1

Pojęcie i element składowe sektora finansów
-

sektor państwowy i publiczny

- sektor prywatny - nastawiony na zysk
Sektor publiczny zaspokaja potrzeby świadcząc usługi w sposób nieodpłatny lub częściowo
odpłatny ale żeby te usługi wytworzyć musza ponosić koszty. Ich celem nie jest zysk, każde
państwo ma swój sektor publiczny a pieniądze na finansowanie usług otrzymuje od sektora
prywatnego.
Przepływ środków pienionych regulowany jest przez ustawy, kary normy prawne i kategorie
ekonomiczne (podatki składki opłaty)
Sektor finansów publicznych
-

rządowy obejmuje te jednostki organizacyjne która są podporządkowane władzy i

administracji centralnej ( kancelaria prezydenta, izba kontroli) są finansowane z budżetu
państwa
-

samorządowy- wszystkie jednostki organizacyjne które są podporządkowane władzom

(gmin, powiatów) administracji samorządowej a finansowane są z budżetu państwa
-

ubezpieczenia społeczne (fundusze celowe) ZUS KRUS Pefron

Dochody sektora finansowego
60-

65% dochód sektora finansów publicznych wpływa do budżetu państwa

17% wpływa do samorządu jednostek terytorialnych
18% zasila fundusze celowe
a pieniądze na fundusze celowe są z składek a pozostałe z podatków
Wydatki
39% finansowane z budżetu państwa
33% finansowane podsektora samorządów terytorialnych
28% funduszy celowych

Budżet państwa dotuje samorządy i fundusze celowe (dlaczego państwa dotuje KRUS ZUS i
policje?)

Subwencja-

ma charakter ogólny i nie trzeba się rozliczać

Dotacja- ma charakter celowy

Istotę budżetu najpełniej odzwierciedla trójczłonowa definicja, z której wynika ze budżet to
1. Fundusze gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych przez organy władzy i
administracji publicznej
2. Operatywny plan finansowy w ramach którego są gromadzone dochody publiczne i
dokonywane wydatki publiczne
3. Norma prawna uchwalona przez najważniejszy organ przedstawicielski na danym szczeblu
władzy publicznej upoważniając organ wykonawczy do gromadzenia dochodów publicznych
i do dokonywania wydatków publicznych

Funkcje budżetu
-alokacyjna

– wiąże się z finansowaniem potrzeb wynika z potrzeby istnienia państwa jako tej

instytucji która powinna zapewnić co najmniej niezbędny lad wewnątrz kraju oraz szeroko
rozumianą ochronę państwa przed otoczeniem zewnętrznym ( policja lad administracja,

2

porządek wewnętrzny, dobra publiczne),
dobra publiczne musza być finansowane z środków publicznych a dobra społeczne maga być
z nich finansowane ale nie musza

– funkcja ta służy tez gromadzeniu dochodów by przekazać

je instytucjom które świadczą nam usługi
-wyr

ównawcza- f. ta polega na korekcie podziału PKB, redystrybucja ta jest niezbędna ze

względu społecznych, w praktyce realizacja tej funkcji budżetu polega z 1 strony na progresji
podatku, stosowaniu ulg podatkowych a z 2 strony na dokonywaniu z budżetu wydatków w
formie transferów pieniężnych w celu finansowania zasiłków z pomocy społecznej z
zapotrzebowania społecznego i dofinansowaniu ubezpieczeń społecznych
- stabilizacyjna-

polega na zapewnianiu równowagi gospodarki i utrzymaniu wzrostu

gospodarczego-

funkcja ta rozwinęła się w latach 30-20 w. pod wpływem teorii Keinsa jest

przejawem uznania potrzeby coraz silniejsze bo oddziaływania państwa na przebieg procesów
gospodarczych w praktyce realizacja tej funkcji polega na przekazywaniu dotacji dla
podmiotów gospodarczych.

Charakterystyka podstawowych zasad budżetu
Zasady budżetowe to reguły wynikające z ustawy o finansach publicznych których
przestrzeganie na etapie opracowywania i wykonywania budżetu powinno się przyczyniać do
lepszej realizacji budżetu
Z

asady budżetu można rozpatrywać w 3 płaszczyznach

1 pierwsza grupa odnosi się do struktury organizacyjnej budżetu i w ramach tej grupy zasad
mieści się zasada jedności ( formalnej i materialnej)
2 druga grupa zasad budżetowych dotyczy organizacji finansowania form funkcjonowania
podmiotów w sektorze publicznym i w ramach tej grupy zasad mieści się zasada zupełności
3. Trzecia grupa dotyczy techniki opracowywania uchwalania i wykonywania budżetu
-

zasada roczności

-

zasada równowagi

-

zasada szczegółowości

a

d. 1 zasada jedności w państwie powinien funkcjownowac1 budżet na rachunek którego

wpływałyby wszystkie środki publiczne a z którego finansowane byłyby cale wydatki
publiczne, sprzeczne z ta zasada jest istnienie dużej liczby funduszy celowych a w pewnym
s

ensie jednostek samorządowych i terytorialnych,

struktura organizacyjna budżetu w każdym państwie jest dostosowana do struktury org
aparatu władzy administracji publicznej
W Polsce struktura organizacyjna budżetu jest 4 szczeblowa
- na szczeblu centralnym

– budżet państwa

- na szczeblu lokalnym

– budżet gminy 2478

- na szczeblu ponad lokalnym

– budżet powiatu 314

-

na szczeblu województw- budżety województw 16

Zgodnie z zasada jedności materialnej w budżecie nie można wiązać określonych dochodów
z konkret

nymi wydatkami, budżet jest bowiem funduszem ogólnym.

3

ad.2 zasada zupełności budżetu- zgodnie z ta zasada w państwie wszelkie przejawy
działalności finansowej państwa powinny mieć swoje odzwierciedlenie w budżecie
początkowo zasada ta była rozumiana w sposób skrajny co oznaczało ze każdy podmiot
sektora finansów publicznych wszystkie dochody odprowadzał do budżetu państwa a całość
jego zadań była finansowana z budżetu państwa w pó niejszym okresie zasada ta została
nieco zliberalizowana i aktualnie dopuszc

za się taka możliwość aby niektóre podmioty

finansów publicznych z własnych przychodów finansowały swoje wydatki

Źo podmiotów (jednostek organizacyjnych) sektora finansów publicznych w Polsce należą
-

jednostki budżetowe

-

samorządowe zakłady budżetowe

- agencje wykonawcze
-

instytucje gospodarki budżetowej

-

państwowe fundusze celowe

-

ZUS KRUS i zarządzone przez nie fundusze

- NFZ
- SP ZOZ

– samodzielny publiczny zakład opieki społecznej

- uczelnie publiczne
-

PAN i tworzone przez nią jednostki organizacyjne

-

państwowe i samorządowe instytucje kultury

-

inne państwowe lub samorządowe i osoby prawne z wyodrębnieniem przedsiębiorstw

państwowych, banków państwowych i państwowych spółek prawnych

http://notatek.pl/notatki-finanse-publiczne?notatka