© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, 2010

Dobry Sprawdzian Wiedzy

SPRAWDZIAN NA ROZPOCZĘCIE NAUKI

W TRZECIEJ KLASIE

SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Przyroda wokół nas

Instrukcja

dla nauczyciela oceniającego test

WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNE

WARSZAWA 2010

Sprawdzian na rozpoczęcie nauki

w trzeciej klasie szkoły podstawowej

Instrukcja dla nauczyciela oceniającego test

2

Dobry Sprawdzian Wiedzy – wrzesień 2010

Cel diagnozy

Celem diagnozy jest sprawdzenie stopnia opanowania przez uczniów rozpoczynających

naukę w trzeciej klasie szkoły podstawowej umiejętności i wiadomości kształtowanych na
tym etapie edukacji oraz przygotowanie uczniów do pisania sprawdzianu na zakończenie
nauki w szkole podstawowej. Diagnozowane umiejętności i wiadomości są zgodne
z programami nauczania WSiP i z Podstawą programową dla tego etapu edukacji.

Aby monitorować realizację Podstawy programowej warto posłużyć się katalogiem

umiejętności opracowanym w ODE i zamieszczonym na stronie www.ode.pl. Katalog ten jest
spójny z aktualną Podstawą programową oraz ze standardami wymagań.

Dzięki uwzględnieniu w proponowanych testach powyższych umiejętności możliwe jest

monitorowanie przebiegu przygotowania uczniów do sprawdzianu w szóstej klasie
począwszy od pierwszego poziomu edukacji.

Podczas badania uczniowie zapoznają się z formą testu, jaki będą pisać na zakończenie

klasy szóstej. Mogą poćwiczyć sposób kodowania prac, zaznaczania odpowiedzi do zadań
zamkniętych i rozwiązywania zadań otwartych.

Do przeprowadzenia badań na rozpoczęcie trzeciej klasy przygotowano dwa zintegrowane

tematycznie testy Przyroda wokół nas. Jeden test bada umiejętności o

charakterze

humanistycznym (część I), drugi natomiast umiejętności o charakterze matematyczno-
przyrodniczym (część II).

Należy uwzględnić to, że każdą z części testu uczeń powinien rozwiązywać innego dnia.

Czas przeznaczony na wykonanie jednej części testu nie powinien przekroczyć 45 minut, ale
musi też być dostosowany do możliwości poszczególnych dzieci.

Do przeprowadzenia diagnozy przygotowano zestaw złożony z narzędzia pomiaru (test),

podręcznika testowania (instrukcja dla nauczyciela oceniającego test) oraz narzędzia
elektronicznego ułatwiającego zestawienie i analizę wyników badania (ANT).

Część I

Badanie umiejętności o charakterze humanistycznym

Plan testu według standardów wymagań

Obszar

umiejętności

Numery zadań

Maksymalna liczba

punktów za zadania

z danego obszaru

umiejętności

Udział procentowy

punktów za zadania

z danego obszaru

umiejętności w liczbie

punktów za cały test

1. Czytanie

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

8

32%

2. Pisanie

12, 15, 16, 17

10

40%

4. Korzystanie

z informacji

9, 10

2

8%

5. Wykorzystywanie

wiedzy w praktyce

8, 11, 13, 14

5

20%

Łącznie 25

100%

Sprawdzian na rozpoczęcie nauki

w trzeciej klasie szkoły podstawowej

Instrukcja dla nauczyciela oceniającego test

Dobry Sprawdzian Wiedzy – wrzesień 2010

3

Kartoteka testu

Numer

zadania

Sprawdzana umiejętność

(z numerem standardu)

Uczeń:

Sprawdzana czynność

Uczeń:

Maksymalna

liczba

punktów

Typ

zadania

1

odczytuje tekst (1.1)

ustala liczbę osób występujących
w tekście

1 WW

2

odczytuje tekst (1.1)

odczytuje odczucia jednego
z bohaterów

1 WW

3

odczytuje tekst (1.1)

odczytuje informację z tekstu

1 WW

4

odczytuje tekst (1.1)

odczytuje informację z tekstu

1 WW

5

odczytuje tekst (1.1)

odczytuje informację z tekstu

1 WW

6

odczytuje tekst (1.1)

ustala przyczynę postępowania
postaci

1 WW

7

odczytuje tekst (1.1)

ustala kolejność zdarzeń w teście

2 D

8

posługuje się poznanymi terminami
(5.1)

