Unaczynienie móżgowia i rdzenia kręgowego
Z dwóch źródeł:

–

t. szyjna wewnętrzna

–

t. kręgowa od podobojczykowej <tu tekst z zeszytu>

Obie tętnice nie oddają gałęzi.

Szyjna wewnętrzna

–

część szyjna do moementu wejs cia przez otwór tętnicy szyjnej wenwętrznej do kanału
tętnicy w obrębie części skalistej kości skroniowej

–

część skalista

–

wyjście z kanału, podąża po obu stronahc sella turcica, wchdzi do zatoki jamistej – część
jamista, cavernous part

–

Wychodzi z zatoki jamistej i rozgałezia się na części końcowe – od wyjścia do rozgałęzienia
– cerebral part, czesć mózgowa.

Gałęzie końcowe: tętnica przednia i środkowwa mózgu

Charakterysytncze zagieci eprzed rozgałęzieniem w cavernous part. Syfon tętnicy szyjnej (carotid
syfon). Charakterysytnczy punkt w angiografii móżgowej, którą robi się dość często w przypadku
podejrzenia tętniaków mózgu. Nieokreśolen bóle głowy, szumy, trudno uchwytne objawy są
powodem do wykonania badania.

Od cześci móżgowej odchodzą inne gałŻeie poza końcowymi:

–

tętnica oczna – wcześnie po wyjsciu z zatoki jamistej

–

tętnica łacząca tylna: łaczy szyjną wewnętrzną z źródłem pochodzącym od tętnic kręgowych

–

anterior choroidal artery: tuż przed podziałęm na gałęzie końcowe.

Od tętncy szyjnej wewnętrznej odchodzą 2 gałezie końcowe:

–

t. przednia mózgu

–

t. końcowa mózgu

Wcześniej: t. łącząca tylna, łaczy je z tętnicą tylną mózgu.

Anterior communicating artery, t. łacząca przednia łaćzy 2 tętnice przednie mózgu.

Wszystkie naczynia są połączone, powstaje krąg zwany kręgiem tętniczym Willis (arterial circle of
Willis).
Jeśli któryś z fragmentu uanczynieni aulegnie zamknnieciu, krew nadal może napływać z drugiej
strony. Wszysktie cześci powinny dalej normalnie funkcjonować.
Taka sytuacja dotyczy tylko wieskzego zaopatrzenia w kręg, niestety przy dalszych rozgałzieniach
takiej mozliwości nie m a i wtedy przy zaburzeniach przepływu krwi mogą powastawać zaburzenia.

Zaburzneia na wskutek nieprawidłowści krążenia jest sporo, częściej są to przyczyny różnych
patologii niż same urazy. Następstwo niedokrwienia.

Kręg Willisa może się zmieniać, naczynia u starszych osób mogą się zamyjać, wtedy kręg może być
niepełny, może brakować któregoś z naczyń łaczących.
Część przedzespoleniowa to tęnicy łączącej przedniej i część zazespoleniowej tętnicy przedniej
mżógu.
Od części przedzespoleniowej odchodzą tętnice środkowe przednio-przyśrodkowe (lub
wzgórzowo-prążkowiowe przednio-przysrodkowe, to synonimy) oraz tętnica środkowa środkowa
długa i krótka. Dochodzą do przedniej części jąder podstawnych półkuli mżógu, odnogi przendiej
torebki wewnętrznej.
Tętnica środkowa długa nazywana jest również tętnicą wsteczną lub Heubnera i uanczynia skorupę,
jądro ogoniaste i przednią część torebki wewnętrznej. W tętnicy Heubnera często wystę;pują
naczyniaki powodujac uszkodzenie unaczynianych struktur.
Wnikanie przez istotę dziurkowaną przednią – dziurki są dla przejscia tręntic środkowych
przednio-przyśrodkowych.

Od przyśrodka mózgu: tęNtica przednia mózgu biegnie w szczelinie podłuzenj mózgu. Gałaź
łącząca przednia biegnie pomiędzy półkulami.
Płat czołowy i ciemieniowy od przyrokda ma gałęzie od części pozespoleniowej tetnicy rpzdniej
mżógu. Płąt potyliczny ma inną gałąź, tętnicę z drugiego źródła, czyli od tętnicy kr,ęgowej.

Ogólnie tętnica przednia mózgu unaczynia częsć wzgórza, część ciałą prążkowanego, część ciała
modzelwoatego bo biegnie bezpośrednio nad nim, przddni,a odnogę torebki wewnętrznej, przednią
i przddnio-przysrokmdowa cześć płąszcza.

