Potrzeby psychiczne dzieci

Sylwia Ko

ś

ciuszko

Wiek harcerski to okres dojrzewania płciowego. U chłopców okres pokwitania zaczyna si

ę

o 2 lata

pó

ź

niej ni

ż

u dziewczynek - przeci

ę

tna dziewczynka wyprzedza chłopca w rozwoju fizycznym i co za tym idzie

psychicznym o 2 lata. St

ą

d wynika ró

ż

nica potrzeb, oczekiwa

ń

, d

ąż

e

ń

.

•

Dla chłopców w tym okresie najwa

ż

niejszy jest rozwój fizyczny, sprawno

ść

, siła. Działania zwi

ą

zane z t

ą

sfer

ą

sprawiaj

ą

im wi

ę

cej przyjemno

ś

ci i poprzez ni

ą

najłatwiej wtedy na nich oddziaływa

ć

, zmienia

ć

ich

postawy, kształtowa

ć

po

żą

dane zachowania (współpraca w zespole, konstruktywne rozwi

ą

zywanie

sporów i nieporozumie

ń

, odpowiedzialno

ść

za słabszych itp.)

•

Dziewcz

ę

ta w tym okresie czuj

ą

si

ę

bardziej dorosłe, identyfikuj

ą

si

ę

z kobietami, wa

ż

ne jest dla nich by

traktowa

ć

je bardziej partnersko, by dawa

ć

im mo

ż

liwo

ść

odpowiedzialno

ś

ci za siebie, swoje

post

ę

powanie (stosownie do wieku)

•

Zarówno u chłopców jak i u dziewcz

ą

t widoczna jest tendencja do uniezale

ż

niania si

ę

od rodziców,

wa

ż

nymi autorytetami s

ą

rówie

ś

nicy lub nieco starsi koledzy (st

ą

d takie mo

ż

liwo

ś

ci wychowawcze w

harcerstwie, gdzie wi

ę

kszo

ść

"wychowawców" to wła

ś

nie starsi koledzy i kole

ż

anki).

Okres dojrzewania płciowego to okres zaburzonej równowagi hormonalnej, co znajduje swoje odbicie

w funkcjonowaniu emocjonalnym dzieci w tym wieku: chwiejno

ść

emocjonalna, łatwo

ść

przechodzenia od

rado

ś

ci do smutku, nadwra

ż

liwo

ść

. Jest to jednak jednocze

ś

nie faza najwi

ę

kszych mo

ż

liwo

ś

ci rozwojowych

zarówno intelektualnych jak i fizycznych, zatem zadania powinny by

ć

dobierane tak by ten rozwój jak

najbardziej pobudza

ć

.

Potrzeba przynale

ż

no

ś

ci czyli ch

ęć

bycia cz

ęś

ci

ą

zespołu ł

ą

czy si

ę

tu z potrzeb

ą

poczucia odr

ę

bno

ś

ci

czyli bycia postrzeganym jako odr

ę

bna jednostka, ze swoimi charakterystycznymi zaletami, potrzebami itp. u

jednych manifestuje si

ę

to du

żą

ekspansywno

ś

ci

ą

, ch

ę

ci

ą

bycia wsz

ę

dzie widocznym, przyci

ą

gaj

ą

cym uwag

ę

innych, u drugich wr

ę

cz przeciwnie, ł

ą

czy si

ę

to z kompleksami nie

ś

miało

ś

ci. St

ą

d konieczno

ść

ró

ż

nicowania

podej

ś

cia do ró

ż

nych osób w tym samym wieku i grupie.

Wa

ż

na te

ż

jest w tym okresie potrzeba identyfikacji, posiadania wzoru do na

ś

ladowania, którym

mo

ż

e by

ć

bohater ksi

ąż

ki lub filmu, ale cz

ę

sto bywa kto

ś

z otoczenia, np. wła

ś

nie instruktor.

To co mo

ż

e sprawia

ć

najwi

ę

ksz

ą

trudno

ść

w pracy z dzie

ć

mi w okresie ok. 14 - tego roku

ż

ycia, to

wyra

ź

na tendencja do posiadania jak najwi

ę

kszej ilo

ś

ci praw i przywilejów dorosłych (niezale

ż

no

ść

,

samodzielno

ść

, niech

ęć

do ulegania autorytetom) z jednoczesn

ą

niech

ę

ci

ą

do ponoszenia "kosztów"

zwi

ą

zanych z bycia dorosłym (np. je

ś

li otrzymuje si

ę

systematyczne kieszonkowe i

ź

le si

ę

nim gospodaruje,

to wini

ć

nale

ż

ałoby siebie, ale łatwiej mie

ć

pretensj

ę

do rodziców,

ż

e za małe daj

ą

kieszonkowe). Wa

ż

ne jest

wi

ę

c, by dawa

ć

trudne i odpowiedzialne zadania, ale te

ż

by ich wykonanie rzetelnie omawia

ć

, pokazuj

ą

c co i

dlaczego było zrobione

ź

le i jak tego unikn

ąć

w przyszło

ś

ci.

________________________________________________________________________

Materiały szkoleniowe X Sylwestrowego Kursu Instruktorskiego Chor

ą

gwi Stołecznej ZHP

temat: rozwój psychofizyczny - potrzeby psychiczne