę. Uwaga innych działa jak pożywka
dla ego, stymuluje jak alkohol, daje energię, poczucie bycia kimś ważnym. Stąd ta ogromna potrzeba,
pragnienie, aby ściągać na siebie uwagę. Wszyscy na ciebie patrzą

stajesz się ważny. Nikt na ciebie nie

patrzy - cz

ujesz jakby cię nie było, jakbyś nie istniał. Ludzie, którzy na ciebie patrzą, którzy o ciebie dbają,

dają ci energię.

Ego żyje w kontaktach z ludźmi. Im większą uwagę skupiają na tobie inni, tym większe staje się twoje
ego. Jeśli nikt nie pa

trzy - ego z

nika. Jeśli wszyscy zupełnie o tobie zapomną, jak będzie funkcjonować

twoje ego? Jak będziesz odczuwał, że w ogó

le istniejesz? Dlatego w ludziach tkwi potrzeba

przynależności do stowarzyszeń, związków, klubów. Na całym świecie istnieją klu

by - Rotary, L

ions, Loża

Masońska

- miliony klubów i stowarzy

szeń. Związki te istnieją po to jedynie, by przyciągnąć uwagę do

ludzi, którzy nie są w stanie zdobyć jej w inny sposób.

Od najmłodszych lat dziecko uczy się następujących sposobów: wyglądaj na nieszczęśliwe

go, a

zdobędziesz współczucie i uwagę innych, wyglądaj na chorego, a wywołasz zainteresowanie sobą. Chore
dziecko staje się dyktatorem, cała rodzina musi mu ustępować, natychmiast wykonuje jego zachcianki.
Kiedy jest szczęśliwe, nikt go nie słucha. Kiedy jest zdrowe, nikt nie dba o nie. Nikt nie zwraca uwagi, jeśli
jest doskonałe. Od samego początku zaczynamy wybierać gorszą, smutną, pesymistyczną, ciemniejszą
stronę życia. To jedna sprawa.

Druga sprawa, która się z tym wiąże, jest następująca: zawsze gdy jesteś szczęśliwy, zawsze gdy jesteś
pełen radości, kiedy czujesz błogosławieństwo i entuzjazm, wszyscy ci zazdroszczą. Zazdrość oznacza,
że każdy jest ci przeciwny, nikt nie jest przyjazny; w takich chwilach wszyscy są twoimi wrogami.
Nauczyłeś się więc ukrywać swój entuzjazm, który przysparza ci wrogów, nie okazywać swojego
szczęścia, nie śmiać się. Popatrz, jak ludzie się śmieją. Robią to w sposób wyrachowany. To nie
serdeczny śmiech, biorący się z głębi ich jestestwa. Najpierw patrzą na cie

bie, o

ceniają... a potem

zaczynają się śmiać. I śmieją się tylko do pewnego stopnia, do takiego, jaki jesteś w stanie tolerować,
który cię nie urazi, do takiego, abyś im nie zazdrościł.

Nawet nasze uśmiechy są polityczne. Śmiech zaniknął, poczucie błogostanu stało się absolutnie
nieznane, entuzjazm jest prawie niemożliwy, bo niedozwolony. Gdy jesteś nieszczęśliwy, nikt nie pomyśli,
że zwariowałeś, ale jeśli jesteś pełen entuzjazmu i tańczysz, każdy tak pomyśli.

Odrzuca się taniec, nie akceptuje się śpiewu. Człowiek jest przepełniony szczęściem, a my myślimy, że
coś jest z nim nie tak.

Co za społeczeństwo! Jeśli ktoś jest przygnębiony, to wszystko w porządku

pasuje, bo całe

społeczeństwo jest mniej lub więcej przygnębione. „Jest więc naszym członkiem. Przynależ

y do nas."

Jeśli ktoś jest pełen entuzjazmu, myślimy, że popadł w szaleństwo, zwariował. „Nie przynależy do nas" i
czujemy zazdrość.

A z powodu tej zazdrości potępiamy go. Z powodu zazdrości będziemy próbować przywrócić go do stanu

poprzedniego, czyli tak

iego, który, naszym zdaniem, jest normalny. Psychoanalitycy, psychiatrzy pomogą

przywrócić tego człowieka do stanu normalnego... przygnębienia.

Społeczeństwo nie może sobie pozwolić na entuzjazm. Entuzjazm ma moc rewolucyjną. Powtarzam:

entuzjazm ma moc re

wolucyjną. Jeśli ludzie będą pełni entuzjazmu, całe społeczeństwo będzie musiało

się zmienić, bo przecież obecnie jego podstawą jest stan przygnębienia.

Jeśli ludzie są bezgranicznie szczęśliwi, nie można ich poprowadzić na wojnę do Wietnamu, do Egiptu

czy do Izraela. Nie. Ktoś bezgranicznie szczęśliwy roześmieje się i powie: „To nonsens!"

Ludzie szczęśliwi nie poddają się obsesji pieniądza. Nie zmarnują całego swojego życia po to tylko, by
gromadzić pieniądze. Dla nich będzie to przejaw szaleństwa, że człowiek niszczy swoje życie,
zamieniając je na martwy pieniądz, umiera, by gromadzić pieniądze. A pieniądze pozostaną, kiedy jego
już tu nie będzie. To absolutne szaleństwo. Ale nie dostrzeżesz go, dopóki nie osiągniesz poczucia

entuzjazmu.

Jeśli ludzie będą pełni entuzjazmu, wtedy cały porządek, na którym opiera się nasze społeczeństwo,
będzie musiał się zmienić. To społeczeństwo opiera się na poczuciu nieszczęścia. Jest ono dla
społeczeństwa najlepszą inwestycją. Toteż od samego początku tak wychowu

jemy swoje dzieci, by

wybierały bycie nieszczęśliwymi i dlatego zawsze to robią.

Co rano każdy z nas ma wybór. Wybierasz zawsze bycie nieszczęśnikiem, bo to rodzaj inwestycji.
Wybierasz zawsze bycie nieszczęśnikiem, bo tak się przyzwyczaiłeś, takie masz

wzorce, zawsze tak

robiłeś. Umiesz to robić dobrze, stało się to jak wydeptana ścieżka. W chwili wyboru twój umysł
natychmiast skłania się w tę stronę.

Przygnębienie zdaje się być jakby „z górki", entuzjazm zaś „pod górkę". Entuzjazm wydaje się bardzo

udny do osiągnięcia, choć to nie jest prawda. W rzeczywistości jest całkowicie od

wrotnie: entuzjazm jest

„z górki", a nieszczęście „pod górkę". Bycie przygnębionym jest stanem trudnym do osiągnięcia, ale udaje
ci się tego dokonać, mimo że wydaje się niemożliwe, bo przecież jest zupełnie sprzeczne z naturą. Nikt
nie chce czuć się źle, a każdy CZUJE SIĘ źle.

Społeczeństwo odwaliło wielki kawał roboty. Edukacja, kul

tura, instytucje kulturalne, rodzice, nauczyciele

wykonali ol

brzymią pracę. Zamienili entuzjastycznych twórców w nieszczęśliwe twory. Każde dziecko

rodzi się szczęśliwe. Każde dziecko rodzi się boskie. A każdy człowiek umiera szalony.

To jest twoje zadanie: znów stać się dzieckiem, odzyskać dzieciństwo. Jeśli będziemy umieli znów
poczuć się jak dzieci, cała nędza zniknie. Nie twierdzę, że dzieci nie mają swoich nieszczęśliwych chwil.
Mają. Ale nie żyją w stanie przygnębienia. Spróbuj to zrozumieć.

Dziecko może stać się smutne, może być nieszczęśliwe, nawet bardzo nieszczęśliwe

w jakimś

momenci

e. Ale jest tak przepełnione tym nieszczęściem, jest tak zespolone z tym nieszczęściem, że nie

można go oddzielić. Dziecko nie istnieje w takiej chwili oddzielnie od swojego nieszczęścia. I wcale te

nie potrzebuje. Dziecko JEST nieszczęściem

- tak mocn

o się w nie angażuje. A kiedy stajesz się

jednością ze swoim nieszczęściem, przestaje ono być odczuwane jak nieszczęście. Jeśli stajecie się tym
samym, już ten fakt zawiera w sobie pewien rodzaj piękna. Popatrz na dziecko (mam na myśli nie

zepsute dziec

ko). Kiedy się zezłości, cała jego energia staje się złością; nie ma w nim czego innego.

Zmieniło się i stało się złością. Nie „jest rozzłoszczone"

ale „stało się złością". I dostrzeż to piękno, roz

kwit złości. Dziecko nigdy nie wygląda brzydko, nawet w złości wygląda pięknie. Wygląda jakby
poważniej, jest bardziej pobudzone, bardziej żywotne

jak wulkan gotowy wybuchnąć. Takie małe

dziecko, a tak ogromna energia, drobinka z całym wszechświatem gotowym do eksplozji.

A gdy złość ustąpi, dziecko staje się ciche. Gdy złość ustąpi, dziecko będzie nastawione pokojowo. Gdy
złość ustąpi, dziecko będzie zrelaksowane. Możemy myśleć, że to okropne przeżywać taką złość, ale
dziecko nie czuje się okropnie

było to dla niego nawet dość przyjemne.

Jeśli potrafisz utożsamiać się z tym, co cię spotyka, będziesz czuł się szczęśliwy. Jeśli separujesz się od
wszystkiego, nic nie przyniesie ci szczęścia, będziesz czuł się nędznie.

To jest właśnie klucz. Wyizolowanie własnego ego to główna przyczyna popadania w nieszczęśc

ie.

Spróbuj stać się jednością, unosić się wraz z tym, co przynosi życie, tkwić w tym tak intensywnie, tak
zupełnie, jakby cię nie było, jakbyś się zagubił, a wtedy wszystko stanie się błogosławieństwem.

Masz wybór, ale nawet nie zdawałeś sobie sprawy z tego, że go masz. Tak często wybierałeś
niewłaściwie, że stało się to ślepym nawykiem; po prostu robiłeś to automatycznie.

Stań się bardziej uważny. Za każdym razem gdy wybierasz coś, co powoduje u ciebie przygnębienie,
pamiętaj: to jest twój wybór. Już samo to pomoże

świadomość, że to jest twój wybór i jesteś za niego

odpowiedzialny, sam robisz to sobie, to two

je dzieło. Natychmiast poczujesz różnicę. Zmienią się

właściwości twojego umysłu. Będzie ci łatwiej przesunąć się w kierunku szczęścia. A kiedy już zdasz
sobie sprawę z tego, że to twój wybór, cała rzecz zamieni się w rodzaj gry. Jeśli chcesz czuć się źle

proszę bardzo, ale pamiętaj, że to na własne życzenie, i nie narzekaj. Nikt oprócz ciebie nie jest za to
odpowiedzialny. To twój dramat. Jeśli go lubisz, jeśli odpowiada ci ten stan przygnębienia, jeśli chcesz
spędzić swoje życie w poczuciu bycia nieszczęśliwym, to twój wybór, twoja gra. Ty ją rozgrywasz. Graj,

jak umiesz najlepiej!

Lecz wtedy nie chodź

i nie dopytuj innych ludzi, dlaczego czu

jesz się tak podle. To absurd. Nie chodź i

nie zwracaj głowy mistrzom i guru, pytając, jak być szczęśliwym. Tak zwani guru istnieją, bo jesteś

głupcem. Robisz sobie krzywdę, a potem pytasz, jak się jej pozbyć. Ale nadal będziesz ją robił, jeśli nie

czniesz zwracać uwagi na to, jak postępujesz.

Od tej właśnie chwili spróbuj być pełen szczęścia i błogości.

Dwa sposoby na życie

Są dwa sposoby na to, jak żyć, jak istnieć, jak poznawać: jeden pełen wysił

ku, woli, ego, a drugi bez

wysiłku, bez walki

przez zgodę na ten świat.

Wszystkie religie świata uczą cię sposobu pierwszego: walczyć

walczyć z naturą, walczyć ze światem,

walczyć z własnym ciałem, walczyć z własnym umysłem. Tylko w taki sposób możesz osiągnąć prawdę,
boskość, wieczność. Jednak jest wystarczająco dużo dowodów na to, że pragnienie siły, ta ścieżka ego,
te walki i wojny poniosły porażkę. Przez miliony lat zaledwie garstce ludzi udało się doświadczyć boskości
życia, tak małej gar

stce,

że są oni jedynie wyjątkiem, potwierdzającym regułę.

Uczę cię drugiej drogi: nie idź przeciwko prądowi życia, lecz podążaj z nim. Nie jest on twoim wrogiem.
Gdy człowiek próbuje iść w górę rzeki, walcząc z nurtem, bardzo szybko się męczy i nie może dotrzeć
donikąd. Rzeka jest ogromna, a ty jesteś drobinką. W tym ogromie istnienia jesteś mniejszy od ato

mu.

Jak mógłbyś podjąć walkę przeciwko całości? Już sam pomysł trąci brakiem inteligencji. Jesteś przez tę
całość stworzo

ny -

jakże mogłaby być twoim wrogiem? Natura jest twoją matką, nie może być przeciwko

tobie.

Twoje ciało jest podstawą twojego życia, nie mogłoby być ci przeciwne. Służy ci, pomimo że

ciągle z nim walczysz. Służy ci na jawie i we śnie. Kto za ciebie oddycha? Ty śpisz głęboko i chrapiesz

Ciało ma swoją własną mądrość. Kontynuuje oddychanie, serce kontynuuje bicie, ciało funkcjonuje bez
twojego nadzoru. Prawdę mówiąc, funkcjonuje lepiej wtedy, gdy jesteś nieobecny. Twoja obecność
zawsze powoduje zakłócenia, bo twój umysł pozostaje pod wpływem osób, które nauczyły cię zwracać
się przeciwko swemu ciału.

Uczę cię przyjaźni z wszystkim, co istnieje. Nie chcę, byś wyrzekł się świata, bo przecież jest nasz. Nic,
co istnieje, nie jest ci wrogie. Jedynym, czego powinieneś się nauczyć, jest sztuka życia, pełnia radości
zamiast wyrzekania się. To tylko kwestia opanowania tej sztuki, byś umiał zamieniać truciznę w nektar.

Na wielu lekach jest napisane, że są trujące, lecz w rękach znawcy trucizna staje się lekarstwem. Nie
zabije cię, ratuje ci ży

cie.

Jeśli odkryjesz, że gdzieś w twoim ciele, natura, świat jest przeciwko tobie, pamiętaj jedną rzecz: to na

pewno twoja igno

rancja, to na pewno złe podejście. Jest tak, bo nie znasz sztuki życia. Nie zdajesz sobie

sprawy, że Istnienie nie może być ci p

rze

ciwne. Z niego się zrodziłeś, w nim żyjesz, ono dało ci wszystko,

a ty nawet nie odczuwasz wdzięczności. Wręcz przeciwnie, wszystkie religie uczą cię, byś to potępiał.

Każda religia, która naucza cię, byś potępiał życie, jest trująca. Obraca się przeciwko życiu i stoi w
służbie śmierci; nie służy tobie, nie służy Istnieniu.

Ale dlaczego taki problem w ogóle się pojawił? Wszystkie religie obracają się przeciwko naturze. Dlatego
stworzyły rozumowanie, że jeśli nie jesteś przeciwko światu doczesnemu, nigdy nie osiągniesz innego,
lepszego świata. Dlatego także stworzyły podział na ten świat i tamten świat. Z jakiego powodu?

Jeśli życie na tym świecie nie ma być odrzucone, lecz przeżywane całą pełnią, nie jest ci potrzebny
kapłan. Jeśli życie na tym świecie ma być walką, być pełne wyrzeczeń, musisz zwalczać swoje naturalne
instynkty. Wtedy oczywiście będziesz czuł się źle. Pozostając w sprzeczności z naturą, nigdy nie
będziesz zdrowy, nie będziesz pełnią siebie. Zawsze będziesz podzielony, będziesz się czuł jak
schizofrenik. I wtedy oczywiście będziesz potrzebował kogoś, kto cię prowadzi, kto ci pomoże

będziesz

potrzebował duchownego.

Gdy czujesz się winny, idziesz do kościoła, do meczetu, do synagogi i prosisz księdza, pastora, rabina,
aby ci pomógł, bo w ciemnościach, które cię ogarniają, potrzebujesz, by ktoś cię chronił, pomógł, zapalił
światełko. Jesteś tak zdesperowany, że nawet nie zastanawiasz się, czy kapłan rzeczywiście wie więcej
niż ty, czy też jest tylko najemnym pracownikiem.

Twój proble

m polega zwykle na tym, że nie możesz zajrzeć w głąb siebie i zorientować się, o co chodzi.

Czy jesteś w rozpaczy, w cierpieniu, pełen obaw, pełen udręki, czy może tracisz coś w życiu, czy jesteś
niezadowolony, czy nie widzisz nigdzie żadnej wartości i po prostu skłaniasz się coraz bardziej w
kierunku śmierci?

Ciemność robi się coraz ciemniejsza, każdego dnia śmierć podchodzi coraz bliżej

- czy to odpowiednia

pora na rozstrzy

ganie problemów teologicznych? To jest pora na zmianę. I nie masz zbyt wiele cza

su.

Metody, opierające się na walce, których nauczają religie, nie wiodą donikąd. Po prostu psują radość
twojego życia. Zatruwają wszystko, czym mógłbyś się cieszyć w tym życiu. Stworzyły smutną ludzkość.
Ja chcę ludzkości, którą przepełniałaby miłość, pieśń i taniec.

Toteż chcę podkreślić, że stosuję drugą metodę: nie walcz z biegiem rzeki, nie idź pod prąd

to byłoby

głupie. Nie możesz walczyć, prawa natury są zbyt wszechogarniające, zbyt moc

ne. Najlepiej zaobserwuj

martwe ciało. Umarli umieją kilka rzeczy, których nie umieli za życia.

śywi, którzy nie umieją pływać, toną. To bardzo dziwne. Bo po śmierci znów są na powierzchni wody.
Kiedy żyli, poszli na dno, po śmierci znów są na powierzchni. Zapewne człowiek umarły wie coś, czego
nie wie żywy. Co się stało? Dlaczego rzeka czy ocean inaczej obchodzi się z umarłym?

- Bo on pozwala

na wszystko. Nawet nie usiłuje pływać. Nie robi nic.

Najlepszy pływak po prostu unosi się na wodzie, przesuwa się jak martwe ciało z nurtem, którędykolwiek
bowiem płynie rz

eka -

zawsze dopłynie do morza. Każda rzeka prowadzi do morza, więc nie musisz się

zastanawiać, czy jesteś w świętej rzece. Święta czy nie

każda wcześniej czy później dopływa do morza.

Unoś się więc wraz z nią. I to właśnie nazywam zaufaniem

- zaufaniem

Istnieniu, które, dokądkolwiek

wiedzie, doprowadzi cię do właściwej ścieżki, do właściwego celu. Nie jest twoim wrogiem. Uwierz
naturze, że dokądkolwiek cię prowadzi, tam jest twoje miejsce.

Jeśli cała ludzkość nauczyłaby się raczej odprężać niż walczyć, odpuszczać raczej niż dokonywać
mozolnych wysiłków, nastąpiłyby ogromne jakościowe zmiany w świadomości. Zre

laksowani ludzie,

poruszający się powoli wraz z biegiem rzeki, nie mający swych własnych celów, nie mający ego...

Kiedy unosisz się w takim spokoju, nie możesz mieć ego. Ego potrzebuje wysiłku

musisz coś robić. Ego

jest aktywne, a uno

sząc się, stajesz się nieaktywny. Będziesz zaskoczony, jak dzięki brakowi aktywności,

twoje lęki i nieszczęścia zaczynają odchodzić, a ty stajesz się zadowolony z w

szystkiego, co przynosi ci

Istnienie.

Pewien mistyk sufijski wybrał się w podróż... I co wieczór składał podziękowanie Istnieniu:

Tak wiele ci zawdzięczam i nie odpłaciłem ci za to, i nigdy nie będę w stanie ci odpłacić.

Jego uczniowie byli trochę zgorszeni, bo czasami życie dawało im w kość. Mistrz

- jako mistyk sufijski -

był traktowany jak odszczepieniec. A tym razem już od trzech dni nie dostali niczego do jedzenia, gdyż
każda wioska, którą mijali, odmawiała pomocy, nie byli bowiem ortodoksalnymi muzułmanami. Lu

dzie

odmawiali im schronienia na noc, więc spali na pustyni. Byli głodni, spragnieni. I to już przez trzy doby. W

czasie wieczor

nych modłów mistyk znów przemówił do Istnienia:

Tak wiele ci zawdzięczam. Tyle dla nas czynisz, a my nie możemy ci odpłacić.

Jeden z uczniów rzekł:

To już przesada. Po tych trzech dniach

cóż takiego Istnienie dla nas zrobiło? Za co mu dziękujesz?

Stary człowiek zaśmiał się i odpowiedział:

Ty ciągle nie rozumiesz, co Istnienie dla nas zrobiło. Te trzy dni były dla mnie bardzo ważne. Byłem

głodny, spragniony, nie mieliśmy schronienia, byliśmy odrzuceni, przeklęci, rzucano w nas kamieniami, a
ja zauważyłem w głębi siebie, że nie wzbudziło to we mnie złości. Dziękuję Istnieniu. Ten podarek jest

bez

cenny. Nigdy nie będę umiał się za niego odwdzięczyć. Trzy dni głodu, pragnienia, braku snu, ludzie

rzucający w nas kamieniami... a mimo to nie odczułem do nich wrogości, złości, nienawiści, żadnego
rozczarowania czy porażki. To musi być jego miłosierdzie, to Istnienie mnie wspiera. Te trzy dni odkryły
przede mną wiele spraw, których nigdy bym nie poznał, gdybym dostał jedzenie, gdybyśmy byli
przyjmowani, udzielono by nam dachu nad głową, nie rzucano by w nas kamieniami. A ty mnie pytasz, za
co dziękuję Istnieniu? Będę mu dziękować nawet, gdy będę umierał, bo i w takiej chwili odkryje ono
przede mną nowe tajemnice, tak jak odsłania je teraz, kiedy żyję, bo śmierć nie jest końcem, ale
kulminacją życia. Naucz się płynąć z prądem, a nie będziesz czuł się zraniony ani winny. Nie walcz
przeciwko swojemu ciału, naturze ani czemukolwiek innemu, abyś był pogodny, czuł się wszędzie jak w
domu, był spokojny i opanowany.

Pozwoli ci to stać się uważniejszym, bardziej otwartym, bardziej świadomym, doprowadzi cię do oceanu
najwyższego prze

budzenia - wyzwolenia.

Ciało jest twoim przyjacielem

Wszystkie religie uczą, jak zwalczać naturę. Co jest naturalne, jest przeklęte. Religie mówią, że musisz
nauczyć się robić rzeczy nienaturalne; tylko wtedy wyrwiesz się z więzów biologii, fiz

jologii, psychologii -

zburzysz ściany, które cię więżą. Jeśli zaś będziesz postępować zgodnie ze swoim ciałem, umysłem, ser

cem -

nigdy nie wyjdziesz poza samego siebie. W tym właśnie miejscu nie zgadzam się z żadną z religii.

One zasia

ły w tobie trujące ziarno, tak byś żył w swoim ciele, ale go nie kochał.

Ciało służy ci przez siedemdziesiąt, osiemdziesiąt, dziewięćdziesiąt lat i nie ma innego mechanizmu,
wymyślonego przez naukowców, który mógłby mu dorównać. Jego złożoność, cuda jaki

e dla ciebie

czyni... bez jakiejkolwiek wdzięczności z twojej strony. Traktujesz swoje ciało jak wroga, a ono jest

przyjacielem.

Troszczy się o ciebie w każdy możliwy sposób w ciągu dnia i kiedy śpisz. Nawet kiedy śpisz, kontynuuje
swoją troskę! Pod

czas s

nu, kiedy pająk idzie po twojej nodze, zostaje przez nią zrzucony bez budzenia

cię. Noga ma swój maleńki mózg. Toteż nie ma potrzeby używać centralnego systemu

- mózgu - bo takie

rzeczy noga może wykonać sama. Komar chce cię ukąsić

twoja ręka go odgania

lub zabija bez budzenia

cię. Nawet kiedy śpisz twoje ciało ciągle cię chroni i robi rzeczy, których nie musiałoby. Ręka nie powinna
mieć mózgu, ale ma przecież coś, co można nazwać maleńkim mózgiem. Być może każda komór

ka ma

w sobie maleńki mózg? Może istnieją miliony komórek w twoim ciele, miliony maleńkich mózgów, które
są w ciągłej gotowości, ciągle się o ciebie troszczą. Zjadasz różne pokarmy, nie martwiąc się, co dzieje
się dalej, po tym jak je połkniesz. Nie pytasz ciała, czyjego mechanizm, jego chemia będzie w stanie
strawić to, co jesz. Twoja wewnętrzna chemia pracuje przez prawie całe stulecie. Ma automatyczny
system wymiany zużytych części. Eliminuje je, tworząc nowe; a ty nie masz tam nic do ro

boty, to dzieje

się bez twojego udziału. Ciało ma swoją własną mądrość.

Wszystkie religie mówią ci: „Musisz walczyć, musisz iść pod prąd. Nie słuchaj swojego ciała.

Czegokolwiek ono pragnie -

rób odwrotnie". Dżainizm (Religia indyjska, szerzona w VI w. p.n.e. przez

Vardhamana Mahavira. Obecnie liczy około półtora miliona wyznawców (przyp. tłum.) mówi: ciało jest
głodne i niech będzie głodne. Zagłódź je, ono potrzebuje takiej kuracji. Służy ci dobrowolnie, bez żadnego
wynagrodzenia, a dżainizm mówi: sprzeciwiaj mu się, kiedy ciało chce spać

staraj się nie zasnąć.

To na pewno daje wielką moc twojemu ego. Kiedy ciało chce jeść, ty mówisz: nie. „Nie" ma w sobie
wielką moc. Jesteś panem. Sprowadzasz ciało do roli niewolnika, nawet jeszcze go

rzej -

każesz mu być

cicho. „Cokolwiek zdecyduję, tak będzie, ty się nie wtrącaj".

Nie walcz ze swoim ciałem. To nie twój wróg, lecz przyjaciel. Jest prezentem dla ciebie od natury. Jest
częścią natury. Jest powiązane z przyrodą na wszystkie możliwe sposoby.

Jesteś połączony nie tylko z oddechem. Jesteś połączony z promieniami słońca, jesteś połączony z
zapachem kwiatów i ze światłem księżyca. Jesteś złączony przez wszystko, nie jesteś samotną wyspą.
Porzuć tę myśl. Jesteś częścią całego kontynentu, a mimo to zachowałeś swą indywidualność. Oto co

nazywam cudem.

Jesteś nieodłączną częścią Istnienia, a posiadasz swą własną osobowość. Istnienie dokonało cudu,
czegoś, co wydaje się niemożliwe. Dlatego będąc w harmonii ze swoim ciałem, będziesz w zgo

dzie z

naturą, z Istnieniem. Zamiast iść pod prąd, podążaj z prądem. Odpuść. Pozwól zdarzyć się życiu. Nie
zmuszaj się do niczego w imię jakiejś dobrej sprawy. Nie zakłócaj swojej równowagi w imię jakiejś świętej
księgi, jakiejś świętej idei.

Nie ma ważniejszej rzeczy niż być w zgodzie, w harmonii z całością. Respektuj życie, szanuj życie. Nie
ma niczego świętsze

go nad życie, niczego bardziej boskiego niż życie. A życie składa się z maleńkich

spraw. Ci religijni mądrale mówią: „Dokonuj rzeczy wielkich!" A życie składa się przecież z drobiazgów.

Ale ich strategia jest jasna. M

ówią ci: „Dokonuj rzeczy wielkich, czegoś wspaniałego, czegoś, za co twoje

imię będzie zapamiętane. Zrób coś wielkiego!" I oczywiście to przemawia do ego. Ego jest jakby agentem
kapłanów. Wszystkie kościoły, synagogi, świątynie mają swoje

go agenta, który

m jest ego. Nie używają

innych agentów, bo nie ma innych agentów. Jest tylko jeden - twoje ego i „dokonaj cze

goś wielkiego".

Chcę ci wyjaśnić, że nie ma takich wielkich, wspaniałych rzeczy. śycie składa się ze spraw drobnych.
Jeśli zainteresujesz się tak

zwanymi wielkimi sprawami -

przegapisz życie. Ono składa się przecież z

picia herbaty, rozmowy z przyjacielem, wyjścia na poranny spacer bez jakiegoś konkretnego celu, po
prostu aby pospacerować, bez celu, tak, byś w każdej chwili mógł zawrócić. śycie t

o przygotowanie

czegoś do jedzenia dla ukochanej osoby, ugotowanie czegoś dla siebie, bo kochasz także siebie, pranie
swoich ubrań, mycie podłogi, podlewanie ogrodu... Te małe sprawy, te maleńkie

rzeczy... Pozdrowienie

nieznajomego przechodnia, który nie

będzie ci do niczego przydatny, bo nie będzie twoim partnerem,

klientem.

Człowiek, który przywita się z obcym, może także witać się z kwiatem, z drzewem, może zagwizdać
piosenkę dla ptaka. Ptaki śpiewają ci każdego dnia

i nigdy nie przyszło ci do gło

wy,

że mógłbyś to

odwzajemnić. Małe sprawy, maleńkie rzeczy...

Szanuj swoje życie. Z tego szacunku zrodzi się respekt dla życia innych.

Duch słowa „powinienem"

Kształtowanie nas przez rodzinę, społeczeństwo, szkołę, uniwer

sytet -

tworzy w nas napięcie. A

pod

stawą tego napięcia jest stwierdzenie, że nie robisz tego, co powinieneś.

Przewija się ono przez całe twoje życie, podąża za tobą jak koszmar, ściga cię. Nigdy nie da ci spokoju,
nie pozwoli ci się odprężyć. Jeśli się zrelaksujesz, powie ci: „Co ty wyprawiasz? Nie wolno ci się
odprężać; powinieneś działać". Kiedy działasz, powie ci: „Co robisz? Musisz trochę odpocząć, bo inaczej

zwa

riujesz. Już jesteś na krawędzi".

Jeśli robisz coś dobrego, powie: „Jesteś głupi. Czynienie dobra nie popłaca, ludzie będą cię oszukiwać".
Jeśli robisz coś złego, powie: „Co ty robisz? To prosta droga do piekła. Będziesz musiał to odpokutować".
Nigdy nie zostawi cię w spokoju. Cokolwiek uczynisz, będziesz zawsze zdany na potępienie.

Ten głos potępienia został w tobie zasiany. To największa plaga, jaka spotkała ludzkość. I dopóki się go
nie pozbędziemy, nie będziemy mogli stać się w pełni ludzcy, pełni radości, nie będzie

my mogli

uczestnic2yć w świętowaniu, jakim jest Istnienie. Tylko ty sam możesz się pozbyć tego poczucia

pow

inności. A nie jest ono wyłącznie twoim problemem, ale także problemem prawie każ

dej ludzkiej

istoty. W jakimkolwiek kraju się urodziłeś, do jakiejkolwiek religii czy ideologii przynależysz, nie ma

znaczenia - ka

tolicyzm, komunizm, hinduizm, islam, dżai

nizm, buddyzm -podstawa jest ta sama:

stworzenie w tobie podziału, tak aby jedna część ciebie zawsze potępiała drugą. Jeśli słuchasz pierwszej

druga zawsze cię potępia. Przez to jesteś stale w stanie wewnętrzne

go konfliktu, wojny domowej.

Ta wojna musi

zostać zażegnana, bo jeśli nie

- przegapisz ca

łe piękno, błogosławieństwo życia. Nie

będziesz w stanie śmiać się z głębi serca, naprawdę kochać, w pełni się zaangażować. A tylko poczucie
pełni pozwala rozkwitać wraz z wiosną, tak że twoje życie nabiera kolorów, pełne jest muzyki i poezji.

To tylko pełnia w tobie umożliwia nagłe odczucie obecności Boga wszędzie dokoła. Jak na ironię ten
wewnętrzny podział został stworzony przez tych, których nazywasz świętymi, kapłanami, Kościołami.
Mówiąc uczciwie, wszelcy kapłani są najwięk

szymi wrogami Boga na Ziemi.

Powinniśmy uwolnić się od tych kapłanów, bo ich nauki są źródłem patologii. Oni nas krępują, oni
wywołują epidemię neurozy. A neuroza stała się tak wszechobecna, że myślimy, iż tak ma być. Myślimy,
że takie jest życie i że polega ono na cierpieniu, długim, rozciągniętym w czasie cierpieniu, bolesnej, za

mierającej egzystencji.

Jeśli popatrzymy na tak zwane nasze życie

tak właśnie ono wygląda, bo nie ma w nim ani jednego

kwiatu, ani jednej pieśni w głębi

serca, ani jednego promienia boskiej przyjem

ności.

I wcale nie jest dziwne, że inteligentni ludzie na całym świecie pytają, jaki jest sens życia. Po co mamy je
kontynuować? Dlaczego jesteśmy tak tchórzliwi, że ciągle jeszcze żyjemy? Czemu nie zdobędziemy się
na odwagę, aby zakończyć ten nonsens? Dlaczego nie możemy z sobą skończyć?

Nigdy przedtem na świecie nie było tylu ludzi przekonanych, że życie jest całkowicie pozbawione

znaczenia. Dlaczego dzie

je się tak w naszych czasach? To nie ma żadnego związk

u z „naszymi

czasami". Przez całe wieki, przez co najmniej pięć tysięcy lat, kapłani wyrządzali te szkody. Obecnie
osiągnęło to swoisty rekord. I nie my tego dokonaliśmy. Jesteśmy tu ofiarami. Ofiarami historii. Jeśli
ludzie odzyskają choć trochę świadomości, to pierwszą rzeczą, jaką zrobią, będzie spalenie wszystkich
ksiąg historii. Zapomnij o przeszłości, była koszmarna. Zacznij od początku, od A, B, C, tak jakby znów
narodził się Adam. Zacznij tak, jak byśmy byli w rajskim ogrodzie, niewinni, nieskaż

eni.

Pewien człowiek poszukiwał dla siebie kościoła, do którego chciałby wstąpić. W końcu znalazł pewien
maleńki kościółek, w którym wierni modlili się razem z duchownym. Mówili: „Nie zrobiliśmy rzeczy, które
powinniśmy byli zrobić, a zrobiliśmy to, czego nikt nam nie nakazał robić". Człowiek ten osunął się na
ławkę, westchnął z ulgą i powiedział do siebie: „Chwała Bogu, w końcu odnalazłem swoich".

Rób wszystko w zgodzie ze swoją naturą, postępuj zgodnie z wrodzonymi ci pragnieniami. Nie posługuj
się receptami, słuchaj swego serca; oto jedyna recepta, którą należy stosować. Tak, słuchaj uważnie,
świadomie, a nigdy się nie pomylisz. Słuchanie swego serca nie stanie się źródłem podziałów. Słuchając
własnego serca, powoli zaczniesz zbliżać się we właściwym ki

runku, nie myśląc o tym, co dobre, a co

złe.

Cała bowiem sztuka życia dla nowych pokoleń zawiera się w tajemnicy świadomego, uważnego
słuchania własnego serca, postępowania według tych wskazówek i podążania w tę stronę, w którą cię
kieruje. Tak, czasem doprowadzi cię do nieszczęścia

ale pamiętaj, że tylko dzięki nieszczęściom

możesz stać się dojrzały. Czasami sprowadzi cię na manowce

ale takie błędy są częścią dorastania.

Wiele razy upadniesz. Ale podnieś się zno

wu, bo tylko ta

k zdobywasz siłę

- przez swe upadki i wzloty. W

ki sposób stajesz się całością.

Nie wprowadzaj żadnych zasad pochodzących z zewnątrz. śadne narzucone prawo nie może być
słuszne, bo zostało wymyślone po to, by tobą rządzić. Tak, zdarzali się w przeszłości oświeceni ludzie

Budda, Jezus, Kriszna, Mahomet. Ale oni nie narzucili światu zasad postępowania. Dali jedynie swoją
miłość. Jednak wcześniej czy później wyznawcy sprzymierzają się i zaczynają tworzyć zasady
postępowania. Kiedy zabraknie Mistrza, kiedy światło zgaśnie, a oni pozostają w ciemności, zaczynają po
omacku szukać jakichś zasad. Bo nie ma już światła, które umożliwiało im widzenie, teraz więc będą
uzależnieni od zasad.

Jezus postępował tak, jak podszeptywało mu serce, a to, co robią chrześc

ijanie, nie jest zgodne z

szeptem ich serc. Oni są naśladowcami, a przez to obrażają swoje człowieczeństwo i swo

jego Boga.

Nie naśladuj, bądź prawdziwym sobą. Nie stawaj się czyjąś kopią. Niestety, to, co widzimy dokoła na
całym świecie, to ko

pie, kopie i jeszcze raz kopie.

Kiedy jesteś sobą, życie wydaje się tańcem

a przecież po to żyjesz, by być sobą. Ponieważ zaś nie ma

dwóch takich samych ludzi -

moja droga życiowa nigdy nie stanie się twoją.

Zachwyć się duchem, wsłuchaj w ciszę swego Mistrza, ucz się jego wdzięku. Pij z jego istoty, jak tylko
możesz najwięcej, ale nie naśladuj go. Chłonąc jego ducha, pijąc jego miłość, dostając jego współczucie,
będziesz umiał wsłuchać się w szept swo

jego serca. I to jest szept. Serce przemawia cichym, spokojnym

łosem, nie krzyczy.

Zapomnij o tym, co ci powiedziano: „To jest dobre, a to jest złe". śycie nie jest tak sztywne. Co jest dobre
dziś, może stać się złe jutro. Co złe w tej chwili, może stać się dobre w następnej. śycia nie można
zaszufladkować, poprzyklejać naklejek: „dobre", „złe". To nie sklep z odczynnikami chemicznymi, gdzie
każda butelka ma swoją etykietkę i wiesz, co w niej jest. śycie jest tajemnicą; jeśli w pewnej chwili coś
pasuje, to znaczy, że jest dobre. W następnej chwili jednak tyle wody upłynęło w rzece Ganges, że to coś
już nie pasuje, a więc jest złe.

Jaka jest moja definicja tego, co właściwe? To, co znajduje się w harmonii z naturą,

jest dobre, a to, co w

dysharmonii, jest złe. Musisz być uważny, bo to się zmienia i winno być rozpatry

wane na nowo. Nie ma

uniwersalnych odpowiedzi na pytanie o dobro i zło.

śycie płynie tak szybko! Jest dynamiczne, nie statyczne. Nie jest stawem, ale Gangesem, ciągle płynie.
Nie jest takie samo w dwóch różnych chwilach. Toteż coś, co jest dobre teraz, może być złe później.

Co więc robić? Jedyne rozwiązanie to wyjaśnić to ludziom, aby mogli sami decydować, jak zareagują na
kolejne zmiany w ich życiu.

Oto pewna stara przypowieść zen:

Były dwie konkurujące ze sobą świątynie. Obaj Mistrzowie

tak się do nich zwracano, choć nie

zasługiwali na ten tytuł, toteż nazwijmy ich kapłanami

byli swoimi zagorzałymi przeciwnikami i nie

pozwalali nawet, by ich uczniowie patrzyli w kie

runku tej drugiej świątyni.

Każdy z kapłanów miał chłopca na posługi, do podawania mu rzeczy, załatwiania sprawunków. Kapłan z
pierwszej świątyni nakazał swojemu służącemu: „Nigdy nie rozmawiaj z tym drugim. Ci ludzie są

niebezpieczni".

Ale -

jak to chłopcy

kiedy pewnego dnia spotkali się na drodze, chłopiec z pierwszej świątyni zapytał:

„Dokąd idziesz?" Drugi odrzekł: „Gdzie mnie wiatry skierują". Wspaniała odpowiedź. Prawdziwe tao.

Jednak pierwszy chłopiec poczuł się zawstydzony, urażony i nie mógł znaleźć odpowiedzi. Odszedł
sfrustrowany, zły, w poczuciu winy, myśląc sobie: „Mój Mistrz zabronił mi rozmawiać z tymi ludźmi. Oni są
niebezpieczni. Jak mógł udzielić mi takiej odpowiedzi? Upokorzył mnie".

Poszedł do swojego kapłana i opowiedział, co się zdarzyło. Dodał na koniec: „Jest mi przykro, że z nim
rozmawiałem. Miałeś rację.

Ci ludz

ie są dziwni. Cóż to za odpowiedź! ? Ja zadaję zwykłe pytanie:

«Dokąd idziesz?», a wiem, że idzie na targ tak jak ja, a on odpowiada «Dokąd mnie wiatry skierują»".

Kapłan powiedział: „Ostrzegałem cię, ale nie posłuchałeś. A teraz słuchaj

-jutro znów zatrz

ymasz się w

tym miejscu, a gdy on nadejdzie, zapytasz: «Dokąd idziesz?». On odpowie: «Dokąd mnie wiatry
skierują», a ty wtedy okaż się lepszym filozofem i powiedz: «A co gdybyś nie miał nóg? Bo dusza jest

bez

cielesna i wiatry nie mogą jej nigdzie ponieść

!»"

Doskonale poinstruowany chłopak przez całą noc powtarzał te zdania. Wczesnym rankiem znów udał się
na miejsce. Dokładnie o tej samej porze nadszedł drugi chłopiec. Ten pierwszy, uszczęśliwiony, że teraz
będzie mógł wykazać się znajomością filozofii, zapytał: „Dokąd idziesz?" i czekał na odpowiedź. A
odpowiedź brzmiała tak: „Idę przynieść trochę warzyw z targu".

I jak teraz skorzystać z filozofii, której się wyuczył?

