Dr inż. Krzysztof Schabowicz

BUDOWNICTWO OGÓLNE

WYKŁAD 12

Pokrycia dachowe

WROCŁAW 2010

Pokrycie

dachowe

-

wierzchnia,

wodochronna

warstwa

dachu

lub

stropodachu przymocowana do podkładu
i

odporna

na

działanie

czynników

atmosferycznych, tj.

opadów, wiatru,

słońca i mrozu

.

Definicja

- Kształt architektoniczny budynku lub dachu,
- Funkcja budynku,
- Rodzaj i materiał podkładu,
- Spadek połaci dachowych,
- Wymagania przeciwpożarowe,
- Możliwości wykonawcze i finansowe.

Czynniki wyboru warstwy pokrycia:

Rodzaje pokryć dachowych:

- z materiałów rolowych:
• z papy,
• z folii,
• membrany dachowe.

- bezspoinowe,
- z płyt,
- z dachówek,
- z blachy.

Bitumiczne materiały pokryciowe

Materiały rolowe

tradycyjne

Materiały rolowe

nowej generacji

Materiały płytowe

i drobnowymiarowe

Materiały bezspoinowe

i wspomagające

Bitumiczne materiały pokryciowe

Papy smołowe

izolacyjne

Papy smołowe

z mineralizowaną

powłoką

Papy asfaltowe

na tekturze

budowlanej

Papy asfaltowe

na tkaninie

technicznej

Papy asfaltowe

na welonie z

włókien szklanych

Papy asfaltowe

na taśmie

aluminiowej

Materiały rolowe

tradycyjne

Papy asfaltowe

termozgrzewalne

na osnowie z

włokniny poliestrowej

Papy asfaltowe

termozgrzewalne

na osnowie z

włókien szklanych

Papy asfaltowe

termozgrzewalne

na osnowie z

folii aluminiowej

Papy asfaltowe

termozgrzewalne

na osnowie

zdwojonej

Materiały rolowe

nowej generacji

Dachówki bitumiczne

(gonty papowe)

Bitumiczne płyty

faliste

Materiały płytowe

i drobnowymiarowe

Środki przeznaczone

do gruntowania

Środki klejące

Środki

powierzchniowo -

ochronne

Bezspoinowe

powłoki

wodoszczelne

Taśmy

samoprzylepne

Kity

asfaltowe

Masy zalewowe

Papy podkładowe

perforowane

Materiały

bitumiczno -

termoziolacyjne

Materiały bezspoinowe

i wspomagające

Bitumiczne materiały pokryciowe

Bitumiczne materiały pokryciowe

Izolacyjna

Z mineralizowaną powłoką

Papy smołowe

Na tekturze budowlanej

Na tkaninie technicznej

Na welonie z włókien szklanych

Na taśmie aluminiowej

Papy asfaltowe

Materiały rolowe tradycyjne

Bitumiczne materiały pokryciowe

1. Materiały rolowe tradycyjne:

•

papy smołowe izolacyjne,

•

papy smołowe z mineralizowaną powłoką,

•

papy asfaltowe na tekturze budowlanej,

•

papy asfaltowe na tkaninie technicznej,

•

papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych,

•

papy asfaltowe na taśmie aluminiowej.

Pokrycia z materiałów rolowych

W materiałach rolowych materiałem uszczelniającym jest bitum,
wytrzymałość uzyskuje się przez zastosowanie wkładek (mat).

Rodzaje pap:

- papy asfaltowe na tekturze typu P lub W o symbolach od 333/1000 do

500/1700

(pierwsza liczba oznacza masę 1 m

2

wkładki, druga masę

asfaltu na 1 m

2

wkładki)

,

- papy asfaltowe na tkaninie technicznej, tylko P, min.200/1650,
- papy asfaltowe na włókninie przeszywanej, tylko P, 1600, 2000, 2400,
- papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych, P lub W, od 64/1200 do

100/1600,

- papy asfaltowe na taśmie aluminiowej, tylko W, 12/800 i 12/1200,

cechują się dużą odkształcalnością termiczną.

