2010 11 08 WIL Wyklad 08id 2717 Nieznany

background image

Wykład 08

Witold Obłoza

20 stycznia 2011

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

TWIERDZENIE 90

Mamy nast

,

epuj

,

ace granice specjalne:

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e,

Jeżeli lim

x→x

0

|f (x)| = ∞ to lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e,

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1,

lim

x→0

e

x

− 1

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

e

f (x)

−1

f (x)

= 1,

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

TWIERDZENIE 90

Mamy nast

,

epuj

,

ace granice specjalne:

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e,

Jeżeli lim

x→x

0

|f (x)| = ∞ to lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e,

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1,

lim

x→0

e

x

− 1

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

e

f (x)

−1

f (x)

= 1,

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

TWIERDZENIE 90

Mamy nast

,

epuj

,

ace granice specjalne:

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e,

Jeżeli lim

x→x

0

|f (x)| = ∞ to lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e,

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1,

lim

x→0

e

x

− 1

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

e

f (x)

−1

f (x)

= 1,

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

TWIERDZENIE 90

Mamy nast

,

epuj

,

ace granice specjalne:

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e,

Jeżeli lim

x→x

0

|f (x)| = ∞ to lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e,

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1,

lim

x→0

e

x

− 1

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

e

f (x)

−1

f (x)

= 1,

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

TWIERDZENIE 90

Mamy nast

,

epuj

,

ace granice specjalne:

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e,

Jeżeli lim

x→x

0

|f (x)| = ∞ to lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e,

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1,

lim

x→0

e

x

− 1

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

e

f (x)

−1

f (x)

= 1,

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

TWIERDZENIE 90

Mamy nast

,

epuj

,

ace granice specjalne:

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e,

Jeżeli lim

x→x

0

|f (x)| = ∞ to lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e,

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1,

lim

x→0

e

x

− 1

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

e

f (x)

−1

f (x)

= 1,

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

TWIERDZENIE 90

Mamy nast

,

epuj

,

ace granice specjalne:

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e,

Jeżeli lim

x→x

0

|f (x)| = ∞ to lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e,

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1,

lim

x→0

e

x

− 1

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

e

f (x)

−1

f (x)

= 1,

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

(1+x)

α

−1

x

= α,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

(1+f (x))

alpha

−1

f (x)

= α,

lim

x→0

sinx

x

= 1.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

sin f (x)

f (x)

= 1.

DOWÓD:

Z Twierdzenia o granicah specjalnych dla ciągów ( punkt 7) mamy, że
∀{x

n

} takiego, że lim

n→∞

|x

n

| = ∞ zachodzi równośc lim

n→∞

(1 +

1

x

n

)

x

n

= e.

Wnioskujemy stąd na podstawie definicji Heine’go granicy funkcji, że

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

(1+x)

α

−1

x

= α,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

(1+f (x))

alpha

−1

f (x)

= α,

lim

x→0

sinx

x

= 1.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

sin f (x)

f (x)

= 1.

DOWÓD:

Z Twierdzenia o granicah specjalnych dla ciągów ( punkt 7) mamy, że
∀{x

n

} takiego, że lim

n→∞

|x

n

| = ∞ zachodzi równośc lim

n→∞

(1 +

1

x

n

)

x

n

= e.

Wnioskujemy stąd na podstawie definicji Heine’go granicy funkcji, że

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

(1+x)

α

−1

x

= α,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

(1+f (x))

alpha

−1

f (x)

= α,

lim

x→0

sinx

x

= 1.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

sin f (x)

f (x)

= 1.

DOWÓD:

Z Twierdzenia o granicah specjalnych dla ciągów ( punkt 7) mamy, że
∀{x

n

} takiego, że lim

n→∞

|x

n

| = ∞ zachodzi równośc lim

n→∞

(1 +

1

x

n

)

x

n

= e.

Wnioskujemy stąd na podstawie definicji Heine’go granicy funkcji, że

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

(1+x)

α

−1

x

= α,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

(1+f (x))

alpha

−1

f (x)

= α,

lim

x→0

sinx

x

= 1.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

sin f (x)

f (x)

= 1.

DOWÓD:

Z Twierdzenia o granicah specjalnych dla ciągów ( punkt 7) mamy, że
∀{x

n

} takiego, że lim

n→∞

|x

n

| = ∞ zachodzi równośc lim

n→∞

(1 +

1

x

n

)

x

n

= e.

Wnioskujemy stąd na podstawie definicji Heine’go granicy funkcji, że

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

(1+x)

α

−1

x

= α,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

(1+f (x))

alpha

−1

f (x)

= α,

lim

x→0

sinx

x

= 1.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

sin f (x)

f (x)

= 1.

DOWÓD:

Z Twierdzenia o granicah specjalnych dla ciągów ( punkt 7) mamy, że
∀{x

n

} takiego, że lim

n→∞

|x

n

| = ∞ zachodzi równośc lim

n→∞

(1 +

1

x

n

)

x

n

= e.

Wnioskujemy stąd na podstawie definicji Heine’go granicy funkcji, że

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

(1+x)

α

−1

x

= α,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

(1+f (x))

alpha

−1

f (x)

= α,

lim

x→0

sinx

x

= 1.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

sin f (x)

f (x)

= 1.

DOWÓD:

Z Twierdzenia o granicah specjalnych dla ciągów ( punkt 7) mamy, że
∀{x

n

} takiego, że lim

n→∞

|x

n

| = ∞ zachodzi równośc lim

n→∞

(1 +

1

x

n

)

x

n

= e.

