39

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 8/2003

Coraz wiêcej

kamer wideo jest

wyposa¿anych

w gniazdo USB,

którym zast¹piono

wolno dzia³aj¹cy port

szeregowy RS232.

USB STREAMING

_ ZAPISYWANIE MATERIA£U FILMOWEGO NA P£YCIE CD-

R

£

¹cze USB ma wiele

zalet, jest szybkie,

a urz¹dzenia nim

po³¹czone rozpo-

znaj¹ siê nawzajem

automatycznie. Dla-

tego te¿ z chwil¹,

gdy sta³o siê stan-

dardowym wyposa¿eniem komputera pro-

ducenci urz¹dzeñ peryferyjnych b³yskawicz-

nie wyposa¿yli w nie drukarki, skanery, mo-

demy. £¹cze USB okaza³o siê na tyle szyb-

kie, ¿e umo¿liwi³o nawet przes³anie obrazu

do komputera w czasie rzeczywistym (USB

Streaming). Co prawda nie w pe³nej jakoœci,

jak¹ oferuj¹ kamery cyfrowe (tu poradziæ

mo¿e sobie jedynie ³¹cze FireWire – IEEE

1394), lecz w formacie poœrednim. Jakoœæ

obrazu ze wzglêdu na przepustowoœæ ³¹cza

USB musia³a zostaæ ograniczona (nawet

w najwy¿szej rozdzielczoœci VGA – 640x480

obraz jest jakoœci¹ zbli¿ony do materia³u

VHS). Obraz taki jest zupe³nie wystarczaj¹-

cy do przeprowadzania na przyk³ad wideo-

konferencji.

Z chwil¹, gdy mo¿liwe sta³o siê przes³anie

materia³u filmowego do praktycznie ka¿de-

go komputera (wymagania sprzêtowe pod-

czas instalacji odpowiedniego oprogramo-

wania nie s¹ jak na mo¿liwoœci obecnie ofe-

rowanych komputerów zbyt wygórowane)

naturalnym kolejnym krokiem jest umo¿liwie-

nie zapisania go na tanim i powszechnie

u¿ywanym noœniku jakim jest p³yta CD. I to

w formacie, który jest odczytywany przez

wiêkszoœæ dostêpnych na rynku odtwarza-

czy DVD – w formacie VideoCD. Wœród

oferowanych w tym roku nowych kamer

amatorskich znajdziemy wiêc i takie, które

umo¿liwiaj¹ stworzenie w³asnej p³yty Video

CD. Oprogramowanie, które do tego s³u¿y

umo¿liwia tak¿e wczeœniejsz¹ podstawo-

w¹ edycjê materia³u filmowego mniej wiêcej

w takim zakresie, jaki mo¿liwy jest przy u¿y-

ciu magnetowidu wyposa¿onego w funk-

wane pojawieniem siê odtwarzaczy DVD?

Aby móc odpowiedzieæ na to pytanie prze-

prowadzi³em eksperyment polegaj¹cy na

zmontowaniu reporta¿u z wycieczki odbytej

w jeden z tegorocznych d³u¿szych wee-

kendów zarówno na taœmie magnetowido-

wej (monta¿ liniowy) jak i na p³ycie CD-

R (monta¿ nieliniowy). Plonem aktywnoœci

zdjêciowej by³o zgromadzenie ok. 30 mi-

nut materia³u filmowego. Celem edycji by³

wybór ujêæ oraz ich odpowiednie skrócenie

do 15

÷

20 minut. Edycja materia³u filmowe-

go wymaga³a dok³adnego przejrzenia zare-

jestrowanego materia³u, wyboru najlepszych

ujêæ lub ich fragmentów, oraz pouk³adania

ich w kolejnoœci, która pozwoli³aby uzyskaæ

namiastkê narracji filmowej. Eksperyment

rozpocz¹³em od monta¿u przy u¿yciu ma-

gnetowidu. Mozolne sklejanie kolejnych ujêæ

w ca³oœæ, niekiedy kilkukrotne powtarzanie

prób po³¹czenia dwóch ujêæ, zw³aszcza

wtedy, gdy istotne znaczenie mia³y zareje-

strowane wraz z obrazem dialogi, trwa³o

oko³o 3 godzin. Nastêpnego dnia rozpo-

czê³a siê przygoda z tworzeniem w³asnej

p³yty CD.