Takie jest życie. Nie możesz się na nie przygotować. Takie jest jego piękno, na tym pol

ega jego

wspaniałość, że zawsze zastaje cię nieprzygotowanego, że zawsze jest niespodzianką. Jeśli masz oczy,
to zauważysz, że każda chwila jest zaskoczeniem i gotowe odpowiedzi nie mają żadnego zastosowania.

Ja po prostu ukazuję ci zasadę nierozerwalnie połączoną z życiem. Bądź posłuszny swojemu jestestwu,
świeć swym własnym światłem i niech to światło oświetla twoją drogę, a takie problemy nigdy się nie
pojawią. To, co robisz, jest tym, co należało zrobić, a to, czego nie robisz

widać nie musiało być

zrobione.

Jedyny sposób, aby być w kontakcie z życiem, aby nie pozostawać w tyle, to mieć czyste serce, serce

bez winy. Zapomnij wszystko, co mówiono o robieniu i nie robieniu -

nikt nie może za ciebie decydować.

Unikaj tych uzurpatorów, którzy decydu

ją za ciebie, ty przejmij ster. Musisz decydować. A kiedy decy

dujesz -

odradza się twoja dusza. Gdy inni decydują, twoja dusza pozostaje tępa i uśpiona. Kiedy

zaczynasz podejmować swoje własne decyzje, pojawia się ostrość widzenia. Decydować znaczy

podejmo

wać ryzyko. Być może robisz coś źle

kto wie? Na tym polega ryzyko. Kto wie, co się stanie?

Oto ryzyko: ża

dnej gwarancji.

U starych -

jest gwarancja. Miliony i miliony ludzi postępowały tak samo, jakże więc mogliby się mylić?

Oto gwarancja. Jeśli tak wielu ludzi mówi, że coś jest prawidłowe, to zapewne musi być prawidłowe.
Podejmij całe potrzebne ryzyko, aby być indywidualistą i akceptować wyzwania, tak by mogły wyostrzać

two

je spojrzenie, by dawały ci błyskotliwość i inteligencję.

Prawda nie opiera si

ę na wierze, ale na wyższej inteligencji. Pozwala wytrysnąć ukrytym w tobie źródłom,

jest doświadczeniem oświecenia twojej świadomości. Ale by to mogło nastąpić, musisz znaleźć miejsce w
samym sobie. A właściwe miejsce to akceptowanie siebie takim, jakim jesteś. Niczemu nie zaprze

czaj,

nie daj się podzielić, nie miej poczucia winy.

Wyrwij się z nieszczęścia

To nie powinno być trudne

przerwać cierpienie, poczucie braku nadziei. To nie powinno być trudne, bo

przecież nie chcesz czuć się źle. Chyba więc kryje się za tym coś bardziej skompli

kowanego. Ta

komplikacja polega na tym, że od najwcześniejszego dzieciństwa nie wolno ci było okazywać radości,
czuć się szczęśliwym. Kazano ci być poważnym, a powaga łączy się ze smutkiem. Musiałeś robić to,

czego nie

chciałeś robić. Byłeś bezradny, słaby, zależny od ludzi; musiałeś robić, co ci kazali. Robiłeś to

niechętnie, kiepsko, będąc temu przeciwnym. Byłeś zmuszony robić tyle rzeczy wbrew sobie, że

stopniowo jedno sta

ło się jasne: wszystko, co jest ci przeciwne, jest słuszne, a to, co nie jest ci

przeciwne, jest błędne. I powoli całe to wychowanie napełniło cię smutkiem, zakłóciło twój stan naturalny.

Stanem naturalnym jest radość, tak samo jak stanem naturalnym jest zdrowie. Kiedy jesteś zdrowy, nie

idziesz do dokto

ra, aby pytać: Dlaczego jestem zdrowy? Nie ma potrzeby zadawać pytań dotyczących

zdrowia. Ale kiedy jesteś chory, pytasz natychmiast: Dlaczego jestem chory? Co powoduje moje złe sa

mopoczucie?

To całkowicie słuszne, by pytać, dlaczego jest ci źle

. Ale ni

kogo nie pytaj, dlaczego czujesz się

wspaniale. Zostałeś wychowany w chorym społeczeństwie, w którym poczucie szczęścia bez powodu
poczytywane jest za szaleństwo. Jeśli uśmiechasz się bez powodu, ludzie pomyślą, że brak ci piątej

klepki - bo inac

zej z czego byś się tak cieszył? A jeśli odpowiesz: „Nie wiem, po prostu czuję się

szczęśliwy", twoja odpowiedź upewni ich tylko, że coś jest z tobą nie tak.

Jeśli jednak czujesz się kiepsko, nikt nie będzie się dziwił. Ta

kie samopoczucie uznawane jest z

a normę;

każdy tak się czuje. Nie jest to niczym niezwykłym. Nie robisz nic dziwnego.

Podświadomie umacnia się w tobie przekonanie, że nieszczęście jest stanem naturalnym, a szczęście

nienaturalnym. Po

czucie szczęścia musi mieć powody. Poczucie nieszczęścia ich nie potrzebuje. To

przekonanie powoli wsiąka w ciebie coraz głę

biej -

do krwiobiegu, do kości, do samego szpiku

chociaż

jest czymś, co obraca się przeciwko tobie. Zostałeś zmuszony do swoistej schizofrenii; zostało ci
narzucone coś, co jest przeciwko twojej naturze. Zostałeś oderwany od samego siebie, by stać się
czymś, czym nie jesteś.

To właśnie jest przyczyna nieszczęść ludzkości: każdy jest tam, gdzie być nie powinien. A ponieważ nie

jest tam, gdzie powi

nien być

gdzie został stworzony, by być

czuje się źle. Tkwisz w stanie odchodzenia

od samego siebie, brniesz coraz dalej i dalej, tak że już zapomniałeś drogę powrotną do domu. Więc
gdziekolwiek jesteś, myślisz, że to twoje miejsce

smutek stał się twoim domem, ból stał się naturą.

Cierpienie zostało zaakceptowane, tak jakby było czymś zdrowym, nie chorobą.

A gdy ktoś mówi: „Porzuć to nędzne życie, odrzuć cierpienie, które niepotrzebnie dźwigasz ze sobą"

pojawia się problem podstawowy: To jest przecież wszystko, co posiadam! Jeśli to odrzucę, nie zostanie
mi nic, stracę swoją osobowość. Teraz przynajmniej jestem kimś, chociaż nieszczęśliwym, chociaż smut

nym, chociaż cierpiącym. Jeśli to odrzucę, pojawi się pytanie, jaka jest moja osobowość, kim właściwie

stem. Nie pamiętam drogi do domu, a odebrano mi hipokryzję, zastępcze mieszka

nie stworzone dla

mnie przez społeczeństwo.

Nikt nie chce stać goły na środku ulicy. Lepiej być nieszczęś

liwym -

przynajmniej masz coś na sobie,

choć jest to nieszczęście... Ale to nie szkodzi, wszyscy inni też są ubrani w takie sa

me szaty. Dla tych,

którzy mogą sobie na nie pozwolić, ich nieszczęścia są drogocenne. Ci, których na to nie stać, są pod

wójnie nieszczęśliwi

muszą żyć w pełnej biedzie i nędzy, nie ma czym się chwalić.

Są więc bogaci nieszczęśnicy i biedni nieszczęśnicy. Ci biedni starają się za wszelką cenę osiągnąć

status bogatych nie

szczęśników. Występują tylko takie dwa typy.

Trzeci typ został całkowicie zapomniany. Jest nim twoja rzeczywistość, która nie ma

w sobie nic

nieszczęśliwego. Wrodzona natura człowieka jest radosna.

Radość nie jest czymś, co należałoby zdobywać. Już w tobie jest; urodziłeś się z nią. Nie zatraciliśmy jej,
jedynie oddaliliśmy się i odwróciliśmy się tyłem do siebie samych.

Jest tu,

za twoimi plecami; mały obrót i jaka rewolucyjna zmiana!

Ale są fałszywe religie, które mówią ci, że jesteś nieszczęśliwy, bo w poprzednim życiu wyrządziłeś zło.

To wszystko non

sens. Dlaczego Istnienie czekałoby przez jedno życie, aby cię ukarać? Wydaje się to

niepotrzebne. W naturze rzeczy dzieją się natychmiast. Wkładasz rękę do ognia, a dopiero w następ

nym

życiu ulegniesz poparzeniu? Dziwne! Oparzysz się przecież natychmiast. Przyczyna i rezultat są
połączone, nie mogą być roz

dzielone.

Lecz te fałszywe religie nie ustają w pocieszaniu: Nie przejmuj się. Rób więcej dobrych uczynków i módl
się częściej. Chodź do świątyni lub do kościoła, a w następnym życiu nie będziesz nieszczęśliwy. Nic
natychmiast, gotówką; wszystko później

w następnym życiu. I nikt z następnego życia nie pojawia się,

aby powiedzieć: Ci ludzie mówią absolutne kłamstwa.

Religia powinna być jak gotówka, nawet nie jak czek, ale właśnie gotówka.

Rozliczne religie mają różne strategie, ale powód ten sam. Chrześcijanie, żydzi, muzułmanie,

religie

zrodzone w Indiach mówią: cierpisz, bo Adam i Ewa zgrzeszyli. Pierwsza para, tysiące lat temu... i nie był
to jakiś wyjątkowo wielki grzech

popełniasz go codziennie. Po prostu zjedli jabłko, mimo że Bóg im tego

zabronił. Oczywiście problem nie leży w jedzeniu jabłek, ale w nieposłuszeństwie. Tysiące lat temu ktoś
nie posłuchał Boga, został ukarany przez wyrzucenie z Edenu, z boskiego raju. A dlaczego my cierpimy?

Bo oni byli naszymi praprzodkami.

W rzeczywistości jest całkowicie inaczej. To nie jest kwestia czynienia zła, lecz raczej faktu, że zostałeś
wygnany z samego siebie, ze swojego stanu naturalnej radości. Bo żadna religia nie chce, byś zbyt łatwo
dochodził do stanu szczęścia. Cóż bowiem stałoby się z wyznawcami? Co pozostałoby z tych wsz

ystkich

świetnych praktyk, metod ascezy?

Jeśli odrzucenie poczucia nieszczęścia byłoby tak łatwe, jak ja mówię, wtedy wszystkie fałszywe religie
straciłyby swój biznes. To sprawa ich biznesu. Poczucie szczęścia musi być tak trudne do osiągnięcia

wręcz niemożliwe

że ludzie mogą mieć na to nadzieję jedynie w jakimś przyszłym życiu, po dłu

giej,

uciążliwej podróży.

Ale ja ci mówię z własnego doświadczenia: osiągnąłem to z ogromną łatwością. Dla mnie to także nie jest
pierwsze życie i zapewne popełniłem więcej „złych uczynków" niż ty

- bo

ja nie myślę, że to było coś złego. Docenianie piękna, doce

nianie smaku, docenianie wszystkiego, co

czyni życie lepszym i bardziej kochanym

to, moim zdaniem, nie są złe rzeczy.

Chciałbym, abyś i ty stał się wrażliwy, miał większe poczucie estetyki dla tych spraw. One uczynią cię

bardziej ludzkim, obda

rzą cię większą delikatnością, nauczą większej wdzięczności za to, że istniejesz.

Dla mnie nie są to rozważania teoretyczne. Po prostu zaakceptowałem nicość jako drzwi. N

azywam to

medytacją, a jest ona przecież niczym innym, jak jednym z imion nicości. Kiedy taka nicość nadejdzie,
stajesz nagle twarzą w twarz z samym sobą, a cały bagaż smutku znika. Pierwsze, co powinieneś zrobić,
to po prostu wyśmiać samego siebie, to, jakim byłeś idiotą. Tego smutku nigdy nie było

- to ty z jednej

strony go tworzyłeś, a z drugiej usiłowałeś niszczyć; i oczywiście byłeś podzielony na dwie części jak

schizofrenik.

To jest bardzo łatwe i proste. Najłatwiejszą rzeczą w życiu jest być sobą. To nie wymaga wysiłku; już
nim jesteś. Tylko przypomnij sobie... wyrzuć wszystkie głupoty, którymi karmiło cię społeczeństwo. Jest
to tak łatwe jak dla węża wysunięcie się ze swojej starej skóry i nie oglądanie się już w tył. Bo to jest po

prostu stara skóra.

Jeśli to pojąłeś, może zdarzyć ci się nawet w tej właśnie chwili.

Bo już od tej chwili zrozumiesz, że smutek, nieszczęście nie istnieją.

Milczysz, stojąc w drzwiach nicości; jeden krok do przodu i odnajdziesz największy skarb, który czekał na

ciebie przez ty

siące poprzednich wcieleń.

Uświadom sobie swoje szczęście

Zwykle umysł z łatwością sygnalizuje ci ból, ale nie stan zadowolenia. Kiedy boli cię głowa

- wiesz o tym

dobrze. Ale kiedy nie boli -

nie myślisz o tym, że masz dobre samopoczucie. Kie

dy bol

i cię jakaś część

ciała

masz świadomość tego bólu. Ale kiedy jesteś całkowicie zdrowy

nie masz świadomości pełni

zdrowia.

To jest podstawowa przyczyna tego, że czujemy się smutni: nasza świadomość nastawiona jest na ból.

Liczymy ciernie, nie zwracamy u

wagi na kwiaty. I jakoś tak jest, że wybieramy ciernie, a lekceważymy

kwiaty. Poranienie i ciągły ból nas nie dziwią; tak musi być.

Dzieje się tak z bardzo konkretnego, biologicznego powodu: natura wysyła sygnał bólu, abyś mógł mu
zaradzić. To wro

dzony

mechanizm. Gdyby nie on, twoja ręka mogłaby się palić, a ty niczego byś nie

zauważył. Bez niego byłoby nam trudno zachować życie. Natura uczyniła ból zjawiskiem podstawowym i
nieuniknionym: musisz mieć świadomość swojego bólu. Ale z drugiej strony natura

nie ma wbudowanego

mechanizmu in

formowania cię o przyjemnościach, radości, błogości. Tego trzeba się tego nauczyć,

pracować nad tym. To jest sztuka.

Od tej chwili zacznij zwracać uwagę na te sprawy. Jeśli na przykład twoje ciało pozostaje w doskonałym

zdrowiu -

usiądź w ciszy, uświadom to sobie. Zjadłeś dobry posiłek i ciało jest usa

tysfakcjonowane,

zadowolone? -

Uświadom to sobie.

Kiedy jesteś głodny, natura sama ci to uzmysławia, ale nie ma ona systemu uświadamiania ci faktu, że
jesteś zadowolony; to trzeba w sobie wytworzyć. Natura tego nie potrzebuje, bo je

dynym jej zadaniem

jest zapewnić ci przetrwanie; wszystko ponadto jest luksusem. Radość jest luksusem, najwspanialszym

luksusem.

Zaobserwowałem, dlaczego ludzie są tacy smutni

-w rzeczy

wistości nie są tak smutni, jak to okazują.

Mają chwile wielkiej radości, ale one mijają wcale przez nich nie uświadomione. Jedynym, co pamiętają,
są ból i rany. Ich umysły są pełne koszmarów. Nie znaczy to, że nie mają wspaniałych snów i poetyckich

wizji - ta

kże je mają, ale nikt ich nie zauważa.

W ciągu dwudziestu czterech godzin zdarzają się tysiące rzeczy, za które winieneś wdzięczność

Bogu, ale ich nie zau

ważasz. Od tego właśnie należy zacząć. Będziesz zdumiony, jak szczęście coraz

bardziej rozrasta się każdego dnia, a ból i smutek proporcjonalnie się zmniejszają. I nadchodzi moment,
gdy życie staje się jak święto. Ból pojawia się rzadko, a i wtedy jest po prostu częścią tej zabawy. Nie
przeszkadza, nie zakłóca ni

czego. Jest akceptowany.

Jeśli akceptujesz poczucie sytości, które pojawia się po posiłku, wiesz także, że będziesz miał poczucie

lekkiego bólu, kie

dy jesteś głodny... i to dobrze. Kiedy dobrze wyspałeś się w nocy i rano jesteś świeży,

rześki i wypoczęty, naturalne jest, że pewnej nocy nie będziesz mógł zasnąć i trudno będzie to znieść, ale
to właśnie jest częścią gry.

Z mojego doświadczenia wynika, że życie składa się w dziewięćdziesięciu dziewięciu procentach z
poczucia szczęścia i w jednym procencie z bólu. Ale życie innych ludzi składa się w dziewięćdziesięciu
dziewięciu procentach z bólu, a w jednym procencie z poczucia szczęścia; wszystko jest na odwrót.

Stań się coraz bardziej świadomy przyjemności, radości, spraw pozytywnych, kwiatów i tego, że nawet
czarne chmury mają białe obrzeża.

3. Podstawy dobrego samopoczucia

Słuchaj ciała. Ciało nie jest twoim wrogiem, postępuj zgodnie z tym, co ci mówi, bo
dysponuje ono swoją własną mądrością. Nie zakłócaj jej, nie sięgaj po rozum. Nie uczę cię
ścisłych zasad, po prostu daję ci zmysł czujności. Słuchaj swojego ciała.

Ciało jest twoim przyjacielem; nie jest twoim wrogiem. Słuchaj jego języka, odszyfruj ten
język i krok po kroku

otwórz księgę swojego ciała i czytaj kartka po kartce, a poznasz całą

tajemnicę życia. W formie skondensowanej tajemnica ta zawiera się w twoim ciele.
Powiększona milion razy jest całym wszechświatem. Ale zmniejszona do małej skali jest
właś

nie tutaj, w twoim ciele.

Nawiąż kontakt ze swoim ciałem

Nie masz kontaktu z wieloma aspektami swego ciała, po prostu je nosisz. Kontakt oznacza wielką
wrażliwość. Zapewne nawet nie czujesz swojego ciała. Jedynie kiedy jesteś chory, czujesz, że je masz.
Boh cię głowa

czujesz głowę; bez bólu głowy, nie ma kontaktu z głową. Boh noga, zaczynasz czuć, że

masz nogę. Zaczynasz odczuwać tylko wtedy, gdy coś jest nie tak.

Kiedy wszystko jest w porządku, nie czujesz swojego ciała, a przecież w tym właśnie czasie

- kiedy

wszystko jest w porządku

taki kontakt może być nawiązany. Gdy coś szwankuje, nawiązujesz kontakt z

chorobą, z tym, co ci dolega, bo nie masz wtedy dobrego samopoczucia. Przez cały czas masz głowę,
ale kontakt z nią nawiązujesz dopiero, gdy zaczyna boleć. Jest to więc kontakt z bólem głowy, a nie z
głową. Kontakt z głową jest możliwy tylko wtedy, gdy nie ma bólu, a głowa wypełniona jest dobrym
samopoczuciem. Ale tę zdolność prawie zatraciliśmy. Nie mamy żadnej łączności, kiedy wszy

stko jest w

porządku. Kontakt jest nawiązywany jedynie w stanie zagrożenia. Ból głowy

- potrzebna jest naprawa,

potrzebne jest lekar

stwo, coś trzeba zrobić, nawiązujesz więc kontakt i coś robisz.

Spróbuj nawiązać kontakt wtedy, gdy wszystko jest w porządku. Po prostu połóż się na trawie, zamknij

oczy i odczuj dozna

nia, które pojawiają się w środku, roztętnione poczucie zado

wolenia.

Połóż się na

wodzie. Dotyka ona twojego ciała i każda komórka jest chłodzona. Poczuj, jak ten chłód przenika komór

kę za komórką, wchodzi coraz głębiej w twoje ciało. Ciało jest fenomenalne, jest jednym z cudów natury.

Usiądź w słońcu. Pozwól, by jego promienie przenikały ciało. Czuj, jak ciepło przenika do twego wnętrza,

jak wchodzi co

raz głębiej, jak dotyka twoich komórek i dociera aż do szpiku kości. A słońce jest życiem,

źródłem wszystkiego. Poczuj więc, z zamkniętymi oczami, to wszystko, co się dzieje. Pozostań czuj

ny,

obserwuj i ciesz się. Krok po kroku uświadomisz sobie delikatną harmonię, piękną muzykę, która stale

rozbrzmiewa we

wnątrz ciebie. Wtedy nawiążesz kontakt z ciałem. Jeśli tego nie potrafisz, nosisz jedynie

martwe ciało.

To jest tak: osoba, która kocha swój samochód, ma inny kon

takt i odczucia związane z tym samochodem,

niż osoba, która nie kocha swego auta. Ten, komu samochód jest obojętny, jeździ nim i traktuje go jak
urządzenie, ale osoba, która kocha swój samochód, natychmiast zauważa najmniejsze zmiany w jego na

stroju, najsubtelniejszą zmianę dźwięku silnika. Coś się zmie

nia w samochodzie, a ta osoba natychmiast

to zauważa. Nikt inny tego nie słyszy; pasażerowie siedzą i niczego nie słyszą. Wystarczy mała zmiana w

terkocie silni

ka, byle kliknięcie, coś nowego i osoba, która kocha swój samochód, zaraz to zauważa. Ma z

nim dobry kontakt. Nie tylko kieruje samochodem. On jest nie tylko mechanicznym urządzeniem.
Kierowca wniknął w samochód i pozwolił też, aby samochód wniknął w nieg

Ze swojego ciała możesz korzystać jak z mechanizmu i wtedy nie będziesz na nie wrażliwym. Ciało
nieustannie śle ci informacje, których ty nie słyszysz, bo nie masz żadnego kon

taktu...

W ubiegłych dekadach przeprowadzono w Rosji pewne interesujące ba

dania i naukowcy dokonali

odkrycia, że zawsze zanim zaczynamy chorować, już sześć miesięcy wcześniej ciało wysyła
systematyczne sygnały. Sześć miesięcy to długi czas. Zachorujesz w 1975 roku, a ciało już od połowy
1974 roku usiłuje cię ostrzec. Ale ty nie słyszysz, nie rozumiesz, nie wiesz. Dopiero kiedy choroba cię
zaatakuje, dociera to do ciebie. A może i wtedy nie dociera

dopiero twój lekarz uświadamia ci, jak po

ważny problem masz ze zdrowiem.

Jeden z naukowców, który przeprowadzał te badania, przez wiele lat kręcił filmy i robił zdjęcia, które
pozwalały wykrywać choroby, zanim się objawią. Mówi on, że choroba może zostać zażegnana, a pacjent
nigdy nawet nie będzie wiedział, czy wystąpiłaby czy nie. Jeśli w przyszłym roku ma zaatakować cię rak,
może on być wyleczony właśnie teraz. Jeszcze nie ma żadnych objawów fizycznych, ale w elektryczności
twojego ciała wiele się zmienia

nie w samym ciele, ale właśnie w jego elektryczności, w bioenergii, wiele

się zmienia. Najpierw następują zmiany w bioenergii, a później występują objawy fizyczne. Jeśli mogłyby
być wyleczone na poziomie bioenergetycznym, nigdy nie przeszłyby do fizycznej sfery ciała.

Dzięki tym badaniom, w przyszłym stuleciu [tzn. w XXI wie

ku -

przyp. tłum.] nikt nie będzie musiał

chorować, nie będzie potrzeby korzystania ze szpitali. Zanim jeszcze choroba objawi się w ciele, może
już być leczona, ale musi być wykryta za pomocą specjalnego urządzenia. Sam nie możesz jej wykryć,
chociaż jesteś tu, żyjesz w rym ciele. Ale nie masz z nim, niest

ety, kontaktu.

Być może słyszałeś, że hinduscy

sannjasini, rishi, mnisi zen, buddyjscy bhikkhu

przepowiadają swoją

śmierć, zanim ona nadejdzie. I może zadziwi cię fakt, że taka deklaracja następuje na sześć miesięcy
wcześniej

nigdy więcej niż sześć miesięcy wcześniej. Wielu świętych przepowiedziało, że umrą, właśnie

sześć miesięcy przed swoją śmiercią. To nie jest przypadek; tych sześć miesięcy ma znaczenie. Zanim
ciało umrze, zaczyna zamierać w nim bioener

gia, a osoba, która pozostaje w kontakcie ze sw

oją

bioenergią, wie, że zaczyna się ona kurczyć. śycie oznacza rozprzestrzenianie się, śmierć oznacza
kurczenie. Taki człowiek czuje, że jego energia życiowa kurczy się, obwieszcza więc, że za sześć
miesięcy umrze. Mnisi zen znani są z tego, że wybierają sobie nawet pozycję i sposób, w jaki umrą

- bo

dokładnie wiedzą, kiedy to nastąpi.

Zdarzyło się, że pewien mnich zen był umierający, poprosił więc swych uczniów:

Poradźcie mi, jak mam umrzeć; w jakiej pozycji. Człowiek ten był ekscentrykiem, lekko stukniętym,

starym, ale bardzo pięknym szaleńcem. Jego uczniowie zaczęli się śmiać; myśleli, że żartuje, bo robił to
bardzo często. Jeden z nich odrzekł więc:

A co, gdybyś umarł stojąc w kącie świątyni?

Mnich odpowiedział:

Słyszałem historię o tym, że kiedyś jakiś mnich zmarł już w kącie świątyni. Nie będę się powtarzał.

Zaproponuj coś uni

kalnego.

Umrzyj więc spacerując po ogrodzie

zaproponował ktoś inny. Mnich odrzekł:

Słyszałem, że ktoś w Chinach zmarł, spacerując. Ktoś jeszcze inny zaproponował:

Przyjmij pozycję

shirshasana,

czyli stań na głowie, i umrzyj. Nikt jeszcze nie umarł, stojąc na głowie, to

bardzo trudne umrzeć, stojąc na głowie. Nawet zaśnięcie w takiej pozycji jest niemożliwe, a śmierć jest
wielkim snem. Jak umrzeć w pozycji, w której nawet zwykły sen jest niemożliwy?

Ale mnich zaakceptował ten pomysł. Ucieszył się. Wszyscy myśleli, że po prostu żartuje, a on naprawdę
stanął na głowie. Przestraszyli się: Co on wyprawia? I co teraz? Przecież zostało mu już jedynie parę
chwil życia. To byłoby dziwaczne

umarły stojący na głowie. W przerażeniu ktoś zasugerował:

Jego siostra jest mniszką w pobliskim klasztorze. Niech ktoś idzie i ściągnie ją tutaj. Jest jego starszą

siostrą, więc zapewne sobie z nim poradzi. Zna go bardzo dobrze.

Siostr

a przyszła i rzekła podobno:

Ikkyu (tak mnich miał na imię), nie wygłupiaj się! To nie jest sposób, w jaki się umiera.

Ikkyu zaśmiał się, stanął na nogi i zapytał:

Dobrze, a jaki jest prawidłowy sposób? Siostra odpowiedziała:

Usiądź w lotosie, w pozy

cji Buddy, i wtedy umrzyj. Tamta po

zycja nie była dobra. Przynajmniej teraz nie

rób z siebie głupca.

Podobno mnich przyjął pozycję Buddy i zmarł, a siostra wyszła. Jaki piękny człowiek! Ale skąd wiedział,
że umiera? Tak dokładnie, że nawet przybierał pozycje! To właśnie bioenergia zaczynała zanikać i on to
czuł. Takie wyczucie następuje tylko przez głęboki kontakt; nie jedynie powierzchowny kontakt z ciałem,
ale łączność z jego korzeniami.

Zacznij od tego, by stawać się coraz wrażliwszym na swoje ciało. Słuchaj go, mówi ci dużo, ale jesteś tak
zasłuchany w to, co masz w głowie, że nie jego słuchasz. Ilekroć wystąpi konflikt między umysłem i
ciałem, prawie zawsze to właśnie twoje ciało ma rację, nie umysł, bo ono jest naturalne, a umysł jest uwa

runkowany

społecznie; ciało należy do niezgłębionej natury, umysł do społeczeństwa

- twego

konkretnego społeczeństwa, twego wieku, twoich czasów. Ciało jest głęboko zakorzenione w Istnieniu,
umysł ślizga się jedynie po powierzchni. Ale ty zawsze słuchasz umysłu, nigdy ciała. I z powodu tego
długotrwałego nawyku zatraciłeś z nim kontakt.

Masz serce, jest ono w tobie zakorzenione. Ale nie masz kontaktu. Zacznij od nawiązania kontaktu z
ciałem. Szybko się zorientujesz, że całe ciało wiruje wokół środka serca, tak jak Układ Słoneczny wokół
Słońca. Hindusi nazwali serce „Słońcem ciała". Całe ciało jest Układem Słonecznym i porusza się wokół
serca. Zaczynasz życie wraz z pierwszym uderzeniem serca, umrzesz, kiedy przestanie bić. Serce jest
słonecznym cen

trum twojego c

iała. Uświadom to sobie. A możesz to zrobić stopniowo, wtedy gdy już

zdobędziesz świadomość całego swojego ciała.

Nie okłamuj sam siebie

Pamiętaj, abyś nie okłamywał siebie. Jak? Zapamiętaj trzy

rzeczy.

Po pierwsze, nigdy nie słuchaj nikogo,

kto mówi ci,

jaki masz być. Zawsze słuchaj swojego wewnętrznego głosu, aby wiedzieć, kim chciałbyś

być. Inaczej zmarnujesz swoje życie.

Jest tysiąc jeden pokus dookoła ciebie, bo wielu handlarzy zachwala swój towar. Ten świat to
supermarket i każdy jest zain

teresowan

y tym, żeby ci coś sprzedać; każdy jest handlarzem. Jeśli

posłuchasz zbyt wielu z nich

oszalejesz. Nikogo nie słuchaj, po prostu zamknij oczy i słuchaj

wewnętrznego głosu. To jest właśnie podstawa medytacji: słuchać wewnętrznego głosu. To po pierwsze.

Po drugie -

a drugie staje się możliwe dopiero, gdy masz już za sobą pierwsze

nigdy nie noś maski.

Jeśli jesteś zły

bądź zły. To ryzykowne, ale nie uśmiechaj się, bo to będzie nieprawdziwe. Nauczono cię,

że nawet kiedy jesteś zły, masz się uśmiechać, więc twój uśmiech staje się fałszywy jak maska... po pro

stu wykrzywienie ust, nic więcej. Serce pełne złości, trucizny, a usta się uśmiechają

stajesz się pełny

fałszu.

A potem dzieje się jeszcze i to: kiedy chcesz się śmiać, nie potrafisz. Cały twój mec

hanizm jest

wywrócony do góry noga

mi, bo kiedy chciałeś być zły

nie byłeś; kiedy byłeś pełen nienawiści

- nie

okazałeś tego. Teraz chciałbyś kochać, ale nagle odkrywasz, że mechanizm nie działa. Teraz chciałbyś
się uśmiechnąć, a robisz to z przymusem. Twoje serce wypełnia radość i chcesz się śmiać w głos, ale nie
możesz się roześmiać, coś ściska cię w sercu, coś dławi cię w gardle. Uśmiech się nie pojawia, a jeśli
nawet się pojawi, to jest blady, jakby martwy. Nie daje ci szczęścia. Nie wzbiera w tobi

e, nie promieniuje.

Kiedy jesteś zły

bądź zły. Nie ma powodu, żebyś nie był. Kiedy chcesz się śmiać, śmiej się. Nie ma

powodu, byś się nie śmiał. Stopniowo okaże się, że cały twój system zaczyna funkcjonować.

A kiedy dobrze funkcjonuje, naprawdę, wydaje

z siebie cichy „szmer" -jak samochód, w którym wszystko

sprawnie działa. Kierowca, który kocha swój samochód, wie, że teraz wszystko jest w porządku, stanowi
organiczną jedność

mechanizm funkcjonuje dobrze. Zobaczysz: kiedy organizm człowieka fun

kcjonuje

prawidłowo, można słyszeć dokoła niego jakby delikatny „szmer". Idzie, ale każdy krok ma w sobie coś z
tańca. Mówi, ale jego słowa niosą w sobie delikatną poezję. Patrzy na ciebie i patrzy naprawdę; nie jest
letni, jest naprawdę gorący. Kiedy cię dotyka, dotyka naprawdę; możesz czuć, jak jego ener

gia wnika w

ciebie, prąd życia przenosi się... bo jego mechanizm dobrze funkcjonuje.

Nie nakładaj masek; one powodują nieprawidłowe funkcjonowanie twojego mechanizmu, tworzą blokady.

W twoim ciele jest wie

le blokad. U człowieka maskującego złość, blokuje się szczęka. Cała złość wchodzi

tam i pozostaje. Jego dłonie stają się brzydkie; nie poruszają się z wdziękiem tancerza, ponieważ złość

wchodzi w palce -

i je blokuje. Pamiętaj: złość ma dwa źródła, z których można ją wyrzucać. Jedno to

zęby, drugie to palce. Wszystkie zwierzęta, kiedy są złe, gryzą zębami lub drapią pazurami. Z tych dwóch
punktów wydobywa się złość.

Mam także podejrzenie, że kiedy ludzie kumulują w sobie zbyt wiele złości, zaczynają mieć p

roblemy z

zębami. Zęby psują się, gdyż jest w nich zbyt wiele energii, która nie może znaleźć ujścia. Każdy, kto dusi
w sobie złość, więcej je, bo jego zęby potrzebują coś gryźć. Ludzie w złości więcej palą. Ludzie w złości
więcej mówią, stają się obsesyjnymi gadułami, bo szczęki potrzebują się poruszać, aby zrzucić choć
trochę tego napięcia.

Dłonie złych ludzi mają zgrubiałe stawy, są brzydkie. Gdyby ta energia znalazła ujście, mogłyby stać się
pięknymi dłońmi. Jeśli cokolwiek w sobie dusisz, jakaś część ciała jest odpowiedzialna za te emocje. Jeśli
nie chcesz płakać, twoje oczy tracą blask, bo łzy są potrzebne; są zjawiskiem towarzyszącym życiu. Jeśli
co jakiś czas łkasz i krzyczysz, wchodzisz w to

- sta

jesz się tym zjawiskiem

łzy zaczynają spływać ci z

oczu, oczy stają się czyste, są odświeżone, młode i delikatne. To dlatego kobiety mają piękniejsze oczy

ciągle jeszcze płaczą. Mężczyźni zatracili piękno oczu, gdyż wydaje im się, że nie wypada płakać. Jeśli
mały chłopiec płacze

każdy, nawet rodzice, będą się naśmiewać: „Co ty robisz? Jesteś mięczakiem?"

Jakiż to nonsens, przecież Bóg dał mężczyznom i kobietom takie same gruczoły łzowe. Gdyby
mężczyzna nie powinien płakać

nie miałby tych gruczołów. Proste wnioskowanie. Dlaczego takie same

gru

czoły łzowe istnieją u mężczyzn i u kobiet? Oczy potrzebują łkania i szlochania i wspaniale jeżeli

możesz to robić z głębi swego serca.

Pamiętaj: jeśli nie umiesz serdecznie płakać, nie umiesz także śmiać się, bo to dwa przeciwne bieguny.
Ludzie umiejący się śmiać, umieją także płakać. Ludzie, którzy nie umieją płakać, nie umieją się śmiać.

Może zaobserwowałeś to kiedyś u dzieci: kiedy śmieją się długo i głośno

naturalnie przechodzą w płacz

bo obie te czynności są połączone. Słyszałem matki, mówiące: „Nie śmiej się tak mocno, bo zaczniesz

płakać". Prawda, bo zjawisko jest to samo

po prostu ta sama energia przemieszcza się na przeciwną

stronę.

Toteż po drugie: nie nakładaj masek. Bądź sobą za wszelką cenę. Po trzecie zaś, aby zachować swoją

autentycz

ność, zawsze żyj w teraźniejszości

każde zakłamanie nadchodzi z przeszłości albo z

przyszłości. To, co przeszło

minęło, nie przejmuj się tym. I nie dźwigaj tego jak piętno; inaczej nigdy ci to

nie pozwoli być prawdziwym w teraźniejszości. A co jeszcze nie nadeszło

nie zdarzyło się, nie przejmuj

się niepotrzebnie przyszłością; inaczej wejdzie ona do twojej teraźniejszości i ją zniszczy. Bądź
prawdziwy w teraźniejszości, a wtedy będziesz autentyczny. Być tu i teraz znaczy być autentycznym.

Poddaj się ż

yciu, cokolwiek przynosi

Oczywiście społeczeństwo przygotowuje cię do bycia aktywnym, ambitnym, sprytnym, wydajnym. Nie
przygotowuje cię do relaksowania się, nicnierobienia i odpoczynku. Potępia wszelkie prze

jawy

wypoczywania jako lenistwo. Potępia ludzi, którzy nie są szalenie aktywni

bo całe społeczeństwo jest

szalenie aktywne, próbując do czegoś dojść. Nikt nie wie dokładnie do czego, ale każdy popędza:

Szybciej, szybciej!

Słyszałem o pewnym małżeństwie, mknącym w aucie z ogromną prędkością. śona powtarzała mężowi:
„Popatrz na mapę". A mąż odpowiadał: „Cicho bądź. Zamknij się! Ja tu jestem kierowcą. Nie ma
znaczenia, dokąd jedziemy, ważna jest prędkość. Prędkość się liczy."

Nikt nie wie, dokąd zdąża i dlaczego.

Jest pewna znana anegdota... Geo

rge Bernard Shaw jechał pociągiem z Londynu do jakiegoś miasta i

nadszedł konduktor. Pisarz nie mógł znaleźć biletu w żadnej kieszeni ani w torbie, otworzył nawet
walizkę. Kontroler w końcu powiedział:

- Znam

pana. Pan nazywa się George Bernard Shaw. Jest pan znany na całym świecie. Bilet na pewno

gdzieś tu jest, po prostu zapomniał pan, gdzie go włożył. Niech pan się nie mar

twi. Zostawmy to.

George Bernard Shaw odpowiedział:

Pan nie rozumie. Nie szukam biletu po to, żeby go panu pokazać. Ja muszę sprawdzić, dokąd jadę.

Jeżeli ten głupi bilet przepadnie, ja też przepadłem. Myślał pan, że szukam biletu dla pana? Może pan mi
powie, dokąd jadę.

Konduktor na to:

O, tego już za wiele. Chciałem panu pomóc. Niech się pan nie denerwuje. Może przypomni się panu

później, kiedy dojedzie pan do właściwej stacji. Jakże ja mógłbym panu powiedzieć, dokąd pan jedzie?

Każdy jest w takiej samej sytuacji. I dobrze, że wokół nie ma kontrolerów naszych duchowych biletów,
którzy sprawdzaliby, dokąd zmierzasz. Gdyby tak było, takie pytanie by cię zamurowało. Oczywiście
przez całe życie dokądś biegniesz

nie ma wątpliwości. Przez całe swoje życie dokądś zmierzasz. Ale,

nieste

ty, nie masz pojęcia dokąd.

Jedno jest pewne, dojdziesz do grobu. Ale to nie jest ten cel, do którego zmierzasz. To jedyne miejsce,

do którego nikt nie chce dotrzeć, choć jest przecież nieuniknione. To jest końcowa stacja wszystkich
pociągów. Jeśli nie masz biletu

zaczekaj do stacji końcowej. Powiedzą ci: „Wysiadaj. Ten pociąg już

dalej nie jedzie".

Całe społeczeństwo jest nastawione na pracę. To społeczeństwo pracoholików. Nie chce, byś nauczył się
relaksować, a więc od wczesnego dzieciństwa wkłada ci do głowy, że jest to złe.

Nie mówię, żebyś relaksował się przez cały dzień. Wykonuj swoją pracę, ale znajdź też czas dla samego
siebie, a to można zrobić tylko odpoczywając. I zaskoczy cię fakt, że jeśli będziesz w stanie wypocząć
godzinę, dwie godziny na dobę, uda ci się dużo głębiej wniknąć w samego siebie.

To zmieni twoje zachowanie -

staniesz się spokojniejszy, cichszy. To zmieni jakość twojej pracy

przejawi

się w niej więcej talentu i wdzięku. Będziesz popełniał mniej błędów, bo staniesz się bardziej

skoncentrowany, będziesz stanowił całość. Relaksacja to niesłychana siła. To nie jest lenistwo. Czło

wiek

leniwy wygląda na pozór spokojnie, ale w jego głowie myśli krążą z zawrotną szybkością. Człowiek zre

laksowany to: odprężone ciało, odprężony umysł, odprężone serce.

Po prostu relaks we wszystkich trzech płaszczyznach

- cia

ło, umysł, serce. Przez dw

ie godziny taki

człowiek jest jakby nieobecny. Przez te dwie godziny odradza się jego ciało, odradza się jego serce,
odradza się jego inteligencja i wszystko to widać potem w efektach jego pracy.

Nie będzie ofiarą ani nie będzie się szamotał jak oszalały w tę i z powrotem. Po prostu bezpośrednio

dojdzie do punktu, do któ

rego chce dojść. I będzie robił rzeczy, które są potrzebne; nie będzie zawracał

sobie głowy drobiazgami. Będzie mówił te rzeczy, które należy powiedzieć. Jego słowa staną się jak

telegram; je

go ruchy będą pełne wdzięku; jego życie stanie się poezją.

Na te wspaniałe wyżyny może wynieść cię rozluźnienie, relaksacja; jest bowiem łatwą techniką. Nie ma w

niej nic nadzwy

czajnego. Przez kilka dni będzie być może wydawać ci się trud

na, ze wzg

lędu na stare

nawyki. Przełamanie starych nawyków zajmie kilka dni. Coraz głębsza i głębsza relaksacja staje się me

dytacją. Medytacja to rodzaj najgłębszego stanu rozluźnienia.