Wnioskujemy stąd na podstawie definicji Heine’go granicy funkcji, że

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

(1+x)

α

−1

x

= α,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

(1+f (x))

alpha

−1

f (x)

= α,

lim

x→0

sinx

x

= 1.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

sin f (x)

f (x)

= 1.

DOWÓD:

Z Twierdzenia o granicah specjalnych dla ciągów ( punkt 7) mamy, że
∀{x

n

} takiego, że lim

n→∞

|x

n

| = ∞ zachodzi równośc lim

n→∞

(1 +

1

x

n

)

x

n

= e.

Wnioskujemy stąd na podstawie definicji Heine’go granicy funkcji, że

lim

|x|→∞

(1 +

1

x

)

x

= e

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Wiemy, że ∀ε > 0

∃M, że ∀x takich, że |x| ≥ M

|(1 +

1

x

)

x

− e| < ε.

Z drugiej strony ∀M

∃δ > 0 takie, że ∀x

( 0 < |x − x

0

| < δ =⇒ f (x) > M.)

Mamy stąd dla x ∈ (x

0

− δ, x

0

+ δ) \ {x

0

}

|(1 +

1

f (x)

)

f (x)

− e| < ε.

Czyli lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e.

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

,

Ale lim

x→0

(1 + x)

1

x

= e,

Z ciągłości funkcji logarytmicznej mamy lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Wiemy, że ∀ε > 0

∃M, że ∀x takich, że |x| ≥ M

|(1 +

1

x

)

x

− e| < ε.

Z drugiej strony ∀M

∃δ > 0 takie, że ∀x

( 0 < |x − x

0

| < δ =⇒ f (x) > M.)

Mamy stąd dla x ∈ (x

0

− δ, x

0

+ δ) \ {x

0

}

|(1 +

1

f (x)

)

f (x)

− e| < ε.

Czyli lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e.

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

,

Ale lim

x→0

(1 + x)

1

x

= e,

Z ciągłości funkcji logarytmicznej mamy lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Wiemy, że ∀ε > 0

∃M, że ∀x takich, że |x| ≥ M

|(1 +

1

x

)

x

− e| < ε.

Z drugiej strony ∀M

∃δ > 0 takie, że ∀x

( 0 < |x − x

0

| < δ =⇒ f (x) > M.)

Mamy stąd dla x ∈ (x

0

− δ, x

0

+ δ) \ {x

0

}

|(1 +

1

f (x)

)

f (x)

− e| < ε.

Czyli lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e.

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

,

Ale lim

x→0

(1 + x)

1

x

= e,

Z ciągłości funkcji logarytmicznej mamy lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Wiemy, że ∀ε > 0

∃M, że ∀x takich, że |x| ≥ M

|(1 +

1

x

)

x

− e| < ε.

Z drugiej strony ∀M

∃δ > 0 takie, że ∀x

( 0 < |x − x

0

| < δ =⇒ f (x) > M.)

Mamy stąd dla x ∈ (x

0

− δ, x

0

+ δ) \ {x

0

}

|(1 +

1

f (x)

)

f (x)

− e| < ε.

Czyli lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e.

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

,

Ale lim

x→0

(1 + x)

1

x

= e,

Z ciągłości funkcji logarytmicznej mamy lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Wiemy, że ∀ε > 0

∃M, że ∀x takich, że |x| ≥ M

|(1 +

1

x

)

x

− e| < ε.

Z drugiej strony ∀M

∃δ > 0 takie, że ∀x

( 0 < |x − x

0

| < δ =⇒ f (x) > M.)

Mamy stąd dla x ∈ (x

0

− δ, x

0

+ δ) \ {x

0

}

|(1 +

1

f (x)

)

f (x)

− e| < ε.

Czyli lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e.

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

,

Ale lim

x→0

(1 + x)

1

x

= e,

Z ciągłości funkcji logarytmicznej mamy lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Wiemy, że ∀ε > 0

∃M, że ∀x takich, że |x| ≥ M

|(1 +

1

x

)

x

− e| < ε.

Z drugiej strony ∀M

∃δ > 0 takie, że ∀x

( 0 < |x − x

0

| < δ =⇒ f (x) > M.)

Mamy stąd dla x ∈ (x

0

− δ, x

0

+ δ) \ {x

0

}

|(1 +

1

f (x)

)

f (x)

− e| < ε.

Czyli lim

x→x

0

(1 +

1

f (x)

)

f (x)

= e.

lim

x→0

ln(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

,

Ale lim

x→0

(1 + x)

1

x

= e,

Z ciągłości funkcji logarytmicznej mamy lim

x→0

ln(1 + x)

1

x

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1

i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Dowody uogólnień przebiegają analogicznie jak poprzednio i nie będą
powtarzane.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

ln(1+f (x))

f (x)

= 1 i mamy stąd

lim

x→0

e

x

− 1

x

= lim

x→0

e

x

− 1

ln(1 + e

x

− 1)

= 1.

lim

x→0

(1 + x)

α

− 1

x

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

x

=

= lim

x→0

e

αln(1+x)

− 1

αln(1 + x)

·

αln(1 + x)

x

= α.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z nieparzystości funkcji sinus i funkcji identycznościowej wystarczy

pokazać, że lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

Dla x > 0 przyjmując |OB| = 1 i porównując pola trójkąta OBC,
wycinka kołowego OBC oraz trójkąta OBD otrzymujemy ciąg
nierówności:

|OB| · sin x

2

x|OB|

2

2

|OB| · tg x

2

.

Stąd sin x ≤ x ≤ tg x.

