SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA
W WARSZAWIE
KATEDRA ANALIZY RYNKÓW I KONKURENCJI

prof. dr hab. Roman Sobiecki

Mikroekonomia I

wykład

Plan wykładów

1.

Wprowadzenie do przedmiotu

2.

Rynek – cechy i funkcje

3.

Elastyczność popytu i podaży

4.

Teoria wyboru konsumenta

5.

Podstawy teorii przedsiębiorstwa

6.

Podstawowe struktury rynkowe

7.

Podstawy teorii produkcji

8.

Równowaga przedsiębiorstwa w różnych strukturach rynkowych

9.

Rynek czynników produkcji. Rynek pracy

10.

Rynek czynników produkcji. Rynek kapitału i ziemi.

11.

Rynek globalny

Warunki zaliczenia przedmiotu

1.

Zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do
egzaminu

2.

Praca audytoryjna dla wszystkich - 17.01 2011 na
wykładzie

3.

Szczegółowe warunki zaliczenia ćwiczeń ustalają
prowadzący ćwiczenia

Wprowadzenie do przedmiotu

1.

Czym zajmuje się ekonomia jako nauka?

2.

Jaki zasób jest rzadki?

3.

Co to są koszty alternatywne i jakie jest ich znaczenie w ekonomii?

4.

Co przedstawia krzywa możliwości produkcyjnych?

5.

Czym różni się ekonomia pozytywna od normatywnej?

6.

Do czego służy model ekonomiczny?

7.

Co oznacza siła nabywcza pieniądza?

8.

Jakie praktyczne znaczenie ma model ekonomiczny?

9.

Jaki jest związek teorii z praktyką?

10.

Obserwacja rzeczywistości

11.

Sformułowanie problemu

12.

Skonstruowanie teorii lub modelu

13.

Weryfikacja teorii na podstawie danych (przyjęcie lub odrzucenie)

2. Cechy i funkcje rynku

Cechy rynku:



Odpłatność



Dobrowolność (wolność)



Ekwiwalentność



Konkurencyjność

Funkcje rynku:



Równoważenie popytu i podaży



Alokacja czynników produkcji (i kierunków inwestowania)



Selekcja podmiotów gospodarczych

3. Podstawowe czynniki produkcji i ich substytucja

1.

Ziemia

2.

Praca i przedsiębiorczość

3.

Kapitał

Substytucja czynników produkcji polega na możliwości

zastępowania jednego przez drugie. Np. praca
kasjerki bankowej (czynnik pracy) zostaje
zastąpiona przez bankomaty (kapitał)

4. Równowaga rynkowa i sposoby jej przywracania

Cena (P)

Krzywa podaży (S)

Krzywa popytu (D)

Nadwyżka

podaży

Niedobór

podaży

Równowaga

Ilość (Q): popytu, podaży

5. Pieniądz i jego siła nabywcza

Pieniądzem może być cokolwiek (rzecz, abstrakt, zapis na

koncie), co jest akceptowane przez podmioty gospodarcze
przy wymianie, oszczędzaniu, inwestowaniu, pomiarze
wartości, gromadzeniu skarbu (pieniądz kruszcowy,
papierowy, bezgotówkowy, w tym tzw. Plastikowy)

Siłą nabywczą pieniądza jest zdolność do nabywania

towarów i usług. Większa siła nabywcza oznacza
możliwości zakupu większej ilości towarów i usług i
odwrotnie. Wzrost cen (inflacja) powoduje spadek siły
nabywczej pieniądza, czyli zmniejszenie jego wartości.

6. Popyt oraz czynniki go kształtujące

Popyt jest to zapotrzebowanie na dany towar lub usługę, po danej cenie,

w danym czasie i danym miejscu. Na wielkość popytu wpływają
następujące czynniki:



Cena danego towaru lub usługi



Dochód nabywców



Cena towarów substytucyjnych lub komplementarnych



Gusty nabywców



Poziom i struktura cen wszystkich towarów i usług



Polityka cenowa państwa (m.in. realizowana poprzez podatki
pośrednie)

Podaż oraz czynniki ją kształtujące

Podaż jest to oferta sprzedaży danego towaru lub usługi, po danej cenie,

w danym czasie i danym miejscu. Na wielkość podazy wpływają
następujące czynniki:



Popyt na dany towar lub usługę



Cena danego towaru lub usługi



Możliwości wytwórcze producentów



Cena czynników produkcji



Poziom ryzyka



Polityka cenowa państwa (m.in. realizowana poprzez podatki
pośrednie)

7. Elastyczność popytu i podaży

Elastyczność popytu (podaży) jest to sposób reakcji popytu

na zmianę czynnika kształtującego popyt (podaży).
Rodzaje elastyczności popytu



Cenowa (sposób reakcji popytu na zmianę ceny, przy
założeniu niezmienności innych czynników popytu)



Dochodowa (sposób reakcji popytu na zmianę dochodu,
przy założeniu niezmienności innych czynników popytu)



Mieszana (sposób reakcji popytu na dany towar lub usługę
na zmianę ceny innego towaru lub usługi , przy założeniu
niezmienności innych czynników popytu)

8. Prosty obieg gospodarczy

9. System podmiotów gospodarczych

1.