wskazuje w tekście rzeczowniki
i czasowniki

2 KO

9

posługuje się źródłem informacji
(4.1)

kieruje się nazwiskiem przy
wyszukiwaniu w encyklopedii
informacji o osobie

1 WW

10

posługuje się źródłem informacji
(4.1)

układa wyrazy zgodnie
z kolejnością alfabetyczną

1 WW

11

posługuje się poznanymi terminami
(5.1)

podaje wyraz pokrewny
do określonego rzeczownika

1 WW

12

I. przestrzega norm gramatycznych
(2.3)

układa zdanie z rozsypanki
wyrazowej

1

2 KO

II. przestrzega norm ortograficznych
i interpunkcyjnych (2.3)

pisze zdanie poprawnie pod
względem ortograficznym
i interpunkcyjnym

1

13

posługuje się poznanymi terminami
(5.1)

tworzy przymiotnik do podanego
rzeczownika

1 KO

14

posługuje się poznanymi terminami
(5.1)

wskazuje liczbę mnogą czasowników
(w czasie teraźniejszym i przyszłym)
i rzeczownik w liczbie mnogiej

1 D

15

przestrzega norm ortograficznych
(2.3)

pisze poprawnie pod względem
ortograficznym w zakresie
poznanych zasad pisowni

2 L

16

formułuje wypowiedź ze
świadomością celu – pyta (2.2)

układa zdania pytające do podanych
zdań oznajmujących

2 KO

17

I. pisze na temat i zgodnie z celem
(2.1)

pisze, w jaki sposób zaopiekowałby
się znalezionym pieskiem

1

4 RO

II. przestrzega norm gramatycznych
(2.3)

nie nadużywa wyrazów „pies”, „go”

1

III. przestrzega norm
ortograficznych (2.3)

pisze poprawnie pod względem
ortograficznym

1

IV. buduje tekst poprawny
kompozycyjnie (2.3)

pisze tekst logicznie uporządkowany,
spójny

1

Sprawdzian na rozpoczęcie nauki

w trzeciej klasie szkoły podstawowej

Instrukcja dla nauczyciela oceniającego test

4

Dobry Sprawdzian Wiedzy – wrzesień 2010

Symbolem WW oznaczono zadania wielokrotnego wyboru, D – zadania na dobieranie,

L – zadania z luką, KO – zadania krótkiej odpowiedzi, a RO – zadania rozszerzonej
odpowiedzi.

Klucz odpowiedzi do zadań WW

Numer zadania

1 2 3 4 5 6 9 10 11

Poprawna odpowiedź

C A A B C B C B A

Za każdą poprawną odpowiedź w zadaniach WW uczeń otrzymuje 1 punkt.

Schemat oceniania pozostałych zadań

Numer

zadania

Kryteria i zasady przyznawania punktów

Punktacja

7

Ustalenie kolejności zdarzeń zgodnie z tekstem.
Kolejność zdań: 2, 4, 1, 5, 3.
Bezbłędne wykonanie – 2 punkty.
Prawidłowe ponumerowanie 3 lub 2 zdań – 1 punkt.
Prawidłowe ponumerowanie 1 zdania – 0 punktów.

0–2

8

Poprawne wypisanie z tekstu dwóch rzeczowników – 1 punkt.
Poprawne wypisanie z tekstu dwóch czasowników – 1 punkt.

0–2

12

I. Ułożenie zdania z rozsypanki wyrazowej.
Karolina jest obowiązkowa, więc dba o swoje zwierzątko. – 1 punkt.

0–1

0–2

II. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna.
Przepisanie zdania bezbłędnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym
– 1 punkt.

0–1

Uwaga!
Jeżeli uczeń ułoży niepoprawne zdanie, ale użyje wszystkich podanych wyrazów, to wówczas nie
przyznaje mu się punktu za kryterium I, ale może otrzymać punkt za kryterium II.

13

Poprawne utworzenie przymiotnika, np. kolorowe

– 1 punkt.

0–1

14

Podkreślenie wyrazów: kąpiemy się, umyją się, zwierzęta.
Bezbłędne wykonanie – 1 punkt.
Popełnienie 1 błędu – 0 punktów.

0–1

15

Wyjaśnienie pisowni wyrazów.
Np. samochód, bo samochody; patrzy, bo po t piszemy rz lub podpatrywać,
wypatrywać.
Poprawne wyjaśnienie pisowni 2 wyrazów – 2 punkty.
Poprawne wyjaśnienie pisowni 1 wyrazu – 1 punkt.