Zaakceptuj mądrość ciała

Ciało ma wielką mądrość

pogódź się z nią. Pozwól mu podążać za jego własną mądrością. Kiedy masz

chwilę czasu

- po pro

stu odpręż się. Nie kontroluj oddechu, nie przeszkadzaj. Przy

zwyczajenie do

ingerowania wrosło w ciebie tak bardzo, że nie możesz bez niego nawet oddychać. Jeśli zwrócisz uwagę

na oddec

h, to natychmiast zauważysz, że zaczynasz weń ingerować: zaczynasz brać głębokie wdechy

albo pogłębiasz wydech. Nie ma potrzeby się wtrącać. Pozwól oddechowi być taki, jaki jest

- cia

ło wie

dokładnie, czego potrzebuje. Jeśli potrzebuje więcej tlenu, będzie oddychać głębiej, jeśli potrzebuje mniej
tlenu, będzie oddychać płycej.

Po prostu zostaw to ciału! Przestań ingerować. Jeśli gdziekolwiek poczujesz napięcie, zacznij powoli
rozluźniać to miejsce. Relaksuj się wtedy, kiedy siedzisz, odpoczywasz, a późn

iej -

kiedy coś robisz

(zamiatasz podłogę albo pracujesz w kuchni czy w biurze). Utrzymuj ten stan jak najdłużej. Działanie nie

si być przeszkodą w tym, byś poczuł się odprężony. I tu właśnie leży piękno, ogromne piękno tego, co

robisz. Twoja praca bę

zie miała posmak medytacji.

Tymczasem ludzie za wszelką cenę dokonują niepotrzebnych wysiłków. Niekiedy ten ich wysiłek stanowi
barierę, staje się problemem, który sami tworzą.

W czasie burzy śnieżnej powstało wielkie zamieszanie w cen

trum miasta. Mufla

Nasredin próbował

pomóc pewnej tęgiej kobiecie wcisnąć się do wozu. Po wielu próbach popychania, wcis

kania i kilku

upadkach na lód powiedział jej wreszcie, że nie jest w stanie pomóc jej wsiąść. Kobieta krzyknęła:
„Wsiąść? Ja próbuję się stąd wydostać!"

Tylko popatrz... Są rzeczy, które stracisz, jeśli próbujesz je przeforsować. Nigdy nie popędzaj rzeki, ale
także nie idź pod prąd. Rzeka płynie do morza na swój własny sposób

- po pro

stu się przyłącz, stań się

częścią tej podróży. To doprowadzi cię do spełnienia.

Relaksując się, posiądziesz wiedzę; nie relaksując się, nigdy jej nie zdobędziesz. Relaksacja staje się
drzwiami do najwyższej wiedzy

oświecenia.

Symfonia radości

W rzeczywistości radość oznacza tylko tyle, że twoje ciało po

zostaje w symfonii, nic ponadto. Oznacza,

że twoje ciało trwa w rytmie muzyki, nic ponadto. Radość nie jest tym samym co przyjemność.
Przyjemność czerpie się z czegoś innego. Radość to po prostu bycie sobą

żywym, tryskającym energią,

pełnym wigoru. Poczucie subtelnej muzyki otaczającej i wypełniającej twoje ciało, symfonia

oto radość.

Możesz być pełen radości, kiedy twoje ciało płynie, kiedy jest jak nurt rzeki.

Najważniejsze jest to, by zawrzeć pokój z własnym ciałem

nigdy go nie naruszać. Kiedy już

masz traktat pokojo

wy z ciałem, stanie się ono bardzo ci przyjazne. Dbasz o ciało, ciało

zadba o ciebie-

stanie się to źródłem wspaniałych wartości, stanie się sercem świątyni

Zdrowy organizm jest zawsze zdolny osiągać szczyty orgazmu. Jest pełen ekstazy. Ma poczucie pełni.

Kiedy zdrowy człowiek się śmieje, śmieje się razem z całym swoim ciałem. To nie tylko usta, to nie tylko

twarz –

śmieje się od stóp do głów, całym sobą. Delikatne fale śmiechu przepływają przez niego całego.

Cała jego bioenergia faluje tym śmiechem.

Jest jak w tańcu. Kiedy zdrowy człowiek jest smutny, to naprawdę jest smutny, całkowicie. Kiedy zdrowy
człowiek jest zły, jest naprawdę zły, całkowicie. Kiedy uprawia miłość, jest miłością, niczym więcej. Kiedy
uprawia miłość, robi to naprawdę. W rze

czyw

istości mówienie, że „uprawia miłość", nie jest właściwe. To

uproszczenie, wyrażenie wulgarne samo w sobie, bo miłość nie może być „uprawiana". On nie uprawia
miłości, on jest miłością. Nie jest niczym innym jak tylko energią miłości. Tak właśnie czuje i to właśnie

robi. Kiedy spaceruje, jest po prostu spaceru

jącą energią. Nie ma tam osoby. Kiedy kopie dół, jest po

prostu kopaniem.

Zdrowy człowiek nie jest jednostką statyczną; jest procesem, dynamicznym procesem. Można też
powiedzieć, że zdrowy człowiek nie jest rzeczownikiem, lecz czasownikiem... Nie jest rzeką, lecz nurtem.
Bezustannie płynie we wszystkich kierunkach, wylewa się. A każde społeczeństwo, które tego zabrania,
tworzy patologię. Każdy człowiek, który jest w jakikolwiek sposób krępowany, popada w patologię,
wypacza się. Funkcjonuje jedynie jego część, nie całość.

Wiele kobiet nie wie, co to jest orgazm. Wielu mężczyzn nie wie, co oznacza całkowity orgazm.
Większość osiąga jedynie or

gazm lokalny, genitalny, ograniczony jedynie do genitaliów. Po prostu

malutka fala w genitaliach -

i koniec. Nie jest to jak stan, w którym ciało dostaje się w wir i ginie w

otchłani, na kilka chwil zatrzymuje się czas i nie pracuje umysł, przez kilka chwil nie wiesz, kim jesteś. To
właśnie byłby całkowity orgazm.

Człowiek jest chory i cierpi na wiele patologii, bo jest powykrzywiany w różny sposób przez
społeczeństwo. Nie wolno ci kochać całkowicie, nie wolno ci się złościć; nie wolno ci być sobą. Nakładają
na ciebie tysiące ograniczeń.

Jeśli naprawdę chcesz być zdrowy, musisz się uniezależnić. Musisz odrzucić wszystko, co narzucają ci
inni ludzie i społeczeństwo. Społeczeństwo jest jak mafia, ale tylko takie mamy, nie możemy więc nic na
to poradzić. Każdy z nas musi odnaleźć swoją własną drogę wyjścia z tej patologicznej grupy i najlepszą
drogę ku temu, aby stać się entuzjastycznym we wszystkim, co robi.

Jeśli idziesz popływać, to pływaj, ale pływaj tak całkowicie, aż sam staniesz się pływaniem,

czasownikiem. Niech rzeczownik zniknie. Kiedy biegasz, biegaj napr

awdę, stań się biegiem, nie

biegaczem. Na olimpiadach masz biegaczy, rozmaite ego ry

wali... Ambicje. Jeśli umiesz biegać bez

świadomości bycia biegaczem, takie bieganie staje się zen; staje się medytacją. Tańcz, ale nie stawaj się

tancerzem, bo tancerz z

aczyna kontrolować i przez to rozbija całość. Po prostu tańcz i pozwól, by taniec

prowadził cię, dokądkolwiek tylko chce.

Akceptuj życie, zaufaj życiu, a krok po kroku życie zniszczy wszystkie twoje zahamowania i przez

wszystkie te obszary, któ

re były zablokowane, znów zacznie przepływać energia.

Toteż cokolwiek robisz, rób to, mając na uwadze, że musisz stać się bardziej elastyczny. Jeśli trzymasz
czyjąś rękę, trzymaj ją naprawdę. Przecież i tak ją trzymasz, po co więc marnować tę chwilę? Trzymaj ją

prawdę! Niech to nie będą dwie nieżywe dłonie zaczepione jedna o drugą, a każda zastanawia się, kie

dy ta druga rozluźni wreszcie uścisk. Kiedy mówisz, mów z pasją, jeśli nie znudzisz innych siebie. śycie
powinno być pasją, wibrującą pasją, pulsującą pasją, ogromną energią. Nic, co robisz nie powinno być
bezmyślne; jeśli tak jest, nie rób tego. Nie ma obowiązku, byś cokolwiek robił, ale jeśli jest coś, co
naprawdę chcesz zrobić, zrób to.

Wczuj się w rytm. Jeśli wchodzisz w harmonię z Istnieniem, to jesteś na właściwej ścieżce.
Jeśli zaczynasz czuć dysharmonię, napięcie, jeśli pojawią się dyskomfort, drżenie,
zaczynasz tracić kierunek i pojawia się przekonanie, że jesteś przypadkowy, że nic nie ma

sensu -

jest to właśnie wskazówka, że wypadłeś z rytmu istnie

nia

Stopniowo wszystkie zahamowania znikną i odzyskasz swoje życie. Odzyskasz swoje ciało, odzyskasz
swój umysł. Społeczeństwo wykrzywiło ciało, umysł

wszystko. Narzuciło ci pewne wybory. Pozostawiło

bardzo wąskie szczeliny, przez które wolno ci patrzeć. Zabroniono ci widzieć całość.

Śmiej się i bądź pełnią siebie

Poczucie humoru połączy rozdzielone części twojej osoby. Poczu

cie humoru sklei fragmenty ciebie w

jedną całość. Przecież chyba już to wiesz? Kiedy śmiejesz się serdecznie, nagle wszystkie f

ragmenty

znikają i stajesz się jednym. Kiedy się śmiejesz, twoja dusza i twoje ciało to jedno

śmieją się razem.

Kiedy myślisz, twoje ciało i dusza są rozdzielone. Kiedy płaczesz, twoje ciało i dusza są jednym, są
zharmonizowane. Zawsze pamiętaj: wszyst

kie te rzeczy

są dobre, bo dobre jest to, co czyni cię

jednością. Śmiech, płacz, taniec, śpiew

wszystko to sprawia, że jesteś jedną całością, w której

funkcjonujesz w pełnej harmonii, bez podziałów. Myślenie odbywa się w głowie, a ciało w tym czasie
może robić tysiące rzeczy; możesz jeść, a umysł nie przerywa swojego procesu myślenia. To jest podział.
Idziesz drogą: ciało spaceruje, a ty myślisz. Nie myślisz o drodze, nie myślisz o drzewach, które cię

otaczają, nie myślisz o słońcu, nie myślisz o ludzia

ch, których mi

jasz, rozmyślasz o innych sprawach,

innych światach.

Roześmiej się serdecznie, nie jednym z tych sztucznych śmiechów, które są jedynie grymasem ust, lecz
szczerze, z głębi siebie, a nagle poczujesz, że twoja dusza i ciało działają wspólnie. To nie tylko ciało, to
coś głębiej w twoim wnętrzu. To powstaje w samym centrum twojego ja i wypływa na zewnątrz. Cały je

steś śmiechem.

W pewnym kurorcie w Nowej Anglii mieszkał tak brzydki człowiek, że był przedmiotem nieustannych
dowcipów, wymyślanych

przez mie

szkańców. Pewien chirurg plastyczny który pojechał tam na urlop, tak

przejął się jego brzydotą, że zaproponował, iż bezpłatnie zmieni mu twarz. Powiedział: „Dokonam
operacji która uczyni cię najprzystojniejszym mężczyzną w Nowej Anglii".

Tuż przed samą operacją chirurg zapytał: „Czy chcesz, żebym całkowicie zmienił twoją twarz?" A ów
mężczyzna odpowiedział: „Nie, nie aż tak. Chcę, żeby znajomi wiedzieli, że ten przystojniak to ja".

Tak właśnie funkcjonuje ego. Chcesz, aby koledzy wiedzieli, kim jest ten przystojniak. Chcesz, żeby
koledzy wiedzieli, kto jest tym cichym, tym nieśmiałym, tym, który zawsze stoi w cieniu. Nawet jeśli twoje
pragnienie jest tak skromne, oznacza, że twoje ego żyje i ma się świetnie. Nic nie uległo zmianie. A tylko
całkowita zmiana jest zmianą.

Hajmi Goldberg straci! mnóstwo pieniędzy na giełdzie i jest w stanie załamania. Idzie z wizytą do lekarza i

mówi:

Panie doktorze, strasznie trzęsą mi się ręce. Doktor pyta:

Czy pan dużo pije? Hajmi odpowiada:

Nie mogę pić,

bo wszystko rozlewam.

- Rozumiem -

odpowiada doktor i zaczyna szczegółowe badanie. Kiedy skończył, pyta:

Czy odczuwa pan mrowienie w ramionach? Ból w kolanach? Nagłe zawroty głowy?

- Tak - odpowiada Hajmi -

właśnie tak się czuję.

- To zabawne - mówi doktor -

bo ja też. Ciekawe, co to znaczy? Następnie przegląda przez kilkanaście

minut notatki i pyta:

Czy miał pan takie objawy już wcześniej?

- Tak - odpowiada Hajmi.

Doktor wzywając następnego pacjenta, mówi:

- W takim razie to proste. To nawrót pana poprzedniej choroby.

**************************

Fred wrócił od lekarza i wygląda okropnie. Opowiada żonie Becky, że dowiedział się, iż umrze jeszcze tej
nocy. śona obejmuje go i zaczynają płakać. Następnie proponuje, żeby poszli do łóżka kochać się

po raz

ostatni. Kochali się, dopóki Becky nie zasnęła, ale Fred boi się zasnąć, bo jest to jego ostatnia noc na tym
świecie. Leży więc w ciemności, podczas gdy Becky chrapie. Fred szepcze żonie do ucha:

Becky, proszę cię, zróbmy to jeszcze raz.

Ale Bec

ky śpi nadal. Fred patrzy na zegarek, pochyla się nad żoną i potrząsa ją mocno.

Becky, proszę, zrób to dla mnie jeszcze jeden raz. Becky otwiera oczy i mówi:

Fred, jak możesz być takim egoistą? Ty masz już to wszystko z głowy, a ja muszę rano wstać.

zyscy starzy ludzie na całym świecie to robią

wypróbowują cierpliwość swoich krewnych.

Hajmi Goldberg był bardzo zmartwiony; jego żona zaniemogła, więc wezwał lekarza. Po zbadaniu jej
lekarz powiedział do Hajmiego:

Obawiam się, że mam dla pana złe wiadomości. Pana żonie zostało już tylko kilka godzin życia. Mam

nadzieję, że rozumie pan, iż nic więcej nie można zrobić. Ale niech pan nie dopuszcza do siebie cier

pienia.

- Nie ma sprawy, panie doktorze - odpowiada Hajmi. - Cierpia

łem przez czterdzieści l

at, to wytrzymam

jeszcze tych parę godzin.

Pamiętaj definicję zdrowia: kiedy zupełnie nie czujesz swojego ciała, jest ono w pełnym zdrowiu.
Czujesz swoją głowę dopiero wtedy, gdy zaczyna boleć. Nie masz bólu głowy, to jakbyś nie miał głowy

jest ona tak le

kka, jakby nic nie ważyła. Masz nogi dopiero wtedy, kiedy cię bolą. Kiedy cię nie bolą

- nie

czujesz, że je masz. Kiedy ciało jest zdrowe... cóż, zgodnie z moją definicją zdrowia

to tak jakbyś nie

miał ciała, bo czy masz je, czy też nie, nie stano

wi to

dla ciebie różnicy.

I taka sama jest prawda o zdrowym umyśle. Jedynie chory umysł daje o sobie znać. Kiedy jest zdrowy,

spokojny, nie od

czuwasz jego istnienia. Kiedy zarówno twoje ciało, jak i umysł zachowują spokój, dużo

łatwiej, radośniej, będzie ci odczuwać swoją duszę. Wcale nie ma potrzeby zachowywać się przy tym
poważnie.

Hajmi Goldberg poszedł do swojego lekarza, poczuł się bowiem wyczerpany ciągłą troską o swoje
pieniądze.

Zrelaksuj się

poradził doktor.

Niecałe dwa tygodnie temu był u mnie pacjent załamany tym, że nie

mógł zapłacić rachunków swojemu krawcowi. Poradziłem mu, żeby po prostu nie płacił, i od razu poczuł
się lepiej.

- Wiem -

odrzekł Goldberg.

- To ja jestem jego krawcem.

Oczywiście, zdarzają się różne sytuacje... Ale jeśli będziesz choć trochę uważniejszy, będziesz umiał
śmiać się nawet w sytuacji Hajmiego. Wszędzie dokoła jest wiele takich sytuacji. śycie jest ich pełne.

Do autobusu wsiadł mężczyzna z gromadką dzieci. Starsza pani zapytała, czy wszystkie są jego.

Oczywiście

odburknął.

Jestem sprzedawcą prezerwatyw, a te wszystkie dzieci otrzymałem w ramach

reklamacji.

Rozejrzyj się. Wszędzie dokoła coś się dzieje. Naucz się, jak można się tym cieszyć.

Joe został ugryziony przez psa. Rana nie chciała się zagoić, toteż umówił się z doktorem. Ten kazał mu
przynieść ze sobą psa. Zgodnie z po

dejrzeniami -

pies miał wściekliznę.

Obawiam się, że jest już za późno na ratunek

brzmiała diagnoza. Joe usiadł przy biurku doktora i

zaczął coś szybko pisać.

Może nie będzie aż tak źle. Nie musi Pan natychmiast spisywać swojego testamentu

pocieszał doktor.

To nie jest mój testament. Robię listę ludzi, których mam zamiar ugryźć.

Jeśli nic nie można poradzić na moją wściekliznę, to czemu mam nie wykorzystać tej okazji? Tej
wspaniał

ej okazji...

Ciesz się życiem, śmiej się z tych wszystkich absurdów, które cię otaczają. Śmiej się przez całą drogę do
boskiej świątyni. Dochodzą tam ci, którzy śmiali się bez ograniczeń. Ci poważni wciąż się błąkają ze

swymi kamiennymi twarzami.

Będący na stażu młody doktor Dagburt, odbywa wizyty domowe u chorych z doświadczonym internistą,

doktorem Bonesem.

Ja postawię diagnozy w pierwszych dwóch przypadkach. Obserwuj uważnie, bo następnie ty spróbujesz

- mówi Bones.

W pierwszym domu zmartwiony mąż mó

wi:

Moja żona ma straszne skurcze żołądka.

Doktor Bones bada pacjentkę, a następnie klęka, zagląda pod łóż

ko i mówi:

Musi pani przestać objadać się tymi wszystkimi cukierkami i czekoladkami, a poczuje się pani lepiej.

Dagburt zagląda pod łóżko i widzi na podłodze mnóstwo opakowań po słodyczach.

Następna wizyta odbywa się w domu zrozpaczonej Becky Gold

-berg.

Coś się stało z Hajmim, doktorze. Wczoraj przez cały dzień był jakiś roztargniony, dzisiaj ciągle się

przewraca. Kiedy położyłam go do łóżka

- s

tracił przytomność.

Badając Hajmiego, doktor zagląda pod łóżko i mówi do niego:

To bardzo proste. Za dużo pijesz.

Młody doktor Dagburt także zagląda pod łóżko i widzi siedem pustych butelek po dżinie.

W czasie trzeciej wizyty nadeszła pora na postawienie diagnozy przez doktora Dagburta. Czekają długo
po naciśnięciu dzwonka, ale w końcu otwiera młoda kobieta z mocno zarumienionymi poli

czkami.

Pani mąż zamówił wizytę dla pani. Powiedział, że od samego rana zachowuje się pani bardzo dziwnie

mówi Dagburt.

Idą na górę, kobieta kładzie się do łóżka. Darbert bada ją, a następnie zagląda pod łóżko.

No, dobrze, mówi. Przepisuję pani dietę beznabiałową, a wszy

stko wróci do normy.

Kiedy wyszli, Bones bardzo zdziwoiny pyta:

Jak doszedłeś do tej diagnozy?

Cóż

- mówi Dagburt -

poszedłem za twoim przykładem i zajrzałem pod łóżko. Znalazłem tam mleczarza.

**************************

Slobovia i Kowalski spotykają się w środku nocy w barze Pope & Har

-lot na kilka piwek. Kowalski pyta:

Czy twoja żona dobrze g

otuje?

Przychodzę do domu dziś wieczorem

- odpowiada Slobovia -

a moja żona krzyczy i płacze, bo pies zjadł

pieróg, który dla mnie zro

biła. Mówię jej: „Nie rycz. Kupię ci nowego psa".

**************************

Panie Klopman. Mimo że jest pan naprawdę ciężko chory, to myślę, że uda mi się pana z tego

wyciągnąć

mówi doktor Bones. Klopman płacze:

Doktorze, jeśli naprawdę wyzdrowieję, to przekażę pięć tysięcy dolarów na pana nowy szpital.

Kilka miesięcy później Bones spotyka Klopmana na ulicy i pyta o

samopoczucie.

Nigdy nie czułem się lepiej

- odpowiada Klopman.

Chciałem z panem porozmawiać o obiecanych pieniądzach na nowy szpital

- mówi Bones.

-Nie rozumiem, panie doktorze.

No cóż, obiecał pan, że jeśli pan wyzdrowieje, to przekaże pan pięć tysięcy dolarów na nowy szpital

mówi Bones.

Ja tak powiedziałem?

dziwi się Klopman.

To tylko dowodzi, jak bardzo byłem chory!

Ruta, żona Mosze Finkelsztajna, narzeka na kiepskie poczynania męża w łóżku, Mosze idzie więc do

lekarza. Doktor Bones przepisu

je nowe, cudowne pigułki, które na pewno poskutkują.

Po miesiącu Mosze wraca do doktora i mówi:

Te pigułki są świetne. Uprawiam miłość co noc, po kilka razy.

Wspaniale. Teraz pana żona jest chyba w końcu zadowolona?

-pyta doktor.

Mosze odpowiada:

- N

o cóż, nie wiem. Jeszcze nie dotarłem do domu.

**************************

Słoneczny, poniedziałkowy poranek w centrum Santa Banana w Kalifornii. Doktor Decapitate szykuje się
do przyjęcia swojego pierwsze

go pacjenta. Jeszcze raz spogląda na swój nowoczesny, świetnie wypo

sażony, skomputeryzowany, połyskujący chromem gabinet, naciska guzik i wpuszcza pacjenta, pana

Porky Poke'a.

- Doktorku! -

krzyczy Porky. Jego głowa jest cała w bandażach.

Ach! Zapewne jakiś problem z głową

woła Decapitate.

- Niesamowi

te! Jak pan to odgadł?

No cóż! Trzydzieści lat praktyki w tym zawodzie.

I doktor zaczyna naciskać jakieś przełączniki, jakieś klawisze w komputerze. Po chwili mówi:

Nie ma wątpliwości. To ostry przypadek migreny.

To zdumiewające! Mam ją przez całe życie. Czy może mnie pan wyleczyć?

- Dobrze -

mówi doktor patrząc w komputer.

- Zabrzmi to drasty

cznie, ale by pomóc panu, będę musiał

usunąć pańskie lewe jądro.

- O rany! Lewe jajo! - rozpacza Porky. -

No dobrze. Zrobię wszystko, aby pozbyć się tego bólu.

Po tygodniu, kaczym chodem Porky Poke opuszcza prywatną klinikę. Nie ma lewego jądra, ale czuje się

jak odrodzony.

Już po migrenie!

—

krzyczy, próbując tańczyć z radości.

Aby to uczcić, idzie od razu do sklepu krawieckiego Mosze Finkelsztajna. Chce sprawić sobie całą nową
garderobę. Mosze patrzy na niego i mówi:

Marynarka rozmiar czterdzieści dwa.

Tak! Ale skąd pan wie?

- pyta Porky.

Cóż. Trzydzieści lat praktyki w tym zawodzie. Rozmiar pana spodni to trzydzieści sześć, długość

nogawki siedemdziesią

t osiem centymetrów.

Zdumiewające!

woła Porky.

Ma pan świętą rację!

Oczywiście, że mam rację. Robię to całe życie. Pana buty mają rozmiar dziewięć i pół

- kontynuuje

Mosze.

Niesamowite. Dokładnie tak jest!

- A pana bielizna jest w rozmiarze cztery - dodaje Finkelsztajn.

O, nie. Tu się pan myli. Mam rozmiar trzeci.

- Nie, nie. Na pewno czwarty -

upiera się sprzedawca.

Nie. Całe moje życie nosiłem i noszę rozmiar trzy

- mówi Porky.

- Dobrze. Niech pan sobi

e nosi ten rozmiar trzeci, ale będzie pan miat od tego okropną migrenę.

4. Pokonaj dolegliwości

* Sugestie i wskazówki zawarte w tym rozdziale pochodzą z osobistych spotkań Osho z różnymi ludźmi.
Mimo że wskazówki te były udzielane konkretnym osobom, zaw

iera

ją się w nich także ogólne porady,

które mogą być zastosowane w rozwiązywaniu powszechnie spotykanych dolegliwości organicznych i
psychicznych. W żadnym jednak wypadku sugestie te nie powinny zastępować konsultacji i leczenia,

udzielanych przez profesjonalnych lekarzy.

Jeżeli nie traktujesz swego ciała zgodnie z naturą, pojawia się choroba. Jest ona twoim
sprzymierzeńcem. Wytyka ci:

„Zmień postępowanie! Robisz coś niezgodnego z naturą". Jeśli nie jesz przez trzy czy cztery dni, czujesz
się osłabiony, głodny, smutny. Twoje ciało potrzebuje energii, więc mówi:

„Zjedz

coś!"

Zawsze pamiętaj: energia jest neutralna, toteż jakość twojego istnienia zależy od ciebie. Możesz być
szczęśliwy, możesz być nieszczęśliwy

jak sobie życzysz. Nikt inny za to nie od

powiada.

Kiedy jesteś głodny

jedz. Kiedy jesteś spragniony

pij. Kiedy chcesz spać

śpij. Nie zmieniaj natury.

Przez jakiś czas możesz to robić bezkarnie. Jeśli chcesz pościć, możesz to robić przez kilka dni, ale
będziesz stawać się coraz słabszy i z każdym dniem będziesz odczuwać coraz większe przygnębienie.
Jeśli nie chcesz oddychać, możesz wstrzymać oddech na kilkadziesiąt sekund

- oto ile swobody masz w

tym zakresie. Niewiele, bo za

raz poczujesz, że się dusisz, że umrzesz, jeśli nie zaczniesz pra

idłowo

oddychać.

Poczucie nieszczęścia istnieje po to, by ci wskazać, że gdzieś zbłądziłeś, że zgubiłeś drogę. A wtedy
natychmiast zawracaj! Jeśli posłuchasz ciała

posłuchasz natury, swojej wewnętrznej istoty. Będziesz

czuł się coraz bardziej szczęśliwy. Bądź dobrym słuchaczem natury.

1. Napięcie w brzuchu

Pytanie:

Często czuję jakbym miał kamień w brzuchu. Jak mogę się rozluźnić?

Ta dolegliwość dotyka większość ludzi. Jest przyczyną wielu chorób

fizycznych, umysłowych i obu

rodzajów naraz -

bo brzuch jest ośrodkiem, w którym spotyka się twoja psychika i fizjologia; spotykają się

w okolicy pępka. Jest to punkt scalający. Kiedy więc mięśnie wokół pępka twardnieją jak skała, dokonuje
się w tobie podział. Twoje ciało i umysł oddzielają się od siebie, stają się jakby dwiema oddzielnymi
rzeczami, bez żadne

go pomostu.

Czasami robisz coś, czego chce tylko twój umysł, choć ciało jest do tego nieprzygotowane. Na przykład

jesz -

ciało nie jest głodne, ale możesz jeść, bo umysł delektuje się smakiem. Nie będzie wiedział, jak

czuje się ciało, bo czucie zostaje odcięte; nie ma pomostu. Czasem zdarza się, że jesteś tak zajęty grą w
karty albo oglądaniem filmu, że ciało jest głodne, ale ty tego

nie wiesz. Wtedy funkcjonujesz jak dwie linie równoleg

łe, ża

dnego punktu stycznego. Oto sedno

schizofrenii. I zawsze to

warzyszy jej ten sam symptom: kamień w brzuchu. Znaleźć kogoś, kto nie jest,

choć w pewnym stopniu, schizofrenikiem, to rzadkość.

Po pierwsze, należy robić głębokie wydechy. Kiedy wykonu

sz taki głęboki wydech, w naturalny sposób

musisz wciągnąć brzuch. Następnie rozluźnij się i pozwól powietrzu wpływać do środka. Jeśli wykonałeś
głęboki wydech, powietrze będzie wciągnięte z wielką siłą. Będzie jak uderzanie młotkiem

- rozbije ska-

mieniałą strukturę w okolicy brzucha... To po pierwsze.

Po drugie, każdego ranka po wypróżnieniu, kiedy żołądek jest pusty, weź suchy ręcznik i masuj brzuch.

Zacznij ruchem koli

stym od prawej strony. Kilka minut masażu. To też pomoże ci się odprężyć.

A po trzeci

e, kiedy tylko możesz, przebiegnij się, uprawiaj jogging. Stosuj te trzy sposoby i w ciągu

miesiąca kamień znik

nie.

2. Poczucie izolacji od własnego ciała

Pytanie:

Zupełnie nie czuję swojego ciała. Jak nawiązać z nim kontakt?

Pierwszą podstawową sprawą jest powrót do swojego ciała. Jeśli nie mamy kontaktu ze swym ciałem, nie
mamy także kontaktu z ziemią. Nie mamy żadnych korzeni, a nie będąc zakorzeniony w swoim ciele,
człowiek absolutnie nic nie może zrobić! Dopiero kiedy się zakorzenisz, wszystko inne staje się możliwe.

Takie problemy jak zazdrość, chęć posiadania, zachłanność są właśnie wynikiem braku zakorzenienia.
Ponieważ nie masz korzeni, ciągle się boisz. Strach ten powoduje w tobie chęć posia

dania. Z jego

powodu nie możesz nikomu zaufać, toteż pojawia się zazdrość. Więcej: nie możesz zaufać samemu

sobie – oto prawdziwy problem -

bo jak zaufać, jeśli żadne korzenie nie łączą cię z ziemią? Prawda

przychodzi dopiero wtedy, kiedy zapu

ścisz korzenie głęboko w ziemię. Cokolwiek się wydarzy, wiesz, że

wstaniesz i będziesz umiał się z tym zmierzyć. Nie przywierasz na siłę do innych; stajesz się

samowystarczalny.

Dlatego podstawową sprawą jest to, byś zaczął coraz mocniej zakorzeniać się w swoim ciele. Zwracaj na
nie uwagę, ciesz się jego aktywnością, biegaj o poranku, ciesząc się ciałem, i czuj przepływającą energię.
Idziesz popływać

ciesz się ciałem i rzeką, i dotykiem wody. Biegaj, tańcz i podskakuj w słońcu, pozwól,

aby ciało znów promieniowało radością.

To musi być zrobione najpierw... wraz z tak dużą ilością głębokich oddechów jak tylko możliwe. Gdy już
dostaniesz się do swojego ciała, gdy znów odżyjesz wraz z nim, dziewięć problemów z dziesięciu zniknie

samo.

Jeden z trików społeczeństwa polega właśnie na tym, żeby oddzielić ludzi od siebie samych. Odcięło
więc twój kontakt z twoim ciałem, tak że czujesz się jak jakiś upiór w puszce. Jesteś w ciele, ale przecież
tak naprawdę to w nim nie jesteś

po prostu błąkasz się. Bierzesz przyjaciela za rękę, ale nie masz ża

dnych odcz

uć, żadnej poezji, żadnej radości. To jakby dwie dłonie manekinów. Jesz, ale tak właściwie

napychasz się; straciłeś smak. Patrzysz, ale nie widzisz prawdziwego natężenia barw życia; kolory są
przytłumione, szarawe, zakurzone. Słuchasz muzyki, ale właściwie słyszysz tylko kolejne dźwięki;
muzykę prze

gapiasz.

Spróbuj przez kilka miesięcy zachwycać się wszystkim, co ma związek z ciałem: bieganiem, uprawianiem
joggingu, zabawą, skakaniem, tańcem, śpiewem, krzyczeniem w górach. Przywróć sobie dzieciństwo!

czujesz się jak nowonarodzony. Poznasz, co czuje gąsiennica, kiedy stanie się motylem.

3. Bóle ramion i karku

Pytanie: Jestem biznesmenem i podczas pracy odczuwam sil

ny ból w ramionach. Lekarze mówią, że to

bóle psychosoma

tyczne i przepisują mi środki pr

zeciwbólowe.

Myślę, że jest kilka sposobów, które mogą fu pomóc. Jeden z nich to rolfing lub głęboki masaż, inny to

akupunktura. Przejdzie -

nie ma powodu się martwić.

Pewien kanadyjski psychoanalityk dr. Hans Selye przez ca

łe swoje życie pracował nad za

gadnieniem

stresu i doszedł do paru bardzo głębokich konkluzji. Po pierwsze, stres nie zawsze jest zły, a poza tym
można we wspaniały sposób go spożytkować. Nie musi być zjawiskiem negatywnym. To wtedy, kiedy
myślimy, że taki jest, stwarzamy sobie problem

y. Stres jako ta

ki może być wykorzystany jako punkt

wyjścia, może stać się siłą tworzenia. Ale mówi się nam od lat, że stres jest zły. Kiedy jesteś w stresie,
zaczynasz się bać, a twój strach powiększa stres; sytuacja staje się nie do rozwiązania.

Na prz

ykład zdarza się jakaś stresowa sytuacja w pracy. W chwili kiedy zaczynasz odczuwać napięcie,

zaczynasz się obawiać, że tak nie powinno być. Myślisz, że powinieneś się rozluźnić, ale nie jesteś w

stanie. Na dodatek podejmowanie nieuda

nych prób powiększa jeszcze twój stres. Jesteś pod wpływem

stresu, próbujesz go bezskutecznie zlikwidować, czyli po prostu komplikujesz problem jeszcze bardziej.

Spróbuj używać stresu, jakby był energią twórczą. Zacznij od zaakceptowania go. Nie ma potrzeby z nim
walczyć, bo jest czymś dobrym. Mówi ci jedynie: „W pracy coś jest nie tak, coś źle poszło. Być może
stracisz na rym..." albo coś w tym rodzaju. Stres jest po prostu wskazówką, że ciało przygotowuje się, aby
zaradzić problemowi. Ty zaś próbujesz się relaksować albo bierzesz środki przeciwbólowe czy pigułki na

uspokojenie i po

stępujesz wbrew ciału. Ono przygotowuje się do działania w jakiejś konkretnej sprawie,

chce sprostać pewnemu wyzwaniu. Przyjmij to wyzwanie.

Nie ma potrzeby się zamartwiać, nawet jeśli czasem nie będziesz mógł w nocy zasnąć. Przejdź przez to,
skorzystaj z energii, jaką to wyzwala: przejdź się w górę i w dół po schodach, przebiegnij się, idź na długi
spacer, zaplanuj, co chcesz zrobić. Zamiast próbować zasnąć za wszelką cenę, wykorzystaj tę sytuację
w sposób twórczy. Twoje ciało po prostu jest goto

we do walki z problemem; to nie pora na relaks.

Zrelaksujesz się później.

Jeżeli przeżyłeś swój stres w całej pełni, to stan odprężenia przyjdzie automatycznie; można dojść

jedynie do pewnego punktu, p

otem ciało samo odpuszcza. Jeśli chcesz się relaksować w połowie drogi,

stwarzasz problem; ciało nie chce tego zrobić. To tak jak biegacz na olimpiadzie, który przygotował się do

bie

gu i czeka jedynie na gwizdek, sygnał by wystartować, popędzić jak wiatr. Jest pełen napięcia. To nie

jest chwila na odprężenie. Jeśli wziąłby pigułkę na uspokojenie, byłby zupełnie nieprzydatny w wyścigu.
Albo jeśli usiłowałby się relaksować w takiej chwili i próbował medytacji transcendentalnej

straciłby

wszystko. Aby wygr

ać, musi wykorzystać to napięcie; ono w nim narasta, gromadzi energię. Biegacz

napełnia się siłami witalnymi, możliwościami. Teraz musi jedynie przytrzymać ten stres i użyć go jak

energii, jak paliwa.

Selye nazwał ten rodzaj stresu „eustresem" (od euforii). Jest to stres pozytywny. Po zakończeniu biegu
biegacz głęboko zaśnie; problem został rozwiązany, już go nie ma, toteż stres zni

ka sam z siebie.

Spróbuj tak postąpić. W sytuacji stresowej nie tchórz, nie daj się nią przestraszyć. Wejdź w nią i użyj

resu, aby ją zwalczyć. Człowiek dysponuje ogromną energią i im lepiej umie ją wykorzystać, tym więcej

mu ona daje. Rolfing (masaż) na pewno ci pomoże. Ale nie w osiągnięciu stanu odprężenia, tylko w

popra

wieniu muskulatury. Da ci więcej sił witalnych.

edy znajdziesz się w takiej sytuacji, nie unikaj walki, zrób wszystko, co jest w twojej mocy, by wejść w

to całkowicie. Zgódź się, zaakceptuj to. To jest dobre, przygotowuje cię do pokona

nia problemu. A kiedy

on już minie, będziesz zdziwiony: odczu

jesz o

gromny spokój, jakiego sam nie mógłbyś sobie stworzyć.

Może przez dwa, trzy dni nie będziesz mógł spać, a potem prześpisz czterdzieści osiem godzin, ale to
jest w porządku!

Wyznajemy wiele błędnych poglądów. Jeden z nich jest taki, że każdy człowiek musi spać osiem godzin
na dobę. To przecież zależy od sytuacji. Są chwile, kiedy sen jest niepożądany

twój dom się pali, a tobie

chce się spać! To przecież niemożliwe i powinno być niemożliwe, bo kto zająłby się gaszeniem pożaru? A
kiedy pali się dom, wszystko inne staje się nieważne. Nagle twoje ciało jest gotowe do walki z ogniem.
Nie będziesz senny. Ale kiedy ogień zostaje ugaszony i wszystko się uspokaja, możesz zasnąć na długo i
to będzie zdrowe.

Nie wszyscy potrzebują tyle samo snu. Niektórym wystarczą trzy godziny, dwie godziny, cztery godziny,
pięć godzin, sześć, osiem, dziesięć, dwanaście. Ludzie się różnią. Nie ma jednej normy. Także w
odniesieniu do stresu ludzie się różnią.

Można wyróżnić dwa typy ludzi. Jeden typ można określić jako konie wyści

gowe, drugi -

jako żółwie. Jeśli

koń wyścigowy nie będzie mógł pędzić, załatwiać spraw szybko, pojawi się u niego stres; musi poruszać
się swoim tempem. Dlatego jeśli jesteś koniem wyścigowym

- zapomnij o relaksacji i podobnych

sprawach; to nie dla ciebie.

One są dla żółwi. Bądź po prostu koniem wyścigowym. Taka jest twoja

natura. Nie myśl o tym, co sprawia przyjemność żółwiom; to nie dla ciebie. Ty masz swoje przyjemności.
Gdyby żółw starał się być koniem wyścigowym

doświadczy takich samych trudności!

żesz zejść ze sceny. To bardzo łatwe. Wystarczy, że umysł nakaże ci: „Skończ z tym". Ale nie

będziesz czuł się dobrze. Zacznie narastać w tobie coraz więcej stresu, bo twoja energia nie znajdzie
ujścia.

Zaakceptuj więc swoją naturę. Jesteś wojownikiem, żołnierzem; taki masz być, z tego bierze się twoje
zadowolenie. Nie ma potrzeby się obawiać; wejdź w to całym sercem, rywalizuj, rób wszystko, co tylko
chcesz. Nie obawiaj się konsekwencji, za

akceptuj stres. Kiedy go zaakceptujesz, przestanie ci przeszka-

zać. A nawet więcej, będziesz bardzo zadowolony, bo zaczniesz go używać; jest przecież rodzajem

energii.

Jeśli jesteś koniem wyścigowym, nie słuchaj tych, którzy sugerują ci relaks; to nie dla ciebie. Twój
odpoczynek pojawi się dopiero wtedy, kiedy zasłużysz na niego ciężką pracą. Każdy powinien rozumieć
do jakiego typu należy. Kiedy to stanie się jasne, bez problemu można zacząć podążać jasno wytyczoną

dro

gą. Stres stanie się sposobem na życie.

4. Choroby związane ze stresem

Pytanie:

Często choruję i sądzę, że ma to związek ze zmuszaniem się do zbyt wielu rzeczy, po czym nie

czuję się już połączony z samym sobą i ciało zaczyna chorować.

Każdy powinien rozumieć, jak funkcjonuje jego ciało. Jeśli usiłujesz robić więcej, niż ciało może
zaakceptować, to wcześniej czy później rozchorujesz się.

Działanie wbrew ciału ma swoje granice, nie można go kontynuować w nieskończoność. Być może

pracujesz zbyt ciężko. Nie musi to wcale oznaczać, że dla innych też byłaby to ciężka praca, ale przecież

nie w tym rzecz.

To twoje ciało nie może znieść tak dużo, musi odpocząć. A rezultat będzie taki sam: za

miast pracować dwa, trzy tygodnie, a potem odpoczywać dwa, trzy tygodnie, pracuj sześć tygodni, ale
zredukuj dzienny limit pracy o połowę... Prosta arytmetyka.

A jak nie

bezpieczne jest twoje postępowanie! Może zniszczyć wiele delikatnych systemów w twoim ciele!

Będąc wciąż przepracowanym, a potem wyczerpanym i przygnębionym, leżysz w łóżku i czujesz się
okropnie. Zredukuj prędkość, poruszaj się wolniej i rób to w sposób pełniejszy. Na przykład przestań
chodzić w taki sposób, w jaki robisz to teraz. Spaceruj powoli, oddychaj powoli, mów powoli. Jedz powoli;
jeśli zwykle posiłek zabiera ci dwadzieścia minut, niech teraz trwa czterdzieści. Poświęć więcej czasu na
kąpiel. Jeśli zwykle jest to dziesięć minut, przedłuż ją do dwudziestu. W rezultacie twoja praca zostanie
zredukowana o połowę.

