Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej
Katedra Fotogrametrii i Teledetekcji

Opracowanie stereogramu zdjęć lotniczych na autografie cyfrowym

VSD AGH (Video Stereo Digitizer)

Wykonały:

Monika Piegat

Anna Poźniakowska

Rok III GiSzN Gr. 3

1. VSD jest cyfrową stacją roboczą przeznaczoną do opracowania monochromatycznych

lub kolorowych obrazów cyfrowych.

W VSD dwa obrazy cyfrowe stanowiące stereogram wyświetlane są odpowiednio na lewej i
prawej połowie ekranu monitora. Stereoskopową wizję przestrzenna uzyskuje się w ten
sposób, że lewym okiem należy obserwować lewą połówkę ekranu, a prawą połówkę ekranu
prawym okiem. Obserwację obrazów cyfrowych dokonuję się za pomocą stereoskopu
zwierciadlanego. Za pomocą tego stereoskopu możemy wyraźnie obserwować przestrzenny
model terenu, na którym dostrzegamy przestrzenne kształty obiektów i ich rozmieszczenie w
przestrzeni.

Przedmiotem obserwacji stereoskopowej mogą być obrazy cyfrowe uzyskane na drodze
laboratoryjnej, skanowania lotniczych zdjęć fotograficznych lub obrazy pozyskane wprost z
wykorzystaniem skanera lotniczego lub satelitarnego. Na ćwiczeniach głownie mieliśmy do
czynienia ze zdjęciami czarno-białymi. Obrazy te są panchromatyczne co charakteryzuje ich
wysoka selektywność półtonów szarości i bardzo dobra ostrość wizji stereoskopowej, co
ułatwia identyfikacje małych obiektów terenowych i poprawną interpretację przestrzenną.

Programy narzędziowe:

DXF_ABS - konwersja pliku tekstowego typu DXF na plik binarny ABS (format własny
VSD)

Program tworzy plik raportu o warstwach NazwaPlikuDXF.LRP , który zastąpiony

plikiem NazwaPlikuDXF.LAY o podobnej budowie, umożliwia eliminację niepożądanych
warstw i modyfikację kolorów pozostałych.
ABS_TXT - konwersja pliku ABS do pliku *.TXT o formacie ASCII

Program umożliwia przeglądanie i wykorzystywanie poza VSD pliku tekstowego z

rysunkiem zarejestrowanym w postaci ciągów punktów opisujących poligony.
TXT_ABS - konwersja pliku *.TXT o zawartości jw. na plik danych dla VSD w formacie
ABS

Program umożliwia konwersję odwrotną do konwersji realizowanej przez program

ABS_TXT i w przypadku potrzeby modyfikacji danych wymaga znajomości formatu
używanego w plikach typu *.TXT.
DXF_B_T - konwersja pliku binarnego DXF na format tekstowy

Program dostosowuje format binarnego pliku DXF do tekstowego formatu DXF

akceptowanego przez program DXF_ABS.
DXF_T_B - konwersja pliku tekstowego DXF na format binarny

Program umożliwia tworzenie pliku DXF w formacie binarnym, zmniejszającym jego

rozmiar ok. dwukrotnie. (Nb. użycie kompresji typu ZIP zmniejsza rozmiar pliku DXF ok.
pięciokrotnie).
RGB_VSD - konwersja pliku TIFF z obrazem RGB (True Color) na plik indeksowany lub

na plik monochromatyczny

Program umożliwia przekształcenie pliku TIFF z obrazem cyfrowym typu RGB,

niekompresowanym, na pliki obrazowe, które mogą być wprowadzone do VSD. Zależnie od
decyzji operatora, w wyniku konwersji powstaje plik barwny indeksowany 256-kolorową
paletą lub plik monochromatyczny.
KEY_CODE - egzaminator kodów przycisków klawiatury

Program raportuje na ekranie kody klawiszy alfanumerycznych, znakowych,

funkcyjnych i klawiszy naciskanych wraz z Alt i Ctrl, kody stosowane przez VSD. Umożliwia
on zmianę przypisania funkcji VSD przyciskom myszy oraz programowanie menu
graficznego w pliku konfiguracyjnym VSDCONF.
TIF_LST - wyświetlenie zawartości nagłówka pliku rastrowego w formacie TIFF, w razie
potrzeby.