Dzieląc przez
sin x > 0 mamy:

1 ≤

x

sin x

1

cos x

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z nieparzystości funkcji sinus i funkcji identycznościowej wystarczy

pokazać, że lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

Dla x > 0 przyjmując |OB| = 1 i porównując pola trójkąta OBC,
wycinka kołowego OBC oraz trójkąta OBD otrzymujemy ciąg
nierówności:

|OB| · sin x

2

x|OB|

2

2

|OB| · tg x

2

.

Stąd sin x ≤ x ≤ tg x.

Dzieląc przez
sin x > 0 mamy:

1 ≤

x

sin x

1

cos x

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z nieparzystości funkcji sinus i funkcji identycznościowej wystarczy

pokazać, że lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

Dla x > 0 przyjmując |OB| = 1 i porównując pola trójkąta OBC,
wycinka kołowego OBC oraz trójkąta OBD otrzymujemy ciąg
nierówności:

|OB| · sin x

2

x|OB|

2

2

|OB| · tg x

2

.

Stąd sin x ≤ x ≤ tg x.

Dzieląc przez
sin x > 0 mamy:

1 ≤

x

sin x

1

cos x

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z nieparzystości funkcji sinus i funkcji identycznościowej wystarczy

pokazać, że lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

Dla x > 0 przyjmując |OB| = 1 i porównując pola trójkąta OBC,
wycinka kołowego OBC oraz trójkąta OBD otrzymujemy ciąg
nierówności:

|OB| · sin x

2

x|OB|

2

2

|OB| · tg x

2

.

Stąd sin x ≤ x ≤ tg x.

Dzieląc przez
sin x > 0 mamy:

1 ≤

x

sin x

1

cos x

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z nieparzystości funkcji sinus i funkcji identycznościowej wystarczy

pokazać, że lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

Dla x > 0 przyjmując |OB| = 1 i porównując pola trójkąta OBC,
wycinka kołowego OBC oraz trójkąta OBD otrzymujemy ciąg
nierówności:

|OB| · sin x

2

x|OB|

2

2

|OB| · tg x

2

.

Stąd sin x ≤ x ≤ tg x.

Dzieląc przez
sin x > 0 mamy:

1 ≤

x

sin x

1

cos x

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z nieparzystości funkcji sinus i funkcji identycznościowej wystarczy

pokazać, że lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

Dla x > 0 przyjmując |OB| = 1 i porównując pola trójkąta OBC,
wycinka kołowego OBC oraz trójkąta OBD otrzymujemy ciąg
nierówności:

|OB| · sin x

2

x|OB|

2

2

|OB| · tg x

2

.

Stąd sin x ≤ x ≤ tg x.

Dzieląc przez
sin x > 0 mamy:

1 ≤

x

sin x

1

cos x

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z Twierdzenia o granicy trzech funkcji wynika, że lim

x→0

+

x

sin x

= 1.

Zatem lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

TWIERDZENIE 91

Z poprzedniego twierdzenia łatwo wynika, że

lim

x→0

tgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

arcsinx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc sin f (x)

f (x)

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z Twierdzenia o granicy trzech funkcji wynika, że lim

x→0

+

x

sin x

= 1.

Zatem lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

TWIERDZENIE 91

Z poprzedniego twierdzenia łatwo wynika, że

lim

x→0

tgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

arcsinx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc sin f (x)

f (x)

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z Twierdzenia o granicy trzech funkcji wynika, że lim

x→0

+

x

sin x

= 1.

Zatem lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

TWIERDZENIE 91

Z poprzedniego twierdzenia łatwo wynika, że

lim

x→0

tgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

arcsinx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc sin f (x)

f (x)

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z Twierdzenia o granicy trzech funkcji wynika, że lim

x→0

+

x

sin x

= 1.

Zatem lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

TWIERDZENIE 91

Z poprzedniego twierdzenia łatwo wynika, że

lim

x→0

tgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

arcsinx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc sin f (x)

f (x)

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z Twierdzenia o granicy trzech funkcji wynika, że lim

x→0

+

x

sin x

= 1.

Zatem lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

TWIERDZENIE 91

Z poprzedniego twierdzenia łatwo wynika, że

lim

x→0

tgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

arcsinx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc sin f (x)

f (x)

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z Twierdzenia o granicy trzech funkcji wynika, że lim

x→0

+

x

sin x

= 1.

Zatem lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

TWIERDZENIE 91

Z poprzedniego twierdzenia łatwo wynika, że

lim

x→0

tgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

arcsinx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc sin f (x)

f (x)

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z Twierdzenia o granicy trzech funkcji wynika, że lim

x→0

+

x

sin x

= 1.

Zatem lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

TWIERDZENIE 91

Z poprzedniego twierdzenia łatwo wynika, że

lim

x→0

tgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

arcsinx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc sin f (x)

f (x)

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

Z Twierdzenia o granicy trzech funkcji wynika, że lim

x→0

+

x

sin x

= 1.

Zatem lim

x→0

+

sin x

x

= 1.