Ale nie chodzi jedynie o twoje zajęcia zawodowe. Chodzi o zmianę we wszystkim, co robisz w ciągu
doby, o redukcję szybkości do minimum, o połowę. To musi być zmiana całego sposobu i stylu życia.
Mów powoli... Nawet czytaj powoli, bo umysł dąży do robienia wszystkiego w tym samym trybie. Osoba,

któ

ra ma za dużo pracy, będzie szybko czytać, szybko mówić, szybko jeść; to obsesja. Cokol

wiek robi,

będzie robić szybko, nawet jeśli nie ma takiej potrzeby. Nawet jeśli wyjdzie na poranny spacer, będzie iść
szybko. Nie zmierza donikąd... To po prostu spacer, nie ma znaczenia, czy przejdzie dwie czy trzy mile.
Ale człowiek opętany szybkim tempem życia zawsze się spieszy. To po prostu jego automatyczny
mechanizm, automatyczne odruchowe zachowanie. Staje się ono jakby wbudowane. Więc przystań. Już
od dzisiaj zredukuj wszystko o połowę. Wstawaj powoli, chodź powoli. To poprawi także twoją uwagę,

kiedy robisz pewne rzeczy powoli -

na przykład bardzo wolno poruszasz ręką

poświęcasz temu swoją

uwagę. Jeśli robisz coś szybko

-robisz to mechanicznie.

Jeżeli chcesz zwolnić, musisz to zrobić świadomie; nie ma innego sposobu. Problem nie leży w

zewn

ętrznych możliwościach. Każdy z nas ma swoje własne tempo i zgodnie z nim powinien się

poruszać. Jest ono dla ciebie naturalne i nie ma nic wspólnego z tym, czy jesteś w stanie zrobić to, czego
się od ciebie wymaga. We właściwym ci tempie możesz wykonać w

starczająco dużo pracy, a myślę, że

będziesz mógł wykonać jeszcze więcej. Kiedy wejdziesz w swój właściwy rytm, będziesz w stanie
dokonać o wiele więcej. To nie będzie trudne, będzie przebiegać dużo łagodniej i będziesz w stanie
zdziałać dużo więcej.

tnieją powolni pracownicy, ale ich powolność ma swoje zalety. Prawdę mówiąc, zalety te są bardzo

cenne. Szybki pra

cownik może być dobry pod względem ilości wykonanej pracy. Może wykonać więcej,

ale nigdy nie będzie dobry w zakresie jakości. Kto pracuje wolniej, może wykonać pracę wyższej jakości.
Cała jego energia wchodzi w wymiar jakości. Nie będą to duże ilości, ale ilość nie jest tu tak ważna. Jeśli
możesz zrobić kilka rzeczy, ale naprawdę pięknych, bliskich doskonałości, będziesz miał poczucie

szcz

ęścia i spełnienia. Nie ma potrzeby robić wielu rzeczy. Jeżeli wykonasz jedną jedyną, któ

całkowicie cię zadowoli, twoje życie nabierze pełni. Możesz robić tysiące rzeczy, ale jeżeli żadna nie daje

ci poczucia

spełnienia i wszystko przyprawia cię o mdłości i choroby

-jaki to ma sens?

Należy zrozumieć kilka podstawowych spraw. Nie ma takiego pojęcia jak „natura ludzka". Jest tyle natur,

ilu istnie

je ludzi, nie stanowi to więc żadnego kryterium. Jeden jest sprinterem, inny powolnym

spacerowiczem. Są tak różni, że nie można ich porównywać, obaj są całkowicie unikalni i nie

powtarzalni.

Toteż nie martw się tym. Wszystko przez to, że porównujesz. Widzisz, że ktoś robi tak wiele i wcale nie
śpi, a ty coś zrobisz i zaraz musisz się położyć. Czujesz się źle z

go powodu i myślisz, że twój a

wydajność nie jest tak duża, jak powinna.

Ale kim on jest i jak masz zamiar porównywać się do niego? Ty jesteś tobą, on jest nim. Jeśli zmusisz go
do powolnej pracy, być może on

zacznie

chorować. To mogłoby być

przeciw jego naturze. To, co ty

robisz, jest wbrew twojej naturze. Pozostań po prostu w zgodzie ze swoją naturą.

Zawsze wsłuchuj się w swoje ciało. Ono szepcze, nigdy nie krzyczy, bo tego nie umie. Przekazuje
wiadomości szeptem. Jeśli jesteś uważny, to je zrozumiesz. Mądrość ciała jest dużo głębsza niż mądrość
umysłu. Umysł nie ma tej dojrzałości. Ciało funkcjonowało bez niego przez całe tysiąclecia. Umysł pocho

dzi z ostatniej dostawy. Jeszcze wiele nie rozumie. Wszystkie sprawy najważniejsze ciało trzy

ma nadal

pod swoją kontrolą. Jedynie rzeczy bezwartościowe zostały przekazane umysłowi. Jedną z nich jest
myślenie

- spekulacje o filozofii i Bogu, piekle, po

lityce. Podstawowe najważniejsze funkcje

- oddychanie,

trawienie, krążenie krwi

są nadzorowane przez ciało, jedynie sprawy dodatkowe oddano umysłowi.

Słuchaj więc ciała i nigdy nie porównuj. Nigdy przedtem nie istniał człowiek taki jak ty i nie pojawi się taki
w przyszłości. Jesteś absolutnie unikalny. Nie możesz porównać swoich notatek z innymi i nie możesz
udawać kogoś innego.

5. Odczuwanie ciała od wewnątrz

Pytanie:

Mam bardzo racjonalne podejście do życia, ale ostatnio w moim umyśle i ciele zachodzi wiele

zmian. Zacząłem odczuwać siebie bardziej od wewnątrz, ale boję się teraz, że niebawem wrócę do
starych nawyków i znowu mój umysł przejmie kontrolę. Jak sprawić, by umysł bardziej respektował ciało?

Gdy w umyśle następuje prawdziwa zmiana, ciało odczuwa to natychmiast. Jeśli jest to prawdziwa
zmiana, zawsze odczujesz, że coś w głębi twojego ciała także ulega zmianie. Ilekroć zaś zmia

na dokona

się w ciele, nie ma potrzeby obawiać się, że umysł znowu tobą zawładnie; to nie będzie takie proste. Jeśli

zmiany na

stąpią jedynie w głowie i nie dotrą w głąb ciała, wtedy umysł bardzo łatwo może je anulować,

bo pozostają one jedynie na powierzchni. Twoje ciało jest tam, gdzie znajdują się twoje korze

nie, w

miejscu twojego zamocowania w ziemi. Umysł jest jak gałęzie na tle nieba

piękne z wyglądu, ale

całkowicie zależne od korzeni, które tkwią głęboko w ciemnościach ziemi. Nie ujawniają się, nie
wystawiają na pokaz. Jeśli przechadzasz się po okolicy, dostrzeżesz gałęzie i kwiaty, ale nigdy korzeni.

Jeśli więc zmiany dokonują się jedynie w gałęziach i nie dochodzą do korzeni, wtedy nie będą trwał

długo. Ale jeśli zmiana dosięgnie korzeni, będzie trwać i niełatwo będzie ją odwrócić. Nie martw się więc.
Poświęcaj coraz więcej uwagi i uczucia zjawisku, które zachodzi w ciele.

Czujesz wnętrze swojego ciała

to cudownie. Są miliony ludzi, większość, która nie ma żadnego

wyczucia ciała. Zupełnie zapomnieli, że tkwią w ciele. Są jak duchy.

Odkryć swoje własne korzenie w ciele to prawdziwe wyzwanie, bo ludzkość została zupełnie odcięta od
korzeni. Ciało było przez tysiąclecia spychane na margines. Umysł wyobraził sobie, że jest panem, a
ciało niczym innym jak tylko sługą... a nawet czymś godnym potępienia, czymś, co kojarzy się z

grzechem.

Każdy czuje się zawstydzony posiadaniem ciała. Ludzie wstydzą się nagości, bo kiedy jesteś goły,

prezentujesz si

ę bardziej jako ciało niż umysł. Ubranie daje poczucie, że ciała nie ma

-jedynie twarz,

głowa, oczy. A tam ulokowany jest właśnie cały mechanizm umysłu. Toteż kiedy ludzie są nadzy, nagle

odczu

wają, że mają ciała

i to nie sprawia im przyjemności.

Pozo

stań wewnątrz swojego ciała, bo taka jest rzeczywistość. Próbuj odczuwać coraz więcej... Pozwól

ciału na tyle wrażliwości, ile jest mu potrzebne. Odtwórz je, odzyskaj i pozwól mu na więcej zmian, tak
byś poczuł jego istnienie. Na przykład czasa

mi zamknij

oczy, połóż się na ziemi... Poczuj ziemię swoim

cia

łem. Nie myśl o tym, poczuj to.

Idź nad rzekę, połóż się w wodzie, na piasku. Po prostu leż w słońcu. Czuj jak najwięcej... Bądź wrażliwy.
Kiedy jesz chleb, najpierw poczuj go w dłoniach, przyłóż do poli

czka, aby po

czuć... Powąchaj. Najpierw

zapoznaj z nim swoje ciało. A potem spróbuj go... Zamknij oczy i poczuj smak. Nie spiesz się, nie
napychaj się. Delektuj się nim, dobrze pogryź

ten chleb stanie się twoim ciałem. Nie przegap tej okazji.

Powtarzam: ten chleb sta

nie się twoim ciałem. Przyjmij go, powitaj go, a twoje ciało stanie się czymś

zupełnie innym w ciągu kilku miesięcy.

Jeśli jesz, myśląc o jedzeniu z tym odmiennym podejściem, jeśli pijesz wodę z innym niż poprzednio
nastawieniem i pamię

tasz

, by być coraz czulszym, wrażliwszym, wkrótce zauważysz, że twoje ciało było

w wielu miejscach obumarłe. Wrócisz do życia, tak jakbyś był uśpionym lwem, który rozbudza się,
prostuje łapy, przeciąga się. Doznasz takich samych odczuć

budzącego się życia.

To jest niemal jak

zmartwychwstanie.

6. Bezsenność

Pytanie:

Mam kłopoty ze snem i budzę się zawsze między trzecią i czwartą nad ranem.

Budzisz się zawsze między trzecią a czwartą? Zacznij więc o tej porze medytować. Zawsze bądź otwarty
na pozytywne możliw

ści. Korzystaj z wszystkiego. Jeśli nie możesz zasnąć, to nie ma potrzeby, żebyś

się zmuszał do spania, a zresztą nie można się do tego zmusić. Sen jest jedną z tych energii, na które nie

my wpływu. Jeśli się je wymusza, zaczynają szkodzić. Jeśli próbujesz zrobić coś, aby łatwiej zasnąć,

już sam fakt, że coś robisz, stanowi przeszkodę. Sen jest przeciwieństwem działania, jest sta

nem braku

aktywności. Jeśli więc podejmujesz jakiś wysiłek

na przykład liczysz barany albo powtarzasz jakąś

mantrę, albo kręcisz się we wszystkie strony, albo przywołujesz Boga i

zaczynasz

się modlić

- wszystko

to rozbudza cię jeszcze bardziej. To nie pomaga, choć ludzie nie przestają tego robić.

Moje podejście jest całkowicie inne. Po pierwsze, jeśli nie możesz spać, oznacza to, że twoje ciało jest
doskonale wypoczęte, a ludzie mają różne...

Ale czuję się wyczerpany...

To twój umysł; to nie ma nic wspólnego z ciałem. To nie brak snu, lecz sama świadomość, że nie śpisz
dobrze, czyni cię zmęczonym. Mechanizm ciała, organizm, ma swoją własną mądrość. Na przykład jesz...
Ciało mówi: „Już dość", ale ty mówisz: „Jestem chudy jak patyk, muszę więcej jeść". To błąd, sam
wpędzasz się w kłopoty. Możesz jeść, wmusisz w siebie troszkę więcej, możesz się napchać, ale

organizm nie jest na to gotowy i odrzuci ten pokarm.

Bywa, że nie masz zupełnie apetytu, ale umysł podpowiada ci, że jeśli nie będziesz jadł, to osłabniesz.
Nikt nie może osłabnąć w jeden dzień. Jeśli ciało nie ma ochoty na jedzenie, lepiej go nie zmuszać; ono

wie najl

epiej. Ma tę instynktowną wiedzę, że przyjmowanie pożywienia w danym momencie może być

szkodliwe. Może zachodzi jakiś proces w jelitach i organizm chce się wyczyścić, zanim przyjmie nowy

pokarm? Może przedostała się jakaś trucizna? Zjadłeś poprzednio tak dużo, że ciało nie zdołało się
jeszcze z rym uporać. Nie jest gotowe na podjęcie nowej pracy, bo zakłó

ci to mechanizm; nie da sobie z

tym rady. Toteż ciało mówi: „Stop z jedzeniem"

brak apetytu. Ten brak apetytu jest wypowiedzią ciała,

znakiem dla cieb

ie. Ciało nie przemawia słowami. Nie może powiedzieć: „Stop!" Ale brak apetytu to znak,

symbol, który po

syła. Ciało mówi: „Nie jedz", ale ty masz swój rozum, wiesz, że należy jeść co najmniej

dwa lub trzy razy dziennie, więc napychasz się, a ponieważ nie masz apetytu, próbujesz stworzyć go

sobie sztu

cznie. Dodasz więcej przypraw lub pójdziesz do ulubionej knajpki. To takie głupie

starać się

oszukiwać własne ciało!

To samo dotyczy snu. Jeśli zasnąłeś, a o trzeciej czy czwartej nad ranem budzisz się, oz

nacza to po

prostu, że ciało już wypoczęło. Sen ciała jest zakończony, ale twój umysł stwarza proble

my. Wykorzystaj

tę godzinę. Leż w ciszy, wsłuchaj się w nią! Zamiast denerwować się, że masz przerwany sen, przeznacz
ten czas na medytację. Nie musisz wcale wstawać: leż w łóżku, wypoczywaj, ale także słuchaj...
dźwięków nocy, ciszy nocy. Coś się dzieje i słyszysz to, nie ma ludzi, wszyscy śpią. To wspaniałe! Jesteś

sam -

zupełnie jakbyś był w górach

w ciemności, otoczony jej kojącym wpływem. Zachwyć się tym,

odpręż siew tym sta

nie zachwytu. Rozumiesz, o co chodzi?

W przeciwnym razie znów poczujesz się okropnie

- bo po raz kolejny masz przerwany sen, a rano

będziesz zmęczony i zmartwiony, pojawi się napięcie, ból, niepokój. To wszystko znów nie pozwo

li ci

spać.

Spójrz na to od pozytywnej strony, wykorzystaj ten czas. Spró

buj zestroić się z nocą, z jej odgłosami i

poczuj zadowolenie. Noc jest wyjątkowo piękna. A później nawet nie zauważysz, kiedy znów zaśniesz...
Ale to zdarzy się „przy okazji" i tylk

o tak nale

ży to traktować. Kiedy zasłuchasz się w odgłosy nocy, powoli

znów osuniesz się w sen

nie z powodu jakiegoś nakazu, nie dlatego, że tak chcesz. Nie musisz

medytować,

aby

znów zasnąć. Nie ma żadnego „aby", nie ma „dlatego". Po prostu zachęcam cię, byś to

polubił! A odkryjesz nagle, że sen nadchodzi. Ale czy na

dejdzie, czy nie -

to nie jest aż tak ważne. Jeśli

tak -

to dobrze, jeśli nie

to drugie dobrze. Rób to przez trzy tygodnie, a całe zmęczenie pryśnie. Jest ono

sprawą umysłu. Od samego ra

na po

zostajesz w przeświadczeniu, że jesteś zmęczony. Oczywiście więc

będziesz czuł coraz większe zmęczenie. Będziesz bał się wszystkiego, wszelkiego zaangażowania. Już
jesteś zmęczony, jeśli więc zaczniesz coś robić, zmęczysz się jeszcze bardziej. Bu

duj

esz wokół siebie

neurozę.

Wszyscy mamy odmienne potrzeby snu i jedzenia. Jeden śpi przez osiem godzin, inny może
potrzebować dziesięć, jeszcze inny jedynie sześć, ktoś inny zaledwie cztery, a zdarza się, że nie

którzy

ludzie potrzebują tylko trzy lub dwie

godziny snu...

Mój ojciec nie mógł spać już od trzeciej nad ranem. A kładł się spać około jedenastej, miał więc trzy,
maksimum cztery godziny snu. Moja matka zawsze się tym martwiła, aleja nauczyłem ojca medytować.
Siedział więc tak od trzeciej i to stało się dla niego bramą do boskości. Przez całe lata siedział od trzeciej
do siódmej... stając się prawie posągiem; zapominał o cielesnym istnieniu.

Było to najcenniejszym doświadczeniem jego życia; żaden sen by mu tego nie dał. O trzeciej czuł się już

wypoc

zęty; oto jak działał jego mechanizm, jego ciało. Początkowo próbował ponownie zasnąć. Ale to

było straszne, bo sen nie nadchodził, a on, próbując zasnąć, stawał się coraz bardziej zmęczony. Nad
ranem był ogromnie sfrustrowany. Każdej nocy trzy lub cztery

godziny wal

ki o to, by zasnąć, a sen nie

nadchodzi; jak tu się nie frustrować? Ale od kiedy nauczyłem go medytacji, cala frustracja zniknęła, a
godziny te zmieniły się w najcenniejsze chwile jego życia. Zaczął ich oczekiwać

myślał o nich przez

dwadzieścia cztery godziny na dobę, bo dawały mu największy spokój. Dobrzeje wykorzystywał.

7. Napięcie i odprężenie

Pytanie:

Odczuwam wielkie napięcie i stres. Jak mogę się odprężyć?

Zacznij od swego najbliższego otoczenia

w nim istniejemy, a możemy zacząć

tylko od miejsca, w

którym istniejemy. Zre

laksuj całe otoczenie swojej jaźni: odpręż ciało, wycisz zacho

wanie, spowolnij

wszystko, co robisz. Chodź w sposób zrelaksowany, jedz w sposób zrelaksowany, mów i słuchaj w
sposób zrelaksowany. Zwolnij każdy proces. Nie śpiesz się, nie poganiaj. Poruszaj się tak, jakbyś miał do
dyspozycji całą wieczność

bo, prawdę mówiąc, masz ją. Jesteśmy tu obecni od samego początku i

będziemy aż do samego końca, jeśli oczywiście przyjąć, że początek i koniec istnieją. Bo właściwie nie
istnieją. Zawsze tu byliśmy i zawsze będziemy. Zmienia się forma, ale nie substancja; zmieniają się

stroje, ale nie dusza.

Napięcie oznacza pośpiech, lęk, wątpliwość. Oznacza ciągły wysiłek, aby się obronić, być bezpiecznym,
mieć pewność. Napięcie wymusza przygotowanie się dzisiaj na nadejście jutra albo następnego życia,
ponieważ bojąc się jutra nigdy nie zmierzysz się z rzeczywistością. Napięcie oznacza przeszłość, której
nie przeżyłeś, ale jedynie jakoś tam spędziłeś; otacza cię, wisi, j

est jak kac.

Zapamiętaj jedną z podstawowych zasad życia: każde doświadczenie, które zlekceważyłeś będzie wisieć
nad tobą, będzie nalegać: „Dokończ mnie! Przeżyj mnie! Spełnij mnie!" To jest cecha przypisana

wszystkiemu, czego doświadczasz

chce być dokończone, spełnione. Kiedy się spełni

-wyparuje;

niedokoń

czone -

nalega, torturuje cię, prześladuje, przyciąga twoją uwagę. Mówi: „Co masz zamiar ze

mną zrobić? Nie dokończyłeś mnie. Spełnij mnie!"

Cała twoja przeszłość wisi dookoła ciebie

- bo niczego nie

przeżyłeś naprawdę, wszystko jakoś

wymijałeś, angażowałeś się tylko częściowo, tylko troszeczkę, na chłodno. śadnej pełni zaangażowania,
żadnej pasji. Poruszałeś się jak lunatyk we śnie. Toteż przeszłość wisi nad twoją głową, a przyszłość
napawa cię lękie

m. A jedyne co jest realne -

twoja teraźniejszość

tkwi wciśnięta pomiędzy przeszłość i

przyszłość.

Relaks zacznij od najbliższego ci otoczenia. Pierwszy krok to rozluźnienie ciała. Pamiętaj, aby tak często
jak to tylko możliwe zwracać uwagę, czy gdzieś

w nim -

w karku, w głowie, w no

gach -

nie tworzy się

napięcie. Świadomie rozluźnij je. Zwróć się bezpośrednio do spiętej części ciała i przekonaj ją, powiedz
czule: „Odpręż się".

Zdziwisz się, że jeśli poprosisz o to którąkolwiek część swego ciała, ona cię posłucha, zrobi to, o co

prosisz -

to przecież twoje ciało! Zamknij oczy i wniknij do jego wnętrza, przechodząc od stóp do głowy w

poszukiwaniu napięcia. Porozmawiaj z tą częścią ciała jak z przyjacielem; niech to będzie dialog po

między tobą i twoim ciałem. Poproś, by się zrelaksowało, powiedz mu: „Nie ma się czego obawiać. Nie
bój się. Zatroszczę się o wszystko

ty się odpręż".

Z czasem nabierzesz wprawy, a ciało stanie się wypoczęte. Wtedy zrób kolejny krok, nieco bardziej w
głąb. Poproś, aby także umysł się zrelaksował. Jeśli ciało słucha, umysł także posłucha, ale nie możesz
zaczynać od niego

musisz zaczynać od początku, nie można zaczynać od środka. Wiele osób zaczyna

od umysłu i niczego nie osiąga; a to dlatego, że zaczynają w złym miejscu. Wszystko ma swoją
kolejność.

Jeśli będziesz umiał rozładować napięcie w ciele, wtedy także będziesz umiał pomóc umysłowi łatwo się
relaksować. Umysł jest tworem bardziej skomplikowanym. Kiedy będziesz miał pewność, że ciało słucha

tego, o co prosisz, z

dobędziesz także więcej pewności siebie. Teraz nawet umysł powinien cię słuchać.

bierze to więcej czasu, ale jest możliwe.

Kiedy umysł będzie odprężony, zacznij relaksować swoje serce, świat uczuć, emocji

-jeszcze bardziej

skomplikowany, jeszcze bardz

iej subtelny. Ale teraz będziesz mógł poruszać się z zaufaniem, z pełnią

zaufania do samego siebie. Będziesz już wiedział, że to możliwe. Jeśli udało się w przypadku ciała i

umys

łu, uda się także z sercem. I dopiero wtedy, gdy przejdziesz te trzy kroki, możesz postawić czwarty.

Teraz możesz się zwrócić do samego rdzenia swojej istoty, który przekracza twoje ciało, umysł czy serce,
jest samym środkiem twojej egzystencji. I w tym miejscu także będziesz umiał się wyciszyć.

Taki relaks przynosi ze sobą największą z możliwych radości, rodzaj ekstazy, akceptacji. Będziesz pełen
błogości i radości. Twoje życie nabierze cech tańca. Wszystko wokół, z wyjątkiem ludzi, porusza się
tanecznym krokiem. Wszystko wokół porusza się powolnym ruchem; jest to oczywiście ruc

h, ale jak

spokojny... Drzewa rosną, ptaki szczebioczą, rzeki płyną, gwiazdy migoczą

wszystko odbywa się tak

spokojnie. śadnego pośpiechu, poganiania, żadnych trosk, żadnego marnotrawstwa. Jedynym wyjątkiem
jest człowiek. Stał się on ofiarą własnego umysłu. Może wznieść się ponad bogów i upaść poniżej zwie

rząt. Szerokie spektrum. Od najniższego do najwyższego; czło

wiek jest jak drabina.

Zacznij od ciała i zagłębiaj się powoli coraz dalej. Nie zaczynaj kolejnego etapu, dopóki nie zakończyłeś

poprzedni

ego. Jeśli czujesz napięcie w ciele, nie przechodź do umysłu. Czekaj. Pracuj z ciałem. Nawet

małe rzeczy będą ci bardzo pomocne.

Chodzisz w pewien charakterystyczny sposób; stało się to nawykiem, czymś automatycznym. Teraz
spróbuj chodzić bardzo wolno. Budda zwykł mawiać do swoich uczniów: „Stąpaj bardzo powoli i każdy
krok rób w pełnej świadomości". Jeśli chcesz stąpać w pełni świadomie, musisz iść powoli. Gdy
biegniesz, śpieszysz się, zapominasz o pamiętaniu. Toteż Budda chodził bardzo powoli.

Spróbuj i

ść bardzo wolno, a będziesz zaskoczony

w twoim ciele pojawi się nowy rodzaj uwagi. Jedz

powoli, a będziesz za

skoczony -

znajdziesz w tym wspaniały relaks. Wszystko rób po

woli - po to by

zmienić stare wzorce, by pozbyć się starych nawyków.

Najpierw musi

sz poczuć, że ciało jest całkowicie odprężone, jak małe dziecko, a potem dopiero zabieraj

się za umysł. Podejdź naukowo: najpierw to, co najprostsze, później bardziej złożone, a na końcu

najbardziej złożone. Dopiero wtedy będziesz umiał się relaksować w

samym rdzeniu swojej istoty.

Relaksacja jest jednym z najbardziej złożonych zjawisk. Jest

bogata, wielowymiarowa. Jej składnikami są odpuszczenie, za

ufanie, poddanie, miłość, akceptacja,

podążanie z nurtem, związek z całym bytem, pozbycie się ego, ekstaza. To wszystko jest jej częścią i to
wszystko jest twoim udziałem, kiedy nauczysz się sposobów relaksacji.

Wasze tak zwane religie dostarczyły wam wielkich napięć, bo stworzyły w was poczucie winy. Usiłuję
pomóc wam pozbyć się poczucia winy i wszystkich lęków. Chciałbym wam powiedzieć, że nie ma ani

piekła, ani nieba. Więc nie bójcie się piekła i nie odczuwajcie wdzięczności za niebo. Wszystkim, co
istnieje, jest ta chwila. Można ją zamienić w piekło albo w niebo; to jest możliwe. Ale piekło i niebo nie

tnieją „gdzieś tam". Piekło jest wtedy, gdy cały jesteś spięty, a niebo, gdy jesteś spokojny. Raj to

całkowita relaksacja.

8. Negatywne odczucia wobec ciała

Pytanie:

Nie lubię siebie, a zwłaszcza swojego ciała

Jeśli masz jakieś konkretne wyobrażenia odnośnie wyglądu ciała, będziesz się zadręczać. Ciało jest
takie, jakie powinno być. Jeśli masz jakieś inne wyobrażenia

pozbądź się ich, bo nie przestaniesz się

zadręczać.

Oto ciało, jakie masz, ciało, jakie zostało ci podarowane. Korzystaj z niego... i bądź zadowolony. A gdy
zaczniesz je kochać, poczujesz, że się zmienia, bo kto kocha swoje ciało, ten o nie dba, a troska ta ma
ogromne znaczenie. Ze względu na nią nie zapychasz się nadmiarem jedzenia, ale też nie głodzisz się.
Słu

chasz, jakie potrzeby ma t

woje ciało, słuchasz jego wskazówek

- czego pragnie i w którym momencie.

Kiedy dbasz, kiedy ko

chasz, stajesz się dostrojony do ciała, a ono automatycznie zaczyna być w

porządku. Jeśli nie lubisz swojego ciała, powodujesz konflikt, ponieważ stopniowo cor

az bardziej

obojętniejesz na ciało. Kto dba o swojego wroga? Nie będziesz go oglądał, będziesz go unikał.
Przestaniesz słuchać jego wskazówek, a twoja niechęć będzie narastać.

Ty sam stwarzasz cały ten problem. Ciało nie wymyśla pro

blemów; stwarza je um

ysł. Jest to więc

wymyślone przez umysł. śadne zwierzę nie cierpi z powodu wyglądu swojego ciała, żadne zwierzę...
nawet hipopotam! śadne nie cierpi

są absolutnie zadowolone, bo nie mają umysłów, które wytwarzałyby

takie problemy; w innym przypadku hi

popotam myślałby: „Dlaczego ja tak koszmarnie wyglądam?"

Po prostu odrzuć wyobrażenia! Kochaj swoje ciało

-to two

je ciało, to prezent od Boga. Masz się nim

cieszyć i o nie dbać. A kiedy dbasz, to gimnastykujesz się, jesz, śpisz. Troszczysz się o wszystko,

bo to

przecież twój instrument, tak jak samochód, który myjesz, w którym zwracasz uwagę na każdy szmer,

aby wie

dzieć, czy nie dzieje się coś złego. Dbasz o każde zadrapanie na karoserii. Zadbaj też o swoje

ciało, a ono stanie się dla ciebie doskonale pię

kne - bo takie jest! Jest cudownym mechanizmem, tak

skomplikowanym, pracującym tak wydajnie, że działa przez siedemdziesiąt lat bez zarzutu. Śpisz czy
czuwasz, wiesz o tym czy nie wiesz, ono funkcjonuje i to tak cichutko! Nawet jeśli nie dbasz o nie i tak
działa, obsługuje cię. Każdy powinien być wdzięczny swemu ciału.

Zmień po prostu swoje nastawienie, a zobaczysz, że w ciągu sześciu miesięcy twoje ciało zmieni kształt.
To jak wtedy, gdy ktoś zakocha się w kobiecie

można to zauważyć

- ona natychmiast pi

ęknieje. Być

może nie dbała zanadto o swoje ciało, ale gdy zakochał się w niej mężczyzna, natychmiast za

czyna o nie

dbać. Godzinami wystaje przed lustrem... bo ktoś ją kocha! Tak samo będzie, jeśli pokochasz swoje ciało

- nie

bawem ujrzysz, że zaczyna się zmieniać. Jest kochane, zadba

ne, potrzebne. Jest tak delikatne, a

ludzie tak okropnie się z nim obchodzą. Zmień swoje podejście, a sam się przeko

nasz!

9. Piękno i brzydota

Pytanie:

Ciągle mam wrażenie, że jestem okropnie brzydka. Wydaję się sugerować moim przyjaciołom i

każdemu kogo spotkam, że patrzeć na mnie to żadna frajda.

Umysł stwarza niepotrzebne problemy. Ale oto właśnie cała jego rola

stwarzać bezpodstawne problemy.

Najpierw je wymyślą łapie cię na nie, a potem ty próbujesz je rozwiązywać. Nie

próbuj. Po prostu

dostrzeż ich bezpodstawność. Musisz jedynie dostrzec, że to wszystko zupełnie nie ma znaczenia. Jeśli
będziesz usiłowała coś robić, to znaczy, że zaakceptowałaś problem. Raczej dostrzeż fakt, że problem
nie ma żadnego

znaczenia.

Każda twarz jest piękna. Każda twarz jest piękna w inny sposób. Każda jest

inną twarzą i jest unikalna. Prawdę mówiąc, nie ma porównania i nie ma żadnej możliwości, aby
porównywać. Jeśli akceptujesz, staniesz się piękna. Piękno przychodzi wraz z akceptacją. Jeśli sama

siebie nie lubisz i odrzu

casz, staniesz się rzeczywiście ułomna, brzydka. To błędne koło.

Najpierw odrzucasz, nie akceptujesz -

a wtedy czujesz się brzydka. Inni także zaczynają odczuwać tę

brzydotę, a ty myślisz: „Właśnie, więc to prawda. Moje podejrzenia były słuszne". Jeszcze bardziej
odrzucasz siebie. Oto jak umysł sam siebie napędza. I wszystkie te proroctwa skazane są na spełnienie,
jeśli przegapisz punkt wyjścia. A jest nim fakt, że TY to TY.

Nie ma kryterium piękności. Przez ponad pięć tysięcy lat filozofowie próbowali ją zdefiniować. Ale im się
nie udało, bo nie ma jednego kryterium. Jakaś osoba może być piękna dla kogoś, a dla kogoś innego

nie. Nawet najpiękniejsza kobieta może komuś wydać się okropna. Jest to absolutnie osobisty w

ybór.

Nie ma więc stałego kryterium... bo kryteria zmieniają się jak moda. Na przykład w Indiach kobieta o
dużych piersiach i pośladkach jest uważana za atrakcyjną. Na Zachodzie pośladki prawie zanikają, a
piersi stają się coraz mniejsze. Powstaje jakaś inna koncepcja piękna. A jaka by ta koncepcja nie była

ciało się podporządkowuje. To właśnie należy zrozumieć. Kiedy w kraju panuje moda na duże piersi,
kobiety mają duże piersi.

Zwykło się uważać, że powieści, poezja, cała literatura odzwierciedlają społeczeństwo. Ale to działa także
w odwrotnym kierunku. Powieści, poezja, literatura także kreują społeczeństwo. Kiedy jakaś idea
przeniknie do umysłów ludzi, zaczyna żyć.

Nie ma kryterium oceny, kto jest piękny, a kto nie jest. To osobisty gust, a właśc

iwie -

kaprys. Ale jeśli

zaczynasz od tego, że nie akceptujesz siebie

stwarzasz sytuację, w której nikt cię nie zaakceptuje. Bo

jeśli sama siebie nie akceptujesz, uniemożliwiasz innym akceptację ciebie.

Wywołasz wszelkie możliwe zakłócenia, problemy dla

nych, bo musieliby postępować wbrew twoim

własnym przekonaniom. Jeśli ktoś cię pokocha, zniszczysz tę miłość, bo będziesz mówić: „Jak można
zakochać się w takiej wiedźmie?" Albo będziesz uważała, że ten mężczyzna ma wypaczone poję

cie

piękna. Jeśli nie kochasz siebie, nikt cię nie pokocha. Toteż każdy musi zacząć od tego, żeby pokochać

samego siebie. Je

zus mówi: „Kochaj Boga. Kochaj bliźniego jak siebie samego". To podstawowa sprawa.

Możesz kochać bliźniego, a nawet sa

mego Boga, dopiero wtedy, kiedy pokochasz siebie. Podstawowe

przykazanie brzmi: Kochaj samego siebie.

Jeśli kochasz siebie i czujesz się dobrze sama ze sobą, wtedy przyciągasz do siebie wielu ludzi. Kobieta,

która kocha sie

bie, musi przecież być piękna, toteż jest piękna. Stwarza pię

no swojej miłości do siebie.

Staje się pełna wdzięku, osobistego uroku.

10. Prawdziwe i nieprawdziwe piękno

Pytanie:

Co to jest piękno?

Jedynym pięknem, które istnieje, jest piękno wewnętrzne. Wszystko pozostałe, wszystkie inne piękna są
nietrwałe jak skóra. Można się oszukiwać przez pewien czas, ale wcześniej czy później zewnętrzne
piękno znika i pozostaje tylko brzydota, bo nie rozwinąłeś w sobie prawdziwego piękna.

Piękno prawdziwe nie ma nic wspólnego z twarzą, ale ze światłem, które wydobywa się z wewnątrz. Nie

ma nic wspólne

go z kształtem oczu, ale ze światłem, które w nich błyszczy. Nie ma nic wspólnego z

ciałem, lecz z wewnętrzną obecnością, która pulsuje poprzez ciało. Prawdziwe piękno powstaje w środku,

w samym centrum twojej istoty i rozprze

strzenia się na zewnątrz. Fałszywe piękno pozostaje jedynie na

powierzchni, nie jest w tobie zakorzenione, nie ma solidnej podstawy.

Pamiętaj: trzeba poszukiwać i wybierać prawdziwe piękno. Ono jest wieczne, pozostaje

- raz

odnalezione, pozostaje w tobie

na zawsze. To chwilowe jest po prostu stratą czasu, jest ro

dzajem snu.

Można pozostawać przez jakiś czas w stanie snu, ale gdy się obudzisz, dostrzeżesz, jak było to głupie.

11. Starzenie się

Pytanie:

Pomocy! Starzeję się!

Pozytywne odczuwanie własnego ciała jest wielką pomocą w życiu. Daje ci więcej zdrowia, poczucie
pełni. Wielu ludzi zapomniało o swym ciele; stali się go nieświadomi i myślą, że ciało należy ukrywać pod
ubraniami, że jest brudne, obsceniczne i trzeba je zawsze zakrywać, aby nikt tego nie zobaczył. Pogląd

absurdalny, neurotyczny.

Ciało jest piękne. Młode czy stare

to nie ma znaczenia. Oczywiście młode ma inny urok niż stare. Młode

ciało ma w sobie więcej witalności. Stare jest mądrzejsze. Każdy wiek ma swoje piękno; nie ma potrzeby
porównywania. A, szczególnie na Zachodzie, ciało staje się z wiekiem coraz bardziej przerażające, bo
życie pojmują tam jako synonim młodości, co jest bzdurą. Wschód jest pod tym względem dużo lepszy.
śycie jest tam postrzegane jako synonim starości, bo stary człowiek przeżył więcej, doświadczył więcej,
kochał więcej, doznał więcej wzlotów i upadków. Stary człowiek przeżył młodość. Młodość musi więc
jeszcze przeżyć starość. Postarzałe ciało niesie ze sobą po prostu wszystkie doświadczenia, blizny, rany,

ostojeństwo które przyszło w procesie dojrzewania. A kiedy zaczniesz lubić swoje ciało, pokochasz je

niezależnie od etapu, na jakim się obecnie znajduje, wtedy nagle poczujesz, że znów jest piękne oraz że
daje ci to poczucie wewnętrznej ulgi.

12. Oziębłość

Pytanie:

Mam problem natury seksualnej (...) Chyba jest coś ze mną źle. Tylko udaję, że miło jest mi

kochać z mężczyzną.

Kiedyś trzeba wyjść ponad seks, ale ta droga „ponad" prowadzi „przez" seks i jeśli nigdy jej nie
przejdziesz, będzie ci nie

zwykle tr

udno wznieść się ponad niego. Ludzie, którym seks nie sprawia

przyjemności, być może nauczyli się pewnej postawy, zostali uwarunkowani.

Jakoś tak się dzieje, że na całym świecie ludzkość jest wprowadzana w błąd przez pojedynczych ludzi, a
największym nadużyciem jest twierdzenie, że należy mieć poczucie winy z powo

du odczuwania

szczęścia. Tak, jakby twoje szczęście było czymś złym. Kiedy czujesz się źle, to wszystko w porządku,

ale gdy je

steś zachwycona, coś jest nie tak. Toteż szczęście zostało zgnie

cione i zaszczute -

ale jeśli nie

rozkwitniesz w poczuciu szczęścia, przegapisz wszystkie możliwości, jakie daje życie.

śycie trwa właśnie po to, aby nauczyć cię być absolutnie szczęśliwą, abyś mogła rozkwitnąć. I właśnie

seks daje ci najlep

szą okazję do te

go rozkwitu. Jest najbardziej naturalnym spo

sobem, by zacząć

odczuwać

samadhi,

głęboką medytację, błogosławieństwo. Są też inne sposoby, ale nie są one tak

naturalne. Seks jest najbardziej naturalnym sposobem - biologicznie wbudowanym. Jest darem od Boga,

po to aby każdy człowiek

- re

ligijny czy nie, hinduista, muzułmanin, ateista, komunista, kimkolwiek się

czuje -

mógł uwierzyć w Boga. Jednocześnie seks w sposób naturalny daje poczucie, że istnieje coś

„ponad" -po

nad ciało, ponad umysł.

Toteż z punktu widzenia kobiety należałoby zapamiętać i spróbować następujących trzech

rzeczy. Po

pierwsze, kiedy się kochasz, bądź aktywna. Kiedy jesteś bierna, wtedy właśnie zdarzają się takie
problemy. Ale kiedy będziesz aktywna, łatwiej będzie ci je ominąć. Powiedz swojemu chłopakowi, żeby
grał rolę kobiety, a ty przejmiesz rolę mężczyzny. Niech to będzie zabawa. Pozwól mu być bardziej

biernym, a ty przejmij inicjaty

wę. Gdy ktoś przejmuje inicjatywę, uaktywnia się, wkłada więcej energii,

trudniej mu zatrzymać się w połowie. Kiedy jesteś bierna, możesz w każdej chwili się wyłączyć, bo i tak

prawie nie ucze

stniczysz w tym, co się dzieje. Jesteś jak widz. Stań się bardziej aktywna. Jest to

rozwiązanie przejściowe. Kiedy już doświadczysz, czym jest orgazm, nie będz

ie takiej potrzeby - znów

będziesz mogła grać rolę kobiety. To chwilowe. Toteż wytłumacz swojemu chłopakowi, że przez jakiś
czas on musi by kobietą, a ty musisz być mężczyzną, być bardziej aktywna.

Po drugie, zanim zaczniecie się kochać, zatańczcie razem

dziko, śpiewając przy tym głośno, wyginając

się w rytm muzyki. Wypełnijcie pokój zapachem. Niech to będzie bogaty rytuał... nieomal religijny. Ludzie
nie dochodzą do stanu miłosnego upojenia krok po kroku. Dwoje ludzi siedzi obok siebie i na

gle

zaczynaj

ą się kochać. To są gwałtowne przypływy

- zbyt na

głe jak dla kobiety, choć nie nazbyt nagłe dla

mężczyzny, bo dysponuje on innym rodzajem energii, a jego seksualność jest bardziej ograniczona do

konkretnego miejsca w ciele. Seksual

ność kobiety jest całkowita; jest w nią włączone całe jej ciało. Toteż

jeżeli nie ma gry wstępnej, kobieta nigdy nie wejdzie głę

boko w ten stan.