Tętnica środkowa mżógu wyróżniamy

–

część klinową (styka się przxez opony z koscią klinową), wnika następnie do podstawy
bruzdy bocznej, biegnie ku wyspie

–

część wyspową (biegnie przez wyspę).

–

część końcową.I konczy się, rozpadajac na poszczególne gałęzie.

Gałezie uanczynuają pwsyztekie płąty półkuli mzógu poza płatem potylicznym, w praktyce
unaczyniają cześć wypukła kory mózgu, jej płat czołowy, ciemineiowy, skroniowy od zewnatrz i od
wyspy. Rozgałęzienia wychodzą z wnetrzna szczeliny bocznej mózgu.
Koniec w płacie potylicznym.

Od cześci klinowej tętnicy srodkowej mzógu odchodzą podobne części jak od tęnicy
przedszepspoelniowej przendiej mżógu. Od czędxi kliunowej odchodzą:

–

tęnice środkowe przednio-boczne, inaczej tęnice wzgórzowo-prążkowiowe przedno boczne,
inaczej tęnice krwotokół móżgowych Charcota. Docieraja do tych samcyh strrukty, do
wzgórza, do ciałą prążkowanego, One róznież są częśto umiejscowniem tętniaków. Pęknięci

etętniaka w obrębie tętnicy krwotoków móżgowych Charcota poowduje rozpezestrzenianie
krwotku w klanie/odnocze tylnej oteorbki wewnętrznej, potem od tego są zaburzenia:
niedowłady, afazje. Krwotok jest szczególnie inebezpieczny

Tętnice srokdowe tlyno-przysrokdowe od tętnicy tylnej m,zóŋu docieraja do jąder od strony tylnej,

ale mają nieiwlkie znacznie.

Tęŧnica szyjna wewnetrzna nie oddaje gałezie tylko w części szyjnej. W części skalistej odchodzą:

–

caroticotympanic arteries, tętnice szyjno-bębenkowe. W okolicy był← kanaliki
szyjno-bebenkowe.

–

Kanał skrzydłowy: przebioega artery of pterygoid canal.

Od cześci jamistej odchodzą:
- gałęzie, które unaczyniają przysadkę. Tetnica przysadkowa dolna. Różnież istnieje tęntica
rpzysadkowa górna.
Tętnica szyjna oddaje gałezie oponowe, tentoral branch dochodzacą do namiotu móżdżku,.
Tętnica oczna. Wnika do oczodołu przez szczelinę oczodołową górną i w obrębie oczodołu rozpada
się na szereg gałezi, np. nadoczodołową, nadbloczkową, gałezie do powieki górnej, gałezie
rzęskowe długie i króŧkie, oraz gałąź do gruczołu łzowego, tętnice sitowe przednie i tylne przez
dwa odpowiendie otwory, istnieje też ważna tętnica srokdowa siatkówki.

Tętnice tylne mózgu: prawa i lewa, połaczone są tętnicą łacząca z tętnicą szyjną wewnetrzną. Każda
jest gałżeia koncową basilar artery, tętnicy podstawnej powstałęj z połaczenia dwóch tęnic
kręgowych.

Anterior cerebral artery: precommunicating part = A1, postcomunicating part = A2
Middla cerebral artery (MCA): sphenoidal part M1, Insular part M2. Brak krótkiej cześci końcowej.
Posterior cerebral artery: precommunicating part P1, postcommunicating part P2, P3, P4.

A1 segment proximal to the anterior communicating artery
A2 s distal to the anterior communicating a

M1 first horziontal segment of the artery
M2 segment on the insula

P1
P2
P3
P4

Połaczneie jest na górnej powierzchni rdzenia porzedłużonego, dalej przebiega na ploweirzchni
brzusznej mostu. Jest tam bruzda podstawna, która dzieli się na t,ętnice tylne mżógu.
Odchodzą tu tętnice tylne dolne móżdżku, posterior inferior cerebellar artery.
Od tętnic kręgowych idzie tętnica rdzneiowa przendia, anterior spinal artery.
Gałęzi od tenticy podstanwej: tęntica przednia dolna móżdżku.
U góry jest tętnica górna móżdżku.
Pomiędzy dużymi gałęziami jest szereg innych, mniejszych: tęnice mostowe.
W tej okolicy dohcodz tętnica błednikowa, naczęsciej od przedniej dolnej móżdżku, może też
inaczej.
Silne gałżei są gałeziami móżdżkowymi, uanczyniają móżdżek.