TWIERDZENIE 91

Z poprzedniego twierdzenia łatwo wynika, że

lim

x→0

tgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

arcsinx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc sin f (x)

f (x)

= 1.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

arctgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

=

1

ln a

,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

log

a

(1+f (x))

f (x)

=

1

ln a

.

lim

x→0

a

x

− 1

x

= ln a.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

a

f (x)

−1

f (x)

= ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

arctgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

=

1

ln a

,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

log

a

(1+f (x))

f (x)

=

1

ln a

.

lim

x→0

a

x

− 1

x

= ln a.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

a

f (x)

−1

f (x)

= ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

arctgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

=

1

ln a

,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

log

a

(1+f (x))

f (x)

=

1

ln a

.

lim

x→0

a

x

− 1

x

= ln a.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

a

f (x)

−1

f (x)

= ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

arctgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

=

1

ln a

,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

log

a

(1+f (x))

f (x)

=

1

ln a

.

lim

x→0

a

x

− 1

x

= ln a.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

a

f (x)

−1

f (x)

= ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

arctgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

=

1

ln a

,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

log

a

(1+f (x))

f (x)

=

1

ln a

.

lim

x→0

a

x

− 1

x

= ln a.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

a

f (x)

−1

f (x)

= ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

arctgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

=

1

ln a

,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

log

a

(1+f (x))

f (x)

=

1

ln a

.

lim

x→0

a

x

− 1

x

= ln a.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

a

f (x)

−1

f (x)

= ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→0

arctgx

x

= 1,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

arc tg f (x)

f (x)

= 1.

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

=

1

ln a

,

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

log

a

(1+f (x))

f (x)

=

1

ln a

.

lim

x→0

a

x

− 1

x

= ln a.

Jeżeli lim

x→x

0

f (x) = 0 to lim

x→x

0

a

f (x)

−1

f (x)

= ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

=

lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

=

lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

=

1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

=

lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

=

lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

·

ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a

= ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

DOWÓD:

lim

x→0

tgx

x

= lim

x→0

sin x

x

·

1

cos x

= 1,

lim

x→0

arcsinx

x

= lim

x→0

arcsinx

sin arcsinx

= 1,

lim

x→0

arctgx

x

= lim

x→0

arctgx

tg arctgx

= 1,

lim

x→0

log

a

(1 + x)

x

= lim

x→0

ln(1 + x)

x

1

ln a

=

1

ln a

,

lim

x→0

a

x

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

x

= lim

x→0

e

xln a

− 1

xln a

· ln a = ln a.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

PRZYKŁAD 92

lim

x→x

0

sin x − sin x

0

x − x

0

=

2sin

x−x

0

2

cos

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= cos x

0

.

lim

x→x

0

cos x − cos x

0

x − x

0

=

−2sin

x−x

0

2

sin

x+x

0

2

2

x−x

0

2

= −sin x

0

.

lim

x→x

0

a

x

− a

x

0

x − x

0

= a

x

0

a

x−x

0

− 1

x − x

0

= a

x

0

ln a.

lim

x→x

0

x

α

− x

α

0

x − x

0

= lim

x→x

0

x

α

0



x

0

+x−x

0

x

0



α

− 1

x − x

0

=

lim

x→x

0

x

α

0



1 +

x−x

0

x

0



α

− 1

x

0

x−x

0

x

0

= αx

α−1
0

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→x

0

log

a

x − log

a

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

0

+x−x

0

x

0

x

0

x−x

0

x

0

=

lim

x→x

0

log

a



1 +

x−x

0

x

0



x

0

x−x

0

x

0

=

1

x

0

ln a

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→x

0

log

a

x − log

a

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

0

+x−x

0

x

0

x

0

x−x

0

x

0

=

lim

x→x

0

log

a



1 +

x−x

0

x

0



x

0

x−x

0

x

0

=

1

x

0

ln a

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→x

0

log

a

x − log

a

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

0

+x−x

0

x

0

x

0

x−x

0

x

0

=

lim

x→x

0

log

a



1 +

x−x

0

x

0



x

0

x−x

0

x

0

=

1

x

0

ln a

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→x

0

log

a

x − log

a

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

0

+x−x

0

x

0

x

0

x−x

0

x

0

=

lim

x→x

0

log

a



1 +

x−x

0

x

0



x

0

x−x

0

x

0

=

1

x

0

ln a

.

background image

GRANICE SPECJALNE DLA FUNKCJI

lim

x→x

0

log

a

x − log

a

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

x

0

x − x

0

= lim

x→x

0

log

a

x

0

+x−x

0

x

0

x

0

x−x

0

x

0

=

lim

x→x

0

log

a



1 +

x−x

0

x

0



x

0

x−x

0

x

0

=

1

x

0

ln a

.

background image

POCHODNA

DEFINICJA 93

Niech dana b

,

edzie funkcja f określona w otoczeniu punktu x

0

. Jeżeli

istnieje granica właściwa lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

= f

0

(x

0

) to nazywamy j

,

a

pochodn

,

a funkcji f w punkcie x

0

.

TWIERDZENIE 94

Niech dana b

,

edzie funkcja f określona w otoczeniu punktu x

0

. Jeżeli ma

pochodn

,

a w punkcie x

0

to jest w tym punkcie ci

,

agła.

DOWÓD:

Funkcja ω(x

0

, x) =

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

− f

0

(x

0

)

dla x 6= x

0

,

0

dla x = x

0

jest ci

,

agła w

zerze.

background image

POCHODNA

DEFINICJA 93

Niech dana b

,

edzie funkcja f określona w otoczeniu punktu x

0

. Jeżeli

istnieje granica właściwa lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

= f

0

(x

0

) to nazywamy j

,

a

pochodn

,

a funkcji f w punkcie x

0

.

TWIERDZENIE 94

Niech dana b

,

edzie funkcja f określona w otoczeniu punktu x

0

. Jeżeli ma

pochodn

,

a w punkcie x

0

to jest w tym punkcie ci

,

agła.

