2010-11-30

1

Ć

wiczenie 2

Projekt budowlany sieci

kanalizacji bytowo-

gospodarczej dla

przykładowego obszaru

jednostki osadniczej

(projekt uproszczony).

Klasyfikacja

studzienek

kanalizacyjnych

Polskie

Normy

Normy aktualne –

to normy znajduj

ą

ce si

ę

w bie

żą

cym katalogu Polskich Norm.

Normy archiwalne – oznaczone kolorem br

ą

zowym, to dokumenty,

które zostały wycofane ze zbioru Polskich Norm i zast

ą

pione przez inne

normy lub wycofane bez zast

ą

pienia. Stosowanie norm archiwalnych

okre

ś

lił PKN odpowiadaj

ą

c na zapytanie: Czy normy archiwalne mog

ą

by

ć

stosowane? Tak, ale ten fakt powinien by

ć

uzgodniony mi

ę

dzy

współpracuj

ą

cymi stronami (np. dostawca - odbiorca). Wi

ę

cej na ten

temat mo

ż

na przeczyta

ć

w Czasopi

ś

mie Normalizacja 6/2001, w artykule

mgr Urszuli Teper pt. “Wycofywanie norm w systemie normalizacji
dobrowolnej”: W normalizacji, u której podstaw le

ż

y dobrowolne

stosowanie normy, faktu dezaktualizacji normy nie nale

ż

y wi

ą

za

ć

z

prawnym zakazem stosowania normy wycofanej. [...] Zbiór norm
wycofanych nie jest bowiem zbiorem norm, których stosowanie jest
zakazane [...]. Normy wycofane tym ró

ż

ni

ą

si

ę

od norm aktualnych,

ż

e

prezentuj

ą

mniej nowoczesne rozwi

ą

zania - z punktu widzenia post

ę

pu

naukowo-technicznego - jednak rozwi

ą

zania te nie s

ą

bł

ę

dne...

Normy uznaniowe - to dokumenty przyj

ę

te do zbioru Polskich Norm w

oryginalnej wersji j

ę

zykowej,

Zało

ż

enia ogólne

Studzienki kanalizacyjne s

ą

obiektami budowlanymi,

które powinny spełnia

ć

wymagania norm PN-EN

Zgodnie z przyj

ę

tym podziałem i definicjami normy

archiwalnej PN-B-10729:1992 wyró

ż

nia si

ę

:

Studzienk

ę

włazow

ą

Studzienk

ę

niewłazow

ą

Studzienk

ę

bezwłazow

ą

(studzienka

ś

lepa)

Studzienk

ę

monolityczn

ą

Studzienk

ę

prefabrykowan

ą

Studzienk

ę

murowan

ą

Studzienk

ę

kołow

ą

Studzienk

ę

prostok

ą

tn

ą

Studzienk

ę

wielok

ą

tn

ą

2010-11-30

2

Klasyfikacja studzienek

Studzienka włazowa

Studzienka o

ś

rednicy

≥

1,0 m

przystosowana do

wchodzenia i wychodzenia dla wykonywania
czynno

ś

ci eksploatacyjnych w kanale

Studzienka niewłazowa

Studzienka o

ś

rednicy

< 1,0 m

przystosowana do

wykonywania czynno

ś

ci eksploatacyjnych w kanale z

powierzchni terenu

Studzienka bezwłazowa (studzienka

ś

lepa)

Studzienka kanalizacyjna bez otworu włazowego,
przykryta stropem pod powierzchni

ą

terenu; spełnia

funkcj

ę

studzienki poł

ą

czeniowej lub rozgał

ę

zieniowej

Klasyfikacja studzienek

Studzienk

ę

monolityczna

Studzienka, której co najmniej komora robocza jest
wykonana w konstrukcji monolitycznej

Studzienk

ę

prefabrykowana

Studzienka, której co najmniej zasadnicza cz

ęść

komory roboczej i komin włazowy s

ą

wykonane z

prefabrykantów

Studzienk

ę

murowana

Studzienka której co najmniej zasadnicza cz

ęść

komory roboczej jest wykonana z cegły

Klasyfikacja studzienek

Studzienka kołowa

Studzienka z komor

ą

robocz

ą

której przekrój

poziomy jest w kształcie koła

Studzienka prostok

ą

tna

Studzienka z komor

ą

robocz

ą

której przekrój

poziomy jest w kształcie prostok

ą

ta

Studzienka wielok

ą

tna

Studzienka z komor

ą

robocz

ą

której przekrój

poziomy jest w kształcie wielok

ą

ta

Elementy

studzienki

2010-11-30

3

Wymagania konstrukcyjno-budowlane

Wysoko

ść

komory roboczej:

Wysoko

ść

komory roboczej powinna by

ć

> 2,0 m. W przypadku, gdy

gł

ę

boko

ść

uło

ż

enia kanału oraz warunki ukształtowania terenu nie

mog

ą

zapewni

ć

tej wysoko

ś

ci, dopuszcza si

ę

wysoko

ść

komory

roboczej < 2,0 m

Ś

ciany komór roboczych:

Powinny by

ć

wewn

ą

trz gładkie

Zł

ą

cza prefabrykantów betonowych i

ż

elbetowych, ł

ą

czonych na

zapraw

ę

cementow

ą

, powinny by

ć

zaspoinowane i zatarte zapraw

ą

cementow

ą

na gładko

Ś

ciany murowane wewn

ą

trz powinny mie

ć

wygładzone spoiny

Zawn

ę

trzna powierzchnia powinna by

ć

posmarowana

ś

rodkami

bitumicznymi
Zł

ą

cza elementów studzienek z tworzyw sztucznych mog

ą

by

ć

ł

ą

czone

za pomoc

ą

uszczelek elastomerowych lub przez zgrzewanie

Dno studzienki

Powinno mie

ć

płyt

ę

fundamentow

ą

oraz betonowe wypełnienie z

wyrobion

ą

kinet

ą

lub kinetami (studzienki poł

ą

czeniowe i

rozgał

ę

zieniowe)

Kineta w dolnej cz

ęś

ci, do wysoko

ś

ci połowy

ś

rednicy kanału powinna

mie

ć

przekrój poprzeczny zgodny z przekrojem kanału

W górnej cz

ęś

ci

ś

cieny pionowej o wysoko

ś

ci równej co najmniej ¼

ś

rednicy kanału

W przypadku zmiany

ś

rednicy kanału kineta powinna stanowi

ć

przej

ś

cie

z jednego przekroju w drugi
Niweleta dna powinna by

ć

dostosowana do niwelety kanału przed i za

studzienk

ą

Spadek spocznika powinien wynosi

ć

5% w kierunku kinety

W przypadku studzienek z tworzyw sztucznych stosowanie płyty
fundamentowej oraz betonowego wypełnienia nie jest wymagane
W przypadku

ś

cieków agresywnych dno studzienki powinno by

ć

odpowiednio zabezpieczone

Wymagania konstrukcyjno-budowlane

Lokalizacja studzienek

Nale

ż

y zapewni

ć

mo

ż

liwo

ść

doj

ś

cia do studzienek

Zaleca sie zapewnienie mo

ż

liwo

ś

ci dojazdu do studzienek

Studzienka nie powinna znajdowa

ć

sie pod kraw

ęż

nikiem

Studzienka w kanałach bytowo-gospodarczych i przemysłowych w
kanalizacji rozdzielczej nie powinna znajdowa

ć

si

ę

w miejscu

nara

ż

onym na gromadzenie si

ę

ś

cieków

Materiały

Powinny by

ć

wykonane z materiałów trwałych

Beton hydrotechniczny wraz z domieszkami uszczelniaj

ą

cymi

Kr

ę

gi betonowe i

ż

elbetowe ł

ą

czone na zapraw

ę

cementow

ą

lub na

uszczelki
Cegła kanalizacyjna
Tworzywa sztuczne takie jak:

PVC-U
PP
PE i inne

W przypadku

ś

cieków agresywnych powinny by

ć

stosowane

odpowiednie materiały chemoodporne i izolacje

Wymagania konstrukcyjno-budowlane

Stateczno

ść

i wytrzymało

ść

Studzienki kanalizacyjne powinny by

ć

wytrzymałe na parcie ziemi, wody

i obci

ąż

enia dynamiczne oraz nie powinny by

ć

unoszone wskutek

wyporu wody

Elementy studzienek niewłazowych wykonanych z tworzyw
sztucznych

Studzienki wykonane z tworzyw sztucznych zaleca si

ę

stosowa

ć

w

kanalizacji z przewodów z tworzywa sztucznego

Kominy włazowe studzienek

Dla studzienek o gł

ę

boko

ś

ci > 3,0 m powinny by

ć

wykonane z

prefabrykantów o

ś

rednicy wewn

ę

trznej 0,8 m lub 1,0 m

Ś

ciany powinny by

ć

gładkie a zł

ą

cza kr

ę

gów zaspoinowane

Studzienki o gł

ę

boko

ś

ci < 3,0 m mog

ą

by

ć

wykonane bez kominów

włazowych

Wymagania konstrukcyjno-budowlane

2010-11-30

4

Przej

ś

cie kanału przez

ś

cian

ę

studzienki

Powinno by

ć

na tyle elastyczne, aby mo

ż

liwa była nierównomierno

ść

osiadania studzienki i kanału
Przej

ś

cie powinno by

ć

szczelne aby uniemo

ż

liwi

ć

infiltracj

ę

wód

gruntowych i eksfiltracj

ę

ś

cieków

Włazy kanałowe

Powinny mie

ć

ś

rednic

ę

> 600 mm

W studzienkach niewłazowych nale

ż

y zastosowa

ć

zwie

ń

czenie

odpowiednie do

ś

rednicy studzienki

Poziom górnej powierzchni włazu powinien by

ć

równy z powierzchni

ą

ulicy

Natomiast na trawnikach i ziele

ń

cach – powinien znajdowa

ć

si

ę

ponad

terenem

Stopnie złazowe

Powinny by

ć

zamocowane mijankowo w dwóch rz

ę

dach w odległo

ś

ciach

pionowo: 25cm lub 30 cm i w odległo

ś

ci poziomej osi stopni 30 cm

Dopuszcza sie zamontowane na stałe drabiny o szeroko

ś

ciach 30 lub 40

cm i odległo

ś

ci pionowych szczebli 30 cm

Odległo

ść

szczebla od

ś

ciany powinna by

ć

> 15 cm

Wymagania konstrukcyjno-budowlane

1

2

3

4

Minimalne wymiary w planie

studzienek włazowych

Ś

rednica wewn

ę

trzna

przewodu

odprowadzaj

ą

cego

ś

cieki

Minimalna

ś

rednica wewn

ę

trzna studzienki

Przelotowej

Poł

ą

czeniowej

lub

rozgał

ę

zieniowej

Kaskadowej

(spadowej)

≤

0,30

1,20

1,20

1,20

0,40

1,40

0,50

1,40

1,40

0,60

0,80

1,60

1,60

1,60

Minimalne wymiary studzienek włazowych kołowych

Minimalne wymagania studzienek włazowych prostok

ą

tnych lub wielok

ą

tnych

powinny by

ć

takie aby wymiary jednego ze spoczników w komorze roboczej

wynosi co najmniej 0,5 x 0,25

Odległo

ś

ci mi

ę

dzy studzienkami

studzienki rewizyjne (włazowe)

na kanałach o wysoko

ś

ci > 1,60 m –

100 m

na kanałach o wysoko

ś

ci <1,60 m –

120 m

studzienki rewizyjne (nieprzełazowe)

wahaj

ą

si

ę

mi

ę

dzy

50 - 70 m

studzienki rewizyjne (nieprzełazowe) na
posesjach

około

30 m

2010-11-30

5

Studzienki Rewizyjne

Studzienki rewizyjne – na kanałach
nieprzełazowych (

o wymiarach mniejszych ni

ż

0,6 x 1,0 m

)

przelotowe na załamaniach osi kanału w planie
na załamaniach spadku kanału
na dłu

ż

szych odcinkach prostych

studnie poł

ą

czeniowe

studnie rozgał

ę

zieniowe w w

ę

złach kanałów

Studzienki rewizyjne – na kanałach przełazowych
(

o wymiarach powy

ż

ej 0,6 x 1,0 m

)

studnie włazowe (rewizyjne)
przelotowe na załamaniach osi kanału w planie
na załamaniach spadku kanału
na dłu

ż

szych odcinkach prostych

Studzienka
Rewizyjna

a) nieprzełazowa
b) włazowa

b)

a)

Studzienka
rozpr

ęż

na

TEGRA 1000
z pokryw

ą

ż

eliwn

ą

klasy A15

Studzienki Kaskadowe

Studzienki kaskadowe (komory kaskadowe) –
stosuje si

ę

na poł

ą

czeniach kanałów przy

du

ż

ych ró

ż

nicach poziomów

Dla kanałów o

ś

rednicy < 400 mm studzienki kaskadowe z

pionow

ą

rur

ą

na zewn

ą

trz studzienki (ró

ż

nica poziomów

przy tej konstrukcji nie powinna by

ć

wi

ę

ksza ni

ż

4 m)

Dla kanałów o

ś

rednicy > 400 mm i wysoko

ś

ci spadku 0,5

m ÷ 4,0 m wykonane z rur

ą

spadow

ą

na zewn

ą

trz lub

wewn

ą

trz studzienki (ø tej rury mo

ż

e by

ć

mniejsza ni

ż

ø

kanału doprowadzaj

ą

cego

ś

cieki)

W studzienkach niewłazowych i bazwłazowych mo

ż

na nie

stosowa

ć

rury spadowej

2010-11-30

6

Przykłady studzienek kaskadowych

Klasa włazu

Właz klasy

Siła

obciążająca

Zastosowanie

bezklasowe

pokrywa

z PE

10 kN

Montowane bezpośrednio na studzience,
tylko dla obciążeń ruchem pieszym, na
obszarach ogrodowych i powierzchniach
niebrukowanych

A

A 15

15 kN

Montowane bezpośrednio na studzience,
tereny przeznaczone dla pieszych i
rowerzystów, tereny zielone

B

B 125

125 kN

Montowane z zastosowaniem pierścieni
odciążających. Chodniki i obszary dla
pieszych, powierzchnie równorzędne,
parkingi samochodów osobowych

C

C 250

250 kN

Montowane z zastosowaniem pierścieni
odciążających i dystansowych. Dotyczy
włazów usytuowanych przy krawężnikach
lub 0.5 m od krawężnika w stronę drogi,
oraz drogę dla pieszych lub pobocze do 0.2
m

D

D 400

400 kN

Montowane z zastosowaniem pierścieni
odciążających i dystansowych, jezdnie dróg

Dobór włazu w zale

ż

no

ś

ci od miejsca

u

ż

ytkowania