Tańcz więc, śpiewaj, niech obudzi się twoja energia, a potem bądź partnerem aktywnym. I nie ograniczaj
się. Nie działaj zgo

dnie z j

akimś planem

bądź szalona. Jeśli chcesz krzyczeć, kochając się, nie przejmuj

się. Jeśli chcesz śpiewać, nie przejmuj się. Jeśli chcesz wydawać jakieś dziwne dźwięki, rób to

- stanie

się to jakby twoją mantrą.

I po trzecie, codziennie od rana do wieczora

musisz nauczyć się zauważać, że twoja radość jest obecna

w wielu różnych rzeczach. Kiedy jesz, jedz z radością, bo wszystkie sprawy są ze sobą powiązane. Kiedy
tańczysz, niech będzie w tym radość. Me

dytujesz -

bądź radosna. Mówisz do kogoś

bądź łagod

na,

promienna, zachwycająca. Idziesz drogą

bądź przepełniona szczęściem. Nie zdajemy sobie sprawy z

tego, ile nam umyka. Nawet zwykłe przejście się drogą może sprawić wielką radość. Kto wie, może już
nie będzie następnego dnia? Albo jutro może nie będziesz już mogła spacerować tą drogą? Może jutro
nie będzie cię i nie poczujesz już tego słonecznego ciepła na twarzy? Wiatr jutro będzie, ale ciebie może
już zabraknąć. Kto wie cokolwiek o dniu jutrzejszym? Dziś może być dzień ostatni. Ciesz się każdą
chwilą, jakby miała być ostatnia. Zagarnij wszystko, co ci daje, wyciśnij ją do ostatniej kropli, nic nie
zostawiaj. Tak żyje się intensywnie i namiętnie. A seks jest po prostu jed

nym z skutków twojego

nastawienia do życia, dlatego nie możesz zmienić tylko seksu. Wszystkie sprawy są ze sobą powiąza

ne,

musisz więc zmienić wszystko.

Jedz radośnie! Nie traktuj posiłku tak, jakby był konieczny, bo musisz nakarmić swoje ciało

ciesz się

nim! Jest jak sakra

ment. Chodź radośnie

to dar od Boga, za który należy być wdzięcznym. Mówiąc do

kogoś, mów promiennie.

Od tej chwili zacznij więc odnajdywać przyjemności w rzeczach, które pozornie nie mają zbyt wiele
wspólnego z seksem. Efekt będzie taki, że jeśli one będą dla ciebie przyjemne, seks stanie się także

przyjemny

. Jeśli nie cieszą cię inne sprawy, nie będzie cieszył cię seks.

To właśnie wynika z moich obserwacji. Podejście do seksu bardzo wiele mówi, odkrywa prawdę o całej
reszcie twojego życia. Inne sprawy także nie będą sprawiać ci przyjemności, a jeśli, to tyl

ko do pewnego

momentu. Człowiek, którego przeraża szczęście, radość, boi się także wielu innych spraw. Toteż docho

dzi do pewnego momentu i zatrzymuje się.

Zastosuj się do powyższych trzech punktów, a za trzy tygodnie daj mi znać. Trzy tygodnie szalonego
życia. Zapomnij o ludzkości

bądź zwierzęca, prawdziwie zwierzęca, a później z łatwością znów zrobię z

ciebie człowieka. Aby poczuć, że jest się zwierzęciem, trzeba naprawdę głęboko wniknąć w siebie.

Jeżeli nie czujesz w sobie zwierzęcia, nie poczujesz także prawdziwie ludzkiej istoty. A jeśli nie jesteś
prawdziwie ludzką istotą, nie będziesz w stanie odczuć swojej boskości. Wszystko ma swoje miejsce w
hierarchii: zwierzęcość jest fundamentem świątyni, człowieczeństwo to jej ściany, a boskość to dach.

Dach

nie może istnieć bez fundamentów. Można mieć dach, ale jeśli nie ma ścian, jakże mówić o

świątyni? Człowiek jest jak trzykondygnacyjny budynek: pierwsza kondygnacja to zwierzęcość, dru

ga -

człowieczeństwo, trzecia

boskość. Zacznij więc od pozio

mu pierw

szego, od samego początku

połóż

kamień węgielny.

13. Impotencja

Pytanie:

Za każdym razem gdy kocham się z kobietą, pojawia się u mnie dziwny lęk przed impotencją.

Zachodnie podejście polega na tym, by załatwiać sprawy, robić coś

! Ale jest kilka rzeczy, których nie

można tak po prostu załatwić. Wtedy Zachód się wścieka! Na przykład sen i seks. Oto rzeczy, których nie
możesz po prostu zrobić, toteż ludzie Zachodu bardzo cierpią z powodu zaburzeń snu, braku snu, a także

z powodu s

praw seksu. Każdy martwi się, czy aby doświadcza tego w sposób prawidłowy. Orgazm jest

nieosiągalny albo jest zaledwie odczuwany w jednym miejscu, albo jest za słaby, albo jest jedynie
częściowy. Sen także nie jest dobry. Za dużo się śni. Bywa często, że ktoś się obudzi w nocy i musi
czekać całymi godzinami, aby sen znów nadszedł. Ludzie próbują wielu sposobów, aby przywrócić sen:
tabletek uspokajających, różnych sztuczek, mantr lub medytacji transcendentalnej. Podobnie martwią się

o seks. A to zamartwia

nie się oraz wysiłki stanowią problem sam w sobie.

Seks nam się zdarza; to nie jest coś, co musisz robić. Toteż powinieneś nauczyć się wschodniego

rozumienia seksu, podej

ścia tantrycznego. Podejście tantryczne polega na tym, że kochasz swojego

partnera. N

ie musisz niczego planować, układać w głowie scenariuszy. Nie musisz robić niczego

szczególnego: bądź kochający i dostępny. Bawcie się swoją energią. A kiedy zaczynacie się kochać, nie
ma potrzeby starać się osiągnąć jak najwięcej. Bowiem wtedy będziesz udawał, tak zresztą jak i ta druga
osoba. Ona będzie udawać wspaniałą kochankę, a ty wspaniałego kochanka... i oboje będziecie
niezaspokojeni! Nie ma potrzeby niczego udawać.

To jest jak modlitwa bez słów. Kochać się

- to jak medyto

wać. Jest to coś świętego, najświętszego ze

świętych. Toteż gdy kochasz kobietę, bądź bardzo powolny... rozsmakuj się, uchwyć każdy zapach.
Bardzo powoli: nie ma pośpiechu, nie ma potrzeby się śpieszyć; czasu jest pod dostatkiem.

I kiedy kochasz, zapomnij o orgazmie. Raczej czuj,

że przy kobiecie następuje całkowite odprężenie, że

rozluźniacie się w sobie nawzajem. Zachodni umysł nieprzerwanie myśli o or

gazmie: czy nadchodzi, jak

uczynić go szybkim i wspaniałym, i temu podobne. Takie myślenie nie pozwala przepływać energii ciał

Nie pozwala na to, by ciało odnalazło najlepszy dla siebie sposób; umysł wciąż się wtrąca...

Odpręż się przy drugiej osobie. Jeśli nic się nie zdarzy, znaczy, że nie ma potrzeby, aby się zdarzyło.
Jeśli nic się nie zdarzy, jest to właśnie to, co miało się zdarzyć... i także jest to piękne! Orgazm nie jest
czymś, co musi się pojawiać codziennie. Seks powinien być po prostu przebywaniem razem, stapianiem
się ze sobą. Wtedy można kochać się przez pół godziny, godzinę, po prostu nawzajem się odprężając.

k osiąga się stan całkowitego odrzucenia umysłu, bo nie jest on potrzebny. Miłość to jedyne zjawisko,

do którego nie jest potrzebny umysł. Tu właśnie Zachód robi błąd: używa umysłu nawet w tym przypadku!

Rozluźnijcie się więc przy sobie i zapomnijcie o umyśle. Napawajcie się pełnią obecności drugiej osoby,
waszym spotkaniem i zatraćcie się w tym. Niech to niczemu nie służy, bo nie ma niczemu służyć.
Jednego dnia odczujecie spokojną satysfakcję; nie będzie fajerwerków. Jedynie pełna relaksacja, która

daje mak

simum odczuć, bo ma przecież swoją własną głębię. Innego dnia ciało osiągnie pełnię orgazmu,

ale także i to przyjdzie samo z siebie; ty po prostu tam będziesz.

Czasem będzie to spokojna przyjemność, czasem pełnia orgazmu... to pewien rytm. Nie możesz osiągać
pełni codziennie. Jeśli tak by było, twoja pełnia stałaby się niewielka. Musisz dochodzić do swoich pełni

przez takie dni, kiedy odczuwasz jedy

nie satysfakcję. Pół na pół. Czasem będzie to spokojna satysfak

cja.

Zagubisz się w jej ciemności, ukojeniu i ciszy. I tak właśnie zapracujesz na odczucie pełni. Któregoś dnia
energie są gotowe i to właśnie one podążają ku osiągnięciu pełni. To nie tyje tam zabierasz. Jakże byłbyś
w stanie to zrobić? Kimże jesteś, aby umieć to zrobić? W stanie spokojnej satysfakcji gromadzi się
energia; z niej właśnie rodzi się pełnia odczuwania. Wtedy następuje wspaniały orgazm; cała twoja istota

przesycona jest po

czuciem przyjemności.

W stanie odczuwania pełni będzie ci towarzyszyć przyjemność, w stanie odczuwania

satysfakcji - spokój.

Oba te odczu

cia są piękne. W końcu spokój jest bardziej potrzebny niż przyjemność, gdyż przyjemność

jest chwilowa: nie możesz stać na szczycie dłużej niż przez chwilę. Szczyt oznacza, że jest to coś bardzo
małego; jak wierzchołek piramidy. Nie możesz pozostać na nim zbyt długo, jedynie przez chwilę. Ale
możesz długo trwać w stanie spokojnego zadowolenia. Obie sytuacje coś dają; obiema można się
cieszyć. Obie mają duże znaczenie i pomagają ci się rozwijać.

Tantra głosi, że odczuwanie spokojnej przyjemności jest doskonalsze niż szczytowanie. Pełen orgazm
jest niedojrzały, spokojna przyjemność zawiera w sobie wielką dojrzałość. Szczyt or

gazmu to

podekscytowanie: jest gorączkowy, pełen pasji. Zachwyca, lecz ten zachwyt jest męczący. S

pokojna

przyjemność nie zachwyca, ale ma w sobie ciszę, dzięki czemu jest cenniejsza, wywiera większy wpływ.
Pozostanie w tobie przez cały dzień. Jeśli już raz tam byłeś, będzie ci towarzyszyć. Pełnia ulegnie za

pomnieniu, będziesz wyczerpany, zaśniesz. S

pokojna przyjem

ność będzie trwać. Przez wiele dni

będziesz odczuwać jej efekty. Poczujesz się zrelaksowany, scalony w jedność.

Oba odczucia są dobre, ale nie można ich na życzenie wywołać. Można im tylko ulec. Toteż miłość jest

takim rodzajem relaksacji

, w którym należy zgodzić się na wszystko.

14. Poczucie odrzucenia

Pytanie:

Czasami chcę się schować pod ziemię, zwłaszcza kiedy mam menstruację.

Energia to fale. Czasami są przypływem, czasami odpływem. Kiedy trwa przypływ, bardzo ł

atwo jest nam

pozostawać w związkach, być otwartym, kochać, brać, dawać, ale kiedy następuje odpływ, wtedy energia
maleje, a komunikowanie się z innymi staje się coraz trudniejsze, prawie niemożliwe. Oba stany przy

chodzą i odchodzą

oba są częścią życia

. Nie ma w tym nicze

go złego, są naturalne

pamiętaj więc,

żeby je akceptować. Kiedy odczuwasz odpływ, nie usiłuj się komunikować, nie otwieraj się na siłę, bo
takie otwarcie nie będzie otwarciem. Nastał czas nasienia. Możesz się teraz zamknąć i pozostać w sobie.

Sko

rzystaj z tego czasu, aby głęboko pomedytować. Jest on doskonały dla medytacji. Kiedy zaś masz

przypływ, a energia płynie i narasta, wtedy jest czas na miłość. Wtedy wchodź w związki, bądź otwarta,
dziel się z innymi. To czas zbiorów, ale nie może trwać przez cały rok. Mówi się, że nawet anioły w niebie
nie śpiewaj ą przez cały czas, na okrągło.

Kiedy więc czujesz w sobie pieśń, śpiewaj. A kiedy czujesz, że wszystko się zamyka, pomóż, aby się
zamknęło. To właśnie

znaczy

być naturalnym. Bycie naturalnym nie oznacza, że zawsze trzeba być

otwartym -

nie jesteś sklepem całodobowym. Są chwile, kiedy trzeba się zamknąć, bo jeśli nie, to

wszystko stanie się nudne, monotonne, męczące. Nie ma potrzeby ciągle się uśmiechać. Robią to tylko

politycy, n

ajwięksi głupcy na świecie.

Są takie dni, kiedy łzy przynoszą ulgę, powinny przynieść ulgę. Są dni kiedy czujesz się smutna. Smutek
jest piękny, toteż kiedy czujesz się smutna, bądź smutna. Kiedy czujesz się szczęśliwa, bądź szczęśliwa.
Być prawdziwym sobą oznacza niesprzeciwianie się temu, co się dzieje. Wejdź w to... zaufaj. Nocą płat

lotosu są stulone, rankiem znów się otwierają

ale to jest właśnie naturalny proces.

W naszych czasach -

szczególnie w pokoleniu młodych

- widzimy nowe zjawisko: trze

ba być zawsze

otwartym, trzeba być zawsze kochającym. To jakiś nowy rodzaj tortury, nowy rodzaj nacisku, nowa moda

w dziedzinie przemocy. Nie ma takiej potrzeby.

Prawdziwy człowiek to ten, który trwa bez względu na okoliczności; możesz mu ufać. Kiedy jes

t smutny,

możesz mu wierzyć, że naprawdę odczuwa smutek; jest prawdziwym człowiekiem. Kiedy się zamyka,
możesz mu wierzyć. Chce pozostać wewnątrz siebie

to jak stan medytacji. Nie chce wychodzić na

zewnątrz, jest w głębokiej introspekcji. Dobrze! Kiedy się śmieje i rozmawia,

znaczy

to, że chce być w

kontakcie, wyjść na zewnątrz siebie i dzielić się. Możesz na nim polegać.

Nie próbuj więc wymuszać na sobie niczego, co wymyśli twój umysł. Miej swoje zdanie, a umysł ma za
nim podążać, służyć mu. Tylko że umysł zawsze usiłuje stać się panem. Nie myśl, że na obecnym etapie
coś jest nie tak jak powinno. Po prostu przejdź przez ten okres, a stopniowo będziesz mogła zauważyć,
że to powtarza się co miesiąc. Przez kilka dni bę

dziesz bardzo otwarta - przez kilka b

ędziesz zamknięta.

U kobiet jest to bardziej widoczne niż u mężczyzn. Okresowość jest charakterystyczna dla kobiet ze
względu na ich cykl miesiączkowania, ich chemię; chemia ciała zmienia się regu

larnie -

dwadzieścia

osiem dni i znów następuje menstruacja

tak funkcjonuje wewnętrzny zegar.

Prawdę mówiąc, podobnie dzieje się też z mężczyznami, ale u nich ma to mniejsze natężenie, jest mniej
widoczne. Ostatnio pewni naukowcy odkryli, że mężczyźni mają także swój cykl miesięczny, choć nie jest

on widoczny, bo nie towarzyszy mu krwawienie.

Mężczyzna doświadcza takiego sta

nu podobnie jak

kobieta, która przez cztery dni w miesiącu przechodzi okres obniżonej energii. Nie jest

to stan fizyczny,

tak widoczny; jest bardziej psychiczny, bardziej wewnętrzny.

Jeśli obserwujesz swoje stany, będziesz mogła je przewidzieć... Zacznij notować w kalendarzu. Wydaje
mi się, że twoje nastroje zmieniają się zgodnie z fazami Księżyca, toteż obserwuj i zauważ związek
między nimi. Prowadź notatki przez miesiąc, dwa, a potem będziesz mogła łatwo je przewidzieć. I dzięki
temu możesz sobie łatwiej coś zaplanować.

Kiedy chcesz się spotykać z przyjaciółmi, nie rób tego, gdy jesteś w stanie zamknięcia. Spotykaj się, gdy
jesteś otwarta. Nie ma w tym nic złego

- to naturalny proces.

15. Hipochondria

Pytanie:

Ciągle martwię się o swoje ciało, że się rozchoruję. Możesz mi coś doradzić?

Jeśli za dużo myślisz o ciele, zaczyna ono chorować, a kiedy zacznie chorować, to naturalnie myślisz o
nim jeszcze więcej. To się staje błędnym kołem.

Nawe

t jeśli zdrowy człowiek, całkowicie zdrowy, zacznie myśleć o swoim żołądku: jak on sobie poradzi z

trawieniem te

go czy tamtego i co dalej się stanie

w ciągu dwudziestu czterech godzin jego żołądek

będzie podrażniony. A gdy to się stanie, będzie myślał jeszcze intensywniej. Właściwie nic złego nie
działo się z ciałem. To jedynie jakaś myśl, która się zagnieździła w głowie. Medycyna nie może pomóc,
bo nie leczy myśli. Możesz więc chodzić od doktora do doktora, ale żaden ci nie pomoże. A nawet może

zaszk

odzić, bo ich lekarstwa mają przecież działanie, tyle że nie uleczą twoich myśli. Ta choro

ba nie

istnieje. To tylko pomysł w twojej głowie. Toteż ich lekarstwa będą miały działania niepożądane

(wszystkie one są przecież truciznami).

Im bardziej zawodni o

kazują się lekarze, tym bardziej jesteś zaniepokojony swoim ciałem. Wtedy pojawia

się świadomość ciała. Człowiek staje się coraz bardziej wyczulony na ten temat. Wystarczy mała zmiana,
byle problem, jakiś drobiazg i wpada w panikę. Panika zaś powoduje, że ciało zaczyna reagować co

raz

mocniej.

Najważniejsze, moim zdaniem, jest porzucić tę myśl. Zacząć żyć. Zdarzyło się kiedyś...

Doktor powiedział pewnemu człowiekowi, że zostało mu tylko sześć miesięcy życia. Mężczyzna ten
cierpiał na najróżniejsze choroby przez ostatnich dwadzieścia lat. Wszystko, co tylko może przytrafić się
człowiekowi, zdarzało się jemu. Był niezwykle bogaty, a jego lekarz miał już dosyć jego hipochondrii. Z
powodu czystego znudzenia pacjentem powiedział więc:

Już długo nie pożyjesz, zapomnij więc o wszystkich dolegliwościach. Za sześć miesięcy umrzesz. To

pewne. Nikt cię nie może uratować. Jeśli chcesz sobie pożyć, zrób to przez tych sześć miesięcy.

„Skoro mam żyć jeszcze tylko sześć miesięcy, to jaki jest sens zawracać sobie głowę dolegliwościami
ciała?"

pomyślał mężczyzna. I po raz pierwszy w życiu przesunął swoją uwagę na coś innego. Zamówił

najlepsze ubrania, kupił najlepsze samochody i zaplanował podróż dookoła świata. Zwiedził każde miej

sce, które zawsze chc

iał zobaczyć, ale nie mógł z powodu chorowitego ciała. Podróżował dookoła świata,

jadł wszystko to, na co miał ochotę, kochał się z kobietami, kupował wszystko, co mu się podobało... żył
pełnią! Zbliżała się śmierć, nie było więc potrzeby oszczędzać. Gdy wrócił po sześciu miesiącach, czuł się
zdrowiej, niż kiedykolwiek wcześniej. Przeżył jeszcze trzydzieści lat, a problem hipochondrii nigdy już się
nie pojawił.

Musisz odrzucić te przekonania. Dobra byłaby tu naturopatia, bo tak naprawdę nie jest ona jedną z „

patii", jest po pro

stu wypoczynkiem. Ale nie popadnij w chwilową modę, bo to właśnie byłoby chore.

Naturopatia sama w sobie jest sposobem na wypoczynek dla ciała, stwarzaniem ciału sytuacji, które przy

bliżają je do stanu naturalnego. To jak dostrajanie się do natu

ry instynktownej; nie ma to nic wspólnego z

medycyną. Należy strzec się tylko, by naturopatia nie stała się chwilową modą. Wtedy staje się
groźniejsza niż choroba. Tak się czasem zdarza... Na

turopatia pomaga wielu ludziom, ale bywa tak,

że

człowiek, któremu pomogła, staje się na nią chory. Staje się ona jego sposobem na życie. Człowiek
ciągłe myśli, co jeść, a czego nie jeść, dokąd iść, a dokąd nie iść, o ekologii i tych wszystkich sprawach.
Wtedy życie znów staje się trudne. Nie powinieneś oddychać, bo powietrze jest zanieczyszczone. Nie
powinieneś jeść w hotelu, bo dania nie są przygotowywane w sposób naturalny. Nie możesz jeść tego
czy tamtego, bo wolno ci jeść tylko żywność naturalną. Nie powinieneś mieszkać w mieście. A potem
każda kolejna sprawa się komplikuje.

Pamiętaj, naturopatia to po prostu dobry wypoczynek. Co jakiś czas bez szczególnego powodu każdy
człowiek powinien iść do kliniki naturopatycznej i wypocząć przez dwa, trzy tygodnie, miesiąc, dwa
miesiące

tak długo, jak może sobie pozwolić, i bez konkretnej przyczyny. Cieszyć się naturą, naturalnym

jedze

niem, kąpielami, sauną, masażami. Bez konkretnej przyczyny, po prostu dla przyjemności, dla

czystej przyjemności, która z tego wynika. Przestań myśleć, że jesteś chory. Myśl o królu, któ

ry mieszka

w tobie; ciało jest jego pałacem.

16. Pobudzanie zmysłów

Pytanie:

W moją pracę zaangażowany jest głównie intelekt, a większość czasu spędzam przy

komputerze. Często czuję się jakbym był z drewna.

Wejdź głębiej w swoje ciało. Ożyw swoje zmysły. Patrz z czułością, smakuj z czułością, dotykaj z
czułością, wąchaj z czułością. Każ swoim zmysłom pracować coraz więcej. Doświadczysz nagle tego, że
energia, która była skierowana zanadto do głowy, zaczyna płynąć po całym ciele. Głowa ma skłonności

dyktator

skie. Jak monopolista zagarnia do siebie energię, skąd tylko może. Zabija zmysły. Głowa pobiera

około osiemdziesiąt procent energii, tak że jedynie dwadzieścia pozostaje na resztę ciała.

Oczywiście ciało cierpi, a wraz z nim także ty, ponieważ możesz być szczęśliwy jedynie, gdy
funkcjonujesz jako całość, organiczna jednostka; kiedy każda część twojego ciała i jaźni otrzymuje swoją
porcję energii, nie więcej, nie mniej. Wtedy funkcjonujesz w rytmie. Masz w sobie równowagę.

Równowaga, sz

częście, zdrowie

to części składowe jednego zjawiska, spójnej całości. Doświadczasz

go, kiedy jesteś szczęśliwy, zdrowy, w harmonii.

Głowa wprowadza zamieszanie. Ludzie zatracili wiele zdolności. Nie czują zapachów. Stracili zdolność

wyczuwania zapach

ów. Stracili zdolność smakowania. Słyszą tylko niektóre dźwięki. Stracili ucho. Ludzie

nie wiedzą, co naprawdę znaczy dotyk. Ich skóra stała się martwa. Zatraciła miękkość i wrażliwość.
Głowa rządzi wszystkim jak Adolf Hitler, lekceważąc resztę ciała. Rozrasta się coraz większa i większa.
Człowiek przeradza się w swoją własną karykaturę

wielka głowa i zwisające małe kończyny.

Przywróć siłę odczuwania swoim zmysłom. Wszystko, co robisz, rób dłońmi: dotykaj ziemi, drzew,
kamieni, ciała, ludzi. Rób wszystko to, co nie wymaga myślenia, wysiłku intelektual

nego. I niech ci to

sprawia radość. Wtedy twoja głowa stopniowo stanie się coraz bardziej odciążona. To dla niej dobrze, bo
kiedy jest przeciążona, myśli, ale nie potrafi niczego wymyślić. Jakże umysł pełen problemów mógłby
myśleć? Do myślenia potrzebna jest jasność umysłu. Nie może on być spięty, jeśli ma dobrze myśleć.
Zakrawa to na paradoks, ale żeby myśleć, potrzebujesz pustego umysłu. Wtedy możesz myśleć z
łatwością, natychmiast, intensywnie. Postaw sobie jakikolwiek problem, a twój pusty umysł zacznie go
rozwiązywać. Masz przecież także intuicję. Dzięki temu osiągniesz po prostu wnikliwe zrozumienie całej

sprawy.

Kiedy umysł jest przeciążony myślami, wówczas myślisz dużo, ale bezcelowo. Nie daje to żadnych
rezultatów; nic nie ma w głowie. Kręcisz się w kółko; robisz wiele hałasu, ale rezultat jest żaden.

Nie robisz więc głowie „na złość", kiedy rozdzielasz energię na wszystkie zmysły. To raczej dla jej dobra,
bo gdy zapewnisz jej równowagę, będzie lepiej funkcjonować. W przeciwnym przypadku zapycha się.
Panuje w niej tak wielki ruch... prawie jak w godzinach szczytu; przez całą dobę ruch jak w godzinach

szczytu.

Ciało jest piękne. Wszystko, co ma związek z ciałem, jest piękne.

17. Wrażliwość

Pytanie:

Co to jest wrażliwość?

Wrażliwość oznacza, że jesteś otwarty, że masz otwarte drzwi, że jesteś gotowy pulsować wraz z życiem.
Kiedy zaczyna śpiewać ptak, człowiek wrażliwy natychmiast odczuwa ten śpiew w głębi swojego
jestestwa. Osoba niewrażliwa nie słyszy tego wcale albo odbiera jak hałas. Nie przenika on do jej serca.

kułka zaczyna kukać, a wrażliwy człowiek odczuwa jakby to kukanie dochodziło nie z zagajnika, ale z

głębi jego własnej duszy. Staje się jego własnym wołaniem, tęsknotą za doskonałością, tęsknotą za
wszystkim rym, co kocha. W takiej chwili obserwator i obserwowany przedmiot to jedno. Widząc piękny
kwiat w rozkwicie, człowiek wrażliwy kwitnie wraz z nim, staje się tym kwiatem.

Osoba wrażliwa jest płynna, faluje. Coś się zdarzy, a ona się z tym utożsamia. Widząc wschód słońca,
sama staje się wschodem słońca. Patrząc w noc, ciemną noc, piękną, milczącą

ciem

ność, sama staje się

ciemnością. O świcie staje się światłem.

Jest wszystkim tym, czym jest życie. Smakuje życie w każdym drobiazgu,

we wszystkim, co nadchodzi.

Staje się więc bogata prawdziwym bogactwem. Słuchając muzyki, jest muzyką, słuchając szumu wody,
staje się szumem. A kiedy wiatr hula w bambusowym zagajniku i łamią się bambusy... ona znajduje się
tuż, tuż. Jest w samym środku tych zdarzeń, jest bambusem.

Mistrz zen rzekł do swojego ucznia, który chciał namalować bambus: „Najpierw idź i stań się bambusem".
Był to utalentowany malarz, zdał wszystkie egzaminy z wyróżnieniem. Jego imię już zaczynało być
sławne. A Mistrz powiedział: „Idź do lasu, żyj pośród bambusów przez kilka lat, stań się jednym z nich. A
kiedy to nastąpi, wróć i maluj; nie wcześniej. Jakże mógłbyś namalować bambus, jeśli nie wiesz nic o

jego uczuciach? Mo

żesz namalować bambus z zewnątrz, ale to będzie po pro

stu fotografia".

Taka jest właśnie różnica między fotografią a malarstwem. Fotografia nigdy nie będzie jak namalowany
obraz. Nieważne, jak poprawnie, artystycznie wykonana, pozostanie jedynie odbiciem zewnętrznego
wyglądu bambusa. śaden aparat fotogra

czny nie ma wglądu w duszę.

Kiedy wymyślono fotografię, wśród malarzy zaczął narastać lęk, że zapewne malarstwo straci swoją
atrakcyjność i dotychczasową pozycję; fotografia przecież będzie się udoskonalać z każ

dym dniem i

wkrótce spełni wszystkie wymagania. Lęk ten był całkowicie bezpodstawny. Więcej: choć po wynalezieniu

apara

tu fotograficznego nastąpił rozwój fotografii, jednak równocześnie malarstwo zyskało nowy wymiar,

nowe wizje, nowe postrze

ganie. Malarstwo stało się bogatsze; musiało się takie stać. Zanim wynaleziono

aparat fotograficzny, malarz pełnił jego rolę.

Mistrz powiedział: „Idź do lasu". Uczeń poszedł i został tam przez trzy lata wśród bambusów, bez
względu na pogodę. Bo kiedy pada deszcz, bambus przejawia pewien rodzaj radości, kie

dy wieje wiatr,

bambus ma inny nastrój, a w dzień słoneczny, oczywiście, wszystko znów się zmienia. Kiedy zaś do

bambuso

wego zagajnika przylatuje kukułka i zaczyna kukać, bambusy nawiązują z nią cichy kontakt.

Uczeń miał tam przebywać przez trzy lata. I stało się. Pewnego dnia, siedząc pośród bambusów,
zapomniał, kim jest. Wiatr zaczął wiać, a on zaczął się kołysać jak bambus. Zdał sobie sprawę, że już od
pewnego czasu nie jest człowiekiem. Wniknął w duszę bambusa i od tego dnia mógł już je malować.

Takie n

amalowane bambusy mają zupełnie inne cechy. Nie uchwyci ich żadna fotografia. Fotografie są

piękne, ale martwe. Ten obraz jest żywy, bo przedstawia dusze bambusów wraz z wszystkimi nastrojami,
w całym ich bogactwie, we wszystkich porach roku. Jest tam smutek i radość, i śmierć, i ekstaza. Jest
tam zawarte wszystko, co bambus wie; całe jego życie.

Być wrażliwym znaczy być otwartym na tajemnice życia. Stań się bardziej wrażliwy i przestań potępiać

siebie. Niech twoje cia

ło otworzy się jak drzwi.

18. Za dużo jedzenia, za mało seksu

Pytanie:

Od czasu kiedy rozstałam się z partnerem, za dużo jem i tyję. Jak odzyskać równowagę i mniej

jeść?

Zawsze gdy energia seksualna przepływa nieprawidłowo, zaczyna ona koncentrować się

na jedzeniu.

Jedzenie i seks to dwa przeciwstawne bieguny; nawzajem się równoważą. Jeśli masz za dużo seksu,
twój apetyt na jedzenie znacznie się zmniejszy. Jeśli pozbawisz się seksu, twoje zainteresowanie
jedzeniem zmieni się w obsesję. Nie pomoże ci nic

, co ma bez

pośredni związek z jedzeniem, a jeśli

będziesz próbować, wpędzisz się w kłopoty. Przez parę dni możesz się powstrzymywać od jedzenia, ale
problem znów się pojawi i to ze zdwojoną siłą. Będziesz musiała popracować ze swoją energią sek

sualną.

Najwcześniejsze doświadczenia dziecka, związane z jedzeniem i z miłością, są mocno ze sobą
powiązane. Z matczynej piersi dostaje ono zarówno jedzenie, jak i miłość. Kiedy odczuwa miłość, nie
przejmuje się pokarmem; matka musi go nakłaniać do jedzenia. Jeśli nie dostaje wystarczająco dużo
miłości, nie chce odkleić się od piersi, bowiem boi się przyszłości. Musi najeść się tak dużo, jak tylko
możliwe, bo nie wiadomo, kiedy matka znów będzie przy nim.

Fizyczne piękno czy brzydota nie są zbyt ważne. Naprawdę się liczy wnętrze. Mogę cię
nauczyć, jak stać się wewnętrznie pięknym, czyli naprawdę pięknym. Jeśli już taki się
staniesz, twój wygląd zewnętrzny nie będzie miał wielkiego znaczenia. Twoje oczy będą
błyszczały radością, twoja twarz będzie przepełniona światłem. Twój wygląd fizyczny nie
będzie ważny, bo będzie z ciebie promieniować wdzięk i piękno.

Jeśli dziecko otrzymuje wystarczająco dużo miłości, ma poczucie pewności siebie, nie obawia się

niczego. Zawsze gdy po

trzebuje, matka jest i będzie dla niego; może ufać jej miłości. Ale jeśli matka nie

kocha, wtedy dziecko nie ma zaufania; wte

dy musi ssać tak dużo, jak tylko może zmieścić. Przejada się.

Kiedy więc dziecko nie dostaje miłości, zaczyna się interesować jedzeniem. Jeśli zaś ma miłości pod

dostatkiem, jedzenie go nie interesuje, a raczej interesuje w sposób naturalny -o tyle, o ile jest potrzebne

ciału.

Jeśli blokujesz swoją energię miłości, zamieni się ona w zainteresowanie jedzeniem. Jeśli chcesz to
zmienić, musisz zwrócić większą uwagę na miłość, stać się bardziej kochająca. Zacznij od tego, że
pokochasz swoje ciało, że będziesz się nim cieszyć. To wspaniałe zjawisko, to podarek. Tańcz, śpiewaj,

czuj i doty

kaj swoje ciało.

Jeśli nie kochasz swojego ciała, nikomu innemu także nie pozwolisz go pokochać. Ktoś, kto będzie
próbował, wyda ci się śmieszny, głupi. Jeśli ty nie kochasz swojego ciała, co on w nim może widzieć? ly
nie widzisz nic specjalnego! Dopóki nie dostrzeżesz piękna swojego ciała, nie zaakceptujesz także tego,
że ktoś cię kocha. Wyda ci się, że pewnie jest głupi i tyle.

Podejdź do swojego ciała z miłością. A jeśli nadarzy się okazja przytulić kogoś, potrzymać za rękę,
kochać, nie zmar

nuj jej.

Sama się zdziwisz, jak przesunięcie się w kierunku miłości zmniejszy twoje

zainteresowani

e jedzeniem. Być zakochanym to wspaniałe uczucie; zapychać się jedzeniem to coś

okropnego. Nie chcę przez to powiedzieć, że jedzenie nie jest wspaniałe, ale jest ono wspaniałe tylko

wtedy, gdy jemy ilo

ści, które możemy przyswoić. Kiedy jesz za dużo, staje się to okropne.

A oto jedna ze wspaniałych cech miłości: nigdy nie jest jej za dużo. Nikt nie może kochać aż do

ekstremum; nie ma bowiem ekstremum. Kiedy jesz, wpychasz rzeczy w siebie; kiedy kochasz, dzielisz

się, dajesz. Odczuwasz ulgę. A im więcej dajesz, tym więcej miłosnej energii przepływa. Stajesz się jak

rze

ka, już nie jesteś stojącą wodą w stawie.

A teraz to właśnie zrobiłaś: zmieniłaś swoją energię w nie

ruchomy staw.

Wyrwij się z tego! Bez żadnego powodu przegapiasz to całe piękno, które miłość i tylko miłość może
przynieść, a w zamian męczysz się z problemem nadmiaru jedzenia.

19. Odtruwanie ciała przez post

Pytanie:

Czy uważasz, że głodówka jest dobrą metodą na odtruwanie ciała? Ostatnio przeszłam na dietę

wegetariańską.

Zawsze kiedy podej

mujesz post, ograniczasz pracę swojego ciało związaną z trawieniem. W tym czasie

może się ono zająć wyrzucaniem martwych komórek, toksyn. Tak samo jak pewnego dnia, w sobotę lub
w niedzielę, kiedy masz wolne, zostajesz w domu i przez cały dzień sprzątasz. Przez tydzień byłaś tak
zajęta innymi sprawami, że nie miałaś na to ani chwili. Kiedy ciało nie ma nic do trawienia, bo nic nie jesz,
zabiera się za sprzątanie. Proces zaczyna się samoczynnie, a ciało pozbywa się wszystkie

go, co mu

niepotrzebne, co st

anowi jedynie obciążenie. Post jest metodą oczyszczenia. Co jakiś czas jest

wspaniały: nic nie robić, nie jeść, odpoczywać, przyjmować tak dużo płynów jak to możliwe, zrelaksować
się

a ciało się oczyści.

Czasem, gdy uważasz, że potrzebujesz pościć dłużej, też możesz to zrobić

ale miej na uwadze głęboką

troskę o ciało. Jeśli odczujesz jakiś negatywny skutek, przerwij głodówkę. Kiedy post pomaga ciału,
odczuwasz przypływ energii, zwiększoną żywotność, stan odmłodzenia, witalności. takie powinno być

kry

terium: kiedy poczujesz, że stajesz się słabsza, kiedy stajesz się lekko roz

dygotana, musisz

zrozumieć, że ten etap nie jest już oczyszczaniem. Zaczęła się destrukcja. Powstrzymaj ją.

Każdy powinien rozumieć zasady postu, a nawet więcej

powinno się pościć pod opieką kogoś, kto pości

już od dawna i dobrze zna zasady, wszystkie symptomy. Taki ktoś wie, co się dzieje, gdy głodówka staje
się wyniszczająca, i jak do tego nie dopuścić. Po odbyciu prawdziwej, odtruwającej gło

dówki poczujesz

się jak nowa, młodsza, czyściejsza, lżejsza, szczęśliwsza, a ciało będzie lepiej funkcjonować, bo pozbyło
się obciążenia.

Post potrzebny jest tylko w przypadku nieprawidłowego odżywiania. Gdybyśmy odżywiali się prawidłowo,
nie byłoby takiej po

trzeby. Niestety, wszyscy to

robimy: odżywiamy się źle. Człowiek zagubił swoją

ścieżkę. śadne ze zwierząt nie odżywia się tak, jak człowiek; one wybierają jedynie kilka pokarmów. Jeśli

wprowa

dzisz bizona do ogrodu i zostawisz tam, będzie on jadł tylko pe

wne konkretne trawy. Nie zacznie

jeść wszystkiego naraz

jest pod tym względem wybredny. Ma wyczucie tego, co może jeść, a cze

go nie.

Człowiek pod tym względem jest całkowicie zagubiony, nie ma takiego wyczucia. Je wszystko naraz.
Właściwie trudno byłoby znaleźć coś, co nie stanowi pożywienia dla ludzi w tej, czy innej części świata.
Gdzieś je się mrówki. Gdzie indziej węże. Jeszcze gdzie indziej

psy. Człowiek zjada wszystko. Oszalał.

Nie wie, co jest zgodne z jego ciałem, a co nie. Jest całkowicie zagubiony. Zgodnie ze swą naturą

człowiek powinien być wegetarianinem, gdyż jego ciało jest przystosowane do żywności wegetariań

skiej.

Nawet naukowcy potwierdzają fakt, że struktura ludzkie

go organizmu na to wskazuje. Pochodzimy od

małpy. Małpy są wegetarianami. Całkowitymi wegetarianami. Jeśli Darwin ma rację, człowiek powinien
być wegetarianinem. Są sposoby oceny, czy dany gatunek zwierząt jest roślino

czy mięsożerny: zależy

to od długości jelit. Zwierzęta mięsożerne mają krótkie jelita. Tygrysy, lwy mają krótkie jelita, gdyż mięso
jest pokarmem już strawionym. Nie potrzebne są długie jelita. Trawienie zostało dokonane przez zwierzę.
Kiedy jemy mięso zwierzęce, jest ono już częściowo przetrawione

nie wymaga długich jelit. A czło

wiek

ma jedne z najdłuższych jelit, co oznacza, że je

st wegeta

rianinem. Charakterystyczny dla niego jest długi

proces trawie

nia i duża ilość ekskrementów, które ma wydalić.

Jeśli człowiek mimo to nie jest wegetarianinem i spożywa jednak mięso, powoduje zakłócenia w
funkcjonowaniu swojego ciała. Wielu wschodnich mędrców

- Budda, Mahavira - pod

kreślali ten fakt. Nie

chodzi o to, że nie należy stosować prze

mocy -

to jest sprawa wtórna. Rzecz w tym, że jeśli chcesz wejść

w głęboką medytację, twoje ciało musi być lekkie, naturalne, unoszące się płynnie. Twoje ciało musi
zostać odciążone. Tymczasem ciało mięsożercy jest ciężkie.

Zaobserwuj, co się dzieje, gdy zabijasz zwierzę. Oczywiście, nikt nie chce być zabity. śycie chce trwać,
zwierzę nie ginie ochoczo. Jeśli ktoś chciałby cię zabić

nie poddałbyś się t

emu z ocho

tą. Jeśli lew rzuci

się na ciebie, co będzie się działo w twoim umyśle? A kiedy ty zabijasz lwa? Strach, śmierć, ból,
przerażenie, wściekłość, przemoc, rozpacz

zwierzę doznaje wszystkich tych odczuć. W całym jego ciele

rozprzestrzenia się przemoc, ból, agonia. Całe jego ciało wydziela toksyny, trucizny. Wszystkie gruczoły
wydzielają truciznę, bo zwierzę umiera wbrew swojej woli. Jesz mięso, które zawiera te wszystkie
trucizny. Cała energia jest zatruta, a toksyny te przyjmuje twoje ciało.

Mięso, które jesz, stanowiło część ciała zwierzęcia, pełniło w nim określone funkcje. W zwierzęciu
funkcjonował także pewien określony poziom świadomości. Twój poziom znajduje się wyżej i kiedy jesz
mięso, twoje ciało schodzi na niższy poziom, poziom zwierzęcia. Tak tworzy się rozbieżność pomiędzy

two

ją świadomością a twoim ciałem, co powoduje narastanie napięcia i rozdrażnienia.