Do realizacji w³asnej p³yty VideoCD pos³u-

¿y³em siê oprogramowaniem ImageMixer

Ver.1.5 zainstalowanym w komputerze wy-

posa¿onym w procesor Pentium IV/1,4 GHz.

Oprogramowanie ImageMixer jest dostar-

czane standardowo wraz z wiêkszoœci¹ te-

gorocznych modeli kamer firmy Sony. Jest

to bardzo prosty program pozwalaj¹cy na

œci¹gniêcie materia³u filmowego z kamery

wyposa¿onej w funkcjê USB Streaming,

podstawow¹ edycjê i zapisanie ostatecz-

nej wersji filmu na p³ycie CD-R. Ekran g³ów-

ny jest zorganizowany podobnie jak w wiêk-

szoœci popularnych komputerowych pro-

gramów edycyjnych. W lewym górnym rogu

niewielkie okno podgl¹du, po prawej stronie

pó³ka (album) na której pojawiaj¹ siê ikony

kopiowanych partii materia³u filmowego,

u do³u linijka monta¿owa œcie¿ki wideo

i œcie¿ki dŸwiêkowej.

Przechwytywanie materia³u

filmowego

Po uaktywnieniu funkcji USB Streaming,

kamera jest automatycznie wykrywana

przez komputer i traktowana jak standardo-

we urz¹dzenie USB. Przed rozpoczêciem

zgrywania materia³u filmowego nale¿y wy-

braæ jakoœæ obrazu w czterech stopniach: od

Wymagania sprzêtowe przy instalacji oprogramo-

wania ImageMixer Ver1.5 for Sony:

Procesor – Intel MMX(R)Pentium(R) 200 MHz lub

szybszy, (Pentium(R)III 500 MHz lub szybszy przy

przechwytywaniu filmu poprzez ³¹cze USB

Karta dŸwiêkowa –16-bitowa, stereofoniczna

Pamiêæ – 64MB lub wiêcej

Dysk twardy – oko³o 250 MB wolnego miejsca na za-

instalowanie programu, 1GB lub wiêcej wolnego miej-

sca na materia³ filmowy

Zainstalowany program DirectX wersja 8.0 lub nowsza

Okno g³ówne programu edycyjnego Image Mikser

Okienko edycji umo¿liwiaj¹ce wybór pocz¹tku i koñ-

ca edytowanej sceny

Okno programu kopiowania zawartoœci taœmy na

p³ytê CD

cje monta¿owe (Insert i Audio Dubbing).

Czy w zwi¹zku z tym komputer z nagry-

wark¹ p³yt CD-R zast¹pi magnetowid i przy-

œpieszy jego znikanie z rynku zapocz¹tko-

POZNAJEMY SPRZÊT

40

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 8/2003

najwy¿szej do najni¿szej, a nastêpnie nazwê

i miejsce docelowego foldera na dysku.

Uruchomienie odtwarzania w kamerze (nie-

stety ³¹cze USB nie umo¿liwia zdalnego

sterowania kamer¹) sprawia, ¿e obraz filmo-

wy pojawia siê w oknie podgl¹du. Po przy-

ciœniêciu przycisku Capture rozpoczyna siê

przechwytywanie materia³u filmowego w for-

macie poœrednim PME. Materia³ filmowy

nie jest automatycznie dzielony na ujêcia.

Poza tym istnieje ograniczenie d³ugoœci jed-

norazowo importowanego materia³u filmo-

wego do ok. 17 minut (najwy¿sza jakoœæ

obrazu, rozdzielczoœæ VGA). D³ugoœæ impor-

towanych partii materia³u filmowego nale¿y

raczej jeszcze bardziej skróciæ, do kilku,

maksymalnie 10 minut tak aby u³atwiæ sobie

póŸniejsz¹ edycjê. Po zatrzymaniu importu

materia³u filmowego nastêpuje kodowanie

w formacie MPEG 1. Kodowanie 17-minu-

towej partii materia³u filmowego trwa³o ok. 10

minut. Kolejne partie filmu s¹ zapisywane

do plików, których oznaczenie cyfrowe jest

automatycznie zmieniane, na przyk³ad:

Film001.MPG, Film002.MPG ...

