Temat 4

Przedsi

ę

biorstwo jako podmiot

działalno

ś

ci gospodarczej

Istota przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo – element triady określającej strukturę

podmiotowa gospodarki

Przedsiębiorstwo -

podmiot prowadzący na własny

rachunek działalność produkcyjną lub usługową w
celach komercyjnych.

Cechy przedsiębiorstwa

Odr

ę

bno

ść

ekonomiczna

Odr

ę

bno

ść

prawna

Odr

ę

bno

ść

techniczno-organizacyjna

Odrębność ekonomiczna

Autonomia wewn

ę

trzna – samodecydowanie

wła

ś

ciciela o rozdysponowaniu zasobów, o

celach i sposobach ich realizacji w firmie

Autonomia zewn

ę

trzna – swoboda wyboru

rodzaju działalno

ś

ci, segmentu rynku nie

dyktowana decyzjami jakiego

ś

organu

nadrz

ę

dnego

Odrębność prawna

Zdolno

ść

do działa

ń

prawnych (podmiotowo

ść

prawna)

Przypisanie wła

ś

cicielom skutków działa

ń

przesi

ę

biorstwa

Powi

ą

zania z jednostkami nadrz

ę

dnymi

regulowane przepisami prawa

Odrębność techniczno-organizacyjna

Wyodr

ę

bniona struktura organizacyjna

Formy własno

ś

ci

Sformalizowane programy produkcji

Przedsiębiorstwo a rynek

Zysk (jak i możliwość odniesienia strat) ma swoje

ź

ródło w rynku.

Silne związki firmy z rynkiem:

-

Uzależnienie od nabywcy – rozmiary sprzedaży

-

Ź

ródła pozyskania czynników produkcji

-

Siła konkurencji – konieczność dostosowań

Rozmiary firmy a jej charakter

Cechy małych i średnich oraz dużych firm

Działania firmy oparte na przyjętej

strategii rozwoju i strategiach
cząstkowych. Przewaga decyzji
strategicznych

Funkcjonowanie kierownictwa na

zasadzie „straży pożarnej”.
Przewaga decyzji operacyjnych

Wykorzystywanie nowoczesnych

metod i technik zarządzania.
Zarządzanie przez wynajęta
kadrę menedżerską

Częste łączenie funkcji właściciela

i menedżera. Działanie na
podstawie własnej intuicji
właściciela, lub wynajętego
menedżera

Znaczny udział w rynku. Rozwi-

nięta działalność eksportowa

Względnie mały udział w rynku.

Ś

ladowy udział eksportu

Duży wolumen sprzedaży i zasięg

co najmniej gospodarki

Prowadzenie działalności na małą

skalę i w przeważającej części
o zasięgu lokalnym

Duże przedsiębiorstwo

MSP

Możliwość wykorzystania różnych

instrumentów rynku
kapitałowego

Brak dostępu do źródeł

finansowania z rynku
kapitałowego

Inwestycje wysokonakładowe.

Kilka innowacji na raz.

Niskokapitałochłonny rozwój.

Proste strategie innowacyjne.

Posiadanie osobowości prawnej

Możliwość funkcjonowania bez

posiadania osobowości prawnej

Względnie niska elastyczność

reakcji

Duża elastyczność reakcji na

zmiany warunków zewn.

Liczne powiązania organizacyjne i

kapitałowe

Niezależność firmy od innych

podmiotów

Równowaga przedsiębiorstwa

Równowaga przedsiębiorstwa

- stan, w którym

przedsiębiorstwo osiągnęło maksymalny stopień
realizowanej funkcji celu w danym horyzoncie
czasowym działań i w warunkach zewnętrznych.

Cele przedsiębiorstw

Z

c

= U

c

– K

c

Z’ = Z

c

/K

c

D

c

= U

c

-K

m

D’= D/K

m

Równowaga przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

Maksymalizacja zysku może być osiągnięta drogą

zwiększania przychodu przy danym poziomie
kosztów.

Jeżeli cena jest stała, to przychód całkowity rośnie wraz

ze wzrostem sprzedaży.

U

c

= p

××××

Q

Równowaga przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

D

p

U

k

U

p

=

=

=

P, U

Q

0

A

C

B

0ACB = U

c

Równowaga przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

Warunki wewnętrzne przyjmują postać kosztów.

Wzrost produkcji i sprzedaży powoduje reakcję kosztów –

wzrost kosztu zmiennego i tym samym całkowitego.
Nieproporcjonalność zmian kosztu całkowitego wpływa
na przebieg funkcji kosztów przeciętnych i krańcowych.

Równowaga przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

P, U, K

Q

0

D

U

U

p

p

k

=

=

=

K

k

A

B

Q

1

Q

2

A, B – krańcowe
progi rentowności

WARUNEK OPTIMUM EKONOMICZNEGO

KRÓTKOOKRESOWEGO

U

k

=K

k

WARUNEK OPTIMUM EKONOMICZNEGO

DŁUGOOKRESOWEGO

K

K

→

→

→

→

MIN

i K

k

< p

Równowaga przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

Zysk
ekonomiczny

K

k

K

p

Q

max

Q

p

U

K

D

U

U

p

p

k

=

=

=

Równowaga przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

Q

p

U

K

K

c

U

c

Q

opt1

B

ZYSK

A

Q

1

C

D

PRÓG RENTOWNOŚCI

Próg rentowności to takie rozmiary produkcji, przy

których przedsiębiorstwo nie osiąga zysku, ani nie
ponosi straty. Każda zmiana wielkości produkcji
powoduje pojawienie się nadwyżki (dodatniej lub
ujemnej).

Analiza algebraiczna progu rentowności wymaga

założenia o proporcjonalności kosztów.

Próg rentowności dany jest następującym wyrażeniem:

zj

s

K

p

K

PR

−

=

PRÓG RENTOWNOŚCI

Q

PR

K, U

K

C

U

C