0–2

16

Tworzenie zdań pytających.
Np. Czyją siostrą jest Karolina? Gdzie był Karol z tatą?
Poprawne zbudowanie 2 zdań pytających – 2 punkty.
Poprawne zbudowanie jednego zdania – 1 punkt.
Uwaga!
Błędy popełnione w pisowni wyrazów nie wpływają na punktację.

0–2

Sprawdzian na rozpoczęcie nauki

w trzeciej klasie szkoły podstawowej

Instrukcja dla nauczyciela oceniającego test

Dobry Sprawdzian Wiedzy – wrzesień 2010

5

17

I. Zrozumienie polecenia, realizacja podanego tematu.
Napisanie, jak, w jaki sposób uczeń zaopiekowałby się znalezionym pieskiem
– 1 punkt.

0–1

0–4

II. Poprawność gramatyczna.
Nienadużywanie wyrazów: „pies”, „go” – 1 punkt.

0–1

. III. Poprawność ortograficzna.

Popełnienie 1-2 błędów ortograficznych – 1 punkt.
Popełnienie więcej niż 2 błędów ortograficznych – 0 punktów.

0–1

IV. Tworzenie logicznie uporządkowanej wypowiedzi.
Zredagowanie wypowiedzi logicznie uporządkowanej – 1 punkt.

0–1

Uwaga!
Jeżeli uczeń napisał mniej niż 3 zdania, to wówczas nie przyznaje mu się punktów za

kryteria II, III i IV.

Część II

Badanie umiejętności o charakterze matematyczno-przyrodniczym

Plan testu według standardów wymagań

Obszar

umiejętności

Numery zadań

Maksymalna liczba

punktów za zadania

z danego obszaru

umiejętności

Udział procentowy

punktów za zadania

z danego obszaru

umiejętności w liczbie

punktów za cały test

1. Czytanie

1, 2

2

8%

3. Rozumowanie

3, 4, 5, 6, 11_I, 12, 13,

16_I, 17_I

13 52%

5. Wykorzystywanie

wiedzy w praktyce

7, 8, 9, 10, 11_II, 14, 15,

16_II, 17_II

10 40%

Łącznie 25

100%

Kartoteka testu

Numer

zadania

Sprawdzana umiejętność

(z numerem standardu)

Uczeń:

Sprawdzana czynność

Uczeń:

Maksymalna

liczba

punktów

Typ

zadania

1

rozumie znaczenia podstawowych
symboli występujących
w instrukcjach i opisach map (1.3)

posługuje się legendą przy
odczytywaniu określonych
informacji na mapie

1 WW

2

odczytuje dane z mapy (1.2)

określa położenie jednego obiektu
względem drugiego za pomocą
kierunku geograficznego

1 WW

3

rozpoznaje charakterystyczne
cechy i własności elementów
środowiska (3.6)

rozpoznaje rośliny leśne

1 WW

4

dostrzega prawidłowości, opisuje
je i sprawdza na przykładach (3.7)

rozpoznaje etapy rozwoju rośliny

1 WW

5

rozpoznaje charakterystyczne
cechy i własności elementów
środowiska (3.6)

rozpoznaje liście

1 WW

Sprawdzian na rozpoczęcie nauki

w trzeciej klasie szkoły podstawowej

Instrukcja dla nauczyciela oceniającego test

6

Dobry Sprawdzian Wiedzy – wrzesień 2010

6

rozpoznaje charakterystyczne
cechy i własności zjawisk (3.6)

rozumie zjawisko parowania

1 WW

7

rozumie potrzebę stosowania zasad
oszczędnego korzystania z
zasobów przyrody (5.8)

wskazuje sposób postępowania
przyczyniający się do ochrony
lasów

1 WW

8

rozumie potrzebę stosowania zasad
zdrowego trybu życia (5.8)

wskazuje zasadę zdrowego
odżywiania się

1 WW

9

wykonuje obliczenia dotyczące
czasu (5.3)

ustala czas rozpoczęcia zdarzenia
na podstawie jego czasu trwania
i godziny zakończenia

