PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO

NA WYDZIALE LEKARSKIM I

ROK AKADEMICKI 2015/2016

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku

1.

NAZWA PRZEDMIOTU

: Choroby Wewnętrzne-Diabetologia

2.

NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot

:

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii UM w Poznaniu

3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę

:

Adres:

Szpital Miejski im. Franciszka Raszei, ul. Mickiewicza 2, 60-

834 Poznań

Tel. /Fax

61 22 45 270/ 61 22 45 445

Strona WWW

www.klinika.cukrzyca.pl

E-mail

[e-mail]

4.

Kierownik jednostki

:

Prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz

5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS

Prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz

6.

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I

z dostępem do

platformy WISUS

do listy studentów

(koordynator przedmiotu) :

Nazwisko Prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz

Tel. kontaktowy: 612245270; 612245370

Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce)

od poniedziałku do piątku, w godzinach

11.00 – 14.00, w czwartek godz. 13.00-14.00

E-mail: [e-mail]

Osoba zastępująca: dr med. Dorota Pisarczyk-Wiza

Kontakt tel. [phone]; e-mail: [e-mail]

7.

Miejsce przedmiotu w programie studiów

:

Rok: V

Semestr: zimowy i letni

8.

Liczba godzin ogółem

: 30

liczba pkt.ECTS:

1

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr zimowy liczba godzin

W

Ć

Ćwiczenia

kategoria

S

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i
Diabetologii UM w Poznaniu







Diabetologii UM w Poznaniu

4

Razem:

4

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr letni liczba godzin

W

Ć

Ćwiczenia

kategoria

S

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i
Diabetologii UM w Poznaniu

15

C

5

Razem:

15

5

9 .

Cel nauczania przedmiotu

Opanowanie wiadomości i podstawowych umiejętności diagnostyczno-terapeutycznych w
zakresie cukrzycy oraz ostrych i przewlekłych powikłań cukrzycy.

Opis przedmiotu:

Etiopatogeneza cukrzycy i jej powikłań; rozpoznawanie i klasyfikacja cukrzycy;

Nowo wykryta cukrzyca u osoby dorosłej – trudności diagnostyczne; postępowanie w ostrych
powikłaniach cukrzycy (kwasicy cukrzycowej ketonowej, stanie hiperglikemiczno- hipermolalnym,
kwasicy mleczanowej, stanach hipoglikemii); leczenie cukrzycy typu 2; leczenie cukrzycy typu 1;
kryteria wyrównania metabolicznego cukrzycy; prowadzenie samokontroli; zapobieganie, diagnostyka
i leczenie przewlekłych powikłań cukrzycy (retinopatii, cukrzycowej choroby nerek, neuropatii
cukrzycowej oraz chorób układu sercowo-naczyniowego i zespołu stopy cukrzycowej); rola
psychologa i edukacji w leczeniu osoby z cukrzycą.

Efekt kształcenia – umiejętności i kompetencje:

Przeprowadzania wywiadu lekarskiego; doboru techniki badania przedmiotowego; interpretacji
stwierdzanych badaniem lekarskim odchyleń od normy; wykonywania badań diagnostycznych
oraz zlecania i interpretacji badań laboratoryjnych i diagnostycznych w chorobach wewnętrznych;
interpretacji odchyleń wyników badań w podstawowych jednostkach chorobowych;
przeprowadzania diagnostyki różnicowej, rozpoznawania choroby oraz planowania terapii;
prowadzenia dokumentacji medycznej.

10.SYLABUS

Nazwa
przedmiotu/modułu

Choroby Wewnętrzne

Wydział

Wydział Lekarski

Nazwa kierunku studiów

Lekarski

Poziom kształcenia

Studia jednolite magisterskie

Forma studiów

stacjonarne

Język przedmiotu

polski

Rodzaj przedmiotu

Obowiązkowy fakultatywny 

Rok studiów/semestr

I  II  III  IV  V  VI 



1  2  3  4  5  6  7
 8  9  10  11  12 



Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z
podziałem na formy
prowadzenia zajęć

...., w tym: 4 - wykłady, 5 - seminaria, 15 – ćwiczenia, .... – fakultety

Założenia i cele
przedmiotu

Opanowanie wiadomości i podstawowych umiejętności diagnostyczno-
terapeutycznych w zakresie cukrzycy oraz ostrych i przewlekłych powikłań
cukrzycy.