Rdzeń przedłuzony ma unaczyniene od gąłezi odchodzących od tenicy kregowej, most od tętnicy
podstawnej, tętnice do mżódżku: część fgórna uanczynia tętnica móżdżku górna, a cześć dolną dwie
pozostaęł, czyli przednia dolna mózżdzku i tlyna dolna móżdżku.(większa od przedniej).

Gałezie srokdowe tylno przyśrokdowe: w zakreseie tętnic tych prawdpowo9dpobieństwo tętniaka
wynosi około 10%.
Przekrój podłużny: anterior cerebral artery: skleipenie, przegroda przeźroczysta, jądro ogoniaste z
odnogą przednią torebki wenwetrznej, przód mózgu.
Większość mżógu nacyznia tę nica śrokdowa mżógu, prawie cała kora poza płątem potylicznbym,
również uanczynia jądro soczewkowate z odnogą tylną, przy czym w grę wchodzi tu też tętnica
naczyniółkowa, choroidal artery.
Tęnica tylna mżógu uanczynia głównie płąt potyliczny, dociera do części tylnej wzgórza.

Większa część wzgórza unaczyniona jest od tętnicy środkowej mózgu.
Anterilateral central arteries whcodza między jądra podstawne.
Posteromedial central arteirs docierają do tryłu wzŋórza i blaszki pokrywy.

Tętnica naczyniówkowa przendia, anterior choroidal artery:

Wnika do ukłądu komorowego, bierze udział w twrozeniu splotu naczyniówkowego. W ten sposbó
może powstawac płyn mżógowo-rdzneowy.

Tenica przedni, śrokdowa, tylna mżógu oddają 2 rodzjae gałezi:

–

korowe, biegnace w oponie miękkiej

–

ośrokdowe, biegnace w głąb móżgoiwa

Tętnica przednia, śrokdowa, tylna mżógu mogą mieć uwypuklenia zwane tętniakami, będące
wyrazem mniejszej wartosciowosci ściany w tym miejscu. Tworzy się tętniak – jest rpobelm.
Występują głownei w okolicy tętnicy przedniej mozgu (w częci przedzespoleniowej), w tętnicach
śrokdowych mzógu w obrębie gałęzie śrokowych przenid-przyśrokdowych, w obrębie tętnic
łączących tylnych. Najmniej w obrębie tętnic tylnych mzógu.

Pokoło 60 % występuje w gałeziach t przenidej mózgu i srokdowych.
30% w łączących tylnych
10% w tętnicach tylnych mżógu czy podstanwrj, czy kręgowych.

Tętniaki mogą pękać, powodować zaburzenia typu niedowładów, afazji, trudnosci z połykaniem,.
Są to zmiany wrodzone, może je mieć od urodzenia przez całe życie, pękają z reguł← w wieku
późniejszym, poiwyzej 50, 60, 70 roku życia. Nieraz u młodych ten tęniak pęka, ale jest to dość
rzadkie. U ludzi starszych to częsta przyczyna śmeirci.
Dlaczego tyle lat można z tym chodzić? Są diwe przyczyny:

–

odkłądanie się blaszek cholesterolowych w ścianie naczyń. Uważa się, że jeżeli blaszka
powstaje na granicy tęntiaka, to wtedy miejsce jest szczególnie narażone na uszkodzneie, z
jednej storny jest twarda blaszka, z drugiej storny ścieńczała ściana.

–

W starszym wieku wzrasta ciśnienie tętnicze, jest podwyższone. Dawniej mzówion o regule,
ze ile kto ma lat, to takie ma ciśneie: 60, to 160, 70, to 170, 80 to 180, ale obecnie uważamy
to za stan chorobowy, nie powinno przekraczać 140.

Krwaienie jeśli anstapi z tętnic krwotków Charcota, umiejscowenie będzie w miejscu jądra
soczewkowatego i odnogi tylnej torebki wewnetrznej.

Tętniak nie musi pęknąćw obrębie tętnic śrokdowych przednio-bocznych, mozę przecież być na
zewnetrznej, powierzchownej gąłęzi tęrnicy. Może wtedy powatać krawinaienie
podpajeczynówkowe.