- papy termozgrzewalne.

Pokrycia z materiałów rolowych

1. posypka mineralna

gruboziarnista
2. asfalt oksydowany
3. tektura o gramaturze

400 g/m

2

4. asfalt oksydowany
5. posypka mineralna

drobnoziarnista

Asfaltowa papa wierzchniego krycia na osnowie z tektury budowlanej

Krycie papą równolegle do okapu

Krycie papą prostopadle do okapu

Bitumiczne materiały pokryciowe

Liczba warstw papy zależy od pochylenia połaci dachowej.

Podkłady betonowe należy zagruntować (zhydrofobizować),

ponieważ beton jest

hydrofilny

, a bitum

hydrofobowy

.

Należy stosować roztwory do gruntowania. Można kleić na

gorąco lub na zimno. Temperatura lepiku w czasie klejenia

na gorąco powinna wynosić 160-180°C ( niższa temperatura

to obniżona przyczepność). Zakłady poszczególnych arkuszy

papy powinny wynosić co najmniej 10 cm. Układ zakładów

powinien być taki aby głównie wiejące wiatry „ślizgały się"

po zakładach a nie powodowały ich odrywania. Lepików na

zimno nie wolno stosować, gdy pod papą jest styropian bo

rozpuszczalniki z lepików rozpuszczają styropian.

Pokrycia z materiałów rolowych

Rys. Przykład układania pokrycia papowego na połaci dachowej:

a) układy pokryć dwu-i trzywarstwowych.

Bitumiczne materiały pokryciowe

2. Materiały rolowe nowej generacji:

•

papy asfaltowe termozgrzewalne na osnowie z

(siatki) włókniny poliestrowej,

•

papy asfaltowe termozgrzewalne na osnowie z

włókien szklanych,

•

papy asfaltowe termozgrzewalne na osnowie z

taśmy (folii) aluminiowej,

•

papy asfaltowe termozgrzewalne na osnowie

zdwojonej (kompozyty),

•

papy asfaltowe mocowane mechanicznie.

Papy termozgrzewalne:

Elementy składowe pap asfaltowych termozgrzewalnych na
osnowie z włókniny poliestrowej

Papy termozgrzewalne:

Elementy składowe pap termozgrzewalnych na osnowie
zdwojonej

Papy termozgrzewalne:

Mocowanie mechaniczne papy na osnowie zdwojonej

Papy
termozgrzewalne:

Mocowanie
mechaniczne
papy na osnowie
zdwojonej

Papy termozgrzewalne:

Papy termozgrzewalne:

Składniki pap termozgrzewalnych:

1. asfalty - materiał termoplastyczny, czuły na zmiany temperatury. W

niskich temperaturach twardy i kruchy, w podwyższonej

temperaturze lepki, półpłynny (spływający z dachu). Niszczony przez

promienie UV.

2. modyfikatory w postaci:
• wypełniaczy mineralnych, które zwiększają wytrzymałość

mechaniczną, odporność na promienie UV, zabezpieczają przed

utratą związków oleistych, zwiększają nasiąkliwość i zmniejszają

sprężystość asfaltu,

• polimerów, z których najlepiej spełniają wymagania dla pokryć

dachowych:

Papy termozgrzewalne:

elastomery

styrobutadienowe

(SBS),

które

powodują:

wzrost

temperatury mięknienia asfaltu do ok. 120°C, obniżają temperaturę

łamliwości

do

-32°C,

zwiększenie

elastyczności

materiału,

zwłaszcza w temperaturze pokojowej, co umożliwia układanie papy

w obniżonych temperaturach. Papy SBS charakteryzują się

dużą

elastycznością

, dobrze dopasowują się do kształtu podkładu. Niższa

temperatura mięknienia umożliwia właściwe rozgrzanie przy

klejeniu palnikiem jednopłomiennym. Nadają się zwłaszcza do

remontu pokryć dachowych.

polipropylen ataktyczny

(APP)

, który powoduje wzrost lepkości

asfaltu, wzrost temperatury mięknienia do 160-180 C (co wymaga

dobrego rozgrzania w czasie klejenia), obniżenie temperatury

łamliwości do -13°C. Papy z APP charakteryzują się

większą

sztywnością

niż papy SBS, trudniej dopasowują się do nierówności

podłoża, wymagają dobrego rozgrzania na całej szerokości wstęgi

zestawem wielopłomiennym. Nie powinny być układane w

obniżonych temperaturach.