Opis przedmiotu
Etiopatogeneza cukrzycy i jej powikłań; rozpoznawanie i klasyfikacja
cukrzycy;
Nowo wykryta cukrzyca u osoby dorosłej – trudności diagnostyczne;
postępowanie w ostrych powikłaniach cukrzycy (kwasicy cukrzycowej
ketonowej, stanie hiperglikemiczno- hipermolalnym, kwasicy mleczanowej,
stanach hipoglikemii); leczenie cukrzycy typu 2; leczenie cukrzycy typu 1;
kryteria wyrównania metabolicznego cukrzycy; prowadzenie samokontroli;
zapobieganie, diagnostyka i leczenie przewlekłych powikłań cukrzycy
(retinopatii, nefropatii, neuropatii cukrzycowej oraz chorób układu sercowo-
naczyniowego); rola edukacji w leczeniu osoby z cukrzycą.

Symbol

efektów

kształcenia

zgodnie ze

standardami

OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Metody

weryfikacji

osiągnięcia

zamierzonych

efektów

kształcenia:

WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI

KSZTAŁCENIA)

V.W.1.

zna

uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych

chorób.

V.W.7

zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i
postępowania terapeutycznego najczęstszych chorób wewnętrznych
występujących u osób dorosłych:

a. choroby

układu krążenia w tym: choroba niedokrwienna

serca, wady serca, choroby wsierdzia, mięśnia serca,
osierdzia, niewydolność serca (ostra i przewlekła),
choroby naczyń tętniczych i żylnych, nadciśnienie

tętnicze: pierwotne i wtórne, nadciśnienie płucne;

b. choro

by układu oddechowego w tym: choroby dróg

oddechowych: przewlekła obturacyjna choroba płuc,
astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli, mukowiscydoza,
zakażenia układu oddechowego, choroby śródmiąższowe
płuc, opłucnej, śródpiersia, obturacyjny i centralny
bezd

ech senny, niewydolność oddechowa: ostra i

przewlekła, nowotwory układu oddechowego;

c.

choroby układu pokarmowego w tym: choroby przełyku,
żołądka i dwunastnicy, jelit, trzustki, wątroby, dróg
żółciowych i pęcherzyka żółciowego;

choroby układu wydzielania wewnętrznego w tym:

a.

cukrzyca i zespół metaboliczny: cukrzyca typu 1,

cukrzyca typu 2, ostre i przewlekłe powikłania cukrzycy,
hipoglikemia, otyłość, dyslipidemie;

b.

choroby nerek i dróg moczowych w tym: ostra i
przewlekła niewydolność nerek, choroby kłębuszków
nerkowych i śródmiąższowe nerek, torbiele nerek, kamica
nerkowa, zakażenia układu moczowego, nowotwory
układu moczowego, w szczególności rak pęcherza
moczowego, i rak nerki;

d.

choroby reumatyczne w tym: choroby układowe tkanki
łącznej, układowe zapalenia naczyń,

zapalenia stawów z zajęciem kręgosłupa, choroby
metaboliczne kości, w szczególności osteoporoza i
choroba zwyrodnieniowa stawów, dna moczanowa;

e. zaburzenia wodno-elektrolitowe i kwasowo-zasadowe:

stany odwodnienia, stany przewodnienia, zaburzenia
gospodarki elektrolitowej, kwasica i zasadowica;

V.W.8

zna i rozumie proces starzenia się oraz zastosowanie całościowej
oceny geriatrycznej i opieki interdyscyplinarnej w leczeniu pacjenta
w wieku podeszłym;

V.W.9

rozumie przyczyny i

zna podstawowe odrębności w najczęstszych

chorobach wys

tępujących u osób starszych oraz zasady

postępowania w podstawowych zespołach geriatrycznych;