Edycja

Do edycji s¹ tworzone pliki pomocnicze

o nazwie CVN. Proces ich tworzenia jest

uruchamiany z chwil¹ gdy przenosimy im-

portowany materia³ filmowy (w naszym wy-

padku np.: Film001.MPG) na linijkê monta-

¿ow¹. Wtedy te¿ musimy zdecydowaæ o roz-

dzielczoœci obrazu (do wyboru mamy dwie

rozdzielczoœci: VGA – 640x480 i dwukrotnie

ni¿sz¹ – 320x240). Podczas testu (wybra-

na rozdzielczoϾ VGA) plik pomocniczy

tworzony by³ niemal dwukrotnie d³u¿ej ni¿

czas trwania oryginalnego materia³u filmo-

wego. Jak ju¿ wczeœniej wspomnia³em ma-

teria³ filmowy nie jest automatycznie dzielo-

ny na ujêcia. Nale¿y to zrobiæ w miarê po-

trzeby podczas edycji. W tym celu nale¿y

skopiowaæ (metod¹ Drag&Drop) edytowany

plik CVN na linijkê czasu. Nastêpnie wska-

zuj¹c nañ myszk¹ otworzyæ okno edycji.

Edycja polega na wskazaniu pocz¹tku i koñ-

ca sceny, któr¹ chcemy zachowaæ. Naj-

wiêksza dok³adnoœæ wykonania ciêcia wy-

nosi 0,1 sekundy. Jest to najbardziej nie-

wdziêczna czêœæ pracy, bowiem jeœli edycja

wymaga ingerencji w ka¿de zarejestrowane

ujêcie, a powiedzmy 10-minutowa partia

materia³u filmowego mo¿e zawieraæ ich na-

wet 30 do 50, to tyle¿ razy musimy œci¹gn¹æ

nasz plik CVN na linijkê czasow¹, otworzyæ

okno edycji odszukaæ ostatnio edytowan¹

scenê i przejœæ do edycji nastêpnej. Jeœli

materia³ filmowy jest zbyt d³ugi, to odszuka-

nie w³aœciwego fragmentu filmu jest doœæ

trudne ze wzglêdu na k³opoty z precyzyjnym

pos³ugiwaniem siê suwakiem s³u¿¹cym do

zycznej – na przyk³ad z p³yty CD (plik typu Wa-

ve), pliku MP3 lub poprzez kartê dŸwiêkow¹

narracji filmowej z mikrofonu. W tym ostatnim

przypadku przechwytywanie dŸwiêku mo¿e

odbywaæ siê jednoczeœnie z podgl¹dem obra-

zu filmowego znacznie u³atwiaj¹cym syn-

chronizacjê komentarza z obrazem.

Tworzenie w³asnej p³yty CD

W ka¿dej chwili edycjê mo¿emy przerwaæ

i dotychczas wykonan¹ pracê zapisaæ na

dysku, aby w dogodnym czasie powróciæ do

pracy. Z chwil¹ gdy ukoñczyliœmy monta¿ fil-

mu, mo¿na przejœæ do nagrania p³yty. Wcze-

œniej mo¿emy wybraæ stronê tytu³ow¹, korzy-

staj¹c z gotowych tekstur i ramek, z w³asno-

rêcznie utworzonym tytu³em. Niestety w ca-

³ej palecie liter nie znajdziemy tych z polski-

mi znakami diakrytycznymi. Ka¿dej stronie

tytu³owej automatycznie przypisywane s¹

przyciski u³atwiaj¹ce póŸniejsze porusza-

nie siê po p³ycie. Na jednej stronie mo¿e siê

znaleŸæ maksymalnie 6 tytu³ów. Liczba

stron nie jest ograniczona. Po zaopatrzeniu

filmu w nag³ówek (stronê tytu³ow¹) nale¿y

uzbroiæ siê w cierpliwoœæ. Po umieszczeniu

czystej p³yty w kieszeni nagrywarki i zade-

klarowaniu jej pojemnoœci, proces tworzenia

p³yty VideoCD rozpoczyna siê od kodowa-

nia finalnego materia³u filmowego (tworze-

nia pliku docelowego MPEG1). Trwa to nie-

stety bardzo d³ugo – podczas testu kodowa-

nie 5 minut materia³u filmowego trwa³o nie-

mal 50 minut. Na szczêœcie nie musimy

byæ przy tym obecni. Raz zainicjowany pro-

ces nagrywania p³yty VideoCD zakoñczy

siê automatycznie. Wczeœniej automatycz-

nie sprawdzane jest czy utworzony przez

nas materia³ filmowy zmieœci siê w ca³oœci

na p³ycie. Po nagraniu pierwszej p³yty, ju¿

bez dodatkowego przeliczania mo¿emy

utworzyæ dowoln¹ liczbê kopii.