Skrótami najczęściej używanymi w programie VSD są:
· V – kadruje obraz
· C – centruje obraz
· Z – zoom – powiększenie obrazu
· M – zmniejszenie obrazu
· I – rejestracja znaczka tłowego
· H – rejestracja punktu dla orientacji wzajemnej
· F1, F2 – pomiar wysokościowy znaczka tłowego
· F5 – określanie transformacji do układu tłowego dla pary obrazow
· F6 – obliczanie elementów orientacji wzajemnej
· F7 – obliczanie elementów orientacji bezwzględnej
· F8 – tryb autogrametryczny
· F9 – pomiar połautomatyczny punktów homologicznych
· F12 – zapis przejściowy
· „-‘’ – zmniejszenie skoku kursora
· „+’’ – powiększenie skoku kursora
· Tab – blokowanie lewego/prawego kursora
· 1 – przywrócenie sterowania parą kursorów w układzie autogrametrycznym
· Q – zapis plików mapy wektorowej i zakończenie pracy systemu VSD
· P – poligon; zapis współrzędnych początku punktów linii łamanej
· K – koniec; zapis ostatniego punktu linii łamanej
· D – dowiąż linie do wskazanego punktu
· U – usuwa wskazany wektor
· B – tworzenie/edytowanie warstw tematycznych
· C – centrowanie obrazu
· X – zmiana kształtu kursora
· R – odświeżanie mapy

2. Parametry projektu i zdjęć:



Zdjęcia pochodzą z nalotu fotogrametrycznego zrealizowanego w 1995 roku w
ramach programu PHARE za pomocą kamery lotniczej LMK 305_21.



Skala zdjęć 1:5000.



Para zdjęć, która była przedmiotem opracowania pochodzi z następującej lokalizacji:
Obiekt Olsztyn; szereg 10, model 2; zdjęcia 317,318.



Zdjęcia zostały przeskanowane za pomocą skanera Photoscan PS1 o minimalnej
wielkości pixela to 7,5mikrometra.



Zapis w formacie *.tiff czarno-białym (BW) indeksowanym.



Wielkość pixela zwiększono do 22,5 mikrometr w wyniku czego wielkość pliku ze

zdjęciem wyniosła 104MB.



Pierwotna wielkość pliku ze zdjęciami wynosiła 312 MB.



Fakt, że jest to plik BW indeksowany oznacza, że z 256 poziomów jasności, które
może uzyskać pixel osiem z nich zarezerwowanych jest dla zdefiniowania kolorów
określonych warstw tematycznych, które wykorzystane zostały w dalszej części pracy.



Rozmiar zdjęć 23x23 cm

Import zdjęcia:
Pliki kolorowe RGB (True Color) muszą być przed wprowadzeniem do VSD
przetworzone do formatu indeksowanego lub monochromatycznego.

3. Orientacje pary zdjęć lotniczych:

W czasie ćwiczeń wykonywaliśmy trzy orientacje: wewnętrzną, wzajemną i
bezwzględną.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia najpierw musieliśmy stworzyć nowy
folder o nazwie zawierającą nr. Zdjęcia (w przypadku realizacji tych samych zdjęć
przez kilka zespoły na koniec można dodać pierwsza literę imienia lub nazwiska).
Przykładowa nazwa folder: 317_318_pp. Następnie zdjęcia na których pracujemy
najlepiej zapisać w oddzielnym folderze.

Orientacja wewnętrzna – polega na transformacji współrzędnych obrazu z układu
pikselowego do układu tłowego. Najczęściej stosowaną metodą jest transformacja afiniczna.
Wykorzystuję się też również transformacje Helmerta i biliniową.
Wykonujemy:

- Pomiar 4 lub więcej znaczków tłowych (min. 2 znaczki) i rejestrację klawiszem [I].
Aby wykorzystać do obliczeń transformacji współrzędne tłowe znaczków zapisane w
pliku NazwaZadania.PKT należy po wprowadzeniu numeru punktu nacisnąć klawisz
[INSERT].

- obliczenie współczynników jednej z czterech transformacji do wyboru - klawisz [F5]
(obliczenia mogą być wykonane bezpośrednio po zarejestrowaniu punktów lub po
zakończeniu pomiarów dla orientacji wzajemnej i bezwzględnej)

-Po wykonaniu orientacji wewnętrznej możemy poruszać się już w układzie tłowym
zarówno lewego jak i prawego zdjęcia.
-Jednostką układu tłowego jest mm.
-Dane do transformacji (współrzędne znaczków tłowych) pobieramy najczęściej z
metryki kamery, która powinna być dostarczona razem ze zdjęciami.

