Organy administracji publicznej

1) organy naczelne i inne
a) organy naczelne – ograny najwyższego szczebla
Rada Ministrów
Prezes Rady Ministrów
Członkowie Rady Ministrów
b) inne organy Organy centralne i terenowe – wg zasięgu terytorial działania
Centralny – zasięg obejmuje cały kraj
Terenowe – zasięg dotyczy określonego terytorium
Urząd morski – jest urzędem centralnym, ale działającym tylko na określonym terenie
Wszystkie naczelne organy są organami centralnymi
2)Organy decydujące i pomocnicze
Decydujące-rozstrzygają sprawy w drodze czynności prawnych
Pomocnicze-mogą występować inicjatywą, opiniować przedłożone im sprawy ,decyzje i
kontrolować wykonanie ale bez prawa decyzji.(np. Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady
Ministrów, Kolegium przy Wojewodzie)
3)Organy jednoosobowe i kolegialne
Jednoosobowe-sprawy konkretne, wymagające szybkiej decyzji, szczególna
odpowiedzialność
Kolegialne-ustala się ogólne kierunki działania, założenia polityki, czasem do komisyjnego
zbadania, ustalenia. Organy kolegialne wolno działają, małe poczucie odpowiedzialności za
ustalenia.
4)Organy zawodowe i społeczne
Zawodowe-to organy obsadzone przez osoby, które z tego tytułu otrzymują wynagrodzenie,
będące źródłem ich utrzymania(np. urzędnicy Służby Cywilnej)
Społeczne-w skład wchodzą osoby, traktujące swą pracę honorowo. Nie otrzymują z tego
tytułu wynagrodzenia, mogą otrzymywać tylko dietę lub ekwiwalent za utracony zarobek.
Zakres działania wskazuje jakimi sprawami ma się zajmować dany organ. O zakresie
działania stanowi się zwykle w przepisach tworzących (ustanawiających) dany organ. Później
ten zakres może zostać zwężony lub poszerzony.
Przepisy o zakresie działania nie są jednak wystarczająca podstawą do podejmowania działań
o charakterze władczym. Do podejmowania takich działań konieczne są przepisy
upoważniające do takiego działania – przepisy kompetencyjne
Przepisy kompetencyjne – znajdują się zwykle w przepisach regulujących poszczególne
dziedziny administracji publicznej. (np. prawo budowlane, prawo wodne, o ochronie
środowiska)
Właściwość – odpowiada na pytanie jaki podmiot administracji i jaki organ administracyjny
jest powołany do załatwienia spraw określonego rodzaju.
Rodzaje właściwości
właściwość rzeczowa – decyduje o tym jakie kategorie spraw rozstrzyga określony organ
właściwość miejscowa (terytorialna) dotyczy terytorium działania organu – na jakim obszarze
dany organ rozstrzyga sprawy
właściwość instancyjna – zakłada wielostopniową organizacje administracji i rozstrzyga,
którego stopnia organ jest właściwy do załatwienia sprawy.
właściwość funkcjonalna – odnosi się do określenia, który z organów wewnętrznych danego
podmiotu jest właściwy do załatwienia danej sprawy.
Przestrzeganie właściwości jest bardzo ważne, by organy nie wkraczały w kompetencje
innych organów , a wykonywały swoje

Przenoszenie właściwości Regułą jest, że ustawa określa zakres działania danego organu.
Ustawa może jednak określić, że pewne zadania podmiotu administracji są jego zadaniami
własnymi ale ustawa pozwala także na wykonywanie przez ten organ dodatkowych zadań z
zakresu działania innego podmiotu administracji (ZADANIA ZLECONE) – dotyczy to gmin,
która ma WŁASNE ZADANIA, ale wykonuje także zadania zlecone, z zakresu administracji
rządowej (np.: sporządza spisy wyborcze; przeprowadza pobór do wojska)
Zadania zlecone mogą wynikać z ustawy lub by rezultatem porozumienia z organem
administracji rządowej. Ustawa o samorządzie gminy, powiatu, województwa przewiduje
zawarcie takich porozumień. Zadana zlecane są ze względów oszczędnościowych – nie trzeba
ich tworzyć i finansować na określonych szczeblach. Koszty wykonywania zadań zleconych
są niższe niż w przypadku stworzenia nowego organu.
Samorząd- Należy do systemu administracji zdecentralizowanej; oznacza to, że obok
administracji rządowej istnieje szereg innych podmiotów , które samodzielnie dokonują
administracji Do najważniejszych podmiotów należą związki publiczno prawne
Organy samorządu działają samodzielnie, podlegają tylko nadzorowi.
Cechy samorządu:
przepisy prawa powinny zabezpieczyć określonym grupom społecznym prawo do zarządzania
swoimi sprawami – np. izby lekarskie, adwokackie, notarialne itp.
te grupy społeczne uczestniczą w wykonywaniu samorządu obligatoryjnie, z mocy ustawy
te grupy społeczne i ich organy wykonują zadania należące do administracji publicznej – np.
dopuszczenie do wykonywania zawodu.
zarządzanie tymi grupami społecznymi odbywa się na zasadach samodzielności. Wkraczanie
w formie nadzoru przez administrację publiczną możliwe jest tylko w przypadkach ściśle
prawem określonych.