Powinniśmy jeść to, co jest dla nas naturalne: owoce, orze

chy, warzywa. Tyle, ile tylko chcemy. Rzecz w

tym, że właśnie tych pokarmów nie jesteśmy w stanie zjadać więcej niż organizm potrzebuje. Naturalne
pożywienie dostarcza uczucia sytości, ponieważ w pełni zaspokaja potrzeby ciała, daje poczucie
nasycenia. Nigdy nie dają tego uczucia pokarmy nienaturalne. Kiedy zajadasz się loda

mi, nie uzyskujesz

poczucia sytości. Nawet gorzej: wciąż masz ochotę na więcej lodów. To nie jest pożywienie. Twój umysł

jest oszukiwany. Nie jesz po to, aby zaspo

koić potrzeby ciała, lecz by delektować się smakiem. Język

staje się decydentem.

Nie powin

niśmy mu na to pozwalać, bo nie wie on nic o żołądku, nie wie nic o potrzebach ciała. Język ma

pewną konkretną pracę do wykonania

oceniać smak pożywienia. Powinniśmy pozwalać mu oceniać,

czy jedzenie będzie smaczne, czy też nie. Niech pełni właściwą mu funkcję

strażnika

- ale nie de-

cydenta, bo inaczej wszystko się pomiesza.

20. Pościć i ucztować

Jeżeli masz czasem odczucie, że pragnienie postu przychodzi w sposób naturalny, nie jako narzucona
zasada, nie jako filozofia, którą należy stosować, nie poprzez narzuconą sobie dyscyplinę, ale jako twoja
wewnętrzna potrzeba

jest to dobry znak. Pamiętaj także o tym, że dzięki twój emu postowi, będziesz

mógł za jakiś czas znów pozwolić sobie na ucztowanie. Post jest jedy

nie sposobem, a nie celem samym

w sob

ie, i można go stosować stosunkowo rzadko. Zresztą, jeśli masz pełną świadomość tego, co

wkładasz do ust, i jeśli to ci smakuje nigdy nie zjesz tego nazbyt dużo.

Nie chcę kłaść nacisku na stosowanie jakichś diet, ale na zwracanie uwagi

-jedz dobrze i czerp z tego jak

największą radość. Pamiętaj, że jeśli nie smakuje ci to, co jesz, będziesz musiał zjeść więcej, aby to
sobie zrekompensować. Jeżeli jedzenie ci smakuje, zjesz mniej, bo nie będziesz musiał niczego nadra

biać. Jedząc powoli, smakując każdy kęs, dokładnie przeżuwając, jesteś tym całkowicie pochłonięty.
Jedzenie powinno stać się formą medytacji.

Nie jestem przeciwny smakowi, ponieważ nie jestem przeciwny zmysłom. Odczuwanie wszystkimi
zmysłami oznacza bycie in

teligentnym, oznacza

życie pełnią. Tak zwane religie usiłowały nas znieczulić,

otępić. One są przeciwko odczuwaniu smaku, wolałyby, aby język stracił zdolność smakowania. Tak
właśnie się dzieje, kiedy jesteśmy chorzy

w gorączce język traci zdolność od

czuwania smaku. Kiedy

jesteśmy zdrowi, język jest wrażliwy, pełen życia, pulsuje energią. Nie jestem przeciwny odczuwania

smaku, jestem „za". Jedz dobrze i smacznie. To boskie odczucie.

W taki sam sposób patrz na piękno

ciesz się nim; w taki sam sposób słuchaj muzyki

- niech dostarcza ci

radości; w taki sam sposób dotykaj kamieni, liści, ludzi

czując ich ciepło, ich strukturę, i zachwycaj się.

Korzystaj w pełni ze wszystkich swoich zmysłów, a będziesz żył pełnią, twoje życie będzie jak płomień;
nie będzie przytępione, lecz rozpalone energią i witalnością. Nie trzymam z tymi, którzy uczą cię, jak
zabijać zmysły; oni są przeciwni ciału.

Pamiętaj, że ciało jest twoją świątynią, jest boskim darem. Jest tak piękne i delikatne, i wspaniałe, że
zabijanie go byłoby aktem niewdzięczności Bogu. To właśnie Bóg obdarzył nas sma

kiem, sami sobie go

nie stworzyliśmy. Bóg dał nam oczy i stworzył nasz świat bajeczne kolorowym. Niechaj trwa wspaniała
harmonia między okiem i kolorami, harmonia między wszystkim, co zostało stworzone. Nie niszcz tego.

Słuchaj ciała. Nie jest twoim wrogiem. Rób to, o co cię prosi, bo ma ono swoją mądrość. Nie zakłócaj jego
pracy, nie mędrkuj. Właśnie z tego powodu nie proponuję nikomu żadnych diet, a tylko traktowanie ciała z
uwagą. Jedz w pełni świadomie, jakbyś medytował, a nigdy nie zjesz za dużo ani za mało. Oba przypadki
są ekstremalne i szkodliwe. Natura dąży do równowagi, do osiągnięcia pełnej harmonii, znajdowania się
w samym środku. Wszelkie stany ekstremalne są typowe dla neurotyków.

W związku zjedzeniem mamy

dwie grupy neurotyków. Pier

wsza z nich to tacy, którzy mają skłonność do

obżerania się. Nie zwracają uwagi na wołanie ciała: „Stop! Nie jedz już więcej!" Jedzą nadal. To właśnie
neurotycy. Druga grupa to ci, którzy się głodzą. Ciało domaga się jedzenia, krzyczy: „Czuję straszny
głód!", a oni poszczą. Obie grupy to neurotycy, przypadki patologiczne, które wymagają terapii, niekiedy

leczenia szpitalnego. Zdrowa osoba zawsze zachowuje umiar. Nie popada w skraj

ności, gdyż to

powoduje napięcia i lęki. Kiedy zjesz za dużo i ciało jest przeciążone albo kiedy zjesz za mało i
odczuwasz głód

pojawia się niepokój. Zdrowy człowiek dzięki własnemu wyczuciu wie, kiedy przestać.

Tego nie uczą w żadnej szkole.

Gdybym powiedział ci, ile masz jeść, mogłoby to okazać się niebezpieczne, ponieważ byłoby uśrednione.
Jedni są chudzi, inni grubi. Jeśli, zgodnie z ogólnymi wskazówkami, dostaną trzy

chapali(

Przaśny chlebek

hinduski w kształcie placka (pizyp. tłum.) to niektórzy przejedzą się, a dla innych będzie to pra

wie tyle co

nic. Nie podaję sztywnych zasad, chciałbym obudzić waszą świadomość. Zwracaj uwagę na swoje ciało,

jest ono wy

jątkowe, unikalne. Każdy ma inny rodzaj energii, inne zainte

resowania. Jeden jest profesorem

na uniwersytecie, jego ciało nie spala dużo energii. Nie potrzebuje on dużo jedzenia, ale musi jeść inne
pokarmy niż pracownik fizyczny. Jakiś ogólny sposób żywienia dla wszystkich przyniósłby więcej szkody
niż pożytku. Nie ma takiej uniwersalnej zasady.

George Bernard Shaw powiedział, że jest tyl

ko jedna uniwersalna zasada: nie ma uniwersalnych zasad.

Pamiętaj o tym

nie ma i nie może ich być, bo każdy z nas jest unikalny i nie stosują się do niego recepty

innych.

Próbuję więc obudzić twoje wyczucie. Nie podaję praw, sposobów; proponuję, byś rozwijał w sobie
wrażliwość. Dzisiaj możesz potrzebować więcej jedzenia niż wczoraj i nie jest to tylko kwestia różnic
między tobą a innymi ludźmi. Każdy dzień różni się przecież od innego dnia. Być może przez cały dzień

poczywałeś i nie potrzebujesz dużo zjeść. A może pracowałeś ciężko w ogrodzie i musisz zjeść więcej

niż zazwyczaj? Zachowaj uwagę i słuchaj, co mówi twoje ciało. śyj zgodnie z jego wskazówkami.

Ciało nie usiłuje niczego ci narzucać, ale także nie jest twoim niewolnikiem. Traktuj je jak pr

zyjaciela - tak,

zaprzyjaźnij się z nim. Ten, kto się obżera, i ten, kto narzuca sobie jakieś diety, mają jeden wspólny
problem: obaj są głusi na sygnały ciała.

Potępianie kogoś za to, że je to, co mu smakuje, nie ma sensu. Jeśli język nie odczuwa przyjemności

smakowania -

to po co w ogóle jeść? Jeśli patrzenie na piękne rzeczy byłoby grze

chem dla oczu, to po co

w ogóle patrzeć? Jeśli słuchanie miałoby być grzechem dla uszu, to dlaczego mielibyśmy słyszeć? Nie
zostałyby nam żadne doznania

- nic tylko pal

nąć sobie w łeb! We wszystko, co robisz, zaangażowane są

twoje zmysły. Dzięki nim możesz czuć się połączony z życiem. Kiedy jesz coś z ape

tytem, Bóg w tobie

czuje się zadowolony, a Bóg ukryty w tym, co jesz, ma poczucie, że go szanujesz.

Ale każdy znany c

i mahatma (w sanskrycie mahatman

oznacza „wielkoduszny", „mądry"; przydomek

Gandhiego, duchowego przywódcy hinduskiego ruchu wolnościowego (przyp. tłum.), każdy tak zwany
guru uczył, jak macie sami siebie torturować. W imię religii nauczał maso

chizmu: „Um

artwiaj się. Im

bardziej będziesz się umartwiać, rym więcej łask zdobędziesz u Boga. Cierpienie uszlachetnia. Jeśli
jesteś szczęśliwy, to popełniasz grzech. Szczęście jest grzechem, nieszczęście

cnotą". Oto cała ich

logika.

Nie widzę w tym żadnego sensu. Jest to absurd, czysta głupota. Bóg jest szczęśliwy, jeśli więc chcesz się
do niego zbliżyć, powinieneś przestroić się na bycie szczęśliwym, tak jak On. To jest właśnie sedno
mojego nauczania: bądź szczęśliwy, tak jak Bóg, bo kiedy czujesz szczęście, dot

rzymujesz kroku Bogu;

kie

dy jesteś nieszczęśliwy, zostajesz w tyle. Niezadowoleni nie mogą być ludźmi religijnymi.

Na pytanie, co jest grzechem, jest tylko jedna odpowiedź: popełniasz grzech wtedy, gdy się umartwiasz.
Odczuwając pełnię szczęścia, stajemy się świętymi. Niech twoja religia naucza, jak śpiewać i tańczyć, i
czerpać radość z życia. Niech będzie religią pozytywną, mówiącą „tak" szczęściu, radości, poczuciu
błogosławieństwa. Odrzuć te odwieczne bzdury

- one wykrzy

wiły całe poprzednie pokolenia, sprawiły, że

ludzie czuli się brzydcy, niezadowoleni, nędzni. Tamta filozofia jest wyznawa

na przez jednostki

patologiczne, tych którzy chcą torturować samych siebie; daje im ona usprawiedliwienie. Umartwianie
samego siebie czy też torturowanie innych je

st tak samo cho

re. Ktoś, kto ma osobowość jak Adolf Hitler,

torturuje innych; ktoś inny jest jak Mahatma Gandhi i torturuje samego siebie. Obaj jadą na tym samym
wózku, chociaż odwróceni do siebie plecami. Adolf Hitler czerpie radość z torturowania innych

, Mahatma

Gandhi z torturowania siebie - ale w obu przypad

kach mamy do czynienia z przemocą. Obaj czerpią

zadowole

nie z torturowania. Darzymy szacunkiem osoby, które się umartwiają, ale czy to nie dlatego, że

nie rozumiemy, co na

prawdę się za tym kryje? Adolf Hitler jest potępiony przez cały świat, ale Mahatma

Gandhi jest uwielbiany przez cały świat. A ja nie mogę przestać się dziwić: jak to możliwe? Przecież oba
przypadki są podobne. Gandhi mówi: „Nie jedz niczego, co ci smakuje. Delektowanie się smaki

em nie

jest dozwolone. Jedzenie ma być obowiązkiem, a nie przyjemnością. Jesz tylko po to, aby przeżyć".
Przyjemność jedzenia jest odrzucona, sprowadzona do roli obowiązku. „Nie jedz dla przyjemności." W
taki sposób jedzą zwierzęta

właśnie po to jedynie, aby przetrwać. Chyba nie widzieliście nigdy, żeby

zwierzę delektowało się jedzeniem? Nie urządzają też sobie przyjęć, zabaw, nie tańczą i nie śpiewają.
Jedynie człowiek potrafi świętować, ucztować.

W innych sprawach Gandhi wypowiada się podobnie: „Upra

iajcie miłość jedynie w celu poczęcia

dziecka. Niech miłość pełni jedynie funkcję prokreacji. Jedz, aby przetrwać, kochaj się aby przedłużyć
gatunek ludzki. Nie traktuj miłości jako przyjemności". Tak przecież robią zwierzęta. Czy widzieliście psa

w trak

cie zapładniania suczki? Widzieliście, jak bardzo się męczy? Jest to dla niego czysty obowiązek.

Zmusza go do tego biologi

czna potrzeba. A kiedy skończy

- natychmiast odchodzi i zapomina.

Skończone, praca wykonana! Jedynie człowiek traktuje akt miłosny jako coś radosnego. Stawia to nas
ponad zwierzę

tami -

kochamy się, aby czerpać z tego przyjemność, bo inspi

ruje to nas do pisania

wierszy, zachwycania się muzyką, odczuwania piękna.

To właśnie dlatego uważam, że pigułka antykoncepcyjna stała się jednym

z najbardziej rewolucyjnych

wynalazków -

zmieniła podejście do spraw miłości. Dzięki pigułce można kochać się po prostu dla

przyjemności. Nie dlatego, że zmusza nas do tego potrzeba biologiczna i nie tylko wtedy, kiedy chcemy
spłodzić potomstwo. Miłość i seks są obecnie rozdzielone. Pigułka spowodowała rewolucję: seks to seks,

a mi

łość to miłość. Seks to biologia; miłość to muzyka dwóch dotykających się ciał, pochłoniętych sobą,

zatraconych w sobie nawzajem, wchodzących w całkowicie nowy wymiar harmonii,

rytmu...

przeżywających orgazm. śadnych obaw, że zajdzie się w ciążę, ruchów czysto biologicznych, nic w tym
rodzaju. Akt połączenia ciał stał się piękny sam w sobie, nie musi być pożyteczny, nie musi czemuś
służyć. To podstawowa różnica. Praca musi być środkiem prowadzącym do jakiegoś celu. Za

bawa jest

jednocześnie i celem, i sposobem osiągnięcia tego celu.

Jedz ze smakiem -

jesteś człowiekiem, istotą wyższą. Kochaj się, bo sprawia ci to radość

jesteś istotą

wyższą. Słuchaj dla samej przyjemności słuchania, a uwolnisz się od ograniczających cię instynktów. Nie
jestem przeciwnikiem szczęścia; jestem jego zwolennikiem, hedonistą i mam wrażenie, że wszyscy wiel

cy, uduchowieni ludzie na całym świecie byli i są hedonistami. Jeśli nie byli, to znaczy, że ich duchowość
była udawana

a oni sami to po prostu psychopaci. Szczęście jest podstawowym celem, źródłem,

sednem wszystkiego. Na miliony różnych sposobów Bóg doszukuje się szczęścia w tobie. Pokaż, jak
dużo jest go w tobie, i pozwól na jeszcze więcej. Wtedy staniesz się religijny, a świątynie zamienią się w
miejsca, gdzie się świętuje, kościoły przestaną być smutne i ponure, zimne jak grobowce. Bę

dzie w nich

śmiech, będą pieśni i tańce, i radość.

Wszystko, co czyni nas szczęśliwymi, jest dobrem, a to,

co czyni nas smutnymi, jest grzechem. Esencja

religii zawiera się w odczuwaniu radości. Oto właściwe kryterium.

Nie przedstawiam żadnych sztywnych zasad, bo wiem, jak działa umysł człowieka. Kiedy dostanie

wskazówki, co robić, wprowadza je w życie, zapominając o świadomości. Toteż ża

dnych sztywnych

zasad -

stosując się do nich, nie będziesz się rozwijać.

Posłuchajcie kilku anegdot:

Benny wraca do domu i zastaje w kuchni mnóstwo potłuczonych naczyń.

Co się stało?

pyta żonę.

Chyba coś jest źle napisane w tej książce kucharskiej

wyjaśnia żona.

Mówią, że do odmierzania

składników najlepiej używać starego kubka bez ucha, ale zanim udało mi się utrącić ucho jakiegoś kub

ka,

potłukłam jedenaście.

Jeżeli książka kucharska tak mówi

trzeba wykonać. Ludzki umysł jest głupi

pamiętajcie. Jeśli podać

mu zasady, będzie się ich trzymał.

Mafiosi mieli przyjść na spotkanie do szefa. A co szef powiedział, było święte. Zadzwonił dzwonek,
służący podszedł do drzwi, uchylił je i rozpoznawszy gościa, wpuścił go do środka.

- Zostaw parasol przy drzwiach -

poinstruował.

- Ale ja nie mam parasola -

odparł gość.

To wracaj po niego do domu. Szef powiedział, że każdy musi zostawić parasol przy drzwiach. Jeśli nie,

to mam nie wpuszczać.

Mus to mus.

Po desperackim pościgu policjanci już mieli schwytać złodziei, którzy obrabowali bank, gdy nagle
kierowca samochodu policyjnego skręcił do najbliższej stacji benzynowej i zadzwonił do swojego szefa.

Złapaliście ich?

zapytał szef.

- Mieli farta -

odpowiedział

policjant. -

Już prawie ich dopadliśmy, ale nagle zauważyłem, że przejechałem

kolejne dziesięć tysięcy kilometrów, więc musiałem podjechać do stacji, żeby zmienić olej.

Co robić? Olej musi być wymieniany co dziesięć tysięcy kilometrów, a właśnie tyle przejechał. Najpierw
trzeba zmienić olej.

Nigdy nie udzielam konkretnych rad, bo wiem, jak głupi potrafi być umysł. Chcę żebyś poczuł, jaki
kierunek jest dla ciebie właściwy. Bądź uważny i żyj świadomie.

Mike powiedział do Pata, że jedzie czuwać przy zwłokach swojego kolegi. Pat zaproponował, że go

podwiezie. Po drodze wpadli na kie

liszeczek, potem drugi... nieźle się upili. W rezultacie Mikę zapomniał

adres.

Gdzie znajduje się dom twojego kolegi?

-zapyta! Pat.

To na pewno ta ulica, ale nie pamiętam n

umeru -

powiedział Mikę.

Chodzili tak przez kilka minut. Wreszcie Mikę wskazał dom, który chyba był tym właściwym. Weszli do
środka, ale w korytarzu było całkiem ciemno. Otworzyli drzwi do salonu, w którym także było ciemno.
Jedynie na fortepianie stało kilka zapalonych świec. Podeszli do niego, uklękli i zaczęli się modlić. Pat w
końcu uniósł głowę i mówi:

- Mikę, nie wiedziałem, że twój kolega miał ta

- kie wspaniałe zęby.

Tak właśnie rozumuje człowiek. Ja chcę jedynie zachęcić cię, byś porzucił smak bycia świadomym. To
zmieni całe twoje życie. Nie chodzi o to, żeby coś ci narzucać, ale o to, by rozświetlić cię od środka.

5. Lecznicza moc medytacji

Słowa „medytacja" i „medycyna" posiadają ten sam rdzeń. Medycyna uzdrawia ciało, medytacja

duszę

Obie dyspo

nują siłą uzdrawiania.

Medytacja leczy, pozwala ci poczuć się całością. Jeśli pozostajesz w zgodzie z samym sobą, jest tak,
jakbyś osiągał stan świętości. Nie jest on związany z wyznawaniem jakiejkolwiek religii, z przynależnością

do jakieg

oś kościoła. Znaczy to po prostu, że wewnątrz siebie odczuwasz pełnię i harmonię; niczego nie

brakuje. Jesteś tym, czym Istnienie pragnie, żebyś był

spełnieniem swoich możliwości.

Techniki aktywnej medytacji Osho*

* Aby przeczytać więcej na ten temat zob. także Osho, Medytacja. Pierwsza i ostatnia wolność.
Praktyczny przewodnik, Rebis, Poznań 2003.

Pytanie: Proponowana przez ciebie aktywna medytacja po

woduje na początku napięcie w mięśniach i

ból w całym ciele. Jak tego uniknąć?

Po prostu kontynuuj! Ból minie - z oczywistych powodów. Po pierwsze, jest on spowodowany

intensywnym ruchem fizycznym i ciało musi mieć trochę czasu, aby do niego przywyknąć. Przez trzy,
cztery dni będziesz się czuł obolały i będzie ci trudno podjąć dalsze ćwiczenia. Jednak

po czterech

dniach te symptomy przemi

ną i będziesz czuł się lepiej niż kiedykolwiek.

Zasadniczy powód leży jednak w czymś innym, znacznie głębiej. Nowoczesna psychologia zaczyna
powoli odkrywać to zjawisko. Twoje ciało nie jest po prostu ciałem fizycznym.

Wnika w nie -w twoje

mięśnie, w całą strukturę ciała

wiele różnych czynników osłabiających. Kiedy powstrzymujesz gniew,

wytwarza się w tobie trucizna, która rozchodzi się do mięśni, do krwi. Cokolwiek prag

niesz w sobie

stłumić, rzutuje na twoją psychikę i na ciało, bo przecież nie są one od siebie odizolowane. Nie jesteś
osobno: ciałem i umysłem. Jesteś ciało

umysłem, bytem psychosomatycznym. Cokolwiek dzieje się w

ciele, dochodzi także do umysłu i na odwrót, bo ciało i umysł są dwiema połówkami tego s

amego.

Jeżeli na przykład zdenerwujesz się, co wtedy dzieje się w twoim ciele? Otóż za każdym razem do krwi
wyzwalają się toksyny. Bez nich nie byłbyś w stanie rozzłościć się dostatecznie mocno. Masz w
organizmie gruczoły, które uwalniają pewne substancje chemiczne. To już nie filozofia, to czysta nauka

twoja krew ulega zatruciu.

Właśnie dlatego, gdy czujesz wściekłość, możesz zrobić coś, czego w stanie normalnym nie zrobisz.
Możesz przesunąć lub podnieść ogromny głaz, a potem dziwisz się, bo kiedy jesteś

w normalnym stanie,

ten głaz ani drgnie, choćbyś z całej siły próbował go ruszyć. Ale to dlatego, że do krwi dostały się określo

ne substancje, twój organizm znajdował się w stanie podwyższonej gotowości, zgromadził całą swoją
energię, przewidując, że może być potrzebna.

Kiedy zwierzę jest rozdrażnione, widać to od razu. Nie kieruje się żadną moralnością, wyuczonymi
zasadami. Kiedy jest złe, odreagowuje swą złość. Twoja złość jest podobna do tej, którą odczu

zwierzę. Ale żyjesz w społeczeństwie, stosujesz się do zasad etykiety, etyki i wielu innych. Musisz
zwalczyć swoją złość. Musisz pokazać, że wcale nie jesteś zdenerwowany, i uśmiechać się tym
sztucznym uśmiechem. Nakładasz więc ten uśmiech na twarz, hamujesz w sobie złość. A co dzieje się z
ciałem? Było gotowe walczyć lub uciekać; uciekać przed zagrożeniem albo je pokonać. Chciało coś
zrobić

złość jest po prostu stanem gotowości do działania. Ciało zamierzało odreagować poczucie

złości, wykazać agresję.

Gdybyś mógł zachować się agresywnie, brutal

nie, energia zo

stałaby rozładowana. Nie możesz jednak

tego zrobić, więc tłumisz to w sobie. Co wtedy dzieje się w mięśniach, które były gotowe do walki? Stają
się jakby sparaliżowane. Energia rozpiera je od środka, aby mogły efektywnie walczyć, a ty je

hamujesz,

aby nie ujawnić agresji. Konflikt murowany! Totalne zamieszanie w mięśniach, we krwi, we wszystkich

tkankach. One wyra

żają gotowość, ty je powstrzymujesz, spinasz je. W ten sposób ciało staje się obolałe.

Takie samo zjawisko zachodzi w przypadk

u każdej emocji

codziennie, przez całe lata. Twoje ciało staje

się ruiną, nerwy funkcjonują coraz gorzej, nie ma w nich życia, nie przepływa energia. Organizm staje się
martwy, zatruty, wszystko się poplątało. Nic nie jest już zgodne z naturą.

Popatrz na

dowolne zwierzę i dostrzeż, ile wdzięku ma jego ciało. A co się stało z ciałem człowieka?

Czemu porusza się ciężko, bez gracji? Czemu zwierzę ma wdzięk, a człowiek nie? Co się stało?

- Sam to

zniszczyłeś. Zatraciłeś naturalną spontaniczność. Każda część ciała jest przepełniona toksynami, w każ

dym mięśniu siedzą stłumione złość, seksualność, żal

dosłownie każde negatywne uczucie

zazdrość,

nienawiść. Twoje ciało jest naprawdę chore. Kiedy zaczynasz medytację aktywną, wszystkie te trucizny
są eli

mino

wane. Ponieważ ciało było nimi usztywnione, trzeba przejść przez etap rozpuszczenia ich,

poprawić wewnętrzne przepływy. Jest to duiy wysiłek. Przez czterdzieści lat prowadzisz nieodpowiedni
tryb żyda i nagle decydujesz się na medytację, więc ciało przeżywa wstrząs. Czujesz ból dosłownie
wszędzie. Ale to dobry znak i musisz go zaakceptować. Pozwól, żeby ciało znów tętniło, przywróć mu
jego wdzięk i wrażliwość. Poczujesz, jak się ożywia. Zanim to jednak nastąpi, trzeba przejść przez ból
ożywiania spiętych części ciała.

Psychologowie twierdzą, że otoczyliśmy swoje ciało zbroją i to ona stanowi problem. Co zrobiłbyś,
gdybyś mógł wyładować swoją złość? Zacisnąłbyś zęby i pięści, byłbyś gotowy użyć ich do wal

ki, do

zniszczenia czegoś. Jeśli tego nie robisz, twoje palce stają się brzydkie i sztywne, tracisz swobodę

poruszania nimi, pozosta

ją w nich toksyny. Kiedy podajesz komuś dłoń, to jakbyś podawał kawałek

drewna -

nie ma w niej życia.

Możesz to sam sprawdzić

dotknij dłoni małego dziecka, a poczujesz różnicę. Kiedy dziecko chce ci

podać rączkę (bo cza

sem nie chce -

i to też jest w porządku; wycofuje się, nie poda ci „drewnianej ręki",

tylko woli się z tobą nie witać), to jakby rozpływa się ona w twojej dłoni. Jest ciepła, tętni życi

em, jakby ca-

łe dziecko nagłe znalazło się w tym jednym miejscu, wyrażając dotknięciem całą miłość, którą ma dla

ciebie.

Po kilku latach to samo dziecko będzie umiało już podawać „drewnianą dłoń" w każdej sytuacji. Już nie
będzie umiało przekazać ci za pomocą dotyku tego, co do ciebie czuje. Jest to spowo

dowane

zablokowaniem złości.

Tak, zanim twoje dłonie powrócą do życia i będą mogły wyrazić miłość, czułość, będą musiały przejść
przez ból agonii i głębokie odczucie złości. Jeśli nie usuniesz zablokowanej w nich złości, nie
przedostanie się przez nią miłość. Całe ciało jest zablokowane, nie tylko dłonie. Możesz kogoś
obejmować, przytulać do piersi, ale nie będzie to miało nic wspólnego z czułością serca. Trzeba odróżnić

te dwie sprawy. Przytulenie kogo

ś do piersi jest faktem fizycznym. Jeśli twoje ser

ce jest opancerzone,

jeśli blokujesz swoje uczucia, osoba ta pozostanie ci obca jak zwykle. śadnego wrażenia. Ale gdy nie ma
pancerza i umiesz przytulić kogoś, dając mu poczucie bliskości, wtedy wasze serca będą przenikać się

nawzajem; takie spotka

nie będzie jak komunia.

Ciało musi wyrzucić wiele toksyn. Jesteś zatruty i odtrucie będzie kosztować dużo bólu i wysiłku. Tworzę
teraz chaos. Ta medytacja ma za zadanie poprzewracać wszystko do góry no

gami, tak

aby można było

dokonywać zmian na nowe. Musisz zniszczyć swoje obecne struktury siebie, aby urodzić się na no

wo. Za

daleko zabrnąłeś w swoich błędach. Trzeba to wszystko wyeliminować i dopiero wtedy będzie można
stworzyć coś no

wego. To boli, jednak napr

awdę warto.

Kontynuuj więc medytację i pozwól ciału czuć ten ból. Niech nie stawia oporu, niech przejdzie przez

proces tej agonii prze

szłości. Poradzi sobie, jeśli naprawdę jesteś gotowy pozbyć się swojej kapsuły,

swojego wiezienia, jeśli chcesz znów czuć, że żyjesz i masz zwinne ciało. Przecież

nawet

zwierzęta

poruszają się piękniej niż ty. Ale kiedy zlikwidujesz wszystkie blokady, przy

pomnisz sobie, co to

naprawdę znaczy „mieć ciało".

Na marginesie: właśnie dlatego, że ciało nie jest warte po

kazywania

, stworzyliśmy całą tę obsesję na

temat ubierania się. Kiedy stoisz nagi, widzisz, ile zła wyrządziłeś swojemu ciału. Ub

ranie pomaga ci to

ukryć. Choroba ta pogłębia się coraz bar

dziej -

jeśli masz zesztywniałe ciało, usiłujesz je ukryć, a ukry

wając, powodujesz, że staje się ono coraz bardziej nieczułe. Ubranie usypia twoją czujność.

Przez cale wieki ubierania się straciliśmy kontakt ze swoimi ciałami. Gdyby odciąć ci głowę i kazać
rozpoznać własne ciało, zapewne nie byłbyś w stanie tego zrobić. Nie jesteś z nim zaprzyjaź

niony, nie

odczuwasz troski o nie, po prostu funkcjonujesz w nim, nie przejmując się niczym.

Wielokrotnie krzywdzimy swoje ciało. Ta chaotyczna medytacja ma za zadanie ożywić je. Złamiecie wiele

blokad. Wiele nawyków zostanie odrzucon

ych. Odzyskacie płynność w obrębie każ

dego swojego

systemu. Bądźcie zadowoleni, że pojawia się ból. Jest on zjawiskiem pozytywnym. Przejdziecie przez ten
etap, tylko nie zatrzymujcie się. Nie ma potrzeby roztrząsać tej sytuacji. Kontynuujcie medytację

tysiące

ludzi przeszło przez ten początkowy, kilkudniowy ból. A kiedy już przejdzie, zaczniecie odczuwać, jak
radość delikatnie otula wasze ciało.

Nie czujecie tego teraz, bo nadal jeszcze towarzyszy wam ból. Nawet jeśli nie daje wam się jakoś

szczególnie we znaki, to jed

nak jest obecny. Być może nie zauważacie go nawet

był przecież z wami od

zawsze. Przestajemy zwracać uwagę na to, co mamy na co dzień. Medytacja pozwoli wam odzyskać
świadomość, ale umysł będzie podszeptywał: „Nie rób tego, twoje ciało c

zuje ból". Nie zwracajcie na to

uwagi. Róbcie swoje.

Po pewnym czasie ból odejdzie, a kiedy to nastąpi, ciało zosta

nie odblokowane, odtrute i otoczone jakby

mgiełką zadowolenia. Cokolwiek będziecie robić

a nawet jeśli niczego nie będziecie robić

- ta subtelna

wibracja radości pozostanie. Jest ona po pro

stu symptomem harmonii w ciele, muzycznego rytmu, który

w nim rozbrzmiewa.

Poczucie zadowolenia nie jest jednoznaczne z przyjemnością; oznacza po prostu, że jesteście w pełni
swoich sił witalnych, żyjecie pełnią życia, że wokół was pulsuje delikatna muzyka, ciało jest płyn

ne jak

nurt rzeki. Przyjemności musicie czerpać z innych źródeł.

Stan rozluźnienia

śycie w stanie pełnego luzu było zawsze wyklinane przez twoje pracoholiczne społeczeństwo i

traktowane jak lenistwo. Po

czucie rozluźnienia oznacza jednak, że masz do wszystkiego zdrowe

podejście. Nie gonisz jak wściekły za pieniędzmi, nie przepracowujesz się, a jedynie zaspokajasz swoje

potrzeby ma

terialne. Praca jest właśnie po to. Są jednak także pot

rzeby du

chowe. Te zaspokajasz, jeśli

umiesz „odpuścić". Niestety większa część ludzkości całkowicie bojkotuje jakikolwiek rozwój duchowy.

Stan rozluźnienia to wspaniałe odczucie samej egzystencji, „nicnierobienia", siedzenia w ciszy; przecież

trawa i tak

rośnie sama z siebie. Ciesz się, że słyszysz ptaki, że drzewa są zielone, że wszystko ma wiele

wymiarów i feerię barw. Poczucie, że żyjesz nie wymaga od ciebie żadnego wysiłku; odwrotnie

- musisz

zaprzestać wysiłków. Pozostań w stanie braku jakiegokolwiek zajęcia, bez napięć, bez trosk.

Takie wyciszenie pozwoli ci zestroić się z muzyką dokoła siebie. Nagle dotrze do ciebie, jak cudowne są
wschody słońca. Miliony ludzi nie zwracają uwagi na piękno wschodów i zachodów słońca. Nie mogą
sobie na to pozwolić. Są zajęci ciągłą pracą i wytwarzaniem; nie dla siebie, lecz dla sprytnie narzuconych

dzych interesów, dla tych, którzy mają władzę, którzy umieją manipulować jednostkami ludzkimi.

Oczywiście, w swoim własnym interesie przekonują wszystkich, że praca jest czymś wspaniałym. A
większość ludzi wierzy w to tak mocno, że nie jest już nawet w stanie się zrelaksować. Nawet w dni wolne
od pracy chcieliby coś robić. Nie umieją usiąść na brzegu morza i rozkoszować się świeżym powietrzem,

przesyconym jodem. Z

braku lepszych zajęć są w stanie rozłożyć na części lodówkę, chociaż działała bez

zarzutu, albo roze

brać zegar pradziadka, który chodził od stuleci. Chcą coś poprawić, polepszyć. Muszą

coś robić, dokądś pójść, coś zorganizować. Nie usiedzą spokojnie w m

ilczeniu -

oto cały problem.

W święta ludzie wyjeżdżają do kurortów, na plaże. Nie po to jednak, by się zrelaksować

nie będzie na to

czasu ze względu na tłok panujący tam w tym okresie. A święta to najlepsze dni na pozostanie w domu,
bo całe miasto wyjeżdża nad morze. Zderzak przy zderzaku, jadą wszyscy... a kiedy dojadą, jest tam tak
ciasno, że trudno znaleźć miejsce na plaży. Widziałem to na zdjęciach. Nawet morze śmieje się z ich
głupoty. Poleżą tak sobie chwilkę i zaraz muszą kupić lody i coca

colę. Włączają przenośny telewizor

albo radio tranzystorowe, tak żeby wszyscy na plaży mogli słyszeć. Wreszcie czas mija, pakują się i biorą
udział w powolnym maratonie do domu.

W dni świąteczne zdarza się najwięcej wypadków; więcej ludzi zabitych, więcej rozb

itych aut. To dziwne.

Przez pięć dni w ty

godniu wszyscy

marzą o weekendzie, mają plany, nadzieje. A przez te dwa wolne od

pracy dni -

nie mogą się doczekać, kiedy znów otworzą się ich biura, fabryki.

Ludzie zostali zmuszeni do tego, by zapomnieć, na czym

lega relaks. Każde dziecko rodzi się z tą

zdolnością, nie musisz uczyć go jak odpoczywać. Po prostu patrz: jest ono w stanie cał

kowitego

rozluźnienia, jest wypoczęte. Ale oczywiście nie możesz mu na ten stan zadowolenia pozwolić

- zaraz

zaczniesz je

cywilizować.

Dziecko rodzi się prymitywne, nieucywilizowane. Rodzice, nauczyciele i wszyscy inni otaczający je dorośli
dokładają wszelkich starań, aby je przystosować do społeczeństwa. Nieważne, że społeczeństwo jest
chore. A byłoby lepiej nie wciskać dzieci w sztywne ramy społeczne, nie narzucać cywilizacji na siłę.

Ponieważ rodzice mają jak najlepsze intencje, nie zostawią dziecka w spokoju. Wpajają mu zasady
pracy, produktywności, konkurencyjności. Tłumaczą mu, że jeśli nie jest jednym z naj

lepszych, to sprawia

im zawód. Każdy więc chce być najlepszy.

Jak się rozluźnić? Jak można sobie odpuścić?

Słyszałem piękną historyjkę, która rozgrywa się w czasach, kiedy w Indiach kładziono pierwsze tory

kolejowe. Brytyjski in

żynier, który nadzorował prace, nie mógł się nadziwić, że pewien młody wieśniak

przychodził codziennie, kładł się w cieniu drzewa i przyglądał, jak robotnicy pracują, a inżynierowie
pokazują im, co i jak robić. Przynosił kanapki, po południu ucinał sobie drzemkę. Inżynier nie wyteymał w
końcu i zagadnął wieśniaka:

Dlaczego sam nie zaczniesz pracować? Przychodzisz tu codziennie i marnujesz czas na gapienie się.

Wieśniak zapytał:

Ale po co miałbym pracować?

Po to, żeby zarobić pieniądze!

odparł inżynier.

A co miałbym zrobić z tymi pieniędzmi?

Nie wiesz, głupcze, co można zrobić z pieniędzmi? Jeżeli masz pieniądze, możesz wypoczywać i

cieszyć się!

Ależ ja właśnie to robię

odpowiedział wieśniak.

Po co mam sobie utrudniać życie: ciężko pracować,

zarabiać pienią

dze, a p

otem cieszyć się i wypoczywać? Moja droga jest prostsza.

Dzieci przychodzą na świat z wrodzoną, instynktowną umiejętnością odpoczywania. Dlatego są piękne,
są swobodne. Czy kiedyś to zauważyliście? Wszystkie dzieci, bez wyjątku, są żywotne, piękne i pełn

wdzięku. Ale dorosną; piękno i wdzięk znikną. Bardzo trudno jest znaleźć dorosłego, który miałby taką ży

wotność, wdzięk. Jeśli znasz kogoś o dziecięcej niewinności i niefrasobliwości

jest on mędrcem. Po

wszystkich życiowych wzlotach i upadkach zdecydował na podstawie swojego doświadczenia (a
właściwie decyzja zrodziła się sama), że zanim przyjdzie pora umierać, chce być taki, jak był w
dzieciństwie.

Uczę was, jak się rozluźnić, bo jest to jedyny stan, który uczyni z was mędrców. Nie pomoże wam w tym

kościół, teologia, re

ligia -

one nie uczą, jak się odprężyć. One usilnie namawiają do pracy, mówią, że

dodaje wam ona godności. Używają pięknych słówek, aby was zniewolić, wykorzystać. Są w zmowie z
innymi pasożytami, żyjącymi dzięki społeczeństwu.

Nie je

stem przeciwnikiem pracy. Ma ona do spełnienia swoją pożyteczną rolę. Ale nie może zastąpić

twojego życia! Jest oczywiste, że potrzebujesz pożywienia, ubrania, schronienia. Pracuj, aby to mieć, ale
nie daj się uzależnić. Po zakończeniu pracy po

winien na

stąpić czas wypoczynku. Nie musisz zdobywać

wiedzy na ten temat, jest to sztuka, którą posiadałeś już w dzieciństwie. Umiesz to robić, masz to nadal w
sobie, uśpione.

Wszystkie istniejące metody medytacji zmierzają właśnie do tego jednego punktu: obudź się

, przypomnij

sobie sztukę odpoczywania. Już ją w sobie masz, ciągle jeszcze wiesz, jak to robić, chociaż
społeczeństwo usiłuje to z ciebie wyprzeć.

Zapamiętaj proste zasady: zaczynaj od ciała. Leżąc na łóż

ku -

a nie jest to niczym niezwykłym, robisz to

codziennie - za

nim zaczniesz zasypiać, obserwuj z zamkniętymi oczami energię w swoich stopach.

Powoli przesuwaj uwagę. Czy napotykasz jakieś napięcie? W łydkach? W udach? W brzuchu? Czy

odczu

wasz jakiś stres? Jeśli tak, rozluźnij to miejsce. Niech twoja

uwaga pozostanie skupiona na tym

punkcie, dopóki nie odczu

jesz poprawy. Teraz kolej na ręce

są ściśle powiązane z umysłem. Jeśli

prawa ręka jest spięta, lewa półkula także. I na od

wrót -

jeśli lewa ręka jest spięta, znaczy to, że to samo

dzieje się z prawą półkulą mózgu. Sprawdź więc dokładnie ręce; są one jakby gałęziami umysłu. Na
końcu skieruj uwagę na umysł. Jeżeli całe ciało poddało się stanowi rozluźnienia, twój umysł jest już w
dziewięćdziesięciu procentach także rozluźniony. Obser

wuj tych pozo

stałych dziesięć procent... Po

prostu patrz, a dzięki temu chmury się rozejdą.

Jest to kwestia wprawy. Osiągniesz ją po kilku dniach. I powróci twoje poczucie dziecięcej swobody, stan
rozluźnienia. Widziałeś nieraz, jak dziecko się przewraca, ale nie robi sobie krzywdy, nie łamie kości.

Spróbuj sam -

kiedy dziecko się prze

wróci, zrób to samo.

Pewien psychoanalityk przeprowadził eksperyment. Dał ogłoszenie do gazety: „Zapłacę dużo pieniędzy
komuś, kto przyjdzie do mnie do domu i przez cały dzień będzie naśladował to, co robi moje dziecko.
Cokolwiek ono zrobi, zrobić musi także ta osoba".