Podmioty sfery rzeczowo-pieniężnej (realnej):

•

Przedsiębiorstwa (wytwarzające dobra lub świadczące usługi)

•

Gospodarstwa domowe

2.

Podmioty sfery pieniężnej

•

Bank centralny

•

Banki komercyjne towarzystwa ubezpieczeniowe

•

Fundusze inwestycyjne

•

Giełda papierów wartościowych i biura maklerskie

3. Podmioty sfery regulacji

•

Państwo

•

Samorządy

10. Przychody, koszty, dochody

1

. Przychód – Koszt = Dochód

2. Zysk księgowy = Przychody – Koszty księgowe
3. Zysk ekonomiczny = Przychody – Koszty księgowe –

Koszty alternatywne

4. Źródła finansowania inwestycji
a) fundusz amortyzacji
b) zysk
c) zobowiązania, w tym kredyt bankowy
d) dotacje i inne dopłaty ( w tym z UE)

11. Podstawowe struktury rynkowe, cenobiorca i
cenotwórca



Model konkurencji doskonałej



Konkurencja monopolistyczna



Oligopol



Monopol pełny



Rynki kontestowalne

12. Rynek pracy, mikroekonomiczne kryterium
optymalizacji zatrudnienia

Mikroekonomicznym kryterium optymalizacji

zatrudnienia jest zrównanie krańcowych przychodów
związanych z zatrudnianiem kolejnych pracowników z
krańcowym kosztem pracy. Innymi słowy pracodawca
będzie zwiększał zatrudnienie do momentu kiedy
dodatkowe koszty pracy powstałe z powodu wzrostu
zatrudnienia nie przekroczą dodatkowych
przychodów osiąganych z tytułu wzrostu zatrudnienia.

13. Zaktualizowana cena zasobu

4. Zaktualizowana cena zasobu (np. cena mieszkania) =
roczny dochód osiągany z danego zasobu (czynsz)/ roczna

stopa procentowa lokat długoterminowych (wyrażona
ułamkiem

)

Przykładowe zadanie:

Pan Bronisław Malinowski zamierza sprzedać mieszkanie. Oblicz

jakiej ceny powinien oczekiwać, jeśli miesięczny czynsz netto

(nie wliczając opłat eksploatacyjnych i mediów) za wynajem

tego mieszkania wynosi 2 000 zł, a stopa procentowa

bankowych lokat długoterminowych wynosi 5% w skali

rocznej?

Kluczowe pytania

1.

Jaki zasób jest rzadki?

2.

Co to są koszty alternatywne?

3.

Co przedstawia krzywa możliwości produkcyjnych?

4.

Czym różni się ekonomia pozytywna od normatywnej?

5.

Jakie są źródła danych statystycznych?

6.

W jaki sposób można zaprezentować dane?

1.

tabele

2.

szeregi czasowe

3.

dane przekrojowe

4.

wykresy

5.

wskaźniki

6.

wielkości nominalne i realne

7.

Co oznacza siła nabywcza pieniądza?

Kluczowe pytania

8.

Jaka jest geneza gospodarki wymiennej?

9.

Jakie główne cechy charakteryzują rynek

10.

Na czym polega wypełnianie przez rynek funkcji: równowagi,

selekcji, alokacji?

11.

Co to jest popyt i jakie czynniki wpływają na jego wielkość?

12.

Co to jest podaż i jakie czynniki wpływają na jej wielkość?

13.

Jaki jest warunek równowagi rynkowej i co powoduje

nierównowagę rynkową?

14.

Jaki jest wpływ ceny na przywracanie równowagi rynkowej?

15.

Na czym polega działanie mechanizmu rynkowego jako regulatora
gospodarki?

16.

Jakie są główne problemy rozwoju gospodarki rynkowej w Polsce po
roku 1989?

Kluczowe pytania

17.

Czy gospodarka w Polsce jest wolnorynkowa?

18.

Co to jest rynek globalny?

19.

Jaki jest ekonomiczny sens badania elastyczności popytu i podaży?

20.

Co to jest elastyczność cenowa popytu?

21.

Co to jest elastyczność dochodowa popytu?

22.

Co to jest elastyczność mieszana popytu?

23.

Jaka jest klasyfikacja dóbr?

24.

Czego dotyczy prawo Engla i jakie praktyczne znaczenie ma znajomość
tego prawa?

25.

Czy monopol jest zakazany?

26.

W jaki sposób udowodnić praktyki monopolistyczne?

27.

Czym różni się monopol od monopsonu?

Kluczowe pytania

28.

Jakie przedsiębiorstwo jest cenotwórcą a jakie cenobiorcą?

29.

Jakie jest mikroekonomiczne kryterium optymalizacji zatrudnienia w
przedsiębiorstwie?

30.

Czym różni się przychód od dochodu?

31.

W jaki sposób obliczyć zaktualizowaną cenę zasobu (np.
mieszkania)?