Zakład działanie adm. publicznej w tym zakresie zalicza się do administracji świadczącej
przez zakłady administracyjne lub publiczne. To nie jest organ administracji ani
przedsiębiorstwo państwowe, ale odrębna jednostka organizacyjna, mająca prawo
nawiązywania stosunków administracyjno-prawnych (nie ma równości stron) to nie jest organ
samorządu
Musi być wyposażony w zespół środków osobowych (personel) i zespół środków rzeczowych
Realizuje zadania publiczne
Korzysta z władztwa zakładowego – czyli zespołu uprawnień pozwalających na jednostronne
kształtowanie stosunków z użytkownikami zakładu, a także z osobami, które znalazły się na
jego terenie (więzienie, szpital, szkoła)
Zakłady administracyjne,
mogą być tworzone w drodze ustawy (państwowe wyższe uczelnie),
aktów administracji rządowe,
drogą aktów administracji terytorialnej
za zezwoleniem administracji
mogą być tworzone przez osoby fizyczne
mogą być tworzone przez osoby prawne
Korzystanie z zakładów może być dobrowolne lub przymusowe. (biblioteka, więzienie)
Fundacja- Instytucja oparta na majątku przeznaczonym przez jego założycieli na określone,
niegospodarcze cele, zawarte w akcie założycielskim. Zazwyczaj są to cele: naukowe,
kulturalne ,dobroczynne. Działają na podstawie ustawy z 1984r, znowelizowana w latach
90-tych. Fundatorem może być osoba fizyczna, niezależnie od obywatelstwa i miejsca
zamieszkania albo osoba prawna, mająca siedzibę w Polsce lub zagranicą Siedziba fundacji
powinna znajdować się na terytorium RP. W akcie fundacyjnym, fundator wskazuje cel
fundacji oraz składniki majątkowe przekazane na realizację tego celu. Fundacja uzyskuje

osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru fundacji, wprowadzonego przez Sąd
Rejonowy dla Miasta Stołecznego Warszawy. Fundacja może prowadzić działalność na
terenie całego kraju lub na terenie określonego województwa. W razie prowadzenia
działalności na terenie całego kraju zawiadamia się właściwego ministra, ze względu na cel
prowadzenia działalności, w wypadku określonego województwa-wojewodę.
Jeśli fundacja swoim działaniem narusza przepisy prawne ,albo prowadzi działalność
niezgodną ze swoim celem, to minister czy wojewoda może zażądać usunięcia uchybień albo
dokonania zmian w zarządzie fundacji. Jeśli to nie poskutkuje, mogą wystąpić do sądu o
zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządu przymusowego. Fundacja z chwilą
osiągnięcia celu, dla którego została ustanowiona, jak też po wyczerpaniu środków
finansowych i majątku ulega likwidacji. W ostateczności na wniosek ministra lub wojewody
sąd może dokonać likwidacji.
Fundacje zagraniczne, mające siedzibę poza granicami państwa mogą w Polsce tworzyć
przedstawicielstwa, za zgodą właściwego ministra.(Zakład Narodowy im. Ossolińskich
”Ossolineum”, na podstawie ustawy z 1995r.,powstał powstał 1815r,fundatorem był Józef
Ossoliński)
W 1997r. na mocy ustawy ,ustanowiona została fundacja „Centrum Badania Opinii
Społecznej” CBOS .Przyjęła ona mienie, należące poprzednio do jednostki budżetowej.
Państwo może przekazać pewne swoje zadania do realizacji przez fundacje.
CENTRALNE ORGANY ADMINISTRACJI
Liczne uprawnienia z zakresu administracji Konstytucja RP przyznaje Prezydentowi.
W stosunkach zagranicznych Prezydent mianuje i odwołuje przedstawicieli RP w innych
państwach i przy organizacjach międzynarodowych (np. Ambasador Nadzwyczajny, poseł,
Charge d`affaires ad interi).Dyplomaci korzystają z przywieli dyplomatycznych. Prezydent
ratyfikuje umowy międzynarodowe, przyjmuje listy uwierzytelniające od ambasadorów
innych państw, może sam składać wizyty.
Prezydent mianuje przemarsz sztabu generalnego. Na czas wojny staje się naczelnym
dowódcą a także mianuje dowódców rodzajów sił zbrojnych(Marynarka, lotnictwo, siły
lądowe),nadaje tytuły oficerskie(porucznika i generała),nadaje obywatelstwo polskie, zgadza
się na zrzeczenie obywatelstwa polskiego, nadaje ordery, odznaczenia, tytuły profesorskie, I
Prezesa Sądu Najwyższego(spośród dwóch kandydatów),Prezesa Trybunału
Konstytucyjnego, mianuje Prezesa i V-ce prezesów NSA, kilku członków Rady Polityki
Pieniężnej i KRRiT, może wydawać rozporządzenia(wtedy, gdy ma wyraźne
upoważnienie),nadaje statut Kancelarii Prezydenta.
Znakomite część aktów prawnych Prezydenta wymaga zgody Premiera, ale nie musi
przedłożonych mu wniosków akceptować.
Główny organ administracji to Rada Ministrów. Kieruje całością administracji rządowej.
Organizacja, tryb pracy i zakres działania Rady Ministrów określa ustawa z 8 sierpnia 1996r.
Rada Ministrów jest organem kolegialnym.
Skład Rady Ministrów:
Premier
-V-ce premierzy, mogą łączyć tą funkcję z funkcją Ministra
-Ministrowie
-Przewodniczący określonych w ustawach komisji
I. Powoływanie PREMIERA w 3-etapowym postępowaniu:
1)Prezydent desygnuje Premiera. Ten prezes tworzy sobie rząd. Prezes ma 14 dni na
przedstawienie expose(program działania nowego rządu) Sejmowi. Po expose sejm głosuje za
votum zaufania dla rządu bezwzględną ilością głosów(więcej głosów na tak)

KWWSQRWDWHNSORUJDQ\DGPLQLVWUDFMLSXEOLF]QHM"QRWDWND