V.W.13

zna i potrafi rozróżnić podstawowe zespoły objawów
neurologicznych;

V.W.14

zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i
po

stępowania terapeutycznego najczęstszych chorób układu

nerwowego, w tym:

a.

choroby naczyniowe mózgu, w szczególności udar

mózgu,

b.

choroby demielinizacyjne, w szczególności stwardnienie

rozsiane,

V.W.15

zna

podstawowe koncepcje patogenezy zaburzeń psychicznych;

V.W.17

zna objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego

w

najczęstszych chorobach psychicznych, w tym:

zaburzeń odżywiania,

V.W.20

zna objawy zaburzeń psychicznych w przebiegu chorób
somatycznych, ich wpływ na przebieg choroby podstawowej i
rokowanie oraz zasady ich leczenia;

V.W.21

posiada wiedzę na temat seksualności człowieka i podstawowych
zaburzeń z nią związanych;

V.W.26

zna i rozumie pojęcie kalectwa, inwalidztwa i niepełnosprawności;

V.W.29

zna podstawowe cechy, uwarunkowania środowiskowe i
epidemiologiczne najczęstszych chorób skóry człowieka;

V.W.31

zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i
postępowania terapeutycznego w najczęstszych chorobach
dziedzicznych;

V.W.32

zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i
postępowania terapeutycznego najczęstszych chorób i
specyficznych problemów w praktyce lekarza rodzinnego;

V.W.33

zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w
diagnostyce laboratoryjnej oraz zasad

y pobierania materiału do

badań

V.W.34

zna podstawy teoretyczne i praktyczne diagnostyki laboratoryjnej;
(w zakresie cukrzycy)

V.W.36

wymienia wskazania do

wdrożenia terapii monitorowanej;

UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI

KSZTAŁCENIA)

U.V.1

przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym;

U.V.3

przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne;

V.U.7

ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta;

V.U.12

przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób
dorosłych i dzieci;

V.U.13

ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta;

V.U.14

rozpoznaje stany b

ezpośredniego zagrożenia życia;

V.U.15

rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i innych używek;

V.U.16

planuje

postępowanie

diagnostyczne,

terapeutyczne

i

profilaktyczne;

V.U.17

przeprowadza analizę ewentualnych działań niepożądanych

poszczególnych leków oraz interakcji między nimi;

V.U.18

proponuje indywidualizację obowiązujących wytycznych
terapeutycznych oraz inne metody leczenia wobec nieskuteczności
bądź przeciwwskazań do terapii standardowej

V.U.20

kwalifikuje pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego;

V.U.21

definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan
funkcjonalny, preferencje chorego ograniczają postępowanie
zgodne z określonymi dla danej choroby wytycznymi;

V.U.22

dokonuje oceny funkcjonalnej pacjenta niepełnosprawnego

V.U.24

interpretuje badania laboratoryjne i identyfikuje przyczyny odchyl

eń

V.U.26

planuje postępowanie w przypadku ekspozycji na zakażenie
przenoszone drogą krwi;

V.U.27

potrafi zakwalifikować pacjenta do szczepień;

V.U.28

pobiera materiał do badań wykorzystywanych w diagnostyce
laboratoryjnej;

V.U.29

potrafi wykonać podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym:

-

pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny

pomiar ciśnienia tętniczego,

-

wstrzyknięcia dożylne, domięśniowe i podskórne,

kaniulacja żył obwodowych, pobieranie obwodowej krwi
żylnej, pobieranie posiewów krwi, pobieranie krwi tętniczej,
pobieranie

arterializowanej krwi włośniczkowej,

-

wykonanie prostych testów paskowych, pomiar stężenia

glukozy we krwi;

V.U.31

interpretuje

charakterystyki farmaceutyczne produktów leczniczych

oraz krytycznie ocenia materiały reklamowe dotyczące leków;

V.U.32

potrafi planow

ać konsultacje specjalistyczne;

V.U.33

umie z

astosować leczenie dietetyczne;

V.U.36

ocenia odleżyny i stosuje odpowiednie opatrunki;

V.U.39

potrafi prowadzić dokumentację medyczną pacjenta.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI

EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

PUNKTY ECTS

1

TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:

Tematyka

Forma

(wykłady,seminariu,,

ćwiczenia,

zaj.fakultatywne,

itp…)

Cukrzyca jako choroba przewlekła

Wykład 1

Zagrożenia związane z cukrzycą

Wykład 2

Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy charakterystyczne i specyficzne
dla cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby dorosłej.

