Możliwości adaptacyjne człowieka

do środowiska. Czynniki zakłócające

przystosowanie.

Środowisko - to co otacza człowieka, czynniki

biotyczne i abiotyczne.

Zgodnie z koncepcją Gai, Ziemię należy traktować

jako samoregulujący się żywy organizm, w którym

materia martwa i ożywiona funkcjonują w pełnej

harmonijnej współzależności, tworząc układ

globalnej równowagi ekologicznej.

Adaptacja- dostosowanie się organizmu do

środowiska, w którym żyje. Istota żywa dysponuje

pewną plastycznością, pozwalającą jej dostosować

się do środowiska zewnętrznego i utrzymać

równowagę swego środowiska wewnętrznego.

Proces życia wymaga nieustannego

dostosowywania się organizmu, aby odtwarzać

ciągle zakłóconą równowagę.

To dopasowywanie się jest procesem bezustannej

wymiany między organizmem i jego środowiskiem,

bezustannego przekształcania otoczenia i

dopasowywania go do struktury podmiotu

(asymilacja) i przekształcania własnej struktury

odpowiednio do wymagań otoczenia (akomodacja).

Człowiek nie tylko zaspokaja swoje potrzeby, lecz również

organizuje twórcze swe otoczenie. Zmienia, przekształca i

doskonali świat, w którym żyje. Niejednokrotnie też

świadomie burzy i unicestwia równowagę ze

środowiskiem w celu wytworzenia nowych wartości

warunkujących zarówno rozwój jego własnej osobowości,

jak i postęp całego społeczeństwa

Przystosowania nie należy postrzegać tylko jako

dobrostanu jednostki i komfortu psychicznego, ale

również jako radzenie sobie z trudnościami,

umiejętność znoszenia ograniczeń zmiany

standardów zaspokajania swoich potrzeb.

O przystosowaniu jednostki decydują dwa procesy,

jakie stale zachodzą między organizmem a

środowiskiem.

1. Jeden to proces spostrzegania świata, przetwarzania

informacji, zapamiętywania wrażeń i doświadczeń.

Jego podstawę stanowią bodźce płynące ze

środowiska do organizmu i wyznaczają zachowanie.

2. Drugi odnosi się do różnic indywidualnych - dwie

jednostki w jednakowym środowisku obiektywem

będą zachowywać się różnie, ponieważ posiadają

różne środowiska ,,osobowe”, tj. wyposażenie

genetyczne, indywidualną biografię, wychowanie w

rodzinie. Środowisko nie oddziałuje na podmiot jako

całość. Odgrywają tu rolę tylko te jego elementy, do

których spostrzegania podmiot jest zdolny albo na

których mu zależy.

Przystosowanie rozpatrujemy też w znaczeniu

ogólnym, jako długotrwałym procesie powodującym

zmiany w budowie ciała, zmieniającym zachowania

człowieka, jego przyzwyczajenie itp. w celu ułatwienia

mu życia i rozwoju w określonych warunkach

klimatycznych, geograficznych, kulturowych.

Zdolności przystosowawcze człowieka są

zdeterminowane genetycznie, ale również zależą od

środowiska socjokulturowego, ekonomicznego, od

historii rozwoju osobniczego i niszy ekologicznej, w

której żyje.

Środowisko człowieka kiedyś i

współcześnie

Wpływ człowieka na środowisko jest bardzo

różnorodny i patrząc historycznie - niestety coraz

bardziej negatywny. Najkorzystniejszy stan jest

wówczas, gdy zostaje osiągnięta równowaga

ekologiczna, gdy łańcuch pokarmowy funkcjonuje

prawidłowo, gdy zachodzi pełna symbioza między

gatunkami i gdy zostaje osiągnięta homeostaza

w obrębie ekosystemów.

W czasach poprzedzających okres intensywnego rozwoju

przemysłu człowiek doskonale harmonizował z innymi

ogniwami w łańcuchu pokarmowym, uczestnicząc

w cyklicznej przemianie materii i energii. Wraz z rosnącą

liczbą ludzkiej populacji zwiększała się produkcja żywności,

a odbywało się to kosztem wprowadzenia

do środowiska dużych ilości nawozów sztucznych oraz

pestycydów. Stosowanie środków chemicznych w

rolnictwie podniosło wydajność, ale ich przedawkowanie

jest niebezpieczne dla ludzi i dla środowiska.

Pomimo licznych przystosowań człowieka do

sprawnego funkcjonowania w środowisku

istnieją czynniki hamujące adaptacje . Człowiek

poniekąd sam przyczynia się nie jednokrotnie

wpływając na środowisko do ich powstania.

Przykładami czynników hamujących przystosowania się

do środowiska mogą być:

- Zanieczyszczenia wód różnorodnymi chemikaliami na

skutek ogólnej chemizacji przemysłu

- Powstanie i rozszerzanie się dziury ozonowej co

przyczynia się do ocieplenia klimatu

- Liczne czynniki chorobotwórcze jak i choroby

cywilizacyjne np. nowotwory lub alergie

- Stres

Dziekujęmy za uwagę

Gr.2

Sylwia Richter

Natalia Kuberek

Krzysztof Kwiatkowski

Dawid Kubacki