Pojawił się młody zapaśnik i powiedział, że chce spróbować. Już w połowie dnia prawie nie mógł się
ruszać, miał dwa złamania. A dziecko było zachwycone i podekscytowan

e. Bo kie

dy ono podskakiwało

on także; kiedy wdrapało się na drzewo

zapaśnik wdrapał się za nim; kiedy zeskoczyło

on także musiał

skoczyć. I tak przez kilka godzin. Dziecko zapomniało o jedzeniu, o całym świecie. Miało świetną zabawę
z tego, że zapaśnik ledwo za nim nadąża.

Wczesnym popołudniem zapaśnik po prostu zrezygnował. Powiedział psychoanalitykowi: „Nie chcę
żadnych pieniędzy. To dziecko wykończyłoby mnie, gdybym został do wieczora. I tak muszę się
natychmiast udać do szpitala. Dzieciak jes

t nie

bezpieczny. Skończ te eksperymenty".

Każdy dzieciak ma nieskończone pokłady energii, a co cie

kawe -

nie męczy się. Nie ma w nim napięć.

Widziałeś śpiące dziecko? Czy patrzyłeś, jak ssie swój kciuk, jak bardzo to lubi, jak dobrze mu się śpi i
śni? Jego ciało jest w stanie wspaniałego rozluźnienia.

Wszyscy słyszeliśmy o tym, że pijacy na całym świecie, mimo że się przewracają, nie doznają żadnych
większych obrażeń ciała. Każdego ranka znajduje się ich gdzieś na ulicach i odwozi do domów. Dlaczego

pij

acy nie łamią sobie nóg czy rąk? Bo nie wiedzą, że się przewracają, a w związku z tym nie napinają

mięśni. To właśnie wewnętrzne spięcia są powodem większości złamań. Upadając miękko

- nic sobie nie

złamiesz. Dzieci tak robią, pijacy tak robią. Czemu ty tak nie robisz? Jak to się stało, że zapomniałeś?

Zacznij więc od rozluźnienia się w łóżku, przed zaśnięciem. Rób to co wieczór, tak żebyś nabrał wprawy.

Kiedy zrozumiesz, na czym to polega -

a musisz to zrobić sam, bo nikt nie jest w stanie cię tego nauczyć

wtedy nawet w ciągu dnia, kiedy tylko zechcesz, będziesz umiał się rozluźnić. Jednym z

najpiękniejszych doświadczeń w życiu jest uzyskanie wprawy we wchodzeniu w stan odpoczynku. To
jakby początek wspaniałej podróży du

chowej, bo w takim stanie nie

jesteś już po prostu ciałem.

Czy zwróciłeś uwagę na to, że czujesz swoje ciało tylko wtedy, kiedy coś cię boli, kiedy jesteś spięty?
Czy masz świadomość posiadania głowy, kiedy cię ona nie boli? Kiedy twoje ciało jest całkowicie

zrelaksowane, nie czujesz

, że je posiadasz. W tym zapomnieniu pojawia się możliwość odkrycia tego, co

także istnie

je w tobie: twojej istoty duchowej.

W stanie rozluźnienia czujesz, że nie jesteś ciałem, ale czymś wiecznym, nieśmiertelnym. śadna religia
świata nie jest ci po

trze

bna, bo masz świadomość, że jesteś osobą religijną. Być religijnym nie oznacza

wierzyć w konkretnego Boga, w papieża, w jakąś ideologię. Religia to poznanie tego, co jest wieczne w
tobie, co stanowi sedno twojego istnienia: twoją własną boskość, piękno, wdzięk, chwałę. Sztuka

relaksacji oznacza do

świadczanie spraw niemierzalnych, niematerialnych: swojej prawdziwej istoty.

Zdarzają się chwile, kiedy bezwiednie wchodzisz w stan rozluźnienia. Serdeczny śmiech, taki do rozpuku,

nie ten nakaza

ny przez umysł, ma działanie odprężające. Dlatego jest on uzna

wany za jedno z

najlepszych lekarstw na odzyskanie dobrego samopoczucia. Jednak taki śmiech należy do rzadkości

został uznany za niewłaściwy przez tych, którzy są także przeciwnikami stanu odprężenia. Ludzkość
została zamieniona w śmiertelnie poważny szpital psychiatryczny.

Przypomnij sobie, jak chichoczą dzieciaki. Całe ciało jest zaangażowane w ten śmiech. A ty? Śmiejesz
się tylko głową, prawda? Jest to kolejna czynność intelektualna.

Uważam, że serdeczny śmiech jest lepszy niż modlitwa, ponieważ przynosi odprężenie. Modląc się,
stajesz się spięty. Śmiejąc się, zapominasz nagle wszystkie nakazy, nauki, sprawy poważne. Przez
krótką chwilę jesteś ponad to. Kiedy znów będziesz się śmiał

zwróć na to uwagę. Pomyśl, w jakich

jeszcze sytua

cjach ci się to zdarza. Jesteś odprężony po akcie miłosnym... chociaż to także jest wbrew

zasadom narzucanym nam przez rządzących tym światem. Facet przewraca się na drugi bok i udaje, że
śpi, a tak naprawdę walczy z poczuciem winy za popełniony grzech. Kobieta płacze, bo znów została

wykorzystana. Na do

datek ma rację

przecież nie czuje żadnej przyjemności, żadnej satysfakcji. Nie wie,

co to orgazm. Pięćdziesiąt lat temu na całym świecie trudno było doszukać się jaki

ejkolwiek kobiety, która

przeżywałaby orgazm. Czy można wyobrazić sobie ohydniejszy spisek przeciwko ludzkości ? Mężczyzna
chce zakończyć jak najszybciej. Siedzi w nim Biblia albo Koran, albo Bhagawadgita i potępia jego
uczynek. Jest więc przekonany, że robi coś złego. Chce uporać się z

tym jak najszybciej. Ale i tak po

zakończeniu czuje się winny. Jakże mógłby się odprężyć? A zanim kobieta zacznie cokolwiek odczuwać

jest już po wszystkim.

W kościołach, w świątyniach w większości spotkasz kobiety, stare kobiety. Kiedy kapłan mówi o grzechu,
one doskonale zdają sobie z tego sprawę. To był grzech, bo nie odczuwały żadnej przyjemności, były
wykorzystane jak przedmiot. Jeżeli jednak pozbyłyby się poczucia winy, wszystkich zahamowań,
doznałyby w akcie miłosnym prawdziwego odprężenia. Przyjrzyj się swojemu życiu i spróbuj znaleźć
więcej momentów, w których stan rozluźnienia przychodzi naturalnie. Jeżeli jesteś dobrym pływakiem,
kiedy znajdujesz się w wodzie, spróbuj po prostu unosić się swobodnie, bez żadnych r

uchów. Poczujesz

uległość wobec nurtu rzecznego, stawanie się częścią rzeki.

Staraj się odnaleźć stan rozluźnienia na wiele różnych spo

sobów, a wkrótce odkryjesz jego tajemnice.

Będzie to jedno z najważniejszych osiągnięć

uwolni cię od pracoholizmu.

Nie

oznacza to wcale, że staniesz się leniwy. Wręcz odwrotnie

im bardziej jesteś odprężony, tym więcej

masz w sobie siły, napływa do ciebie więcej energii. Twoja praca zacznie mieć znamiona twórczości, a
nie wytwórczości. Wszystko będziesz robił pełnią siebie, z miłością. I będziesz miał do tego ogromną
energię.

Stan rozluźnienia nie wpływa negatywnie na twoją pracę. Powoduje jedynie to, że wykonujesz ją z
sercem i wyobraźnią. A teraz kilka dowcipów, aby wywołać u ciebie śmiech. Pozwoli on zredukować
napię

cie w twojej twarzy, w brzuchu, w ca

łym ciele, tak byś mógł poczuć w sobie zupełnie odmienny

rodzaj energii. (Jeśli się nie śmiejesz, być może należysz do grona tych ludzi, którzy odczuwają stały

ucisk w okolicy brzucha, jakby mieli tam kamienie.)

Joe, p

rzyjaciel Paddy, zapisał się na wieczorowe kursy dokształcające dla dorosłych. Po jakimś czasie

zapytał Paddy:

- Kim jest Ronald Reagan?

- Nie wiem -

odpowiedział Paddy.

To prezydent Stanów Zjednoczonych, ty głupku. A może wiesz chociaż

, kto to jest Margaret Thatcher?

- Nie wiem -

odpowiedział Paddy.

Jest premierem Wielkiej Brytanii. Widzisz! Tobie też przydałby się taki kurs.

- Tak? No to ja mam pytanie do ciebie, Joe. Czy wiesz kto to jest MickO'Sullivan?

-No, nie wiem...

Cóż

- odp

arł Paddy

to jest ten facet, który pieprzy się z twoją żoną, gdy ty jesteś na kursie.

********************

Jezus z Mojżeszem wybrali się w niedzielne popołudnie pograć w golfa. Mojżesz rozpoczął grę i z
łatwością ulokował piłkę w alei. Jezus przygotował się do uderzenia i

posłał piłkę w wysoką trawę.

O, święty Mojżeszu.'

woła Jezus.

Mojżesz, jako dobry kolega, zaproponował, że umieszczą jego piłkę w alei bez żadnych punktów karnych.
Ale Jezus odmówił. Mojżesz próbował go przekonać:

Nie wygłupiaj się. Nie wydobędziesz piłki z takiej trawy.

Jeśli Arnold Palmer to zrobił, ja też mogę

odpowiedział Jezus, zamachnął się i wybił piłkę z trawy

prosto do stawu.

Mojżesz wykonał swoje kolejne uderzenie i jego piłka wpadła na pole golfowe. Wrócił więc obserwować,

co teraz zrobi Jezus. Ten pod

winął swoje dżinsy i zamierza wejść do wody.

Jezusie, przestań! Nie wydostaniesz tej piłki żadnym cudem!

woła Mojżesz.

Jeśli Arnold Palmer to zrobił, to ja też mogę

odpowiada Jezus wchodząc do wody.

Ogrodnik,

który przygląda! się tej scenie, pyta Mojżesza:

Co ten facet sobie wyobraża, że jest Jezusem Chrystusem?

- Niestety -

odpowiada Mojżesz

on myśli, że jest Arnoldem Pal

-merem!

Medytacja codzienna

Kiedy masz tylko chwileczkę czasu, likwiduj napięcie w ukł

adzie oddechowym. Tylko tyle - nie ma

potrzeby odprężać całego ciała. W pociągu, w samolocie, w samochodzie... nikt się nawet nie zorientuje,
że to robisz. Po prostu rozluźnij system oddechowy. Niech funkcjonuje w sposób naturalny. Zamknij oczy

i skieruj

uwagę na oddech

jak wciągasz powietrze, jak je wydychasz.

Nie usiłuj się na tym koncentrować, bo stworzysz sytuację, w której wszystko ci będzie przeszkadzać:
hałas silnika, osoba siedząca obok. Medytacja nie polega na koncentracji. To po prostu świadomość.
Odprężasz się, obserwujesz oddech. Nic więcej. Jeżeli samochód warczy

to świetnie, godzisz się na to.

Tkwisz w korku -

dobrze, to też część naszego życia. Pasażer obok ciebie chrapie

- niech sobie chrapie.

Niczego nie odrzu

casz. Nie usiłujesz zawężać swojej świadomości.

Koncentrując się na czymś, zawężasz świadomość, a wszystko to, na czym się w danej chwili nie
skupiasz, staje się przeszkodą. Usiłujesz to zwalczyć, by nie stracić kontaktu z tym, co jest przedmiotem
twojej uwagi. Coś zakłóci ten

stan, a ty zaraz za

czynasz się denerwować. I myślisz o miejscu

odosobnienia, ucieczce w Himalaje. Marzysz o Indiach i o pokoiku, w którym móg

łbyś siedzieć w

niezmąconej niczym ciszy.

Tyle że w życiu nie o to chodzi. Nie o izolację. Oczywiście da

je ona pewne pozytywne rezultaty -

wyciszenie, uspokojenie -

ale są one chwilowe. Po powrocie z takich miejsc znów zagubisz, zatracisz

poczucie spokoju. Ilekroć nie będziesz przebywał w sprzyjających warunkach, nie będziesz umiał
odnaleźć w so

bie tej ciszy.

Medyt

acja, która wymaga spełnienia jakichś specjalnych warunków, przygotowań, nie jest medytacją

- nie

mógłbyś jej osiągnąć w chwili umierania. Śmierć byłaby przeszkodą. Nie umiałbyś zmierzyć się z nią w
sposób medytacyjny, toteż zatraciłbyś swoje poczucie spokoju. Umarłbyś spięty, przerażony, cierpiący

- a

co za tym idzie -

w takim też stanie musiałbyś się odrodzić.

Niech śmierć stanowi dla ciebie kryterium: wszystko to, co możesz wykonać na łożu śmierci, jest
rzeczywiste, można to robić zawsze i wszędzie, bez żadnych dodatkowych wymagań. Jeżeli warunki ci
sprzyjają

to dobrze, ciesz się. Jeżeli nie sprzyjają

nie ma problemu! Możesz medytować nawet na

targowisku. Jedynym, co musisz zapamiętać, jest to, że nie należy wtedy kontrolować sytuacji, bo

kontrol

a to czynność umysłu. Medytacja nigdy nie podda się twojej kontroli. Umysł nie potrafi medytować.

Jest to coś wykraczającego ponad umysł lub pozostającego w tyle za nim, ale nigdy we współdziałaniu z
nim. Jeżeli pozostajesz w stanie kontroli i obserwa

cji, nie jest to medytacja, tylko koncentracja -

napięcie

umysłu. Można wtedy wykorzystać najlepsze jego cechy. Koncentrują się naukowcy, żołnierze, myśliwi,

wynalazcy, matematycy itd. Pra

cują umysłem.

Możesz wybrać dowolną porę dnia lub nocy. Nie musi być

to zawsze ta sama godzina. Wykorzystaj czas,

który akurat jest wolny: dziesięć minut w czasie kąpieli

usiądź pod prysznicem i medytuj. Rano, po

południu, cztery lub pięć razy dziennie rób sobie krótkie przerwy, choćby pięciominutowe, i medytuj. Prze

kon

asz się, że będzie to dla ciebie jakby zastrzyk sił witalnych. Nie ma potrzeby medytować przez całą

dobę. Wystarczy filiżanka medytacji, nie trzeba wypić całej rzeki. Mała filiżanka. I niech to będzie łatwe i
lekkie. Niech będzie proste, aby mogło stać się jak najbardziej naturalne. Nie zmuszaj się do tego i nie
planuj. Medytuj, kiedy masz wolną chwilę. Nie rób z tego nowej rutyny. Każda czynność rutynowa jest
udziałem umysłu. Mówiąc otwarcie: prawdziwi ludzie nie mają nawyków, nie popadają w rutynę.

prężenie i spokój

Aby osiągnąć stan rozluźnienia, trzeba przyjąć wygodną pozycję. Zrób to. Jakąkolwiek pozycję chcesz
przyjąć na krześle

przyjmij. Zamknij oczy i odpręż się od stóp do głów. Znajdź miejsca, w których ciągle

czujesz napięcie. Jeśli jest t

o kolano - roz

luźnij je. Dotknij go i powiedz: „Proszę cię, odpręż się". Po ty

godniu będziesz umiał komunikować się ze swoim ciałem. A kiedy to nastąpi, wszystko inne stanie się
łatwe.

Ciała nie można do niczego zmuszać; próbuj je przekonać. Nie zwalczaj własnego ciała

- to okropne,

agresywne, brutalne, a każdy taki konflikt zwiększa napięcie. Nie prowokuj konfliktów; niechaj złotą
zasadą będzie wygoda. Ciało jest pięknym po

darunkiem od Boga -

obrażasz Go, krzywdząc swoje ciało.

Jest ono j

ak świątynia, w której mieszkamy. A przecież każdy dba o swoje mieszkanie.

Toteż przez siedem kolejnych dni...

może to wyda się na początku nieco absurdalne, bo nikt nas

wcześniej nie uczył rozmawiać ze swoim ciałem

zaczniesz dostrzegać te wszystkie c

da, które stają się

codziennie. Teraz ich nie widzisz. Kiedy mówię do ciebie, moja ręka wspiera mnie gestem, mój umysł

prag

nie ci coś przekazać, a moje ciało pomaga mu w tym jak najwier

niejszy przyjaciel.

Kiedy chcesz unieść dłoń

po prostu ją unosisz. Już sama decyzja, że chcesz to zrobić, powoduje

posłuszne podniesienie dłoni. Niczego szczególnego nie musisz robić. To przecież cu

downe. Jak decyzja

umysłu zamienia się w konkretną czynność, w jaki sposób wiadomość została przekazana twojej dłoni? A

dodatek w ułamku sekundy!

Kiedy rozmawiam z wami, jednocześnie współpracują ze mną moje dłonie, bez najmniejszego
opóźnienia. Ciało działa równocześnie z umysłem. Jest bardzo wrażliwe

powinniśmy nauczyć się z nim

rozmawiać, a większość problemów rozwiąże się sama.

Podstawowa sprawa -

usiądź wygodnie. Możesz przyciemnić lub zgasić światło, jeśli jest zbyt jasne.

Powiedz wszystkim, że przez dwadzieścia minut mają ci nie przeszkadzać: żadnych pytań, żadnych
telefonów... jakby ich nie było. Zamknij drzwi,

czuj się wygodnie. Jeśli masz ciasne ubranie

zmień je,

aby nic cię nie uciskało. Siedząc, staraj się dotrzeć do każdego punktu napięcia w swoim ciele. Zapewne
takich miejsc będzie sporo. Trzeba je rozluźnić, bo jeśli ciało nie będzie odprężone, nie uda nam się
dotrzeć do umysłu. Ciało stwarza możliwość odpoczynku dla umysłu.

Dotknij z miłością i troską każdego miejsca, w którym występuje napięcie. Ciało służy ci najlepiej jak tylko
może. Jest podarunkiem, który otrzymałeś za darmo, i może dlatego nie

doceniasz, jak bardzo jest on

wyrafinowany. Nauka nie ma zie

lonego pojęcia, jak stworzyć coś tak wspaniałego jak ciało. Ale kto o tym

pamięta? Nie kochamy ciała, a wręcz odwrotnie

wściekamy się na nie z różnych powodów.

Tak zwani święci wmówili ludziom wiele głupot: że ciało jest wrogiem, że jest powodem degradacji
człowieka, że ściąga cię do piekła, że jest grzeszne, że całe jest grzechem. Jeżeli chcesz popełnić grzech

- to prawda -

ciało ci w rym pomaga. Ale to ty jesteś odpowiedzialny, nie ono. Jeśli zechcesz medytować,

cia

ło wesprze cię także. Staczasz się

ciało stacza się wraz z tobą; wznosisz się

ciało wspina się wraz z

tobą. Ciało nie jest winowajcą. Całą odpowiedzialność ponosi twoja własna świadomość. Jednak zawsze
usiłujemy znaleźć jakiegoś kozła ofiarnego, a ten

jest

najlepszy: możesz go oskarżać o wszystko, a on

milczy, nie potrafi się obronić, nie odpowie, że się mylisz. Cokolwiek powiesz, ciało nie sprzeciwi się

temu.

Sprawdź więc każde miejsce swojego ciała, daj mu odczuć swoją troskę i czułość. Zajmie ci to około
pięciu minut, a potem zaczniesz odczuwać miękkość, rozluźnienie, senność. Wtedy skieruj świadomość
na oddech. Niech będzie spokojny, lekki.

Ciało jest najbardziej zewnętrzną częścią każdego z nas, świadomość

- najbardziej wew

nętrzną. Oddech

jest pomostem między nimi. Kiedy przestajemy oddychać

umieramy; most jest zerwany i ciało nie może

już służyć ci za dom, za schronienie.

Kiedy ciało będzie odprężone, zamknij oczy i obserwuj swój oddech. Niech się uspokoi. Powiedz mu:

„Pros

zę, bądź lekki, naturalny". Przekonasz się, że jak za naciśnięciem guzika, oddech się zmieni. Zwykle

jest nieregularny, całymi godzinami pozostaje w napięciu, a my zapomnieliśmy, jak go rozluźniać. Poproś
więc swój oddech dwu

, trzykrotnie, aby się uspokoił, a później po prostu się wycisz.

6. Drzwi do świadomości

Miliony ludzi żyją, jakby byli wpatrzeni w lustro. Wydaje im się, że tym, co w nim widzą, jest ich twarz.
Myślą, że to ich imię, ich tożsamość, poza którą nie ma już niczego więcej.

Będziesz musiał wejść nieco głębiej. Będziesz musiał zamknąć oczy. Będziesz musiał spojrzeć do
wewnątrz. Będziesz musiał nauczyć się milczeć. Jeśli nie osiągniesz absolutnej ciszy wewnątrz siebie,
nigdy nie dowiesz się, kim jesteś. Ja ci nie powiem, bo te

go nie da

się powiedzieć. Każdy musi sam to

odnaleźć. Jedno jest pewne

istniejesz. Prawdziwym wyzwaniem jest sięgnąć do najgłębszego rdzenia,

aby odnaleźć siebie. I tego uczę od lat. To,

nazywam medytacją, nie jest niczym innym jak

mechanizmem, który pomoże ci odnaleźć siebie.

Nie pytaj mnie. Nie pytaj nikogo. Odpowiedź nosisz w sobie i musisz udać się w głąb siebie, żeby ją
odnaleźć. Jest tak blis

ko -

obrót o sto osiemdziesiąt stopni i staniesz z nią twarzą w twarz. Zaskoczy cię

to, że nie jesteś swoim imien

iem, nie je

steś swoją twarzą, swoim ciałem, nie jesteś nawet swoim umys

łem. Jesteś częścią całej egzystencji, jej piękna, majestatu, błogości, nieogarnionej ekstazy. Poznanie

samego siebie oznacza

osiągnięcie pełni świadomości.

Środek i obwód

Ciało samo

w sobie jest niczym. To, co nadaje mu blask, znaj

duje się poza nim. Wspaniałość ciała nie

wynika z samego cia

ła

ono jest gospodarzem, wspaniałość ta jest zaś zasługą gościa. Jeśli zapominasz

o gościu, dzieje się tak z powodu twojej słabości. Jeśli pamiętasz

czuła troska o ciało będzie elemen

tem

twojej religijności.

Amerykański zachwyt ciałem jest pozbawiony rzeczywistego znaczenia. Ludzie chcą się zdrowo
odżywiać, chodzą na rolfing, masaże, próbują na tysiąc sposobów odnaleźć sens w ży

ciu. Lecz spójrz w

ich oczy -

jak straszna pustka! Od razu widać, że im się nie udało. Nie ma w nich aromatu, kwiat się nie

roz

winął. Ich wnętrza przypominają pustynię. Są zagubieni, nie wiedzą, co ze sobą robić. Dużo robią dla

swojego ciała, ale nic im nie pomaga.

łyszałem taki dowcip:

„Ronsfield wszedł do domu z szerokim uśmiechem na twarzy.

Nie uwierzysz na jaką wyprzedaż trafiłem

powiedział do żony.

Kupiłem cztery poliestrowe, wzmacniane stalą, radialne, cięż

kie opony!

Zwariowałeś?

odpowiedziała pani Ro

senfield. -

Po co kupiłeś opony? Nawet nie masz samochodu.

- To co? -

odpowiedział Rosenfield

- Ty kupujesz sobie biustonosze, prawda?"

Jeśli jesteś pusty od środka, usiłujesz zgromadzić jak najwięcej akcesoriów wokół siebie. Może to zwieść

innych, ale ci

ebie nie wypełni. Choć czasem może zwieść i ciebie, ponieważ nawet własne kłamstwo,

powtarzane wiele razy, zaczyna wyglądać jak prawda. Jednak nie czujesz się spełniony, zadowolony.
Amerykanie starają się cieszyć życiem, ale wygląda na to, że wcale im się nie udaje. Pamiętaj: jeśli
będziesz podejmował wysiłki, aby się cieszyć, nic ci z tego nie wyjdzie. Kiedy będziesz próbował
osiągnąć szczęście, przegapisz je. Wysiłek przy osiąganiu szczęścia to absurd, ponieważ szczęście tu
jest. Nie możesz go osiągnąć. Nic nie rób, po prostu zgódź się na nie. Ono jest we wszystkim, co cię

otacza -

wewnątrz, na zewnątrz, tylko szczęście. Nic poza nim nie jest prawdziwe. Obserwuj, patrz

głęboko w głąb świata, drzew, ptaków, rzek, w głąb gwiazd, Księżyca i Słońca, w głąb ludzi, zwierząt

patrz głęboko: egzystencja składa się z radości, szczęścia. Z błogości. Niczego nie trzeba robić.
Podejmowanie wysiłku stałoby się przeszkodą. Zrelaksuj się, a poczujesz, jak szczęście cię wypełni;
rozluźnij się, a pojawi się w tobie; odpręż się, a otoczy cię ze wszystkich stron.

Amerykanie są spięci. Napięcie wzrasta, gdy za czymś gonisz. Odprężenie pojawia się, gdy się na coś

godzisz. Amerykanie go

nią, ścigają, próbują wydobyć coś z życia, próbują je wyciskać. Nic z tego nie

wynika, pon

ieważ to nie jest dobra droga. Nie możesz wycisnąć życia; musisz się mu poddać. śycia się

nie podbija. Mu

sisz być na tyle odważny, żeby dać mu się pokonać. Tutaj przegrana jest zwycięstwem, a

wysiłek, aby wygrać za wszelką cenę, bę

dzie niczym innym, jak

twoją ostateczną, całkowitą porażką.

Nie możesz podporządkować sobie życia, ponieważ część nie może ogarnąć całości. To tak, jakby mała

kropelka wody pró

bowała zdobyć ocean. Owszem, kropelka może wpaść do oceanu i stać się jego

częścią, ale nie może go pokonać. Właściwie to wpadnięcie do oceanu, stopienie się z oceanem jest
drogą do zwycięstwa.

Amerykanin próbuje odnaleźć szczęście, stąd jego nadmierna, wręcz obsesyjna troska o ciało.
Przekroczyła granice troski, stała się obsesją: człowiek wtedy nieustannie myśli o ciele, robi to i tamto,
wszystko, co mu tylko wpadnie do głowy. Wkłada wiele wysiłku, aby znaleźć kontakt ze szczęściem

poprzez cia

ło. To jest niemożliwe.

A zresztą

umysł Amerykanina jest nastawiony na rywalizację. Niekoniecznie naprawdę kochasz swoje

ciało; być może tylko rywalizujesz z innymi. Ponieważ inni coś robią, ty też musisz to robić. Umysł
Amerykanina jest najpłytszym i najbardziej ambitnym umysłem, jaki kiedykolwiek istniał na świecie. I jest

to najbardziej

rozpowszechniony rodzaj umysłu w obecnym świecie. Właśnie dlatego biznesmen stał się

w Ameryce synonimem wszy

stkiego, co najlepsze i najważniejsze. Wszystko inne stało się tłem.

Biznesmen, człowiek kontrolujący pieniądze, jest najwyż

szym wzorcem. W Indiach za taki wzorzec byli

uważani bramini

poszukiwacze Boga. W Europie stanowiła go arystokracja

- dobrze wychowana,

wyedukowana, akuratna, zestrojona z subtel

nymi niuansami życia: muzyką, sztuką, poezją, rzeźbą,

architek

turą, tańcem klasycznym, językami, greką i łaciną. Najbardziej cenionym wzorcem była w Europie

arystokracja, która przez wie

ki nasiąkała szacunkiem dla wyższych wartości w życiu. W Rosji Sowieckiej

narzuconym i propagowanym wzorcem był posłuszny, zapracowany, uciskany proletariusz. W Am

eryce

najbardziej sza

nowani są biznesmeni, ci którzy kontrolują pieniądze.

Pieniądze to dziedzina najszerzej pozwalająca na konkurencję. Nie musisz być kulturalny, wymaga się
jedynie pieniędzy. Nie musisz znać się na muzyce, na poezji. Nie musisz niczego

wie

dzieć o literaturze

starożytnej, historii, religii, filozofii. Jeżeli masz pokaźną sumkę w banku, to jesteś kimś ważnym. Właśnie
dlatego mówię, że jest to najpłytszy umysł, jaki kiedykolwiek istniał. I ten umysł zmienił wszystko w
handel, w ciągłą ryw

ali

zację. Nawet jeśli nabywasz Van Gogha lub Picassa, nie robisz tego dla Picassa.

Kupujesz, ponieważ twoi sąsiedzi też kupili. Mają obraz Picassa u siebie w salonie, więc jakże ciebie
miałoby na podobny nie stać? Musisz go mieć. Możesz nic o nim nie wiedzieć

nawet, w jaką stronę go

powiesić, gdzie góra, gdzie dół; a u Picassa czasem trudno się zorientować, czy obraz wisi popra

wnie,

czy też do góry nogami.

Możesz nie wiedzieć, czy jest to oryginalny Picasso, czy nie. Możesz wcale na niego nie patrzeć,

ale

ponieważ inni go mają i o nim mówią, ty również musisz pokazać swoją klasę. Po pro

stu pokazujesz

swoje pieniądze. Wszystko, co jest drogie, jest ważne; cokolwiek jest drogie, uznawane jest za ważne.
Pieniądze i sąsiedzi stanowią jedyne kryteria przy podejmowaniu decyzji. Ważne jest, jakie mają
samochody, domy, obrazy, gadżety. Ludzie mają w łazienkach sauny niekoniecznie dlatego, że kochają
swoje ciało, lecz dlatego, że trzeba „to" mieć

wszyscy „to" mają. Jeśli nie masz, wyglądasz na biedaka.

Jeśli wszyscy mają domy na wzgórzach, ty również musisz taki mieć. Możesz nie wiedzieć, jak docenić
ten krajobraz, możesz się tam po prostu nudzić. Albo możesz zabierać ze sobą radio i telewizor i słuchać
tych samych audycji, których słuchałeś w domu, oglądać te same programy, które oglądałeś w domu. Co
za różnica, czy siedzisz w górach, czy we własnym pokoju? Ale inni to mają. Garaż na czte

ry samochody

jest konieczny; inni takie mają. Możesz wcale nie potrzebować czterech samochodów.

Słyszałem taki dowci

„Stary Lukę i jego żona byli znani z tego, że są najbardziej uszczypliwą parą na całej ulicy. Lukę zmarł, a
kilka miesięcy później i jego żona znalazła się na łożu śmierci. Zawołała sąsiadkę i powiedziała sła

bym

głosem:

-Ruthie, pochowaj mnie w mojej czarnej, jedwabnej sukni, ale zanim to zrobisz, odetnij plecy i zrób z nich

nową sukienkę. To dobry materiał, nie chcę go zmarnować.

Nie mogę tego zrobić

odpowiedziała Ruthie.

Kiedy ty i Lukę podejdziecie do zfotych schodów, co

powiedzą anioły, jeś

li twoja su

kienka nie będzie mieć pleców?

Nie będą patrzeć na mnie

odpowiedziała.

- Luke'a pochowa

łam bez spodni."

Interesujemy się zawsze tym, co mają inni: Lukę będzie bez spodni, więc wszyscy będą patrzeć na niego.
Amerykanie zawsze podglądają to, co robią inni.

Obserwowałeś kiedyś dziecko, które biega, krzyczy, tańczy bez powodu

chociaż niczego nie ma? Jeśli

je spytasz, dlacze

go tak się cieszy, nie będzie w stanie ci odpowiedzieć. Pomyśli, że jesteś wariatem.

Czy potrzebny jest powód, aby być szczęśliwym? Będzie zszokowane, że w ogóle o to pytasz. Wzruszy

mionami i dalej będzie śpiewać i tańczyć.

Dziecko nie posiada niczego. Nie jest jeszcze premierem, nie jest prezydentem Stanów Zjednoczonych,
nie jest Rockefellerem. Niczego nie posiada -

może z wyjątkiem kilku muszelek i kamyków zebranych na

plaży, to wszystko.

śycie Amerykanina kończy się wraz z nadejściem śmierci. Gdy umiera ciało, umiera Amerykanin. Stąd
ogromny strach przed śmiercią. Ze względu na ten strach Amerykanin stara się przedł

żyć swoje życie,

czasem do absurdalnego wieku. Jest wielu Ame

rykanów, którzy wegetują w szpitalach i instytutach

psychiatry

cznych. Nie żyją

minęło już dużo czasu, odkąd umarli. lekarze, lekarstwa, nowoczesna

aparatura -

to wszystko zarządza ich ciałami. W jakiś sposób nadal funkcjonują. Strach przed śmiercią

jest tak olbrzymi: gdy raz odejdziesz, odejdziesz na zawsze, nic nie prze

trwa. Amerykanie wierzą w ciało i

nic poza rym. Jeśli tak myślisz, będziesz bardzo nieszczęśliwy. Po pierwsze, zawsze będziesz bał się
śmierci, a ten, kto boi się umrzeć, boi się również żyć. śycie i śmierć są tak powiązane, że jeśli boisz się
umrzeć, zaczniesz również bać się żyć. To życie przynosi śmierć, więc jeśli boisz się śmierci, jak możesz
naprawdę pokochać życie? Strach zawsze będzie obecny. To życie przynosi śmierć; nie możesz żyć
całkowicie. Jeśli śmierć jest końcem dla wszystkiego, jeśli tak uważasz, to twoje życie upłynie na
pośpiechu i pogoni. Ponieważ zbliża się śmierć, nie możesz pozwolić sobie na cierpliwość. Stąd
amerykańska mania szybkości: wszystko musi być zrobione szybko, ponieważ zbliża się śmierć, więc
zrób jak najwięcej

rzeczy,

zanim umrzesz. Postaraj się wypchać siebie jak największą liczbą

doświadczeń, zanim umrzesz, ponieważ gdy będziesz martwy, będziesz martwy.

To stwarza poczucie bezsensowności i udrękę, lęk. Jeśli nic nie uratuje ciała, cokolwiek robisz, jest
płytkie, nie daje satysfakcji. Jeśli śmierć jest końcem i nic nie przetrwa, to i życie nie może mieć żadnego
znaczenia. Jest „opowieścią idioty, pełną wrzasku i złości, bez najmniejszego znaczenia".

Człowiek świadomy wie, że znajduje się w ciele, ale ciałem nie jest. Kocha swoje ciało; ono jest jego

miejscem zamieszka

nia, jego domem. Nie postępuje wbrew ciału, bo głupotą jest działać

na sz

kodę

własnego domu, ale nie jest materialistą. Jest ziemski, ale nie jest materialistą. Jest realistą, ale nie ma

terialistą. Wie, że kiedy umierasz, to tak naprawdę nic nie umiera. Śmierć nadchodzi, ale życie toczy się

dalej. Przypom

niał mi się dowcip:

„

Kończył się pogrzeb i Desmond, grabarz, zauważył stojącego koło siebie staruszka.

- Jest pan krewnym? -

spytał Desmond.

- lak -

odpowiedział staruszek.

-Ile ma pan lat?

Dziewięćdziesiąt cztery.

- Hm -

odpowiedział Desmond.

To nie opłaca się już panu wr

cać do domu.”

Oto sedno cielesnego podejścia do życia: jeśli masz dziewięćdziesiąt cztery lata, koniec! Nie opłaca się
wracać do domu; lepiej umrzeć od razu. Jaki sens ma powrót? I tak zaraz będziesz musiał się tu zjawić.
Nie opłaca się... Ale jeśli śmierć jest jedyną rzeczywistością, to, co za różnica, czy masz dziewięćdziesiąt
cztery, czy dwadzieścia cztery lata? Parę lat w tę lub w tę stronę. Młody czuje się stary, a dziecko czuje
się martwe. Kiedy raz zdecydujesz, że obecne ciało jest jedynym życ

iem, wówczas jaki jest cel

wszystkiego? Po co się męczyć?

Camus napisał, że jedynym metafizycznym problemem dla człowieka jest samobójstwo. Zgadzam się z
nim. Jeśli ciało stanowi jedyną rzeczywistość i nie ma nic poza nim, wtedy staje się ono najważniejsz

tematem do rozważania, do rozmyślań. Czemu nie popełnić samobójstwa? Po co czekać do wieku dzie

więćdziesięciu czterech lat? Po co cierpieć po drodze? Jeśli każdy umrze, czemu nie umrzeć dziś? Po co
wstawać jutro rano? To bezcelowe.

Więc z jednej strony Amerykanin jest w ciągłym biegu z miejsca na miejsce w celu gromadzenia
doświadczeń, tak aby nic go nie ominęło. Podróżuje po całym świecie, z miasta do miasta, z państwa do
państwa, z hotelu do hotelu. Ciągle zmienia guru, kościoły, ciągle poszukuje, ponieważ zbliża się śmierć.
Z jednej strony nieustanna, szaleńcza pogoń, z drugiej zaś głębokie przekonanie, że wszystko jest

bezcelowe -

ponieważ wszystko zakończy się wraz ze śmiercią. Więc czy prowadziłeś bogate, czy ubogie

życie, czy byłeś inteligentny, czy nie, czy byłeś wspaniałym, czy kiepskim kochankiem, ja

kie to ma

znaczenie?

Na końcu nadchodzi śmierć i sprawia, że wszyscy stają się równi: ludzie światli i nierozsądni, mędrcy i
grzesznicy, ludzie oświeceni i głupcy, wszyscy trafiają do ziemi i znikają. Jaki to wszystko ma cel? Bycie
Buddą, Jezusem czy Judaszem

jaką robi różnicę? Jezus umarł na krzyżu, Judasz popełnił samobój

stwo

następnego dnia

obaj zniknęli w ziemi.

Z drugiej strony pojawia się strach, że mógłbyś przegapić coś, co osiągną inni,

a zaraz potem -

przekonanie, że nawet jeśli to osiągniesz, to i tak niczego nie zyskasz. Nawet jeśli do

jedziesz, dojedziesz

donikąd, bo nadejdzie śmierć i wszystko zniszczy.

Człowiek świadomy żyje w ciele, kocha swoje ciało, czci je, ale sam nie jest ciałem. Wie, że ma w sobie
coś, co przetrwa każdą śmierć. Wie, że ma w sobie coś, co jest wieczne, i czas nie może tego zniszczyć.
Doszedł do tego przez medytację, miłość, modlitwę. Odczuwa to wewnątrz siebie. Nie boi się. Nie boi się
śmierci, ponieważ wie, czym jest życie. Nie goni za szczęściem, ponieważ wie, że Bóg zsyła mu miliony
okazji; on musi tylko nie przeszkadzać.

Czy nie widzisz, że drzewa są przytwierdzone do podłoża? Nie mogą donikąd pójść, a mimo to są
szczęśliwe. Nie mogą gonić za szczęściem, nie mogą wyruszyć na poszukiwanie szczęścia. Są
przytwierdzone do ziemi, nie mogą się ruszyć, ale czy nie widzisz szczęścia? Czy nie widzisz ich radości,
gdy pada deszcz, ich ogromnego zadowolenia, gdy wieje wiatr? Czy nie czujesz, jak tańczą? Są

przytwie

rdzone, nigdzie nie chodzą, lecz życie przy

chodzi do nich. Wszystko przychodzi - ty tylko

stwarzasz możliwość; wszystko przychodzi samo

ty dopuszczasz to do siebie albo nie. śycie jest

gotowe przydarzać się ci. Ale tworzysz tyle barier... Największą z nich jest pogoń. Ponieważ gonisz i
biegasz, kiedy życie puka do twoich drzwi, nigdy cię nie zastaje. Zawsze jesteś gdzieś indziej. Ścigasz
życie, ono goni za tobą i nigdy się nie spotykacie. Bądź... po prostu bądź, czekaj i zachowaj cierpliwość.

Harmonia

ciała, umysłu

i duszy

Twoje ciało jest energią, twój umysł jest energią, twoja dusza jest energią. Wiec jaka jest między nimi
różnica? Różnią się tylko rytmem, długością fal

to wszystko. Ciało jest namacalne, energia przepływa w

nim w sposób widoczny.

Umysł jest bardziej subtelny, ale nie nazbyt, ponieważ możesz zamknąć oczy i zobaczyć poruszające się
myśli; można je zobaczyć. Nie są tak widoczne jak twoje ciało; twoje ciało jest widzialne dla wszystkich,
widzialne publicznie. Twoje myśli są widzialne prywatnie. Nikt poza tobą ich nie widzi; tylko ty albo ludzie,
którzy mocno pracowali nad umiejętnością postrzegania myśli. Ale przyjmijmy, że nie są widzialne dla

innych. Trze

cią, ostateczną warstwą wewnątrz ciebie, jest świadomość. Na

wet ty jej nie widzisz. Nie

może być sprowadzona do poziomu przedmiotu, pozostaje podmiotem.

Jeśli te trzy energie funkcjonują harmonijnie, jesteś zdrowy i scalony. Jeśli te energie nie współgrają

sobą, jesteś chory, nie stanowisz całości. A pozostawania w pełnej harmon

ii to by

cie świętym.

Usiłuję pomóc ci osiągnąć stan, w którym twoje ciało, twój umysł i twoja świadomość będą mogły tańczyć
w jednym rytmie, razem, w głębokiej harmonii; nie w konflikcie, lecz we współ

pracy.

Świadomość jest energią, najczystszą energią; umysł nie jest tak czysty, a ciało jeszcze mniej. Ciało jest
zbyt zmieszane, a umysł również nie jest całkowicie czysty.

Świadomość jest całkowitą, najczystszą energią. Ale poznać świadomość w tej formie możesz tylko

wtedy, gdy stworzysz z tych trzech elementów kosmos,

a nie chaos. Ludzie żyją w chaosie: ich ciało

przekazuje jakieś sygnały, a ich umysł całkowicie je ignoruje. Przez wieki nauczano, że nie jesteś ciałem,

przez wie

ki mówiono ci, że ciało jest twoim wrogiem, że musisz z nim walczyć, że musisz je zniszczyć, bo

ciało to grzech.