Papy termozgrzewalne

Zakres temperatury roboczej dla pap APP, SBS i pap z asfaltem utlenionym.

130

100

70

0

-20

-30

Papy termozgrzewalne:

Rys. Zestaw wielopalnikowy.

Papy termozgrzewalne:

Własności użytkowe

Papa tradycyjna

P/400/1600

Papa POLBIT

WF-250/4000

Osnowa / gram. osn. [g/m ]

Zawartość asfaltu [g/m ]

Siła zrywająca przy rozciąganiu paska papy o szerokości
5 cm wzdłuż / w poprzek [N]

Wydłużenie przy zerwaniu [%]

Giętkość w obniżonych temp.

Odporność na działanie wysokich temperatur (2 godz.)

Grubość [mm]

Gwarancja

tektura budowl. /400

min. 1600

min. 315 /min. 315

min. 2,0

0 C

+70 C

-

Około 3 lata

włók. poliestr. / 250
asfalt modyf. SBS

min. 4000

min. 800 /min. 700

min. 40

-25 C

+100 C

5,6 0,2

15 lat

Tabela: Porównanie właściwości papy tradycyjnej P/400/1600 i papy POLBIT WF-250/4000

Sposób naprawy uszkodzeń powłok dachowych
przy pomocy kitu asfaltowego

Montaż kominka wentylacyjnego

Obróbka krawędzi wypukłej z zastosowaniem
izoklinów

Obróbka krawędzi wypukłej z zastosowaniem
izoklinów

Wybrane szczegóły

Wybrane szczegóły

Wybrane szczegóły

Bitumiczne materiały pokryciowe

3. Materiały płytowe i drobnowymiarowe:

– dachówki bitumiczne (gonty papowe),

– bitumiczne płyty faliste.

Dachówki bitumiczne

Gonty bitumiczne

Budowa:

• posypka gruboziarnista
• asfalt oksydowany
• welon z włókien szklanych o

gramaturze minimum 110g/m2

• asfalt oksydowany
• posypka drobnoziarnista

Na wierzchniej stronie gontów naniesione są paski

wysoko-modyfikowanego asfaltu samoklejącego się pod

wpływem wyższej temperatury. Na spodniej stronie

znajdują się paski antyadhezyjnej folii zapobiegające

sklejaniu się gontów podczas składowania w paczkach.

Gonty bitumiczne

Gonty bitumiczne

Pochylenie 12° – 50°

Pochylenie 50

– 70

7 gwoździ mocujących

Przy układaniu gontów na dachach o pochyleniu
od 50 do 75 wbija się dodatkowo 5 gwoździ
w górnej części pasa gontów.

Bitumiczne płyty faliste

CHARAKTERYSTYKA PŁYTY:

Bitumiczna,

falista

płyta

dachowa,

wykonana

z

włókien

celulozowych

nasycanych bitumem. Barwienie

płyt przed

procesem impregnacji w znacznym stopniu
eliminuje

złuszczanie się warstwy barwnika

z powierzchni, nie zawiera azbestu -
bezpieczna dla zdrowia i

środowiska.

Pokrycia zakrzywione.

Płyta może być montowana na dachach o
promieniu krzywizny od 5 do 9 m,
dostosowując się do ich kształtu. Płyta
może być użyta na starych dachach
pokrytych papą, płytą azbestowo –
cementową lub blachą.