Ćwiczenie 1.

Leczenie ostrych powikłań cukrzycy – zajęcia praktyczne w oparciu o przypadki kliniczne.
Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem badania w kierunku powikłań cukrzycy.

Ćwiczenie 2.

Decyzje terapeutyczne u chorych na cukrzycę z uwzględnieniem celów leczenia oraz
interpretacją wyników badań dodatkowych.

Ćwiczenie 3.

Preparaty insuliny, wstrzykiwacze, glukometry, pompy insulinowe; ustalanie modelu
leczenia insuliną oraz modyfikacja dawek insuliny.

Ćwiczenie 4.

Wybrane problemy kliniczne u chorych na cukrzycę, w tym problem zespołu stopy
cukrzycowej; problemy psychologiczne u osób z cukrzycą

Ćwiczenie 5.

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:

1. A. Szczeklik (red.), Choroby Wewnętrzne

Literatura uzupełniająca

2. Cukrzyca pod redakcją Jacka Sieradzkiego. Wyd. II wznowione (dwu-tomowe); ViaMedica;

Gdańsk 2015

3. Wielka Interna tom. Diabetologia pod red. Dariusza Moczulskiego. Medical Tribune 2010
4. J. Sieradzki, B. Wierusz-Wysocka, Cukrzyca typu 1 u osób dorosłych, Termedia 2012
5. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna 2015, tom3, supl. A
6. Bogna Wierusz-Wysocka, Dorota Zozulińska – Ziółkiewicz Postępowanie w stanach nagłych i
szczególnych u chorych na cukrzycę, Wyd. 3, ViaMedica 2015

WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:

Zaliczenie – kryterium zaliczenia zaliczenie zajęć z Diabetologii następuje na podstawie
obecności na zajęciach oraz zaliczenia końcowego testu składającego się z 10 pytań
jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia wymagane jest minimum 6 na 10 maksymalnie
możliwych do uzyskania punktów.

11.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów

Wykłady - Semestr zimowy

Tematyka wykładów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Wykład 1.

Cukrzyca jako choroba przewlekła

Prof. dr hab. med. Dorota
Zozulińska - Ziółkiewicz

Wykład 2.

Zagrożenia związane z cukrzycą

Dr hab. n. med.
Aleksandra Araszkiewicz

Wykłady - Semestr letni

Tematyka wykładów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Wykład 1.

Wykład 2.

Wykład 3.

Wykład 4.

Ćwiczenia - Semestr zimowy

Tematyka ćwiczeń

Osoba odpowiedzialna

Ćwiczenie 1.

Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na
elementy charakterystyczne i specyficzne dla
cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu
cukrzycy u osoby dorosłej.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz / dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenie 2.

Leczenie ostrych powikłań cukrzycy – zajęcia
praktyczne w oparciu o przypadki kliniczne. Badanie
przedmiotowe z uwzględnieniem badania w kierunku
powikłań cukrzycy.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz/ dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenie 3.

Decyzje terapeutyczne u chorych na cukrzycę z
uwzględnieniem celów leczenia oraz
interpretacją wyników badań dodatkowych.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz/ dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenie 4.

Preparaty insuliny, wstrzykiwacze, glukometry,
pompy insulinowe; ustalanie modelu leczenia
insuliną oraz modyfikacja dawek insuliny.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz/ dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenie 5.

Wybrane problemy kliniczne u chorych na
cukrzycę, w tym problem zespołu stopy
cukrzycowej; problemy psychologiczne u osób z
cukrzycą

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz/ dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenia - Semestr letni

Tematyka ćwiczeń

Osoba odpowiedzialna

Ćwiczenie 1.

Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy
charakterystyczne i specyficzne dla cukrzycy. Trudności
diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby
dorosłej.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz / dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenie 2.

Leczenie ostrych powikłań cukrzycy – zajęcia
praktyczne w oparciu o przypadki kliniczne. Badanie
przedmiotowe z uwzględnieniem badania w kierunku
powikłań cukrzycy.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz/ dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenie 3.

Decyzje terapeutyczne u chorych na cukrzycę z
uwzględnieniem celów leczenia oraz interpretacją
wyników badań dodatkowych.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz/ dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenie 4.

Preparaty insuliny, wstrzykiwacze, glukometry,
pompy insulinowe; ustalanie modelu leczenia
insuliną oraz modyfikacja dawek insuliny.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz/ dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Ćwiczenie 5.

Wybrane problemy kliniczne u chorych na
cukrzycę, w tym problem zespołu stopy
cukrzycowej; problemy psychologiczne u osób z
cukrzycą

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz/ dr med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminaria - Semestr zimowy

Tematyka seminariów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Seminarium 1.

Przyczyny, patomechanizm, rozpoznanie,
klasyfikacja cukrzycy.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz /dr n med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminarium 2.

Ostre powikłania cukrzycy.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz /dr n med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminarium 3.

Leczenie cukrzycy – edukacja terapeutyczna;
dieta i wysiłek fizyczny; doustne leki
przeciwhiperglikemiczne; leki inkretynowe,;
wskazania do leczenia insuliną.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz /dr n med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminarium 4.

Podstawowe zasady leczenia insuliną

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz /dr n med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminarium 5.

Przewlekłe powikłania cukrzycy

Prof. dr hab. Dorota
Zozulińska-Ziółkiewicz,
dr med. Dariusz Naskręt,
dr med. Piotr Liszkowski

Seminaria - Semestr letni

Tematyka seminariów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Seminarium 1.

Przyczyny, patomechanizm, rozpoznanie,
klasyfikacja cukrzycy.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz /dr n med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminarium 2.

Ostre powikłania cukrzycy.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz /dr n med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminarium 3.

Leczenie cukrzycy – edukacja terapeutyczna;
dieta i wysiłek fizyczny; doustne leki
przeciwhiperglikemiczne; leki inkretynowe,;
wskazania do leczenia insuliną.

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz /dr n med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminarium 4.

Podstawowe zasady leczenia insuliną

Prof. dr hab. n med.
Dorota Zozulińska-
Ziółkiewicz /dr n med.
Dorota Pisarczyk-Wiza

Seminarium 5.

Przewlekłe powikłania cukrzycy

Prof. dr hab. Dorota
Zozulińska-Ziółkiewicz,
dr med. Dariusz Naskręt,
dr med. Piotr Liszkowski

12.

Organizacja zajęć:

Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki :

http://klinika.cukrzyca.pl/

Zajęcia kliniczne odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach: (proszę rozpisać

dokładnie godziny każdego dnia tygodnia)

Poniedziałek – Piątek

9:00-09:45 Seminarium

09:45-10:00 Przerwa

10:00-12:15 Ćwiczenia

REGULAMIN ZAJĘĆ:

1.

Zajęcia z Diabetologii Klinicznej odbywają się od poniedziałku do piątku, w godzinach

9.00-12.15.

2.

Zajęcia rozpoczynają się w sali seminaryjnej Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i

Diabetologii, Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu, II piętro (wejście główne,

sala przy Kaplicy szpitalnej).

3.

Starosta grupy studenckiej proszony jest o odbiór kluczy do sali wykładowej na oddziale u

osoby odpowiedzialnej za zajęcia.

4.

Grupa studencka zostaje podzielona na grupy ćwiczeniowe zgodnie z obowiązującymi w

Uczelni zasadami.

5.

Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie obecności na zajęciach oraz po zaliczeniu

sprawdzianu testowego.

6.

Sprawdzenie wiadomości odbywa się w ostatnim dniu zajęć i polega na rozwiązaniu testu

jednokrotnego wyboru składającego się z 10 pytań. Do zdania kolokwium testowego

wymagane jest 6 pkt na 10 pkt możliwych do uzyskania

7.