Na pocz¹tku p³yty jest umieszczany auto-

matycznie obraz informuj¹cy, jakich przyci-

sków w pilocie nale¿y u¿yæ, aby efektywnie

operowaæ nagran¹ p³yt¹. Przyk³adowy pilot

jest bardzo prosty i dla pilotów o innej kon-

strukcji, najczêœciej przejœcie do pierwsze-

go tytu³u zapewnia centralny manipulator.

ImageMixer Ver.1.5 umo¿liwia tak¿e stosun-

kowo proste przekopiowanie zawartoœci ta-

œmy na p³ytê CD, bez ¿adnej wstêpnej edy-

cji materia³u filmowego (funkcja ImageMixer

Easy Video CD).

Podsumowanie

Realizacja p³yty CD z materia³em filmowym

bêd¹cym powtórzeniem wczeœniej edytowa-

nego z pomoc¹ magnetowidu filmu zajê³a

niemal trzykrotnie wiêcej czasu. Oceniam,

¿e jakoœæ obrazu zarejestrowanego na p³y-

cie CD jest nieco gorsza ni¿ materia³u VHS

i zdecydowanie gorsza ni¿ filmu zmonto-

wanego w formacie S-VHS. A to za przyczy-

n¹ charakterystycznej dla kompresji MPEG1

pikselizacji obrazu. Jest to mniej zauwa¿al-

ne w ujêciach statycznych. Niew¹tpliwie

p³yta VideoCD jest atrakcyjna i postrzega-

na przez wideofilmowca jako nowoczesny

noœnik w odró¿nieniu od dobrze znanej od

lat taœmy VHS. Nie zapominajmy jednak, ¿e

stosunkowo ma³a pojemnoœæ p³yty CD po-

mimo znacznych udoskonaleñ procedur ko-

dowania nigdy nie zapewni jakoœci porów-

nywalnej z taœm¹. Tak¹ jakoœæ daje p³yta

DVD, ale jak dotychczas nie jest ona tak po-

pularna ze wzglêdu na cenê noœnika i same-

go urz¹dzenia nagrywaj¹cego, które swoj¹

premierê rynkow¹ mia³o zaledwie dwa lata

temu. Tak wiêc magnetowid niemal na pew-

no nie zniknie gwa³townie z rynku.

n

Adam Biernat

przegl¹dania materia³u filmowego. Z w³asne-

go doœwiadczenia wiem, ¿e na tym etapie

bardzo ³atwo jest pope³niæ b³¹d. Dlatego

te¿ zawsze nale¿y dok³adnie sprawdziæ czy

na linijce czasowej umieœciliœmy w³aœciw¹

scenê (przegl¹daj¹c j¹ w oknie podgl¹du).

Postêpy pracy monta¿owej mo¿na tak¿e

przejrzeæ w oknie podgl¹du, wymaga to

jednak utworzenia kolejnego pliku pomoc-

niczego, co tak¿e poch³ania sporo czasu.

Istnieje mo¿liwoœæ realizacji jednego z kilku-

nastu dostêpnych w programie przejœæ pomiê-

dzy scenami, a tak¿e dodania ilustracji mu-

Przyk³adowa strona tytu³owa filmu zrealizowana

przy u¿yciu dostêpnych faktur t³a i masek. Zauwa-

¿yæ mo¿na brak polskich znaków diakrytycznych

w tytule filmu

Wybrany kadr z p³yty CD (a) i ten sam kadr z taœmy

magnetowidu (b). Ujêcie by³o zrealizowane metod¹

panoramowania. WyraŸnie widoczna pikselizacja

obrazu z p³yty CD

Wybrany kadr z p³yty CD (a) i ten sam kadr z taœmy

magnetowidu (b). Ujêcie statyczne. WyraŸnie mniej-

szy wp³yw pikselizacji na jakoœæ obrazu z p³yty CD

a)

b)

a)

b)