Plik_OR_INT.WYN

Nazwa zadania : 317_318 12-05-2011, 21:43
Nazwa obrazu : D:\VSDWIN~1\317.TIF (10240*10240)
D:\VSDWIN~1\318.TIF (10240*10240)

************************ Znaczki tłowe, zdjęcie LEWE ************************

Transformacja wstępna, HELMERTA

nr xs ys xi yi x-xi y-yi xs-xs' ys-ys'
1 224.67 -223.00 -109.9960 110.0320 -0.000 0.010 -0.02 0.43
2 10015.00 -223.33 110.0010 110.0310 -0.007 -0.017 -0.30 -0.77
3 10016.67-10012.33 109.9990 -109.9600 0.012 0.013 0.54 0.58
4 225.67-10013.67 -109.9930 -109.9630 -0.002 0.007 -0.07 0.29
5 5119.33 -223.67 -0.0010 110.0220 -0.011 -0.006 -0.51 -0.25
6 10016.00 -5118.00 109.9950 0.0360 0.011 -0.006 0.51 -0.29
7 5121.00-10014.00 0.0000 -109.9680 0.005 -0.006 0.20 -0.28
8 224.67 -5118.33 -109.9990 0.0360 -0.008 0.007 -0.35 0.29

mx= 0.009 my= 0.011 mp= 0.015 mxs= 0.420 mys= 0.501 mps= 0.654

Współczynniki wzoru transformacji :
-115.0443103947 0.0224701915 0.0000020998
115.0529958751 -0.0000020998 0.0224701915

Transformacja docelowa, BI-LINIOWA

nr xs ys xi yi x-xi y-yi xs-xs' ys-ys'
1 224.67 -223.00 -109.9960 110.0320 0.005 0.000 0.20 0.00
2 10015.00 -223.33 110.0010 110.0310 -0.001 0.001 -0.03 0.05
3 10016.67-10012.33 109.9990 -109.9600 -0.003 0.006 -0.13 0.26
4 225.67-10013.67 -109.9930 -109.9630 0.002 0.005 0.10 0.22
5 5119.33 -223.67 -0.0010 110.0220 -0.006 -0.001 -0.26 -0.05
6 10016.00 -5118.00 109.9950 0.0360 0.007 -0.001 0.31 -0.04
7 5121.00-10014.00 0.0000 -109.9680 -0.001 -0.011 -0.05 -0.47
8 224.67 -5118.33 -109.9990 0.0360 -0.003 0.001 -0.15 0.04

mx= 0.006 my= 0.007 mp= 0.009 mxs= 0.253 mys= 0.294 mps= 0.388

Współczynniki wzoru transformacji : 3
-115.0392937 0.0224704 0.0000022 0.0000000
115.0425852 0.0000008 0.0224693 0.0000000

Rozmiar piksela w układzie tłowym : 0.0225

************************ Znaczki tłowe, zdjęcie PRAWE ***********************

Transformacja wstępna, HELMERTA

nr xs ys xi yi x-xi y-yi xs-xs' ys-ys'
1 225.33 -223.00 -109.9960 110.0320 0.006 0.007 0.27 0.32
2 10015.33 -224.00 110.0010 110.0310 -0.010 -0.010 -0.46 -0.44
3 10015.67-10013.67 109.9990 -109.9600 0.004 0.008 0.16 0.35
4 224.67-10013.67 -109.9930 -109.9630 -0.007 0.007 -0.33 0.29
5 5120.00 -223.67 -0.0010 110.0220 -0.006 0.004 -0.27 0.20
6 10015.67 -5119.00 109.9950 0.0360 0.005 -0.005 0.24 -0.23
7 5120.67-10014.67 0.0000 -109.9680 0.012 -0.009 0.55 -0.39
8 224.67 -5118.67 -109.9990 0.0360 -0.004 -0.002 -0.16 -0.10

mx= 0.009 my= 0.008 mp= 0.012 mxs= 0.383 mys= 0.355 mps= 0.522

Współczynniki wzoru transformacji :
-115.0532481698 0.0224699364 -0.0000004506
115.0498683811 0.0000004506 0.0224699364