Zespoły kliniczne:

Unaczynienie nie zawsze jest kliniczne =( Przykład, gdzie krew, która napływa przez tętnice
kręgowe nie napływa odpowendio do tętnicy podstawnej oddającej gałżeie unczayniające móżdżek,
nieodpowiednie unaczynienie będzie powodować objawy zaburzeń rółnowagi, zawrorey głowy,
oczopląs, nieazbornosć typu ataksji. Moze dojść do tego bez związku z tęnticami bezpośrednio
uanczyniajacymi móżgowie. Jeśli dojdzie do zwężenia tęnticy podobojczykowej (w obrębie gałęzi
odchodzących od łuku aorty zwężnaie asa nader częste), to światło uelga zmniejszeniu, płynie
mniej krwi do kończyny górnej. Po drugiekj stronie ciała ciśneine jest odpowiednie, jak w lewj
komorze serca, krew płynac do tętnicy podstawnej ma mniejsze ciśnienie. Krew wpływa częściowo
do tętnicy kręgowej, będzie zaislać kończynę górną lewą (!). Nie dojde do zmina w obrębie
kończyny górnej, ale będą zaburzenia w czynności móżdżku.
Najczęśtsze przewęzniea w borębie tęntic dopworadzjaćaych do mzógowia krew: w samym sercu,
np. w obrębie komory lewej, w odejsciu dużych naczyń od łuku aorty, czędto zamyka się tetnica
szyjna wspólna w obrębie podziału na tętnicę szyjna wewnętrzną i zewnatrzną, często odkłądaj,ą się
tu blazki miażdżycowe, nawet może zamknąć się przepływ po jednej stornie.
Oderwana blaszka miażdżycowa może wywołać niedokrwienie określonej części mżógowia.

Na podstawie objawów można wnioskować o miejscu krwotoku.
Anterior cerebral artery: hemiparesis (with or without hemisensory deficit), bladder dysfunction.
Połowiczyt paraliż, szczególknie kończyn dolnych, bo uanczynienie płacika okołośrodkwego z
miejscem kotroli ruchu stopy i nogi musi fdać takie objawy. Równeiż zaburzneia w fuckji pęcherz

moczowego.

Middle cerebral artery : hemiparesis (with or wothout hemisensory deficit), mainly affecting the
arm and face (Wernickle-Mann type), aphasia. osrodki ruchowe w całej przyśrokodwm części,
niedowład mozę być całego ciała. Róznież unaczyniają osrodki zwiażnae z mową, gałezie tętnicy
s,rokdwej mzóŋu unaczyniaja osrodek ruchowy mowy Broca, ale również i osrodek Wernickego,
zatem efektem musi być trudnosc w mówieniu, afazja.
Posterior cerebral artery: hemisensory loses, hemianopia. Niedowidzenie połowicze. Tetnica tlyna
mózgu poza podstawa półkuli mzógu zaopatruej płat potyliczny oraz korowy ośrodek wzroku.

Zaburznei tenicy śrokdowej mżógu: mogą wysŧpaić zaburzenia czucia po stronie przeciwnej.

Nacjzestsze ijejsca przewężeń: t. podoboczjykowa, podział tęnicyu szyjnej wspónej na głąezie
końcowe, również cartoid siphon. Jest to zwiazne z większym ciśniem krwi zwiaznym ze zmina
kierunku przepływu cieczy.

Rdzeń kregowy ma unaczynienie w czeci górnej od gałeżi odchodzą cyh od tętnic kręgowych.
Poniżej odhcodzą tzw. tęŧnice segmentowe pochodzące od tętnic międzyżebrowych tylnych i od
tętnic lędźwiowych. Na poziomie mniej wiece L2 wyste;puje tętnica Adamkiewicz, czyli duza gałąź
okreslona jako great anterior segmental medullary artery.

Vascula rlesions of medulla:

medial medullary syndrome
Results form occlusion of the antrior spinal artery. Inludes following eficitis:

–

[orażenie po stronie przecinej jeśli cnhdozi o kończyny

–

Porażneie jeśli chodzi o stronę przeciwną czucia głebokiego (proproceptywnego)

–

contralateral Loss of discriminative tactile senstaion – nie można określić ręką kształtu
trzymanego przedniotu

–

porażenie języka i utrata smaku.

Lateral medullary syndrome (Wallenberg syndrome)

–

porażnia twarzy, zaburzenia czuciowe

–

zaburzenia w przewdozeniu bólu i temperatury z twarzy odnoscnie czucia
powierzchowenego

–

objawy ziwązne z uszkodzeniem móżdżku: zaawroty głowy, ataksja, zaburzenia zwiaznae z
porażeniem jader nerwów czaszkowych zaopatrujaćych gardłlo i krtań, może dojsć do
zaburzenia jądra dwuznacznego.

