CONTROLLING

Controlling - słowo, które w ostanich kilku latach w Polsce zrobiło sporą karierę. Wbrew

pozorom skojarzeniowym wywodzi się od angielskiego słowa "control", które oznacza
sterowanie, a nie kontrolę ("controller" = regulator), chociaż sterowanie bez sprzężenia

zwrotnego (czyli formy kontroli) nie ma większego sensu.

Na pytanie czym jest controlling łatwiej odpowiedzieć przez negację: czym nie jest
komórka controllingu w przedsiębiorstwie?

•

Komórka Controllingu nie jest Komórką Planowania,

chociaż zajmuje się planami finansowymi przedsiębiorstwa

•

Komórka Controllingu nie jest Komórką Analiz Finansowych,

chociaż zajmuje się tworzeniem analiz finansowych przedsiębiorstwa

•

Komórka Controllingu nie jest Komórką Kontroli,

chociaż zajmuje się kontrolą wydatków w ramach przyjętego planu

•

Komórka Controllingu nie jest Komórką Księgowości,

chociaż bardzo blisko z nią współpracuje

•

Komórka Controllingu nie jest Komórką Kosztów,

chociaż analiza kosztów jest podstawową informacją dla jej funkcjonowania

W takim razie dlaczego w przedsiębiorstwie tworzy się komórkę controllingu?
To proste - bo właśnie jest taka moda.... :=) (no dobrze to był żart),

a na poważnie komórka controllingu w przedsiębiorstwie ma za zadanie:
współuczestniczyć w wyznaczaniu celów przez Zarząd przedsiębiorstwa i koordynować

działania wewnątrz przedsiębiorstwa tak, aby umożliwić osiągnięcie wyznaczonych celów.
Pojawiło się tu ważne stwierdzenie współuczestniczenie w wyznaczaniu celów . Oznacza

to, że controller jest równorzędnym partnerem Zarządu w zakresie zarządzania
przedsiębiorstwem - określenie celów działania przedsiębiorstwa i koordynacja działań

zmierzających do ich osiągnięcia jest możliwa tylko wtedy, gdy są to cele wspólne.
Oczywiście, ktoś mógłby stwierdzić, że wystarczy jak Zarząd określi cele a controlling

będzie koordynował działania. Z praktyki jednak wynika, że jeżeli zespół nie identyfikuje
się z wyznaczonymi celami (a trudno mu się identyfikować, jeżeli nie brał udziału w ich

wyznaczaniu) to raczej nie należy liczyć na zaangażowanie w ich realizacji.

Controlling jest jedyną logiczną i spójną odpowiedzią na procesy obecnie zachodzące w
firmie jak i w otoczeniu ekonomicznym przedsiębiorstwa. Konkurencyjność rynku nasila

się, a złożoność problemów z jakimi stykają się przedsiębiorstwa wymusza stwarzanie
odpowiednich narzędzi, które zapewnią skuteczne nawigowanie firmą w morzu informacji,

zależności, uwarunkowań.

Jakie były początki?

W latach 90-tych nastąpił boom – powstawały nowe firmy mające na celu szybkie
osiągnięcie zysku. Należało mieć tylko ideę i ją realizować – istniało zarządzanie

autokratyczne, menedżer podejmował decyzje najczęściej jednoosobowo, gdyż ilość
aspektów, które brał pod uwagę była ograniczona. Horyzont planowania był skrócony-

istniało planowanie z dnia na dzień. Firmy nastawione były głównie na przetrwanie i
maksymalizację zysku. Było to podejście bardzo krótkowzroczne. Chaos w otoczeniu

polityczno-prawno-ekonomicznym nie pozwalał na przewidywanie w dłuższej
perspektywie czasowej. Stąd potrzeba wdrażania wysoko wyspecjalizowanych systemów

wspierających proces podejmowania decyzji praktycznie nie istniała.

Wraz z upływem czasu, realia ulegały zmianie. Firmy zaczęły stopniowo wprowadzać
systemy wspierające zarządzanie, które w rzeczywistości ograniczały się do czystej

ewidencji działalności przedsiębiorstwa, tzn. do systemów finansowo-księgowych,
fakturowania. Taki ograniczony zakres funkcji systemów w zupełności wystarczał .