Transformacja docelowa, BI-LINIOWA

nr xs ys xi yi x-xi y-yi xs-xs' ys-ys'
1 225.33 -223.00 -109.9960 110.0320 0.003 0.000 0.13 0.00
2 10015.33 -224.00 110.0010 110.0310 -0.001 -0.001 -0.04 -0.07
3 10015.67-10013.67 109.9990 -109.9600 -0.007 0.006 -0.31 0.26
4 224.67-10013.67 -109.9930 -109.9630 -0.003 0.007 -0.14 0.33
5 5120.00 -223.67 -0.0010 110.0220 -0.003 0.005 -0.13 0.23
6 10015.67 -5119.00 109.9950 0.0360 0.005 -0.002 0.21 -0.09
7 5120.67-10014.67 0.0000 -109.9680 0.009 -0.009 0.41 -0.42
8 224.67 -5118.67 -109.9990 0.0360 -0.003 -0.005 -0.13 -0.23

mx= 0.007 my= 0.008 mp= 0.010 mxs= 0.310 mys= 0.342 mps= 0.461

Współczynniki wzoru transformacji : 3
-115.0568070 0.0224713 -0.0000013 0.0000000
115.0422467 0.0000021 0.0224691 0.0000000

Rozmiar piksela w układzie tłowym : 0.0225

Orientacja wzajemna – polega na wprowadzeniu układu modelu, a więc powiązaniu dwóch
zdjęć i analitycznym „odtworzeniu wiązek”. Zadaniem orientacji jest doprowadzenia zdjęć do
takiej postaci jaka było w momencie fotografowania.
Pomiarowi podlegają punkty jednoznacznie identyfikowalne na lewym i prawym zdjęciu w
tzw.rejonach Grubera

- pomiar 6 lub więcej punktów homologicznych (min. 5 punktów) i zarejestrowanie
ich [H] (pomiar punktu może być wykonany półautomatyczną metodą autokorelacji
[F9] - aktualnie funkcja jest dostępna dla obrazów monochromatycznych)

- obliczenie elementów orientacji wzajemnej oraz współrzędnych przecięcia promieni
homologicznych w układzie modelu [F6] (z wprowadzeniem z klawiatury elementów
orientacji wewnętrznej ck, xo i yo oraz ew. wartości współczynników dystorsji
radialnej z pliku NazwaZadania.ADP) ,
- Po wykonaniu orientacji wzajemnej istnieje możliwość uruchomienia trybu
autogrametrycznego w układzie modelu (warunek: pomierzonych min 6 punktów).
-Po wykonaniu pomiarów liczone są paralaksy poprzeczne (różnica we współrzędnych
tłowych „y”) na mierzonych punktach.
-Parametrem mówiącym o dokładności jest średnia paralaksa poprzeczna na
modelu.
-Przyjmuje się, że orientacja jest prawidłowa jeśli wielkość ta nie przekracza 0,5
piksela.

Plik_OR_REL.WYN:

Nazwa zadania : 317_318 13-05-2011, 12:53
Nazwa obrazu : D:\VSDWIN~1\317.TIF (10240*10240)
D:\VSDWIN~1\318.TIF (10240*10240)

*************** Obliczenie elementów orientacji wzajemnej******************

Liczba pomierzonych punktów : 15

x0= 0.00 y0= 0.00 ck= 305.21

Liczba iteracji : 5
om= -0.2710ř fi= 0.0667ř ka= -0.2765ř
bx= 89.7213 by= -0.8854 bz= -0.3518 |b|= 89.7264

Macierz obrotu prawego zdjęcia :
0.9999876756 0.0048262253 0.0011645291
-0.0048316823 0.9999771424 0.0047296396
-0.0011416762 -0.0047352080 0.9999881371

nr xm ym zm dym dyt dys
1 -11.848 -8.514 0.259 -0.0009 -0.0009 -0.04
2 101.310 0.062 3.867 0.0091 0.0092 0.41
3 -3.765 103.855 0.200 -0.0007 -0.0007 -0.03

4 -4.597 -91.519 1.962 0.0050 0.0054 0.24
5 94.801 93.772 0.776 -0.0090 -0.0099 -0.44
6 98.643 -101.119 1.293 0.0059 0.0065 0.29
7 -6.494 53.048 1.045 0.0016 0.0017 0.07
8 -13.275 -49.177 0.178 -0.0027 -0.0027 -0.12
9 50.118 -106.519 2.085 -0.0020 -0.0023 -0.10
10 110.409 -63.283 0.611 -0.0089 -0.0093 -0.42
11 99.372 60.830 0.362 0.0058 0.0061 0.27
12 52.223 100.242 -0.501 0.0039 0.0044 0.19
13 35.349 48.904 0.347 0.0006 0.0006 0.03
14 22.064 5.651 0.231 -0.0023 -0.0023 -0.10
15 55.500 -47.285 2.769 -0.0056 -0.0058 -0.26
Szczątkowa paralaksa poprzeczna w układzie modelu/tłowym/obrazu :
my= 0.0064 myt= 0.0067 mys= 0.30