DOWÓD:

Funkcja ω(x

0

, x) =

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

− f

0

(x

0

)

dla x 6= x

0

,

0

dla x = x

0

jest ci

,

agła w

zerze.

background image

POCHODNA

DEFINICJA 93

Niech dana b

,

edzie funkcja f określona w otoczeniu punktu x

0

. Jeżeli

istnieje granica właściwa lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

= f

0

(x

0

) to nazywamy j

,

a

pochodn

,

a funkcji f w punkcie x

0

.

TWIERDZENIE 94

Niech dana b

,

edzie funkcja f określona w otoczeniu punktu x

0

. Jeżeli ma

pochodn

,

a w punkcie x

0

to jest w tym punkcie ci

,

agła.

DOWÓD:

Funkcja ω(x

0

, x) =

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

− f

0

(x

0

)

dla x 6= x

0

,

0

dla x = x

0

jest ci

,

agła w

zerze.

background image

POCHODNA

DEFINICJA 93

Niech dana b

,

edzie funkcja f określona w otoczeniu punktu x

0

. Jeżeli

istnieje granica właściwa lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

= f

0

(x

0

) to nazywamy j

,

a

pochodn

,

a funkcji f w punkcie x

0

.

TWIERDZENIE 94

Niech dana b

,

edzie funkcja f określona w otoczeniu punktu x

0

. Jeżeli ma

pochodn

,

a w punkcie x

0

to jest w tym punkcie ci

,

agła.

DOWÓD:

Funkcja ω(x

0

, x) =

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

− f

0

(x

0

)

dla x 6= x

0

,

0

dla x = x

0

jest ci

,

agła w

zerze.

background image

POCHODNA

Mamy ponadto f (x) = f (x

0

) + (x − x

0

)f

0

(x

0

) + (x − x

)

ω(x

0

, x) czyli

lim

x→x

0

f (x) = f (x

0

).

DEFINICJA 95

Jeżeli funkcja f : (a, b) −→ R ma pochodn

,

a w każdym punkcie punkcie

x ∈ (a, b)

to funkcj

,

e f

0

: (a, b) 3 x −→ f

0

(x) ∈ R nazywamy funkcj

,

a

pochodn

,

a funkcji f.

TWIERDZENIE 96

Zachodz

,

a nast

,

epuj

,

ace wzory:

(x

α

)

0

= αx

α−1

,

(a

x

)

0

= a

x

ln a,

(log

a

x)

0

=

1

xln a

,

(sin x)

0

= cos x,

(cos x)

0

= −sin x,

background image

POCHODNA

Mamy ponadto f (x) = f (x

0

) + (x − x

0

)f

0

(x

0

) + (x − x

)

ω(x

0

, x) czyli

lim

x→x

0

f (x) = f (x

0

).

DEFINICJA 95

Jeżeli funkcja f : (a, b) −→ R ma pochodn

,

a w każdym punkcie punkcie

x ∈ (a, b) to funkcj

,

e f

0

: (a, b) 3 x −→ f

0

(x) ∈ R nazywamy funkcj

,

a

pochodn

,

a funkcji f.

TWIERDZENIE 96

Zachodz

,

a nast

,

epuj

,

ace wzory:

(x

α

)

0

= αx

α−1

,

(a

x

)

0

= a

x

ln a,

(log

a

x)

0

=

1

xln a

,

(sin x)

0

= cos x,

(cos x)

0

= −sin x,

background image

POCHODNA

Mamy ponadto f (x) = f (x

0

) + (x − x

0

)f

0

(x

0

) + (x − x

)

ω(x

0

, x) czyli

lim

x→x

0

f (x) = f (x

0

).

DEFINICJA 95

Jeżeli funkcja f : (a, b) −→ R ma pochodn

,

a w każdym punkcie punkcie

x ∈ (a, b) to funkcj

,

e f

0

: (a, b) 3 x −→ f

0

(x) ∈ R nazywamy funkcj

,

a

pochodn

,

a funkcji f.

TWIERDZENIE 96

Zachodz

,

a nast

,

epuj

,

ace wzory:

(x

α

)

0

= αx

α−1

,

(a

x

)

0

= a

x

ln a,

(log

a

x)

0

=

1

xln a

,

(sin x)

0

= cos x,

(cos x)

0

= −sin x,

background image

POCHODNA

Mamy ponadto f (x) = f (x

0

) + (x − x

0

)f

0

(x

0

) + (x − x

)

ω(x

0

, x) czyli

lim

x→x

0

f (x) = f (x

0

).

DEFINICJA 95

Jeżeli funkcja f : (a, b) −→ R ma pochodn

,

a w każdym punkcie punkcie

x ∈ (a, b) to funkcj

,

e f

0

: (a, b) 3 x −→ f

0

(x) ∈ R nazywamy funkcj

,

a

pochodn

,

a funkcji f.

TWIERDZENIE 96

Zachodz

,

a nast

,

epuj

,

ace wzory:

(x

α

)

0

= αx

α−1

,

(a

x

)

0

= a

x

ln a,

(log

a

x)

0

=

1

xln a

,

(sin x)

0

= cos x,

(cos x)

0

= −sin x,

background image

POCHODNA

Mamy ponadto f (x) = f (x

0

) + (x − x

0

)f

0

(x

0

) + (x − x

)

ω(x

0

, x) czyli

lim

x→x

0

f (x) = f (x

0

).

DEFINICJA 95

Jeżeli funkcja f : (a, b) −→ R ma pochodn

,

a w każdym punkcie punkcie

x ∈ (a, b) to funkcj

,

e f

0

: (a, b) 3 x −→ f

0

(x) ∈ R nazywamy funkcj

,

a

pochodn

,

a funkcji f.