Bitumiczne płyty faliste

Układanie

Układanie rozpoczyna się od dołu
dachu, w kierunku przeciwnym
do

przeważającego

kierunku

wiatru. Zaleca się przestawne
układanie płyt rozpoczynając co
drugi rząd arkuszem przeciętym
wzdłuż na połowę (szerokość 5
fal).

Bitumiczne płyty faliste

Pokrycia bezspoinowe

Pokrycia bezspoinowe z dyspersyjnych mas asfaltowo-gumowych.

Pokrycia bezspoinowe wykonywane są głównie na warstwie pokryć z

papy przy spadkach poniżej 5%.

Podkłady pod pokrycia bezspoinowe przy spadkach od 3-5% mogą

stanowić dwie warstwy papy podkładowej odmiany 400/1200.

Przy spadkach 1-3% oraz w korytach i koszach dachowych podkład

powinien być dodatkowo wzmocniony jedną warstwą papy na

tkaninie technicznej.

Pokrycia bezspoinowe

Powłoki bezspoinowe mogą być stosowane do konserwacji starego

pokrycia papowego, a także do wzmacniania pokryć nowych.

Pokrycie nanosi się ręcznie, rozprowadzając asfaltowo-gumową

masę dyspersyjną cienkimi warstwami o grubości 1-2 mm na

powierzchni dachu za pomocą szczotek dekarskich, łat drewnianych

lub pacek.

Ułożona warstwa przez około 1 godz. jest bardzo miękka i

nieodporna na działanie wody.

Wyschnięcie powłoki następuje w zależności od grubości oraz

temperatury zewnętrznej w czasie od

1-3 godzin.

Pokrycia bezspoinowe

Rys. Układ warstw pokrycia zabezpieczonego warstwą żwiru
1

— żwir, 2 — asfaltowo-gumowa masa dyspersyjna, 3 — tkanina szklana, 4 —

asfaltowo-gumowa masa dyspersyjna, 5 i 6

— Bimatizol, 7 — odcinek papy

szerokości 25 cm klejony punktowo jednostronnie do podłoża, 8 — zaprawa
cementowa, 9

— izolacja termiczna, 10 — paroizolacja, 11 — konstrukcja

dachu, 12

— dylatacja gładzi zalana asfaltową masą zalewową

Dachówki

Dachówki pod względem materiałowym dzielą się na:

ceramiczne

cementowe

Karpiówka

Renesansowa

Marsylka

Holenderka

Płaska

Mnich-Mniszka

Krycie dachówką zakładkową

Krycie dachówką zakładkową

Okap z deską okapową, z FWK wentylowaną sprowadzoną do rynny

Krycie dachówką zakładkową

Krycie dachówką karpiówką

Krycie dachówką karpiówką

w koronkę.

Krycie dachówką karpiówką

w łuskę.

Krycie dachówką karpiówką

Okap z dachówką karpiówką, ułożoną w łuskę, z FWK wentylowaną
sprowadzoną pod rynnę

Krycie dachówką Mnich-Mniszka

Pokrycia z blach

Mogą być wykonywane z:

• blach płaskich, stalowych

ocynkowanych, cynkowych,

miedzianych,

• blach falistych lub fałdowych,
• blachodachówek.

Połączenia blach muszą

uwzględniać dużą

odkształcalność termiczną.

Blachy płaskie łączy się na

rąbki lub zwoje.

Pokrycia z blach

Blacha stalowa ocynkowana, stalowa ocynkowana-
powlekana, miedziana lub cynkowa produkowane są dla
budownictwa głównie w arkuszach ze zróżnicowaniem
następujących głównych parametrów technicznych:
- rozmiaru arkusza,
-

grubości blachy,

-

tłoczności.

-

i ewentualnie: grubości powłoki cynku lub wierzchnich

warstw wykończeniowych,

Blacha układana „na rąbek”

Blacha układana „na rąbek”

Pokrycie kalenicy.