W przypadku opuszczenia jednego dnia zajęć istnieje możliwość odrobienia zaległości w

uzgodnionym z prowadzącym zajęcia późniejszym terminie.

8.

W przypadku większej liczby nieobecności konieczne jest odrobienie bloku

ćwiczeniowego.

9.

Osoba zmieniająca za zgodą Dziekana grupę studencką i nie wpisana na liście spisu grupy

studenckiej otrzymanej z Dziekanatu powinna, na co najmniej tydzień wcześniej, uzgodnić

możliwość udziału w zajęciach z osobą odpowiedzialną za ich prowadzenie.

10.

Studenci rozpoczynający zajęcia z Diabetologii klinicznej powinni posiadać wiedzę z

zakresu:

podstaw fizjologii metabolizmu węglowodanów, lipidów, białek, równowagi wodno-

elektrolitowej, kwasowo-zasadowej;

podstaw patofizjologii zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej, otyłości,

nadciśnienia tętniczego krwi (definicja i przyczyny zespołu metabolicznego);

podstaw kliniki cukrzycy: definicja cukrzycy, kryteria rozpoznawania i podział cukrzycy;

Ponadto studenci przystępując do zajęć powinni:

scharakteryzować grupy ryzyka cukrzycy;

posiadać podstawowe wiadomości z zakresu schorzeń układu sercowo-naczyniowego;

farmakologii (rodzaje dostępnych w Polsce leków przeciwhiperglikemicznych)

PROGRAM ZAJĘĆ

:

Wykłady ramach Chorób Wewnętrznych:

4 godz.

Tematy: 1. Cukrzyca jako choroba przewlekła (Podstawy insulinoterapii)

2. Zagrożenia związane z cukrzycą

Seminaria i ćwiczenia: 5 i 15 godz.
Zajęcia odbywają się w godzinach 9:00-12:15

1 dzień
Omawianie tematów problemowych: Przyczyny, patomechanizm, rozpoznanie,
klasyfikacja cukrzycy.
Ćwiczenia: Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy charakterystyczne i
specyficzne dla cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby
dorosłej.

2 dzień
Omawianie tematów problemowych: Ostre powikłania cukrzycy

Hipoglikemia – definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie kliniczne
Kwasica cukrzycowa ketonowa – definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie

kliniczne

Zespół hiperglikemiczno-hipermolalny – definicja, rozpoznanie, przyczyny i
postępowanie kliniczne

Kwasica mleczanowa – definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie kliniczne

Ćwiczenia: zajęcia przy łóżku chorego, zapoznanie się z dokumentacja medyczną
chorych hospitalizowanych z powodu ostrych powikłań cukrzycy. Badanie przedmiotowe
z uwzględnieniem badania w kierunku powikłań cukrzycy.

3 dzień
Omawianie tematów problemowych: Leczenie cukrzycy – edukacja terapeutyczna;
dieta i wysiłek fizyczny; doustne leki przeciwhiperglikemiczne; wskazania do leczenia
insuliną.
Ćwiczenia: podejmowanie decyzji terapeutycznych u chorych na cukrzycę z
uwzględnieniem celów leczenia oraz interpretacją wyników badań dodatkowych. Rodzaje
preparatów insuliny.

4 dzień
Omawianie tematów problemowych: Insulinoterapia konwencjonalna, okresowe
leczenie insuliną, podstawy intensywnej czynnościowej insulinoterapii – ustalanie i
modyfikacja dawek insuliny, cele terapeutyczne
Ćwiczenia: zajęcia przy łóżku chorego, praktyczne aspekty insulinoterapii

5 dzień
Omawianie tematów problemowych: Przewlekłe powikłania cukrzycy ze szczególnym
uwzględnieniem kardiodiabetologii

Podział przewlekłych powikłań cukrzycy

Rozpoznanie i monitorowanie ich przebiegu

Postępowanie terapeutyczne

Ćwiczenia: prezentacja wybranych przypadków klinicznych przez studentów i dyskusja
nad wybranymi problemami klinicznymi