TWIERDZENIE 96

Zachodz

,

a nast

,

epuj

,

ace wzory:

(x

α

)

0

= αx

α−1

,

(a

x

)

0

= a

x

ln a,

(log

a

x)

0

=

1

xln a

,

(sin x)

0

= cos x,

(cos x)

0

= −sin x,

background image

POCHODNA

Mamy ponadto f (x) = f (x

0

) + (x − x

0

)f

0

(x

0

) + (x − x

)

ω(x

0

, x) czyli

lim

x→x

0

f (x) = f (x

0

).

DEFINICJA 95

Jeżeli funkcja f : (a, b) −→ R ma pochodn

,

a w każdym punkcie punkcie

x ∈ (a, b) to funkcj

,

e f

0

: (a, b) 3 x −→ f

0

(x) ∈ R nazywamy funkcj

,

a

pochodn

,

a funkcji f.

TWIERDZENIE 96

Zachodz

,

a nast

,

epuj

,

ace wzory:

(x

α

)

0

= αx

α−1

,

(a

x

)

0

= a

x

ln a,

(log

a

x)

0

=

1

xln a

,

(sin x)

0

= cos x,

(cos x)

0

= −sin x,

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 97

Niech b

,

edzie dana bijekcja ci

,

agła f : (a, b) −→ (c, d), x

0

∈ (a, b) i niech

f

0

(x

0

) 6= 0 wtedy funkcja odwrotna ma pochodn

,

a w punkcie y

0

= f (x

0

)

i ponadto (f

−1

)

0

(y

0

) =

1

f

0

(x

0

)

.

DOWÓD:

lim

y→y

0

f

−1

(y) − f

−1

(y

0

)

y − y

0

= lim

x→x

0

x − x

0

f (x) − f (x

0

)

=

1

f

0

(x

0

)

.

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 97

Niech b

,

edzie dana bijekcja ci

,

agła f : (a, b) −→ (c, d), x

0

∈ (a, b) i niech

f

0

(x

0

) 6= 0 wtedy funkcja odwrotna ma pochodn

,

a w punkcie y

0

= f (x

0

)

i ponadto (f

−1

)

0

(y

0

) =

1

f

0

(x

0

)

.

DOWÓD:

lim

y→y

0

f

−1

(y) − f

−1

(y

0

)

y − y

0

= lim

x→x

0

x − x

0

f (x) − f (x

0

)

=

1

f

0

(x

0

)

.

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 97

Niech b

,

edzie dana bijekcja ci

,

agła f : (a, b) −→ (c, d), x

0

∈ (a, b) i niech

f

0

(x

0

) 6= 0 wtedy funkcja odwrotna ma pochodn

,

a w punkcie y

0

= f (x

0

)

i ponadto (f

−1

)

0

(y

0

) =

1

f

0

(x

0

)

.

DOWÓD:

lim

y→y

0

f

−1

(y) − f

−1

(y

0

)

y − y

0

= lim

x→x

0

x − x

0

f (x) − f (x

0

)

=

1

f

0

(x

0

)

.

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 97

Niech b

,

edzie dana bijekcja ci

,

agła f : (a, b) −→ (c, d), x

0

∈ (a, b) i niech

f

0

(x

0

) 6= 0 wtedy funkcja odwrotna ma pochodn

,

a w punkcie y

0

= f (x

0

)

i ponadto (f

−1

)

0

(y

0

) =

1

f

0

(x

0

)

.

DOWÓD:

lim

y→y

0

f

−1

(y) − f

−1

(y

0

)

y − y

0

= lim

x→x

0

x − x

0

f (x) − f (x

0

)

=

1

f

0

(x

0

)

.

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 97

Niech b

,

edzie dana bijekcja ci

,

agła f : (a, b) −→ (c, d), x

0

∈ (a, b) i niech

f

0

(x

0

) 6= 0 wtedy funkcja odwrotna ma pochodn

,

a w punkcie y

0

= f (x

0

)

i ponadto (f

−1

)

0

(y

0

) =

1

f

0

(x

0

)

.

DOWÓD:

lim

y→y

0

f

−1

(y) − f

−1

(y

0

)

y − y

0

= lim

x→x

0

x − x

0

f (x) − f (x

0

)

=

1

f

0

(x

0

)

.

background image

POCHODNA

PRZYKŁAD 98

Dla funkcji cyklometrycznych mamy następujące wzory:

(arcsin x)

0

=

1

1 − x

2

,

(arccos x)

0

=

−1

1 − x

2

,

DOWÓD:

Niech x = sin y dla y ∈ [−

π

2

,

π

2

] wówczas y = arc sin x.

Mamy: (arc sin x)

0

=

1

(sin y)

0

=

1

cos y

=

1

p

1 − sin

2

y

.

Drugi wzór dowodzimy analogicznie.

background image

POCHODNA

PRZYKŁAD 98

Dla funkcji cyklometrycznych mamy następujące wzory:

(arcsin x)

0

=

1

1 − x

2

,

(arccos x)

0

=

−1

1 − x

2

,

DOWÓD:

Niech x = sin y dla y ∈ [−

π

2

,

π

2

] wówczas y = arc sin x.

Mamy: (arc sin x)

0

=

1

(sin y)

0

=

1

cos y

=

1

p

1 − sin

2

y

.