Rozmiar piksela w układzie tłowym : 0.0225

Wyniki pomiarów użytych do powyższych obliczeń :

nr xsl ysl xsp ysp
1 4592.67 -5499.00 610.33 -5417.67
2 9687.00 -5117.00 5658.50 -5010.50
3 4952.00 -495.00 940.00 -400.00
4 4915.00 -9219.00 933.00 -9133.33
5 9349.50 -936.00 5342.50 -820.50
6 9530.00 -9638.50 5556.00 -9532.00
7 4830.00 -2751.00 820.50 -2664.00
8 4529.50 -7309.50 559.50 -7228.50
9 7367.00 -9892.33 3385.00 -9795.00
10 10044.50 -7941.00 6072.00 -7835.00
11 9547.67 -2409.67 5553.33 -2298.00
12 7440.00 -666.33 3443.67 -559.00
13 6695.00 -2941.00 2698.33 -2845.33
14 6103.00 -4868.00 2118.00 -4779.00
15 7613.33 -7243.00 3608.33 -7148.00

Orientacja bezwzględna - jest to transformacja przestrzenna z układu modelu do układu
terenowego.
Podczas orientacji pomiarowi podlegają fotopunkty, a wiec punkty widoczne i pomierzone na
zdjęciu o znanych współrzędnych terenowych (ang. GCP – Ground Control Points).
Minimalna liczba punktów potrzebna do transformacji wynosi trzy. Dokładność orientacji
bezwzględnej jest określana na

podstawie błędu średniokwadratowego współrzędnych fotopunktów.
-pomiar 3 lub więcej punktów dostosowania (x,y,z) i rejestracja klawiszem [G]
-w celu użycia współrzędnych geodezyjnych zapisanych w pliku NazwaZadania.PKT
należy po wprowadzeniu numeru punktu nacisnąć klawisz [INSERT].

- obliczenie elementów orientacji bezwzględnej klawiszem [F7].

PLIK_OR_ABS.WYN:

Nazwa zadania : 317_318 25-05-2011, 16:22
Nazwa obrazu : C:\VSDWIN~1\317.TIF (10240*10240)
C:\VSDWIN~1\318.TIF (10240*10240)

*************** Obliczenie elementów orientacji bezwzględnej ****************

Liczba wskazanych punktów : 4

OM= 0.1660ř FI= -0.2624ř KA= 0.0434ř
Skala : 5.1271
Biegun modelu : 37.3808 3.1566 1.4898
Biegun terenu : -22733.1602 78029.0820 115.7075
Środek rzutów zdjęcia lewego : -22931.9337 78008.2447 1671.9778
Środek rzutów zdjęcia prawego : -22471.9125 78004.0526 1672.2686

Macierz obrotu :
0.9999892279 -0.0007577367 -0.0045792994
0.0007444771 0.9999955279 -0.0028965502
0.0045814737 0.0028931098 0.9999853199 1.00000

1002
Pnt_mod -13.515 75.070 1.719
Pnt_mod' -13.532 75.058 1.711
Err_mod -0.0177 -0.0116 -0.0086
Pnt_ter -22994.480 78397.531 116.710
Pnt_ter' -22994.390 78397.591 116.754
Err_ter 0.0903 0.0596 0.0445
1004
Pnt_mod -12.098 -72.723 1.514
Pnt_mod' -12.087 -72.716 1.523
Err_mod 0.0118 0.0067 0.0085
Pnt_ter -22986.490 77639.883 113.590
Pnt_ter' -22986.551 77639.848 113.546
Err_ter -0.0603 -0.0345 -0.0437
10500
Pnt_mod 83.943 87.894 0.501
Pnt_mod' 83.962 87.902 0.509
Err_mod 0.0187 0.0080 0.0076
Pnt_ter -22494.641 78463.773 113.030
Pnt_ter' -22494.736 78463.732 112.991
Err_ter -0.0959 -0.0412 -0.0394
10505
Pnt_mod 91.193 -77.614 2.224
Pnt_mod' 91.180 -77.617 2.217
Err_mod -0.0129 -0.0031 -0.0075
Pnt_ter -22457.029 77615.141 119.500
Pnt_ter' -22456.963 77615.157 119.539
Err_ter 0.0659 0.0161 0.0386