Proces ewolucji systemów wspierających zarządzanie nadal trwał- nie w oderwaniu od

otoczenia rynkowego, ale jako odpowiedź na kolejne zmiany. Palącym problemem stała
się nie tylko konieczność intensywnego zabiegania o klientów, zdobywania nowych

rynków, ale również konieczność obniżania kosztów na każdym szczeblu działalności
firmy, identyfikacji centrów powstawania kosztów i zysków. To z kolei w konsekwencji

oznacza pracę z coraz większą ilością danych i informacji. A to jest początek naszych
czasów- specyfiki obecnie działających przedsiębiorstw.

Przedsiębiorstwo dzisiaj

Należy zadać sobie pytanie jakie narzędzie będzie najodpowiedniejsze i najskuteczniejsze
dla zapewnienia firmie przetrwania i ciągłego rozwoju w kolejnym stuleciu?

Zaczęto poszukiwać nowych metod i rozwiązań. Wzorowano się na przedsiębiorstwach

zagranicznych, traktując ich jako ekspertów odnoszących sukcesy. Szukano gotowej
recepty na nową sytuację. Co te przedsiębiorstwa mogły zaoferować? Nowe metody

zarządzania. Jedną z takich metod jest controlling. Pojęcie controllingu nie jest już obce
polskim menedżerom, jednak czy w pełni dobrze rozumiane? Często controlling jest

utożsamiany z kontrolą, pilnowaniem sprawdzaniem – i nie jest to błędem, ale dużą

nieścisłością, ponieważ controlling pełni przede wszystkim funkcję doradczą, tzn. opiniuje
lub wskazuje możliwie kierunki działań pozostawiając podejmowanie decyzji

menedżerom, co sprawia, że zarządzanie staje się bardziej skuteczne. Zaś funkcje
kontroli sprowadzają się do porównywania stanu faktycznego z zamierzeniami i

umożliwiają analizę ewentualnie popełnionych błędów. Istotą controllingu jest m.in.
śledzenie i weryfikacja na bieżąco wszelkich poczynań firmy.

Ta wieloaspektowość controllingu nasuwa pytanie:

Czy istnieje skuteczny controlling bez rozwiązania informatycznego?

Przyjęto tezę, że skuteczne wprowadzenie controllingu merytorycznego nie jest możliwe

bez wsparcia ze strony rozwiązań informatycznych.
Składają się na to liczne czynniki:

 Ciągle narastająca liczba danych – dane zaczynają przerastać pracowników i

menedżerów. Nie można zaakceptować takiej sytuacji bez prób przeciwdziałania.
Dane nie są informacjami, nie niosą ze sobą żadnej wartości, dopóki nie przejdą

przez proces przetwarzania, selekcji, filtrowania, katalogowania, przeglądu w
przekroju czasowym. Konieczne jest wydobycie z nich informacji.

 Ciągle narastająca liczba informacji – informacje prezentując znacznie większą

wartość w porównaniu z suchymi danymi, nie są jednak wciąż wystarczające-
pojawia się konieczność zarządzania nimi po to, by nadal zapewnić sobie trafność

podejmowanych decyzji. Sprawne zarządzanie informacjami jest możliwe tylko i
wyłącznie przy udziale rozwiązań informatycznych.

 Konieczność posiadania wglądu w sytuację firmy z różnych perspektyw –

controlling wsparty informatyką pozwala na bieżące zarządzanie informacjami z
różnych działów: Wspiera controlling m.in. marketingowy, finansowy, personalny,

sprzedażowy.

 Presja konkurencji – konkurencja zaostrza się i rozwiązania informatyczne

koncentrujące się tylko na jednym aspekcie działalności firmy nie są wystarczające.

Potrzebna jest dogłębna analiza przedsiębiorstwa w różnych układach i przekrojach

Konieczność podejmowania decyzji na czas przy zachowaniu pewności o ich

trafności - w jaki sposób można szybko podjąć decyzje, która związana jest z

koniecznością brania pod uwagę bardzo wielu czynników z różnych obszarów firmy?
Tylko przy użyciu narzędzia informatycznego.

 „ Konieczność bycia ekspertem we wszystkim”

– istnieje konieczność posiadania

wiedzy eksperckiej. Jak to jest możliwe – jak wymagać od pracowników średniego i
niższego szczebla myślenia kompleksowego? Rzeczywiście, w tym miejscu

http://notatek.pl/controlling-9-stron-doc?notatka