Drugi wzór dowodzimy analogicznie.

background image

POCHODNA

PRZYKŁAD 98

Dla funkcji cyklometrycznych mamy następujące wzory:

(arcsin x)

0

=

1

1 − x

2

,

(arccos x)

0

=

−1

1 − x

2

,

DOWÓD:

Niech x = sin y dla y ∈ [−

π

2

,

π

2

] wówczas y = arc sin x.

Mamy: (arc sin x)

0

=

1

(sin y)

0

=

1

cos y

=

1

p

1 − sin

2

y

.

Drugi wzór dowodzimy analogicznie.

background image

POCHODNA

PRZYKŁAD 98

Dla funkcji cyklometrycznych mamy następujące wzory:

(arcsin x)

0

=

1

1 − x

2

,

(arccos x)

0

=

−1

1 − x

2

,

DOWÓD:

Niech x = sin y dla y ∈ [−

π

2

,

π

2

] wówczas y = arc sin x.

Mamy: (arc sin x)

0

=

1

(sin y)

0

=

1

cos y

=

1

p

1 − sin

2

y

.

Drugi wzór dowodzimy analogicznie.

background image

POCHODNA

PRZYKŁAD 98

Dla funkcji cyklometrycznych mamy następujące wzory:

(arcsin x)

0

=

1

1 − x

2

,

(arccos x)

0

=

−1

1 − x

2

,

DOWÓD:

Niech x = sin y dla y ∈ [−

π

2

,

π

2

] wówczas y = arc sin x.

Mamy: (arc sin x)

0

=

1

(sin y)

0

=

1

cos y

=

1

p

1 − sin

2

y

.

Drugi wzór dowodzimy analogicznie.

background image

POCHODNA

PRZYKŁAD 98

Dla funkcji cyklometrycznych mamy następujące wzory:

(arcsin x)

0

=

1

1 − x

2

,

(arccos x)

0

=

−1

1 − x

2

,

DOWÓD:

Niech x = sin y dla y ∈ [−

π

2

,

π

2

] wówczas y = arc sin x.

Mamy: (arc sin x)

0

=

1

(sin y)

0

=

1

cos y

=

1

p

1 − sin

2

y

.

Drugi wzór dowodzimy analogicznie.

background image

POCHODNA

PRZYKŁAD 98

Dla funkcji cyklometrycznych mamy następujące wzory:

(arcsin x)

0

=

1

1 − x

2

,

(arccos x)

0

=

−1

1 − x

2

,

DOWÓD:

Niech x = sin y dla y ∈ [−

π

2

,

π

2

] wówczas y = arc sin x.

Mamy: (arc sin x)

0

=

1

(sin y)

0

=

1

cos y

=

1

p

1 − sin

2

y

.

Drugi wzór dowodzimy analogicznie.

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 99

Jeżeli funkcje g, f są określone w otoczeniu x

0

maj

,

a pochodn

,

a w

punkcie x

0

to funkcje (f + g), (f − g), (f · g) maj

,

a pochodn

,

a w punkcie

x

0

i ponadto

(f + g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

),

(f − g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) − g

0

(x

0

),

(f · g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

)g(x

0

) + g

0

(x

0

)f (x

0

).

DOWÓD:

lim

x→x

0

(f + g)(x) − (f + g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) + g(x) − f (x

0

) − g(x

0

)

x − x

0

=



lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

+

g(x) − g(x

0

)

x − x

0



= f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 99

Jeżeli funkcje g, f są określone w otoczeniu x

0

maj

,

a pochodn

,

a w

punkcie x

0

to funkcje (f + g), (f − g), (f · g) maj

,

a pochodn

,

a w punkcie

x

0

i ponadto

(f + g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

),

(f − g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) − g

0

(x

0

),

(f · g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

)g(x

0

) + g

0

(x

0

)f (x

0

).

DOWÓD:

lim

x→x

0

(f + g)(x) − (f + g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) + g(x) − f (x

0

) − g(x

0

)

x − x

0

=



lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

+

g(x) − g(x

0

)

x − x

0



= f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 99

Jeżeli funkcje g, f są określone w otoczeniu x

0

maj

,

a pochodn

,

a w

punkcie x

0

to funkcje (f + g), (f − g), (f · g) maj

,

a pochodn

,

a w punkcie

x

0

i ponadto

(f + g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

),

(f − g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) − g

0

(x

0

),

(f · g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

)g(x

0

) + g

0

(x

0

)f (x

0

).

DOWÓD:

lim

x→x

0

(f + g)(x) − (f + g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) + g(x) − f (x

0

) − g(x

0

)

x − x

0

=



lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

+

g(x) − g(x

0

)

x − x

0



= f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 99

Jeżeli funkcje g, f są określone w otoczeniu x

0

maj

,

a pochodn

,

a w

punkcie x

0

to funkcje (f + g), (f − g), (f · g) maj

,

a pochodn

,

a w punkcie

x

0

i ponadto

(f + g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

),

(f − g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) − g

0

(x

0

),

(f · g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

)g(x

0

) + g

0

(x

0

)f (x

0

).

DOWÓD:

lim

x→x

0

(f + g)(x) − (f + g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) + g(x) − f (x

0

) − g(x

0

)

x − x

0

=



lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

+

g(x) − g(x

0

)

x − x

0



= f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 99

Jeżeli funkcje g, f są określone w otoczeniu x

0

maj

,

a pochodn

,

a w

punkcie x

0

to funkcje (f + g), (f − g), (f · g) maj

,

a pochodn

,

a w punkcie

x

0

i ponadto

(f + g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

),

(f − g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) − g

0

(x

0

),

(f · g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

)g(x

0

) + g

0

(x

0

)f (x

0

).