1 WW

10

wykorzystuje w sytuacjach
praktycznych własności liczb (5.5)

wykonuje porównywanie
różnicowe

1 WW

11

I. opisuje sytuację przedstawioną
w zadaniu za pomocą prostego
schematu (3.5)

rysuje wskazówki na zegarze,
wskazujące określoną godzinę

1

2 KO

II. wykorzystuje w sytuacjach
praktycznych własności liczb (5.5)

zapisuje liczby w systemie
rzymskim

1

12

rozpoznaje charakterystyczne
cechy i własności liczb (3.6)

wykonuje działania na liczbach:
dodawanie, odejmowanie
w zakresie 100, z przekraczaniem
progu dziesiątkowego oraz
mnożenie i dzielenie w zakresie
tabliczki mnożenia

4 KO

13

rozpoznaje charakterystyczne
cechy i własności liczb (3.6)

rozwiązuje łatwe równania
jednodziałaniowe z niewiadomą
w postaci okienka

2 L

14

posługuje się poznanymi terminami
do opisywania zjawisk i sytuacji
spotykanych w środowisku (5.1)

rozumie pojęcia: składnik, różnica,
działanie odwrotne do mnożenia

2 P–F

15

wykonuje obliczenia dotyczące
długości (5.3)

porównuje długości boków trójkąta
i zapisuje wynik pomiaru
najdłuższego boku

1 L

16

I. opisuje sytuację przedstawioną
w zadaniu za pomocą wyrażenia
arytmetycznego (3.5)

podaje metodę rozwiązania zadania
tekstowego

1

2 RO

II. wykonuje obliczenia dotyczące
długości (5.3)

oblicza, ile km przejechał
rowerzysta w ciągu jednego dnia

1

17

I. opisuje sytuację przedstawioną
w zadaniu za pomocą wyrażenia
arytmetycznego (3.5)

podaje metodę rozwiązania zadania
tekstowego

1

2 RO

II. wykorzystuje w sytuacjach
praktycznych własności liczb (5.5)

oblicza liczbę elementów
za pomocą mnożenia

1

Symbolem WW oznaczono zadania wielokrotnego wyboru, L – zadania z luką,

P–F – zadania typu prawda-fałsz, KO – zadania krótkiej odpowiedzi, a RO – zadania
rozszerzonej odpowiedzi.

Klucz odpowiedzi do zadań WW

Numer zadania

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Poprawna odpowiedź C B A C A B A B C A

Za każdą poprawną odpowiedź w zadaniach WW uczeń otrzymuje 1 punkt.

Sprawdzian na rozpoczęcie nauki

w trzeciej klasie szkoły podstawowej

Instrukcja dla nauczyciela oceniającego test

Dobry Sprawdzian Wiedzy – wrzesień 2010

7

Schemat oceniania pozostałych zadań testu

Numer

zadania

Kryteria i zasady przyznawania punktów

Punktacja

11

I. Prawidłowe narysowanie wskazówek pokazujących godz. 17.15 – 1 punkt. 0–1

0–2

II. Zapisanie liczb w systemie rzymskim: VII, X – 1 punkt. 0–1

12

Wykonanie obliczeń.
84, 9, 72, 9
Za każde poprawne obliczenie działania – 1 punkt.

0–4

13

Wykonanie obliczeń.
16, 7
Za każde wstawienie poprawnej liczby – 1 punkt.

0–2

14

TAK, TAK, NIE
Bezbłędne zaznaczenie odpowiedzi – 2 punkty.
Popełnienie 1 błędu – 1 punkt.
Popełnienie więcej niż 1 błędu – 0 punktów.

0–2

15

Uzupełnienie zdania liczbą 6 – 1 punkt.

0–1

16

I. Ustalenie sposobu rozwiązania zadania.
Zapisanie działania: 30 : 6 – 1 punkt.

0–1

0–2

II. Wykonanie obliczeń.
Zapisanie wyniku: 5 – 1 punkt.

0–1

Uwaga!
Jeżeli działanie jest nieadekwatne do sytuacji przedstawionej w zadaniu, to za całe zadanie uczeń
otrzymuje 0 punktów.

17

I. Ustalenie sposobu rozwiązania zadania.
Zapisanie działania odpowiadającego sytuacji z zadania: np. 9 · 6 – 1 punkt.

0–1 0–2

II. Wykonanie obliczeń.
Obliczenie liczby drzew: 54 – 1 punkt.

0–1

Uwaga!
Jeżeli działanie jest nieadekwatne do sytuacji przedstawionej w zadaniu, to za całe zadanie uczeń
otrzymuje 0 punktów.