Te idee, mimo że są niedorzeczne i głupie, szkodliwe i trujące, wpajano tak długo, że stały się częścią
twojego umysłu społecznego. Tkwią w nim przez cały czas i

nie

doświadczasz ciała w rytmicznym tańcu

ze sobą.

Stąd mój nacisk na taniec i muzykę, ponieważ jedynie w tańcu poczujesz, że twoje ciało, twój umysł i ty

funkcjonujecie ra

zem. Gdy wszystkie te elementy działają wspólnie, odczuwasz nieskończoną radość,

ogromne bogactwo.

Świadomość jest najwyższą formą energii. A gdy wszystkie te trzy energie współgrają ze sobą, pojawia
się czwarta. Jest ona obecna tylko wtedy, gdy tamte trzy funkcjonują razem. Jest ona organiczną
jednością, powstałą z połączenia trzech ele

mentów.

Na Wschodzie nazywamy tę czwartą energię po pro

stu „czwar

tą"

- turiya.

Nie nadaliśmy jej żadnej

nazwy. Trzy energie, wcho

dzące w jej skład, mają nazwy, czwarta pozostaje bezimienna. Znać czwartą

to znać Boga. Kiedy stanowisz organiczną, najwyższą jedność

pojawia się Bóg. Gdy jesteś chaosem,

pełnym

sprze

czności

nigdy nie zaznasz obecności Boga. Jeżeli jesteś jak podzielony dom, występujesz

przeciw sobie, wtedy nie ma Boga. Gdy jesteś szczęśliwy sam ze sobą, szczęśliwy takim, jakim jesteś,

wów

czas odczuwasz błogość, jesteś wdzięczny, a wszystkie

twoje energie

tańczą razem. Gdy jesteś

orkiestrą wszystkich swoich energii, wiesz na pewno, że Bóg jest z tobą. Poczucie całkowitej jedności jest
jak obecność Boga. Bóg nie przebywa „gdzieś tam". Bóg to trzy energie połączone w taką jedność, że

zjawia si

ę czwarta. A czwarta jest czymś więcej niż sumą tych trzech.

Jeśli dokonasz analizy obrazu, otrzymasz w rezultacie płótno i farbę, ale obraz nie jest po prostu sumą
płótna i farb; jest czymś więcej. To „coś więcej" jest przekazane za pomocą wizerunku, ko

oru, płótna,

artysty. To „coś więcej" nazywamy pięknem. Jeśli rozłożysz na czynniki pierwsze kwiat róży, odkryjesz

wszystkie che

mikalia i związki, z których się składa, ale piękno zniknie. Nie było ono jedynie sumą

cząsteczek, było czymś więcej.

Całość to coś więcej niż suma części; wyraża się przez części, ale jest czymś więcej. Zrozumieć, że jest
czymś więcej, to zrozumieć Boga. Bóg jest tym „czymś więcej", tym plusem. Nie jest to stwierdzenie
teologiczne, nie może ono być rozstrzygane w drodze logicznej argumentacji. Piękno musisz czuć,
muzykę musisz czuć, taniec musisz czuć. Zdecydowanie musisz je poczuć w swoim ciele, umyśle i

duszy.

Musisz nauczyć się grać na tych trzech energiach tak, by stały się orkiestrą. Wtedy jest Bóg

nie żebyś

Go widział, nie ma co oglądać; to On jest ostatecznym obserwatorem, jest obserwacją. Naucz się stapiać
swoje ciało, umysł, duszę w jedność. Odnajdź sposoby na funkcjonowanie w pełnej harmonii.

Zdarza

się,

że biegacze... Nie myślisz zapewne o bieganiu jako o jednym ze

sposobów medytacji, ale czasami

biegacze jej doznają. Bywają zaskoczeni, ponieważ nie oczekiwali tego: kto by pomyślał, że biegacz
doświadczy Boga? Jednak tak się dzieje. Obecnie bieganie staje się jedną z nowych technik medytacji.
Więc to może się wydarzyć w trakcie biegu. Może doznałeś tego, jeśli kiedyś byłeś biegaczem, jeśli
czerpałeś radość z biegania wcześnie rano, gdy powietrze jest świeże, świat budzi się ze snu... Jeśli
biegłeś, twoje ciało funkcjonowało cudownie, a świeże powietrze, nowy świat ponownie rodził się z
ciemności nocy, wszystko dookoła śpiewało, czułeś pełnię życia... Moment ten nadchodzi, gdy biegacz
znika, a zostaje jedynie bieg. Ciało, umysł i dusza zaczynają pracować razem; nagle uwolniony zostaje
wewnętrzny orgazm. Biegający czasem przez przypadek doświadczają „czwartej",

turiya,

mimo iż

tłumaczą sobie, że jest to po prostu reakcja na bieg. Będą uważali, że ta chwila tak im się podobała ze
względu na bieg; że był to piękny dzień, ciało tryskało zdrowiem, świat wydał się wspaniały

i mieli

doskonały nastrój. Nie zauważą prawdziwej przyczyny. Jeśli zaś zauważą, to, zgodnie z moi

obserwacjami, biegacze są w stanie doświadczyć medytacji dużo łatwiej niż ktokolwiek inny. Jogging
może być doskonałą pomocą, pływanie może być doskonałą pomocą. Wszystko to musi być
przemienione w medytację.

Porzuć stare poglądy na temat medytacji. Nie wierz, że tyl

ko siedzenie pod drzewem w pozycji jogina jest

medytacją. To tylko jedna z dróg. Może odpowiadać paru osobom, ale nie bę

dzie dobra dla wszystkich.

Dla małego dziecka nie byłaby to medytacja, tylko tortura. Dla młodej osoby, która jest żywa, wibrująca,
taka metoda byłaby jak hamulec, nie jak medytacja. Może dla starego człowieka, który już wiele przeżył,

którego si

ły słabną... może byłaby to medytacja właśnie dla niego.

Ludzie się różnią, jest wiele typów ludzi. Dla kogoś, kto ma niski poziom energii, siedzenie pod drzewem

w pozycji jo

gina może być najlepszą medytacją, ponieważ w pozycji tej zużywa się mało energii. Gdy

kręgosłup jest wyprostowany i tworzy kąt dziewięćdziesięciu stopni z ziemią, ciało zużywa najmniejszą
możliwą ilość energii. Jeśli pochylasz się w bok lub do przodu, wtedy twoje ciało zaczyna użytkować
więcej energii, ponieważ grawitacja ściąga cię w dół, a ty musisz utrzymać się tak, by się nie przewrócić.

Jest to wydatek ener

getyczny. Wyprostowany kręgosłup wymaga najmniejszego zużycia energii.

Siedzenie z rękoma złączonymi na kolanach jest również bardzo przydatne dla ludzi z niskim poziomem

energii, ponie

waż gdy dłonie stykają się, elektryczność twojego ciała zaczyna cyrkulować. Nie wydostaje

się poza twoje ciało; zostaje w wewnętrznym obiegu, energia porusza się w tobie.

Pamiętaj, że energia jest zawsze uwalniana z ciała poprzez palce, a nigdy nie uwalnia się z
zaokrąglonych partii ciała. Na przykład twoja głowa nie może uwolnić energii, zamykają. Energia ucieka
przez palce dłoni, palce stóp oraz dłonie. W pewnej pozycji jogi łączysz ze sobą stopy. Energia uwalnia
się przez jedną z nich, a przez drugą wraca z powrotem do ciała; jedna dłoń uwalnia energię, a wraca
ona do ciała poprzez drugą. Zbierasz swoją własną energię, stajesz się wewnętrznym obwodem
energetycznym. Daje to odpoczynek, jest bardzo relaksujące. Pozycje jogi są najbardziej relaksującymi z
możliwych pozycji. Są bardziej relaksujące niż sen, ponieważ kiedy śpisz, całe twoje ciało jest „ciągnięte"
przez siłę grawitacji. Będąc w pozycji poziomej relaksujesz się z zupełnie innego powodu

sprowadza cię

to do prehistorycznych czasów, kiedy człowiek był zwierzęciem, miał postawę horyzontalną. To relaksuje,
ponieważ jest regresywne; pomaga ci ponownie stać się zwierzęciem.

Dlatego w pozycji leżącej nie możesz jasno myśleć, myślenie staje się utrudnione. Spróbuj. Z łatwością
możesz marzyć, ale nie myśleć. Aby myśleć, musisz siedzieć. Im bardziej wy

prostowany siedzisz, tym

lepszą masz możliwość myślenia. Myślenie jest relatywnie późnym nabytkiem. Pojawiło się ono gdy
człowiek stanął w pozycji prostopadłej do ziemi. Kiedy człowiek poruszał się w poziomie, miewał

rzenia, ale nie myślał. Więc kiedy się kładziesz, zaczynasz marzyć, myślenie znika. Jest to rodzaj

relaksacji, ponieważ myślenie zamiera; wycofujesz się.

Pozycje jogi są dobre dla tych, którzy mają niski poziom ener

gii, dla osób chorych, starszych, dla tych,

którzy

przeżyli życie i zbliżają się ku śmierci.

Tysiące mnichów buddyjskich zmarło w pozycji lotosu, ponieważ jest ona najlepszą pozycją na przyjęcie
śmierci

- zachowu

jesz czujność, a twoje energie zanikają, będzie ich coraz mniej i mniej ż każdą chwilą.

Wreszcie nadchodzi śmierć. W pozycji lotosu możesz do samego końca zachować czujność. A czujność
w chwili śmierci jest jednym ze wspanialszych doświadczeń, rodzajem najwyższego orgazmu.

Jeśli jesteś rozbudzony w trakcie umierania, będziesz rodził się w zupełnie inny sposób: narodzisz się
także rozbudzony. Ten, kto umiera czujnie, czujny się rodzi. Ten, kto umiera w nieświadomości, rodzi się
nieświadomy. Ten, kto umiera świadomie, może wybrać dla siebie odpowiednie łono; ma wybór, zasłużył

na n

iego. Umierający nieświadomie nie ma prawa wybierać łona; łono jest mu przypisane przypadkowo,

nieświa

domie.

Człowiek, który umiera całkowicie świadomy, pojawi się na tym świecie jeszcze tylko raz, ponieważ nie
będzie potrzeby, żeby tu powracał. Zostaje mu już tylko odrobina pracy do zrobienia i wykona tę pracę w
następnym życiu. Temu, kto umiera ze świadomością, pozostaje tylko jedna sprawa: nie miał czasu
przemienić swojej świadomości we współodczucie. Uczyni to w następnym życiu, gdyż jeśli tego nie

robi, coś pozostanie niedopełnione, niedoskonałe.

Zatem medytacją może być bieganie, a także taniec, pływanie; wszystko może nią być. Oto moja

definicja medytacji: kie

dy twoje ciało, umysł i dusza funkcjonują w jednym

rytmie, jest to medytacja,

ponieważ

to sprowadza czwarty element.

I jeśli jesteś świadomy, że czynisz to jako medytację

- nie

stęp na olimpiadzie, lecz właśnie medytację

staje się ona ogromnie piękna...

Podstawowy warunek jest taki, by każda forma medytacji, jaka by nie była, powodowała

wspólne,

harmonijne funkcjonowa

nie ciała, umysłu i świadomości. Wtedy niespodziewanie pewne

go dnia

nadchodzi „czwarta": obserwacja. Jeśli chcesz, nazwij to Bogiem, nirwaną lub tao, lub jakkolwiek sobie
życzysz.

Nie jesteś ciałem

Jeśli ktoś utożsamia się z ciałem, żyje w wiecznym pośpiechu. Stąd bierze się zachodni pośpiech, stąd
zachodnia obsesja zwiększania tempa. Generalnie wynika to z identyfikowania się z ciałem. śycie szybko
płynie, wymyka się z rąk. Zrób coś i zrób to natychmiast, śpiesz się, inaczej coś przegapisz. Znajdź
lepsze i szybsze sposoby zrobienia tego czegoś. Prędkość stała się manią. Jak dostać się do jakiegoś

miejsca w jak najszybszym tempie? -

takie jest pytanie. Fakt, że trzeba się tam dostać, nie budzi

wątpliwości. Dlaczego tak bardzo chcesz tam być, jest nieważne; liczy się tylko to, że powinieneś dostać
się tam szybko. A kiedy wreszcie tam dotrzesz, zaczynasz myśleć o kolejnym miejscu, w którym chcesz
być.

Ciało to jedynie przedsionek, a nie najskrytsza komnata. Lecz wielu ludzi ż

yje po prostu w

tym przedsionku i wydaje im się, że jest to życie; nigdy nie wchodzą do domu swojej osoby.

Umysł ciągle pozostaje w stanie rozgorączkowania. Dzieje się tak głównie dlatego, że identyfikujemy się
z tym, co zewnętrzne. A ciało umrze, toteż śmierć ściga nas bezustannie. Na Zachodzie śmierć ciągle
jest tematem tabu. Złamano jedno tabu

związane z seksem

ale drugie, głębsze niż to pierwsze, nadal

istnieje. Potrzeba kolejnego Freuda, aby je

złamać. Ludzie nie rozmawiają o śmierci albo czynią t

uciekając się do eufemizmów. Mówią, że zmarły „odszedł do lepszego świata", „do nieba", na „wieczny

odpoczy

nek". Ale jeśli człowiek żył tylko ciałem,

nie poszedł donikąd. Umarł, po prostu umarł; proch

obrócił się w proch. Ten, kto przeszedł do innego ciała, nigdy nie był w poprzednim ciele, ponieważ ni

gdy

nie stał się go świadomy; nie zwrócił na nie swojej uwagi.

Inną drogą jest zdanie sobie sprawy ze swojej wewnętrznej świadomości. Ciało jest ciężkie, wyraźne,
widoczne, dotykalne, materialne. Świadomość nie jest widzialna. Trzeba jej szukać, trzeba głęboko
kopać. Wymaga wysiłku, wymaga ciągłego zaangażowania w odkrywanie własnej istoty. Jest podróżą,
ale gdy raz poczujesz się świadomie, zaczniesz żyć w zupełnie innym świecie. Wtedy nie ma powod

u do

pośpiechu, gdyż świadomość jest wieczna. Nie ma też zmartwień, ponieważ nie zna ona chorób, śmierci,
porażki.

Wtedy nie ma potrzeby szukać innych

rzeczy.

Ciału stale czegoś brakuje, więc stwarza nowe potrzeby;

ciało jest żebrakiem. Ale świadomość to

cesarz -

jest w posiadaniu całego świata, jest władcą.

Kiedy dotrzesz do sedna swojej wewnętrznej istoty, poczujesz się odprężony. śycie nie będzie już
ciągłym pragnieniem czegoś, lecz świętowaniem. Wtedy wszystko jest ci dane: gwiazdy, księżyc, słońce,

góry, rzeki, ludzie -

wszystko jest w twych rękach. Ty musisz jedynie zacząć tym żyć.

To musi stać się twoją wielką wyprawą. Na tym polega życie: na wyprawieniu się w głąb świadomości.

Ona tam jest, ale ukry

ta jak skarb. I, oczywiście, kiedy posiadasz skarb, chowasz go głę

boko, aby nikt nie

był w stanie ci go ukraść. Bóg ukrył świadomość w samym rdzeniu twojego istnienia.

Pozwól życiu stać się podróżą w głąb siebie. Używaj ciała, ko

chaj je -

jest pięknym mechanizmem,

cennym podarkiem, jego tajemnice są wspaniałe

ale nie utożsamiaj się z nim. Ciało jest jak samolot, ty

jesteś pilotem. Samolot jest pożyteczny i piękny, ale nie jest tym samym co pilot. To dwa odrębne,
zupełnie inne zjawiska. Pilot kieruje samolotem. Korzystaj z ciała jak z po

jazdu, lecz

pozwól sterować nim

świadomości.

Cel czy świętowanie

Relaksacja jest stanem, w którym twoja energia nie przemieszcza się donikąd, ani do przyszłości ani do
przeszłości; po prostu jest z tobą. Jesteś otulony, ukryty w zacisznym cieple swojej ener

gii. Ten moment

jest wszystkim. Inne nie istnieją. Czas zatrzymuje się. Oto relaksacja. Jeśli masz poczucie czasu, nie
odprężysz się. Zwyczajnie zegar musi stanąć, czas

przestać istnieć.

Człowiek mieszka w ciele, ale nie jest ciałem. Ciało jest piękne, musi być

kochane i

szanowane, ale nie możesz zapomnieć, że nie jesteś nim, tylko je po prostu zamieszkujesz.

Ten moment jest wszystkim. O nic więcej nie pytasz, po prostu cieszysz się nim. Możesz cieszyć się ze

zwyczajnych rzeczy,

ponieważ są piękne. Właściwie

nic nie jest zwyczajne -

jeśli istnieje Bóg, to

wszystko jest niezwykłe. Drobiazgi... spacerowanie po trawniku, z którego nie wyparowały jeszcze

kropelki rosy, i poczucie bycia tam -

miękki dotyk trawy, chłód rosy, poranny wiatr, wschodzące słońce...

Cze

go więcej potrzebujesz, aby być szczęśliwym? Cóż więcej można mieć, aby być szczęśliwym? Po

prostu leżeć nocą w chłodnej pościeli na łóżku, czuć tkaninę, czuć, jak kołdra ogrzewa się coraz bardziej,
a ty jesteś otoczony ciemnością, ciszą nocy... Z zamkniętymi oczami czujesz pełnię siebie. Czego więcej

potrzebujesz? To i tak na

zbyt wiele. Pojawia się głęboka wdzięczność

- oto relaksacja.

Relaksacja oznacza.,

że ten bieżący moment jest czymś więcej, niż pragniesz, czymś więcej, niż można

by wymagać. O nic

nie prosisz, masz wszystko, czego chcesz... Wtedy energia pozostaje w bezruchu.

Staje się jak spokojne jezioro. Rozpływasz się we własnej energii. Ten moment to relaksacja. Taki stan
rozluźnienia nie dotyczy ciała czy umysłu; dotyczy całości. Dlatego buddyści mówią: „Wyzbądź się
pragnień". Wiedzą, że dopóki istnieją pragnienia, nie możesz się zrelaksować. Powtarzają: „Pochowaj to,
co martwe". Jeśli zbyt mocno przejmujesz się przeszłością, nie będziesz umiał się zrelaksować. Mówią:
„Ciesz się tą konkretną chwilą".

Jezus mówił: „Spójrzcie na lilie. Nie pracują ani nie przędą. Powiadam zaś wam: nawet Salomon w całej
swej chwale nie był tak przyodziany, jak jedna z nich". O co mu chodzi? On mówi po prostu: Zrelaksuj się!
Nie musisz harować

właściwie to wszystko jest ci dane. Jezus mówił: Jeśli On dba o ptaki, zwierzynę,

dzikie zwierzęta, drzewa i rośliny, dlaczego ty się martwisz? Czemu nie miałby zadbać o ciebie?

To jest relaksacja. Dlaczego tak bardzo przejmujesz się przyszłością? Pomyśl o liliach, obserwuj je, stań
się jak one

- i od

pręż się. Relaksacja nie polega na przyjęciu określonej pozycji ciała; to całkowita

przemiana twojej energii.

Energia może mieć dwa wymiary. Jeden jest ukierunkowany, zmierza dokądś, dąży do czegoś; niestety,

ale nie po

może ci osiągnąć właściwego celu. Ten wymiar twojej energii, aktywności jest skoncentrowany

na zadaniu. Wtedy wszystko staje się środkiem do realizacji tego zadania. Musi się to stać; zrelaksu

jesz

się, dopiero kiedy to osiągniesz. Ale dla tego typu energii stan: „zadanie wykonane" nigdy nie następuje,
ponieważ zmienia on każdą chwilę w środek osiągnięcia czegoś w przyszłości. Cel zawsze pozostaje na
horyzoncie. Ciągle biegniesz, a dystans się nie zmniejsza.

Jednak istnieje też jest inny wymiar energii: zachwyt bez szczególnego powodu. Cel przeto osiągnięty
teraz; jest tu, a nie gdzieś indziej. Właściwie to ty jesteś celem. Zresztą nie ma innego spełnienia niż
spełnienie w tym momencie

- spójrz na li

lie. Gdy ty jesteś celem, gdy cel nie leży gdzieś w przyszłości,

gdy nie ma o co walczyć, możesz po prostu celebrować to, co już osiągnąłeś, co już tu jest. To jest

relaksacja, nie energia ukierunkowana.

Moim zdaniem, istnieją dwa typy ludzi: jedni, nastawieni na realizację celów, i drudzy, nastawieni na
świę

towanie. Ci pier

wsi są jak szaleńcy; biegają to tu, to tam, sami podkręcają się w swoim szaleństwie. I

szaleństwo to nabiera rozpędu

wnika w nich coraz głębiej, a oni czują się całkowicie zagubieni.

Drugi typ człowieka nie dąży do celu, nie jest poszukiwaczem, po prostu cieszy się tym, co ma. Tego
chcę cię nauczyć: bądź człowiekiem zachwyconym, smakuj życie! Kwiaty rozkwitły, ptaki śpiewają, słońce

jest na niebie -

możesz świętować! Oddychasz, żyjesz, masz świadomość

celebruj to! Wtedy nagle się

zrelak

sujesz, zniknie napięcie, przepadnie udręka. Cała energia udręki stanie się zachwytem; twoje serce

zacznie bić z ogromną wdzięcznością

- oto modlitwa. Na tym polega modlitwa: ser

ce bijące z

ogromną wdzięcznością.

Nie musisz niczego robić. Po prostu zrozum ruch energii, swobodny przepływ energii. Płynie, lecz bez
celu, dla czystej przyjemności. Nie podąża do jakiegoś określonego punktu, porusza się z powodu
przepełnienia siłą.

Dziecko tańczy, skacze i biega w kółko. Spytaj je: „Dokąd idziesz?" Ono nie idzie donikąd

wydasz mu się

śmieszny. Dzieci zawsze myślą, że dorośli są niemądrzy. Cóż za nonsensowne pytanie: „Dokąd idziesz?"
Czy istnieje potrzeba, żeby iść dokądś? Dziecko nie będzie umiało odpowiedzieć na twoje pytanie, bo
wyda mu się ono nieistotne

. Po prostu wzruszy ramionami. Od

powie: „Nigdzie". Umysł nastawiony na cel

spyta: „Po co więc tak biegniesz?" Dla nas bowiem czynność jest istotna tylko wtedy, jeśli do czegoś

prowadzi.

Powiadam ci, nie

masz dokąd iść

wszystko jest tutaj. Cala pełnia istnienia skupia się na tym momencie,

kumuluje się na tej właśnie chwili. Dziecko zwyczajnie cieszy się z energii. Ma jej tak dużo! Biega nie
dlatego, że chce dokądś dotrzeć, ale dlatego, że musi się wybiegać.

Nie szukaj powodów, aby coś zrobić, po prostu

daj upust swo

jej energii. Dziel się z innymi, ale nie

handluj, nie rób intere

sów. Rozdawaj, bo posiadasz. Nie odbieraj tego, co raz dałeś, ponieważ pogrążysz

się w cierpieniu. Wszyscy handlarze idą do piekła. Jeśli chcesz odnaleźć najlepszych reprezentan

tów

han

dlowych i sprzedawców, idź do piekła, tam ich znajdziesz.

Niebo nie jest dla handlarzy. Niebo jest dla tych, którzy umieją delektować się życiem. Czego więc trzeba
się uczyć? Umiejętności rozluźniania się. Istnienia świadomie tu i teraz. Bycia akty

wnym, ale nie wiecznie

zajętym. Stawania się coraz bardziej wyciszonym, pustym, pasywnym. Bycia obserwatorem

obojętnym,

nie wymagającym niczego, niczego nie oczekującym. Umiejętności czucia się szczęśliwym z samym
sobą. Otwarcia się na wszystkie przyjemności życia.

Pamiętaj o głównym lokatorze

Ciało jest świątynią; jest w stosunku do ciebie gospodarzem, ale ty nie jesteś jego częścią. Ciało jest

podarunkiem, który dosta

łeś od Ziemi; ty pochodzisz jednak z Nieba. Jak w każdej ucieleśnionej istocie,

spo

tykają się w tobie Niebo i Ziemia; to jakby miłosny romans Ziemi i Nieba.

W chwili gdy umierasz, nic nie umiera; tylko innym, tym z

zewnątrz wydaje się, że jest na odwrót. Ciało

wraca do ziemi, aby odpocząć, a dusza wraca do nieba, aby odpocząć. Dojdzie jeszcze do wielu spotkań;
ta historia będzie kontynuowana na miliony sposobów, nigdy się nie kończy.

Lecz człowiek niekiedy za bardzo utożsamia się ze swoim obecnym ciałem; to bardzo źle. Jeśli ktoś
zaczyna myśleć: „ja to ciało", wtedy życie staje się bardzo ciężkie. Nawet najmniej

sze sprawy

przeszkadzają, najmniejszy ból jest wielkim problemem: drobne skaleczenie i człowiek czuje się

niespokojny, zdezorientowany.

Potrzebny jest pewien dystans między tobą i ciałem. Dystans ten tworzy się dzięki świadomości, że nie
jesteś ciałem, nie możesz nim być. Jesteś świadomy ciała, więc ono jest przedmio

tem twojej

świadomości, a cokolwiek jest przedmiotem twojej świadomości, nie może być samą świadomością.
Świadomość obserwuje, doświadcza. To, co jest doświadczane,

jest od niej oddzielne.

Kiedy wiedza ta pogłębia się w tobie, smutki zaczynają znikać, wyparowywać. Wtedy ból i przyjemność
upodobniają się do siebie, sukces i porażka odczuwane są tak samo, życie i śmierć przestają się od
siebie różnić. Nie ma koniecznoś

ci dokonywa

nia wyboru, żyje się w spokojnym poczuciu braku wyboru.

W ta

kim stanie czujesz, jak blisko przy tobie znajduje się Bóg. Tego poszukiwały wszystkie religie; tego

spokoju wynikającego z bra

ku wyboru. W Indiach nazywamy to samadhi, w Japonii mów

ią na to

satori,

chrześcijańscy mistycy nazywają to ekstazą.

Znaczenie słowa „ekstaza" jest bardzo ważne. Rdzenie tego słowa znaczą „stać poza czymś". Stanie
poza swoim własnym ciałem, świadomość oddzielności

oto znaczenie ekstazy. W chwili gdy ona się

pojawia, ty stajesz się znowu częścią utra

conego raju.

7. Przypomnij sobie język, którym porozumiesz się

z umysłem i ciałem.

Terapia medytacyjna Osho

Ludzie powinni nauczyć się jak zaprzyjaźnić się z własnym ciałem.

Dzięki tej medytacji kierowanej przejdziemy przez proces przypominania sobie języka, który przez
większość ludzi został dawno zapomniany. Jest to język, w którym porozumiesz się ze swoim ciałem.

Komunikowanie się z ciałem, rozmowa z nim, słuchanie tego, o czym chce ci powiedzieć, było bardz

popularną praktyką w starożytnym Tybecie. Współczesne nauki medyczne zaledwie zaczynają rozumieć
to, co mędrcy i mistycy wiedzieli od zawsze: ciało i umysł nie są oddzielnymi bytami. Są one ze sobą
połączone i od siebie zależne. Umysł może wpływać na stan ciała, tak samo jak ciało może wpływać na
umysł.

Osho stworzył wiele technik medytacyjnych dla współczesnych ludzi. Poniższa medytacja kierowana,
pozwalająca rozmawiać z ciałem i umysłem, została opracowana według jego wskazówek. Czytaliśmy
wcześnie jego słowa:

Ciała nie można do niczego zmuszać; próbuj je przekonać. Nie zwalczaj własnego ciała

- to okropne,

agre

sywne, brutalne, a każdy taki konflikt zwiększa napięcie. Nie prowokuj konfliktów; niechaj złotą

zasadą będzie wygoda. Ciało jest piękny

m podarunkiem od Boga -

obrażasz Go, krzywdząc swoje ciało.

Jest ono jak świątynia, w której mieszkamy. A przecież każdy dba o swoje mieszkanie.

Toteż przez siedem kolejnych dni...

może to wyda się na początku nieco absurdalne, bo nikt nas wcześ

niej nie

uczył rozmawiać ze swoim ciałem

zaczniesz dostrzegać te wszystkie cuda, które stają się

codziennie. Teraz ich nie widzisz. Kiedy mówię do ciebie, moja ręka wspiera mnie gestem, mój umysł
pragnie ci coś przekazać, a moje ciało pomaga mu w tym jak najwi

erniejszy przyjaciel

Kiedy chcesz unieść dłoń

po prostu ją unosisz. Już sama decyzja, że chcesz to zrobić, powoduje

posłuszne podniesienie dłoni. Niczego szczególnego nie musisz robić. To przecież cudowne. Jak decyzja
umysłu zamienia się w konkretną czynność. W jaki sposób wiadomość została przekazana twojej dłoni?
A na dodatek w ułam

ku sekundy!

Kiedy rozmawiam z wami, jednocześnie współpracują ze mną moje dłonie, bez najmniejszego opóźnie

nia. Ciało działa równocześnie z umysłem. Jest bardzo wrażliwe

powinniśmy nauczyć się z nim

rozmawiać, a większość problemów rozwiąże się sama.

Jak korzystać z dołączonej płyty

Medytacja ta pomoże ci polubić samego siebie, twoje ciało, twój umysł. Uświadomisz sobie, w jaki
sposób twój umysł, odczucia, przemyślenia uzewnętrzniają się przez twoje ciało. Ból, choro

by,

uzależnienia (takie jak obżarstwo, alkoholizm, nadużywanie cukru) mogą być uleczone. Spróbujemy to
zrobić. Proces medytacji daje szansę twojej uzdrawiającej energii na pełną mobilizację, a tobie na
osiągnięcie stanu głębokiego odprężenia.

Medytacja składa się z trzech części:

1. Będziesz zwracał się do konkretnych części swojego ciała oraz do ciała jako całości. Dobrze jest
mówić na głos, gdyż pomoże to utrzymać ci przez cały czas uwagę i świadomość.

Będziesz przekazywał do swojej podświadomości informacje o problemach, których przysparza ci

ciało, takich jak choroba, nadwaga, ból albo po prostu niedostatek sił witalnych. W stanie głębokiego
odprężenia, dotrzesz do tej części swej podświadomości, która jest odpowiedzialna za stan twojego ciała.
Okażesz jej swój szacunek i serdeczność. Jeśli problemem jest dla ciebie na przykład nadwaga, znaczy
to, że odpowiedzialna za niego część twojej nieświadomości

- twój opie

kun, twój wierny sługa

usiłuje ci

oś zasygnalizować, ochronić cię przed czymś. W głębokim transie twój opiekun może użyć innych

sposobów, by spełnić swą pozytywną misję, pozwalając ciału na powrót do naturalnego stanu i zdrowia.

3. Pozostaniesz w uzdrawiającym transie, który pogłębi zrozumienie, że twoje ciało, umysł i dusza
stanowią jedność.

Zanim jednak zaczniesz stosować tę technikę, zapamiętaj kilka ważnych uwag:

1. Jest bardzo istotne, byś rozumiał, że ból lub inne powracające symptomy, które powodują u ciebie zły

stan fizyczny, mo

gą wskazywać na istnienie poważnych chorób. Toteż prezentowana technika może być

stosowana pod warunkiem konsultacji z lekarzem.

Osho mówi, że technika przemawiania do ciała i umysłu ma zastosowanie tylko wtedy, gdy ciało ma

fizyczne możliwości wykonania tego, o co prosisz. Jeżeli będziesz chciał, by dokonało rzeczy
niemożliwych, zerwiesz nić zaufania i niczego nie osiągniesz. Jeśli nie masz oczu

tłumaczy

-jak

mógłbyś wymagać od ciała, by znów zaczęło widzieć? Natomiast powszechnie występujące dolegliwości,
takie jak migreny, bóle w obrębie jakichś części ciała i inne problemy, z którymi ciało może sobie poradzić
samo, są za pomocą tej techniki szyb

ko uleczalne.

3. Nie zwracaj się bezpośrednio do choroby czy dolegliwości. To nie są części twojego organizmu. Są
czymś zewnętrznym, czymś wrogim. Musisz skierować się do mózgu/ciała, nie zaś do tego, co powoduje
chorobę. A kiedy się tego pozbędziesz

podziękuj mózgowi i ciału za to, że ci pomogły. W zasadzie

przebiega to tak: ty mówisz do swojego mózgu, a mózg, w nie

znanym ci języku, przekazuje twoje słowa

ciału. Wiemy, że ramię uniesie się, kiedy mu nakażemy, choć nie wiemy, jak wygląda faktyczna instrukcja

przekazywana z mózgu do ramienia. Osho mówi: „Oto prawdziwa trójca -

dusza, umysł i ciało. Du

sza nie

może wpływać na nic bezpośrednio; to ona prosi ból, aby ustąpił. Mózg kontaktuje się bezpośrednio z
ciałem".

Osho dawał medytującym pod jego kierunkiem osobom następuje wskazówki, które mogą być pomocne
również dla ciebie:

Odchudzanie. „Najpierw p

owiedz mózgowi, że wiadomość jest przeznaczona dla twojego ciała i prosisz

ojej przekazanie. Na

stępnie poproś o zrzucenie na przykład 5 funtów czy 5 kilogramów wagi, gdyż wtedy

będziesz czuć się doskonale i zachowasz dobrą przemianę materii. Nie wspomina

j o jedzeniu. Tylko tyle,

że potrzebujesz zrzucić 5 kilogramów. Poproś też ciało, aby po osiągnięciu tego zatrzymało się na tym

poziomie -

nie chudło bardziej, ale też nie przybierało na wadze".

Migrena.

„Rozmawiaj z ciałem na dwa sposoby. Najpierw po

pro

ś całe ciało o pomoc w pozbyciu się bólu.

Wytłumacz, że zakłóca on stan naturalny, że nie ma powodu go utrzymywać. Następnie zwróć się do
mózgu, tłumacząc własnymi słowami, że go kochasz, że ból nie jest jego częścią i pora się

go po

zbyć. A

kiedy ból prz

ejdzie, poproś mózg, aby już więcej go nie wpuszczał".

Przygotuj się do medytacji

Najgłębszą nauką, wypływającą z tej uzdrawiającej medytacji, jest to, jak stać się przyjacielem samego

siebie.

Zanim rozpoczniesz medytację, zorganizuj sobie wszystko tak, aby przez godzinę nikt ci nie
przeszkadzał. Dzięki temu doskonale się odprężysz.

Przygotuj sobie koc, na wypadek gdyby podczas trwania se

sji zrobiło ci się chłodno.

Pomyśl przez kilka minut, jaką sprawą czy dolegliwością

cie

lesną zajmiesz się dzisiaj. Przyjmij jak

najwygodniejszą pozycję i włącz płytę. Nie musisz robić niczego więcej.

OSHO International Foundation o autorze

Nauki Osho nie poddają się kategoryzacji. Dotyczą wszystkich aspektów życia począ

wszy od

indywidualnych po

szukiwań sensu ludzkiej egzystencji aż po najważniejsze wydarzenia społeczne i

polityczne. Osho nie pisał książek. Jednak przez ponad 35 lat rozmawiał z ludźmi i wygłaszał wykłady na
wielu międzynarodowych spotkaniach, pozostawiając po sobie tysiące godzin nagrań na kasetach audio i
video. Książki są re

zultatem ich transkrypcji.

Osho został uznany przez londyński „Sunday Times" za jedną z 1000 osób, które wywarły największy
wpływ na XX wiek. Amerykański pisarz Tom Robbins uznał

go za „najbardziej nie

bezpiecznego człowieka

od czasów Jezusa Chrystusa".

Za cel swej działalności Osho uznał stworzenie warunków dla narodzin nowego typu człowieka

- „Buddy

Zorby" -

który łączyłby w sobie wyciszoną duchowość Gautamy Buddy z umiejętnością korzystania ze

wszelkich uciech życia na wzór Greka Zorby. Przez wszystkie jego prace przewija się wątek połącze

nia

odwiecznej mądrości Wschodu z najwyższym potencjałem nauki i technologii stworzonym przez Zachód.

Osho znany jest także ze swego rewolucyjnego wkładu do wiedzy o wewnętrznej przemianie człowieka,
przede wszystkim z podejścia do medytacji, które uwzględnia zwiększone tempo współczesnego życia.

Jego „medytacje aktywne" pozwalają pozbyć się zgromadzonego w ciele i umyśle stresu, dzięki czemu

człowiek może łatwiej doświadczać stanu rozluźnienia i wolności od myśli.

Dla czytelników dostępne są dwie jego prace autobiografi

czne: Autobiography ofa Spiritually Incorrect

Mystic oraz Glip-ses ofa Golden Childhood.

Więcej informacji na stronach

www.osho.com

Jest to bogata witryna internetowa, opracowana w kilku wersjach językowych, pozwalająca m.in. na

zwiedzanie on-

line ośrodka Meditation Resort, a także zapoznanie się z kalendarzem kursów, ka

talogiem

publikacji książkowych i audio, listą ośrodkó

w informa

cyjnych Osho na świecie oraz urywkami

wypowiedzi Osho.

Osho International, New York

e-mail: oshointernational@oshointernational.com

www.osho.com/oshointernational

Ośrodek medytacyjny OSHO

OSHO Meditation Resort jest znakomitym miejscem na wakacj

e, podczas których ludzie mogą

doświadczyć nowej drogi życia pełnego energii, odprężenia i zabawy. Położony w Punie, około 150 km
na południowy wschód od Bombaju, ośrodek oferuje różnorodne zajęcia dla tysięcy osób, które
przybywają do nie

go z ponad stu krajów. Puna - pierwotnie letnia rezydencja ma

haradżów oraz

brytyjskich kolonialistów w Indiach -

jest dzisiaj prężnym nowoczesnym miastem, siedzibą szkół wyższych

i zaa

wansowanego technologicznie przemysłu. Meditation Resort rozciąga się na 16 hektarach

zadrzewionego podmiejskiego te

renu, zwanego Koregaon Park. Ośrodek oferuje pewną liczbę miejsc

noclegowych we własnym Domu Gościnnym (Guesthou

se), a otaczające go hotele i kwatery prywatne

zapewniają możliwość pobytu trwającego od kilku dni do wielu miesięcy.

Zajęcia prowadzone w ośrodku opierają się na wizji Osho nowego typu człowieka, który jest zdolny
zarówno do twórczego działania w codziennym życiu, jak i do relaksu w ciszy oraz medytacji. Większość
zajęć odbywa się w nowoczesnych, klimaty

zowanyc

h budynkach. Na zajęcia składają się rozmaite sesje

indywidualne, kursy i warsztaty w zakresie tematycznym od sztuk kreatywnych po holistyczne leczenie,

przemianę osobistą, wiedzę ezoteryczną, zen w sporcie i odpoczynku, problemy inter

personalne czy

prz

ełomowe etapy życia u kobiet i mężczyzn. Indywidualne sesje oraz warsztaty grupowe odbywają się

przez cały rok równolegle z planowymi codziennymi medytacjami. Ka

wiarnie i restauracje zlokalizowane

na otwartym powietrzu na terenie ośrodka serwują dania kuchni indyjskiej oraz wybór dań
międzynarodowych, korzystając z organicznie hodowanych jarzyn we własnym gospodarstwie rolnym.
Ośrodek korzysta również z własnego źródła bezpiecznej, filtrowanej wody.

www.osho.com/resort

Odwaga

Przyszliście do mnie w po

zukiwaniu wiedzy; chcecie ustalić reguły, abyście mogli się ich trzymać. Ale ja

nie podaję reguł. Powiem więcej: jeśli jakieś już macie

odbiorę je wam! Zniszczę waszą pewność,

sprawię, że zaczniecie się wahać, że przestaniecie czuć się pewnie. To jest

podstawowa zmiana, na

rzecz, którą musi zrobić mistrz

–

zostawić was w całkowitej wolności. W całkowitej wolności, z otwartymi

możliwościami, bez jakichkolwiek pewników

śycie jest niepewne

niepewność to jego natura. Człowiek inteligen

tny zawsze pozostaje niepewny.

Właśnie ta gotowość pozostania niepewnym oznacza odwagę.

► Nie możesz być szczery, jeśli nie jesteś odważny.

► Nie możesz kochać, jeśli nie jesteś odważny.

► Nie możesz ufać jeśli nie jesteś odważny.

► Nie możesz wnikać w rzeczywistość, jeśli nie jesteś odważny.

► Toteż odwaga jest na pierwszym miejscu ,a cała reszta przychodzi w ślad ;za nią.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Osho Równowaga ciała i umysłu
Osho Równowaga ciała i umysłu
Osho Równowaga ciała i umysłu
Osho - Równowaga ciała i umysłu, ♥ 03. Metody samoleczenia i terapie alternatywne
Osho Rajneesh Równowaga Ciała I Umysłu
Osho Rajneesh Równowaga Ciała I Umysłu
Równowaga ciała i umysłu
równowaga ciała w warunkach statyki Obciązenia statyczne w wybranych strukturach tkankowych człowie
Uzaleznienie- zniewolenie ciała i umysłu, Pedagog, KONSPEKTY PEDAGOGA
Ćwiczenia na brzuch, ► Dla Ciała i Umysłu, Ćwiczenia
ZAGADNIENIA RÓWNOWAGI CIAŁA SZTYWNEGO
Osho Równowaga ciaea i umyseu
EGOIZM I EGOCENTRYZM WSPULUZALENIENIE TO CHOROBA DUSZY,CIALA I UMYSLU
Scenariusz imprezy ” WIOSENNA GIMNASTYKA CIAŁA I UMYSŁU”, wychowanie fizyczne, Edukazja zdrowotna
rozaniec oczyszczeniem duszy ciala i umyslu

więcej podobnych podstron