DOWÓD:

lim

x→x

0

(f + g)(x) − (f + g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) + g(x) − f (x

0

) − g(x

0

)

x − x

0

=



lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

+

g(x) − g(x

0

)

x − x

0



= f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 99

Jeżeli funkcje g, f są określone w otoczeniu x

0

maj

,

a pochodn

,

a w

punkcie x

0

to funkcje (f + g), (f − g), (f · g) maj

,

a pochodn

,

a w punkcie

x

0

i ponadto

(f + g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

),

(f − g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) − g

0

(x

0

),

(f · g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

)g(x

0

) + g

0

(x

0

)f (x

0

).

DOWÓD:

lim

x→x

0

(f + g)(x) − (f + g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) + g(x) − f (x

0

) − g(x

0

)

x − x

0

=



lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

+

g(x) − g(x

0

)

x − x

0



= f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

TWIERDZENIE 99

Jeżeli funkcje g, f są określone w otoczeniu x

0

maj

,

a pochodn

,

a w

punkcie x

0

to funkcje (f + g), (f − g), (f · g) maj

,

a pochodn

,

a w punkcie

x

0

i ponadto

(f + g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

),

(f − g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

) − g

0

(x

0

),

(f · g)

0

(x

0

) = f

0

(x

0

)g(x

0

) + g

0

(x

0

)f (x

0

).

DOWÓD:

lim

x→x

0

(f + g)(x) − (f + g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) + g(x) − f (x

0

) − g(x

0

)

x − x

0

=



lim

x→x

0

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

+

g(x) − g(x

0

)

x − x

0



= f

0

(x

0

) + g

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

Dowód dla różnicy jest analogiczny i zostaje jako ćwiczenie.

lim

x→x

0

(f · g)(x) − (f · g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) · g(x) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0

=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

) + f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

)

x − x

0

+

f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0



f (x)

g(x) − g(x

0

)

x − x

0

+ g(x

0

)

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

=

= f (x

0

)g

0

(x

0

) + g(x

0

)f

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

Dowód dla różnicy jest analogiczny i zostaje jako ćwiczenie.

lim

x→x

0

(f · g)(x) − (f · g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) · g(x) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0

=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

) + f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

)

x − x

0

+

f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0



f (x)

g(x) − g(x

0

)

x − x

0

+ g(x

0

)

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

=

= f (x

0

)g

0

(x

0

) + g(x

0

)f

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

Dowód dla różnicy jest analogiczny i zostaje jako ćwiczenie.

lim

x→x

0

(f · g)(x) − (f · g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) · g(x) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0

=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

) + f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

)

x − x

0

+

f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0



f (x)

g(x) − g(x

0

)

x − x

0

+ g(x

0

)

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

=

= f (x

0

)g

0

(x

0

) + g(x

0

)f

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

Dowód dla różnicy jest analogiczny i zostaje jako ćwiczenie.

lim

x→x

0

(f · g)(x) − (f · g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) · g(x) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0

=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

) + f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

)

x − x

0

+

f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0



f (x)

g(x) − g(x

0

)

x − x

0

+ g(x

0

)

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

=

= f (x

0

)g

0

(x

0

) + g(x

0

)f

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

Dowód dla różnicy jest analogiczny i zostaje jako ćwiczenie.

lim

x→x

0

(f · g)(x) − (f · g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) · g(x) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0

=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

) + f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

)

x − x

0

+

f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0



f (x)

g(x) − g(x

0

)

x − x

0

+ g(x

0

)

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

=

= f (x

0

)g

0

(x

0

) + g(x

0

)f

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

Dowód dla różnicy jest analogiczny i zostaje jako ćwiczenie.

lim

x→x

0

(f · g)(x) − (f · g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) · g(x) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0

=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

) + f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

)

x − x

0

+

f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0



f (x)

g(x) − g(x

0

)

x − x

0

+ g(x

0

)

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

=

= f (x

0

)g

0

(x

0

) + g(x

0

)f

0

(x

0

).

background image

POCHODNA

Dowód dla różnicy jest analogiczny i zostaje jako ćwiczenie.

lim

x→x

0

(f · g)(x) − (f · g)(x

0

)

x − x

0

= lim

x→x

0

f (x) · g(x) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0

=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

) + f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0

 f (x) · g(x) − f (x) · g(x

0

)

x − x

0

+

f (x) · g(x

0

) − f (x

0

) · g(x

0

)

x − x

0



=

lim

x→x

0



f (x)

g(x) − g(x

0

)

x − x

0

+ g(x

0

)

f (x) − f (x

0

)

x − x

0

=

= f (x

0

)g

0

(x

0

) + g(x

0

)f

0

(x

0

).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2010 11 02 WIL Wyklad 02id 2717 Nieznany (2)
2010 11 04 WIL Wyklad 04id 2717 Nieznany
2010 11 01 WIL Wyklad 01id 2717 Nieznany (2)
2010 11 06 WIL Wyklad 06
2010 11 05 WIL Wyklad 05
2010 11 07 WIL Wyklad 07
2010 11 WIL Wyklad 07id 27178 Nieznany (2)
2010 11 WIL Wyklad 03id 27176 Nieznany (2)
2010 11 WIL Wyklad 06id 27177 Nieznany (2)
2010 12 WIL Wyklad 09id 27185 Nieznany (2)
Charakterystyka przedsiębiorstwa turystycznego i jego otoczenia [KOMPLETNY], SEMESTR I, Podstawy Mar
2011 03 08 WIL Wyklad 24

więcej podobnych podstron