PISMO ŚWIĘTE W RODZINIE

8.10.2014

Ćwiczenia

Ks. Mgr. Lic. Dawid Ledwoń

[e-mail]

 Zaliczenie ze znajomości ksiąg biblijnych , wskazanie skąd pochodzi

cytat

Kolokwium I 15.10



Księga Rodzajów r. 1-4 i 12-50



Księga Ród



Księga Tobiasza



Księga Pieśni nad Pieśniami

Kolokwium II 22.10



Ewangelia Mateusza



Ewangelia Łukasza

Mt 1,1-5.7 -> Ewangelia Mateusza rozdział 1, werset 1 do 5 i 7

Poprawki na konsultacjach -> wtorki 12.00 – 12.45 ( tylko w tygodniu I)

Literatura:

 Wstęp ogólny do Pisma Świętego

Ks. Jan Szlaga

 Wstęp do Pisma świętego

Ks. Antonii Paciorek

 Wprowadzenie do literatury międzytestamentalnej

Ks. Stanisław Mendala

 Wstęp do studium Pisma Świętego

Ks. Stanisław Bazilinski

 Natchnienie i prawda Pisma Świętego

Biblia czyli Pismo Święte jest to zbiór ksiąg Starego testamentu (ST) i Nowego
Testamentu (SN) uznawane przez kościół za natchnione, a stanowiące wraz z
tradycją z uwagi na zawarte w nich objawienie Boże jeden depozyt wiary i jedną
jej regułę.

Biblistyka jest to rozwinięta dziedzina wiedzy obejmująca wiele dyscyplin
zasadniczych tj. egzegeza tekstu biblijnego i jego autentyczna teologiczna
interpretacja.

Papieska komisja biblijna, Interpretacja Biblii w Kościele, Warszawa 1999 s.40

„ (…) podejście kanoniczne (…) zmierza właśnie do interpretacji teologicznej, wychodząc
wyraźnie od wiary: Biblia jako całość „

Benedykt XVI, Posynodalna Adhortacja Apostolska Verbum Domini o słowie
Bożym w życiu i misji Kościoła. Katowice 2010, s.58

„ tam, gdzie egzegeza nie jest teologią, Pismo Święte nie może być duszą teologii, i na
odwrót, tam, gdzie teologia nie jest zasadniczo interpretacja Pisma Świętego w Kościele,
teologia zostaje pozbawiona fundamentu.”

Nauki pomocnicze



Filologia hebrajska



Filologia aramejska



Filologia grecka



Geografia Palestyny



Historia Izraela i starożytnego wschodu



Historia religii Izraela



Archeologia Palestyny i starożytnego wschodu



Wstęp ogólny

Wstęp ogólny na przygotować do owocnej lektury i pomóc zrozumieć samo
zjawisko biblii. Zajmuje się specyfiką, źródłem sakralnego charakteru, sprawą
natchnienia Bożego, kryteriami i prawem uznania za natchnione tylko
niektórych ksiąg z bogatej literatury religijnej, historia powstania kanonu
biblijnego, metodyką i ….. krytyki tekstu, interpretacją sensu Pisma Świętego.

Natomiast introdukcja szczegółowa zajmuje się poszczególnymi księgami
Starego Testamentu i Nowego Testamentu.

Nazwy :

Biblos – księga, zwój (od papirusu)
To biblio – książeczka
Grafe – pismo

- pisma

Ta biblija – książeczki
Łac. Bibla (Stary Testament, Nowy Testament)
Pismo Boże lub Pismo Święte
Święte Litery
Słowo Boże

Żydzi żadko używają określenia Pismo Święte, częściej stosują Tanak lub Mikra

TaNaK

T – Tora (Prawo, pięcioksiąg -> K. Rodzaju, K. Wyjścia, K. Kapłaństwa, K.
Liczb, K. Powtórzonego Prawa)

N – Nebiim (Prorocy)

K – Ketubim (Pismo)

MIKRA - rzeczownik „czytanie”

Prorok jest tym który mówi w imieniu Boga.

Treść:

Treścią Biblii są dzieje zbawienia człowieka od prehistorii utraconego szczęścia
protoplastów (pierwsi ludzie Adam i Ewa) rodzaju ludzkiego (K. Rodzaju 1-3)
aż do eschatycznego (czasy ostateczne - to co na samym końcu) wypełnienia się
czasów w pełni odzyskanego szczęścia w społeczności zbawionych
(Apokalipsa)

Eschatologia jest nauką o tym co jest końcem.

Najważniejsze wydarzenia Starego Testamentu:

- wybranie narodu (jednego)

- przymierze syjońskie, nadanie praw

Najważniejsze wydarzenia Nowego Testamentu:

- posłanie i wcielenie Syna Bożego

- dopełnienie dzieła zbawienia

- Chrystus, ostatni Adam (nowy Adam) pośrednik nowego i wiecznego
przymierza

Podział Pisma Świętego:

- ze względu na treść i czas powstania ksiąg dzielimy na Stary Testament i
Nowy Testament

diatheke – testament (ostatnia wola), przymierze (akcentuje zbawczą inicjatywę
Boga)

Zgrupowanie wokół tematów czy rodzajów literackich



Prawo – księgi historyczne



Prorocy



Pisma



Mądrościowe



Psalmy

Podział na rozdziały i wiersze



Żydzi palestyńscy podzielili Tore na 167 sedarim był to trzyletni cykl
czytań synagogalnych.



W Babilonii pięcioksiąg podzielono na 54 parszijot (fragmenty, porcja) na
potrzeby jednoczesnego cyklu czytań. Ksiąg prorockich nie dzielono,
wybrano z nich tylko 85 perykop (tzw. Haftorach)



W pismach Qumrańskich podzielili na paraszamy (niedopisane do końca
linie lub większe odstępy miedzy literami) i pesuki (odstępy w tekście na
tej samej linii)

Podział tekstu Nowego Testamentu

lectio continua – zapisywane cięgiem bez przerw

W podziale Nowego Testamentu można wyróżnić autorów



Tacjan – w II w dzieli tekst Nowego Testamentu na perykopie



Annoniusz z Aleksandrii – w II w dzieli Ewangelie na większe części

titoli (tytuły) i kafalaia (rozdziały)



Eutaliusz z Aleksandrii – w IV w podział listów na rozdziały i lekcje

(odpowiednik wersetu)



W V w przyjęcie podziału Apokalipsy na 72 rozdziały



Dla ułatwienia zadania lektorów podzielono Nowy Testament na stychy
czyli fragmenty które należało czytać na jednym oddechu



1206 r Stefan Lankton wprowadza obowiązujący do dziś podział

Nowego Testamentu na rozdziały



Hugo z ST. Cher na początku XII w dzielił prowadzone przez Lanktona
rozdziały Nowego Testamentu na 7 części oznaczając je małymi literami
od a do g



Santes Pagnini (domonikanin) w 1528 r wprowadza do swojego wydania

biblii podział na rozdziały i wiersze, podział ten rozpropagował w 1555 r
Estienne (Stephanus)