–

W zepsoel Wallenberga charakterysytrtczne jest wysąpienie zespołu Hornera: gdy
uszkodzone są włókna współczulne, wtdy zapada się gąłka oczna, odpad powieka, zwęza się
xrenica, występuje suchość od gruczołów powuiekowych. Ptosis, miosis, anhydrosis,
enopthalmis.

Tętnic apodstawna: dolegliwosci z porażeniem nerwu odwodzącego, twarzowrgo, jąder
ślimakowych: zaburzenia słuchu, zaburzneia z jądrem ruchowym nerwu trójhdzielengo – probelm z
ruchami żuchwy.

Zamkniecie tętnicy tylnej mózgu: objawy zlaezą od struktury, która uległa uszkodzeniu.
Parinaud syndrome – dotyczy cześci grzboetwej sródmóŋziwa, wzgórka dolnefgo i pola
przedpokrywoewgo. Objawy są wtedy zwiazne z zaburzeniami wzrokowymi, np. nie można
kierowac wzroku do góry i dołu, zaburzenia w zwężanu się źrenicy, zaburzenia w odruchu na
zbieżnosć przy aptrzneiu naprzemdioty bliskie
Benedict syndrome – uszkodzone jdąra ruchowe nerwu okoruchowego, jądro czerwienne, wstega
przyśrokdowa. Powduje to zatem niemozliwość odpoweidniego porusznia agałkami ocznymi,
źrenica jest rozszerzona, wystapią obajwy zwiazne z anpieciem miesniowym, dystaksją, ukłądem
pozapiramidowym i jądrem czerwiennym. Poniewąz uszkodzona jest wstęga przyśrokdowa,
zaburzneia czucia głębokiego, czyli bodźców ze scięgien i mieśni, zaburzenia priopriocepcji.
Weber syndrome: uszkodzony nerw okoruchowy, ale i drogi korowo-jądrowe dotyczące nwrów
czaskzowych i dorgi korowo-rdzneiowe. Objawy dotyczą gałek ocznych: również trudnosci z
porsuzaniem gąłek ocznychj, ze zwężeineim źrenicy, wysŧpeują zaburzanie zwiażen z ogólnym
ruchem gałek oczncyh. Objawy dotyczące dróg korowo-opuszkowych: zaburzenia działania mieśni
twarzy, jeżyka i podniebniea. Objawy uszkdozenia dróg koeorowo-rdzneowcyh: niedowład
spastyczny po stronie przeciwnej.

Unaczyneie żylne

Żyły powierzchowne i głebokie. Żyły nie towarzyszą tętnicom, są oddzielne. Powiierzchone są
górne i dolne, dolne uchodz do żyły srokdowej poweirzchownej mózgu. Górne są zwiazen z
ukałdem zatok opony twardej. Mkogą uchodzić do zaotki strzałkowej ŋórnej, do zaotki strzałkowej
dolnej, do zatoki jakiejstam.
Bridging veins, krwiaki podtwardówkowe są najczędciej z żył poiwierzchownych górnych mózgu
uchodzacyh do zaotki strzałkowej dolnej.

Drenaż może byż]c górny: żyły wstęujace, albo w dół: zyły zstępujące.

Druga grupa to zyły głebokei mózgu:
żyły wewnętrzne mzógu,
podstawne, żyłą wilka mzógu.
Basal vein and internal vein łaczy się i towrzy great cerebral vein, którą nazwyamy żyłą Galena.
Uchodzi do zatoki prostej na podstawie namiotu móżdku. Straight sinus kończy się w spływie zatok
na poziomie guzowatosci potylicznej wewnetrznej.

Żyłą wewnętzna mżógu powstaje z połaczenia trzech żył: żyły przegrody przezroczystej, żyły
wzgórzowo-prążkowiowej, trzeciej pofałdowanej żyły naczyniówkowej górnej (superior choroidal
vein).
WTF z tym? Sprawdź.

Mózdżek: krew żylna jest ziwązana z zaotką poprzeczną, transverse sinus.

Połaczeni między układem powierzchownym i głębokim żył. Występują dwa połączenia między
ukłądem żylnym i zatokami opony: żyła łacząca dolna łaczy z zatoką poprzeczną, i górna łaczy z
zatoką strzałkową górną (nazywana żyłą Trolarda, superior anastomotic vein).

W rdzneiu żyły tworza splot kręgowy wewnętrzny, a naz zewnatrz jest splot kręgowy zewnętrzny
majacy połączenie z ukąłdem żył nieparzystych.

Zespolenia: kręgowe polegają na ukłaxiz esplotu wenwętrznego, zewnietrznego i żył nieparzystych.