Błędy średnie współrzędnych x,y,z : 0.0796 0.0409 0.0416
Błąd średniokwadratowy punktu w układzie odniesienia : 0.0987

Wyniki pomiarów wykonanych dla powyższych obliczeń :

Nr xsl ysl xsp ysp
1002 4515.00 -1760.00 490.00 -1672.00
1004 4579.67 -8372.33 598.67 -8289.67
10500 8861.67 -1202.33 4858.33 -1089.33
10505 9209.33 -8598.67 5218.33 -8495.33

4. Stereodigitalizacja zdjęć lotniczych polega na rekonstrukcji modelu przestrzennego

zrealizowanej na autografie analogowym, analitycznym lub cyfrowym. Rekonstrukcja modelu
przestrzennego oparta jest o parę zdjęć tworzącą stereogram. Na podstawie współrzędnych
uzyskanych w układzie modelu drogą transformacji uzyskuje się współrzędne szczegółów
terenowych w układzie geodezyjnym.

Wektoryzacja obiektów sytuacyjnych 3D:

Wykonywanie wektoryzacji płaskiej i obiektów poziomych (np. dachy budynków, które są
prostopadłościowe). Również możemy wykonywać wektoryzacji dowolnych obiektów
przestrzennych (np. powierzchnie terenu lub niepoziome dachy).
Dzięki Stereodigitalizacji mamy możliwość przeprowadzenia pomiarów: wysokości
obiektów, odległości pomiędzy dowolnymi punktami, powierzchni poligonu zamkniętego,
pikiet dla potrzeb numerycznego modelu terenu, bezpośrednia wektoryzacja linii o stałej
wysokości (warstwice).

Przed rozpoczęciem wektoryzacji należy założyć warstwy o nazwie odpowiadającej
obiektom, które mamy pomierzyć w terenie. Za pomocą klawisza [B] otwiera się okno w
prawym dolnym rogu gdzie można zakładać nowe warstwy, określić ich kolor, edytować je
lub przełączać z widocznego na niewidoczny i odwrotnie.
Następnie ustawiamy odpowiednią warstwę na której będzie pracować tak aby w obszarze
prawego zdjęcia na górze pojawiło się okienko z nazwą aktywnej warstwy (wtedy jest
widoczna). Potem wybieramy obiekt, który mamy pomierzyć.

Na ćwiczeniach wykonywaliśmy pomiary na dwóch warstwach: budynki i użytki.
Każda osoba miała do wykonania po trzy budynki i po trzy użytki. Do wykonania ćwiczenia
najpierw trzeba było ustawić stereoskop, następnie ustawić znaczki na narożniku budynku lub
użytku który miał być pomierzony. Za pomocą klawiszy F1 i F2 ustawialiśmy znaczki tak
aby pokryły się. Za pomocą klawisza [P] zaznaczaliśmy punkty tworząc wektor, klawiszem
[K] kończyliśmy wektor, a klawiszem [D] dołączaliśmy do ostatni wektor do punktu
początkowego, tworząc obiekt zamknięty. W trakcie pomiaru trzeba zwracać uwagę aby
znaczek pomiarowy ustawić na danym poziomie terenu lub budynku. Tak aby leżał
bezpośrednio na wysokości danego obiektu. Oczywiście trzeba pamiętać, żeby powiększyć
pomierzony teren za pomocą klawisza [Z] a następnie scentrować [C] znaczki pomiarowe tak
aby były widoczne na środku ekranu co ułatwia pomiar.

5. Za pomocą klawisza [U] możemy usuwać linie, które są źle pomierzone aby ponownie

dokonać pomiaru.

Jeśli chcemy edytować warstwę za pomocą klawisza [B] możemy w prawym dolnym rogu
okna dokonać modyfikacji.