1- rąbek stojący wzdłuż kalenicy,

2- rąbek leżący prostopadły do

kalenicy,

3- rąbek leżący równoległy do

kalenicy,

Zakończenie okapu.

1- kapinos,

2- pokrycie z blachy.

Blacha układana „na zwoje”

Blacha falista- obróbki blacharskie

Blachodachówka

Blachodachówka

Blachodachówka

Obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe

Łączenie obróbki blacharskiej z dachówką karpiówką

1- blacha, 2-

dachówka, 3-łata, 4-krokiew

Obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe

Obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe

Obróbka blacharska przy kominie.

1- dachówka, 2-kozubek, 3-łata, 4-
kołnierz, 5- tynk

Sposób mocowania obróbki

blacharskiej do muru.

a) z „wydrą”, b) bez wydry.

1- obróbka blachaska,

2- pasek blachy

Obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe

Połączenie dachówki ze
ścianą lub kominem za
pomocą taśmy ołowianej
lub aluminiowej, listwy
zamykającej oraz masy
uszczelniającej.

Obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe

Obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe

Wentylacja pokryć dachowych

Każde pokrycie dachowe, nawet najstaranniej zabezpieczające przed

deszczem, jest zawsze wystawione na działanie wilgoci.

Podczas opadów pewna ilość wody przedostaje się pod dachówki.

Dodatkowo w dach wnika para wodna zawarta w powietrzu atmosferycznym.

Para wodna nie jest groźna dopóki się nie skropli. Jeśli temperatura spadnie

poniżej punktu rosy, szczególnie w niedostatecznie przewietrzanych

warstwach dachu, powstają skropliny szkodliwe dla wszystkich materiałów

tworzących dach.

Dochodzi

do

szkodliwego

nasiąknięcia

wilgocią

więźby

dachowej,

termoizolacji, łacenia i innych części dachu.

Wentylacja pokryć dachowych

Zimą, wskutek zwiększonej różnicy temperatur między wnętrzem i

zewnętrzną stroną dachu, niebezpieczeństwo uszkodzeń spowodowanych

wodą kondensacyjną jest najwyższe.

Aby konstrukcja dachu i dachówki na długo nie doznały uszkodzeń, wilgoć ta

musi być jak najszybciej usunięta.

Najlepszą metodą jest wentylowanie dachu, polegające na utworzeniu

przestrzeni wentylacyjnych, w których przepływające swobodnie powietrze

usuwa parę wodną.

Dzięki ruchom powietrza wywołanych wiatrem oraz nagrzewaniem

promieniami słonecznymi, prawidłowo wykonana wentylacja skutecznie

osusza cały dach.

W dachach stromych o poddaszu użytkowym przestrzeń wentylacyjna

ograniczona jest do szczeliny, której wielkość nie może być zbyt mała ani

zbyt duża.

Wentylacja pokryć dachowych

Według normy DIN 4108 :

-

wielkość przekroju wentylacyjnego przy

okapie musi

stanowić 0,2 % przynależnej

powierzchni dachu, jednak nie mniej

niż

200 cm2 na 1 metr

szerokości dachu,

-

przekroje

wentylacyjne

otworów

wylotowych szczeliny wentylacyjnej na
kalenicy lub na

narożu dachu muszą

stanowić 0,05 % powierzchni dachu
(jednej

połaci), również w pozostałych

miejscach

dachu

(na

jego

połaci)

wielkość przekroju wentylacyjnego musi
wynosić co najmniej 0,2 % powierzchni
dachu, jednak nie mniej

niż 200 cm2 na

1 metr

szerokości dachu.

Wentylacja pokryć dachowych

Wentylacja w przypadku wstępnego krycia papą lub folią FWK o niskiej
paroprzepuszczalności.

1) dolna szczelina wentylacyjna,
2) górna szczelina wentylacyjna

Wentylacja pokryć dachowych

Wentylacja w przypadku wstępnego folią FWK o wysokiej paroprzepuszczalności.
tylko 2) górna szczelina wentylacyjna