Dzieci nieakceptowane w klasie szkolnej

Dla dzieci w wieku szkolnym grupami odniesienia społecznego są rodzina w której dorastają, klasa
szkolna oraz grupy rówieśnicze. To właśnie tam najbardziej widad jak wielką rolę spełnia akceptacja. O
grupie możemy mówid wtedy gdy dwie lub więcej jednostek pozostaje ze sobą w bezpośredniej
interakcji, gdy mają one względnie jasny cel, posiadają wspólnie ustalone normy i mają względnie
rozwiniętą strukturę. Klasa szkolna to niewielka grupa społeczna, stworzona instytucjonalnie, o
dwoistej strukturze, może byd nieformalna lub formalna. Jest ogniwem w strukturze szkoły.
Przebywanie wewnątrz grupy wywołuje pewnego rodzaju napięcia emocjonalne. Uczeo bardzo silnie
reaguje na wpływy ze strony grupy, jej zwyczajom oraz normom, dlatego autorka opisuje oraz
wyjaśnia procesy socjalizacji.

Wyróżnia się kilka typów mechanizmów socjalizacyjnych. Są to:

1) mechanizmy kontroli społecznej
2) mechanizmy wpływu osób znaczących
3) mechanizmy wzmacniania wewnętrznego.

Istnieje kilka kategorii członków przynależących do grupy:

1) dzieci akceptowane - dzieci te cieszą się uznaniem otoczenia, w szkole odnoszą same sukcesy,

mają poczucie bezpieczeostwa oraz satysfakcji.

2) dzieci przeciętnie akceptowane - są zazwyczaj lubiane, nie zajmują ważniejszych miejsc w

grupie.

3) dzieci o niezrównoważonym statusie - polaryzują opinię grupy, to znaczy, że równocześnie są

przez jednych akceptowane, a przez drugich odrzucane.

4) dzieci izolowane - będące na marginesie w strukturze klasy, mówi się o nich, że bierne

ponieważ nie wykazują aktywności na rzecz grupy.

5) dzieci odrzucone -są obiektem drwin o okazywanej niechęci przez grupę. Nie mają w klasie

podstaw do zaspokajania własnych potrzeb. Charakteryzują się minimalnym wpływem na
życie klasy. Są zazwyczaj w konflikcie z całą grupą uczniów.

Skutki braku akceptacji ucznia mogą byd dla niego bardzo groźne. Taki stan rzeczy nie wpływa
prawidłowo na rozwój społeczny młodego człowieka. Społecznym skutkiem nieakceptowania dziecka
przez grupę klasową, mogą byd jego kłopoty w procesie socjalizacji, co za tym idzie zaburzone
funkcjonowanie w grupie społecznej. Można powiedzied, że pozycja jednostki w grupie wpływa na jej
rozwój społeczny. Konsekwencje braku akceptacji niosą za sobą nieprawidłowy rozwój osobowości,
który widad wyraźnie w postaci zaniżonej oceny własnej osoby.

Dorota Ekiert- Grabowska ukazuje wyniki badao nad dziedmi nieakceptowanymi w klasie szkolnej.
Posługuje się do ich przeprowadzenia technikami:



technika socjometryczna – Moreno,



plebiscyt życzliwości i niechęci,



technika antypatii i sympatii,



technika rangowania i szeregowania.

Te badania przyczyniły się wyodrębnienia kategorii uczniów akceptowanych, odrzucanych i
izolowanych. Wykazały one, że uczniowie cieszący się akceptacją za strony rówieśników, są odbierani
jako bardzo dobrzy organizatorzy życia klasowego, wyróżniający się uczniowie, koledzy chętni do
pomocy, koleżeoscy, osiągający pozytywne wyniki w nauce i wykazujący wysoki poziom
uspołecznienia.

Izolowany uczeo, zdaniem Ekiert - Grabowskiej, to taki, który jest niezauważalny, a jego osiągnięcia w

nauce są zdecydowanie niższe od przeciętnych, zaś stopieo uspołecznienia jest określany jako średni.
Dziecko odrzucone posiada w ocenie grupy bardzo wiele negatywnych cech, a jego osiągnięcia w
dziedzinie nauki są dużo niższe niż u uczniów izolowanych. Mają także bardzo niski stopieo
uspołecznienia.

W książce, jest także mowa o czynnikach, które wpływają na to czy dziecko jest akceptowane czy nie,
czy jest izolowane czy też odrzucane. Autorka twierdzi, że dziewczynkom łatwiej zdobyd akceptację ze
strony klasy niżeli chłopcom. W tej kwestii znaczenia ma też społeczne pochodzenie, to znaczy, że im
niższe, tym jest większa szansa na pełnienie przez dzieci ról odrzucanych i izolowanych. Na to ma
także wpływ wykształcenia rodziców, podobnie jak w pochodzeniu społecznym, im wykształcenie
rodziców wyższe, tym bardziej zwiększone szanse na uzyskanie wyższej pozycji w strukturze grupowej
klasy przez dziecko. Kolejnym czynnikiem mającym znaczenie są warunki materialne dzieci, te które
żyją w dobrych i bardzo dobrych warunkach materialnych są bardziej akceptowane i doceniane przez
grupę, te zaś, których rodzice niewiele zarabiają i w związku z tym mają niską pozycję finansową są
odrzucane lub izolowane