Poniżej mamy informacje o danych warstwach:

Nazwa zadania : 317_318 03-06-2011, 08:43

Nazwa obrazu : D:\NOWYFO~1\317.TIF (10240*10240)

D:\NOWYFO~1\318.TIF (10240*10240)

******************************** Lista warstw ********************************

Nr ----------- Nazwa ------------ Kolor Stan Odcinki

* 1. BUDYNKI B widoczna 40

2. UZYTKI G widoczna 47

6. NMT to numeryczna reprezentacja powierzchni terenowej utworzonej zazwyczaj

poprzez zbiór odpowiednio wybranych punktów tej powierzchni oraz algorytmy
interpolacyjne umożliwiające odtworzenie jej kształtu w określonym obszarze.

W systemach komputerowych tworzone są najczęściej dwa podstawowe typy NMT:
regularny w postaci prostokątnej siatki punktów – GRID i nieregularny w postaci siatki
trójkątów – TIN.
My używaliśmy modelu zapisany w formacie GRID może być zarazem interpretowany jako
macierz wysokości, co znacząco ułatwia prowadzenie analiz przestrzennych.

Model pseudorastrowy – GRID

− model macierzowy o stałej rozdzielczości,
− prostota zapisu danych,
− zmienna dokładność zobrazowania terenu,
− każdy element macierzy przechowuje średnią wysokość pola elementarnego,
− jest podstawą do utworzenia modeli pochodnych – nachyleń i ekspozycji.

Rozpoczynając ćwiczenie najpierw ustawiamy znaczek pomiarowy na lewym zdjęciu na

określonej wysokości w obszarze punktów homologicznych, następnie ustawiamy
znaczek tak aby współrzędne x, y były liczbami całkowitymi. Następnie za pomocą
klawiszy F1 i F2 ustawiamy znaczek pomiarowy tak aby leżał on na powierzchni
terenu. Następnie za pomocą klawisza [j] zapisujemy znaczek. Usuwamy punkt za
pomocą klawisza [j] i –nr. Pkt. Naciskając jednocześnie klawisze Alt i + wpisujemy co
ile ma być przeskok kursora. Na zajęciach mieliśmy wykonać siatkę kwadratów o
wymiarach 20x 20 m. Oto kilka kombinacji klawiszowych wykorzystywanych w trakcie
pomiaru:

Alt i 8 – pokazanie się numerów punktów
Alt i e – naprzemiennie aktywowana jest i chowana mapa
Ctrl i e – wczytanie mapy dwuwymiarowej
Ctrl i d – wstawianie mapy na określone wysokości aby punkty dotykały znaczków

Po wykonaniu siatki GRID zapisujemy pracę za pomocą klawisza q

PLIK_317_318.OR:

Nazwa zadania : 317_318 03-06-2011, 10:33
Nazwa obrazu : D:\NOWYFO~1\317.TIF (10240*10240)
D:\NOWYFO~1\318.TIF (10240*10240)

Znaczki tłowe, zdjęcie lewe
1 -109.9960 110.0320 224.67 -223.00
2 110.0010 110.0310 10015.00 -223.33
3 109.9990 -109.9600 10016.67 -10012.33
4 -109.9930 -109.9630 225.67 -10013.67
5 -0.0010 110.0220 5119.33 -223.67
6 109.9950 0.0360 10016.00 -5118.00
7 0.0000 -109.9680 5121.00 -10014.00
8 -109.9990 0.0360 224.67 -5118.33

Znaczki tłowe, zdjęcie prawe
1 -109.9960 110.0320 225.33 -223.00
2 110.0010 110.0310 10015.33 -224.00
3 109.9990 -109.9600 10015.67 -10013.67
4 -109.9930 -109.9630 224.67 -10013.67
5 -0.0010 110.0220 5120.00 -223.67
6 109.9950 0.0360 10015.67 -5119.00
7 0.0000 -109.9680 5120.67 -10014.67
8 -109.9990 0.0360 224.67 -5118.67

Punkty orientacji wzajemnej w układzie obrazu
1 4592.67 -5499.00 610.33 -5417.67
2 9687.00 -5117.00 5658.50 -5010.50
3 4952.00 -495.00 940.00 -400.00
4 4915.00 -9219.00 933.00 -9133.33
5 9349.50 -936.00 5342.50 -820.50
6 9530.00 -9638.50 5556.00 -9532.00
7 4830.00 -2751.00 820.50 -2664.00
8 4529.50 -7309.50 559.50 -7228.50
9 7367.00 -9892.33 3385.00 -9795.00
10 10044.50 -7941.00 6072.00 -7835.00
11 9547.67 -2409.67 5553.33 -2298.00
12 7440.00 -666.33 3443.67 -559.00
13 6695.00 -2941.00 2698.33 -2845.33
14 6103.00 -4868.00 2118.00 -4779.00
15 7613.33 -7243.00 3608.33 -7148.00