Kolokwium testowe oraz omówienie prawidłowych odpowiedzi.
Podsumowanie zajęć

PROGRAM NAUCZANIA

Wymagania wstępne:

Studenci rozpoczynający zajęcia z Diabetologii klinicznej powinni

posiadać wiedzę z zakresu:

podstaw fizjologii gospodarki węglowodanowej, lipidowej, białkowej, wodno-

elektrolitowej, kwasowo-zasadowej;

podstaw patofizjologii zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej, otyłości,

nadciśnienia tętniczego krwi (definicja i przyczyny zespołu metabolicznego);

podstaw kliniki cukrzycy: definicja cukrzycy, kryteria rozpoznawania i podział cukrzycy;

Ponadto studenci przystępując do zajęć powinni:

scharakteryzować grupy ryzyka cukrzycy;

posiadać podstawowe wiadomości z zakresu schorzeń układu sercowo-naczyniowego;

farmakologii (rodzaje dostępnych w Polsce doustnych leków przeciwhiperglikemicznych

oraz preparatów insuliny)

Przygotowanie do zajęć:

Studenci powinni posiadać podstawową wiedzę z zakresu

tematów omawianych w cyklu zajęć celem zwiększenia efektywności nauczania problemowego

opartego o przypadki kliniczne.

Wymagania końcowe:

umiejętność określenia ryzyka rozwoju zaburzeń metabolizmu

glukozy; umiejętność rozpoznawania stanu przedcukrzycowego i cukrzycy; umiejętność

rozpoznania typu cukrzycy i podjęcie decyzji terapeutycznych dotyczących optymalnego modelu

leczenia; rozumienie postępowania w leczeniu ostrych stanów; znajomość celów terapeutycznych

w leczeniu cukrzycy i umiejętność ich indywidualizacji; praktyczne umiejętności w zakresie

insulinoterapii (ustalanie dawki wstępnej, rozpisanie dawki dobowej insuliny w modelu

wielokrotnych wstrzyknięć, modyfikowanie dawek insuliny w zależności od wyników glikemii w

profilu dobowym); znajomość przewlekłych powikłań cukrzycy i umiejętność ich rozpoznawania;

rozumienie interdyscyplinarności zaburzeń metabolizmu glukozy.

13

.

Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny

Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny,
testowy)

Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia:

Zaliczenie – kryterium zaliczenia

zaliczenie zajęć następuje na podstawie obecności na

zajęciach oraz zaliczenia końcowego testu składającego się z 10 pytań jednokrotnego wyboru. Do
zaliczenia z oceną wymagane jest minimum 6 na 10 maksymalnie możliwych do uzyskania
punktów.

14.Literatura:

Zalecana literatura:

1. A. Szczeklik (red.), Choroby Wewnętrzne (coroczne wznowienia wydania)
Literatura uzupełniająca
2. Cukrzyca pod redakcją Jacka Sieradzkiego. Wyd. II wznowione (dwu-tomowe); ViaMedica;

Gdańsk 2015

3. Wielka Interna tom. Diabetologia pod red. Dariusza Moczulskiego. Medical Tribune 2010
4. J. Sieradzki, B. Wierusz-Wysocka, Cukrzyca typu 1 u osób dorosłych, Termedia 2012
5. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna 2015, tom3, supl. A
6. Bogna Wierusz-Wysocka, Dorota Zozulińska – Ziółkiewicz, Postępowanie w stanach nagłych i

szczególnych u chorych na cukrzycę, Wyd. 3, Via Medica 2015

15.Studenckie koło naukowe

Opiekun koła

dr hab. med. Aleksandra Araszkiewicz

Tematyka

Metodologia badań naukowych; Etiopatogeneza przewlekłych powikłań

cukrzycy ze szczególnym uwzględnieniem zapalenia; Czynniki wpływające na przebieg
cukrzycy typu 1 leczonej metodą intensywnej czynnościowej insulinoterapii.

Miejsce spotkań

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Szpital

Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu w terminach ustalanych wraz z członkami skn.

Kontakt

[e-mail]; [e-mail]

16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora

17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)