Współrzędne tłowe punktów orientacji wzajemnej
1 -11.858 -8.521 -101.336 -6.687
2 102.610 0.058 12.095 2.467
3 -3.768 103.924 -93.933 106.056
4 -4.627 -92.114 -94.082 -90.175
5 95.043 94.016 4.996 96.617
6 99.063 -101.552 9.791 -99.132
7 -6.516 53.229 -96.616 55.186
8 -13.283 -49.205 -102.476 -47.375
9 50.463 -107.251 -38.989 -105.042
10 110.630 -63.406 21.385 -61.000
11 99.490 60.899 9.733 63.417
12 52.138 100.075 -37.673 102.489
13 35.389 48.959 -54.420 51.114
14 22.081 5.657 -67.459 7.665
15 56.008 -47.715 -33.971 -45.564

Współrzędne terenowe punktów orientacji wzajemnej
1 -22985.485 77969.075 108.068
2 -22405.436 78013.419 129.352
3 -22944.481 78545.239 109.620
4 -22948.029 77543.499 115.735
5 -22439.095 78493.912 114.747

6 -22418.653 77494.686 114.595
7 -22958.293 78284.717 113.136
8 -22992.642 77760.588 107.017
9 -22667.442 77466.803 117.432
10 -22358.458 77688.731 111.924
11 -22415.521 78325.031 112.234
12 -22657.391 78526.933 107.287
13 -22743.728 78263.643 110.477
14 -22811.672 78041.834 108.929
15 -22640.098 77770.513 121.945

Punkty dostosowania w układzie odniesienia
1002 -22994.480 78397.531 116.710
1004 -22986.490 77639.883 113.590
10500 -22494.641 78463.773 113.030
10505 -22457.029 77615.141 119.500

Punkty dostosowania w układzie obrazu
1002 4515.00 -1760.00 490.00 -1672.00
1004 4579.67 -8372.33 598.67 -8289.67
10500 8861.67 -1202.33 4858.33 -1089.33
10505 9209.33 -8598.67 5218.33 -8495.33

Współrzędne w układzie obrazu
1 6722.50 -3879.50 2734.50 -3786.00
2 6722.50 -3709.50 2735.00 -3615.50
3 6722.00 -3540.00 2734.50 -3446.00
4 6721.50 -3370.50 2733.00 -3276.00
5 6889.50 -3371.50 2904.50 -3276.00
6 6892.00 -3538.00 2903.50 -3443.00
7 6891.50 -3706.50 2904.50 -3611.50
8 6888.00 -3877.50 2910.50 -3783.50
9 7059.50 -3370.50 3070.50 -3274.00
10 7060.00 -3541.00 3071.50 -3445.00
11 7061.00 -3668.00 3072.50 -3572.50
12 7060.00 -3880.50 3074.00 -3785.00
13 7231.00 -3879.50 3244.00 -3783.00
14 7230.50 -3667.50 3244.00 -3571.00
15 7229.00 -3539.00 3243.00 -3442.50
16 7228.00 -3370.00 3243.00 -3273.00

Współrzędne terenowe
1 -22740.333 78155.759 108.824
2 -22740.276 78175.408 108.321
3 -22740.301 78194.966 108.012
4 -22740.373 78214.503 108.096
5 -22720.841 78214.580 106.906
6 -22720.774 78195.162 108.576
7 -22720.789 78175.789 108.291
8 -22720.728 78156.374 104.871

9 -22701.478 78214.498 108.651
10 -22701.433 78194.827 108.757
11 -22701.348 78180.155 108.982
12 -22701.370 78155.748 108.380
13 -22681.743 78155.840 108.942
14 -22681.714 78180.312 108.376
15 -22681.821 78195.164 107.954
16 -22681.829 78214.749 107.267

7. Na podstawie NMT ustalono współrzędne pikiet terenowych za pomocą niwelacji

siatkowej (oczka w postaci kwadratów o wymiarach 20x20 m) metodą steroskopową.
Raport z pomiaru wysokości zapisujemy w formacie .DXF, służącego do wymiany
danych wektorowych. Na podstawie tego raportu i programu C-Geo8 jesteśmy w
stanie wygenerować warstwice na danym terenie.